Nieuwe Leidse Cowarnt
BELGIË SOMBER: WEER
2 DODEN BIJ ONLUSTEN
Serenade
voor jarige
Beatrix
Werkgevers zetten
tegenaanval in
Weer treinrover op
vrije voeten
Drieduizend
soldaten
naar mijnstreek
jKBIBÉi
Kans op overlevenden UK 58
is gering, maar..
Urkers willen weten
wat er gebeurd is
Commentaren
Delegatie scholieren
bij huwelijk Beatrix
Dinsdag 1 februari 1966. 46ste jaargang
CHRISTEtIJK-NATIONAAl DAGBLAD
„Stontvasticii ghebleve»
mijn Hert in ♦egben»poet f
Abonnementsprijzen p.w. 0,88, p.m. 3,75, p.kw. 11,30
Klachtendienst bezorging 18.00—19.00
Waarom doen we er niets mee
Hoe is het mogelijk dat minister Bot vorig jaar HONDERD MILJOEN
GULDEN van de gelden voor de „ontwikkelingshulp" overhield?
Deze indringende vraag stellen wij in een artikel op pagina 7 aan
de orde.
Wij spraken met mr. W. J.
Geertsema over het beginsel
programma van de VVD. Aan
voorspellingen over de ko
mende verkiezingen waagt hij
zich niet. Pagina 9
Songfestival:
verrassing voor
Piet Sybrandy
zie ethergolven
DOE HET ZELF
IN DE TUIN
pagina 7
Verlichte soldaten
pagina 2
Scooter in de
ruimte
RIT A
„Geen as op ons
Traangas hielp nietOproepkalm blijven Kabinet: overleg
Vakbonden gedagvaard
(Van onze soc.-econ. redactie)
MAASTRICHT/GRONINGEN
Donderdagmorgen kwart over tien
dient voor de president van de Haag
se rechtbank een kort geding dat
door de twee Maastrichtse aarde
werkfabrieken Sphinx-Ceramiek en
Misa is aangespannen tegen de bei
de vakbonden die in deze bedrijfstak
opereren, namelijk de Algemene Be
drijfsgroepen Centrale en St. Willi-
brordus. De directies van deze be
drijven hebben beide vakbonden
evenals hun vakcentralen, het NVV
en het NKV, in kort geding gedag
vaard.
Dit is het antwoord op het ultimatum
van vorige week, waarin de Maastrichtse
aardewerkfabrieken bedreigd worden
met een staking op maandag 7 februari
indien de directies vóór vrijdag 4 febru
ari niet bereid zijn in te stemmen met
financiële bevoordeling van de georga
niseerde werknemers.
Het ultimatum is hiermee radicaal af
gewezen en van de vakbonden zal per
dag dat er gestaakt wordt een dwang
som worden geëist wegens het plegen
van een onrechtmatige daad. De werk
gevers zijn van oordeel dat hier misbruik
wordt gemaakt van een machtspositie
zonder dat er werkelijk dringende be
langen van de werknemers geschaad
worden. De kans op het winnen van het
geding door de werkgevers wordt niet
uitgesloten geacht. De vakbonden kunnen
daarna nog in hoger beroep gaan. maar
deze procedure neemt een veel langere
tijd in beslag.
Verwacht wordt dat de president van
de Haagse rechtbank nog deze week een
uitspraak zal doen, zodat vóór maandag,
de dag waarop de stakingen zouden
moeten beginnen, de eventuele gerech
telijke gevolgen hiervan bekend ziin.
Confectie-indiistrie
Eenzelfde stap als in de aardewerk
industrie is in de confectie-industrie
genomën. Ook hier heeft de vakbewe
ging vorige week een ultimatum ge
steld met de dreiging van een staking
op 7 februari. Als antwoord hierop
bedreigde gisteren het Sociaal Werk
gevers Verbond in de confectie-indus
trie de drie betrokken vakbonden
eveneens met een kort geding, indien
zij vóór vanmorgen negen nur htm ul
timatum niet introkken.
Op dit gisteren ontvangen telegram
hebben de bonden zich nauwelijks kun
nen bezinnen. Gisteravond was echter
al bekend dat de bonden het telegram
naast zich neer zouden leggen. Dit kort
geding zal voor de Amsterdamse recht
bank dienen.
De aardewerkindustrieën hadden de
vakbonden bedenktijd gegeven tot gis
termorgen tien uur. Op verzoek van de
bonden is deze termijn daarna nog ver
lengd tot vanmorgen tden uur. Ook hier
zal echter het stakingsultimatum niet
worden ingetrokken.
Behalve van het Sociaal Werkgevers
Verbond voor de confectie-industrie ont
vingen de drie vakbonden voor de tex-
en confectie-bedrijven ook een te
legram van de zes Groninger confectie
bedrijven, aangesloten bij de stijlgroep
Groningen, waarin eveneens met een
kort geding wordt gedreigd. Deze bedrij-
was door de vakbonden per ultima
tum een staking op 7 februari aange
kondigd.
Hoewel de Christelijke Bedrijfsgroe
pen Centrale hetzelfde beleid voert
als de Algemene Bedrijfsgroepen Cen
trale en St. Willibrordus is de CBC
geen kort geding aangezegd door de
werkgevers in de aardewerkindustrie
omdat deze bond geen georganiseerde
werknemers als lid in deze bedrijven
heeft.
Inmiddels hebben deze drie fabrieks
arbeidersbonden de Algemene Werkge-
Vereniging laten weten dat voor
deze week alle onderhandelingen in alle
bedrijfstakken ressorterend onder deze
bonden, zijn geschorst. Het onderhande
len heeft op dit moment naar hun me
ning toch geen zin.
Overwegend droog
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veel bewolking en overwegend droog,
maar plaatselijk mist. Aanvankelijk wei
nig wind, later zwakke tot matige wind
uit zuidelijke richtingen Dezelfde tem
peraturen als vandaag of iets hogere,
maar vannacht in het noorden van het
land temperaturen om het vriespunt.
(Opgemaakt om 11.15 uur).
Voor het eerst sinds vorige week
de onlusten over de mijnsluiting (on
derdeel van saneringsprogramma)
begonnen, maakte de ordepolitie ge
bruik van vuurwapens. Hoewel op
de benen van de oproerige mijnwer
kers werd geschoten, werd een 27-
jarige arbeider dodelijk in de buik
getroffen. De andere arbeider werd
gisteravond aan het voorhoofd ge
troffen door een traangasgranaat, die
een dubbele schedelbreuk veroor
zaakte. Dit incident deed zich voor
toen een vijandige menigte een zie
kenauto omsingelde, waarmee een
gewonde vrouw naar huis werd ge
bracht.
(Voor vervolg zie pag. 9)
DEN HAAG Prinses Margriet heeft
besloten als leerling-helpster toe te tre
den tot het Rode Kruiskorps. De oplei
ding daartoe volgt zij tegelijk met een
speciale opleiding in de verpleging die
"n het Amersfoortse ziekenhuis De
Lichtenberg ontvangt.
Lichtpunt
Ondanks al deze negatieve berichten
blijft het gerucht aanhouden dat de door
prof. Steenkamp ondernomen poging tot
bemiddeling tussen de werkgeversver
bonden en de vakcentrales achter de
schermen nog steeds voortgang heeft
niet helemaal zonder resultaat. Mede
afwachting van het resultaat van deze
bemiddeling zou het overleg in verschil
lende bedrijfstakken thans geschorst zijn.
Verzoeting Oosterschelde
neemt sterk toe
Miljoenen schade
aan oester- en
mosselcultuur
YERSEKE Tengevolge van de
verzoeting van het water van de Oos
terschelde heeft de oestercultuur
zware klap te incasseren gekregen. De
schade wordt geschat op één a twee
miljoen gulden.
Ook de mosselcultuur heeft vat
verzoeting, die een grote sterfte op de
visserijpercelen in de hand werkt, veel
schade ondervonden. Naar het zich laat
aanzien is de gehele voorraad m
len omgekomen
Dit is de tweede maal binnen
kele jaren, dat de oester- en mossel
cultuur zwaar wordt getroffen. In de
strenge winter van 19621963 werd
zo'n grote schade aangericht, dat
de 150 oesterkwekers die er toen
Yerseke waren, er nu nog tien o
BRUSSEL Bij botsingen tussen
betogers en ordepolitie in het Belgisch-
Limburgse kolenbekken zijn gisteren
twee doden gevallen. Twee arbeiders
werden zwaar gewond. De politie telt
19 gewonden. De incidenten hebben
geleid tot spoedoverleg in het Bel
gische kabinet over de ernstige toe
stand. De stakende en betogende mijn
werkers werd gevraagd hun kalmte
De nieuwe onlusten ontstonden
toen gistermiddag ongeveer 700
mijnwerkers uit de met sluiting be
dreigde mijn Zwartberg oprukten in
de richting van de kolenmijn van
Winterslag. Zij slaagden er daar in,
de machinekamer en de elektrische
centrale te bezetten.
Vuurwapens
r - i$ -
URK Schipper Hessel Snoek,
die de leiding heeft van de opspo
ringsactie van 150 Urker vissers
boten, heeft weinig hoop dat er nog
overlevenden zullen worden gevon
den van de spoorloos verdwenen UK
58. Gisteravond laat waren 80 van
de 150 bootjes op de vermoedelijke
onheilsplaats 60 mijl noordwest van
Terschelling, gearriveerd. Maar op de
plaats zelf werd niet meer gevonden
dan een wijd uiteenlopende olievlek.
Vijftig mijl noordelijk viste een van
de kotters een blauwe spijkerbroek
op. Eigendom van de 20-jarige op
varende Jan de Groot? Men onder
zoekt dat nu en blijkt het waar te
zijn, dan zal de hele vloot daar ver
der zoeken.
Hoewel de kans overlevenden te
vinden nihil is. zetten de vissers hun
opsporingsactie voort. Men wil zeker
heid en antwoord op de vraag hoe de
ramp zich kon voltrekken. Er moet
iets bijzonders gebeurd zijn, weet
iedereen op Urk, want de bemanning
van de UK 58 bestond uit zeer bekwa
me vissers. Uit mannen die geen avon
turen zouden uithalen. Zal alles weer
in het ongewisse blijven zoals in ok
tober 1954. toen vrijwel even myste
rieus de UK 174 van schipper Hendrik
Kapiein is verdwenen 7
Kalme zee
Urk wil nu meer weten. Op de kalme
e wierpen de scheepjes vannacht in
slagorde hun netten uit om het water
oppervlak gezamenlijk te doorploegen.
Tegen de heldere uaohthemel leken het
kleurig opgetuigde kerstbomen. En op
Urk luistert men dag en nacht naar de
radio. Men praat over het laatste ge
sprek, dat een Helderse visser heeft
gehad met schipper Jacob Ras. In dat
gesprek had de schipper gezegd, dat een
zijn netten achter een obstakel was
blijven haken, los was getrokken en ten
slotte vol grond was geraakt.
55
LONDEN Opnieuw is een ge
vangene, die betrokken is geweest
bij de geruchtmakende treinroof,
Ronald Clark, ontsnapt. Samen met
een andere gevangene slaagde hij er
gisteren in over de muur te komen
van de gevangenis van Wandsworth
ten zuiden van Londen. Waarschijn
lijk is het tweetal van buitenaf ge
holpen.
Minder kan.- op ontsnapping lijkt er
te zijn voor de drie treinrovers, die tol
30 jaar zijn veroordeeld: Douglas Goody.
Roy Jamesz (bijgenaamd de wezel) en
Thomas Wisbey. Zij zitten nu nog in de
Durham-gevangenis in noordoost-Enge-
land, maar zullen nog deze week worden
overgebracht naar de Parkhurst-gevan
genis op het eiland Wight. Dit is een
hypermodern met elektronische bewa
kingssystemen uitgerust gebouw, dat
ruim 2.5 miljoen gulden heeft gekost.
Nog steeds kunnen de inwoners an
Zwartberg de sluiting van de mijn
niet verkroppen. Ook gistermid
dag werd er gevochten met rijks-
ivachters. Resultaat: twee doden
en verscheidene ernstig gewonden.
Op de foto dragen mijnwerkers
een gewonde collega weg
den ze per helikopter overgebracht.
In Durham waren overigens al spe
ciale veiligheidsmaatregelen genomen,
nadat twee andere treinrovers, Charles
Frederick Wilson en Ronald Arthur
Biggs met hulp van buitenaf ui', andere
gevangenissen waren ontsnapt. Zo was
hot normale bewakingskorps versterkt
met soldaten van het Lancashire-regi
ment. Wanneer Goody. James en Wisbey
die nu aan het naaien van postzakken
zijn gezet hun straf hebben uitgeze
ten. zullen ze de staat even veel hebben
gekost als bij de treinroof werd buit
gemaakt.
Verrast
De vissers weten wat dat kan
hebben betekent. De kotter kan zijn om
getrokken en onmiddellijk zijn gezon
ken. Dat is een kwestie van enkele se
conden. De bemanning zou dan volledig
zijn verrast en niets meer hebben kunen
doen. Maar dat weet men niet zeker. En
zolang men geen zekerheid heeft, zoekt
Urk door. Want men wil weten wat er
gebeurd.
GRONINGEN De gemeenteraad van
Groningen besloot gisteravond 50.000 gul-
uit te trekken voor de festiviteiten
rond net huwelijk van prinses Beatrix
De CPN- en PSP-fractie en een lid van
de PvdA stemden tegen.
Een foto die lierineringen op
roept aan de meidagen van 1940
in Nederland. Het is in dit geval
een eskader F-105 Thunderchiefs
van de Amerikaanse luchtmacht,
dat zijn bommenlast afwerpt
boven Noordvietnamese doelen
ten noorden van de zeventiende
breedtegraad.
(Zie ook pagina 5)
LECH Gekleed in een „dirndl"-
jurk met roze schort heeft prinses
Beatrix gisteren geluisterd naar de
serenade die het dorpsorkest
Trachten Kapelle Lech haar giste
ren op haar 28ste verjaardag
bracht Enthousiaste Nederlandse
vakantiegangers deelden in de
vreugde en zongen uit volle borst
mee. Hoewel het druilerig weer
was, verscheen de gehele konink
lijke familie op het balkon van
Gasthof Post.
Na afloop stapte het koninkhjk gezel
schap in arresleden om in het intieme
eethuisje Rote Wand in het naburige
Zug de specialiteit van de streek te gaan
gebruiken: fondue. Daar bleek dat ook
prinses Margriet zich had aangepast aan
de regioncle folklore, haar schortje was
echter goudkleurig.
In Lech is gewaarschuwd tegen lawine
gevaar. De voortdurende dooi heeft de
papperige sneeuw op de hellingen in be
weging gebracht. Desondanks hebben
prinses Beatrix en Claus von Amsberg
gisteren nog langdurig geskied.
VLUCHTELINGEN
Gisteren is dan de vluchtelingenhulp
gestart. Koningin Juliana heeft er een
voorbeeld in willen geven. En gister
avond, na de toespraak van minister
president Cals, zijn duizenden jonge
ren er op uit getrokken om de eerste
zegels aan de man te brengen een
poging om veel leed te helpen ver
zachten.
Voor vele zaken wordt onze financiële
hulp gevraagd. Daar aan mag deze
actie niet tekort komen. Ons hart mag
trouwens niet alleen spreken, wan
neer het noden betreft in onze naaste
omgeving. De ellende van tienduizen
den in de verte, slachtoffers van oor
log en dictatuur, hun armoede en een
zaamheid mogen ons al evenmin on
bewogen laten.
Het gaat om mensen die een nieuw
bestaan willen opbouwen in een
nieuw vaderland. Het geld voor de
reis ontbreekt. Daarbij kunnen wij
helpen. Het betreft hier een mense
lijke plicht. Zou de christen daarvoor
geen oog hebben
STAPHORST
Een merkwaardige plek in ons land
Staphorst. Niet alleen uit folklo
ristische overweging de aandacht
waard. Een dorp dat moeite heeft met
allerlei verschijnselen in de moderne
tijd iets waarom het opzichzelf echt
niet te laken is.
Te laken is er overigens in het gedrag
van een aantal Staphorsters wel iets.
en wij vermoeden dat een aantal dor
pelingen met dat gedrag ook niet kan
instemmen, zelfs al wil men daarvan
niet altijd laten blijken.
De' bejegening van de medemens is er
niet altijd zoals men mag verwachten
van mensen die van hun christelijke
overtuiging ernst maken. Dat moet
ons bezorgd maken, ook omdat ande
ren wel eens de neiging hebben om
wat er gebeurt als symptomatisch te
zien voor het christendom.
Bezorgd zijn we ook om de misken
ning van het gezag, zoals die de laat
ste dagen te Staphorst is gebleken.
Het bewijst, dat ook heel andere ele
menten zich daar laten gelden.
BEMIDDELEN
Het vraagstuk van de ongeorgani
seerden, of wat het geworden is: het
probleem van extra uitkeringen aan
georganiseerden uit geld van de on
dernemingen, wordt steeds onver
kwikkelijker. Wanneer men tegen
werpt, dat het hierom allang niet
meer alleen gaat. maar dat het
vraagstuk is uitgegroeid tot een pres
tigekwestie tussen werkgevers en
werknemers, een crisis in de positie
van partijen bij het georganiseerde
bedrijfsleven, dan menen wij. dat de
zaak daarmee nog te onverkwikke
lijker is geworden. Het zoeken van
een snelle uitweg wordt te dringen
der geboden.
Ook in kringen van de vakbeweging
wordt de kans niet hoog aangeslagen
dat de vakbonden donderdag in Den
Haag het kort geding, dat de aarde
werkindustrie heeft aangespannen,
zullen winnen. De bijzonder korte
termijn waarop de president van de
rechtbank bereid is geweest dit ge
ding te laten dienen, wordt een veeg
teken genoemd.
Worden de vakbonden inderdaad ver
oordeeld tot een dwangsom in geval
van staking en tot betaling van de
kosten van het geding, dan moet ver
wacht worden dat de staking maan
dag in Maastricht geen doorgang
vindt.
In hoeverre dit ook geldt voor de
Groninger confectiebedrijven, ij op
dit moment nog niet duidelijk, omdat
het nog onzeker is. of dit kort geding
ook deze week zal dienen, en zo ja.
of er ook deze week een uitspraak
komt.
Gaan de stakingen ten gevolge van
een uitspraak in kort geding maan
dag niet door, dan wordt het voor
het georganiseerd overleg in Neder
land bepaald niet eenvoudiger. De
individuele uitkering aan georgani
seerde werknemers uit geld van de
onderneming wordt dan in elk op
zicht een onmogelijke zaak. Alle ver
dere overleg of arbeidsovereenkom
sten voor 1966 wordt hierdoor ge-
niseerden gekoppeld heeft
cao-overleg
Het wordt steeds duidelijker, dat. wil
de ontwikkeling in het bedrijfsleven
zich ook in de toekomst langs geor
dende banen blijven ontwikkelen,
een bemiddelingspoging noodzakelijk
is. Gelukkig wordt op dit moment
een dergelijke poging ondernomen.
Wij wensen haar graag alle succes
toe.
Moeten op 10
maart jarig zijn
(Van een onzer redacteuren)
DEN HAAG Bij het huwelijk van
prinses Beatrix met de heer Claus
von Amsberg in de Westerkerk in
Amsterdam zullen 22 scholieren
aanwezig zijn. Zij vertegenwoor
digen de diverse instellingen van
lager en middelbaar onderwijs. De
jongelui moeten nog worden aan
gewezen. Alleen diegenen komen
in aanmerking die op 10 maart
jarig zijn.
De scholieren moeten minsten» elf jaar
oud zijn. Zij kunnen worden opgegeven! Westerkerk nog ëcn h «h ^g'ebódeiÊ
door het hoofd van hun school. In aan
merking komen leerlingen van scholen
voor lager en middelbaar onderwijs, van
nijverheidsscholen, kweekscholen, ook
opleidingsschool voor kleuterleidster en
land- en tuinbouwdagscholen.
Het schoolhoofd geeft de in aanmer
king komende leerlingen op bij het
ministerie van onderwijs en weten
schappen. Hier houdt men zich bezig
met de loting. Men wil de 22 scho
lieren verdelen in elf jongens en elf
meisjes. Er zou van elke provincie
een jongen en een meisje aanwezig
moeten zijn. Elk soort van onderwijs
moet minstens een keer vertegen
woordigd zijn.
De 22 uitverkorenen komen aan de voor
avond van het huwelijk bijeen in Den
Haag. waar voor een diner en over
nachting wordt gezorgd. De volgende
dag krijgen zij na dc plechtigheid ir. de
