„POLLS" VOORSPELLEN
GROOTSTE LABOURZEGE
gilles
floed
3 en
wel
Harold
Wilson
Joseph Edward
Grimond Heath
Kabinet niet gezuiverd
van communisten
Amerikanen roken meer
sigaretten dan ooit
WOENSDAG 30 MAART 1966
Labour vaster
in het zadel
Heath: Europa
is toekomst
Grimond gaat
nog niet weg
(Van een onzer redacteuren)
ENGELAND is in de roes van de polls". De opiniepeilers voorspellen dat Labour morgen
met een magistrale zege uit de bus zal komen en dat hun meerderheid in het 630 zetels
tellende Lagerhuis groter dan ooit zal zijn. Deskundigen op het gebied van de opiniepeiling,
niet bang geworden door het resultaat van de presidentsverkiezing in Amerika toen Dewey
ie zekere winnaar, verpletterend door Truman verslagen werd, zeggen dat hun voorspellingen vrjj-
irel steeds zjjn uitgekomen met een marge van een tot anderhalf procent. De Londense bookmakers
kouden het er ook maar op: 12 tegen 1 voor Labour.
De enige zorg voor Labour is nu
)g dat hun vaste kiezers, voor de
pbourpartij een stevige basis, niet al
zelfverzekerd worden en thuis-
lijven. Verder willen de Engelsen
Itijd een sportief gebaar maken tegen
e „underdog" en bestaat in theorie
e mogelijkheid dat de zekere ver-
ezer veel zwevende stemmen zal
ekk en.
Districten
En dan is er ook nog de keiharde
laliteit van het districtenstelsel: een
:elvoudige meerderheid is voldoen-
Alle stemmen op de verliezende
ididaat uitgebracht zijn voor de
irtij verloren. Een goed voorbeeld is
liberale partij, in 1964 trok zij tien
ocent van de stemmen maar kreeg
:hts negen zetels. De conservatie-
in het zicht van de nederlaag,
illen daar handig gebruik van maken
m zeggen dat elke stem op de libe-
In Engeland is het kontakt tus-
I sen kiezer en gekozene altijd
intensief als gevolg van het
districtenstelsel. De kandidaat
I reist zijn district af en houdt
toespraken in de openlucht.
Vaak heeft hij een gehoor van
de tegenstanders wat het debat
alleen maar aantrekkelijker
maakt.
ralen uitgebracht voor niets is. Jo
Grimond, de liberale leider, heeft
daar een afdoende antwoord op: „De
opinie-onderzoekingen geven een der
gelijke Labourmeerderheid, vooral in
de districten waar de twee partijen
elkaar tot nu toe in evenwicht hiel
den, dat elke conservatieve stem in
deze districten verloren is." Volgens
Grimond is de liberale partij de enige
partij die met succe» in staat is oppo
sitie te voeren tegen een al te grote
Labourmeerderheid met alle kwalijke
gevolgen van dien.
De voorspelde winst van Labour
(10 tot 13 procent) is echter veilig
genoeg. Moet dat ook zijn omdat La
bour tegen een achterstand moet op
tornen: de conservatieve bolwerken
in Noord-Ierland betekenen 12 vaste
zetels. Maar de winst bij de tot nu
toe conservatieve middenstand lijkt
groot te worden voor Labour.
Maar stel dat de onderhandelingen met
Europa inderdaad succesvol worden en
niet door een Frans veto getorpedeerd
worden, dan wordt het een politieke
beslissing van historische betekenis. En
geland zal dan met recht tot Europa
behoren, al is het de vraag of Nederland
er in de praktijk zo blij mee zal zijn.
Nederland is de ferventste voorstander
van Britse toetreding en heeft daar onge
noegen met Frankrijk voor over. De En
gelsen zijn echter alles behalve voorstan-
erg duidelijk. Wilson zegt dat er geen
_..„ake van is dat Engeland troepen naar
Vietnam zal sturen en dat de conservatie-
dat ook wel weten. Op de achter
grond speelt echter het belang dat veel
Britse kiezers hechten aan de rol die
Engeland in het wereldgebeuren moet
sp«-'-« De Amerikaan Acheson gaf eens
de raad dat Engeland zich nu moet bepa
len bij wat het heeft en van daaruit een
nieuwe levensstijl moet gaan opbouwen.
Ondanks veel mooie beloften, ook van
Labour, is daar nog niet veel van terecht
gekomen.
Europa
Europa ligt duidelijker. Wilson heeft
zich er toe laten verleiden in te gaan op
de Gaulle's „invitatie" dat de tijd nu rijp
is voor Engeland om tot de EEG toe te
treden. Hoewel hij toetreding niet af
wees met zoveel woorden kwam het er
in feite toch op neer. Wilson zei .dat
Engeland zich het recht zou voorbehou
den produkten te blijven kopen in die
landen waar het al eeuwenlang gekocht
had: dat betekent dus het Gemenebest
wat een onaanvaardbare verandering
van het Verdrag van Rome zou meebren
gen. Daarop sprongen de eerste onderhan
delingen in Brussel al af.
Woedcnil
Heath sprong als een bok op de haver
kist. Daar had hij op zitten wachten. De
verkiezingsdeskundigen hadden uitge
maakt dat Europa en economische proble
men de kiezers niet aanspraken en Heath
handelde daarnaar. Met het gevolg
dat hij van de ene dag op de andere van
onderwerp verwisselde en er geen vaste
lijn in zijn campagne te ontdekken viel.
Dan weer waren het de huren, dan weer
de jeugdcriminaliteit. Maar nu Europa:
Heath betoogt dat Engeland aan de toe
komst moet denken en zich koste wat
kost aan moet sluiten bij Europa, binnen
korte tijd een van de grootste industriële
en economische blokken. Hij verwijt
Wilson dat deze van twee walletjes wil
eten: de voorstanders van Europa aan
het lijntje houden en de tegenstanders
lijmen.
Binnenland
Op binnenlands gebied zijn de te
genstellingen scherper. Labour staat
een allesbeheersend staatsingrijpen
voor, Heath verafschuwt bescherming
dpor de staat en gelooft in vrije concur
rentie en het succes van de individu.
De toestand in Engeland is niet
rooskleurig. In anderhalf jaar Labour-
bewind zijn de lonen met tien procent
gestegen, de prijzen iet vijf procent
en de produktiviteit daarentegen met
slechts één procent. Heath meent dat
het zo niet langer kan en dat Engeland
aan het potverteren is, een buitenland
se pot wel te verstaan. Wilson stelt
daar tegenover dat zijn regering alle
door de conservatieven aangegane le
ningen heeft terugbetaald en dat het
tac Stembusuitslag (6)
■wtj)e PSP heeft haar winst
'°i|aarschijnlijk te danken aan de verla-
3 nng der kiesgerechtigde leeftijd. De
berenstand sprak verhevigd zijn af-
anfeuring uit over het landbouwbeleid,
itgezonderd de meest principiële boe-
,in. Houdt de regering geen rekening
1 Het de winst van de heer Koekoek,
nn komt er bij de Kamerverkiezin-
l0€bn in 1967 nog meer winst voor hem
ïrit de bus. Dat de VVD niet kon
[ri^ofiteren van de „afval van KVF
PvdA is mede toe te schrijven aan
ontevreden boeren. Dat de PvdA
e hardste klap kreeg is terecht de
antiek van drs. Nederhorst rondom
•et huwelijk, de Zo is het-program-
,ia's waarin telkens met godsdienst
ti vorstenhuis de spot wordt Scre
en neemt het weldenkend deel der
fitie niet.
Mtgensplaat p Bom-
-E!
Bantoes voor
apartheid
iDe door Bantoes opgerichte stich-
Sg van Zuid-Afrika heeft een petitie
t de Verenigde Naties gericht om de
menging in de binnenlandse aange-
feenheden van Zuid-Afrika te sta
an. Verzocht wordt persoonlijk te
jogen toelichten wat de zienswijze
in de stichting is t a.v de toestand
i Zuid-Afrika, welke (letterlijk ci-
lat) „volgens onze vaste overtuiging
lerkeerd wordt begrepen of verkeerd
verdraaid wordt weergegeven
let adres vervolgt: „Wij. het Afri
kaanse volk van Zuid-Afrixa, verte-
■nwoordigd in deze stichting, zijn
iet eens met het beleid van afzonder
de ontwikkeling van de rassen in
It land". Verder: „Wij verwerpen de
pvatting van de Verenigde Naties als
5u een blanke, zich superieur voelen-
e minderheid een zwarte meerder-
eid onderdrukken." De petitie met
tgeleidend memorandum is onderte-
iënd door de heren E. B. Tshabalala.
I. T. Makkesse en B. L. E. Mahlase.
«elden H. J. Lamers sr.
Gevaarlijk
'---ai ben ik abonnee op de
irant. maar de laatste tijd vtod ik dat
l provo-journalistiek bedrijft. Op 11
kaart schreef u, dat de politie in
nsterdam nerveus was en de pro-
5 ontactisch aanvatte. Op 21 maart
u ons een door provo's uitgejouw-
k politieman zien. En op 22 maart
pat u het geschil AR-CHTJ op uw
Wblad prachtig demonstreren aan
p sensatie beluste toe.iomstige Chris-
*n-democraten. Deze nieuwe stijl be
ialt mij allerminst.
Srdrecht Y- Pasma-
van de door d- kleine landen ge
wenste supranationaliteit. Hun koers ligt
eerder dichter bij Parijs. En de wens dat
Engeland een goed tegenwicht zal wor
den tegen Franse (en/of Duitse) over
heersing zal een vrome wens blijven.
Britse toetreding betekent dus voor Ne
derland het paard van Troje binnenha
len.
Voor het eerst sinds jaren is er sj
an een duidelijke tegenstelling tussen
de beide grote partijen èn op het gebied
van de buitenlandse èn op dat van de
binnenlandse politiek. Wat betreft het
eerste spelen er twee grote onderwerpen
rol: de hulp aan Vietnam en daar-
samenhangend de veronderstelde af
hankelijkheid van Amerika, en de toetre
ding tot de EEG. In het eerste geval
het standpunt van geen van beide partij-
Labour-bewind de tijd moet hebben de
zaken verder af te wikkelen, want en
dat is de leuze die hij de kiezer voor
houdt: „U weet, de regering werkt".
De waarschuwing van Heath slaat niet
erg aan bij de kiezer, die het slechts
belangrijk vindt dat de lonen met 10
procent omhoog gegaan zijn. Die ene
percent van de produktiviteit zegt hem
weinig. Zelfs de deftige Times heeft
zich al in het debat gemengd met de
opmerking: „Te veel mensen van alle
klassen denken dat je geld krijgt en
niet verdient."
Het beeld van de hele verkiezings
campagne ademt rust, overal rust. De
tijd van voorbereiding is kort geweest
en de opiniepeilers houden het getij
wel bij. Dagelijks zijn er persconfe
renties die voor de televisie worden
uitgezonden en daar blijft het bij. be
halve zo nu en dan wat politieke
vergaderingen. De politieke sprekers
kunnen ook geen vuurwerk garande-
ook Heath niet die zijn grote ver
wachtingen nog niet heeft ingelost.
Slechts Wilson stort zich vurig in
debat en weet alle tegenstanders de
mond te snoeren. Het kost hem zelfs
een stinkbom op zijn oog maar dan
nog heeft hij een weerwoord: „Vervolg
die jongen niet, iemand die zo goed.
gooit hoort in het cricketteam thuis."
Ook de conservatief Quientin Hogg, de
vroegere lord Hailsham kan de von
ken er af laten spatten. Hij straalde
van genoegen toen voor het eerst met
rotte eieren werd gegooid.
Vakbondon
Wilson zegt: „Uw regering werkt
voor u en heeft al veel bereikt." Heath
zegt: „Deze regering wil stemmen
winnen en achteraf de rekening pre
senteren. Denk toch aan de toekomst."
En op de achtergrond blijven de mach
tige vakbonden die nog behoudender
genoemd worden dan de conservatie
ven en elke vooruitgang konsekwent
blokkeren. Hun bestaan is er mee
gemoeid. Veel van die stemmen gaan
naar Wilson die, naar men aanneemt
met een stevige meerderheid in het
parlement, zelfs de woede van de
vakbonden wel durft te trotseren en
opruiming gaat houden. Maar er zijn
ook wel vakbondsbonzen die conser
vatief stemmen omdat ze dat sjieker
vinden. De laatsten blijven echter nog
in de minderheid.
Wat er morgen ook gebeurt, men
kan er van verzekerd zijn dat in
tijden van nood het nationaal belang
zal prevaleren boven het partijbelang.
Dat is nu eenmaal in Engeland een
constant gegeven, reden waarom vele
Europese democratieën jaloers kunnen
zijn op Engeland, waar de verliezer
weet dat de winnaar de regels van
het politieke spel niet zal veranderen.
Wat dat betreft geldt de bakermat
van de parlementaire democratie, met
al haar gebreken en verouderde tra
dities, altijd nog als een voorbeeld
voor het vasteland.
Sociaal Den Haag is het tijdschrift
voor Haags Maatschappelijk Werk,
een uitgave van de stichting Sociale
Raad van 's-Gravenhage. Sociaal
werk betekent altijd dat er ergens
nood is. Wanneer alles op rolletjes
gaat is er geen sociaal werk nodig.
Men heeft de term verzacht van ar
menzorg tot sociaal werk en de sfeer
van liefdadigheid doen vervangen
door de rechten, die de burger heeft.
Een van de grootste zorgen in het
sociale werk is voor Den Haag zeker
het bejaardenprobleem. De mening
van wethouder Damoiseaux vindt
men in het februarinummer van Soci
aal Den Haag.
Onze residentie is een vergrijzende
stad. Jonge gezinnen trekken al gauw
naar een der randgemeenten, waar
door er een dalend geboortenovenschot
is. Het verschil tussen 1962 en 1964 is
reeds 9.000.
Er is een tijdelijke piek in de groep
jongeren van 15 tot 25 jaar, de kinde
ren geboren in de eerste naoorlogse
jaren, wier ouders weliswaar aan Den
Haag bleven gebonden door de werk
kring, maar van wie verwacht mag
worden dat ze binnen een aantal ja
ren uitvliegen en voor een groot ge
deelte naar andere wocr.rteden.
Dan komt er een geleidelijke ver
dunning van de leeftijdsgroep tussen
de 25 en 50 jaar, voornamelijk dus
doordat de jonge gezinnen naar de
randgemeenten gaan. En een vergro
ting van de groep boven de vijftig,
die blijft zitten waar ze zit en van
het aantal bejaarden.
Om die bejaarden gaat het. Deze
groep baart de meeste sociale zorgen.
Is dus voor de gemeenschap het
duurste.
Wethouder Damoiseaux heeft hier
over tijdens de behandeling van de
gemeentebegroting gesproken en de
conclusie van de Sociale Raad aange
haald dat „een actieve bevolkingspoli
tiek gerechtvaardigd zou zijn".
In het artikel staat het niet met
zoveel woorden, maar het is toch dui
delijk, dat die actieve bevolkingspoli
tiek inhoudt bejaarden zoveel moge
lijk te doen migreren (emigreren
naar andere gemeenten).
De wethouder verklaarde zich een
tegenstander van gedwongen migratie
van wie dan ook. Er zijn echter vol
doende indirecte methoden om migra
tie te stimuleren zoals dat ook bij de
Het grote
probleem?
emigratie naar het buitenland in de
eerste jaren na de oorlog is gebeurd
En dan belanden we op een punt.
waar ik me altijd kriegelig ga voelen.
Wat hebben we toch een neiging om
iedereen maar in een hokje te schui
ven. Boven de vijfenzestig? Dan ben
je niet meer productief voor de ge
meenschap, dan loopt die ge
meenschap zelfs de kans voor jou te
moeten gaan betalen.
Nog onlangs werd bij de aanvrage
voor een vestigingsvergunning voor
een bejaarde, die over een ruim inko
men beschikt en altijd aan de geven
de kant van het sociale werk heeft
gestaan, aan het loketje geantwoord:
„Den Haag heeft al genoeg krepeerge-
vallen".
Zijn we in wezen niet allemaal
„krepeergevallen"? Vandaag ben ik
nog gezond van geest en lijf, maar
wie zegt mij wat ik morgen ben?
Misschien een sociaal te benaderen
De tragiek van de bejaarde is. dat
deze me s te dikwijls wordt losgela
ten door hen. voor wie hij of zij de
beste en moeilijkste jaren gegeven
heeft. Hoeveel bejaarden zitten niet
in ellendige „verzorgingshuizen",
waar ze getiranniseerd worden, met je
en jou worden aangesproken, verwaar
loosd zelfs?
De kinderen komen zo nu en dan
op bezoek. In de auto, want op die
auto heb je recht. En op een buiten
landse vakantie. Dan stuur je wel een
ansicht naar opa of oma. De onder
houdsplicht der kinderen is geschrapt.
Maar te weinigen zien het bijstaan
van de bejaarden als een recht, dat
niemand hun ontnemen kan.
Ik vraag mij wel eens af, wordt ons
sociaal gevoel niet te veel »eleid naar
het anonieme begrip „gemeenschap"
en te weinig naar de mens zelf? Lief
dadigheid is een woord met een
bijsmaak geworden, de gedachte aan
neerbuigendheid is er ingecalculeerd.
En ook dat de tegenpartij zo dank
baar zou moeten zijn.
Maar liefdebetoon is een onbelast
begrip.
Laat de bejaarde het recht hebben,
dat we allen opeisen, zo gelukkig mo
gelijk te leven. Laat niet alleen de
sociale bijstand, maar vooral het lief
debetoon de oude liefdadigheid ver
vangen.
^n laat de verantwoordelijkheid,
die we nu zo gemakkelijk afschuiven
op de gemeenschao .och wat duidelij
ker een persoonlijk karakter krijgen.
Zelfs al kost het een brokje welvaart
ONTEGENZEGGELIJK heeft
premier Harold Wilson (50)
het vertrouwen van het Britse
volk. Men noemt hem een uitmun
tend tacticus, een ervaren onderhan
delaar en een groot politicus. Bij
een opinie-onderzoek bleek 57 pro
cent van de ondervraagden Harold
Wilson een goed premier te vinden
tegen slechts 28 pet. voor Heath.
Zelfs 75 pet. van de onder
vraagde conservatieven vonden
hem, knarsetandend weliswaar, een
goed partijleider. Met het partijlei
derschap van Heath stemden 45 pro
cent der ondervraagde Tories in.
De premier heeft een duizelingwek
kende carrière achter de rug. Hij is
de zoon van een kleine fabrikant,
ging ook „gewoon" naar school en
studeerde op een beurs in Oxford
(evenals Heath filosofie, economie
en politiek). Op de universiteit was
hij een sensatie, hij kreeg geweldi
ge cijfers en was op zijn 21ste jaar
al docent. In Oxford sloot hij zich
aan bij Labour, zonder onder de
indruk te komen van de daar in de
mode zijnde sympathie voor het
communisme.
Het was geen wonder dat „het won
derkind" op zijn 29ste jaar al in het
Lagerhuis werd gekozen voor het
district Ormskirk. Eenendertig jaar
oud werd hij onderminister voor
buitenlandse handel, na een komeet
achtige opgang als ambtenaar. In
hetzelfde jaar volgde hij sir Staf
ford Cripps op als minister. Daar
mee was hij de jongste minister die
Engeland ooit gehad heeft. Dat ster
ke staaltje herhaalde hij bijna met
het premierschap: hij was toen 48
jaar. Slechts Robert Peel was op
jongere leeftijd premier geworden.
Krachtig
Ieder is het er over eens dat de
Labour-partij zonder Wilson tot
verlammens toe verdeeld zou zijn.
De premier is er echter in geslaagd
beide vleugels vein de partij in
evenwicht te brengen en te houden.
En dan heeft hij ook nog te maken
met de starheid van de vakbonden,
in Engeland zoals overal een gewel
dig machtsapparaat.
In zijn optreden is Wilson gewel
dig. Een buitenstaander zou gemak
kelijk vermoeden dat hier de pre
mier met een krachtige meerder
heid achter zich, in plaats van twee
tot vier zetels, aan het woord is.
Vooral in het debat evenaart nie
mand hem. Alle facetten van 's
lands politiek beheerst hij, zelfs
zijn zwakke punt, Europa, durft hij
in de discussie nog wel aan te snij
den. Het is duidelijk merkbaar dat
Wilson op zulke momenten in zijn
element is, iets wat voor de image
van de premier van groot belang is,
vooral bij de verkiezingen.
De opinie-peilers voorspellen een
Labouroverwinning zoals er nog
nooit geweest is en dat zou dan een
meerderheid in het Lagerhuis bete
kenen van meer dan 220 zetels. Zon
der meer heeft Labour dat aan
Wilson te danken.
TOSEPH (Jo) Grimond (53) is
J de leider van de kleine broer
van de twee grote Engelse partij
en. De liberale partij was eens
zeer groot. In 1906 versloegen zij
de conservatieven met een meer
derheid van 220 zetels en behaal
den er 387. Nu zijn er nog negen
over. Zo klein als de liberale par
tij geworden is, zo groot werd
Labour. De conservatieven ble
ven min of meer constant.
Het is niet zo dat de Britse libera
len vergeleken kunnen worden
met hun naamgenoten van het
Europese vasteland. In de prak
tijk hebben zij meegestemd met
de maatregelen van de rege-
ring-Wilson. Slechts de naasting
van de staalindustrie vond in hun
ogen geen genade, waarop het
wetsontwerp niet werd ingediend.
De buitengewoon sympathieke Gri
mond kan er dan ook met trots
op wijzen dat veel van wat La
bour presteerde aan de liberalen
is te danken. Als in Engeland het
evenredig kiesstelsel zou bestaan
dan zouden de liberalen met 10
procent van de stemmen
aanspraak kunnen maken op
zestig zetels. Dat is nu niet het
geval: Jo Grimond en zijn volge
lingen vallen in het grote gat tus
sen de twee grote partjjen. Als
kleine minderheid echter kunnen
zij toch een opbouwende rol ver
vullen, zeker wanneer zoals nu
de meerderheid van de regerende
partij uiterst klein is.
Geliefd
Van de drie partijleiders is Jo Gri
mond bij de vrouwen het meest
geliefd. Hij is blond, lang, slank
en maakt de indruk van een jon
gen. Daar komt bij dat hij zeer
geestig is. Hij is een Schot en
zoon van een fabrikant.
In Oxford was hij een goed student
in dezelfde vakken als Wilson en
Heath: filosofie, economie en po
litiek. Hij werd advocaat en
trouwde de kleindochter van de
laatste liberale premier lord
Asquith. Mede door zijn huwelijk
werd hij liberaal politicus. Zijn
zwager is vice-voorzitter van de
partij. Jo Grimond is een voor
aanstaand journalist. Hij schrijft
ook voor bladen van Labourzijde,
zoals de Daily Mirror, en van de
conservatieven, zoals de Daily Ex
press en de Daily Telegraph. Vol
gens Grimond kan het nooit
kwaad dat de liberale beginselen
zo breed mogelijk verspreid wor
den. Grimond gelooft in Europa,
zelfs nog meer dan Heath.
Het Britse publiek mag hem wel:
velen vonden hem zelfs een goe
de opvolger voor Douglas Home.
Grimond bezet de Lagerhuiszetel
voor de Shetlandeilanden.
De liberalen onder Grimond willen
een evenwichtige verdeling van
macht en rijkdom: niet alles aan
de staat zoals Labour graag zou
zien en ook geen bestendiging
van de klasseverhoudingen waar
mee de conservatieve partij
wordt geïdentificeerd, al is dat
een wat grove weergave van de
conservatieve denkbeelden.
Grimond heeft geen voorkeur voor
een van zijn beide grote tegenspe
lers. Toen hem gevraagd werd
wat hij zou doen wanneer hem
slechts de keus uit een van bei
den bleef, zei hij kort en bondig:
„Emigreren".
D*
wetenschap dat de oude conser
vatieve partij een leider moest
hebben die in staat zou zijn tegen
de briljante Harold Wilson met
succes in het strijdperk te treden
heeft vele tradities overwon
nen.
Allereerst het feit dat Edward
Heath (nu 50 jaar) gekozen werd
door de conservatieve fractie als
opvolger van de zwakke politicus
sir Alec Douglas Home, die nog
aangewezen was als partijleider
door Harold Macmillan. Een nog
grotere revolutie was dat de keus
viel op de zoon van een timmer
man, een kleine aannemer. Een
gewone jongen met gewone lage
re en middelbare school. Geen
Eton en Harrow, maar wel een
actief beoefenaar van muziek, ie
mand die middelmatig golf en
cricket speelt, die niet jaagt en
niet het Engels van de geliefde
cabaretnummers spreekt. Kort
om, een gewone burger werd lei
der van de Tories.
De partij verwachtte veel van hem,
het land minder, want hij was
niet bekend genoeg. Hij promo
veerde in Oxford in filosofie, eco
nomie en politiek, was artille
rie-officier in de oorlog, werd
ambtenaar en later redacteur van
de protestantse Church Times.
Vierendertig jaar oud werd hij
gekozen in het Lagerhuis voor
het district Bexley met een n
derheid van 133 stemmen.
Kans
In de partij maakte hij geen ge
ruchtmakende carrière, maar
wel een succesvolle. Onder Eden
werd hij Chief Whip, de tussen
persoon tussen premier en frac
tie, de man die de fractie in zijn
hand heeft. De Chief Whip is ech
ter geen man die naar buiten op
treedt. Die kans kwam pas toen
hij minister van arbeid onder
Macmillan werd en Brits onder
handelaar bij de EEG-besprekin-
gen in Brussel. Daar kon hij zich
uitleven op zijn speciale terrein:
Europa en financiën en econo
mie.
In de korte periode als oppositielei
der en tijdens de verkiezingscam
pagne heeft Edward Heath de be
loften echter niet ingelost: tegen
premier Wilson kan hij niet op.
Er is geen vaste lijn in het optre
den van de conservatieve partij
te ontdekken en daarmee ook
niet in dat van Heath. Europa en
financiën zijn onderwerpen die
de gemiddelde Brit niet aanspre
ken. Heath moet te veel van de
hak op de tak springen.
Nu mede door Frans toedoen Euro
pa belangrijk geworden is in de
verkiezingsstrijd, verandert Heath
en krijgt hij iets van de vecht
jas waarom men hem koos. De
opinie-onderzoeken wijzen echter
onverbiddelijk op een Labourze-
ge. Wanneer de voorsprong van
Labour boven de 8 procent komt
te liggen loopt zelfs de zetel van
Heath, Bexley, gevaar.
Of Heath dit had kunnen voorko
men? Het is moeilijk te zeggen.
Het valt niet mee om vooruitstre
vend leider te zijn van een partij
die nog niet rijp is voor vergaan
de hervormingen.
Indonesische studenten ontevreden
(Van een correspondent)
DJAKARTA Zoals te voor
spellen viel, hebben maar weinig
mensen in de Indonesische hoofd
stad vrede met het kabinet. Stu
denten, politieke leiders en be
paalde dagbladen uiten hun onge
noegen over het feit, dat de grote
schoonmaak, die zij gewenst had
den, nog steeds niet plaats gehad
heeft.
Van acties van het soort, zoals de
studenten tegen Soekarno ontketend
hebben, is echter tot dusverre nog
geen sprakegeweest. Hoewel onte
vreden schijnen ze toch gevolg te
geven aan het verzoek van generaal
Soeharto het nieuwe team een kans
te geven, vooral naar hij maan
dag in zijn eerste openbare redevoe
ring sinds hij de macht in handen
nam verklaarde omdat de kabi
netsherziening nog maar een eerste
stap is.
„Laten we hopen", aldus Soeharto,
„dat dit de eerste van een serie maat
regelen is, die ons uiteindelijk de over
winning brengen moet.
Waarover men zich in intellectuele
kringen het meest kwaad gemaakt
heeft, is de handhaving van zoveel le
den van de .oude bende", ondanks het
feit, dat velen hunner gedegradeerd
zijn tot de rang van plaatsvervangend
minister. Als Soekarno zich geleidelijk
aan kan ontdoen van de beperkingen,
die hem zijn opgelegd en weer vrij
kan spreken met wie hij wil, dan zal
hij waarschijnlijk proberen terug te
keren eot zijn „verdeel en heerstak-
tiek".
De militaire aanhangers van gene
raal Soeharto bestrijden met grote na
druk de door enkele jeugdige politici
gemaakte gevolgtrekking, dat de gene
raal enigszins is teruggedrongen. Zij
wijzen er in dit verband op, dat alle
Wat belangrijker is, alle ministers
en plaatsvervangende ministers, die
onder supervisie van de drie genoem
de figuren staan, hebben zo wordt
gemeld niet langer rechtstreeks toe
gang tot de president.
Generaal Soeharto maakte maandag
in zijn redevoering niet de indruk erg
gelukkig te zijn met het tot dusverre
bereikte resultaat. Weliswaar sprak
hij over het kabinet als zijnde het op
dit ogenblik hoogste bereikbare, maar
wel liet hij duidelijk uitkomen, dat er
op het gebied van economische en soci
ale vooruitgang van het nieuwe team
wel iets verwacht werd en op korte
termijn.
WASHINGTON De gepubliceerd, bracht vee) procent meer was dan in
Amerikanen nebben in rokers er toe op siga- 1964.
1965 meer sigaretten dan ren of een pijp over te Op grond van een wet
ooit gerookt en wellicht gaan. Vorig jaar was er zijn sinds 1 januari alle
zal dit record dit Jaar echter al weer duidelijk pakjes, sigaretten voor.
weer worden overtrof- een ontwikkeling in om- zien van het opschrift,
ten. zo heeft het Amen- gekeerde richting te con- dat het roken van siga-
kaanse ministerie van stateren. retten schadelijk kan zijn
landbouw bekendge- v00r de gezondheid. Vol-
m:l Vorig aaar 61"' gens het ministerie van
gen 529 mi jard sigaret- Toch is in dc statis- landbouw zal het enige
mm 'a op'. of *'cken dc invloed van tijd duren voor dat men
miljard meer dan In het genoemde rapport kan vaststellen wat het
1964 en tweemiljard nog merkbaar. Van de resultaat van deze waar-
meer dan in 1963. 213 pakjes sigaretten, die schuwing is. Waarschün-
all° personen van 18 ljjk zal dit jaar het si-
JeP ,.r?Pp?rt over ,dc jasr en ouder in de VS garcttenverbruik nog
schadelijkheid van het vorig jaar gemiddeld toenemen, hoofdzakelijk
roken van sigaretten, rookten, waren er 181 door uitbreiding van de
dat m januari 1964 werd met filters, hetgeen vier leeftijdsgroep die rookt
