Nieuwe Leidlse Courant
DR.
FISCHBÖCK GEVONDEN
Stem PBO beter af
bedrijfsleven
op
Uitplunderaar
van ons
land woont in Essen
IW
iiKREcmiNO woitirr
rijf Ambonese gezinnen:
we vertrekken niét
Commentaren
PIANO OF ORGEL?
MOSSEL &VERSTEEGE NV.
Vrijdag 14 januari 1966, 46$te jaargang
edacteur. Or e. diemer
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Abonnementsprijzen p.w. 0,88, p.m. 3,75, p.kw. 11,30
III. WIKSEIWDAL
SI,A AT WEER TOK
In onze krant van gisteren meldde onze speciale verslaggever
Link van Bruggen als eerste de arrestatie van de oorlogsmisdadigers
Harster, Zoepf en Slottke. Vandaag heeft hq de primeur van het
bericht dat dr. Hans Fischböck, de uitplunderaar van Nederland tij
dens de bezettingsjaren, door ir. Simon Wiesenthal in Essen is ont
dekt.
IK\ MOEILIJKE ZAAK
(Van onze speciale verslaggever Link van Bruggen)
ESSEN Dr. Haiis Fischböck, de dood gewaande minister van financiën en economie
in bezet Nederland, blijkt in leven te zijn. De thans 70-jarige voormalige Oostenrijker,
die de Nederlandse autoriteiten in de eerste jaren na de oorlog tevergeefs hebben ge
zocht, woont onder zijn eigen naam in Essen, waar bij het beroep uitoefent van adviseur
voor industriezaken.
Na twintig
jaar boven
water.
EXCLUSIEF
In opdracht van het ministerie van justitie wordt door de rijksrecherche nagegaan in
hoeverre het nog mogelijk is Fischböck te berechten, in casu uitgeleverd te krijgen.
Het ministerie van buitenlandse zaken heeft in deze stappen bij de Westduitse rege
ring ondernomen.
Fischböck was de persoonlijke vriend van de in Neurenberg terechtgestelde rijkscom
missaris dr. Seyss-Inquart, en in zyn functie van „General kommissar für Finanz und
Wirtschaft" diens rechterhand. Op 7 juni 1940 werd hij als zodanig aangesteld in Den
Haag, waar hy tot het eind van de oorlog werkzaam was.
let flatgebouw aan de Alfred-
rasse in Essen, waarin Fiscli-
öck al een jaar of vijf woont.
Op de zevende etage bevindt zich
zijn luxueuze appartement, dat
800 gulden per maand zou doen.
Kinderen in de
Schattenberg
hebben honger
(Van een onzer verslaggevers!
STERBORK Vijf Amboneze
innen weigeren te vertrekken uit
woonoord Schattenberg (het
rmalige kamD Westerbork). Zii
ïsen hun barakken, die eesloont
ïten worden voor de bouw van
grote radiotelescoop, te verlaten,
termorgen om elf uur kwam de
trwaarder uit Assen met een ge-
htelijk bevel tot ontruiming,
ar de Ambonezen bleven, waar
waren. Vermoedelijk deze week
zal de rijkspolitie de weigerach-
bewoners eruit zetten.
)at zal dan de climax zün van een
ima, dat al lange tijd slepende is. De
gezinnen, waarom het gaat behoren
de groep-Leasa. die 22 leden telt. Dr-
22 gezinnen hebben ongeveer 100
i deren.
)e groep wil nog steeds worden on-
'houden door de staat. In januari van
vorig jaar besloot men niet meer te
rken. Dat betekende geen inkomen
Wel kwamen de gezinnen in het
onoord in aanmerking voor het bij-
ndsgeld van de gemeente Westerbork
geld wilden ze wel ontvangen, maar
mor tekenen. Want. zo is de re-
bering, wij als KNIL-officieren, staan
Het gevolg van deze houding is
dat de 100 kinderen onvoldoende
eten krijgen en honger hebben.
Ambonezen krijgen hier en daar wat
toegestopt door landgenoten. Maar de
toestand in de gezinnen is onverant-
De hele winter heeft er praktisch nog
geen kachel gebrand in de barakken.
Deze zijn ook te klein voor de grote ge-
zinnenzinnen en erg toobtig.
Riante woonwijk
In Assen echter is een riante woon
wijk gebouwd voor de Ambonezen.
Maar de groep-Leasa wenst in de
Schattenberg te blijven. „De regering
heeft ons hierheen gehaald", zo zegt
de heer Leasa, „en daarom moet zij
ons ook hier onderhouden. Onze pro
testhouding is gebaseerd op de be
lofte, gedaan door generaal Scheffe-
laar. Deze belofte houdt in, dat wij
via Nederland weer naar onze geboor
tegrond zouden worden gebracht, als
de toestand in Indonesië weer is als
voor de erkenning van Soekarno."
Leasa en zijn mannen lopen nog altijd
in KNIL-uniformen rond. Hij kon giste
ren nog niet zeggen of zij geweld zouden
gebruiken wanneer de deurwaarder met
behulp van de rijkspolitie tot ontruiming
zou overgaan.
De gere-nomm eerde Oostenrijkse nazi. die nauwe betrek
kingen met Hitler en Göring onderhield, en door de laatsten
voortdurend werd gepousseerd, was voordien minister van
financiën in het kortstondige kabinet-Seyss-Inquart (1938).
In 1944 werd hij nog tot rijkscommissaris voor de prijsvor
ming in het Derde Rijk benoemd, waardoor hij Nederland
slechts eens in de veertien dagen kon bezoeken
Toevallig op het spoor
De Weense „vervolger van nazi-vervolgden", ir. Simon
Wiesenthal is Fischiböok eind vorig jaar bij toeval od het
spoor giekomen. Omdat hij veronderstelde dat de uitplunde
raar van Nederland nog wel eens in lieven kon zijni, zocht hij
contact met diens in Oostenrijk wonende, eerste vrouw (in
1942 gescheiden). Deze vertelde hem dat haar eerste man
het ini Duitsland goed naar zijn zin had. Sinds zijn terugkeer
uit Argentinië, waar hij. na een onderduiktijd van tien jaar
in Beieren, naartoe was gevlucht, woonde hij als „Industrie-
berater" in het niet ver over de Nederlandse grens liggende
Essen.
Het heeft Simon Wiesenthal nog veel moeite gekost deze
informatie op haar juistheid te toetsen. In het telefoonboek
van Essen vond hij de naam vaai Fischböck niet. ook niet in de
registers van de burgerlijke stand. De algemene index van
adviseurs voor industriezaken gaf ten slotte het nodige hou
vast. Fischböck stond erin venmeid, en ook zijn adres: een
luxe welvaartsflat in het hart van Essen.
Volgens Wiesenthal is Fischböck op 't ogenblik een van de
economen achter het Rotterdamse slaalproject. Hij zou in
dienst staan van de staal- en steenkoolbaronnen in het Ruhr-
gebied. die belangen in het Botlekgebied trachten te krijgen.
In 1948 is de affaire Fischböck herhaal-1
deliik in de Tweede Kamer aan de orde
geweest Op schriftelijke vragen
heer Donker antwoordde de toenmalige
minister van justitie Van Maarseveen
od 16 februari:
..Fischböck behoort tot de personen,
die worden gezocht om in Nederland als
oorlogsmisdadiger terecht te staan. Daar
hij tot nu toe onvindbaar is gebleven
waarschijnlijk overleden is. heeft het
onderzoek zich nog niet beziggehouden
met het nauwkeurig vaststellen van zijr
strafrechtelijk aandeel in de uitplunde
ring van Nederland."
Op 30 maart bracht hij naar voren:
„Anders ligt het geval van de voor
malige „Generalkommissar für Finanz
und Wirtschaft" Fischböck. wiens
antwoordelijkheid moet worden gezocht
op het gebied van de economie, l
beeld: maatregelen tegen de Joden in
het bedrijfsleven: maatregelen ten aan
zien van de Joden betreffende hun parti
culiere bezit: de onjuiste behandeling
van het ..Feindvermögen": de opheffing
van de deviezengrens: zijn rol in wat
men meer rechtstreeks de economische
uitplundering van Nederland pleegt te
noemen, en vele andere handelingen
gedragingen, die ver uitgingen boven
het op dit gebied aan de bezettende
macht bij het Landoorlogreglement toe
gestane minimum".
(Zie verder pagina 5)
Russisch signaal
via Venus
naar Engeland
JODRELL BANK Rusland heeft met
succes een radiosignaal via Venus naar
Engeland uitgezonden. Het 's het eerst»
radiokontakt tussen twee landen via e
planeet, zei een functionaris van 1
Britse observatorium te Jodrell Bank.
Het signaal werd uitgezonden vanaf
een volgstation op de Krim. Zes minuten
later werd het te Jodrell Bank opg»
vangen. De dag daarop is het experiment
wederom met succes herhaald. Er
gebruik gemaakt van een speciale elek
tronische techniek.
,Gemeenteboeren'
ook onder
Landbouwschap
(Van onze soc-econ. redactie)
DEN HAAG De staatssecretaris
van sociale zaken en volksgezondheid,
dr. J. F. G. M. de Meijer, is voorne
mens ook de landbouwbedrijven die
door gemeenten worden geëxploiteerd
onder het Landbouwschap te laten
vallen. Op grond van een KB werden
deze bedrijven (op enkele uitzonde
ringen na) in 1955 aan de werkings
sfeer van het Landbouwschap onttrok
ken.
Het ligt in het voornemen van de be
windsman alle exploitaties, die winst ma
ken, nu toch onder het Landbouwschap
te brengen, evenals de zgn. schaarwei
den. Hij heeft de Sociaal-Economische
Raad hieromtrent advies gevraagd. Als
de raad zich met het thans verschenen
ontwerp kan verenigingen zal het advies
instemmend luiden.
Weersverwachting
Aanhoudende vorst
De Bilt verwacht lot tnoiger.avond:
Opklaringen maar tijdelijk ook enke:
1 m morgenochtend op dc meeste plaatsen
batige vorst. Morgenmiddag lichte vorst.
Opgemaakt om 11.15 uur.
Loonvoorstel in bouw „moord
aanslag op welvaart - pagina
SER wil meer werk
voor vrouwen
pagina
Firestone ontvoerd-
Zie pagina 2
„Zwarte" dag voor
Claus Pagina 9
Nasoetion bezig
Soekarno te
verdringen pag. 7
„Het is bedoeld als een compli
Ontwerp-advies aan regering:
GELUKWENS
Minister Bogaers zal niet de illusie
hebben dat er in het land alleen
enthousiasme is over zijn bouwbe
leid. Ondanks alle respect voor zijn
energie blijven er punten van kri
tiek. We noemen de ministeriële
koudwatervrees voor meer vrijheid
en de tendens tot socialisatie van het
woningbezit. die valt te bespeuren in
het uitdijen van de woningwetbouw.
Als een paal boven water staat ech
ter, dat deze minister erin geslaagd
is. veel meer huizen te bouwen dan
een van zijn voorgangers. En daar
gaat het ten slotte om. Met gerecht
vaardigde trots kon de minister gis
teren meedelen, dat vorig jaar bijna
115.000 huizen gereed kwamen en
148 000. In aanbouw waren.
Oog in oog met deze recordaantallen
dient de kritiek een ogenblik te zwij
gen en plaats te maken voor een har
telijke gelukwens. Als de minister
inderdaad en alles wijst erop, te
gen 1970 de woningnood uit de we
reld helpt, mag hij wat ons betreft
als volksvriend no. 1 de geschiedenis
ingaan.
PBO
De ontwikkeling van de publiekrech
telijke bedrijfsorganisatie bevindt
zich al jaren in een impasse.
Er is veel kritiek geweest, die soms
terecht maar vaker nog generali
seerde. Dikwijls wordt vergeten dat
van de 42 bedrijfschappen en 15 pro-
duktschappen zeker 50 naar volle
tevredenheid van de bedrijfsgenoten
werken.
De vele bezwaren die niettemin in het
land leefden, droegen ertoe bij. dat
deze vorm van samenwerking elders
niet van de grond kwam, zodat een
nieuwe gestalte van de PBO-gedacbte
noodzakelijk werd.
In de SER is thans een advies aan
de regering ontworpen, waarin waar
devolle suggesties zijn gedaan. Dat
daarbij volledig wordt vastgehouden
aan de basis van vrijwilligheid, is een
teken dat het vertrouwen in de
waarde van de PBO-gedachte nog
steeds hoog wordt gehouden.
OPLOSSING
Dat bij de herziene PBO-gedachte
onderscheid is gemaakt tjissen be-
drijfslichamen mei verordenende be
voegdheid en een eenvoudiger type.
dat deze bevoegdheid niet zal hebben,
vinden we een gelukkige oplossing.
Immers heeft de PBO juist door de
dwingende verordeningen bij velen
een slechte naam gekregen. Bedrijfs
takken. die uit vrees daarvoor de
PBO hebben afgewezen krijgen via
de „lichte" schappen wellicht een
nieuwe kans.
Ook dc „commissies van overleg en
samenwerking" Lijken ons een geluk
kige greep- Nog steeds ontbreekt in
een aantal bedrijfstakken het regel
matige overleg tussen werkgevers en
werknemers.
Gedacht moet bijvoorbeeld aan de
bouwnijverheid, die al zo lang be
hoefte heeft aan een plateau voor ge
zamenlijke aanpak van allerlei nood
zakelijke taken, zoals research, pro-
duktiviteitsstijging en vakopleiding.
Johnson gaat
door met
vredesactie
WASHINGTON President Johnson
heeft verklaard zün vredesoffensief door
te zetten zolang hij staatshoofd blUfG
H(j zal voorts doorgaan met het zendea
van afgezanten naar het buitenland.
Johnson zei dit gisteren op een Derscon
ferentie.
De president zei op dc hoogte te zijn
lm de besprekingen die te New Delhi
worden gevoerd tussen Humprey en Rusk
met de Rus Kosygin. Dit zou ook oen
onderdeel zijn van zijn vredescampagne.
Nadere bijzonderheden over het Ameri
kaans-Russisch onderhoud maakte hll
echter niet bekend.
Later werd uit de Indiase hoofdstad
vernomen dat de nieuwe premier Nanda
eveneens van gedachten heeft gewisseld
met Kosygin over de kwestie-Vietnam.
(Van onze sociaal-economische redactie)
DE NHAAG Dc opbouw van de publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie
moet blijven gehandhaafd op de grondslag van vrijwilligheid ook al is
daarvan vertraging in dc totstandkoming van bedrijfslichamen het gevolg.
Wél verdient het aanbeveling de pbo beter af te stemmen op de gescha
keerde behoeften cn mogelijkheden van het bedrijfsleven, hetgeen zou kun
nen worden bereikt door in de wet een drietal gradaties op te nemen: 1.
permanente commissies van overleg en samenwerking; 2. „lichte" bedrijf
schappen; 3. „zwaardere" bedrijfschappen. Daarnaast kunnen de produkt-
schappen met hun eigen specifieke taak blijven bestaan.
Tot deze conclusie komt een com
missie van de Sociaal-Economische
Raad (onder voorzitterschap van
prof. mr. W. C. L. van der Grinten)
in een ontwerp-advies aan de rege
ring over de toekomst van de pbo in
Nederland. De SER zal dit ontwerp
de volgende week vrijdag in open
bare behandeling nemen.
Rapportering
De voorgestelde overlegcommissies
zullen allereerst tot taak moeten heb
ben het gesprek tussen de partners in
de bedrijfstakken, ivaar (nog) geen
p.b.o.-lichaam tot stand kan komen, op
gang te brengen over alle onderwerpen
die de belangen van de bedrijfstak
raken. Het gaat daarbij, aldus het
werp-advies. om het creëren en uitbou
wen van overleg en samenwerking op
de grondslag van de erkenning van de
wederzijdse verantwoordelijkheid voor
de gang van zaken.
Voorgesteld wordt deze commissies
heid van een dergelijk lichaam moet
voor een ieder zichtbaar gericht zijn
op daden van vrij bestuur en niet op
verordenend optreden, om de grond
weg te nemen voor de (volgens de
SER-commissie overigens ongerecht
vaardigd) bestaande vrees voor dwang.
(Voor vervolg zie pag. 5)
meteen een positieve inhoud te gevi
door hen de periodieke rapportering over
de ontwikkeling in hun bedrijfstakken op
te dragen. Dit zal dan niet alleen leiden
tot verbeterde aanpak voor hun bestu
rende werkzaamheid, maar tevens van
groot belang zijn voor het ontwerpen en
uitvoeren van het overheidsbeleid op
sociaal-economisch gebied, waarbij de
commissies tevens kunnen adviseren.
De commissies zouden (bij SER-veror-
dening) moeten worden ingesteld in over
eenstemming met de organisaties, waarbij j
naar het oordeel van de SER voldoende
meerderheid var de betrokken werkge-|
vers en werknemers zijn aangesloter De!
instelling moet ook kunnen inhouden het i
erkennen van de reeds bestaande organen I
van samenwerking, zoals in de metaal-
en de textielindustrie.
„Lichte" schappen
De commissie-Van der Grinten ziet
de figuur van het „lichte" bedrijfschap
als een openbaar lichaam dat zich niet
of nog niet wil begeven op het terrein j
van regelend optreden. De werkzaam-1
Alle goede merken in één zaak:
Zoutmanstraat 40c en 53d. Tel. 070-333970* Den Haag.
GROTE BALANSOPRUIMING
x 240 van 169.— voor 134.90 225 x 315 van 295.— voor 23
GORDIJNSTOFFEN van 14.50 voor 6,90
Coupons voor HALVE PRIJS
EXTRA Koopje VERZET-BOUCLé TAPIJT
100 cm. breed van 25.75 voor 18,75
DIVERSE MEUBELEN MEI 10 TOT 20' i KORTING
Interieurverzorging BULTHUIS
BOTERMARKT 23
