Theologen,
kerngeleerden
en jonge
mensen bijeen
Praeses herv. synode
verdedigt dubbele
rechtvaardigheid
GEESTELIJK
LEVEN
Nederlandse prot. gemeente Genève
NIEUW BOEK VAN DR. DE RU
ezfw Mhdacnfmt1:
Ideale middel moet
nog gevonden worden
ZATERDAG 16 APRIL 1966
(Van onze kerkredactie)
Bladerend door mijn aan
tekeningen kom ik het adres
tegen: „Place du Circe, bij
Moulin Rouge om negen
uur." Ineens zie ik hem
weer staan, ds. H. Beker
van de Nederlandse Pro-
testanste Gemeente in Ge-
nève, gekleed in zijn spor
tieve plus fours, vorig jaar
nog ouderwets en nu onder
de naam Knickerbocker
weer hoogst modern. Drie
meisjes stappen met hem
in de auto en dan rijden ze
weg, de bergen in om te
gaan skiën. Ook dat hoort
bij het pastorale werk van
deze predikant, die vaak
meer predikanten onder zijn
gehoor heeft dan enige an
dere voorganger, die moet
kunnen spreken voor atoom
geleerden, en jonge mensen
die in Genève hun Frans ko
men ophalen.
En vanzelf gaan dan de ge
dachten weer naar die dienst in
het Calvijn-auditorium naast de
grote Pieterskerk die het
stadsbeeld van Genève nog al
tijd enigszins bepaalt. Ds. Beker,
voor deze zondag bevrijd van
de voor-spanning die iedere
preek met zich meebrengt, be
groet bij de ingang de Neder
landse gasten. Straks zal prof.
dr. H. Berkhof preken. Een har
telijke handdruk laat me weten
dat ook ik welkom ben in deze
De mededelingen worden ge
daan door ouderling Wim Schot,
de enige gereformeerde staffunc
tionaris van de Wereldraad van
Kerken, die daar de financiële
administratie van de Inter-
ohurch Aid behartigt. Hij herin
nert er aan dat in Nederland in
alle kerken gelegenheid is ge
weest op zaterdag om geld te
brengen voor hongerend Tndia.
Eigenlijk zou er voor de diako-
nie gecollecteerd worden, maar
de kerkeraad heeft besloten de
collecte geheel voor India te
bestemmen. Er zijn hónderd
mensen. De collecte brengt ruim
vijfhonderd gulden op.
Eenvoudig
De preek van prof. Berkhof is
eenvoudig en toch pakkend. On
derwerp is de gelijkenis van de
Here Jezus over de twee huizen,
de ene op het zand, de andere
op de rots gebouwd. Er wordt
geboeid geluisterd en zelf kan ik
de preek nog helemaal navertel
len. Maar dat geldt ook voor die
Geen vergeving
•.*>- v.
mens-zijn het evangelie nodig
heb, maar bisschop Robinson
heeft mij echt niks te zeggen.
Hij lost voor mij het probleem
niet op, als hij schrijft dat we
God niet hoog boven ons in de
hemel moeten zoeken, maar moe
ten leren zien als de grond van
ons bestaan. Praat maar rustig
over God in de hemel, ik weet
wel hoe ik dat moet verstaan.
Het is een heenwijzing, zoals ie
dere formule die ik op papier
zet ook een heenwijzing is naar
de werkelijkheid."
;y
'•'V 'p-' 'V d
Griezelig
Toen ik een paar uur door
bracht in de gezellige woonka
mer van ds. Beker in zijn hoge
üt'.t?" S'af, Wk '.huis seven. Da.
Hel werk in de Nederlandse Protestantse Gemeente van Gene.
zijdig. Ds. Beker heeft theologen, atoomdeskundigen, diplomalen.
veel jongeren onder zijn gehoor. De diensten worden om de zondug ge
houden in het Calvtjn-auditorium.
voorbij het vliegveld, met de
grote ramen die uitkijken op de
besneeuwde pieken van de
Franse Jura, kon ik het niet na
laten te vragen of het soms niet
„griezelig" is om mannen als dr.
Visser 't Hooft onder je gehoor
te hebben.
(Van onze kerkredactie) gaande rechtvaardigmaking als
heiliging en dr. De Ru citeert:
We hebben niet na kunnen «Christus rechtvaardigt
jaan of het ooit eerder ge
beurd is, maar het blijft een
uniek feit, dat een praeses Gegrepen
van een hervormde synode
een wetenschappelijk werk Vaak als hij de inzichten van
ut i it de reformatoren bespreekt is al
publiceert. Vandaag ts m de spoedig niet meer duidelijk of
Nederlandse boekhandels een hij hun visie weergeeft of zijn
nieuw werk verschenen van eigen visie op schrift stelt. Vaak
dr G. de Ru te Rotterdam schrijft dr. De Ru dan ook als
,.,n, t> j; een gegrepene door deze refor-
getiteld: „De rechtvaardi- mat0rische visie, die zoveel ver
ging bij Augustinus", met zet heeft opgeroepen. Steeds
als ondertitel „vergeleken weer werd immers de vrees
met de leer der iustificatio 8euit- dat doorgaande recht-
(rechtvaardiging) bij Luther
en Calvijn. Dr. De Ru schreef
dit werk in de eerste plaats
om te laten zien dat alle drie
kerkvaders bij rechtvaardi
ging niet slechts denken aan
en is het algemeen maar ruiken of ze
niet altijd even gemakkelijk. Er er zijn en waar ze zijn. Krijgt oicvuifl
is nu een nieuwe wet afgekomen hij een adres, dan stuurt hij ze Q
waardoor een beetje een stop op eerst een brief, omdat deze de innerlijke öeredhtigheid
de toevoer van „avonturiers" meisjes meestal niet op hun ka- die ons door God wordt toe-
wordt gezet. Maar tot voor kort mers te bereiken zijn. Hij nodigt gerekend, maar dat zij ook
hnrl nipf Tft'n beste hen dan uit. nm hii hem thuis of i
had Genève niet zo'n beste hen dan uit om bij hem thuis of „__Alr«»n nver een nifprliikp
naam in de wereld. Het was een na de dienst kennis te komen ^rJ*en Ove.r unerujKe
stad „waar wat te beleven viel" maken. Hoort hij niets dan gaat rechtvaardiging die DlijKt uit
en trok dan ook vaak meisjes hij er achterheen en probeert zo de daden van het leven,
antwoordt hij. „In Wassenaar aan dje losgebroken waren uit contacten te leggen,
kwam prof. dr. H. Kraemer hun eigen milieu op zoek naar
„Ik heb wel wat ervaring",
Eén iceekend in de maand, als er
Lausanne niet behoeft voor te gaan, vaak in *mijn kerk. Dat vond ik avontuur" (Voor hen werd Ge- Veel meisjes stellen het con- Hij is kennelijk geboeid door
trekken dominee en mevrouw Beker wel eens griezelig in het begin, nève vaak een gevaarlijke stad. tact op prijs. Er worden instui- wat Augustinus over dit onder-
naar de bergen. Traditiegetrouw maar als je met hem praatte dan „Marseille ligt ten slotte niet ven georganiseerd en daar zijn werp schrijft. En evenzeer door
nemen zij een aantal jonge gemeen- was het alleen maar prettig. Hij zo ver hier vandaan", merkt bijzonder openhartig. „Maar wat de beide grote Reformatoren
teleden met zich mee. .Meer dan één uitte nooit kritiek, maar sprak ds. Beker op en aohter die woor- 'iet valt me altijd weer op dat op schn/t gesteld hebben. Hij er-
jongere gebruikte zo n weekend, niet altijd over dat waar je hem mee den lift een wereld van blanke hun geloof eigenlijk alleen kent onderscheid m accenten by
5,1. 1 ,ich W/jjk u ont- tot een zegen was geweest. En slavi„„euhaudel. bes,aa> ult een zekere e!hiek. Ze hen maar tuut toch u.t hun
om ook eens eerlijk zo is het ook met dr. Visser 't weten wat mag en met mag, werken zien. dat zij in principe
,oor dè dat te komen met zijn of Hooft. Hij heeft altijd respect Nu moeten deze meisjes een maar de rest van het geloof is hetzelfde denken over het twee-
hanr problemen. voor iemand die werkt. Aan ie- speciale vergunning hebben. Ver- vaak foetsie.
mand die alleen maar mooi ejst wordt dat ze naast werk in Opmerkelijk is dat ds. Beker
praat schenkt hij geen aandacht. de huishouding bijvoorbeeld ook hetzelfde ervaart als de studen-
£n m.annen als Wolfensberger, vier uur Franse les per week tenpredikanlen en de mensen
De Vries en Van den Heuvel hel- voigen. Maar ook deze wet dje meedoen aan het recreatie-
l. i Hi. ik P«n echt waar ze kunnen, ook a maakt aan alle problemen geen werk. Een deel van de thuis g,.r.PMi«rhPirt toe
andere preek van hem d.e ik zijn ze ontzaggelijk druk en veel einde Vaak krijgt ds. Beker kerkelijke meelevende meisjes ^fdat chti£eïdJ°«"
hoorde in Frankfort tijdens de opreis. brieven van ouders of hij geen en jongens komt nooit opdagen. JjeiXdeHiit!>rm^aan
assemblee van de Hervormde Veel moeilijker vindt ds. Be- adres kan vinden voor hun doch- Hun verblijf in Genève betekent S hii T ?.thi??nuS hiïeeht
Gereformeerde) gereld- ker het contact met de atoom- ters, maar dat is vaak heel moei- een breuk met de kerk. Maar hét ï^ïht"
bond. Toen preekte hij over. deskundigen. „Ik moet een le- lijk. Een goede organisatie om een groot deel van de thuis niet- mtÏÏ? heideJdl rSkt
„stromen van levend water zul- zing VQOr hen houden over de deze meisjes te plaatsen is er meelevende jonge mensen, sluit ™~djfi™ail «n vnnrtoaanH
len uit uw binnenste vloe.en men, de „.tuur. Ik ben al nog niet en ds. Beker kent zelf zich maar wat graag aan. Losge- vaardigntaking. dte dus moet
broken uit de traditionele on- vnnr. nVAr de door. blijken uit het nieuwe, verander
de leven van de wedergeborene,
het gevaar loopt tot werkheilig
heid te verworden. Dr. De Ru
ziet de gevaren, maar wil toch
voudig aspect van de rechtvaar
diging, namelijk het juridisch
verlost-worden en het reëel
rechtvaardig-worden".
Enkele tveken geleden sprak dr. G.
Hij constateert dat Augustinus de ,„normjt „vodepraesa, „I,
irnemer de gereformeerde synode
de Blye Werelt in Lunteren toe.
een hele tijd bezig om me daar- lang niet alle gezinnen-'wam oroKen uu ae iraaiuoneie uu- - - -
Toch krijg ik de indruk dat op voor te bereiden. Maar dat terecht komen. Daar. komt ook kerkelijkheid willen ze graag sPreekt voor hem
i even uit znn concentratie i u. .„Ut mnn;i;;ir tv Kon v;; „i„* „t~-,-if ion>r niot j. ti„
uit zijn concentratie v,nd.^k nu echt moeilijk. Ik ben bij dat de meisjes zelf latjg niet^■••meer weten over de kerk en
net klaar met zijn een aipha-man (klassieke oplei- altijd even gemakkelijk zijn. Ze over het geloof. I
raakt. Hij
inleiding en begonnen aan zijn ding) *én ik vind het moeilijk komen vaak met hoge eisen, en
eerste punt (als hij tenminste om met ben te praten. Toch ont- dan valt alles tegen. ..De kinde- cl-"
drie punten had. maar dat zal dek jk dan weer da^ <jeZe man- ren moeten goed beseffen in dit -jKIcm
wel, want anders was zijn preek nen bescheiden zijn. Er is land te gast te zijn", merkt hij
waarschijnlijk moeilijker te ont- ook daar een bereidheid om te 0p.
ligt maar een nauwe gang. Het
lijkt of de gehele kerkzaal vol is
van dit kerkelijk geluid, dat nu
zo storend werkt.
Lawaai
van een chalet in de bergen. Al niet uit vrees de dubbele recht-
een paar jaar lang is het gewoon- vaardiging uit de weg gaan. Op-
Genève is een grote «tad. De te geworden om dan een kleine merkelijk is dat dr. De Ru op
afstanden zijn enorm en ds. Be- 6«>ep jongeren mee uit te nodi- dit punt vooral de strijd aan-
ker zou al het werk niet kunnen gan- 7r> krijgen ze kans om er bindt met hervormde theologen
doen als hij zijn kleine auto ntet cons heerlijk uit te zijn om te als prof. dr. G. C. van Niftrik,
had. die hij gemakkelijk door skiën, maar tegelijkertijd krijgt prof. dr. A. F. N. Lekkerkerker
Vaak is het moeilijk om met bet verkeer kan wrikken. Per ds. Beker de kans om over tallo- en prof. dr. K. H. Miskotte en
al deze meisjes de eerste contac- jaar rjjdt hij alleen in de stad ze vragen verder met hen door ook met Karl Barth, en vaak
ten te leggen. Bij de gerefor- 'rujm 25.000 kilometer. te spreken. Daarom stond ook steun zoekt bij gereformeerde
meerden gaat het wat gemakke- dat adres midden tussen mijn theologen als H. Bavinck en dr.
Maar er komt nog een derde lijker dan bij de hervormden. Maar die auto stelt hem in aantekeningen. Voor de Moulin G. C. Berkouwer. Hij meent dat
groep naar Genève. de jonge De meeste gereformeerde meis- staat bepaalde jonge mensen Rouge ontmoette hij zijn gasten, het onjuist is om onderscheid te
mensen, vooral meisjes, die in jes hebben een reisattestatie nog eens in het bijzonder te hel- En ik trok er heen om hem te maken tussen de jonge Luther
deze stad komen werken om bij zich en zoeken zelf con- pen. Van een Nederlandse fami- zien vertrekken. Eerlijk gezegd, voor 1517 en de oudere Luther
houden geweest) als de grote iujsteren. Ze gaan beseffen dat
klokken van de Pieterskerk be- zjj aueen maar een heleboel we- onfacten
ginnen te loeien. Tussen die ,en VBn een heel klein onderdeel
kerk en het Calvijn-auditorium van de totale werkelijkheid.
Meisjes
"/etters'
Ds. Beker preekt in Genève bun Frans bij te schaven. De tact. De hervormden hebben lie mag hij eens in de maand had ik zin om mee te gaan, uit de latere tijd. Er zijn accent-
ther houdt vast aan beide aspec
ten van de rechtvaardiging. Wel
ziet dr. De Ru met anderen een
verschil tussen Luther en Me-
lanchton. De eerste, zegt hij met
R. Seeberg. schrijft dat God
rèchtvaardigt en daarom ook
rechtvaardig verklaart, de twee
de draait het om en zegt dat
God de mens die Hij rechtvaar
dig verklaart ook rechtvaardigt.
Nieuwe mens
Met nadruk toont dr. De Ru
aan dat het leven in de gerecli-
tigheid-uit-het-geloof een nieu
we mens schept, een ander voe
len, een ander zien, een ander
horen, werken en spreken. Maar
ten sterkste wijst hij af. dat dat
een terugvallen zou zijn in de
rooms-katholieke leer van de
werkheiligheid: „Alleen in het
geloof heeft de zonde afgedaan
en is zij in absolute zin verle
den. Maar dat geloof is geen be
zit van mij, maar een daad, een
gebeuren, dat zich ieder ogen
blik weer moet herhalen in de
gemeenschap met Christus".
Zo is dit boek een krachtig
pleidooi voor de uitspraak in het
laatste hoofdstuk: „Wanneer de
Heilige Geest zijn werk doet
wordt dit zichtbaar naar buiten
in een bepaalde levenshouding.
Er is een werkelijk nieuw begin,
een nieuw leven". Daarom, zegt
hij, is er plaats voor een evange
lische heiligmaking, mits men de
imperatieven van de nieuwtesta
mentische vermaningen maar
altijd ten volle blijft betrekken
op de indicatief van de recht
vaardiging als vrijspraak Gods.
Het nieuwe, het andere leven is
geen leven van de wedergebore
ne zelf. daartoe in staat gesteld
door de genade van God, maar
is het werk van de Heilige Geest
in de gelovige. Of om het met
eigen woorden te zeggen: Gena
de is niet alleen maar gratie,
vrijspraak, maar is ook d*
kracht voor het nieuwe leven.
Met Calvijn zegt De Ru dan
dat „rechtvaardigmaking middel
is tot een doel. Het gaat God om
het heilige leven van zijn kinde
ren in de wereld. De rechtvaardi
ging is middel, de heiliging is
het doel. Deze komt tot stand
door de Heilige Geest. Het hele
leven wordt zo: willen wat God
wil, gehoorzaamheid, overgave,
dienst".
Dr. De Ru heeft een waarde
volle bijdrage geleverd aan het
Augustinusonderzoek, maar hij
heeft met dit boek meer gedaan.
Hij heeft gewaarschuwd tegen
een eenzijdigheid in de predi
king en in de theologie. En nu
dit boek verschijnt in zijn
ambtsperiode als praeses is het,
we geloven ongewild en onge
zocht, toch mede bestempeld
door het gezag van zijn functie.
kladderd: Geen vergeving."
En op de muren van de hui
zen schreeuwden aanplakbil
jetten: Er werden 6.028.000».
Polen vermoord. Wij zullen
de misdadigers niet verge
ven." De aanplakbiljetten lie
ten twee geblinddoekte Polen
zien voor een Duits vuurpelo-
Dit is de communistische reac
tie op de houding van de
bisschoppen, die contact heb
ben opgenomen met hun Duit
se collega's. Zij staken de
broederhand uit om met hun
vroegere vijanden samen het
grote Poolse jubileum dui
zend jaar christendom te
vieren.
De communisten zijn boos. niet
slechts op de Duitsers maar
ook op de Poolse kerk die
spreekt van verzoening. De
leuzen waren afkomstig van
de organisatie van oorlogsve
teranen, die staat onder lei
ding van minister Miczyslaw
Moczar. Inmiddels heeft de
Poolse regering reeds offi
cieel laten weten dat geen en
kele buitenlander een nsum
krijgt om het feest bij te wo-
Er is de laatste jaren veel
gesproken over co-existentie,
over een vreedzaam samenle
ven tussen oost en west. Voor
een christen is een dergelijke
leus nimmer helemaal vol
doende. maar er was toch al
veel gewonnen na de jaren
van koude oorlog. Het ziet er
nu naar uit dat Polen, het
eerste land van het commu
nistisch blok dat openheid
ten opzich'e van het westen
toonde, nu ook het eerste
land zal zijn om co-existentie
weer onmogelijk te maken.
In Polen Ls de kern van ae
communistische ideologie
blootgelegd en openbaart zij
zich als lijnrecht staande te
genover de boodschap van
het evangelie. „Geen verge
ving" schreeuwden de vetera
nen. Vrede is alleen mogelijk
door verzoening, verkondigt
de kerk. Haat" predikt op
nieuw het Poolse commu
nisme. ..liefde", is de bood
schap van het evangelie.
Haat en liefde kurrncr. niet
verzoend worden. Waar haat
woekert kan vrede met op
bloeien. Oprieuw is het duide
lijk gewrden, dat een kc:k
die waarachtig de vrede door
verzoening zoekt in confl'ct
moet komen met de commur
nistische ideologie die noa al
tijd stoelt op de oredlku.s
van de haat.
om de andere zondag en iedere gemeente wil ook hun een geeste
zondag om vijf voor tien, als hij
net aan de preek begonnen is,
begint het lawaai. In mijn naïvi
teit vroeg ik, of de kerkeraad de
mannenbroeders van de grote
kerk niet kon vragen dat luiden
af te schaffen of een half uur
vroeger te zetten, maar hii
schudde „neen". Ik begreep dat
voor zo iets de Zwitsers »e iradi-
tioneel gezind zijn. Kennelijk is
voor hen de traditie van het
klokkenluiden aan het begin
van de dienst als toch nie
mand die daardoor wakker
wordt de kerkdienst meer kar.
halen belangrijker dan het
feit dat een Nederlandse rienst
verstoord wordt. En toch be
hoort de Nederlandse Pro
testantse Gemeente semi-offi-
cieel bij de Zwitserse Kerk.
aak niets. Ds. Beker moet over een weekend gebruik maken maar andere plichten riepen. verschillen, erkent hij, maar Lu- Bezwaren
Het is een merkwaardige ge
meente. Alle kerkelijke grenzen
zijn hier doorbroken. Er zitten
hervormden en gereformeerden,
maar ook lutheranen en doopsge
zinden. Het gevolg is soms dat
er spanningen kunnen ontstaan
tussen de verschillende confes
sies. Maar ds. Beker ziet die
spanningen niet als gevaarlijk,
als verscheurend. Hij zegt: ..Het
is mijn tank om die spanningen
om te zetten in energie." Het
schijnt hem wonderwel te luk
ken.
Wereldraad
Alleen al de Wereldraad, waar
de Nederlanders altijd grote in
vloed hebben gehad, levert een
grote kern. Dr. W. A. Visser 't
Hooft komt er en ds. Albert H.
van den Heuvel, ds. C. M. de
Vries en ds. G. H. Wolfensber
ger. de studiesecretaris van de
Verenigde Bijbelgenootschap
pen. en dan noem ik nog niet
eens de meisjes die als secreta
resse tewerk zijn gesteld.
Maar er komen ook Nederlan
ders die werken bij CERN. het
atoomonderzoek, mensen die
een geheel andere opleiding heb
ben. die natuur-wetenschappe
lijk denken. Sommigen -an hen
hebben het contact met de kerk
geheel verloren. Zij gaan volko
men op in hun wetenschappelijk
onderzoek en kunnen daarin
geen plaats inruimen voor de
kerk. Anderen leven van harte
mee. maar lachen wat om aller-
'ei moderne pogineen van de
kerk om voor hen het »*«»ngelie
•ers'aanbaar te maken.
„Ach dominee", zei een van
hen tegen ds. Beker, „ik weet
dat ik voor mijn waarachtig
In ons land is nu al geruime tijd werkzaam de Pro
testantse Stichting ter bevordering van Verantwoorde
Gezinsvorming, die op het vlak der voorlichting bijzon
der veel werk verricht. In dit verband noemen wij het
PSVG-blad Gezond Gezin, dat binnenkort van twee
maandelijks elke maand zal gaan verschijnen.
Met het PSVG-bestuurslid dokter P. J. F. Dupuis
te Rotterdam hadden we dezer dagen een gesprek over
„de" pil. Met bijgaand artikel hebben we tevens de be
doeling de aandacht op deze organisatie te vestigen.
Nadere inlichtingen: Trompstraat 77a, Den Haag. tel.
070—330164.
(Van een onzer
redacteuren)
Volgens de jongste ge
gevens, gebaseerd op
verkoopcijfers, gebruikt récht te zétten
thans ongeveer één derde
deel van de daarvoor in
aanmerking komende Ne
derlandse vrouwen ,,de"
pil. Deze 450.000 gebruik-
sters demonstreren wel
heel duidelijk de opkomst
van dit anti-conceptionele
middel, die dezer dagen
ook de PSVG nog in haar
iaarverslag constateerde.
Hetgeen niei betekent, ais
zouden er helemaal geen
misverstanden over bijwerkin
gen en anderf gevolgen van
..de" pil bestaan. Integendeel,
er valt zo nogal het een en
ander te verduideliiken en
ooruitstrevendheid betoond
de ontwikkeling var. de tech
niek der geboortenregeling.
Bestaande middelen werden
wel iets .erbeterd maar da
was eigenlijk niets vergeleken
met de opzienbarende ontwik
keling van na dc oorlog in de
geneesmiddelensector.
Deze zee- duidelijke ach
terstand heeft zo niet uitslui
tend dan toch in belangrijke
mate verband Behouden met de
ontwikkeling van een gedach-
tengang: lange tijd was er geen
geld beschikbaar voor de re
search.
Maar nu wel. Er wordt ter
koste van veel geld en energie
gezocht naar het ideale middel,
dat op den duur zeker gevon
den zal worden Hetgeen intus
sen betekent dat dit er NU
(nog) niet is. Met ander,, woor
den: pil. spiraal en hoe de mo
dernste middelen maar heten
mogen vormen zoiets als een
oplossing- bij- gebrek- aan- be
ter.
Wat is dan het ideale mia-
del? Antwoord: dat is geen mid
del, maar slechts" de we
tenschap exact na te kunnen
gaan wanneer de vruchtbaar
heidsperiode, die bij iedere
vrouw per cyclus slechts 24 uur
duurt, begint
Als men het begin, tijdig kan
gaan voorspellen, dan kan een
absoluut veilige periodieke ont
houdingstabel samengesteld
Doch nogmaals. zover is
het vandaag- de- dag niet.
zodat men het, althans: in
dien men streeft naar geboor-
tenregeling. van middelen als de
pil zal moeten hebben die he<
hormonale systeem dat de
ovulatie regelt vermag :e
blokkeren
Bij gebruik van de pil kun
nen (dus niet- moetent tiideliik
symptomen van de zwan
gerschap. zoals gewichtstoena
me. duizeligheid en hoofdpijn
optreden. Blijken deze en ande-
lijkheid gewichtstoename enzo
voorts. dan behoort men bij de
vijf tot tien procent der ge-
bruiksters, die moeten stoppen
wegens bijwe-king.
In sommige gevallen kan het
organisme tot inactiviteit ge
dwongen. Bezien moet nv in de
„rustperiode" worden hoe hei
Geen opschudding
Men kan nogal eens horen
dat gebruik van de oil de over
gang doet .opschuiven" Niets
is minder waai Verhaien van
gebruik van de pil ook suiker- oudere vrouwen achte' de kin
ziekteverschijnselen oproepen
en wel bij dit vrouwen, die
tevoren, zonder het te weten
derwagen zlin in du verband
pure nonsens Wel kan - maar
dat is een ander hoofdstuk -
altijd op de grens van suiker- gebruik van de pil in de
ziekte hebben geleefd. Ook hiei
is onmiddellijk stoppen gebo
den en kunnen deze verschijn
selen doorgaans weer verdwij
nen. Bloeding tijdens het inne
men is al evenzeer ongewenst
en zal tot stoppen kunnen no-
Begeleiden
Uit dit alles blijkt dat me
dische begeleiding bij gebruik
van de pil eerste vereiste i.
Ook al hierom, daar de meeste
arts na een bepaalde periode van
gebruik zal aanraden dit gedu
rende een >iantal eveli te sta
De reden van dit slaken i
contróle. Door het gebruik van
de pil wordt immers het gehele
gangsperiode alle daarmee ver
bonden bezwaren wegnemen
Vandaar dat het medicament
ook hiervoor veel wordt gebe-
Intussen blijft men ook zoe
ken naar middelen voor de
man itort "eleden neende mei
iets 'e 'lebben gevonden He
medicament was de dierproe-
.ven gepasseerd en werd al aan
een aanta] vrijwilligers toege
diend. Het werkte bijzondei
goed. echter., er bleek tevens
door het gebruik een zg. intole
rantie voor alcohol bij de proef-
oersonen op te treden (gebruik
van een zeer kleine hoeveelheid
alcohol leidde nl. tot dronken-
schapsverschijnselen». Dit mid
del bleek daarom volledig in
bruikbaar
Maar juist daarom zijn wij
een beetje teleurgesteld over
twee dingen die eigenlijk in de
ze tijd niet zouden moeten voor
komen. In zijn verlangen om Au
gustinus en de Reformatoren
juist weer te geven, citeert hij
hen in het Latijn. Dat is terecht,
maar hij geeft geen vertalingen
van de citaten en wij vragen ons
af. of dat in deze tijd juist is. Nu
richt dit boek zich vrijwel
uitsluitend tot de mensen in de
kerk met een klassieke oplei
ding, dat wil zeggen tot de pre
dikanten. Kan dat nog wel in
een tijd waarin veel gesproken
wordt over de mondige gemeen
te? Had een boek, dat zich zo
sterk verzet tegen een theolo
gische eenzijdigheid zich niet
moeten richten op een breder pu
bliek?
Onze tweede opmerking geldt
de uitgever. Dit boek telt slechts
152 pagina's, toch kost het inge
naaid 18 gulden en gebonden
20,75. Dat vinden we eerlijk
gezegd te veel, ook al beseffen
we dat alles duur is. Op de flap
van de omslag wordt gezegd dat
het boek „aan het theologisch
gesprek mede richting" zal ge
ven. Dat hopen we inderdaad,
maar we vrezen dat het nu al
leen maar mede richting zal ge
ven aan het gesprek van theolo
gen en dat vinden we bijzonder
De rechtvaardiging by Augus
tinus, door dr. G. de Ru. Uit
gave H. Vcenman en Zonen.
N.V., Wageningen. Prijs gebon
den ƒ20,75, ingenaaid ƒ18,00,
152 blz.
ALIBI
man stuntelen. Aanvankelijk ver
moedde hij dat de man zich niet
soed voelde, maar dichterbij ko
mend zag en rook hij al gauw dat
de man stomdronken was. De
heilsofficier begeleidde de -tan
daarop naar zijn huis. dat niet ver
weg bleek te zijn Bij de huisdeur
vroeg dc dronkeman zijn begelei
der met hem mee te gaan. maar
deze verlangde naar zijn eigen
huis. ..Alsjeblieft majoor", smeekte
de feestganger, „al is het maar één
minuutje" ..Maar waarom dan",
vroeg de man van het Leger ver
baasd „Ik wil even mijn vrouw
laten zien met wie ik vanavond
uit geweest ben" was het ant-
De Strijdkreet—
