Nieuwe Leidlse Comramit
Als aanklacht juist is
ontsla ik dr. Fischbock
Claus (zonder jas)
op ijzig Schiphol
Franse opvatting
onaanvaardbaar
Tast toe
I is van TEEKENS
formaat
Directeur van uitplunderaar Nederland:
Essense journalisten:
hij is naar Argentinië
Verpleging ziekenhuis
wordt duurder
Weinig optimisme in Luxemburg
Commentaren
DrFouclié was borg voor
5 (geliquideerde) vissersmaatschappijen
Zuidafrikaanse ambassadeur
verliest zijn vermogen
Dinsdag 18 januari 1966, 46ste jaargang
nctovrz F. DIEMER
joofdredsctsur. Dr. E. DIEMER
CHRISTEIIJK-NATIONAAI DAGBLAD
Steenstraat 37 Postbus 76 Telefoon 31441 Giro 58936
„Stantvastich it ghableven
mijn hert in teghenspoet 1"
Abonnetnentsprijzen p.w. 0,88, p.m. 3,75, p.kw. 11,30 Klachtend
krant van
Gebedsweek voor
de eenheid
Pagina Kermnerk
DE GAULLE IS
WOEDEND
Pagina 5
Soekarno weg?
Terwijl Indonesische studenten
tegen de duurte demonstreren,
overlegt Soekarno met zijn om
geving. Staat Indoi-esië op het
punt, naar de democratie terug
te keren? Zie pagina 5.
Wie is mevrouw
Gandhi
Pagina 7
De kwestie-Van der Lubbe
is weer opgerakeld door berich
ten over een herziening van het
beruchte proces na de Rijksdag
brand. Zie pagina 7.
(Van onze speciale verslaggever Link van Bruggen)
ESSEN De nog steeds onvindbare dr. Hans
Fischböck de Oostenrijkse noch de Duitse en
Nederlandse justitie zijn tot nog toe in staat ge
bleken hem op te sporen is ontslagen. De direc
teur van het bedryf, waar hij sinds zijn vestiging
in Essen (1961) zijn medewerking aan gaf, ver
klaarde dat hy niet meer van de diensten van de
uitplunderaar van bezet Nederland gebruik zal
maken, als de aanklacht tegen de laatste juist is. Fischböck, die overigens
toch al met werken wilde ophouden (hjj wenst zijn levensavond in Beieren
te slijten) en bovendien in het geld blykt te zwemmen, was van 1961 tot
1964 financieel adviseur van de Aktien Gesellschaft für Industrieplanung
Silberkuhl, waarvan het hoofdkantoor zich in de Moorenstrasze 24 in Es-
sep bevindt. Na 1964 werkte hij in los verband. Hy werd alleen voor spe
ciale objecten ingeschakeld.
EXCLUSIEF
HET KWARTET
Gisteravond hadden we een inter
view met de 46-jarige ir. W. J. Sil
berkuhl, die slechts aarzelend in
ging op onze vragen, en het gesprek
voortdurend dreigde af te breken. De
man zag er kennelijk weinig in de
70-jarige Fischböck, die hij tegen
over een Duitse journalist had ge
kenschetst als iemand die „z'n grote
levenservaring en z'n genie" in dienst
van de firma had gesteld, op welke
wijze dan ook te compromitteren.
Wel verklaarde hij nadrukkelijk dat
zijn medewerker niet naar Argen
tinië was gevlucht. Hij bevond zich
„ergens in Duitsland of Oostenrijk",
maar het adres en het telefoonnum
mer zouden hem niet bekend zijn.
Vraag en antwoord
Vraag: „Kunt u ons inlichtingen geven
over dr. Fischböck?"
Antwoord: „Nee, dat kan ik niet."
Punctueel op tijd voor
het oriëntatiebezoek
SCHIPHOL Punctueel om 10
uur arriveerde vanochtend Claus
von Amsberg per auto op Schiphol
voor het oriëntatiebezoek, dat hij de
hele dag aan de luchthaven brengt.
Het vroor 7 graden, doch de ver
loofde van onze Kroonprinses was
zoals gebruikelijk zonder overjas van
huis gegaan. Uiterst voorkomend en
charmant gaf hij buiten een ware
batterij van persfotografen alle tijd
een plaatje te maken van de be
groeting door de beide Schiphol-
directeuren, mr. J. C. H. A. van Sta-
pele en S. de Mul.
In de directiekamer poseerde hij ver
volgens, geflankeerd door de beide
directeuren, achter een grote ma
quette van de in opbouw zijnde
nieuwe luchthaven.
Geduldig liet hij een vuurwerk van
blitzlicht over zich heen gaan, maar
ondanks alle medewerking scheen
het maar een stijf plaatje te wor
den. Op verzoek van de fotografen
nam daarop de toekomstige prins
gemaal een modelletje van een DC-
8 in de hand en ging dit met be
langstelling bekijken. Toen het
vuurwerk ten slotte doofde, lachte
hij minzaam en vroeg: „zo goed?"
De fotografen waren inderdaad ge
heel voldaan.
Vrijwel accentloos
Perschef A. A. Dullé, die uit de aard
van zijn functie Claus von Amsberg
vrij geregeld op Schiphol spreekt,
vertelde onder de indruk te zijn
het vrijwel accentloze Nederlands,
Weersverwachting
Oostelijke wind
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Op de meeste plaatsen droog weer n
opklaringen, vanavond en vannacht hier
en daar mist, aanvankelijk zwakke. lat«'
matige oostelijke wind. Matige tot strenge
vorst, (opgemaakt te 11,15 uur)
waarvan de toekomstige prins-ge-
maal zich thans reeds weet te be
dienen.
De heer Dullé was het ook, die hem
vanochtend vroeg of hij geen jas
nodig had. Tegen het middaguur
immers stond een rondleiding over
het in aanbouw zijnde nieuwe areaal
op het programma en daarbij zal
men telkens de ijzige buitenlucht
moeten doorkruisen.
Riskeren
Maar Claus riskeert liever deze wis
seling van temperatuur, dan dat hij
telkens zijn jas moet aan- eh uit
trekken. Het viel vanochtend >p,
dat zijn secretaris, mr. C. J. van
Schelle, het voorbeeld van zijn baas
volgend, eveneens zonder jas ver
scheen.
Na een bespreking van anderhalf uur,
waarbij de Schiphol-directie een uit
eenzetting gaf over de ontwikkeling
en de uitbreidingsplannen van
Schiphol, werden in de directieka
mer de heren E. Bajema en adjudant
L. Bosch, resp. chef douane Schiphol
en hoofd doorlaatpost Schiphol van
de Koninklijke marechaussee, aan
de heer von Amsberg voorgesteld.
Daarna begon een excursie per com
bi-wagen naar de bouwwerken in
het nieuwe centrale verkeersareaal
van SchiphoL
Vraag: „Wilt u het niet nf kunt u het
niet?"
Antwoord: „Ik ken de man te weinig
om me er uitvoerig ovpr uit te la
ten."
Vraag: „Wist u dat dr. Fischböck een
oorlogsmisdadiger is of een oorlogs
verleden heeft?"
Antwoord: „Nee, hiervan was mij tot
de publikaties van de vorige week
niets bekend. Ik heb dr. Fischböck,
die als bankdirecteur, financieel ad
viseur en jurist een grote naam had.
op een aanbeveling van derden bii
mij in dienst genomen. Stelt u zich
voor dat ik bij iedereen, die bij mi»
werkt, een onderzoek naar het ver
leden in moet stellen."
Vraag: „Dr. Fischböck was niet iedc
een. Hij had een Argentijns paspoor*
en is verleden jaar met uw mede
weten nog drie maanden naar Bue-
nos Aires geweest. Heeft deze ver
binding met Zuid-Amerika, waar na
de oorlog duizenden nazi's zijn on
dergedoken, u niet bevreemd, te.
meer daar u wist dat hij ook nog
Oostenrijker was'"
Antwoord: „Ik heb er nooit bij stil
gestaan."
Vraag: „Is het met dr. Fischböck niet
net zo gegaan als met andere oor
logsmisdadigers'' Eerst de vlucht
daarna de tiideliike verdwijning,
vervolgens weer een voorzichtig on-
duiken na het signaal van de ver
jaring, ten slotte de ontmaskering?"
Antwoord: „Ik heb er geen flauwe no
tie van. Zo dikwijls worden er trou
wens geen nazi's gepakt."
Vraag: „Zou het niet gewenst ziin wat
openhartiger te ziin? Deze zaak is
in Nederland van nationaal belane
en gaat ver uit boven de interessen
van uw eigen firma. Dr. Fischböck
was in de oorlog een van de vier mi
nisters van rijkscommissaris dr.
Seyss-Inquart. die in Neurenberg
werd terechtgesteld. Hii was in deze
functie mede verantwoordeliik voor
de dood van 250.000 Nederlanders.
Antwoord: „Van dat getal heb ik nog
nooit gehoord. Ik begrijp dat deze
zaak voor u van nationaal belang
is, maar ik kan u geen verdere in
lichtingen geven."
Vraag: „Men zegt dat uw firma een
mantelorganisatie van ex-nazi's is.
Bevestigt u dit of ontkent u het?"
Antwoord: „Men zegt zoveel."
Vraag: „Achter de telefoonnummers
van drie van uw medewerkers staat
een naam. Achter dat van dr. Fisch
böck staat alleen een adres. Is dat
eigenlijk niet vreemd? Betekent dit
dat er een geheim moest worden
bewaard?"
Antwoord: „Neen. Er kan van een toe
valligheid gesproken worden, niet
van opzet."
Vraag (nu van ir. Silberkuhl): „U
sprak daarnet over verjaring. Be-
bjj ieder spel
Cl 77l {y?l
niet duur wel heerlijk
DEN HAAG Verpleging in een
ziekenhuis wordt tenminste enkele
guldens per verpleegdag N duurder, in
overheidszieikenlhuizen zelfs meer, in
verbaind met de wijziging van de pen
sioenwet 1922.
De oorzaken zijn: gestegen personeels
kosten en andere kostenstijgingen, aldus
de Stichting centraal orgaan ziekenhuis
tarieven. De tariefsverhoging loopt van
ziekenhuis tot ziekenhuis uiteen.
Een en ander is tot stand gekomen in
het kader van de wet ziekenhuistarie
ven. in overleg tussen het ministerie van
sociale zaken en volksgezondheid, de
ziekenfondsraad en het centraal orgaan
ziekenhuis tarieven.
De tariefsverhoging betreft uitsluitend
de zogenaamde verpleegtarieven. De ta
rieven voor bijkomende verrichtingen
zullen onveranderd blüven.
staat er een kans dat dr. Fischböck
helemaal niet voor het gerecht
komt?"
Antwoord (van mij): „Het moet voor
u geen nieuws zijn dat economische
misdrijven verjaard zijn."
Vraag: „Heeft uw firma zakelijke be
langen en projecten in en om Rot
terdam?"
Antwoord: „Nee, wij doen geen zaken
in Nederland."
In tegenspraak
Het laatste is in tegenspraak met dat
gene, wat ir. Silberkuhl tegenover een
Duitse journalist zou hebben verklaard.
en al even moeilijk gesprek met de
laatste zou hii van zakelijke bindingen
met ons land hebben gesproken.
Ongelovige verbazing heerste in het
15 verdiepingen hoge flatgebouw aan
de Alfredstrasze 140waarin de uit
plunderaar van bezet Nederland sinds
1961 een appartement betrokken heeft.
De kaarsrecht lovende, oude heer. die
voor Kerstmis het laatste werd aesig-
naleerd. werd door buren gekenschetst
als een ..sportieve man met een asce
tisch aezicht en volle haardos". Hij was
stil en teruggetrokken, zou zich. be
halve met kinderen, nooit met anderen
hebben ingelaten, hij deed ziin zaken
incognito.
Met zijn eigen naam zou hij nooit naar
buiten zijn getreden, hoewel deze met
grote, glimmende letters op een binnen
deur bij de Aktien Gesellschaft für In
dustrieplanung Silberkuhl is aangebracht,
zomede via kleinbordjes tot vier keer toe
buiten en binnen het flatgebouw, waar-
hii woont, is te vinden.
Weinig twijfel
Omtrent de huidige verblijfplaats van
de jaren tevergeefs gezochte oorlogs
misdadiger laten Essense journalisten
inmiddels weinig twijfel bestaan. Zij
zijn er vast van overtuigd dat hij naar
Argentinië „gesluisd" is via alleen aan
nazi's bekende kanalen. Ook zeggen ze
veelbetekenend dat er bij Silberkuhl
nog meer juristen, economen en inge
nieurs boven de 65 werken.
Op dit moment kan nog niet met zeker,
heid gezegd worden wat er met Fisch
böck gebeurd is sinds de Weense corres
pondent van De Telegraaf hem in de
Kerstweek op zulk een roekeloze wiize
benaderde, waardoor de eerste weten kon
dat zijn geheim was ontdekt
(Voor vervolg zie pag. 7)
H.K.H. prinses Margriet hoopt morgen haar drieëntwintigste verjaardag
te vieren. Deze recente foto is van Tom Kroeze.
LUXEMBURG Minister Couve
de Murville heeft gisteren in de bij
zondere bijeenkomst van de EEG-
ministerraad de verwachte aanval
gedaan op de bevoegdheden van de
EEG-commissie en het beginsel der
meerderheidsbesluiten. V riendelijk
maar vastberaden hebben de vijf
anderen, althans in eerste instantie,
deze aanval op het supranationale
karakter van de gemeenschap afge
wezen.
Minister Luns was na afloop wel
zeer pessimistisch: Aanvaarding van
het Franse verlangen zou een hele stap
op weg zijn naar uitholling, aldus de
minister- De vraag dringt zich op of
het nut heeft met de besprekingen
door te blijven gaan, als het overleg
uitzichtloos blijft.
Het viel overigens op, dat Couve de
Murville zijn pakket met voorstellen niet
als een ultimatum op tafel gelegd heeft,
maar het deponeerde als basis voor on
derhandelen. Overigens sloot minister
Luns de mogelijkheid uit, dat de Franse
formule inzake de meerderheidsbesluiten,
een formule die in feite elk land het
vetorecht geeft, door de Vijf zal worden
aanvaard.
De discussie van gisteren spitste
zich toe op het beginsel der meer
derheidsbesluiten. De Franse verlan
gens inzake de beknotting van de
LLG-commissie werden in een lijvig
rapport overhandigd- De commissie
zou niet ai te zelfstandig meer mogen
onderhandelen met met-leden, zou
niet in detauls mogen treden met de
bij de ministerraad in te dienen richt
lijnen om aan de regeringen de moge
lijkheid te laten naar eigen inzicht het
gestelde doel te bereiken en zou meer
controle moeten krijgen op haar fi
nanciële handelingen.
Couve drong ook aan op spoedige sa
mensmelting van de uitvoerende organen.
De Vijf gaven te verstaan, dat hier geen
kans op was. Op de achtergrond speelt de
Franse wens de voorzitter van de EEG-
commissie Hallstein en ook dr. Mansholt
kwijt te raken,
De Franse minister zei dit alles te wil
len bereiken, zonder tot wijziging van het
EEG-verdrag te willen overgaan Een
politiek akkoord zou naar zijn mening
kunnen volstaan.
SOEKARNO
De dagen van Soekarno als de feite
lijke machthebber in Indonesië schij
nen voorbij. Als symbool van de In
donesische revolutie kan hij aanblij
ven, zijn bewind zelf loopt op het
eind.
Het heeft veel gekost. De mislukte
revolte, waartoe zijn bewind had ge
leid, is gevolgd door het ombrengen
van officieel bekendgemaakt
87.000 doden. Soekarno zelf bleek
door dit getal geïrriteerd. Hij had
kunnen bedenken dat onder zijn re
gering het klimaat daarvoor was ge
schapen.
De sterke man is zwak geworden, de
machtige werd een machteloze. Die
machteloosheid kwam met name uit
in zijn wilde uitroepen tijdens de zit
ting van zijn wel zeer omvangrijke
kabinet. Het was merkwaardig dat
hij juist voor dit wilde uitroepen zich
bediende van de Nederlandse taaL
Deze gang van zaken is overigens
een onvermijdelijke. De man, die
krachtig genoeg was om zijn land
onafhankelijk te maken, heeft ver
der niet veel kunnen doen. Het land
verkeert in zorg.
De komende weken kunnen voor de
toekomst van Indonesië een land
waarheen onze sympatie nog altijd
zo sterk uitgaat beslissend zün.
AANEENSLUITING
In het ondernemingsleven vooral
in het grote voltrekken zich in
deze tijd allerlei vormen van toena
dering tussen wie voorheen overwe
gend concourrenten waren.
De ene fusie na de andere heeft
plaats. De krant heeft daarvan al
vele voorbeelden soms markante
mogen vermelden.
Er spreekt een bewustheid uit, dat,
wil men tegen de economische strijd
in wereldverband opgewassen zijn,
grotere groeperingen noodzakelijk
moeten heten.
Deze overweging zit ook achter het
streven naar Europese economische
eenheid. Niet zelden overschrijden
de bereikte concentraties en fusies de
nationale landsgrenzen.
Zo ook bij de jongste fusie op het ge
bied van het staal. Reeds omvang
rijke bedrijven in Duitsland en Ne
derland zijn erbij betrokken.
Politiek bezien moge het nieuwe
Europa moeiijk van de grond ko
men, de economische kent haar eigen
wegen en gaat voort.
Maar er worden op deze wijze wel
ontzagwekkende machten gecreëerd.
De enkele, simpele mens wordt er te
kleiner tegenover.
Ned. schaatsploeg
zonder Nottet
DEN HAAG De Nederlandse ploeg,
die komend weekeinde Ml deelnemen
aan de Europese schaatskampioensdhap-
pen op de Deventer kunstijsbaan, bestaat
uit: de nationale kampioen Cees Ver
kerk. Ard Schenk, Rudi Liebrechts,
Firits Bartting en Eddy Verheyen. Peter
Nottet is aangewezen als reserve.
Bii Teekens
iedere ochtend
kersvers
ROOKWORSTJE
iedere 2e 49
Zie onze openingsadvertentie
ACHTERPAGINA
Deze Canadees geeft alle
Nederlanders die kampen met het
euvel van een koud gezicht het
advies een neuswarmer te dragen.
Het is niet alleen gerieflijk, nee
het flatteert ook.... Nou ja, dat
zegt men
VPRO krijgt iets
meer zen
dtijd
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG De VPRO krijgt nog dit
jaar meer zendtijd op de televisie. Van
2 uur en 21 minuten wordt het 2%
per week. Deze maatregel is het gevolg
van het nieuwe radio- en t.v.-bes'.2l dat
1 december van het vorig jaar is ingegaan.
Volgens dit nieuwe bestel is de VPRO
C-omroep. De vermeerdering van zendtijd
is geen chending van de overgangs
periode van twee jaar waarin de toestand
voor 1 '"ecember gelijk blijft Dat zou
dan betekenen dat de AVRO al zendtijd
moeten verliezen. Volgens het nieuwe
bestel is het minimum aantal tv.-zend-
per week 2% uur. Alle nieuwe ge
gadigden zullen ook 2% uur krijgen
KAAPSTAD Dr. J. J. Fouché, de
Zuidafrikaanse ambassadeur in Ne
derland, is naar zyn land terugge
keerd in verband met de liquidatie
van vijf visserijmaatschappijen,
waarvoor de ambassadeur indertijd
open borg had getekend. Het bete
kent dat de heer Fouché bijna zijn
hele vermogen kwijt is. Het verlies
zou enkele miljoenen guldens
dragen.
De vijf maatschappijen zijn: Bee en
Yellow Fin. Bonita. All Seas en Senber
Refrigeration.
Dr. Fouché zag indertijd geen gevaar in
het tekenen van open borg omdat het
goed ging en nog gaat met de vis
serij in Zuid-Afrika Toen hij in septem
ber 1964 zijn ambt in Nederland aanvaard-1
de liet hij vijf florerende bedrijven
achter. Het bevreemdde herr daarom zeer
plotseling te moeten horen, dat de zaak
te gronde was gegaan. Wat er is misge
gaan bij de ondernemingen is dr. Fouché
nog niet bekend.
De ambassadeur zal trachten zyn andere
bezittingen zo snel mogelijk te gelde te
maken in de hoop, dat dit de schulden
zal dekken.