Wat gaat
u vanavond
opsteken?
Honderden kilo's fruit door
ramen van universiteit
Franse troepen
mogen blijven
ra
1
Vietnam
Hunter King Size?
Ijl Hunter filter?
Noren nemen fabriek
van DAYO niet over
Verkeer eist zes doden
en veel gewonden
Afkoelingsperiode voor
economie ingesteld
ari
NIEUWE LEIDSE COUR ANT
MAANDAG 23 MET 1966
VLAANDEREN IN OPSTAND
TEGEN DE BISSCHOPPEN (1)
nt di
Sll
(Van een onzer verslaggevers)
JN Leuven is de stilte gevallen. Het is" de stilte van het verzet.
Tussen twee wolkenvelden door valt de zon op de in Renais-
sance-stijl opgetrokken, reeds tweemaal herbouwde, universiteits
bibliotheek. Het fraaie gebouw is op een enkele ruit na vrij on
geschonden uit het studentengeweld der laatste dagen tevoorschijn
gekomen. De oude universiteitsgebouwen zien er heel wat minder
florissant uit. Vrijdag heeft een groep van ongeveer 500 studen-
's Werelds oudste
r.k. academie
gesloten
'tWas voorlopig de laatste
actie van de tegen het kerke
lijk gezag rebellerende studen
tenwereld. Nu, zondagmiddag,
liggen de straten van Leuven
verlaten, de politie en de win
keliers halen opgelucht adem
en er behoeven geen extra
detachementen Rijkswacht ge
reed gehouden te worden om
eventuele ordeverstoringen snel
de kop in te drukken.
Vanmorgen is r.k. Leuven ter<
mis geweest, net als op andere
zondagen, maar onder de kerk
gangers bevonden zich opval
lend weinig studenten.
ten op de Oude Markt gebruik gemaakt van de onoplettendheid
van de politie en de rijkswacht en het bolwerk van de R.K.-we-
tenschap in West-Europa onder een spervuur van eieren, sinaas
appelen en appelen gelegd. De natuurstenen gevel werd besmeurd
met een kledderig mengsel van struif en sinaasappelsap en tien
tallen ruiten sneuvelden onder het geweld der appelprojectielen.
In sommige zalen en kamers werd voor duizenden guldens schade
aangericht.
Gesloten
De wetenschapsbeoefening is stilge
legd. Het lopende academisch jaar zul-
geen colleges meer worden gegeven.
Niet in het Frans en niet in het Ne
derlands. De senaat van de Leuvense
Vrije Universiteit, 1425 door paus
Martinus de Vijfde gesticht, besloot
hiertoe vrijdagavond, nadat hij reeds
had bekendgemaakt, dat studenten, die
zich aan gewelddadigheden hadden
schuldig gemaakt van de universiteit
gezonden zouden worden.
Eerder op de dag hadden de studen
tenorganisaties al besloten om de col
leges te boycotten, omdat gebleken
was, dat de studenten, professoren en
wetenschappelijk personeel eensge
zind afwijzend stonden tegen het be
sluit van de bisschoppen niet te vol-,
doen aan de wens van de Vlamingen
in Wallonië een Frans-talige V.U. te
stichten en Leuven te verlossen van
de Franse colleges.
De studentencharges tegen de uni
versiteitsgebouwen golden dan ook
niet in de eerste plaats de sluiting van
de universiteit, maar de justitiële be
slissing om het voorarrest van zeven
gearresteerden studenten, die maan
dag en dinsdag gevangen werden ge
zet, met maximaal een maand te ver
lengen.
Scherp
Het studentencomité, dat vrijdagmid
dag nog de studenten had opgeroepen
de stad te verlaten, nam dat niet Het
herinnerde in scherpe bewoordingen aan
1956, toen de senaat van de universiteit
zelf had opgeroepen tot een demonstra
tie voor één-taligheid bij het Leuvense
universitaire onderwijs.
„Wij dulden geen sancties", riepen de
studenten toen zij de beslissing van de
justitiële autoriteiten vernamen en m
een grote groep van 150 man trokken
zij naar Mechelcn om in de bisschop
pelijk Sint Rombouts kathedraal een
hongerstaking te beginnen. De recher
cheurs buiten de kerk deden niets. Ook
niet toen meer studenten zich bij de
hongerstakers aansloten. Maar de ker
kelijke autoriteiten onder leiding van
mgr. Ceupens, vicaris-generaal van het
aartsbisdom, tolereerde de aanwezigheid
van de „kerkschenners" niet en al spoe
dig verscheen het Antwerpse detache
ment van de Rijkswacht om de kerk „te
zuiveren".
Geen veldslag
Het is gelukkig niet tot een veldslag
in de prachtige Mechelse berk gekomen.
De studenten kozen de wijste partij eo
trokken onder het zingen van Ameri
kaanse „protest-songs" naar buiten. De
studentenleiders wisten de ergste heet
hoofden te weerhouden van een mars
het bisschoppelijk paleis, waar de
momentcel meest verguisde man van
Vlaanderen, kardinaal Suenens resideert.
Hü wordt door de studenten verantwoor
delijk gehouden voor de weigering de
Frans-talige colleges over te plaatsen.
„Op het concilie was hij progressief",
zeggen de studenten, „maar hier is hij
aartsconservatief'. „Voor Spanje en Bel
gië is er geen concilie geweest. Hier
heerst nog dc dictatuur van de Romeinse
De Leuvense V.U. staat onder het ge
lag van de zeven Belgische bisschoppen.
,Wij willen een leken-curatorium", zegt
10 procent van de 20.000 studenten en de
140 Nederlands-talige hoogleraren val
len hen bij. „Geen epiloog over deze
zaak", zeggen de gematigder dragers van
bef en toga, „maar een dialoog". En ook
de wetenschappelijk ambtenaren („na
vorsers", zeggen de Vlamingen) willen
democratisering van het universiteits
bestuur.
Het optreden van politie en rijkswacht
heeft veel kritiek geoogst en natuurlijk
is er onmiddellijk in de Kamer van
Volksvertegenwoordigers een interpella
tie aangevraagd en wel door het lid van
de Vlaamse Volksunie Babyion.
Politiek
Deze ziet kans de C.V.P. in het nauw
te drijven en zo stemmenwinst te ver
garen. De Unie. die over militante groe
pen beschikt, heeft reeds aangekondigd
op zondag 29 mei een mars naar Meche-
len te zullen organiseren om de bis
schoppen duidelijk te maken, dat Vlaan
deren geen achtergebleven r.k. gewest
aar dat het wil mee profiteren van
de vernieuwingen in de r.k. kerk. Nu
wordt de Volksunie als een neo-nazis-
tische organisatie beschouwd en de
C.V.P. wenst zich liever niet te com
promitteren door één lijn met haar te
trekken. Maar de C.V.P. zal toch kleur
moeten bekennen wil zij haar greep op
de Vlamingen behouden. De politiek
I Leuvense studenten houden hun I
handen omhoog op bevel van de
politie, die nog een appeltje met.
hen heeft te schillen!
brengt nu eenmaal in België gemakkelijk
tienduizenden mensen de straat op en
straatmanifestaties gaan hier meestal
met behoorlijke veldslagen gepaard.
De relletjes in Leuven zijn dan ook
naar Belgische maatstaven gemeten niet
ongewoon. Het unieke is, dat het kerkse
Vlaanderen zich tegen het epicopaat
keert en dat de r.k. studenten niet schro
men kardinaal Suerjens in het openbaar
voor „verrader" uit te maken. Hoe zeer
het gezag van de bisschoppen te grabbel
wordt gegooid, bleek vrijdag in Antwer
pen, waar studenten een solidariteits-
bijeenkomst hielden. Er werd een sit-
downstaking gehouden op de Qrote
Markt. Eén der studenten, getooid met
een bisschoppelijke mijter en gewapend
met plumeau en leidingwater ging op de
schouders van zijn kameraden „zegenend"
De zaak-Leuven is dan ook meer
dan alleen maar een rel. De die
pere achtergronden belichten wij
in een volgend artikel.
(Vervolg van pag. 1)
boeddhistische hoofdkwartier de Vien
Hoa Dao pagode bijeengekomen nrst
het kennelijke voornemen een mars door
de stad te houden. Toen de politie hen
tegenhield begonnen zij met stenen en
straatvuil te gooien. Op een groot span
doek werd van de Amerikanen geëist
hun hulpverlening aan de oorlogsopblt-
sers te beëindigen. Na twee uur van
schermutselingen trokken de betogers
zich in de pagode terug.
Gistermorgen werden 35 Vietnamese
arbeiders, die onder Vietcongbewaking
een kanaal in de Mekong-delta moesten
raven, neergeschoten door hun bewa-
:ers. Negentien van hen waren op slag
dood, de zestien anderen liepen verwon-
lingen op. De Vietcong-leden openden het
vuur toen regeringstroepen de dwang
arbeiders trachtten te bevrijden.
Een groep buitenlandse corresponden
ten is gisteravond in Da Nang terecht
gekomen tussen opstandige en gezagsge
trouwe Zuidvietnamese troepen. Drie
journalisten, een Amerikaan, een Frans
man en een Brit, liepen verwondingen
op. Het gezelschap werd tenslotte door
Amerikaanse mariniers in veiligheid ge-
De correspondenten keerden terug van
de boeddhistische pagode Tinh Hoi, het
centrum van het verzet tegen het be
wind van premier Ky, toen het vuren
begon. In de pagode zou een persconfe
rentie worden gehouden, doch toen de
boeddhistische leiders geen aanstalten
maakten om te beginnen, verlieten de
journalisten het gebouw, omdat zij vrees
den dat de boeddhisten hen als gijzelaars
wilden vasthouden. Dit bleek achteraf
niet het geval te zijn. Toen de Ameri
kaanse mariniers op het toneel versche
nen. staakten de twee partijen het vuren,
zodat de verslaggevers zich in veiligheid
konden brengen.
dan rookt u de
lekkerste grote
American die er is
dan proeft u niet
J het filter, maar alleen
«Wil geurige tabak
LEOPOLDSTAD Een z
aardschok heeft vorige week woensdag
de stad Beni. in het noord-oosten van
Kongo-Leopoldstad getroffen. In de eer
ste melding van het Kongolese persbu
reau wordt gesproken van negentig do
den en honderden verwoeste woningen.
Ook in Turkije heeft zich een aardbe
ving voorgedaan. Het gebeurde gisteren
in Akishar ten noorden van Izmir (het
vroegere Smyrna). Vele schoorstenen
kwamen omlaag en talloze ruiten sneu
velden. Persoonlijke ongelukken waren
APELDOORN Op de
berg te Apeldoorn ontstond
Arnhemseweg bij de Stoppelen
zondagmorgen een gecompliceerde
botsing waarbij vier auto's waren
betrokken en die de 49-jarige heer
J. J. van Donkelaar uit Alphen aan
de Rijn het leven heeft gekost.
Burgemeester reisde naar Oslo
TT/ fabriek in de naaste toekomst een
M' GVhïllGlTlSYS UlGt vestiging in Coevorden zal plaatsen, is
niet uitgesloten, aldus zei burge-
7meester Wolters op Schiphol na zijn
ingang vandaag terugkeer.
Het gemeentebestuur meent dat al-
ryrvtl rt py lllPvlc ^es moet worden gedaan om de werk-
Lttt>f LULsl tl' J nemers en hun gezinnen in Coevorden
crnipnni nr p Ite houden. „Wij zullen daarom trach-
jV i ten een bedrijf te vinden die de goed
Sïïf ,rnnr Ho «gkrbnï ^eoutilleerde shriek wil overnemen.
^rti^faafdonfahl-iok i)4 vftinHet feit dat de onderhandelingen in
rifrvcmccn^ H^ mït inrnL^^?:,!, Noorwegen niet tot een onmiddellijk
j r«.i dn IK» h' resultaat hebben geleid, houdt niet in
hrielc zonder werk vMUn liin I dat Seen an^ere firma's zullen be-
zonder werk zu,,en z,jn- naderen", zo verklaarde drs. Wolters.
De heer Wolters en de directeur van;
het economisch-technologisch insti-1
tuut, drs. C. Voormalen, vertrokken j
woensdag toen het ontslag bekend
werd, onmiddellijk naar Oslo om met
bedrijf in de plasticbranche
Zware tol van weekeinde:
66-jarige mejuffrouw G. Sr-hilstra uit die
gemeente overleden, nadat zij door een
auto was overreden toen zij met haar
fiets was gevallen. Zij viel waarschijn
lijk doordat zij schrok van een van links
komende auto.
AALTEN Bij een autobotsing op de
kruising Hamelandroute-Bredevoortse-
weg zijn zondagmiddag drie mensen
zeer ernstig gewond. Het zijn de inzitten
den van een personenauto uit Ruurlo,
die geen voorrang had verleend aan een
Duitse personenauto. De bestuurder
De heer Van Dronkelaar kwam uit de
richting Apeldoorn en raakte door onbe- kreeCT Zwaar ~Wfdïet«»l Vün
kneuzingen.
in botsing met een vrachtauto, draaide;
daarna enkele malen om zijn as en
botste ten slotte weer tegen een perso
Arbeiders Davo
door collega's
bedreigd
COEVORDEN Een groep
besprekingen te voeren over de moge
lijkheid van overname van de gloed-1
nieuwe DAVO-fabriek voor de Noorse
Zaterdag keerden zij terug. Tot di- n.,,A
recte resultaten is het niet gekomen, k1»""" 1,1 "A™ Coevorden is
maar de mogelijkheid dat de Noorse d,0<,r,™ me' p'! ""I
6 als ztf in gaat op het aanbod tot werk
b\j de NV Installatiebureau Davotherm.
De groep had dit aanbod gekregen op
dezelfde dag. waarop enkele honderden
collega's ontslag werd aangezegd omdat
de DAVO-fabrieken zouden sluiten.
Zonder overleg met vakbonden en an-
Britten.|dere personeelsleden, waren de 25 ar-
beiders geselecteerd en werd hen
Per roeiboot over
Atlantische oceaan
ELISABETH TOWN Tv
de 34-jarige David Johnstone »«.»-
rige John Hoort zijn uit do Amerikaan-l h, diensl treden bij Davotherm,
Z.iS1tn iStiSTlZm vennootschap, die juridisch ta staat
west-Engeland te roeien. Zij hopen de he.1 Davo-concern. Zij zijn op het aan
tocht met de Puffin in ongeveer vijftig bod met ingegaan uit angst voor re-
dagen te volbrengen. Ipressaillemaatregelen van collega's.
nenauto.
De brandweer heeft de heer Van Dron
kelaar uit zijn nieuwe auto die totaal
vernield was. bevrijd. In de loop van de
middag is hij aan zijn verwondingen
overleden. De andere auto's liepen ern
stige schade op.
EIBERGEN Zondagmorgen vroeg
kwam de 70-jarige heer F. J. Stortelder
uit Eibergen om het leven bij een au
to-ongeluk op een verharde ruiterdijk.
Het slachtoffer was inzittende in de auto
van zijn zoon, die in een linker bocht
van de dijk in de berm raakte en tegen
een elektriciteitspaal reed. De dertigjari-
ge zoon en zijn 72-jarige moeder werden
gewond en opgenomen in een ziekenhuis pi
te Groenlo.
AMSTERDAM De zeventienjarige j
scholiere Louise Holderdorp uit Amster-
dam werd zaterdagavond gedood bij een
botsing op de Okmeerweg. De auto waar
in zij zat raakte een geparkeerde vracht-!
wagen. De chauffeur van de personen-
auto. de achttienjarige W. J., is met een.
hersenschudding in een ziekenhuis opge
nomen.
LEXMOND Bij een frontale auto
botsing op rijksweg 27 werd zondagmid
dag de 34-jarige mevrouw A. Tres-
ner-Snels gedood. De bestuurder van I
een andere auto reed een bermpaaltje
om en kwam vermoedelijk door teveel
stuurcorrectie in dwarse richting op de
linker weghelft terecht. Hij botste daar
tegen de auto van mevrouw Tresner,
waarin ook haar man en twee dochter
tjes van zeven en vier jaar zaten. Me
vrouw Tresner v erd op slag gedood, de
andere inzittenden werden zwaar ge
wond in het St. Antoniusziekenhuis te
Utrecht opgenomen.
personenauto over de kop die vervolgens
tegen een boom in de middenberm
botste. Een van de inz'Henden. de 26-jari-
ge J. H. Kinnegin uit Woerden, kwam
hierbij om het leven. De negentienjarige
F. C. Standaar. eveneens uit Woerden,
die de auto had gehuurd, liep een sche-
delbasisfractuur op. Zijn toestand is zorg-
Een grappenmaker, of iemand
die daarvoor door wilde gaan
legde in het nest van een uil drie
eende-eieren. Welnu, de uilen
moeder deed bij het zien van het
trio haar plicht en broedde de
eieren uit. De eende-kinderen
beschouwt ze volledig als haar
nakroost. Alleen wij weten wel
Maar Duitsland moet het vragen
PARIJS De Franse regering
is bereiid haar troepen in
West-Duitsland te laten, ook al
zijn deze na 1 juli aan het
Navo-bevel onttronen. De Bonds
republiek zal dan duidelijk moe
ten laten blijken dat zij fhet op prijs
stelt dat de Franse troepen blij
ven. Dit staat in een antwoord
nota van de Franse regering op
het Westduits memorandum over
de toekomstige status van de
Franse troepen in West-Duitsland,
dat begin deze maand in Bonn
werd uitgegeven.
De Franse regering stelt als eis
dat beide landen overeenstemming
moeten bereiken over de praktische
voorwaarden voor het legeren van
de Franse troepen. Tussen het ge
allieerde en het Franse opperbevel
zou voorts een overeenkomst moeten
worden gesloten over de voorwaar
den van samenwerking in het geval
artikel vijf van het Verdrag van
Washington een rol zou spelen, de
handhaving van de status quo hierin
niet begrepen. (Bij artikel vijf van
het Verdrag van Washington is de
wederzijdse hulp in geval van een
gewapende aanval tegen een of meer
NAVO-leden geregeld.
Gunstig ontvangen
In Bonn is de antwoordnota van de
Franse regering gunstig ontvangen. Men
was over het algemeen optimistisch wat
betreft een goede oplossing van het pro
bleem. Een CDU-woordvoerder was inge
nomen met het feit, dat de Fransen de
deur open hebben gelaten voor onder
handelingen. „Ook tussen goede vrienden
kunnen meningsverschillen en spannin
gen ontstaan, maar als een vriendschap
werkelijk van goede kwaliteit is zal zij
dergelijke spanningen te boven komen".
De fractievoorzitter van de liberale
FDP zag in de nota de mogelijkheid om
het Westduitse standpunt ten aanzien van
de Franse troepen in de Bondsrepubliek
zowel in politiek als in militair opzicht
van alle kanten te bezien. Men moest vol-
De socialisten gaven als commentaar
dat alle „verantwoordelUke politieke
krachten" in West-Duitsland wensen dat
de Franse militairen biyven. Wel zou hun
status nauwkeurig moeten worden vast
gesteld om te voorkomen, dat zü het in
strument worden van een Franse natio
nale politiek.
Man verdronken
in IJsselmeer
MUIDEN De 25-jarige E. F. Stieve
uit Amsterdam is zondagmiddag om het
leven gekomen toen hij in het IJsselmeer
wilde gaan zwemmen. Hij had met zijn
broer en diens verloofde een bootje ge
huurd in Muiden.
Hoewel hij niet goed kon zwemmen
begaf hij zich te water, maar verdween
direct in het meer. De beide andere opva
renden roeiden in paniek naar de kant
meerden de boot af zonder iets over
het gebeurde aan een politie-agent.
Na uren dreggen in het intussen zeer
woelig geworden watet vond men ten
slotte het stoffelijk overschot.
(Vervolg van pag. 1)
prijsindexcijfer van het levenson
derhoud van december 1965 tot en
met april 1966 met acht punten is
gestegen.
De prijsstijging deed zich vooral
de laatste drie maanden voor.
Liefst 65 procent van de kosten van
het levensonderhoud is in beweging
gekomen.
Cao's
Minister Veldkamp wijst er in de
brief op dat een loonstijging boven de
zes a zeven procent niet verantwoord
is. Als het mogelijk is zal men de op
schorting van de goedkeuring van de
cao's vóór 15 juli afschaffen. In over
leg met de Stichting van de Arbeid
zal worden onderzocht welke cao's
een aanzienlijke achterstand in loon-
hoogte laten zien. Mocht van zo'n
achterstand sprake zijn dan zal in
geen geval meer dan de helft daarvan
in 1966 direct worden uitgekeerd. Be
drijfstakken, waarvoor nog geen cao
is vastgesteld, krijgen toestemming
voor een loonsverhoging van zeven
procent.
Investeringen
Onder de maatregel voor de over
heidsinvesteringen vallen ook de ga
ranties en subsidies door het Rijk. De
regering, aldus de brief, blijft ook
grote aandacht geven aan het zoeken
van effectieve methoden ter opvoe
ring van de besparingen.
De sinds de afsluiting van het Cen-
traal-economisch plan 1966 beschik
baar gekomen gegevens wijzen in de
richting, dat de feitelijke ontwikkeling
op een aantal punten minder gunstig
zal zijn dan aanvankelijk was ge
raamd. Dit geldt niet voor de produk-
tie. Wel voor het verloop van de lo
pende rekening van de betalingsba
lans. Het overschot over 1965 bleek
niet 300 min, maar slechts 50 min.
te zijn.
Deze tegenvaller werd hoofdzake
lijk veroorzaakt door bij de raming
achterblijvende ontvangsten van kapi
taalopbrengsten uit het buitenland.
Voor 1966 heeft deze correctie een
negatief effect van ongeveer 200
min., daarnaast zal de mond- en
klauwzeerepidemie de export met
rond 200 min, incidenteel verminde
ren.
Verder moet rekening worden ge
houden met een ongunstig verloop van
de export in de fabrikatensector,
waarmee ongeveer 100 min. is ge
moeid. De iets grotere consumptieve
bestedingen in het binnenland hebben
voor de betalingsbalans een negatief
effect van ongeveer 125 min.
Het wordt tenslotte onwaarschijn
lijk geacht, dat de veronderstelde ver
betering van de ruilvoet met een pro
cent geheel zal worden gerealiseerd,
hetgeen eveneens tot een achteruit
gang van 125 min. leidt. Tezamen
met enkele kleinere effecten moet
thans rekening worden gehouden met
een tekort van 400 min op de lopen
de rekening van de betalingsbalans in
1966 in plaats van een overschot van
400 min., aldus de nota.
Voor 1966 zijn tot dusver ongeveer
80 c.a.o.'s goedgekeurd voor ruim 1
min werknemers, waarbij ook de uit
1965 daterende c.a.o.'s voor Philips en
en de metaalindustrie zijn begrepen.
De gemiddelde loonstijging hiervan
bedraagt 7,5 pet.
In behandeling zijn thans 45 collec
tieve contracten voor 570.000 werkne
mers, welke contracten een gemiddel
de loonstijging te zien geven van 10,6
pet. In totaal betreffende de thans
goedgekeurde en de in behandeling
zijnde contracten tezamen 1.621.000
werknemers verdeeld over 125 c.a.o.'s.
De gemiddelde loonstijging daarvan
beloopt 8.4 pet. Van de overige con
tracten is nog niet bekend hoe de
loonstijgingen zullen zijn.
Ontzetting (S)
Is Nederland schuldig aan de dood
van mr. Soumokil? Jazeker. Tussen
uitspraak en voltrekking van het von
nis zijn twee jaar verlopen. Geduren
de die periode is er door verschillen
de Nederlandse groeperingen gepro
testeerd, ook bij de Nederlandse rege
ring. Deze was echter Oost-Indisch
doof. Nu mr. Soumokil vermoord is.
kunnen wij alleen maar het hoofd
buigen en bedenken, dat zijn dood
voor ons een nog duidelijker teken
moet zijn, om het werk voort te
zetten. De regering in ballingschap
van de RMS wil ik zeggen: U staat
niet alleen. Menig Nederlander zal
met u striiden, tot de overwinning
JViet consequent (3)
In Schiedam weten alle SGP-ers,
naar ik meen, dat er geen zetel
behaald kan worden. Nu dan, SGP-
broeders, als de meerderheid van
plaatselijke SGP-leiding de noodzaak
van samenwerking niet wil inzien,
stemt u dan AR/CH. Als christen,
wonend in Italië, vraag ik u dit te
overdenken en te besluiten. Als u
gewetensbezwaren hebt, geef ik u de
raad, uw vacantie hier door te bren
gen en 's zondags een protestantse
samenkomst te bezoeken. U zult daar
broeders en zusters vinden, één in
geloof en overtuiging, hoewel zij een
uiteenlopende opvoeding genoten
nebben: waldenezen, hervormden, ge
reformeerden etc. Denk er eens over
Predappio
J. van Rijswijk
