Golf van anti-Amerikanisme
slaat over Zuid-Vietnam
A
Champagne gaat
voor veiligheid
in luchtvaart
„Schadenfreude" bij Fransen en Britten
Zijn regeringstroepen wel
helemaal te vertrouwen
Alcazar
Uit de Haag se hof geplukt
alleg
VRIJDAG 29 APRIL 1966
VAN ONZE
SPECIALE
VERSLAG
GEVER
LINK
VAN
BRUGGEN
Moskou-Rome
SAIGON Een golf van anti-Amerikanisme slaat momen
teel over Zuid-Vietnam. De politieke verschillen zijn zo diep
in de gemoederen gepenetreerd dat zelfs van een hinderende
invloed op de militaire akties kan worden gesproken. Opera
tioneel wordt er de laatste dagen minder gedaan dan de weken
ervoor. Dit geldt zowel voor de Amerikaanse als voor de Zuid-
vietnamese strijdkrachten, en ook voor de contingenten Austra
liërs, Nieuwzeelanders en Zuidkoreanen, die in de rimboe
vechten.
Een bezorgde Amerikaanse func
tionaris zei in Saigon:
„Ze trappen ons voor de tanden
op het moment, dat wij, meer dan
ooit, van morele steun afhankelijk
zijn. Aan ontwikkelingshulp spen
deren we hier 600 miljoen dollar
per jaar. Er vloeit bloed onze
jongens kreperen in de jungle.
Vandaag is er weer een compag
nie in de pan gehakt. Tweehon
derd van onze mannen moesten
het vier uur lang opnemen tegen
een getraind Vietcong-bataljon,
dat hen van alle kanten omsingeld
had".
Een droeve, verontrustende
zaak. Iedereen vindt het zo, behal
ve de nog resterende Fransen en
enkele Britten in Zuid-Vietnam.
Het zijn mensen, die het imperia
listische verleden niet kunnen ver
geten, die de Amerikanen, „die
neo-kolonialen", in het diepst van
hun ziel verachten.
Bij hen heerst „Schadenfreude".
Hoewel ook tot het Westen beho
rend, gunnen ze Washington de
zelfde nederlagen, die zij vroeger
in deze contreien hebben geleden.
Ze zijn vol van kritiek ten aan
zien van „die naïevelingen", doch
ze vergeten dat de argumenten,
welke worden aangevoerd van
naïeviteit overlopen. De laatste
zijn zó algemeen en zó doordrenkt
van goedkope jaloezie en venijni
ge spijt dat zelfs een Nederlander
zich voor de Franse en Engelse
kritikasters schaamt.
Boeddhisten
De oorzaken van het anti-Ameri
kanisme zijn velerlei. De direkte
aanleiding is het streven van de
Boeddhisten naar vrije verkiezin
gen en het opzetten van een door
het volk gekozen parlement en re
gering. De militaire junta van vice-
luchtmaarschalk Ky wil men zo
spoedig mogelijk kwijt. In wezen
gaat het om een machtsstrijd aan
de top. Het ontslag van generaal
Thi, de legercommandant van het
Eerste Corps, tevens lid van het
uit tien generaals bestaande direc
torium, is er één facet van.
In Danang en Hue, waar open
lijke rebellie heerst onder de
Zuidvictnamesc troepen, is de
toestand (op het moment van
schrijven althans) nog altijd
gespannen. Troepen, die Thi
trouw gebleven zijn, liggen tegen
over de ingevlogen bataljons van
Ky. De studenten in beide steden
hebben wapens uitgereikt gekre
gen, en er zijn barricades en ande
re versterkingen opgericht.
Amerikaanse" oorlog
Het feit, dat er Amerikaanse
vli-T.uijen zijn gebruikt om de
gezagsgetrouwe militairen naar
het hoge noorden te brengen, is
een element, dat het anti-Amerika
nisme nog heeft versterkt. In Sai
gon wordt in anti-regeringskrin-
grn gezegd dat de Amerikanen
naar Zuid-Vietnam zijn gekomen
om daar hun eigen oorlog tegen
het communistische regime van
Hanoi te voeren. Het bewind van
de 34-jarige Ky. dat krachtig door
Washington wordt gesteund, zou
slechts een wassen neus zijn.
Bij de Amerikanen zou vrees
bestaan dat een andere regering
dan die van Ky de gevolgde poli
tieke beleidslijn ten aanzien van
Peking in de wielen zal rijden.
Vandaar, aldus nog steeds de kri
tische stemmen, is Cabot Lodge,
de ambassadeur van de Verenigde
Staten in Saigon, er op uit de mili
taire junta zo lang mogelijk te
handhaven, hoewel hij weel dat
er geen volkssteun voor bestaat.
„Met de Boeddhisten, die Ky en
zijn generaals de oorlog hebben
verklaard", zei een Zuidvietna-
mees, die op de hand van de rege
ring was, „moet wel degelijk reke
ning worden gehouden. In nog
geen vijf jaar tijd zijn ze er drie
keer in geslaagd een bestaand be
wind ten val te brengen. Ky's be
lofte dat hij zo spoedig mogelijk
de weg naar vrije verkiezingen
zal openen moet dan ook in de
eerste plaats als een tactische ma
noeuvre worden gezien, evenals
zijn verklaring dat zijn persoon
lijke ambities naar de luchtmacht
uitgaan".
Vragen
ken
Het zijn wagen, die moeilijk te
beantwoorden zijn, zelfs voor de
waarnemer, die zich ter plaatse
kan oriënteren. De Boeddhisten,
die opnieuw heftig ageren, beho
ren slechts tot een betrekkelijk
kleine groep, die uit de centrale
provincies van Zuid-Vietnam stamt.
Anders dan hun confraters in het
zuiden zijn ze van mening dat het
religieuze blok wel degelijk be
moeienis met het politieke leven
heeft. Het zou weliswaar niet in
de bedoeling liggen priesters kan
didaat te stellen voor het nieuwe
parlement, doch dit neemt niets
weg van de invloed, die ze in een
eventuele burgerregerinè willen
laten gelden.
De Boeddhistische groep, die on
der leiding van opperpriester Tri
Quang staat, beweert nu dat de
Amerikanen bewust de gewenste
vrije verkiezingen wensen tegen
te houden. Washington zou zó wil
len manoeuvreren dat de militaire
junta van Ky aan de macht blijft,
omdat het zich in Zuid-Vietnam
geen verzwakking van zijn politie
ke stellingen kan veroorloven.
Contacten
Duidelijk is dat de Amerikanen
weinig van de Boeddhisten moe
ten hebben. Er wordt van hen be
weerd en dit schijnt ook wel
juist te zijn dat ze veel te goe
de contacten met de communisten
in het noorden onderhouden.
Een gewonde Amerikaan krijgt
in de rimboe een slok water van
zijn kameraden.
Waar ze op uit zouden zijn. is
vrede, maar dan niet een vrede,
zoals het Witte Huis zich deze
voorstelt. Er wordt gefluisterd dat
de leidende religieuze clan in
Zuid-Vietnam er niets op tegen
zou hebben op de door Ho Chi
Minh gestelde voorwaarden aan
de groene tafel te gaan zitten. Dit
zou dus betekenen dat de Verenig
de Staten bedankt worden voor de
militaire en economische hulp, die
ze de afgelopen jaren gegeven heb
ben, en beleefd, doch dringend ge
vraagd worden het land uit hun
- invloedssfeer los te weken.
Even duidelijk is dat het Vietna
mese volk de strijd moe wordt.
Van 1941 af bevindt het zich vrij
wel ononderbroken in de front
lijn. De reeds zwaar gedecimeerde
jongere generaties zijn met het ge
weer aan de voet opgevoed. De
grote massa der Vietnamezen inte
resseert de politiek minder dan de
vrede. De „gewone man" is veel te
veel geoccupeerd met de zorgen
om het dagelijkse bestaan, wat be
grijpelijk, doch niettemin gevaar
lijk is. Als een mens slechts ge
diend is bij een periode van rust,
gaat hij opportunistisch denken en
handelen.
Ongerust
Nog duidelijker is dat de Ameri
kanen ongerust zijn over het mo
reel van de Zuidvietnamese troe
pen. Op de nodige uitzondexüngen
na enkele goed getrainde en
goed geleide regimenten wor
den ze verdacht van heulen met
de vijand, als dit grote woord ten
minste zo gebruikt kan worden. De
feiten hebben uitgewezen dat er
tussen de Vietcong en de geregel
de Zuidvietnamese troepen verbin
dingen bestaan. In bepaalde gebie
den gelden afspraken; in andere
gebieden is men zelfs van eikaars
bewegingen op de hoogte.
Hierbij mag niet vergeten wor
den dat de Noordvietnamezen en
de Zuidvietnamezen tot hetzelfde
volk behoren en ook dezelfde taal
spreken. Honderdduizenden zuider
lingen wonen in het noorden, hon
derdduizenden noorderlingen in
het zuiden. Over en weer bestaan
hechte familierelaties. Als zonen
van hetzelfde land krijgen de Viet
namezen er langzamerhand ge
noeg van elkaar uit te moorden.
J.JET bezoek van minister Gromiko
van de Sowjetunie aan paus
Paulus VI is van historische beteke
nis.
Er was al enige jaren sprake van
een kentering in de betrekkingen
tussen de rooms-katholieke kerk en
het communisme: Chroesjtsjefs
schoonzoon Adzjoebei werd in 1963
door paus Joannes ontvangen.
Hoewel het concilie aanvankelijk
door de communisten bestempeld
werd als een politieke gebeurtenis,
bevreesd als zij waren voor een ver
scherping van het Vaticaanse oor
deel over het communisme, is hun
mening tijdens het concilie heel wat
milder geworden. Ook de pausen
Joannes en later Paulus hebben
daartoe het hunne bijgedragen door
hun streven de vrede te bevorderen.
De twee onverzoenlijke vijanden
willen dus via onderhandeling tot
een vorm van vreedzaam samenle
ven komen. Afgewacht moet worden
of Gromiko's bezoek een weerslag
zal hebben op de betrekkingen tus
sen de rooms-katholieke kerk en de
verschillende nationale, communis
tische regeringen, zoals in Polen,
waar het episcopaat vecht voor gees
telijke vrijheid binnen de staat.
Met de armen op de rug gebon
den worden deze geimngen ge
nomen Vietcong afgevoerd.
De recente aanval op het vlieg
veld van Saigon. Tan Son Nuth,
heeft de verontrusting van de
Amerikanen in dit opzicht nog
doen toenemen. Hoe kon het voor
komen dat een zo goed bewaakte
luchtbasis zowel door militaire
vliegtuigen als door burgervlieg
tuigen in gebruik plotseling,
midden in de nacht, van korte
afstand kon worden beschoten
met mortiergranaten, waarvan de
herkomst nog altijd onduidelijk
is? Waren de overvallers mis
schien geen Vietcong, maar Zuid
vietnamese soldaten, die een bewa
kingstaak hadden?
Inflatie
Onvoorstelbare moeilijkheden
dus allemaal, waarbij nog enkele
emotionele elementen moeten wor
den gevoegd. De golf van anti-
Amerikanisme, die over Zuid-Viet
nam slaat, wordt mede veroor
zaakt door de algemene opvatting
dat de steeds groter wordende in
flatie te wijten is aan de dol-
larstroom, waarvan slechts enkele
bevolkingsgroepen profiteren. De
aanwezigheid van grote contingen
ten Amerikaanse militairen in de
grote steden zou bovendien een
zedenbedervende invloed hebben.
Een geshockeerde Amerikaan,
die voor een burgertaak naar Sai
gon gekomen was, zei tegen me:
„We zijn hier ongewenst. Over
al, waar ik m'n neus laat zien,
springen er anti-Amerikaanse ge
voelens op. De haat is algemeen
en gaat van hoog tot laag en van
jong tot oud. Wat denk je hier
van? Toen ik gisteren in een bui
tenwijk naar een project ging kij
ken. dat nota bene ten dienste van
de Zuidvietnamese bevolking door
ons is betaald, werd ik plotseling
met stenen en rotsblokken beko
geld. Nee, het waren geen volwas
senen en ook geen nozems. Ge
woon kinderen van vijf tot tien
jaar, die kennelijk door ouderen
waren opgehitst."
Vrije verkiezingen
Over de vrije verkiezingen, die
thans geëist worden, zijn de Ame
rikanen meer dan sceptisch.
„Vrije verkiezingen zijn prach
tig", verklaarde een woordvoerder
van de USIS, „maar dan voor een
volk dat werkelijk vrij is. Maar
hoe kan iemand vrij zijn stem
uitbrengen met de loop van het
pistool van zijn moordenaar in de
rug? En dat gebeurt er hier. De
Vietcong is overal. Als de Boe
ddhisten hun zin ■ktifgerf, feljh het
de communisten, die straks met de
winst gaan strijken."
In de rimboe, waar mariniers en
infanteristen zich op de onzichtba
re fronten teweer stellen, heerst
intussen een sfeer, die bewonde
renswaardig is. De gewone jongens
uit Texas, Minnesota. Connecticut
en Oregon, die, behalve door moor
dend lood, ook nog eens door
muskieten en bloedzuigers worden
belaagd, getuigen van een
geestesgesteldheid, die de reflectie
is van de ideologie, waarin ze gelo
ven.
Met een paar van die knapen
heb ik hier, in Saigon, gepraat. En
hoewel ik zeker de nodige reser
ves heb, is het hoopgevend voor
onze wereld dat er nog zoveel jon
ge kerels zijn, die met elan hun
vrijheidsidealen kunnen uitdra
gen.
En dan te bedenken dat zij voor
een hun onbekend volk naar de
verraderlijke jungle van Zuid-Viet
nam zijn gestuurd, waar de do
dental ik spreek alleen maar
over de Amerikanen wekelijks
tenminste 150 echtgenoten, vaders,
zonen en verloofden bedraagt!
tv tUROPA'S
PILOTENFERERATIE LEVEHT
KRITIEK OP CONGRES:
STOCKHOLM Scherpe kri
tiek op de houding van de lucht
vaartmaatschappijen aangaande
veiligheidskwesties leverde gis
teren de woordvoerder van de in
ternationale pilotenfederatie
(Ifalpa) de Zweedse gezagvoer
der Arne Leibing, op de eerste
openbare internationale confe
rentie over de veiligheid in het
luchtverker. Er nemen ongeveer
300 deskundigen uit 23 landen,
zowel uit west als uit oost, aan
deel.
De luchtvaartmaatschappijen bekom
meren zich meer om champagne voor
de passagiers dan om de veiligheid.
„Het is misdadige waanzin", zo zei Ar
ne Leibing. Hij was het niet eens met
de werktijden, zoals die voor piloten
gelden. Een 14- tot 16-urige werkdag
is voor hen regel. Dit vergroot echter
de kans op ongelukken door menselijk
falen, aldus Leibing.
Hij bepleitte met kracht voor het
toekomstige verkeer met grote straal
vliegtuigen een bezetting van drie pilo
ten. Op het ogenblik zijn dat er in de
meeste lijntoestellen twee. Rentabili
teitsoverwegingen zouden moeten wij
ken voor de veiligheidseisen. Het zou
onjuist zijn, zich al te zeer te verlaten
op de automatische apparatuur. De
piloten zijn bereid, aldus Leibing, het
tot een openlijk conflict te laten ko
men wanneer de luchtvaartmaat
schappijen en de betrokken autoritei
ten de meningen van de mensen van
het vak blijven negeren of niet veel
aandacht schenken.
ONGELUKKEN
De Zweed richtte ook een aanval op
i de wijze waarop van statistieken ge
bruik wordt gemaakt voor het aange
ven van de veiligheid van het luchtver
keer. De statistische berekening van
het ongelukkencijfer op grond van
I vlieguren of -kilometers geeft volgens
hem een bedriegelijk beeld. Met het
toenemende straatverkeer stijgt het
aantal passagiers en piloten dat ver
ongelukt.
Een vooraanstaand Amerikaans
luchtvaartpsycholoog, Chayton Mason,
zei dat minstens tachtig procent van
alle ongelukken in het Amerikaanse
burgerluchtverkeer te wijten is aan
fouten van de piloot. „Toch tonen de
luchtvaartmaatschappijen heel weinig
belangstelling voor de oorzaak van die
fouten, welke meestal vermoeidheid
is", aldus Mason.
Heel vaak heb ik me al afge
vraagd, hoe vele firma's en orga
nisaties toch aan uitspraken kwa
men, zo in de geest van: „Tweeder
de van alle Nederlanders wast zich
met..." Of „Negentig procent van de
huisvrouwen wensen...."
Maar nu is er een lichtje gaan
dagen. Althans, het zou me niet ver
wonderen als ik het schakelaartje
heb gevonden, dat omgedraaid
wordt om bewijzende cijfers en
vooral percentages te voorschijn te
doen springen.
Dat schakelaartje heet: opinieon
derzoek.
Het begint met een jonge man of
jonge vrouw, die aanbelt en om een
uurtje vraagt.
Het blijkt, dat ze een lange lijst
in hun tas hebben en die als bijver
dienste naarstig invullen tijdens
zo'n uurlang gesprek.
Het N.I.P.O. zendt avond aan -
avond tientallen zo op bezoek.
Men mag op de vraag ja en neen
antwoorden, die dan in plusjes en
minnetjes aangetekend worden. De
redenatie, welke men er misschien
bij weggeeft komt alleen in de oren
van de enquêteur of enquêtrice, die
waarschijnlijk ter wille van eigen
uithoudingsvermogen, dat commen
taar letterlijk het ene oor in en het
andere uit laat gaan.
Een kennis van me heeft er een
uur aan gegeven. En een uur aan
het commentaar, maar dat blijft ter
zijde.
Eerst vond die kennis het wel
een leuk idee. Nu immers zou zij
medewerken aan het duidelijk ma
ken van de Nederlandse mening.
Ze was echter stom van verba
zing toen bij de vragen kwam: Ge
bruikt u wel eens theezakjes en zo
ja, hoeveel per week? En: Hebt u
een elektrische kachel, zo ja, wan
neer gekocht. Zo neen, denkt u er
Met al te
serieus
over er een aan te schaffen. Zo ja,
wanneer? En: „Gebruikt u suiker
in uw thee en koffie?" En natuur
lijk: „Leest u boeken". Maar de
klap op de vuurpleil kwam met de
vraag Wat is de politieke opinie
van het jongste mannelijke ge
zinslid
Er was geen mannelijk gezinslid,
jong noch oud, doch de ondervraag
de was wel bereid de politieke opi
nie van het jongste vrouwelijke ge
zinslid te onthullen. De enquêteur
schudde droef het hoofd, nee dat
stond niet op zijn lijstje.
Dat antwoord zou dus onbruik
baar zijn.
„Maar ze is stemgerechtigd", zei
de ondervraagde.
De jongeman kon het ook niet
helpen, voor zo'n probleem was hij
nog nooit geplaatst. Buiten zijn
boekje, in dit geval lijstje, kon en
mocht hij niet gaan en het N.I.P.O.
kon de vrouwelijke stemgerech
tigden blijkbaar geen laars schelen.
De mening van de jonge dame
werd dus niet opgetekend.
En zal ook niet worden meege
teld. wanneer straks het opzienba
rend resultaat van het opinie-onder
zoek wordt openbaar gemaakt. Wie
weet als voorspelling van de stem
busuitslag bij de gemeenteraadsver
kiezingen.
Maar de jongedame zal wél naar
de stembus gaan. met alle andere
jongedames van 21 jaar en ouder
En daar haar eigen mening ken
baar kunnen maken. Het kan na
tuurlijk wel interessant worden om
dan te zien in hoeverre de voor
spelling van de mannen klopt.
Maar intussen. We hebben nu
eens van nabij gehoord hoe men
aan al die „publieke opinies" komt.
En hoe serieus we die moeten ne
men, kunnen we nu ook wel zelf
bepalen.
Niet al te serieus, zou ik zo zeg
gen.
Tv zondig? (11)
Hoe weet J. den Oudsten uit Bode
graven die het met predikant en ker-
keraad in Barneveld eens is, dat er
vele slechte tv-uitzendingen zijn?
Den Haag Th. L. Nieuwenhuijsen
Tv zondig? (12)
Na lezing van het geval Barneveld
konden we het niet anders dan een
zielige vertoning vinden. We wilden
wel eens weten hoe anderen erover
dachten en hielden een kleine enquête,
onder in totaal 37 personen waar
onder een niet-protestant. Leeftijd 21
tot 71 jaar. Unaniem antwoord: wat
een indruk krijgt Nederland weer door
deze handelwijze? Getuigt deze niet
van hoogmoed? En kunnen we niet in
de bijbel lezen dat dit zonde is? Overi
gens: van de ondervraagden hadden er
slechts vijf tv. Redenen waarom de
anderen niet? Geen belangstelling,
geen geld, zwakke ogen, geen tijd.
Leidschendam/R'dam
Fam. Uyttenbogaerd
Tv zondig? (12)
Wanneer men Christus als zijn Zalig
maker heeft aangenomen, heeft men
geen verlangen naar tv. Leest de bij
bel en draagt het Evangelie uit. Nu is
het nog tijd. Er komt een nacht waar
in niemand meer werken kan. „Moet
ik gaan met lege handen, zo mijn
Heiland tegemoet? Zonder een ver
loste zondaar mee te brengen aan Zijn
voet? (Joh. de Heer)
Den Haag C. M. Schippers
Tv zondig? (14)
Bij mij komt deze vraag op. Ligt de
7-mde in de stof of in de mens? Daar
op dient men een Schriftuurlijk ant
woord te geven en niet een antwoord
dat steunt op eigen menen of denken.
Rotterdam c. Lodder
Tv zondig? (lö)
Hoe is het mogelijk, dat men het ge
trouw optreden van ambtsdragers
durft bestempelen als kleinzielig en
benauwd? Heeft, wijlen prof. Wisse al
niet gewaar :huwd tegen tv als „kijk
kast van de duivel"? Zou de apostel
Paulus, toen hij schreef „Want al wat
in de vereld is. namelijk de begeer
lijkheid des vleses en de begeerlijk
heid der ogen en de grootsheid des
levens is niet uit de Vader, maar uit
de wereld" (1 Joh. 2 18) als hij nog
leefde zich niet aan de zijde der be-
doelded? ambtsdragers hebben ge-
Alphen a. d. Rijn J. Breman
Storm in Dallas
DALLAS Minstens zeven mensen
zijn m Dallas verdronken en honderden
uit hun huizen verdreven door overstro
mingen na zware regenval. Twee mensen
worden vermist. Ze zijn vermoedelijk
ook verdronken. Vier van de slachtoffer!
kwamen om toen de auto's waarin zij
zaten, door het snel stromende water van
bruggen of verkeerswegen werden weg
gespoeld. Gisteren viel er ruim negen cm
water in nog geen twee uur.
I
