GRENS MET SURINAME
NOG NIET GEREGELD
Beter samenspel bepleit
tussen pers en justitie
BRITS GUYANA VANDAAG
ONAFHANKELIJK
Erfenis uit slordig
koloniaal verleden
Spaar geld
bestel
uw kolen
nu!
Geen akkoord over
financiering verblijf
van Britse troepen
Geldschandaal in
Zwitserland
Kennedy zonder pers
naar Zuid-Afrika
Indonesië bereidt zich
voor op terugkeer VN
7
s
DONDERDAG 26 MEI 1966
Afschuiven
Premier Burnham
Dr. Cheddi Jagan
(Van een onzer redacteuren)
VANDAAG is aan Brits Guyana onafhankelijkheid verleend.
Er resten nog vele onopgeloste kwesties op binnenlands
en buitenlands terrein. Ook in ons land zullen de ont
wikkelingen met meer dan gewone belangstelling worden
gevolgd, want Suriname is er nauw bij betrokken. Suriname eist
namelijk een driehoekig stuk oerwoud op aan de zuidwestelijke
grens tussen de Corantijnrivier en de Nieuwe Rivier. Het conflict is
een gevolg van een 150 jaar oude overeenkomsttoen Europese mo
gendheden ter beslechting van hun geschillen nog lijntjes op de
wereldkaart konden trekken.
Het betwiste gebied is In oppervlakte
gelijk aan bijna de helft van Nederland.
Er is geen goud of diamant gevonden,
zoals sommige berichten wilden doen ge'
loven. Suriname heeft alleen maar be
lang bij de waterkracht die het aan de
Nieuwe Rivier wil ontlenen, als de ont
ginning van het woeste binnenland dit
De situatie is nu zo dat Engeland 'tot
vandaag verantwoordelijk voor de buiten
landse betrekkingen van Guyana en dus
ook voor grensgeschillen) de zaak heeft
doorgeschoven naar de toekomstige mi
nister van buitenlandse zaken van Guya
na. In Zuid-Amerika wekt dit veel arg
waan, want niet alleen Suriname heeft
een grenskwestie met Guyana, ook Vene
zuela betwist een uitspraak uit 1899,
waarbij aan Guyana 60.000 vierkante
mijl terrein werd toegewezen waarop
Venezuela rechten meende te hebben.
Dit gebied was wel waardevol door bos-
en mijnbouw.
Pengei
Minister Luns en de gevolmachtigd mi
nister van Suriname, dr. J. F. E. Einaar,
zijn enkele weken geleden in Londen
geweest om van de Britse regering ge
daan te krijgen dat deze kwestie gere
geld zou worden voordat onafhankelijk
heid wordt verleend. In het explosieve
Zuid-Amerika zou in dit anders vrij
rustige gebied gemakkelijk een brandend
probleem kunnen ontstaan. Premier Pen-
gel van Suriname heeft al laten doorsche
meren zelf maatregelen te zullen nemen.
Hij vond weliswaar de verdediging van
het grondgebied een koninkrijksaangele
genheid, maar de bewaking van de Co
rantijnrivier door de bospolitie een bin
nenlandse aangelegenheid. En „bewaking
van de Corantijnrivier" is een rekbaar
begrip. Het hangt er maar van af, welke
Corantijnrivier men bedoelt.
Ontdekking
Want hoe is de kwestie ontstaan? Bij
de vrede van Parijs in 1815 kwam het
Surinaamse grondgebied met de Co-
rantijn als westelijke grens bij Neder
land terug. Eerst in 1871 kwam de Brit
Brown tot de ontdekking dat aanzienlijk
westelijker dan de Corantijn nog een
rivier stroomde die in de Corantijn uit
mondde. Hij noemde deze rivier de Nieu
we Rivier. Zijn opnemingen toonden aan
dat dit de eigenlijke bovenloop was van
de Corantijn en de grenskwestie was ge
boren en is nog niet geregeld.
Minister Luns is in Londen aan de lijn
gehouden met de toezegging dat spoedig
opnieuw gepraat zal worden. Nu heeft
premier Burnham van Guyana gezegd op
korte termijn geen tijd te hebben. Na
het verlenen van de onafhankelijkheid
zou hij echter gaarne om de conferentie
tafel willen gaan zitten om de kwestie te
bespreken. Er is zeker geen reden tot
optimisme, want hoewel de betrekkingen
tussen Paramaribo en Georgetown goed
zijn, minister-president Burnham zal niet
licht geneigd zijn iets te doen dat de
oppositie wapens in handen geeft,
oppositie die geleid wordt door de felle
dr. Cheddi Jagan. En het is bekend, dat
jonge naties op het punt van grondge
bied erg gevoelig zijn. Premier Pengei
heeft al een voorgevoel van de moeilijk
heden: hij heeft aangekondigd niet naar
de onafhankelijkheidsfeesten in George
town te gaan.
Het moeilijkste punt van alles is de
geweldig fanatieke wijze waarop oudpre
mier Jagan oppositie voert tegen de - -
sinds december 1964 aan het bewind zijn-Tijdens het gesprek heeft premier
de regering van Forbes Burnham een
coalitie van het Creoolse Nationale
Volkscongres met 22 zetels in het parle
ment en de Verenigde Partij (van blan
ken, Indianen
met zeven zetei
sieve Volkspartij die 24 zetels
parlement heeft en voornamelijk op dej
Indische bevolkingsgroep steunt.
Nog maar twee jaar geleden werd
Brits-Guyana geteisterd door stakingen
en oproer als gevolg van de tegenstellin
gen die er tussen de beide bevol
kingsgroepen 300.000 Indiërs en 200.000
negers bestonden. De Britse gouver
neur trok alle macht aan zich.
Vijandschap
Hoewel de laatste tijd niet meer
gesproken kan worden van een nood
toestand, de tegenstellingen smeulen nog
steeds. De negers, die minder snel in
aantal toenemen dan de Indiërs, wonen
liever in de stad en vormen in George
town de grootste bevolkingsgroep. Zij
zijn ambtenaar, winkeliers en politieman
en worden goed betaald. Zij zijn echter
verkwistender dan de Indiërs en werken
ook minder hard. De Indiërs leven
meestal buiten de stad en werken op
suikerplantages. Sinds de onafhankelijk
heid in het vooruitzicht werd gesteld, is
de vijandschap tussen beide bevol
kingsgroepen eerder toe- dan afgenomen.
Jagan heeft zelfs gesuggereerd dat pre
mier Burnham de voornamelijk zwarte
politiemacht wil gebruiken om de In
dische oppositie uit te roeien. Verleden
jaar- heeft een commissie van juristen
studie gemaakt van de rassenkwestie in
Guyana. Hun rapport is in beide kampen
sceptisch ontvangen.
Buitenland
Hoe het zij, onafhankelijkheid is een
geweldig goed, maar kan veel ellende tot
gevolg hebben. De grootste zorg
kele Zuidamerikaan.se landen, w;
uiteraard Suriname en Venezuela, is, dat
premier Burnham zal proberen zijn bin
nenlandse moeilijkheden in zijn buiten
lands beleid af te reageren, een bekend
Want voor Venezuela staat er veel op
het spel. Venezuela claimt niet minder
dan 2/3 van het land. De Venezolanen
voelen zich bedrogen door een verdrag
uit 1899. Dit verdrag was voorbereid
door een arbitragecommissie waarin
twee Amerikanen, (als vertegenwoordi
gers voor Venezuela), twee Britten er.
een „neutrale" Rus zitting hadden. De
afbakening van de grens die bij dit ver
drag geregeld werd, was uiterst gunstig
voor Brits-Guyana. Eerst twaalf jaar ge
leden kwamen de Venezolanen tot de
ontdekking dat de Rus bekend stond als
de koloniale raadgever van de tsaar en
de zaak met de Britten bekokstoofd
heeft. Venezuela voelt zich dus bedrogen.
Het gevolg is natuurlijk een gespannen
situatie, die niet zou zijn ontstaan indien
Engeland de verschillende grenskwesties
eerder op bevredigende wijze had kun
nen oplossen. Daarom is het dubbel jam
mer dat Londen verder niets van zich
heeft laten horen en minister Luns en
Suriname voor het voldongen feit van de
onafhankelijkheid zet.
zijn, maar door zijn weigering de
Franse troepen in West-Duitsland
onder het NAVO-commando te la
ten, heeft hij zijn grootste tegen
stander, minister Schroder, in een
moeilijk parket gebracht.
Een groep onder aanvoering van
Adenauer en Strauss ziet een moge
lijkheid om Schroder weg te wer
ken. Ook Erhard schijnt meer te
voelen voor de politiek van de „flu
welen handschoen" dan voor een
star afwijzen van De Gaulles stand
punt, die eerst wil weten of Bonn
wenst dat de Franse troepen blij
ven. Pas daarna kan over hun sta
tus onderhandeld worden.
Het merkwaardige is, dat het mini
steriële bestaan van Schroder wan
kel is geworden door een kwestie,
die hij zelf nooit heeft gewild, maar
waarvan De Gaulle hem wel de
schuld geeft. De Franse president
keert zich van de NAVO af. Een
logisch gevolg is dat de Franse
troepen in Duitsland een andere ju
ridische grondslag krijgen en dat
de Gaulle zijn voorstellen hiertoe
indient. Nee, het gaat nu anders.
Bonn moet zeggen of het de Fran
se troepen wel wenst te handhaven.
Waarmee dus de verantwoordelijk
heden op andere schouders komen.
Y
Nu verlaagde prijzen, dus straks stoken voor
minder geld. En... veel gezelliger bovendien.
Erhard sloot gesprek met Wilson af
Messensteker hoorde
doodstraf eisen
MOSKOU In de Zuid-Russische stad
Rostov is een negentienjarige jongen ter
dood veroordeeld die twee mensen met
een mes had gestoken. Zijn eerste slacht
offer was een politie-agent die hem ver
boden had in het openbaar te vloeken. Aldus dr. G. P. Hoefnagels, buitenge-
De jongen wist toen te ontkomen, woon lector in de criminologie aan de
maar de volgende dag stak hij, na een Nederlandsche Economische Hoogeschool
drinkgelach met leeftijdgenoten, een an-iin Rotterdam en wetenschappelijk hoofd-
der neer. De jongen kon pas worden medewerker a-n het Seminarium voor
gearresteerd nadat de minister voor de i strafrecht in Amsterdam. Dr. Hoefnagels
openbare orde een speciale groep recher- zei dit in een referaat over „Daders,
cheurs uit Moskou naar Rostov hadnlet-daders, afstand en nabijheid", dat
gestuurd. De rechtbank veroordeeldehij woensdagmiddag hield op de algeme-
•---* -'= -jaarvergadering van de Vereniging
LONDEN Premier Wilson van
Engeland en bondskanselier Er
hard ztyn het tijdens hun driedaag
se besprekingen in Londen niet
eens geworden over de financie
ring van 'het verbRjf van Britse
troepen in West-Duitsland. Er is
een gezamenlijke commissie ge
vormd, die dit vraagstuk moet be
studeren. Half september moet de
ze commissie verslag uitbrengen.
Engeland wil dat West-Duitsland
volledig voor de kosten van de lege
ring van de 51.000 Britse militairen
in de Bondsrepubliek opdraait. Op het
ogenblik neemt West-Duitsland twee
derden van deze kosten voor zijn
rekening. Deze bedragen jaarlijks on
geveer tachtig miljoen pond Sterling.
Wilson gewezen op de noodzaak tot
handhaving van de Britse grondstrijd
krachten op West-Duits grondgebied
op het bestaande niveau, totdat voor
Europa een bevredigend controlestelsel
op de bewapening zal zijn gevonden.
Franse troepen
Na zijn terugkeer in Bonn legde
bondskanselier Erhard in de bondsdag
nog een verklaring af over het hand
haven van de Franse troepen in West
Duitsland nadat deze aan het NAVO
bevel zijn onttrokken. De troepen zul
len in West-Duitsland kunnen blijven
maar er zal wel een nieuwe status
voor moeten worden gevonden, zei
Erhard. Ook zal hun toekomstige rol
De kleine meid is dol op bananen. Fyffes bananen. Zo lekker, zo gezond. Rijk
aan bouwstoffen, rijk aan vitaminen.
Zowel de twee regeringspartij en, de
CDU en de (liberale) FDP, als de op
positiepartij, de SPD, waren het ge
heel eens met deze verklaring van
Erhard. Voor het begin van de Bonds
dagvergadering was Erhard in de frac
tievergadering van de CDU versche
nen om deze kwestie te bespreken. De
fractie zegde toen de bondskanselier
al haar volledige steun toe. Er werd
overeenstemming bereikt over het in
te nemen standpunt, volgens welke
onder andere de Franse troepen ook
na hun terugtrekking uit de NAVO-
integratie in de Bondsrepubliek „ver
gelijkbare rechten" zullen genieten als
de wei-geïntegreerde troepen van de
andere NAVO-partners. Dit betekende
een concessie van de zijde van de
minister van buitenlandse zaken,
Schroder, die kortgeleden nog ver
klaarde dat niet-geïntegreerde een
heden niet op dezelfde rechten konden
rekenen als de wei-geïntegreerde.
Erhard heeft volgens waarnemers
met zijn snelle, niets aan duidelijkheid
te wensen overlatende reactie op de
Franse nota van vorige week, de rech
tervleugel van zijn partij die de
laatste tijd veel kritiek had op de
„harde" houding van de regering
jegens Frankrijk de mond willen
snoeren. Hij kon daarbij wijzen op de
grote mate van overeenstemming die!
hij in Londen met premier Wilson be
reikte en die aantoonde dat Bonn niet
alleen tegenover Parijs stond. Er be-
j staat reden om aan te nemen dat
I Erhard zijn doel heeft bereikt. Op het I
parlementaire vlak is er dus klaar
heid gekomen, het woord is nu aan
|de diplomaten.
Het 23ste lid. van het Gemenebest,
Guyana. Suriname eist het gebied
tot de Nieuwe Rivier op. Venezue
la wil meer: het gebied tot aan de
Esequibo. Er zou maar een klein
stukje Guyana overblijven.
Misdaad niet alleen psychische rampen
Neefbroer of
ikzelf
kan dader
Rotterdam Zoals er op het
terrein van de binnen- en
buitenlandse politiek expliciete
samenwerkingsvormen zijn ge
groeid tussen deskundigen en de
pers, zo is op het terrein van mis
daad en straf samenwerking met
de voorlichtingsorganen een be
lang van eerste orde. Tot nu toe
laten de mensen van de praktijk
van rechtspraak en reclassering
verstek gaan voor wat betreft
een weloverwogen communicatie
systeem met de pers.
hem ter dood nadat zij was overstroomd
met brieven van verontwaardigde bur
gers die de zwaarste straf eisten.
ZUERICH In Zwitserland is een
financieel schandaal aan het licht geko
men in verband waarmee de oud-hoogle
raar Walter Wili is gearresteerd en aan
het parket overgeleverd.
Wili zou schulden hebben gemaakt tot
:n bedrag van naar schatting 40 miljoen
Zwitserse franks (ruim 33 miljoen gul
den). Hij is de stichter van de investe
ringsmaatschappij Montim, waarvan
oud-minister Enrico Celio president van
de raad van commissarissen is.
De Montim houdt zich bezig met het
beheer van onroerende goederen in Cana-
Ballingenleider na
hartaanval overleden
MUENCHEN De 70-jarige Russische
ballingenleider Nikolaus Nakaschidse is
woensdagmorgen dood in zijn woning te
München aangetroffen. Omdat zijn fami
lieleden twijfelden of hier sprake was
een natuurlijke dood werd later op
lag een lijkschouw gehouden, waar
bij kwam vast te staan dat Nakaschidse
in een hartaanval is bezweken.
De ballingenleider stamt uit Georgië
was voorzitter van het anti-Bolsjewis
tisch Blok der Naties, een overkoepe
lende organisatie van anti-commu
nistische Russische ballingengroepen.
het
Hoefnagels, zijn vaak erg primitief,
al als het gaat om delicten waar eigen
neigingen en frustraties het sterkst aan
wezig zijn, zoals sexuele en agressieve
delicten. Deze delicten zijn slechts een
fractie van de twee miljoen strafbare
feiten die jaarlijks in Nederland worden
gepleegd.
Optisch bedrog
Daarbij gaat het vrijwel steeds om
„psychische natuurrampen" van mensen
die zorg en behandeling behoeven. Zo'n
„natuurramp", constateerde dr. Hoefna
gels, komt vooral iri de pers en dat wekt
wel eens de indruk dat Nederland vol
zou zitten met moordenaars en verkrach
ters, hetgeen een optisch bedrog is.
In verreweg de meeste gevallen ken
merken de verkeersdelicten, overtredin
gen van cao's, belastingdelicten en win
keldiefstallen zich door onzichtbaar
heid van het nadeel van de bena
deelden en ook door afwezigheid of
onpersoonlijkheid van het slachtoffer.
Maar met deze vormen van criminali
teit zijn misdaad en straf „onder ons'
aanwezig. De dader kan een neef, een
broer, of Ikzelf zijn, aldas dr. Hoefna
gels. Deze nabijheid geeft herkenning
en tolerantiemogelijkheid. Heel vaak Is
het een kwestie van toeval of men
de strafrechter ln aanraking komt,
zelfde samenspel van krachten kan ie
mand bij het maatschappelijk werk
brengen.
Dr. Hoefnagels meende dat er gezocht
moet worden naar erkenning
Verwoerd weigert journalisten visum
Verenigde Staten
teleurgesteld
WASHINGTON' Het Amerikaanse
State Department is teleurgesteld over
het besluit van Zuid-Afrika. buiten
landse journalisten, die van plan waren
senator Robert Kennedy te vergezellen
op diens bezoek aan Zuid-Afrika \'o!gen-
de maand, de toegang tot het land te
weigeren.
Zoals bekend trof de Zuidafrikaanse
minister van buitenlandse zaken, Le
Roux. deze maatregel om „te voorkomen
dat Kennedy's bezoek ontaardt in een
publiciteitsstunt".
Senator Kennedy heeft echter gezegd
dat hij alsnog van plan is om naar
Zuid-Afrika te gaan. Hij is uitgenodigd
door de vereniging van Zuidafrikaanse
studenten.
De Engelstalige pers in Zuid-Afrika en
politici van de oppositie hebben het
besluit van de Zuidafrikaanse regering
scherp gehekeld. Diplomatieke waarne
mers menen, dat de regering-Ver woerd
zeer gekant is tegen het bezoek van de
Amerikaanse senator en al het mogelijke
heeft gedaan, behalve dan het weigeren
van een visum, om Kennedy van zijn
voornemen af te brengen. De Zuidafri
kaanse regering is bevreesd dat de stu
dentenverenigingen tegen het apart-
heidsbeleid zullen ageren.
bij<heid van de misdaad,
geen zin heeft de pers als zondebok uit
te roepen. Het gaat, aldus dr. Hoefnagels,
niet slechts om pogingen tot acceptering
de individuele veroordeelde, maar
om voorlichting over de hoeveelheid
te veroordelen gedrag dat de moderne
maatschappij kent, hoeveel gevallen daar
van onder de strafwet kunnen vallen en
hoe inadequaat het is om dan om hoge
en harde straffen te roepen.
In een inleidend woord besprak voor
zitter mr. D.-van Zeben, de geschiedenis
van de vereniging en de factoren die
hébben geleid tot de oprichting.
Ontmoetingspunt
Hij noemde de Vereniging van Reclas-
seringsinstellingen een vast centrum
waar alle bij berechting, strafexecutie en
reclassering betrokkenen elkander kun
nen ontmoeten. Zolang het niet duidelijk
is hoe de samenleving de delinquent tege
moet treedt en waarom zij dit zo doet en
niet anders, zullen berechting, reclasse
ring en uitvoerende macht met het pro
bleem van de integratie van de delin
quent blijven zitten. Reclassering is niet
mogelijk indien aan de delinquent niet
^7 7 77, de mogelijkheid wordt geboden tot hero-
*1/'^ penen van besprekingen. Dat gaat niet
v alleen reclasseringsinstellingen aan maar
in even grote mate de overheid die de
rbij! net straf executeertk en de die de
straf oplegt.
Oriëntering
Drs. K. Laansma, directeur van het
ring in de samenleving. Hij achtte reclas
sering een nationale zaak en de
maatschappelijke hulpverlening zag hij
slechts als een der vele in het oerwoud
van de instellingen die zich met reclasse
ring bezig houden. De heer Laansma
vroeg zich af of de reclasseringswereld
zich voldoende realistisch opstelt ten op
zichte van zichzelf en de samenleving en
hij achtte een duidelijke visie op de
eigen positie, opdracht en functie noodza
kelijk als men zich nadrukkelijk tot de
samenleving richt
Sultan Hamengkoe Boewono:
Malik vertrekt
morgen naar
Bangkok
TOKIO Indonesië bereidt
zich voor op de terugkeer in de
Verenigde Naties en in andere
internationale organisaties waar
uit het zich heeft teruggetrokken.
Dif is gisteren door sultan Ha
mengkoe Boewono, de Indonesische
vice-premier tevens minister van
economische zaken, gezegd tijdens een
gesprek met Japanse regeringsfunc
tionarissen.
economische hulp aan zijn land. De vi
ce-premier zei evenwel de preciese da
tum van Indonesië's terugkeer in de VN
niet te weten.
Over de confrontatiepolitiek jegens Ma
leisië zei de sultan nog dat de vooruit
zichten van het vredesoverleg, dat bin-
mm~. enkele dagen zal worden gehouden
de Thaise hoofdstad Bangkok, zeer
goed zijn. Uit Djakarta wordt vernomen
dat minister van buitenlandse zaken, Ma-
lik, morgen naar Thailand vertrekt voor
een ontmoeting net de Maleisische pre-
ier Abdoel Razak.
Generaal Soeharto, minister van de
fensie. zei gisteren in het parlement dat
het besluit van Soekamo om zijn be
voegdheden aan hem te delegeren, niet
iperkt was tot de defensie en veilig-
:id, maar in feite het gehele rege
ringsbeleid omvatte. Zoals bekend gaan
de afgelopen dagen geruchten rond dat
Soekarno in stilte een strijd om de
macht levert met Soeharto. De verkla
ring van Soeharto wordt door waarne
mers dan ook gezien ls een soort
waarschuwing aan l
nesische president.
Oude Testament (3)
Inderdaad zullen de slachtdieren uit
het O.T. evenveel hebben geleden als
eventueel bij het tegenwoordige ritue
le slachten. Hun lijden was toen ech
ter nodig om telkens weer daarin te
demonstreren de brandende toorn van
God tegen de zonde, die slechts ver
zoend kon worden door het offerlam,
Jezus, de Heiland der wereld. Zo bete
kende ook Zijn lijden verlichting van
het lijden van het slachtdier. Het bete
kent voorts, dat ieder die zich tegen
het onnodig lijden van het slachtdier
Subsidie Van het Reve
Heren als Cremer en Van het Reve
van ons belastinggeld laten leven, be
tekent voor mij (gezien de aard van
hun schrijverij) muziek bij mijn ei
gen begrafenis.
Rotterdam H. Ser.voes
Onfeilbaar
Naar aanleiding van het forum in
Kampen over het gezag van Gods on
feilbaar Woord het volgende. Dezer
dagen las ik juist Calvijns oordeel
over mensen die scheiding maken tus
sen Gods Woord en de Heilige
Schrift. Hij noemt dergelijke mensen
„kwade geesten", die zich moeten
schamen geen voldoende eerbied te
hebben voor Gods Woord. Letterlijk
zegt Calvijn dat het niet past dat de
mensen bij stukken en brokken goed
keuren \»at zij willen en wat hen .va
de Heilige Schrift te pas komt.
Ook voor vandaag geldt dit oordeel
van Calvijn, dacht ik onverkort.
Lange Ruige Weide M. Molenaar
