Mr. Geertsema exit
hKaMe*
Miljoenenproject
in perspectief
Coentunnel
in mei
IJtunnel in
1968 klaar
11
ZATERDAG lï MAART 1966
Kreet van een oud-ambtgenoot:
Toxopeus weet van alles iets, maar
van niets alles. Voor de VVD is het
televisiegenieke voorkomen van de
voorkomen van de nieuwe liberale
fractieleider een belangrijk electoraal
pluspunt. Wat betreft visuele aan
trekkelijkheid voor de (vrouwelijke)
kiezers steekt hij Biesheuvel naar
de kroon.
Parlement en kiezer"
De 49ste jaargang van „Parlement
en Kiezer' is uit. Voor twintig gul
den is deze vraagbaak over alles
wat er in liet parlement te koop is,
propaganda o.m. met interviews, die
bij wijze van advertentie in ver
schillende grote weekbladen worden
geplaatst. In zo'n vraaggesprek zegt
minister Vondeling het merkwaardig
te vinden, dat in de kerken wel
voor de Koningin en de ministers,
maar slechts zelden voor de Kamer
leden wordt gebeden. Minister Vro
lijk laat weten, dat het kabinet
achter zijn cultuurbeleid staat.
,.Maar". zo vervolgt hij, -de minis
ters zitten net als de parlements
leden met dezelfde handicap, dat ze
er niet voor zijn opgeleid. Ik kan
bijvoorbeeld niet zingen. Mijn school-
uw bezit. Jaarlijks komen er nieuwe
gegevens bij (nu ook al de telefoon
nummers van de Kamerleden), in
deze, overigens weer keurig ver
zorgde, jaargang zit een enkel
schoonheidsfoutje: zo wordt bij de
opsomming van de biografische ge
gevens over het kubinet-Cals minis
ter Vondeling betiteld met prof. dr.
ir... Professor was hij al in 1962
niet meer
Misschien met het oog op licht
ontvlambare tv-kijkers(sters) geeft
..Parlement en Kiezei tegenwoordig
aan welke ministers en Kamerleden
wel en welke niet gehuwd zijn. In
het kabinet-Cals zit maai één vrij
gezel: prof. Diepenhorst. In de
Eerste Kamer zeven: de heren Van
Riel (VVD). Brongersma en Vos
(PvdA), pater Stokman (KVP) en
de dames Vuylsteke (KVP), Tjeenk
Willink en Zeelenberg (PvdA). Op
een aantal van 75 senatoren is dat
betrekkelijk weinig.
Nog trouwlustiger blijkt de Tweede
Kamer. Daar op een ledental van
150 maar 12 „echte" ongehuwden:
de heren Duynstee (KVP), Scheps
(PvdA). Van den Tempel (PvdA)
en Bruggeman (PSP) en de dames
Klompé (KVP). De Vink (KVP).
Kok (KVP), Kessel (KVP). Schilt-
huis (PvdA). Ten Broecke Hoekstra
(VVD), Rutgers ARFen Wttewaall
van Stoetwegen (CHU). Daarbij zou
men nog kunnen tellen mevr. Hero
ma-Meilink (PvdA), die weduwe is.
en Tweede-Kamervoorzitter Bom-
mer (PvdA), die ..gehuwd geweest/'
achter zijn naam heeft laten zetten.
In totaal dus 21 ongehuwde parle
mentariërs in dit land. Niet zoveel
maar toch tè veel om, zoals mr.
Pierre Koot meende te moeten doen.
een aparte vrijgezellenpartij te aaan
stichten.
De PvdA voert haar verkiezmgs-
juffrouw zei altijd: als jij je mond
maar houdt, zal ik je een zes op je
rapport geven".
Ophangen
Vrij Nederland laat deze week
derden saillante dingen over vooraan
staande politici zeggen. Het Eerste-
Kamerlid prof. drs. J. Henrick Mul
der oordeelt in een interview als volgt
over o.m. zijn medesenator oud
minister Zijlstra: „We leveren het
Roergebied gas a raison van 4 3/10
cent per kubieke meter, terwijl onze
eigen Nederlandse gemeenten 5 5/10
cent moeten betalen. Dat vind ik een
regelrechte schande. Daar hadden ze
zowel Zijlstra als De Pous voor moe
ten ophangen".
Om een procesje wegens belediging
smeekt ook het door V.N. geciteerde
Gronings Studentenblad D er C le
k e Cronicke. Het attaqueert
Geertsema als volgt: „De enige me
thode om tot efficiency in 't hoger
onderwijs te komen is het gebruik van
de koorden van de beurs", verklaarde
mr. W. J. Geertsema enkele weken
terug. Dat was mooi gezegd.
Geertsema. Want die richting moeten
we uit. Eerst al die intellectuele
beursproleten van de universiteit, dan
kan er tenminste weer, zoals
Geertsema's goede oude tijd, op zak
van pa zo lang mogelijk gestudeerd
worden om de prollerige en van
benul getuigende levensstijl aai
leren die ie later zo van pas komt in
de Leidinggevende Posities als b.v.
fractieleider van de VVD. Voor ieder
die de VVD een kwaad hart toedraagt
is het te hopen dat deze kortzichtige
fluim tot in lengte van dagen de be
langen van deze partij welke die
dan ook mogen zijn blijft behar-
Nog eens: de naam
Tilanus
Het vorige week door ons aange
haalde artikeltje van mej. Hen riet te
Boas over het geslacht Tilanus was
niet helemaal correct, als we Jhr. M.
J. Van Lennep mogen geloven. In een
ingezonden stuk in het Algemeen
Handelsblad (4 maart) schrijft
hij: „Met alle respect voor de kennis
op het gebied van Judaica van me
juffrouw Boas, moet ik toch opmer
ken, dat haar geheugen haar bij de
kwestie Tilanus ietwat in de steek
laat. De bekering der drie Joodse
gezinnen te Zaltbommelvond
een eeuw later plaats dan de over
gang van Lambert Ephraïm, die 15
mei 1732 bescherming bij de magi
straat vroeg tegen zijn agressief ge
worden voormalige geloofsgenoten
en 15 mei 1732 als Christianus Lam-
bertus Tilanus werd gedoopt (De
naam Tilanus was in een dergelijk
geval al eerder gebruikt).
,.Die verre voorzaat is ook apocrief.
Lamberts vader Ephraïm Moses komt
sinds 1678 voor het sjougeet (ritueel
slager) handelaar in slachtvee,
bank-van-leninghouder en belasting
pachter in het groot, alles te Tiel.
Van zijn zonen is behalve Lambert
(die in 1724 nog Leman heette) ook
Elias te Tiel blijven hangen. De laat
ste. die ik van zijn nageslacht ter
plaatse kon ontdekken, was Elias'
achterkleindochter Efraïm van Gel
der. die in 1832 als weduwe van
Mozes van Brenck te Opheusden
woonde. In de loop der jaren waren
de meeste familieleden vertrokken.
Zo kreeg Elias' zoon Mozes, die in
1672 failliet en fugutief was, na
terugkomst in 1775 verlof om voor
zijn vrouw en zeven arme kinderen
in Holland te gaan bedelen. Hun ver
der lot is mij onbekend.
..Lambert zelf was gelukkiger. Als
kruidenierwerd hij vermogend.
Enige jaren was hij deurwaarder
17371748). 1749 werd h j vaan
drig en ten slotte in 1758 burgerhop
man. De bekende 19e eeuwse hoog
leraren Tilanus te Amsterdam be
horen tot zijn nakroost evenals de
compagnons van de textielfabrikan
ten Jansen"
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM Noordzeekauaal en IJ, tijd- en geldrovende barri
cades voor het verkeer, worden langzaamaan getemd. Coen- en IJ-
tuuuel naderen steeds meer hun voltooiing. Voor de Zaanstreek en
Amsterdam lijkt het einde van jarenlange verkeersmisère in zicht
te komen. Voor de eerste al op korte termijn: nog in mei zal de
Coentunnel officieel in gebruik worden gesteld. Amsterdam zal met
zijn IJ-tunnel nog wat langer moeten wachten. Maar nog voor het
eind van 1968 zal ook hier de eerste auto onder het water kunnen
doorrijden.
Miljoenen hebben Rijk en de gemeente Amsterdam in liet water
moeten gooien voor de verwerkelijking van de gigantische projec
ten. De Coentunnel vergde een slordige veertig miljoen gulden. De
U-tunnel komt op rond 100 miljoen plus nóg eens ruim 100 mil
joen voor de aan- en afvoerwegen.
De tekening geeft duidelijk aan
hoe straks de verkeerssituatie zal
verbeteren. Tussen de noord- en
juid-oevers van Noordzeekanaal en
IJ *al een vlotte verbinding tot
stand komen. Wachten op de pon
ten zal tot het verleden behoren.
Stagnaties zullen tot een minimum
worden teruggebracht, wat vooral
het vrachtverkeer naar Zaandam
(dat nu n°B gebruik maakt van de
ponten bij de Hembrug) enorme
kosten zal besparen. In de spitsuren
was het geen uitzondering als men
hier een uur moest wachten. Wat
overigens niet betekent, dat de pon
ten zullen verdwijnen. Zowel ach
ter het Centraal Station als bij de
Hembrug worden ze gehandhaafd
voor de vrachtwagens met explosie
ve ladingen en voor voetgangers en
wielrijders.
Ringweg
Zoals uit de schets blijkt moeten
beide tunnels aansluiting geven op
een groots opgezet net van snelwe
gen. Voor een deel is de uitvoering
niervan nog toekomstmuziek. De
aan- en afvoerwegen zullen weliswaar
gelijk met de tunnels gereed zijn,
maar de grote ringweg om de stad zal
nog wel tenminste vijf jaar op zich
laten wachten. Als die er eenmaal is,
zal het doorgaande verkeer heel Am
sterdam links kunnen laten liggen,
wat uiteraard een aanzienlijke tijds
besparing betekent. Zonder door de
stad te hoeven zal men direct naar
Den Haag en Utrecht kunnen rijden.
De ring zal aan de oostkant over de
Schellingwoude-brug lopen en aan de
westkant door de Coentunnel.
Coentunnel
Wat de Coentunnel betreft: in ruw
bouw is deze klaar. Op het ogenblik
wordt gewerkt aa" bet wegdek, het
afschilderen, de installatie van het
ventilatiesysteem, het inbouwen van
de wanden-sproei-installatie (die en
kele malen per dag de muren schoon-
sproeit) en het aanbrengen van een
geheel nieuw verkeersgeleidingssys-
Nieuw. omdat gebruik wordt ge
maakt van een gesloten tv-circuit met
camera's in de tunnel, die één man in
staat stellen het hele verkeer (maxi-
maal 60.000 auto's per etmaal) te re
gelen.
Ander novum: de wegdekverwar-
ming bij de inritten. Door stroom te
leiden door in het betonnen wegdek
aangebrachte stalen netten, zal men de
temperatuur van het beton bij vorst
steeds zes graden hoger kunnen hou
den dan de buitentemperatuur.
In grote lijnen vertoont de nieuwe
tunnel overeenkomst met de moderne
Velsertunnel. Hij is vrijwel even
breed (twee kanalen van 7,25 meter)
en heeft eveneens zonwerende roos
ters bij de inritten om de automobilist
aan het tunnellicht te gewennen. Al
leen de lengte verschilt: -587 meter
tegen 768 meter van de Velsertunnel.
IJ-tunnel
Aanzienlijk langer wordt de IJ
tunnel: 1039 meter. Eén van de rede
nen, waarom Amsterdam er zoveel
méér geld voor op tafel moest leggen
dan het Rijk voor de Coentunnel.
De IJ-tunnel wordt de duurste
tunnel van Nederland ook omdat
men bij de bouw op bijzondere
moeilijkheden stuit. In de eerste
plaats is het al geen eenvoudig kar
wei het bestaande stratennet in de
oude stad aan te sluiten op een ge
heel nieuwe weg. Maar nog groter
zijn de moeilijkheden bij de spoor
dijk, oostelijk van het Centraal Sta
tion. Deze moet worden gekruist,
terwijl er per etmaal honderden
treinen overheen rijden. Een ander
probleem: de zachte grond van de
IJ-bodcm.
Om verzakken van de tunnel te
voorkomen moeten eerst een kleine
driehonderd palen (van 65 tot 95 m.
lang) de grond in worden gedreven
<een groot gedeelte zit er al in). Om
die aa" de bovenkant met elkaar te
verbinden was een enorme 30 m. lan
ge. 7,5 m brede en 6,5 m hoge duiker
klok nodig, waarin 25 meter onder
water arbeiders onder 3,5 atmosfeer
dTuk werken.
Op het ogenblik is aan de noorde
lijke oever al 100 meter tunnel in
ruwbouw gereed, terwijl aan de zuid
kant 3 elementen van elk dertig me
ter op de bodem liggen. Ze zijn ech
ter nog niet aan elkaar bevestigd.
Verwacht wordt dat men pas eind
1967 zover zal zijn. dat men door de
tunnel onder het IJ door kan lopen.
Wat de breedte betreft, verschilt de
[J-tunnel weinig van de Coen-tunnel
Hij bestaat uit twee kanalen van elk 7
meter breedte. Ook hier zal het ver
keer worden geregeld via een gesloten
Met ongeduld wacht Amsterdam op
de voltooiing van het miljoenen-pro
ject. Al te lang heeft men moeten
wachten. Heeft de uitvoering van het
Coentunnel-project vijf jaren gevergd,
als Amsterdam straks in 1968 zijn IJ-
tunnel heeft, zal het dertien jaar ge
leden zijn, dat de eerste paal de grond
Inging. Oorzaak van deze lange duur
was stopzetting van de bouw op last
van de regering van medio 1957 tot
eind 1961.
Hard wordt nu gewerkt om die ver
loren tijd in te halen, al weet men van
tevoren, dat het zeker nog bijna drie
jaar zal duren voordat het project ge-
Gehoopt wordt, dat dan ook een
flink stuk van de ringweg rond de
stad gereed zal zijn. Want alleen dan
zullen de tunnels volledig effect leve
ren. Waarschijnlijk zal die weg nog
voor 1970 klaar zijn. Vorig jaar is hij
namelijk opgenomen in het rijkswe
genplan.
Of in dat jaar ook begonnen zal
zUn aan de bouw van de derde tun
nel. de Hemwegtunnel bij de Hem
brug (voor auto's en spoor) is nog
een vraag. De plannen liggen al
vrijwel kant en klaar op tafel, maar
het geld ervoor is er nog niet Voor
lopig zullen Amsterdam en Zaan
streek het met twee tunnels moeten
NRC
De deftige Nieuwe Rotter
damse Courant heeft een hekel
aan primeurs. Schreeuwerige nie
koppen zal men er tevergeefs in
ken. Het moet al heel groot nieuws
zijn, wil de NRC er een kop over
meer dan vier kolom aan spenderen.
Donderdag gebeurde dat. Maar er was
dan ook hot news te melden. „Prin
ses Beatrix trouwt in Amsterdam met
de heer Claus von Amsbergbe
richtte het blad met vette letters
Daar moeten de lezers van opgekeken
hebben
DEIN' HAAG Op uitnodiging van
staatssecretaris ir. S. A. Posthumus
(verkeer en waterstaat) komt volgen
de week vrijdag de Zweedse minister
verbindingen S. Olof Palme, naar
land om te praten over vraagstuk
ken van de zeescheepvaart. De volgen
de dag brengt hij een bezoek aan de
NTS in Hilversum, waar een Zweedse
staatscommissie zich twee dagen komt
oriënteren, i
Akkers krijgen
ammoniakprik
HOOGEVEEN Enkele duizenden
hectaren Nederlandse akkergrond krij
gen dit voorjaar een ammoniakinjec-
tie. Daarmee is een besmettingsmetho
de, die in Amerika en Denemarken al
lang wordt gebruikt, ook in ons land
uit de proefperiode in het stadium
van de practische toepassing getreden.
Ammoniak bevat een stikstofgehalte
van 82 procent, kalkammon-salpeter,
dat tot nu toe wordt gebruikt. 23 oro-
Door middel van een speciale in
jector wordt de ammoniak in de grond
gebracht.
AMMAN In de Jordaanse stad
Ma'an zjjn 57 mensen verdronken bij
overstromingen als gevolg van zware
regens. Honderden mensen zijn dakloos
geworden. Bruggen en wegen werden
vernield.
Ziektemeldingen
28 procent meer
dan in 1965
AMSTERDAM In de laatste
week van februari (21-26 febr.) is
in Amsterdam in vergelijking tot
de voorafgaande week een lichte
daling opgetreden in het aantal ziek
meldingen. Er werden namelijk
48.400 nieuwe meldingen ontvangen
tegen 49.300 in de week daarvoor.
In de provincie Zuid-Holland en
Zeeland nam het aantal ziekmeldin
gen toe in vergelijking tot de vorige
week.
Indien de balans over de eerste twee
maanden van 1966 wordt opgemaakt,
blijkt dat gedurende die periode bijna
Brand geen werk
van pyromaan
AMSTERDAM De brand in het
r k. tehuis voor oude dames „Het Re-
genboogsliefdehofje" aan de Tuinstraat,
die bijna het leven kostte van een 62-
jarige vrouw is niet het werk van
een pyromaan geweest. Het brandpiket
heeft dit na onderzoek vastgesteld.
330.000 ziekmeldingen zijn ontvangen. Dit
betekent t.o.v. de overeenkomstige perio
de van 1965 een toeneming van 28 pet.
Deze cijfers hebben betrekking op circa
een miljoen van de 1,5 miljoen werkne
mers, verzekerd bij de vijftien bedrijfs
verenigingen, waarvan het GAK. dat het
vorenstaande meedeelt, de administratie
verzorgt.
