ll^r06*
OngemaskerdeBouber
in vierde festival-ronde
Het geheime dorp
J)'
Telg uit artiestengeslacht
Winnaar van
Edison doet
graag mee
$f/'£Q Uit de Haagse hof geplukt.
VARA zendt vanavond
betwist spel uit
Brick Bradford
Senmoet
si?
9
DONDERDAG 3 FEBRUARI 1966
ETHERGOIVEN-ETHERGOLVEN-ETHERGOIVEN-ETHERGOIVEN
Derde documentaire
over Deltawerken
Eredoctoraten voor
drie Nederlanders
ITHERGOLVEN-ETHERGOIVÉN-ETHERGOLVEN-ETHERGOLVEN.
55
(Van onze radio- en tv-redactie) LEUVEN Drie Nederlandse hoog
leraars hebben gisteren een eredocto-
BUSSUM Voor het derde achter- raat ontvangen aan de Leuvense uni-
eenvolgende jaar zal de NTS een film-1 versiteit. Het zijn prof. dr. W. G. Bur-
documentaire uitzenden over de standgers van Delft, de Leidse hoogleraar
van de Deltawerken. Ieder jaar maakt prof. dr. H. B. G. Casimir en prof. dr.
de cineast Johan Blatujaar zo'n film I A. P. Smit, die in Utrecht Neder-
en tezamen zullen zij een historisch iandse literatuurgeschiedenis doceert,
document vormen.
Aan de Poolse kardinaal Stefan Wys-
Zoals ook in voorgaande jaren het
geval was, kan men de vertoning be
gin februari tegemoet zien en nu zal
vanavond dat °P maandag de 7e, tussen 8.30
en 9.05 uur via Ned. I. Het stuk bouw-
Hilversum i. 4«2 m. NCRV: 19.00 Nieuws geschiedenis van een jaar is dus weer
en weerpraatje. 19.10 Radiokrant. 19.30 Koor-jin beeld gebracht. Leo Boudewijns
zang: geestelijke liederen. 19.45 Op de mar. „hrp<lf 6 -
'af nraatif 10 Ml T.irh»» m-ammnfBnnmilfil>V [SV-XIICCi
(Van onze radio- en tv-redactie)
BUSSUM Met Milly Scott, die
morgenavond de rij besluit, is Bob
Bouber de meest-geroutineerde vo
calist die meedoet aan het Neder
landse Songfestival voor Luxem
burg. Hij mag dan al een Edison
hebben gewonnen, een prijs waar
mee hij in wereld-gezelschap was,
dit vaderlandse liedjesfestijn is
hem niet te min.
Vol enthousiasme heeft hij de
uitnodiging aangenomen toen Ed
win Rutten moest uitvallen. Voor
verbreiding van zijn faam heeft hij
het niet nodig, hij geniet voldoende
belangstelling, hij vindt het ge
woon leuk om van de partij te zijn
en een kansje te wagen. Vanavond
zal hij dat doen.
Aardige, vlotte jongen als hij is,
heeft Bob geen last van rancune. Het
doet hem niets, dat de organisatoren
eerst Edwin Rutten vroegen en daarna
hem. Dat tekent Bob, de goede colle
ga.
Hij is een telg uit een echt artiesten
geslacht. De naam Bouber is in de
Nederlandse toneelwereld bij mensen
heugenis bekend, vele grote Boubers
hebben die naam voorgoed vastgelegd
in de culturele annalen van ons
land.
Niemand was dus verbaasd, toen
Bob's hart ook „naar de planken"
trok. Maar toch was hij geen jongen,
die zo van school het toneel op ging:
hij préfereerde en kreeg een degelijke
opleiding, die zijn veelzijdigheid ten
goede kwam.
In Parijs ging hij toneel en cabaret
studeren. En hij leerde er veel. Lange
tijd*wist hij niet. welkè kant hij zou
uitgaan. Hij had zeker acteertalent,
maar ook een goede stem. Hij heeft
alleen zijn weg mogen en kunnen zoe
ken.
In Amsterdam teruggekeerd, werd
Bob directeur van een cabaretschool
en het lëek alsof hij daarin zijn draai
had gevonden. Toch voldeed het hem
niet werkelijk.
Tienerivereld
En toen stapte hij plotseling de we
reld van de tienermuziek binnen. Zijn
stem leende zich Uitstekend voor het
moderne liedje en aan voldoende tie-
ner-pathos ontbrak het hem ook al
niet.
Een nieuw ensemble:. ZZ en de Mas
kers, Ze maakten geweldig furore en
in die allereerste tijd wist eigenlijk
niemand, wie ZZ precies was. Hun re
pertoire was fris en origineel, kortom,
de tieners accepteerden hen en dan is
het altijd bekeken.
Toch...langzamerhand bleek, dat Bob
Bouber iets meer kon dan tieners ver
maken met liefdessmart en aanverwar-
te berijmde gevoelens, in vele kron
kels tot uiting gebracht.
graag nog eens aan een nieuw muzi
kaal team waagde. Niet als begelei
ders voor hemzelf, zomaar, om een
nieuw ensemble te paard te helpen. Zo
richtte hij de beat-groep „Het" op.
Neen, zegt hij, met mijn optreden heb
ben ze verder niets te maken, ik houd
alleen de artistieke leiding."
af. "praatje. 19.50 Lichte grammofoonmuziek. I sl,"m en spreekt de tekst erbij.
120.10 Boeren en Burgers in Buftenveen. hoor- Eerst ziet U de werkzaamheden in
"jtaKST. XinSiibp JPui-sluiMncmnplM in het Haring-
I -opn). 22.15 Avondoverdenking. 22.30 Nieuws, i vliet, waar men het hele jaar bezig is
geweest met het aanbrengen van de
schuiven en armen en het omhoogbren-
gen en bevestigen aan de zgn. Nabla-
ligger.
Dan: het Brouwershavensegat, waar
een begin is gemaakt met de afsluiting
van deze 5 km brede zee-arm en de
sluizen in Willemstad, speciaal be
stemd voor de scheepvaart door het
Volkerak. Beelden uit het Waterloop-
periodiek in klank. 23.55-24.00 Nieuws.
Hilversum II. 298 m. AVRO: 18.00 Nieuws.
18.15 Actualiteiten. 18.20 Uitzending van de
Pacifistische Socialistische Partij. 18.30 Licht
Lfl.55 Voor de kin-
f. 19.05 Sportpara-
Zelfgeleerd
de 19.30 Gesproken
Nieuws. 20.05 Kunstk
dio philharmonisch orkest en zangaolisten.
21.40 Niet allen keren terug, hoorspel. 22.30
Nieuws 22.40 Actualiteiten. 23.05 Nieuwe
grammofoonplaten. 23.55-24.00 Nieuws.
zynski werd het eredoctoraat in del
godgeleerdheid verleend. Hij was]
echter niet bij de plechtigheid aanwe-'
zig.
In totaal kregen zestien buitenlan
ders een eredoctoraat aan de rooms-ka-
tholieke universiteit van Leuven. Zij
waren afkomstig uit Engeland, Frank
rijk. Italië, Nederland, Polen, Senegal
en de Verenigde Staten.
kundig Laboratorium tonen de veilig
heid van de doorvaart.
Hoofdmoot van de film is het grote
evenement van 1965: het gereedkomen
van de grote verkeersweg door Zee
land, die leidt via de brug over het
Haringvliet, de Grevelingendam en de
brug over de Oosterschelde.
Eindelijk vaart
Eindelijk kwam er gisteravond met
twee van de drie bijdragen vdor The
Luckberries toch wat vaart in de festi-
valliedjes. Ook geen wereldproblemen
meer, maar ruimte voor opgewekte
liefde. ..Dromen zijn bedrog" kreeg 13
jurystemmen en die keus was beslist
niet slecht gemaakt. Derde vangst
voor zaterdag dus binnen.
Het blééf verder een en al gemakke
lijk kijkplezier op de buis: voor de
voetballiefhebbers was er een forse
cupwedstrijd Benfica Manchester Uni-
ted.
En gelukkig weten we nu ook alle
I narigheden uit .Melissa" haarfijn. Vrij
wel iedereen bleek heel of half schul-
I dig aan een of ander te zijn en de
jhoofddader Felix (had u hem?) brak
2 luchtig; met de vertoning van de
nog altijd boeiende oude speelfilm
Schateiland ging vrijwel de hele
avond heen.
Laat op de avond was bij uitsteken
de beelden uit Tsjechoslowakije een
beeld te zien van de wereldkampioen
schappen schaatsen, paürrijden. We
konden der weer getuige van zijn hoe
het Russische paar Protopopoff ruim
schoots de zege behaalde.
DEN HAAG De premier van De
nemarken en mevrouw Helle Virkner
Krag zijn gisteren per vliegtuig in Ne
derland aangekomen voor eer.
privé-bezoek. Het enige doel van hun
verblijf in ons land is hier enige da
gen rust te nemen. Zaterdag keren zij
naar Kopenhagen terug.
Men begon te zeggen: ze moesten
elk hun eigen weg gaan. De Maskers
kunnen het alleen wel, Bob niet min
der, hun belangen liggen voor de toe
komst niet naast elkaar.
Zo is het ook gegaan, muziekgroep
en leider gingen uit elkaar en Bob
was ZZ af. Hoe hij eigenlijk ooit aan
dat pseudoniem kwam? Hij heeft het
eens voor de televisie verteld: „Ik
zocht een vlotte afkorting van mijn
naam en ik kon me toch moeilijk BB
noemen..! Nou, en toen was verder
elke letter goed, waarom dus de z niet
gekozen?"
Intussen bleef Bob's ster onder alles
door rijzen. Zijn muzikaliteit liet hem
geen rust: hij had met zoveel plezier
„De Maskers" geformeerd, dat hij zich
Bob Bouber is beslist geen opschep- j
per, maar wel een moderne jonge
man, die begrijpt dat hij op z'n 30ste
jaar de tienerwereld langzamerhand
niet meer als volledig werkterrein
moet beschouwen. Hij wil verder als
zanger. Hij heeft veel en veelsoortig
onderricht gehad: toneel, dansen, mi
me, zang. Hij kreeg les van Jack Bow,
van Helen le Clercq en studeert nu
nog hoe kan het anders bij Bep
Ogterop, de zangpedagoge in Amster
dam, die welhaast alle Jeugdige Neder
landse vocalisten onder haar hoede
had of heeft.
„Alles wat ik heb geleerd zit nu
besloten in mijn liedjes-zingen, ook
het dansen en het uitbeelden van een
typetje. En bij alles heb ik het gevoel,
mezelf nog het meest te hebben ge
leerd".
Intussen heeft Bob Bouber het een
heel eind geschopt. Zijn liedje „Ik heb
genoeg van jou" werd in 1965 aanlei
ding om hem met een Edison te eren
op het Grand Gala du Disque Populai
re. Terecht is hij daar trots op.
Welke liedjes hij vanavond krijgt te
zingen tijdens de. vierde ronde van het
Songfestival, moeten we nog afwach
ten. Hopelijk zijn ze wat vlotter van
stijl dan die waaraan de andere man
nelijke solist. Piet Sybrandy, zich
moest wagen. Dat Bob er zoveel moge
lijk van zal maken, lijdt geen twijfel
en we mogen verwachten, dat hij hoge
ogen gooit.
„Als er geen zwarten bestonden'
(Van
radio- en tv-redactie)
BUSSUM Het valt niet aan te
nemen, dat u het nog niet weet: U
krijgt vanavond bij de VARA-
televisie te maken met een stof-
opwaaiend toneelspel van de Britse
schrijver Johnny Speight, dat in
Nederland, en wel in het Mickery-
theatertje in Loenersloot op
8 december jl. zijn première be
leefde en een dag later door de
VARA zou worden uitgezonden.
Op het laatste moment echter nam
de programmaleiding het stuk „Als
er geen zwarten bestonden,
moesten ze worden uitgevonden"
terug: men durfde het niet zonder
meer op de beeldbuis te brengen
vanwege de onweerspreekbare
„aanleiding tot misverstanden"
welke het zou kunnen opleveren.
Inmiddels echter heeft ook dat feit
heel wat storm teweeggebracht. U zult
zich herinneren, dat de 25-jarige ambi
tieuze regisseur John van de Rest daar-
over zo boos werd, dat hij de VARA
met ontslag dreigde „als niet onmiddel
lijk een nieuwe uitzenddatum werd
vastgesteld" en dat toen alles en ieder
een zioh met de kwestie bemoeide in
woord en geschrift.
Dit moet u voorbereid hebben op
een hele belevenis via het scherm en
NTS: 18.30 Teleac: Curaui'
voor automobilisten, (les 3). 19.00 Nieuws.
19.01 Klaas Vaak. 19.05 De Verrekijker. 19.15
Van gewest tot gewest. VARA: 19.35 Achter
het nieuws. NTS: 20 00 Journaal. 30.20 Neder
lands Songfestival 1966. VARA: 20.45 Tel uit
je winst. quiz. 21.20 Amerikaanse liedjes.
22.00 Als er geen zwarten bestonden moesten
uitgevonden, toneelspel. NTS:
23.05 23.10 Journaal.
erbezoek. 21.20 Onaantast-
TV-fikn. 22.05 Extra. NTS: 22.20
iaat. 22.25-23.25 Europese kampioenschap
pen kunstrijden te Bratislava.
Hilversum I. 402 m. NCRV: 7.00 Nieuws.
7.10 Dagopening. 7.20 Pianorecital (g)r. (7.30
Nieuws). 7.45 Radiokrant. 8.00 Nieuws. 8.10
Gewijde muziek (gr;. 8.30 Nieuws. 8.32 Lich
te grammofoonmuziek. 9.00 Voor de zieken.
9.35 Waterstanden. 9 40 Semi-klassieke orkest
werken 'gr) 1030 Morgendienst. 11.00 Klas
sieke grammofoonmuziek. 11.15 Programma
voor oudere luisteraars. 12.00 Hoogtepunten
uit bekende musicals (opn). 12 27 Mededelin
gen t.b.v. land- en tuinbouw. 12.30 Nieuws.
12.40 Reportages en lichte grammofoonmu
ziek. 13.30 Lichte orkestmuziek en zangsolis
te 13 50 Stereo: Amusementsmuziek (gr).
14.06 Schoolradio. 14 25 Stereo: Licht instru
mentaal kwartet. 14.45 Voordracht. 15.05 Mu
zikale herinneringen. 15.30 Voor dr
16.00 Modern pianokwir*- v
Telkens weer komt er zo'n ellendig de bejaarde hulp vindt om boodschap- men. Maar overal waar lage bebou-
berichtje: Bejaarde dood gevonden in pen voor hem (haar) te doen. Het wing is lijkt het mij een prachtig
zijn (haar) huis. En dan altijd erbij, absolute isolement is voor hen, die middel om in geval van nood hulp te
dat het dagen, soms weken geleden geen telefoon hebben, tenminste ver- verkrijgen.
kan zijn, dat de dood intrad. Soms broken. „rI,.„„.u,n,nj
wordt de ontdekking gedaan door be- Of de proef slaagt hangt van ver- de^Srïanfsatie intandenenook
zoek. dat voor een gesloten deur soheidene factoren af. De bejaarden HUist^navol^inir RHri^on.tTm^i-
komt: soms worden buren ongerust of moeten deze methode willen aanvaar- hanttndheM van de bevolkin? is de
bejaagde JSSlSdr»' vlak' in de "«eft
buurt. li«t,t bij de buren. had. En dat XdUWiJk^n ïgStaJïSnin en S
zich ook min of meer verantwoorde
lijk voelen voor de goede gang van
zaken in zijn wijk. Ook zelf wel een
handje uit willen steken als er ergens
hulp nodig is. Zo zien we in de ano
nieme samenleving van deze tijd de
oude nabuurschap weer betekenis
krijgen. Eenvoudig omdat we er niet
zonder kunnen.
(opn.). 16.30 Df
„JBIL_. lezing. 16.45 Gevar. platenpro-
gramma. 17.30 Orgelccj
Meisjeskoor
18 00 Stereo
k 7.30 Van de voorpagina,
gebruiker
VANAVOND TE ZIEN
Ned. 1 Vara
7.15 uur (NTS) gewestelijk journaal.
7.35 uur „Achter het nieuws", gewijd aan tienerplaten.
8.'20 uur Songfestival met Bob Bouber.
8.45 uur quiz Tel uit je winst.
9.20 uur- de Amerikaanse zangeres Nina Simone treedt op.
10.00 uur tv-spel van Johnny Speight „Als er geen zwarten bestonden
moesten ze worden uitgevonden".
Ned. 2 VPRO
8.01 uur Leonard Bernstein leidt weer een concert voor jonge mensen.
8.50 uur bezoek aan de Amsterdamse schilder Rudi Bierman.
9.20 uur aflevering van de serie „Onaantastbaar" met een verloren
geraakte zoon van een smokkelaarskoning.
10.25 uur ijsdansen in Bratislava.
VANAVOND TE HOREN
Hilversum 1 NCRV
7.30 uur geestelijke liederen.
7.50 uur platen luisteren met Lex Karsemeyer.
8.35 uur steravondprogramma met een potsenmakersleerling, veel mu
ziek, zang en het bekende spelletje.
10.45 uur orgelconcert door Simon C. Jansen.
11.15 uur muziekperiodiek Toonkamer.
Hilversum II AVRO
7.05 uur sportrubriek.
8.05 uur kunstkroniek.
3.25 uur stereofonische uitzending van Strietman's „Sombra del cn-
suefio", wereldpremière, door het Radio Filharmonisch orkest
en solisten onder leiding van André Rieu.
9.40 uur hoorspel „Niet allen keren terug" een verhaal uit de Spaanse
burgeroorlog.
11.05 uur amusementsmuziek in Discotaria.
die mag u dan ook verwachten, wan
neer u zich vanavond tussen 10 en 11
uur aan de beeldbuis zet. Denkt u het
niet aan te kunnen, vermaakt u zich
dan liever met het programma op
Ned. 2 of draait u gewoon de knop
om.
Symboliek
In zijn absurdistisch spel wil de
schrijver een felle aanklacht richten
tot de rassendiscriminatie, mede door
aan te tonen, hoe die eigenlijk
ontstaat. Naar zijn inzicht is dit de
oorzaak: elk mens leeft en bestendigt
zijn positie door zich af te zetten te
gen anderen. Hij moet dus iemand
ofwel een groep personen vernederen
om zelf groot te lijken. Dit wordt sym
bolisch voorgesteld, zoals ook de mee
spelende figuren in feite symbolieken
zijn. Zo is de blinde blind omdat hij
de blanke jongen zwart wil zien en
loopt een andere man achteruit om de
feiten niet te hoeven onderkennen.
De hele mensheid, zegt de schrijver,
moet een stootblok hebben, moet groei
en ten koste van een ander. De dok
ter heeft patiënten nodig, de priester
zondaren, de officier manschappen
enzovoort.
Dit brengt ons tot de kern van het I
spel: discriminatie is (volgens de
auteur) de mens ingeschapen. „De j
zwarten" vormen een aantoonbare
groep en daarom concentreert men
zich op hen, maar eigenlijk leeft de
discriminatie overal en bij iedereen.
Een gedachte, om eens over na te den
ken.
Speight durft heel wat in zijn stuk.
Hij stelt, dat de mens evengoed mar
chandeert met zijn godsdienstige bele
vingen. Niet God zelf tast hij aan, wél
de wijze waarop sommigen hem menen
te moeten dienen. Op dit punt hebt u
dus de aanleiding tot misverstanden.
Het tweede punt is, dat de hoofdfi
guur uit het spel, een Joodse jongen
met homofiele neigingen, het object
van discriminatie voor de overige
meespelenden wordt. Hij is degene,
die „de zwarte" wordt, ook al is hij
blank. Dat hij ten slotte met schoen
smeer in 't gezicht wordt gewreven, is
j maar een bijkomstigheid,
j Alzo zet Speight in zijn figuren een
I aantal menselijke fouten neer en daar-
mee wil hij de onuitroeibare discrimi-
j natie aantonen.
I Het ligt voor de hand. dat hij in zijn
dialogen ook rauwe en aanstootgeven
de taal hanteert: zoiets fels, in modern
kleed gestoken, meent men dikwijls
met grove en profane bewoordingen te
moeten begeleiden. Wij zouden dat
echter wel discutabel willen stel
len.
't Is maar, dat u ook daarop bent
voorbereid: de schrijver meent dat het
zo en niet anders moet. Kan men dus
waardering hebben voor zijn gedach-
tengang, dan behoeft men het met de
vorm van het geheel nog niet eens te
zijn.
Wij zouden u willen aanraden: over
weegt u terdege of u het stuk wilt
zien Het is geen voorschrift om vana
vond na 10 uur naar Ned. 1 te kij
ken.
Eventueel berichten van de ANWB Wegenin
formatie Dienst. 7.35 Lichte grammofoonmu
ziek (verv.) (Om 8.00-8.10 Nieuws). 9.00
informatief programma voor weg- en water-
ers. VPRO: 9.40 Morgenwijding VA-
IÖ.00 Schoolradio. 10.20 Romantische
orkestwerken (gr). 11.00 Nieuws. 11.02 Voor
de vrouw. 11.40 Zwitserse muziek uit de
Middeleeuwen (gr). 12.00 Stereo: Walsorkest.
12.27 Mededelingen t.b.v. land- en tuinbouw.
12 30 Overheidsvoorlichting. 12.40 Licht orgel
spel. AVRO: 13.00 Nieuws. 13.10 Actualitei
ten. 13.30 Stereo: Vrouwenkoor. 1350 Kerkor
gelconcert. 14.15 Bij de tijd en bij de thee.
gevarieerd programma. 15.35 Licht orkest.
VPRO: 16.00 Nieuws. 16.02 Ervaringen van
predikant. 16.15 Klassieke grammofoon-
Nieuws. 11.02 Gevarieerd
(gr). 12.00 Nieuws. 12.02 Li
en zangsollst. 12.30 Dansor
^"TTW>1
merger
Nederland I. NOT/NTS: 10.45-12.00 School-
verbaast een ieverancier zich, dat i
maar niet open wordt gedaan.
Maar hoe het ook gaat, altijd komt
de hulp te laat.
In Wassenaar heeft men nu een me
thode bedacht, die wel niet afdoende
zal zijn, maar toch de mogelijkheid
voor een alleenwonende bejaarde om
'hulp te vragen vergroot.
De methode is even eenvoudig als
goedkoop. Men zal een aantal „geva
rendriehoeken" maken: wit met rode
rand. Bejaarden die zo'n driehoek
wensen krijgen er een. Gebeurt er
iets waardoor de bejaarde de woning
niet meer veriaten kan en hulp nodig lum lu u
heeft dan kan hij (zij) de driehoek adres bij de driehoek vermeldde. Dan dan in de praktijk word beoefend.
rXevoo?bTeaniardnateerWiets aan beh°eftv er °penbrekerij bhte De ^iehoek van Wassenaar (en mis-
de tand ?sBurenwSkvereIf*Mtïi k?,m*n m gev?1.va" noo%. Dan gchien ook al bekend in een enkele
l^en^ranhetUVVdSSlÏÏSÏSS voorbijganger. d.e de andere gemeente) lijkt me een idee
Noodsein voor
het raam
De gevarendriehoek Is ook een
klein beetje een noodsein, dat onze
medemenselijkheid meer in theorie
Natuurlijk is het alleen
sing voor degener.. die bijvoorbeeld
ziek worden, maar zich nog wel bewe
gen kunnen. Maar dat is al heel veel.
Er kan een dokter gewaarschuwd wor
den, of misschien is het al genoeg als
assa
bouwen heeft de gevarendriehoek r
schien minder zin, want zo hoog
wordt zo'n sein moeilijker waargeno-
108
Maar Christina herkende ze toch: tante Saartje
en de dikke volksvrouw uit Amsterdam, die bij
haar in de hut gewoond had. Ze was ineens won-
I derlijk ontroerd ze hier weer te zien en ook cie
vrouwtjes hadden de tranen in de ogen. Ze stotter-
I den en snikten en konden niet ophouden met
tante Christina's handen te drukken,
j Intussen stond Bonsma met een witte zakdoek
I het zweet van zijn voorhoofd te vegen. Hij legde
l oom Chris uit hoe benard de situatie was. Van hel
1 eerste morgengloren af tot nu toe was hij al op
pad om zo veel mogelijk vluchtelingen weg te
werken uit de omgeving. Dit zou wel de laatste
vracht zijn, die hij erdoor wist te smokkelen. Een
kordon werd om het dorp getrokken: ze zaten als
muizen in de val. Zes van de gevaarlijkste vluchte
lingen had hij al naar Elspeet weggebracht; voor
deze twee oudjes, die moeilijk te verplaatsen wa
ren als er gevaar dreigde, had hij daar ook onder
dak gevonden. Hij was verschrikkelijk blij, dat er
hulp kwam opdagen, maar ze moesten wel besef
fen. dat het moeilijk zou zijn naar huis terug te
gaan als ze eenmaal in de belegerde veste wa
ren.
„Och. wat doet het ertoe waar we zitten", zei
oom Chris. „Elke plaats is veilig of gevaarlijk, we
zijn zwervend zonder tehuis. Het ene adres is zo
goed of zo kwaad als het andere. Vandaag zoeken
ze hier, morgen beginnen ze aan de andere kant
van de draad. We dobberen op onze valse papie
ren als een boei op de wilde baren. De zwaarste
storm kan ons ongedeerd laten, terwijl bij kalme
zee het schip van verraad over ons heen vaart."
Bonsma grinnikte met een brede grijns op zijn
warm gezicht. Er hing een druppel aan zijn neus.
maar hij merkte het niet. „Als je het verraad
DOOR
I IVcl I De kwalifeifsfandpasfa
I 1* 4 A A behoud van Uwtanden
H. H. VAN NUNATTEN— 3
DOFFEGNIES 3
uitsluit, dan blijft er alleen nog het intellect over
om bang voor te zijn. Nou en naar wat ik daarvan
gemerkt heb. zou je zeggen, dat de Duitsers, die ze
ons op het dak gestuurd hebben, te stom zijn om
voor de duivel te dansen, al mogen het dan
S.D.'ers en S.S.'ers zijn, die van vernuft en speur
zin heten te barsten....Je kent Martha en Jopie, die
twee aardige Jodinnetjes uit het kamp? Het zijn
lieve kinderen, maar zeg nu zelf, kan het donker
der en Joodser?"
„Nee", zei oom Chris, „het helpt niet of je ze de
haren bleekt. Die zwarte karbonkels van ogen cn
die neuzen zijn niet weg te werken."
„Nou, mijn vrouw en ik hebben ze erdoor gekre
gen. We werden prompt aangehouden, door een
luitenant en een Feldwebel nog wel. Ze deden
vreselijk uit de hoogte en vroegen zo verachtelijk
mogelijk:
„Juden?" De twee meisjes waren gelukkig niet
op hun mondjes gevallen. Ze ontkenden ten stellig
ste', lieten hun valse papieren zien... en mochten
doorgaan, omdat er geen „J" op hun persoonsbe
wijs stond, dus konden ze geen Joden zijn. Maar
nu gg'ik er als de wind vandoor, het is nog een
heel eind en die weg...."
Hij greep naar zijn achterste. „Vraag maar of
mijn vrouw een zacht kussen op m'n stoel legt;
vanavond zal ik me wel voelen of ik op eieren
zit."
Hij klom weer op zijn vehikel en bracht het
ding langzaam in beweging.
Oom Chris en tante Christina keken hem na.
„Weet je nog wel, dat we hem vroeger niet uit
konden staan?"
„Vroeger," antwoordde Christina peinzend,
„vroeger, hoe lang lijkt dat geleden?"
Vier avonden later kwamen ze weer allemaal te
zamen bij Bonsma. De omsingeling was nog altijd
niet opgeheven. Er was geen pad onbewaakt en
toch gingen de vroegere leiders van het Geheime
Dorp bij Bonsma in en uit. Want Bonsma gezegd
had, bleek waar te zijn: de Duitsers wisten in
werkelijkheid niets, ze kenden noch valse, noch
echte namen, ze hadden niet de flauwste notie uit
welke personen de kampleiding bestaan had. Ze
omsingelden een dorp, dat er eigenlijk niets mee
te maken had en ze lieten de ware schuldigen in-
en uitgaan op valse persoonsbewijzen.
Daarentegen moest de andere partij steeds op het
gevaar bedacht blijven. Bij het vervoeren van
vluchtelingen mocht niet te veel geriskeerd wor
den en menige poging faalde, omdat de grote weg
niet genomen kon worden en op de kleinere paden
een transport gauwer verdacht leek en opviel.
Dikwijls moest haastig rechtsomkeert gemaakt
worden als er een patrouille naderde. Oom Chris
en tante Christina lukte het de eerste avond om
nog een jongen en een meisje mee te Smokk :len
naar het dorp. Daarna zat alles hermetisch dicht.
(Wordt vervolgd)
0*
-v»
nn
