Leidsche Broodfabriek
Weekagenda
Oskar Kokoschka met
litho's in Lakenhal
eeuw onder hetzelfde dak
BEHANG
Hebt u een rijbewijs?
Dan hebben wij voor u
•dicht bij huis*
een goede baan!
Indrukwekkende avond
met Residentie-orkest
Kunstenaars gaan werk
voor India verkopen
Vlucht naar
Londen
Blokfluit en clavecimbel
bij Kokoschka-expositie
NIEUWE LEIDSE COURANT
3
WOENSDAG 2 MAART 1966
fc V
wm
Woensdag
Stadhuis, 4 tot 6 uur: zitting sociaal
raadsman.
Pieterskerk, 7.15 uur: avondgebed.
Den Haag: Schouwburg, 8.15 uur: Ned.
Danstheater, ook voor K. en O.
Schevenlngen: Kurzaal, 8.15 uur: Resi
dentie-Orkest, met pianist
Donderdag
Den Burcht, 7 tot 11 uur nam.: Note-
boom-schaakwedstrijd.
Kleine zaal Gehoorzaal. 2.30 uur:
Leiden Ned. Ver. Huisvrouwen, voorlich
ting over de aardappel
Lakenhal, 8 uur: concert Leids Toon
kunstorkest.
Schouwburg, 8 uur: K. en O. en L. J.
A., De Nieuwe Komedie met „Romulus
de Grote".
Raadzaal stadhuis. 2 uur: installati*
Leidse Studentenraad.
Marekerk, 8 uur: concert Delfts stu
dentenorkest.
Den Haag: Schouwburg, 8.15 uur
Haagsche Comedie met „Cactusbloem".
Den Haag: Rolzaal, 8.15 uur: kamermu
ziek door leden van Residentie-Orkest.
Vrijdag
Den Burcht, 7 tot 11 uur nam.; Note-
boom-sohaaktoernooi.
Zaal Koningskerk (Noord), 7.30 tot 10
uur: ruilbeurs voor verzamelaars.
Zuiderkerk. 8 uur: concert Toonkunst-
Ja nvossensteeg 59, 8.30 uur nam.: De
Riiif café ehantant.
Rapenburg 10, 8 uur; jongerensociëteit
't Venster, Rehoboth-rechtbank.
Oen Haag: Schouwburg, 8.15 uur:
h' agsche Comedie met „Droom van
m.dzomennacht".
Den Haag: Rolzaal, 8.15 uur: Marie Th.
Fourneau, piano.
Schouwburg, 2 uur: toneelc'ub vrou
welijke studenten, opvoering van „Pas
goed op Arnélia"
Zaterdag
Den Burcht, S tot 7 uur: Noteboom-
schaaktoernooi.
Schouwburg, 8 uur: Tot Ieders Genoe
gen met .Angst om de liefde".
Janvossensteeg 59, 8.30 uur nam.: De
Ruif, café ehantant
Maranathakerk, L. Morsweg: filmavond
Jongerensociëteiten.
Den Haag: Schouwburg, 8.15 uur:
Haagsche Comedie met „Lessen in las
ter".
Schevenlngen: KuraaaL, 8.15 uur; Re
sidentie-Orkest, met violist.
Zondag
Rapenburg 10, 8 uur: jongerensociëteit
De Spil.
Welke apotheek
Geopend voor spoedeisende gevallen-
Zuider-apotheek, Lammenschansweg 7.
tel. 23553.
Films
Camera (2.30, 7 en 9.15 u): Gods geu
zen (14 jr).
Lido (2.30, 7 en 9.15 u): Ipcress. streng
geheim (18 jr).
Luxor (2.30, 7 en 9.15 u): Op een mooie
zomermorgen (18 jr); woensd Dodend
rendez-vous (18 jr).
Rex (2.30, 7.15 en 9.15 u): Dr. No
(18 jr).
Studio (2.30, 7 en 9.15 u): Huwelijk in
Italiaanse stijl (18 jr).
Trianon (2.30, 7 en 9.15 u): Sound of
Music (a.l.).
Films van donderdag af
Camera (2 en 8 uur): Les enfants du
paradis (18 jaar).
Lido (2.30, 7 en 9.15 uur): She (De
onsterfelijke vrouw) 14 jaar.
Luxor (2.30, 7 en 9.15 uur): Shenandoah
(18 jaar); woensdag: Schokkend sadisme
(18 jaar).
Rex, (2.30, 7.15 en 9.15 uur): Dr. No
(18 jaar).
Studio (2.30, 7 en 9.15 uur): Huwelijk
in Italiaanse stijl (18 jaar).
Trianon (2.30, 7 en 9.15 uur): The
sound of music (alle leeftijden).
Tentoonstellingen
Lakenhal: litho's van Oskar Kokoschka,
uit de jaren 1963 tot 1965, van 1 maart
tot 18 april.
Janvossensteeg 59: poppen en wand
kleden van May Hobijn-Roth «van 19
febr.12 maart)
Wassenaar: Kunstzaal Heult. Hoflaan
7: tentoonstelling aquarellen van Otto
van Bennekom en keramiek van Ru de
Boer (tot en met 9 maart dag van 1017
u.: op dinsdagavond van 810 uur. zon
dags gesloten).
Burgerlijke stand
van Leiden
LEIDEN Geboren: Astrid Ellen
dr v B J Tinbergen en J H J van Ros
som; Karin, dr v C Anholts en A Heems
kerk: Mieke dr v N den Heed en M
Vogelenzang; Thomas Axel. znv EK J
Jakel en D R Schütte; Wijnanda, dr v
R de Goede en C W J H Hesseling
Theresia Josephine, dr v J Stakenburg
en M A H Mol: Sophia, dr v V Vlasmar
en T van Velzen; Raymond Stefan Fe-
renc, zn v I F Németh en E Sanders
Overleden: J van Zijverden, 87 j.,
man; W Brakel, 86 j.. wed van I J Lol
kes de Beer; G de Bruijn, 78 j., man-
A Velgersdijk 81 j., man- T de Ruiter
84 jman; D G F Volbeda 06 j., man.
H Renee 70 j., man: C M Maree 65 j..
echtgenote yan J yan Leeuwen.
EETGEWOONTEN ZIJN AAN HET VERANDEREN
LEIDEN Een eeuw geleden kreeg de bevolking van deze stad een cir
culaire in de bus. Liefhebbers van goed brood konden aandelen kopen
ten behoeve van de oprichting van een broodfabriek, zo stond in dat
rondschrijven te lezen. Het resultaat bleef niet uit: er werden 420 aan
delen van f 100,verkocht en de N.V. Leidsche Broodfabriek kon star
ten. Er mag sindsdien veel zijn veranderd, en de meeste papieren uit die
beginperiode mogen onlangs zijn verbrand bij een inbraak, de fabriek
staat nog steeds op de zelfde plaats aan de Mare. Het complex werd
slechts twee keer verbouwd en wel in 1870 en in 1875. De statuten zijn
helemaal niet veranderd. Nog steeds houdt de fabriek zich bezig met
„den vervaardiging en handel van deugdzaam brood".
(grootvader van de huidige president-
commissaris).
De eerder genoemde circulaire was
ondertekend door de heren W. C.
Baert, I. A. Boogaard. D. Harteveld,
B. F. Krantz. J. van Heukelom, S. J. Ie
Poole, I. I. van Wensen en D. L. Wolf-
son. Eerste directeur was de heer G.
J. de Casparis. tweede de heer L. J.
Bos, derde de heer Th. J. Mulder en
vierde de heer Bosma. die in 1939
directeur werd. Het totale aantal com
missarissen in de voorbije honderd
jaar is groter: 45. De raad van com
missarissen bestaat nu uit mr. Goud-
smit, jhr. D. A. W. van Tets van Gou-
driaan en jhr. J. van den Brandeler.
Ter gelegenheid van het eeuwfeest
wordt maandagmiddag van 3 tot 5 uur
in de koffiekamer van de Stadsgehoor
zaal een receptie gehouden.
Dit jaar volledige
Maar de herdenking van het hon
derdjarig bestaan wordt gemarkeerd
door een belangrijke mijlpaal: bin
nenkort gaat het bedrijf dat alleen
in Leiden al 15 000 gezinnen van het
dagelijkse brood voorziet, tot volle
dige automatisering over. Directeur
J. Bosma en president-commissaris
mr. H. F. Goudsmit verzekerden ons.
dat deze automatisering beslist niei
tot ontslagen zal leiden.
In het produktiebedrijf werken nu
24 mepsen. in het distributiebedrijf 60.
Dat de werkwijze in de afgelopen eeuw
stukken efficiënter is geworden, blijkt
wel uit het feit, dat men in 1870 wel
37 mensen in het produktiebedrijf had
werken, meer dan thans dus. terwijl
er nu veel meer „broodjes" worden
gebakken.
Globaal kan men het zo stellen, dat
de omzet is verdubbeld, terwijl de
hoefte aan brood is gehalveerd. Ook
de aard van de behoefte veranderde:
werd een eeuw geleden alleen tarwe-
Toggebrood gegeten, nu bestaat de
omzet voor 75 procent uit witbrood.
Leidse namen
Wat de distribuie betreft; de handkar
werd achtereenvolgens vervangen
door de bakfiets, de gemotoriseerde
bakfiets en de elektrische wagentjes.
De honderdjarige LBF bezit thans zes
eigen winkels, terwijl zij aan een grote
groep zgn. „koude bakkers" levert.
De notulen van de oprichtingsver
gadering vermelden bekende Leidse
men: H. C. Harteveld, B. F. Krantz,
J. van Wensen en J. E. Goudsmit
meer dan 1000 dessins
Haarlemmerstraat 111
Bij de prent: Aegina 1, uit de
serie „Hellas".
ACADEMISCHE EXAMENS
LEIDEN, 1 maart Groot tentamen god
geleerdheid; de heer F Luitjes (Schiedam),
doet. ex. geologie: de heer K Schrijver
(Amsterdam): doet. ex. natuurkunde: de
heer F VW Gorter (Leiden); doet. ex. schei
kunde: de heer C D voorhorst, cum laude
(Leiden): kand. ex. A. W„ en N.: de heren
N A J G V d Vlugt (Lisse), B J Horsten
(Leiden) MAM van Maarle (Den Haag),
H J J M van Winkel (Leiden): idem A': de
heer A L J Burgmans (Leiden)-, idem G:
mej. A v d Burg (Leiden); idem J: mej.
E J Brinkman (Leiden)
Na diefstal van
de kas Pops
toch weer actief
LEIDEN Na een gedwongen rust
periode wegens diefstal van de kas
(f 500) gaat movementsclub Pops
(Hollands no. 1 beat-beweging, zoals
zij zichzelf noemt) in Warmond, Oegst-
geest, Voorschoten en Valkenburg
weer muzikale activiteiten ontplooien.
Begonnen wordt zaterdagavond 5
maart met een optreden van de Haagse
beatgroep Shane in 't Trefpunt te
Wanmond. Op 10 maart houdt men in
samenwerking met het Orangecomité
een Oranjebal in het Patronaatsge
bouw te Oegstgeest. Daaraan werken
mee De Moenpiepers en The Smogs.
Op 12 maart is Voorschoten aan de
beurt. In het bondsgebouw naast de
rk kerk treedt de beatgroep Shame
op. De opbrengst van deze avond is
voor de hongeractie in India.
Valkenburg sluit voorlopig de rij
met een optreden van de Moenpipers
en Nou& op 26 maart.
In april bestaat de olub één jaar. Dat
zal met een groot feest worden ge-
Overval Burgsteeg
voor de rechter:
10 weken geëist
DEN HAAG De 19-jarige Duitse
monteur uit Leiden, die zich gisteren
voor de Haagse rechtbank had te verant
woorden wegens diefstal van een tas met
boodschappen bekende, dat hij met zijn
vriend uit Duitsland was gevlucht, omdat
hü daar een auto had gestolen.
Toen het tweetal op de avond van 7
januari in de Leidse Burgsteeg liep,
overvielen de jongelieden een vrouw, die
:n tas droeg waarin vlees, medicijnen
andere boodschappen.
Intussen is de vriend naar Duitsland
overgebracht. Hij wacht daar zijn straf
voor de autodiefstal.
Tegen de monteur eiste de officier van
justitie tien weken gevangenisstraf met
aftrek van voorarrest, waarna verdacht»
over de grens zal worden gezet.
Uitspraak op 15 maart
Busroute weer normaal
in Leiden-Zuidwest
LEIDEN Lijn 12 van de NZH in
Leiden-zuidwest kan weer de normale
route rijden, te weten Debussystraat,
Verdistraat, Brahmslaan, Mendelssohn-
kade, Beethovenlaan en Kenedylaan.
De tijdelijk vervallen halteplaatsen zijn
weer in gebruik gesteld.
Het werk van een buschauf
feur heeft vele aantrekkelijke
kanten. Wij zullen u gaarne in
lichten over onze opleidings
mogelijkheden, over onze loon-
en arbeidsvoorwaarden (waar
onder vijfdaagse werkweek,
twee weken vakantie, vrij ver
voer en uitstekende sociale
voorzieningen).
Standplaatsen: LEIDEN,
VOORBURG en HAARLEM.
Minimum leeftijd: 21 jaar.
Loopt u eens binnen op onza
wekelijkse contactavonden
DEN HAAG: Elke dinsdag
en vrijdagavond in café-res
taurant „Paviljoen", Rijswijk-
seplein 39.
LEIDEN: Elke donderdag
avond in het N.Z.H.-haltekan-
toor. Stationsplein.
Telkens van half acht tot half
negen.
Of vul onderstaande coupon in:
Noord-Zuid-Hollandse Vervoermaatschappij N.V.
Leidsevaart 396 Haarlem Tel. (02500) 18460
KIES EEN BOEIENDE BAAN BIJ EEN STERK BEDRIJF,
KIES DE
LEIDEN Het vijfde abonnementsconcert van het Residentie-Orkest werd
door twee gebeurtenissen gekenmerkt: allereerst het feit, dat Willem van
Otterloo weer achter de dirigentenlessenaar verscheen, al scheen hem dat
fysiek nog niet helemaal mee te vallen, en vervolgens door het magistrale
optreden van de pianist Eduardo del Puej/o in Brahms' tweede pianoconcert
in Bes. Dirigent en solist kregen al dadelijk de gelegenheid hun vermogen
tot samenwerking te tonen, want Brahms' concert op. 83 vormde de entree van
de avond.
JapieStikkelorum als veilingmeester
JAPIE
veilingmeester
LEIDEN Niet alleen scholieren
en' studenten, ook de bfeeldeflde kun
stenaars uit Leiden en omgeving heb
ben de koppen bij elkaar gestoken om
iets aan India te doen. Het resultaat
daarvan is dat morgenavond, donder-
LEIDEN Als hommage aan de op 1 maart tachtig jaar geworden be
roemde schilder Oskar Kokoschka is in De Lakenhal een tentoonstelling
ingericht van litho's van deze kunstenaar. De kern van deze tentoonstel
ling wordt gevormd door 63 prenten van de cycli Koning Lear", „Reis
door Apulië" en ,JIellas", waarbij een suite van 44 bladen met als thema
de Odyssee. Een aantal andere werken, o.m. portretten voor „Der Sturm",
prenten uit ,fllbrder, Hoffnung der Frauern" (een drama dat Kokoschka
schreef in 1908) alsmede drie prenten uit „Der gefesselte Kolumbus" naar
Kokoschka's gedicht uit 1913. Voor de Wiener Werkstatte maakte hij een
serie van 16 kleurlitho's, waarvan er ook een aantal op de expositie is.
Een kleine verzameling publikaties, die in de loop der jaren over de schil
der zijn verschenen, en drie portretten van Kokoschka door Paul Citroen
ronden de tentoonstelling af.
dwong hem de vlucht te nemen naar
Praag, maar ook daar kreeg de e Jood
se schilder geen rust. Omdat hij vol
gens de toenmalige machthebbers be
hoorde tot de „ontaarde kunstenaars",
werden uit alle Duitse musea zijn wer
ken verwijderd, in Wenen werd zijn
portret zelfs in stukken gescheurd.
In oktober 1938, toen het Duits" leger
Tsjechoslowakije binnenrukte, vluchtte de
schilder bijna zonder geld of goed,
Londen. Enkele jaren geleder werd hij
genaturaliseerd tot Engelsman, doch
woont thans in Villeneuve bij Genève.
Hij heeft kunstreizen gemaakt door
Europa en Noord-Afrika. Ook Nederland
heeft hij bezocht en maakte in Amstei>-
dam o.m. het beroemde schilderij ..Klo
veniersburgwal". dat hij in 1925 vanuit
het Doelenhotel schilderde.
Oskar Kokoschka Is Oostenrijker
van geboorte. De nazificatie van zijn
geboorteland in de dertiger jaren
Belijdenis
Om zijn grafische werk. zoals dat thans
De Lakenhal is geëxposeerd op de
juiste waarde te kunnen schatten, is het
goed de kunstenaar zelf aan het woord
te laten.
een gesprek met Wolfgang Fischer
in oktober 1963 te Londen naar aanleiding
van de verschijning der series zegt
Kokoschka onder meer:
„Elk van mijn lithografische
werken is tegelijk een andere
variatie van een persoonlijke be
lijdenis".
Komt het daardoor dat Kokosch
ka vrij veel zelfportretten heeft
gemaakt zoals de door hem zo be
wonderde Rembrandt en dat in zijn
litho's, b.v. in de serie Odyssee, de
gezichten zo dikwijls geïnspireerd
schijnen te zijn door zijn eigen ge
laat? Zonder zijn eigen „persoon
lijke belijdenis" is het moeilijk het
werk van Kokoschka te analyse-
Dit late oeuvre van de thans 80-
jarige getuigt echter van een vita
liteit en een kracht, die wonder
baarlijk zijn. Hij schijnt bezeten
van de grote tijdperken en de grote
figuren uit de oude geschiedenis en
de klassieke verhalen.
„In Odysseus zag Kokoschka al
Europeër de eerste grote individuele
mens in de Europese literatuur en de
grote Homerische wereld". Apulië zag
hij „als de poort naar de oudheid. Grie
kenland en Apulië behoren geestelijk bij
Griekse cultuur
Zijn liefde en bewondering voor de
Griekse cultuur („De Romeinse is slechts
navolging") spreekt hij uit in weidse pren
ten van de monumentale ruïnes en land
schappen: Akropolis. Aegina en de Pro-
pylaeën, in Worstelaar, Danseres
Apollo.
Het is een terugblik vol heimwee naar
een groots verleden, naar de godensche
mering onzer westerse beschaving, die in
het magistrale werk van deze begenadig
de kunstenaar tot leven wordt gewekt.
dag 3 maart om half negen in het
Waaggebouw aan de Aalmarkt een
veiling begint van schilderijen en pot-
terie. De opbrengst zal geheel ten
goede komen aan de actie „Eten voor
India".
Als veilingmeester zal optreden
„Japie" Stikkelorum, de in Leiden en
verre omgeving bekende marktkoop-
Er zal werk worden verkocht van
onder meer Herman Dijkstra, Kees
Buurman. Jan Kuiper, William Man,
Frans Pieck. Jacques Turk, Bert Jonk.
Marian Bode en Myob.
Vanaf haüf zeven morgenavond is de
Waag geopend voor hen die van tevo
ren een keus uit de „kunstwaar" wil
len maken-
Het Waaggebouw is voor dit doel
gratis ter beschikking gesteld door het
gemeentebestuur.
Morgen overdag zullen de organisa
toren van deze veiling, onder wie Ben
Walenkamp, de koopman van de
kunstmarkt, met een geluidswagqn
door de stad rijden om de Leidenaars
op te roepen door de aankoop van een
schilderij voor eten voor India te zor
gen.
Magistraal optreden
van Spaans pianist
Het grandioze, zeer persoonlijke,
ritmisch uiterst boeiende van deze te
Brussel woonachtige Spanjaard scheen
het orkest geheel in zijn ban te houden.
Wellicht zouden meer romantisch
Huwelij ks-zangavond
in Oude-Vestkerk
LEIDEN Ter gelegenheid van het
huwelijk van prinses Beatrix en de
heer Claus von Amsberg wordt maan
dag in de Geref. kerk aan de Oude
Vest een zangavond gehouden, waar
aan meewerken de zangverenigingen
Excelsior (Leiderdorp), De Lofstem
(Woubrugge). het Hervormd kerk
koor van Oegstigeest, het Alphense
NPB-koor, de Chr. Gemengde Zang
vereniging te Katwijk aan den Rijn
en het koperkwartet Arti et Religioni
uit Alphen aan den Rijn. De heer A.
van Vliet leidt de samenzang.
LEIDEN Er zijn hier nog nooit
zóveel mensen bij de opening van
een tentoonstelling geweest, zei La
kenhal-directeur drs. J. N. van Wes-
sem in zijn openingsspeech. Maar
aan de expositie van het grafische
werk van Kokoschka gingen dan ook
een kort recital en een causerie van
Paul Citroen vooraf. Over Citroens
Herinneringen aan Kokoschka"
schrijf ik niet, wél over het recital,
door de dames Hans Verkade (blok
fluit) en Everdien van der Vegt-
Daanje (klavecimbel) gegeven.
G. Ph. Telemann, Francois Coupérin
(le Grand) en Benedetto Marcello wa
ren weliswaar geen tijdgenoten van de
tentoongestelde tachtigjarige meester,
maar (zo merkte de heer Van Wessem
op) innerlijk is hij toch met de barok
verwant, zodat hij zeker met dit pro
gramma gelukkig zou kunnen zijn.
Het bleek, dat beide musicerende
dames niet alleen technisch zeer be
dreven zijn, maar bovendien een klaar
begrip van de barokstijl bezitten en dit
inzicht op een boeiende wyze in klank
kunnen verwerkelijken.
Nauwlettend en in dezelfde stijl be
geleid door de claveciniste blies Hans
Verkade eerst een Suite (in G-groot)
van Bachs tijd- en landgenoot Tele
mann. Ze deed het nogal gehaast, maar
met een doorgaans puntgave toon. De
sterk uiterlijke voordracht vond ik
toch bijzonder imponerend.
Acht préludes uit „L'art de toucher
le clavecin", het pedagogische meester,
werk van de grote Coupérin. hoorden
we van mevrouw Van der Vegt-Daan-
je. Haar aanslag was krachtig en liet
geen enkel detail verhuld. E.i op die
finesses, de talrijke versieringen, komt
het hier juist aan.
Hans Verkade speelde nog de Sonate
in d-klein van Marcello, op een alt
blokfluit. Hier en daar scheen het in
strument minder gewillig, en een paar
delen maakten niet zo'n sterke indruk
als Telemanns Suite. Maar het slot-
allegro klonk in vrijwel rimpelloze
gaafheid ronduit bewonderenswaardig.
Joh. van Wolfswinkel.
aangelegde pianisten meer de nadruk
op de romantische, lyrische kanten
van dit imposante werk hebben gelegd,
doch in deze versie heeft het stuk
ons machtig gefascineerd. De laatste
delen maakten de diepste indruk; hier
ook trof ons het duidelijkst het zeer
karakteristieke toucher van Del Pueyo
dat samenhangt met zijn elastische
motorische benadering van de techni
sche problemen. Alles is doordacht en
voorbereid.
Een stormachtig applaus bewees
hoezeer de solist het publiek in span
ning had gehouden.
Na de pauze hoorden we Mahlers
eerste symfonie; een werk van Petras-
si moest vervallen waarschijnlijk
omdat de tijd van voorbereiding te
kort was geworden.
Van Otterloo. die zich in Brahms
een uitstekend begeleider had ge
toond. heeft van deze prachtige parti
tuur een bewogen, zeer menselijke en
geladen verklanking gegeven, vooral
in de finale waar aan hot koper onder
meer grote aandacht bleek te zijn
besteed. Afgezien van de cello-solo
aan het begin van deel III, die bijna
een persiflage op zichzelf leek, lever
den alle groepen van het orkest goede
prestaties, op enkele traagheden van
reactie na. Dat we niet voor 100 pro
cent enthousiast waren, was te wijten
aan het feit, dat Van Otterloo in
wezen geen Mahler-dirigent is; hjj
probeert de gewilde, als cynische
ironie bedoelde vulgariteiten binnen
de perken te houden en daarin gaat
hy naar ons gevoel iets te ver. De
Landler van deel II is een persiflage,
geen idylle of boerenbruiloft, en dit
typisch Oostenrijkse trekje kwam niet
helemaal tot zijn recht.
Niettemin een prachtige vertolking
waarvoor het langdurige applaus ten
volle was verdiend.
Dr. J. van der Veen
Spoedvergadering raad
LISSE De gemeenteraad komt
vanavond om acht uur in een spoed
vergadering bijeen. Aan de orde komt
het verlenen van een krediet voor het
bouw rij pmaken van Poelpolder.
