Schwung in
kerkdienst
NV
V\
Zondag in Engeland
De kerk van
morüen
DUITSE JONGEREN ZOEKEN
NIEUWE WEGEN
GEESTELIJK
LEVEN
Examen
LANGE HAREN IN
KERK VERBODEN
Wie zijn wij eigenlijk?
Waarom gaat alles zo?
DAN GEEN
DOOP...
•3
ZATERDAG 2 APRIL 19««
(Van een onzer
medewerkers)
„De kerkmusici van
Beieren hebben een scherp
protest laten horen tegen
jazz en schlagers in de
kerk," meldde onlangs een
persagentschap. Zij wilden
zelfs niet weten van electro-
nische muziek, want die
„vervangt de goddelijke
orde voor menselijke con
structies." Maar op de
Duitse kerkedag van Keulen
waren de zalen te klein voor
de kerkdiensten in nieuwe
vorm. Een klein combo
zorgde voor de begeleiding.
En zangleider al spoedig
door sommigen spottend
„kerkelijke ceremoniemees
ter" genoemd leerde de
kerkgangers zonder moeite
nieuwe liederen zingen. En
vaak werden ze beter ge
zongen dan de oude tradi
tionele kerkliederen in een
gewone Duitse dienst.
Deze jazz-diensten zijn geen
Duitse uitvinding. Nog altijd
spreken jongeren in rfeze
diensten met eerbied en ontzag
over Rotterdam. Want de .Juli
us-jazzdiensten" hebben vele
Duitsers een nieuwe weg gewe
zen. Ze zijn er voor naar Hol
land gegaan: ze hebben zich op
de hoogte laten stellen van wat
in Engeland geschiedt en ze zijn
toen naar een eigen vorm gaan
zoeken. En waar de hausse el
ders al lang weer voorbij is, zijn
deze diensten in Duitsland nog
altijd „in".
Het orgel heeft zijn plaats
moeten inruimen voor de jazz
band. Tijdens een dienst in Keu
len werkte zelfs een van de
beste Duitse combo's mee, het
Klaus Doldinger Quartett. En de
jongeren volgden de dienst niet
met een droefgeestige trek op
het gezicht, maar swingden mee
op de maat van de muziek.
Beweging
Ds. Günter Hegele, stimulator
van deze nieuwe beweging
schreef: „De snelle dynamische
rythmes van de muziek betrek
ken het lichaam evenzeer in de
dienst als de dia's die wij tijdens
het gebed projecteren op een
scherm. Waarom zou men bij
bidden de ogen sluiten en bij
het zingen star blijven zit
ten?"
De predikant verschijnt niet
langstelling voor de jazz-ryth-
mes dan voor de schlager-achti-
ge liederen.
Imago
Wie in het kerkelijke leven
van Duitsland rond kijkt, ziet
dat er heel wat gebeurt. Het ont
breekt niet aan nieuwe invallen
en experimenten. Toch mag men
aan een thema. De geen hoo6gestemde illusies koes
twee voorgangers en ren' bepalen het imago
zes jonge mensen y n. e kerk Veel. *e veel
zetten zich om een ^gangers blijven zich ver-
tafel en discussieer- sch<">?«i de barricaden
den er op los. Er de traditie. Jazz-diensten
werd gesproken over fl°raren misschien op kerkeda-
de vraag Wie is Je- gen en m )eugdbijeenkomsten,
zus?" of."naar aan- maar ?tf.an ?'erre van de ge
leiding van de gelU- wone kerkd,enat
kenis van de barm- Eö rir jongeren beginnen wat
hartige Samaritaan z.
over het thema: te worden. „We kun-
„Geneesmiddel nen zo lang vechten over het
voor de mens: de voor of tegen, dat we het con
dens. tact met de mensen verloren
gendom* de *kerk~ hebben" schreef onlangs ie-
dienst te vernieuwen mand. En Dorothee Sölle zei in
hebben de experi- haar vermaarde (of beruchte)
menten met nieuwe toespraak op de kerkedag: „Het
aandacht gefrokkcn tegenwoordig niet mee om
in Duitsland. Hierbij vroom te leven. De maatschappij Ook Engeland leverde de voorbeelden
ging het niet in de helpt ons niet... en de kerk.
eerste plaats om
r probeerde men ook da
jazz, maar
„songs". In dit ver
band is vooral de
muziekpr ij s v r aa g
van Tutzing belang
rijk. Componisten en S"
tekstdichters was ge-
vraagd om nieuwe I
liederen „die in hun I
moderne vorm ge- 1
inspireerd zijn door
jazz of lichte muziek
jonge mensen aanspreken.
elke vreemde de hand drukken
mij voor de „high tea" uitno
digden, bleek, dat er zeker tien
kinderen van vier, vijf en zes
jaar tussen de mensen hadden
(Van een onzer redacteuren) protestantse bevolking van Al- stil gebed of verdiepte zich in de maalstafel. Met drie stukken 9ezeten. Ik had ze noch qezien,
Ds G Julius beton in Rotterdam en ionve 'mensen aansDrékèn FNFIFT D DUrhnnn At> ?ion ier kerke-,Als. Tas-calvinis- bijbel. Plotseling stond links ach- brood op evenveel schalen en met "ock 9^koord. Als ik iemand
us. y. juiius oegon in noueraam en jonge mensen aanspreken. LNtlELD Ofschoon de ten doen zij dat in een grote ter mij een man van zijn stoel drie zilveren bekers rode wiin daarover een algemeen romplt-
Het succes was zo groot dat de melkboer zojuist de flessen melk verscheidenheid van kerken, op en ging coor in gebed. Hoe- gingen zij naar achterin de kerk ment maak, zegt hij: „Die lande-
Wei» bleek in bel begin. en toe, L winnende liederen lot bestsel- JJ hoewefjl'van mMdëns'an-' H®ud' m'j„ "n >k vel hij de gebruikelijke „kansel- waar elk vak werd bedeeld.
de'r^Lkerk. De dL£Tokken Ier, geworden zijn in de platen. tSSTT ZULHSZZ: KzWtó?" ft?!™'.*J
tot in Duitsland grote belangstelling wereld. Het lied „Danke" is zelfs opend, gaat vanmorgen een be
en gaven daar de stoot tot eer 1
urging die de kerkdienst wil W
jongen. D.. Jnliu.'duis lijn dieniien Sraag gezongen lied geworden.
komsten aangeef tussen bijvoor- cliché-uitdrukkingen.
beeld Anglikanen en Presbyteri-
hebben zich met prentenboe-
Jü de avond. Ken en tekenschriften rustig ge-
maalsviering deel. zelf een stuk- konden. Wij leren zedat al heel
af met i
komst op 22 mei in de Nie
j- - i j j uuun* zziiKiMvuric»ci„ rcouBicn- je brood afbrekend en arm d° jong. Een gezin hoort, zeker
tot ver over de grenzen een kingrijk deel van de overwegend anen. of tussen Methodisten en Weer stilte. En weer, ergens beker nippend Om ti«»n voor half de kerk> bijeen te zijn. En die
Baptisten. Ik beperk mij tot en- anders, verhief zich iemand die een was Aczp hiieenknmct ter, hoeken zijn niet alleen om ze
kele opmerkingen over de „Plu- een lied aankondigde: Jk weet einde Oijeenkomst ten f# hnuAen maar om re -
mouth Brethren" waartoe mijn ntet het juiste nummer, maar ik He{ is auemaai even fjeama.
vc'"' gastheer, mr.Rowe, behoort. stel voor te zingen....". Iemand tiek blij gegaan. Er was geen te-
anders noemde het nummer - - -
Op hun intieme, eenvoudig zette even later de melodie in.
houten kerkje, juist om de hoek.
Het verzet liet niet lang op
zich wachten. „Zinnelijk", „Ver
wording", schreeuwden sommige
zoet te houden, maar om ze
op het moment dat ze daarvoor
rijp en ontvankelijk zijn on-
ken van' „ueruoering". Zonder der, h,"" ei£?n. kaai?kad<'" d°.°"-.
enig programma heeft hij, die V"! JezC!) a™rakm<>
De zendingswetenschap is ei- van St. Mark's Road waar wij
De profane keukenklok aan de $„7"° mon'd doÖndtuurlijk».
Op deze manier gaat
ironnen In VurVWorinn vn oor. KenliJk pas de laatste twintig vertoeven, staat „Gospel Hall", muur stond op vijf uvkt Itatj
meer in toga In Neurenberg v. ketkbladen. En een jMr ,ot ontwlkkeling Eekomen. Van de ongeveer zeventig blank twaalf, toen achterin een man- pt 'oen ve"eheidene
maakt hij bij de preek gebruik dagblad schreef: „Onze rijke tra- Hoe het voor de oorlog ging, ver- eiken stoelen met groene, kunst- nestem de stille meditaties on- mensen men 0°aÉ elkaar en preek
van dia's. In Lübeck hangt men ditie wordt besmeurd". Maar de telt prof. dr. H. Bergema in het leren zittingen verdeeld in derbrak. „Broeders en zusters,
voor in de kerk platen op om de nieuwe beweging was niet tegen kwartaalblad van de Theolo- drie groepen door twee voetpa- ifc lees u enkele teksten", zei hij.
nreek te illustreren In Dort- hnnjon gische Hogeschool der Gerefor- den in de lengterichting waren De eerste was uit Johannes 3:
mund werd U dens een avond- J*™?6"' PIaten Roesten w meerde K«ken. «r ongeveer vijftig bezet Mr. Want alzo lief heeft God de
maalsdienst voor jongeren een duizendtallen geperst worden. Howe en tk kwamen juist voor tuerefd gehad, dat HijVer-
ktwttf füm vertoond. Maar het En ,poedig kwamen er 00k JSeïIn'S.^s&reM ft SteTastoW^l
centrum van a e expenm^en weef kalmerende stemmen die vSï'ïïidwSf6?!? a^deWrlfe Oenwoordigers van alle gangbare hij zijn visie op deze teksten.
tegen dit hoogdravend verweer Universiteit Semietische talen do- tijdsgroepen. Naar Engels ge- Goedkeurend geknik en instem-
Ook dat was een „goeie
zeiden: „tut tut..."
Het laatste jaar is deze
nieuwingsbeweging wat
ceerde, als examinator in de 1
en voL'
Indië!
Dialoog
Daar werd in 1958 de eerste stilstand gekomen. Bleek de ^)S'g.ea"j?Sal%mdeUneaBedr- tórde^eehtbV^k-aktigrirelk'- plotseling mr. Rowe naast mij
irkdieiist m nieuwe vorm gebo- weerstand te groot? De jongste eema. welk boek hii als examina- stoel en de bejaarde kruk voor op van zijn stoel. Met de handen
j. bruik waren alle vrouwenhoof- mend gemompel. Het was een-
i- den gedekt. voudige, klare, blijde taal.
Na een korte stilte stond
kerkdienst
ren. Van daaruit is deze bewe
ging over
d,n'i!','°'ê kerkedag bewees dat de nieuwe lor het beste kon bestuderen Kort het euene.
vvni geheel uuiisiana rv,g,or, daarna, toen hij in tijdnood begon harmonium zouden worden be-
verspreid. Het begon met twee liederen meer en meer een te komeDi vroeg --
jonge hulppredikers die een dia- plaats vinden in de gewone kerk- stukken uit het
voorin staande de rug, de ineengestrengelde
vingers wit van de manuale vroeger eeuwen waren er, die
(Van onze kerkredactie) geen carmosyn laken of verwer
.te dragen off oock dat gladde
Onder de doopsgezinden In vyfschaft tot kleedinge.
morgendienst volkomen onver-
loogpreek hielden. Een paar uw- djensten Er komen niet zoveel het meest in aanmerkjn? kwamen. wacbts voor mij Een man die kunnen wij U ooit danken voor ne mennlsten"). Hoe streng dat hacken of wit garen off geset of
Hni^we liederen meer bij, maar exa^emXn "het ei^elljk^ver rechts vooraan zat, stond op en UtoJZoon, de Herder die zijn was. blijkt uit een reglement, gemest, noch oock geen twee tie-
m'ekdeu:frk,ug.JSt k^eVd™ er wordt meer aandacht geschou- prat. Vaa^d^h- Wf '■"jummer op uan een lied. -hapen.k
Belijdenis
Traditiegetrouw doen velen op
palmpasen belijdenis. Jonge
mensen geven voor in de
kerk hun ja-woord, niet in de
eerste plaats aan het kerke
lijk instituut. maar aan
Christus. Zij soharen zich aan
de zijde van de palmtakken
zwaaiende Israëlieten die de
Heiland met gejuich in Jeru
zalem binnenhaalden.
Dat was goed. Tragisch was al
leen dat velen een week later
„kruist Hem" riepen, of zich
afzijdig hielden toen Christus
ter dood werd veroordeeld.
En ook nu nog zijn er velen
die menen dat zij kunnen
zich kunnen terugtrekken,
Zij denken een schip te zijn op
weg naar zee. in plaats van
een boot die bezig is de ha
ven binnen te lopen. Tot nu
toe hebben zij zich laten sle
pen. Maar palmzondag brengt
het moment dat de loods van
boord gaat en zij op eigen
kracht zee gaan kiezen. Hun
ja-woord ij meer een zucht:
„Ziezo, dat is ook al weer
afgelopen. Nu kunnen we
zelf het roer in handen ne-
En toch.... we hebben de indruk
dat het aantal traditie-ja-zeg-
gers snel terug begint te lo
pen. Vroeger deden velen be
lijdenis omdat het zo hoorde.
Maar nu is het al lang niet
meer vanzelfsprekend. Je
kunt niet meer zeggen: Ze
doen het allemaal. Het is
geen stuk levensstijl meer.
En als onze indruk juist is zijn
wij daar blij om. Dat bete
kent dat het nu meer aan
komt op een persoonlijke keu
ze Wie belijdenis doet.
plaatst zich buiten de rijen
van de meerderheid.
Want belijdenis doen wil zeg-
fen. beseffen dat we de
huishaven naderen. Maar
dat
dat wil zeggi
langer op eigen icracn: ver
der kunnen. Er moet sleeg-
boothulp komen
moet aan boord zijn
te voeren langs ondiepten en
rotspieken, door stromingen
en kolken.
ehisatie gevoerd heeft, niet
het schip, maar erkennen we
dat de Loods a.n boord gtko-
technische hogeschool zong mo- ken aan een totale (voorzichti-
deme liederen. Een poging werd ge) vernieuwing van de kerk-
ondernomen om de psalmen on-
„i dienst. En de jongeren zelf to-
berijmd te gaan zingen, en al
spoedig volgden liederen die "en op het ogenblik meer be-
nieuw waren naar woord en me
lodie.
Na een paar jaar werd het dui
delijk, dat men geen nieuwe lie
deren kan zingen in een litur
gisch traditionele dienst. Men
ging zoeken naar een nieuwe
vorm voor het geheel. Jongeren
schreven zelf hun gebeden, zelf
de teksten van hun liederen:
„We zingen geen liederen uit het
gezangboek. We moeten de mid
delen gebruiken die ons nu ter
beschikking staan en zelf crea
tief werkzaam zijn in de taal
van vandaag", zegt ds. Martin
Uhly.
spreiding van de Indonesische van het (hervormde) gezang 112.
talen in Zuid-Oost-Azië en op Ma- Zonder begeleiding zong men al-
dagascar. omdat hij daarover juist ie vjer de verzen, staande. -
een lezing had gehoord op een taal- lied, gingen twee vooraan zit-
kundig congres! De gemeente verzonk nu in tende broeders naar de avond-
Belijdenis
te ne-r.en H'1
nog niet zo g
Heiland t roer
Niet iedere tekst is even geluk
kig. Maar kenmerkend is wel
dat zij pogen om klaar en duide
lijk in eenvoudige woorden het
evangelie te omschrijven. Mar
tin Uhly heeft zelfs een poging
ondernomen om tot een eigen
tijdse belijdenis te komen. Zo
laat hij de jonge mensen in zijn
bijzondere diensten zeggen: „Ik
geloof in Jezus. Want hij was,
wat wij zouden moeten zijn:
Dienstknecht van alle mensen en
daarom Gods Zoon. Omdat Hij
lief had, moest Hij lijden. Om
dat Hij hoog boven ons verhe
ven was, moest hij sterven.
Maar Hij stierf niet vergeefs en
de Waarheid ging niet ten on
der. Hij zal het laatste woord
hebben en allen, de doden, de
lex-enden en die nog geboren zul
len worden moeten Hem als
maatstaf nemen." Of deze belij
denis iedereen voldoet? Er
kwam genoeg kritiek.
En een lied uit Ottweiler heeft
de volgende tekst:
Hilf, Herr meines Lcbens,
dass ich niet vergebens
hier aui Erden bin
HUf. H*rr meincr Seele,
dass ich memals feh le
•-n ch hratichbir hjv
Hilf. Herr meines Leibes,
■i ns foul ist. rerfreib es
bis einen Mensch ich bin.
De preken hielden zich steeds
In een spontaan geschreven aantal bijdragen heeft een
aantal meelevende jonge rooms-katholieken en een
kleiner aantal met de r.k.-kerk medelevende niet-
rooms-katholieken gereageerd op de vraag: Waarheen
met de r.k.-kerk in Nederland? Dese gemotiveerde ge
tuigenissen die over de kerk van morgen handelen, zijn
een bewogen boek geworden, een eerlijk boek ook, dat
onverhuld de huidige r.k.-kerkelijke problematiek durft
tegemoet te treden.
Die eerlijke kritische benadering trachten we in bij
gaand artikel aan te tonen, door een aantal citaten uit
de inleiding tot „De kerk van morgen" te geven. Dat
ze bij menige protestant misverstanden over de achter
gronden der r.k. vernicuwingsgedachten mogen wegne
men. We zouden haast zeggen: gelukkig de kerk, waar
van leden op zulk een wijze kunnen en mogen schrij-
eindeliik zover r«chts vooraan zat, stond op en Uw Zoon> de Herder die zijn was, blijkt uit een reglement.
n Gelderen ech- 0°/ het nummer op van een lied. schapen kent aan de littekens op dat een Groningse groep in 1659 men op de schoenen, ook geen
-■ j- hun ziel". vaststelde en waarvan het blad spiegaten.
Textlel-Vlsle onlangs enkele be-
Na een, weer elders opgege- palingen publiceerde, die betrek- Dat 00ck de rocken bouen
ven, spontaan gezongen dank- kjn? hadden op de kléding: s0° briet of so styf niet behoor
den bereit te wesen: noch met
1) Dat een christen behoort corden onderom besetnoch
gestyfde lyfstucken die met baly-
nen doorgetoogen syn, oft oock
gladde schorties te dragen en
mouwen met cromme ellebogen,
na de moede gemaeckt.
10) Geen witte geschulpte of
bonte schottelen an de want of
opt schappen te settén.
Dat de voorgangers de hand aan
deze bepalingen wilden houden,
merkte tot zijn schade een zekere
Luurt Luurts in Rasquert (bij Baf-
lo), die zich in 1729 wilde laten
dopen. Van voorganger Jacob Lep-
pes kreeg hij de wind van voren:
„Je hebt een hoed op, die mij niet
aanstaat; je haar is te lang; ie
gebruikt een das, die te dik is; je
sohoenen staan mij ook niet aan."
De vader van Luurt was erg
boos, omdat Leppes zo tegen zijn
zoon was uitgevaren. Geen won
der, want hij had de hoed zelf
gekocht en vond het een heel ne
derig hoofddeksel. Hij diende daar
om een bezwaarschrift van vier
folio-bladzijden in tegen de wijze,
waarop zijn zoon bestraft was. En
Luurt sr. had succes. Want on
danks zijn wereldse kledij werd
zijn zoon als lid aangenomen.
structuren enerzijds en ver
nieuwde zelfbevestiging ander
zijds! Krant, weekblad, maand
blad, radio en televisie dwin-
fen ons voortdurend tot stel
ing nemen, tot keuze. Het is
moeilijk om ten halve gelovig
of ongelovig te zfjn in deze
tijd.
Onze zelfgenoegzaamheid is
geweken, onze waarheidspreten
ties worden niet meer zo over
tuigd uitgesproken, onze mo
raal is niet langer overeen
komstig de werkelijkheid, het
aanpassingsconcilie. In te
genstelling met curiale kringen
en zuidelijke landen paste deze
dachte wat deze moderne
menswetenschappen nog op ta
fel zullen leggen over de 1
oproep tot zelfkennis, zelfkri- derlijke avonturen van kerk en
Weinigen hadden zoveel
ongewisheden en zoveel
verschuiving in denken
en houding verwacht bin
nen de r.k. bevolkings
groep in Nederland, die
immers zo op het behoud
van het moeizaam ver
worvene en de verster
king van haar stabiliteit
bedacht scheen. Histo
risch beschouwd is het
eigenlijk in een omme
zien, dat r.k. Nederland
de zwaai maakt va/i in
stitutionele zelfgenoeg
zaamheid naar onbevan
gen zelfbespiegeling.
Het gaat niet om een paai
als katholiek rukken. Ook in
vele grote en kleine binnenwe
relden van priesters en klooster
lingen wordt de stilte verbro
ken en vraagt men zich af: wie
zijn wij eigenlijk en waarom
saat alles zo?
Hier wordt een kerk volko
men onvoorbereid voor een con
frontatie met haar oorspronke
lijke motieven, waarden en
doelstellingen geplaatst. Dat ge
beurt voor het front van een
snel veranderende samenleving,
waarin het wantrouwen in de
kerk door een groeiend aantal
Nederlanders wordt omgezet in
religieuze onverschilligheid.
Kleiiiaal
Toch: iedere Nederlander i
tirect of indirect, gewild of on
eewild medespeler bij genocm
de confrontatie, bij de botsim
tussen tot op het bot versieter
geen discussie meer mogelijk)
is veranderd in zijn tegendeel.
Wat ginder besloten is en ons
als boodschap wordt aangezegd
kan hier een aardig begin van
een discussie vormen
Wat vroeger zo gemakkelijk
aan gelovigen, priesters en
kloosterlingen als persoonlijke
zwakheden en tekorten werd
aangewreven, wordt tegenwoor
dig mede ten laste gelegd aan
de kerkstructuur en de leiders
van de kerk. Onze generatie zal
Ilochhuth's Stellvertreter en
Kroatië niet meer vergeten en
Is allergisch geworden voor
wat in Spanje, Portugal,
Zuid-Amerlka, Italië met stil
zwijgende steun van de kerklei
ders aan minderheden binnen
en buiten de kerk wordt aange
daan. Wat vroeger gebeurd Is
en soms nog wel gebeurt krijgt
de r.k. Nederlander tegen heug
>p zijn brood. T'
t hij niet meer.
tiek. zelfvernieuwing, erken
ning van anderer overtuiging
feilloos in het behoeftenschema
van bewuste en vooruitstreven
de katholieken in Nederland en
werd zij daar verstaan als een
oproep de handen letterlijk in
de kerk te steken.
De Nederlandse r.k. kerk
geschiedenis laat naast middel
matigheid en hoogtepunten zo
veel dieptepunten zien. dat al
leen geschiedkundige bijziend
heid ons dat verleden doet
versieren en ons gebiologeerd
kan doen raken over wat nu
loskomt en stellig nog verder
op drift zal doen gaan.
Hetzelfde geldt voor de In
ons land zo ijverig beoefende
menswetenschappen. Zij druk
ken ons met de neus op de
wérkelijke mens en het sociale
leven onder zijn kerkelijke en
godsdienstige gedaante. Zij me
ten de afstand tussen wat ge
leerd. gepreekt, gezegd, bedoeld
wordt en wat aangenomen, ge
hoord. gedaan en gemist wordt
Klaroenstoot
Midden in de naoorlogse tij-
an herstel en opbouw klonk
voor de Nederlandse katholic-
<en als een klaroenstoot de op-
•oep van Joannes XXIII tot eer
Verbazing
wekkend
wanneer ze rondgaan in een
binnenkerkelijke wereld. waar-
In puur menselijke, psycholo
gische en sociologische mecha
nisme. wetmatigheden en regel
matigheden hun werk doen en
kennelijk met geen mogelijk
heid te doorbreken zijn op
grond van openharing, dienst
■•an God. evangelie, barmhartig
heid, Ja. dóódsimpele mede-
ïlljkh
Menselijkheid.
Men kan huive:
i bij de ge-
godsdienst in de moderne sa
menleving, omdat we al ver
bijsterd zijn bij de overweging
van datgene wat we daarvan
reeds nu weten.
Maar anderzijds zijn het ook
weer deze wetenschappen, die
kerk en godsdienst een hulp
kunnen zijn weer tot zichzelf
te komen. Zij vertellen ons, dat
in ons land vele organisaties en
instellingen thans diep ingrij
pende structuurwijzigingen on
dergaan.
Over hele linie
Niet alleen kerk, ook uni
versiteit, bedrijfsleven, over
heidsdiensten. krijgsmacht, ver
keren in Nederland vrijwel
over de hele linie in een perio
de van pogingen tot herziening
van de traditionele organisatie
vormen
Dit vergelijkend rondzien
kan hen doen herademen, die
in de dubieuze veronderstelling
verkeren dat in ons land alleen
kerkorganisaties op instorten
Kerk en kerkmensen kunnen
zich niet meer vrijblijvend be
wegen In en ten koste
samenleving zonder veel
van wat daarin gebeurt en wat
ze daarin uitwerken. Die tijd is
definitief voorbij-
1) De Kerk van Morgen,
een postconciliair toekomst
beeld van de katholieke
kerk in Nederland, onder
redactie van dr. H en dr
V.' Goddijn Uitgave J J
Romen en Zonen, Roer
mond-Maaseik. 1966 (220
blz. ƒ8.90».
In het oude Indië waren velen ge
steld op de doop van hun kinderen.
Maar predikanten waren er niet veel
en men moest dan wachten tot een
dominee op verslrooidenrels (geref.)
of dienstreis fprot.) kwam. Maar kon
een ander het niet doen? In een
garnizoensplaats kwam de militaire
schoenmaker bü het hoofd van de
clir. srhool cn vroeg, of mynheer
even kon komen dopen. Zyn kind
was ziek. Toen het hoofd hem
trachtte duidelijk te maken, dat hy
tot deze handeling niet bevoegd was,
liep de vader boos weg en zei: „Dan
moet mynheer maar zien, hoe voort
aan zyn schoenen gerepareerd wor-
Het lykt op hel verhaal van de
pastoor op het voormalige Nieuw.
Guinea: Hy was gewoon na de dienst
aan dr kerkgangers een plukje tabak
te geven. Toen hy met deze christe
lijke handreiking ophield, kwamen
de Papoea's niet meer. Gevraagd
naar do reden van hun wegblijven,
was het antwoord: „Geen tabak, geen
halleluja!"
