Nieuwe leidse Courant
Drie ,schrijftafelmoordenaars' van
Nederlandse joden in arrest
Y erantwoordelijk
voor de dood van
tienduizenden
Reizen per trein
weer duurder?
Recordaantal van
huizen gebouwd
in
Nieuw proces op komst tegen dr. Wilhelm Harster
India kiest morgen
Sjastri's opvolger
115.000
1965
Transport
staking
ten einde
Commentaren
(jota)
Donderdag 13 januari 1966, 46ste jaargang
Directeur: F. DIEMER
Hoofdredacteur: Or E. DIEMER
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Postbus 76
„StenWatiich ia ehebleven
ifMft kort in teghenipoet I"
Abonnementsprijzen p.ve. 0,88, p.m. 3.75. p.kw. 11.30 - Klantendienst bezorg,nq 18.00-19.00
Een foto uit 1953 van de gepensio
neerde Westduitse hoge ambtenaar
Wilhelm Harster, die in de oorlog
in Nederland betrokken was bij
de deportatie van Joden. Hij is
thans opnieuw gearresteerd.
Gehandeld op belofte
van een man
Jongen door ijs
gezakt en
verdronken
ROTTERDAM De zevenjarige Ed
ward van der Windt uit Rotterdam
is gistermiddag door het ijs van de
boezem aan de Slachthuiskade in Rot
terdam gezakt en na enkele reddings
pogingen verdronken.
Omstanders knoopten dassen aan el
kaar en vriendjes staken een kerst
boom naar het wak. Het kind wist de
ze vast te grijpen maar moest, over
mand door de kou, loslaten.
Het ongeluk gebeurde toen de jongen
een vat wilde pakken dat op het ijs
lag. Volgens verhalen van vriendjes zou
een man aan de kinderen koeiehorens
i uit het naburige slachthuis hebben be
loofd als zij het vat van het ijs haal
den. De politie van het bureau Boe
zemsingel ontferzoekt de juistheid van
deze verklaringen.
4 De tienjarige Stefanus Knoops uit
Heel, 7 km ten zuid-westen van Roer
mond is gistermiddag bij het schaatsen
door het ijs gezakt en verdronken. Zijn
stoffelijk overschot werd na een uur
door de politie opgedregd.
i
FXCLUSIEF
(Van onze speciale verslaggever Link van Bruggen)
MUNCHEN Twee Duitsers en een Duitse, die
tijdens de bezettingsjaren de directe verant
woordelijkheid hebben gedragen voor o.m. de
deportatie en de daarop volgende vernietiging van
110.000 Nederlandse Joden, zijn gisteren, nog vrij
plotseling, in hechtenis genomen door de officier
van justitie in het district München II, dr. B. A.
Huber.
Het zijn de thans 70-jarige dr. W i 1 h e 1 m Ha r s t e r, die in de periode
1940-1943 bevelhebber van de veiligheidspolitie en de veiligheidsdienst in
Nederland was, Willy Zoepf (58), voormalig hoofd van het beruchte
„Referat IV B 4" in Den Haag, enGertrud Slottke (63), in de
logsjaren de belangrijkste medewerkster van voornoemd bureau.
tie bestaan nauwe contacten die meer
dan eens in bezoeken over en weer
zijn uitgemond. Een groot deel
het belastende materiaal, dat enkele
streklkende meters bevat, is door ge
noemde Nederlandse instanties aange
bracht.
Huber, die in zijn functie van open
bare aanklager meer oorlogsmisdadi
gers aan de kaak heeft gesteld nog
onlangs werd de massamoordenaar en
oud-SS-generaal Wolff door zijn toe
doen tot levenslange gevangenisstraf
veroordeeld heeft jaren aan deze
drievoudige zaak gewerkt. Tussen hem
en het Nederlandse ministerie van
justitie de rijksrecherche en het
Rijksinstituut voor Oorlogsdocumenta-
Overheid
nog
in beraad
(Van oen onzer redacteuren)
UTRECHT „Wij verwachten nu elk ogenblik goedkeuring voor ta
riefsverhoging. Ik had zelfs gehoopt dat hier vanmiddag een bode van de
minister was komen binnenhollen met de goede tijding", verklaarde gisteren
ir. J. Lohmann, president-directeur van de Ned. Spoorwegen op de jaar
lijkse Nieuwjaarspersconferentie. „Maar toch kan zelfs een flinke tariefs
verhoging neen, ik noem beslist nog geen orde van grooótte de NS
niet uit de financiële moeilijkheden helpen. Daarvoor hopen wij op reële
•verheidsvergoedingen wegens sociale prestaties en concurrentieschade.
In sobere bewoordingen schetste ir.
Lohmann de oorzaken van het feit dat
de NS in het slop geraakt zijn (waar
van wij u enkele dagen geleden al be
richt gaven): het verlies van rond 25
miljoen gulden in 1965 opgelopen, is
te wijten aan de met 7 pet gestegen
kosten.
Niettemin stegen de opbrengsten
ook, en wel met 5 pet tot rond 685 mil
joen gulden. Dit is echter te danken
aan de tariefsverhoging, want de om
vang van het vervoer liep wat de rei
zigers betreft met 2 en wat de goede
ren aangaat met zelfs 10 pet terug en
de marktpositie van de NS liet niet
toe, de kostenstijging geheel te com
penseren met tariefsverhogingen.
Voor 1966 ziet de normale gang van
zaken er niet rooskleurig uit: 45 pet
van de totale uitgaven drukken op de
post personeel en het is te voorzien
dat deze kosten in het lopende jaar ver
der zullen toenemen, deels als „infla
tie-", deels als reële loonstijging, en dit
londanks een te verwachten daling van
de personeelssterkte met 500 man. Toe
nemende sociale lasten, huurcompensa-
ties en hogere pensioenlasten zullen
Waarvoor wel zorgen. Bovendien dient de
Weersverwachting
Meer vorst
DE Bilt verwacht tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking met opklarin
gen, maar plaatselijk ook enkele sneeuw-
Overwegend matige wind in hoofdzaak
noordoostelijk. Lichte, vannacht op de
meeste plaatsen matige vorst.
(Opgemaakt om 11.15 uur).
in het rapport-Van der Dussen aange
toonde loonachterstand nog te worden
weggewerkt
Nadat hij had uitgelegd dat het te
ruglopen van de personeelssterkte niets
heeft te maken met ontslagen, maar een
normale afvloeiing van krachten betreft,
die niet worden vervangen vanwege de
toenemende automatiseringen van het
seinwezen. van overwegbediening e.d.,
het vereenvoudigen van de reizigerscon
trole en de afschaffing van conducteurs
op goederentreinen, waardoor men met
voortdurend minder personeel toe kan,
noemde ir. Lohmann nog enkele facto-
welke de NS-bedrijfsresultaten on
gunstig beïnvloeden.
(Voor vervolg zie pag. 7)
Op
nieuw
Sijes
De inhechtenisneming van het in Ne
derland gewerkt hebbende drietal bete
kent een persoonlijke overwinning voor
de heer B. A. Sijes, die ook in de zaak-
Rajakowitsch zijn sporen heeft verdiend,
Als eerste medewerker van het Rijksin
stituut voor Oorlogsdocumentatie heeft
hij onverdroten geijverd vc
spannen van een proces tegen deze
„schrijfitafelmoordenaars" van Den Haag
die willige werktuigen waren van joden-
vernietiger Adolf Eichmann.
Wanneer het proces tegen het trio zal
aanvangen, is nog niet bekend. Het
moeden bestaat dat het in
zal beginnen en enkele maanden zal du
ren. Het is zeker dat er heel wat Neder
landse getuigen gedagvaard zullen wor
den. De tenlastelegging heeft als kern
medeplichtigheid aan moord op 110.000
Nederlandse joden.
Zes jaar
HARSTER, die onmiddellijk na de
log kon worden gearresteerd, is reeds
in Nederland berecht Het Bijzonder
Gerechtshof te Amsterdam veroor
deelde hem in 1949 tot een gevangenis
straf van veertien jaar, doch hij kreeg
na acht jaar gratie.
Na de veroordeling van de bevelhebber
van de veiligheidspolitie en de veilig
heidsdienst in Nederland hij was in
deze functie de rechterhand van de ge-
excecuteerde politiechef Rauter
werd in binnen- en buitenland nog veel
ongebruikt belastend materiaal ont
dekt Een deel hiervan is door dr.
Huber aangegrepen tegen Harster een
nieuw proces te beginnen.
Volgens de Duitse rechtsopvatting moet
de eerste de overtuiging hebben dat
de strafmaat veel te laag is geweest
Van het vonnis, dat straks moet wor
den geveld, moeten de jaren worden
afgetrokken, welke Harster al in ge
vangenschap heeft doorgebracht.
(Voor vervolg zie pag. 7
Uitslag niet te voorspellen
(Van een correspondent)
NEW DELHI Indiërs, die zich
anderhalf jaar geleden afvroegen
„Wat gebeurt er na Nehroe zien
zich nu geconfronteerd met de vraag
„Wie komt er na Sjastri Morgen
wordt wellicht reeds een beslissing
genomen. Tot verrassing van de In
diërs werd het eerste probleem goed
opgelost, toen de leiding van de con
grespartij (die in India aan de macht
is) haar keuze liet vallen op Sjastri.
Dat het een wijze keuze was bleek
later uit de algemene steun, die
Sjastri ontving gedurende zijn ru
moerige ambtsperiode als premier.
De situatie aan de top van de congres
partij is echter veranderd. Kamaraj, de
voorzitter van het congres, heeft niet
meer de macht en invloed, die hij altijd
had. Hij dankte zijn tweede ambtsperiode
als partijleider aan Sjastri. Dat Kama-
irvvloed geleidelijk verminderd was
bleek ook uit het feit. dat Sjastri uit
eigen beweging de minister van finan
ciën Krisjnamachari van zyn functie
onthief en hem verving door een kandi
daat van de Bengaalse congresleider.
Atulya Ghosj. Sjastri had geleidelijk aan
zijn positie binnen de partij versterkt en
zich laten kennen als zeer besluitvaar
dig. Hij was niet langer de bleke en
zwakke man van het compromis die hij
leek toen hü Nehroe ODvolgde
DEN HAAG Vorig jaar zijn
114.700 nieuwe woningen gereed ge
komen. dat is 13.700 meer dan in
1964. Op het eind van 1965 waren
rond 148.000 huizen in aanbouw. Dit
blijkt uit voorlopige gegevens van
het Centraal Bureau voor de Statis
tiek. In geen ander jaar werden zo
veel huizen voltooid resp. in aan
bouw genomen. Het recordaantal is
mede te danken aan de ongekend
hoge produktie in december 1965
toen 14.100 woningen gereed kwa
men, tegen 13.936 in december 1964
Minister Bogaers (Volkshuisvesting
en ruimtelijke ordening) heeft deze
cijfers vanmorgen verstrekt op een
persconferentie. Hij wees erop, dat de
verwachtingen voor 1965 steeds zijn
opgevoerd, maar desondanks telkens
weer werden overtroffen. De aanvan
kelijke prognose bedroeg 105.000 wo
ningen, maar in de regeringsverkla
ring van het kabinet-Cals werd een
Bogciersuon in gen
f25.000
(Van onze parlementsredactie)
cijfer van 110.000 genoemd en in de
toelichting op de begroting-1966 werd
gegokt op 112 a 113.000. Het jaarge
middelde van de periode 1959 t/m
1963 komt uit od 81.606 gereedgeko
men woningen.
Zuid-Holland voort
op
In 1965 kwam in Zuid-Holland het
grootste aantal woningen gereed, nl-
24.770 tegen 20.612 in 1964. Het meest
werd in Rotterdam (af)gebouwd, nl
4.545 ('64: 3.872). tegen 3.595 in Am
sterdam en slechts 1.625 in Den Haae
In 1965 werd met de bouw van 119 890
huizen begonnen, tegen 108.799 in 1964.
93.766 in 1963. 91.880 in 1962. 101.768 in
1961 en 86.025 in 1960.
Over het aantal afgegeven machtigingen
tot gunning, premiebeschikkingen eD
rijksgoedkeuringen in de jaren 1962 tot
en met 1965 verstrekte minister Bogaers
de volgende gegevens: 38.000 woning
wetwoningen en 27.067 premiewoningen
in 1962, 37.262 resp. 25.558 in 1963, 49 608
resp. 26.265 in 1964 en 59^87 resp. 29.499
in 1965. Voor de ongesubsidieerde sector
bedroegen de cijfers 23.894 in 1962, 26 750
in 1963, 23.363 in 1964 en 31.584 in 1965.
Verruiming
Minister Bogaers kondigde vanmor
gen ook een verdere verruiming van
het rijksgoedkeuringsbeleid aan ten
aanzien van de goedkope huizen voor
eigen bewoning. Besloten is de bouw-
kostengrens van woningen waarvoor
rijksgoedkeuring kan worden verleend
buiten bezwaar van provinciale en ge
meentelijke woningcontingenten, per J
februari a.s. te verhogen van f 2C.000
tot f 25.000 Bovendien zal een aantal
voorwaarden, waaraan tot dusver
moest worden voldaan voor het ver-
nister van buitenlandse zaken optreedt,
terzijde te schuiven, zoals dat gebeurde
nadat hij in 1964 Nehroe voorlopig was
opgevolgd. Hoewel hij geen grote steun
van de partij heeft, zal hü mogelük ge
zien worden als de kandidaat van het
compromis, die voor alle leden zo niet
voor de meerderheid van de mldengroep
van de congrespartij aanvaardbaar is.
De andere groep, geleid door Morarje
Desai, de vroegere minister van finan
ciën, heeft de strijd om de macht nooit
opgegeven. In feite heeft Desai die een
aanzienlijke steun geniet, steeds op een
come-back gespeculeerd. Tegenover
Sjastri's optreden ten tijde van de Chi
nese dreiging en het Indisch-Pakistaanse
geschil, dat zijn reputatie aanzienlijk
vergrootte, staat het Rann van Kutch-
compromis, dat in het land geen goede
ontvangst kreeg. Mogelijk heeft Desai
daar voordeel uit kunnen behalen, maar
ook hij had en heeft nog steeds
veel tegen zich. Zijn onbuigzaamheid en
dogmatische standpunten maken hem
voor velen in en buiten de partü niet
aanvaardbaar.
Nehroe's dochter
De groepering waarvan Krisjna Menon
en Malaviya deel uitmaken, schuift mo
gelijk een kandidaat naar voren. Namen
zijn echter neg niet genoemd. Tot de
kanshebbers kunnen gerekend worden
Patil, die reputatie heeft een sterk en
slim politicus te zijn en mevrouw Indira
Gandhi. Nehroe's dochter, die naar men
zegt geweigerd heeft het premierschap
te aanvaarden na de dood van haar va
der. maar ditmaal deze mogelijkheid
misschien met van de hand zal wijzen.
Vu Kamaraj ten dele ..onthand'' is
zouden de partijleiders, met name Atulya
Ghosj. wel eens nieuwe machtsverhou
dingen in het congres in het leven kun
nen roepen. Meer dan het principe zal
de persoonlijkheid een factor van be
slissende betekenis kunnen worden.
Voetbal afgelast
DEN HAAG De KNVB heeft alle
wedstrijden voor het amateurvoetbal van
zaterdag afgelast. Het betreft hier ook
alle wedstrijden voor zaterdag in de
afdeling.-
Dieven, die men een zekere t
metelheid niet meg ontzeggen,
hebben tientallen schilderijen ge
stolen uit het museum te Besan-
gon (Frankrijk). De oogst was z
groot, dat een vrachtauto moest
worden gebruikt voor het
voer: de wagen werd koelbloe
dig tegen de gevel van het mu
seum geplaatst. De lijsten ble
ven leeg achter.
New York opgelucht
NEW YORK De transportstaking
behoort tot het verleden. Het gezags
orgaan voor het transport heeft van
daag de aanbevelingen aanvaard van
een groep bemiddelaars. Eerder werd
door de vakbonden aanvaarding
aanbevolen.
De vertegenwoordigers van de directie
der vervoersbedrijven hebben laten we
ten dat de bussen zo spoedig mogelijk,
waarschijnlijk morgenochtend al, weer
zullen gaan rijden. De ondergrondse zal
iets later gaan draaien.
OORLOGS-
VRAAGSTUK
De Gereformeerde Synode wil con
tact opnemen met de kerken in het
contact in overheidszaken (CIO) ter
gezamenlijke bezinning op het oor-
logsvraagstuk. Zij is to vertuigd van
de noodzaak, dat het besluit zelf met
algemene stemmen werd genomen.
We juichen deze stap toe. Een van do
achtergronden bij de moeilijkheden
binnen het contact in overheidszaken-
militairen (CIO-M) was het verschil
van inzicht over het Hervormde
kernwapenrapport. Het is goed, dat
dit moeilijke probleem nog eens
grondig, en dan gezamenlijk, wordt
doorgesproken.
Een gemakkelijk gesprek zal het nlM
worden. Het is zelfs de vraag, of een
weg uit dit probleem te Vinden ia.
Eveneens, of de kerken wel in staat
zullen zijn tot een gelijkluidend rap
port.
Is daarom een dergelijk gesprek niet
te ambiteus? W'e menen van niet.
vanuit het evangelie moet met dit
probleem geworsteld worden, en wil
len de Kerken samen worstelen, dan
is al veel bereikt
We hopen dat het Initiatief bij de
andere kerken gunstig zal wordon
ontvangen.
TE VEEL HULP
In 1964 is in de Tweede Kamer veel
te doen geweest over het begrotings
bedrag dat het kabinet-Marijnen voor
ontwikkelingshulp in 1965 had uitge
trokken. In een motie-Smallenbroek
eiste de meerderheid geleidelijke ver
hoging. De regering gaf schoorvoe
tend toe. maar de Kamer kreeg pa*
volledig haar zin toen halverwege
1965 het kabinet-Cals optrad en mi
nister Vondeling het bewuste bedrag
per aanvullende begroting met en
kele tientallen miljoenen opschroefde
tot ruim 300 miljoen.
Uit een verklaring van minister Bot
bleek gisteren, dat een derde deel
van dit bedrag door beperkt opneem-
vermogen van de ontwikkelingslan
den onbesteed is gebleven. Gezien
de parlementaire voorgeschiedenis
een verrassende mededeling.
Nieuw Is het verschijnsel overigens
niet. Ook in '63 en 64 bleef als gevolg
van het ..pijplijn-effect" de feitelijke
bestede ontwikkelingshulp beneden
de begrotingsraming Desondanks is
de Nederlandse biidrage telkenjare
verhoogd, voor 1966 zelfs met ruim
100 miljoen.
Daaraan willen we niets afdoen, maar
wel is duidelijk dat de verhoging zin
vol moet zijn. Ze mag niet alleen
symbolische en psychologische bete
kenis hebben. De meerdere gelden
moeten ook daadwerkelijk worden
besteed. Daaraan schort het kennelijk
nog. Aan het opheffen van de oorza
ken dient meer aandacht besteed.
KLM-steivardess
serveert voortaan
in kazak
AMSTERDAM De KLM wil van
de stewardess nog meer gastvrouw
maken. Zij krijgt een nieuw uni
form, lichtblauw, minder getailleerd,
en aangepast aan de kleuren van de
cabines van de nieuwste vliegtui
gen. Het donkerblauwe pakje dat
acht jaar geleden werd geïntrodu
ceerd, gaat dus verdwijnen. Nieuwe
ontwerper is de firma George Pisa
in Eindhoven
Een nieuwtje is voorts de kazak: een
korte overgooier, die over de rok en
de witte blouse wordt gedragen bij
het serveren.
krijgen van rijksgoedkeuring buiten
het contingent komen te vervallen.
Volgens de op 1 januari 1966 in werking
getreden Beschikking Geldelijke Steun
Eigen Woningen zullen de f 25.000-wonin.
gen veelal in aanmerking komen voor een
bezitsvorm ingsbijdrage.
Minister Bogaers deelde mee contact te
hebben gehad me» de directie van de
N.V. Fokker over de produktie van
plastic woningen.
Zoals bekend heeft Fokker hiervoor
een project ontwikkeld. Minister Bo
gaers zal verdere onderzoekingen in
deze richting hebben aangemoedigd
Hij hoopte dat de ontwikkeling van
plastic huizen en bouwonderdelen zal
leiden tot een kwaliteitsverbetering
van de woningbouw.
Johnson: Volhouden in Vietnam
Pagina 5
Hartje winter in Neder
land: vallen cn opstaan op
de gladde ijzers, heel ge
noeglijk op ijsbanen, sloten
en vaarten, maar ook
vinnig en gespannen tij
dens de vele wedstrijden
die overal gereden wor
den. Zie pagina 9.
Klans Vaak
verveelt
Zie Ethergolven
Nederland kan zijn
hulp niet kuijl -
Zie pagina 7
KALFSVLEES GOED-
KOPER - pagina 7
„Ssst, u maakt de oppas wakker'
t/WWVVVVWWVVVVVVWWWVVWVWVWVVWVVWWWVVWWWVWWVWWVWWVWVVWV«WW
