Radio onverwoestbaar bij
grote tv - experimenten
wil je
een stok
kaas
uit bet
vuistje
Het geheime dorp
re* Spannende
Interland
Geen sprake van „het oudje
Eddy
MAANDAG 10 JANUARI 1966
fiTHÊRGOLVEN-ETHERGOLVIN-ETHERGOtVEN-ETHERGOlVEN
11 ÈÏHERGOLVEN-ETHERGOIVEN-ETHERGOIVEN-ETHERGOIVEN.
^Commentaar
ijnd 1
Met de hakken over de sloot heeft
Nederland zaterdagavond de stand inj
ie Interland-quiz met België op 21
lebracht. Dat gebeurde na een span-j
lende wedstrijd, waarin Enkhuizen en
hun krachten maten.
Het rommelige spektakel in beide
mV1teden, dat dankzij de speelse regie
hls een vermakelijk kijkspel op hei;
Dcherm kwam, was vooral bij ae
Sloegenwedstrijd opnieuw de som van
jnleele vindingrijke opgaven. Trou-'
pens: dat gold ook de krachtmeting
n het verzamelen van oude kranten,
paarvan wankele bergen werden ge
haakt.
j Zowel in Enkhuizen als in Tongeren
bas de bijtende vrieskou geen spel-
Weker. Er stonden vele honderden
nensen als enthousiaste supporters
langs de hekken. Het gure weer had
tok geen vat op de verslaggevers, die
in het vuur van de wedstrijd door de
manning werden gegrepen en voor
Reportages heet van de naald zorgden.
Mies
en. Bijna een uur lang was de schijnbaar
onvermoeibare Mies Bouwman gast-
.jtrouwe in het Amsterdamse Frascati
vaar haar nieuwe programma zater-
edag van start ging. Opvallend was voor
illes de bijzondere actualiteit van dit
programma, dat tevens met vaart werd
febracht. Zeer uiteenlopend waren de
)asten die de revue passeerden, onder
A vie een bekend voetballer, artiesten die
161 hebben meegewerkt aan het omstreden
Duitse tv-programma „Hallo Nach-
)arn" (met als verrassing een overi-
jens onschuldig liedje uit het onlangs
jerboden programma), de Rotterdamse
filmster" mevrouw Langstraat en de
pas herstelde tienerster Trea Dobbs
Inet haar verloofde.
j Bijzonder up tot date was het vraag-
eriiesprek met de heer Kreuger die
lan Cremer van plagiaat beschuldigt
in een direct hierop vertoond filmin-
ierview met deze zo langzamerhand
aardig ver-Amerikaanse Cremer zelf
in zijn hotel te New York. De hem in
terviewende Friso Endt verwees na af
loop terecht verschillende door Cremer
genoemde getallen naar het rijk der
fabelen.
De Spaanse zingende schoonmaak
ster en de schatgravers van Seroos-
kerke waren heerlijk echt menselijk.
De grote verrassing was tenslotte de
1bijzondere gastRotterdams burger- bezig met opiniepeilingen aangaande
Weester W. Thomassen. Deze gaf de luisterdichtheid. Uit de jongste is
neester W. Thomassen. Deze gaf
ütstekend geformuleerd hoogst
loeiende antwoorden op de tien hem
lestelde vragen. Wij wensen Mies nog
teel succes met haar programma waar-
mn de eerstvolgende aflevering over
veertien dagen op het scherm komt.
Heksen
Waren we niet zo verwend geweest
net het al lang lopende, speelse feuill
eton „De schone heks" dan had het
elevisieblijspel (eveneens van Ame-
ikaanse herkomst) dat de AVRO
listeravond uitzond, ons om de dwaze
ntuaties bepaald meer gefrappeerd;
aten we er eigenlijk op te teach-1
dat Petra Laseur haar neus zou
ichudden zoals Samantha dat zo ver
nuftig doet en keken we niet meer
:o bar op van de camerafoefjes die het
,1toveren" waar moesten maken.
Niettemin was het een aardige tijd
passering en er viel te genieten van
'm*lieel bekwaam spel in alle rollen, want
regisseur Walter van der Kamp had
een viertal tonelisten van grote naam
bij elkaar gebracht. Mary Dresselhuys
nam genoegen met een weinig bete
kenende bijrol (waar zij nog best iets
van maakte) en liet de eer van de
hoofdrol over aan haar talentvolle
dochter Petra, die Koen Flink als
voortreffelijke tegenspeler had.
De gesprekspartners in Opspraak
hielden zich eerder op de avond veel
beter aan het gestelde onderwerp dan
gewoonlijk het geval is, maar verloren
zich toch weer in te veel getheoretiseer;
is'paardoor het voor buitenstaanders
[allemaal zo nodeloos ingewikkeld
jcordt gemaakt. Misschien wordt het
langzamerhand ook tijd, dat men voor
I Jdeze op zichzelf toch interessante m-
fcrieJc eens een andere vorm gaat zoe-
fco,.
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM Ze hebben ongelijk, al die verwoede televisie-
minnenden, die in de laatste jaren de „goede ouwe radio" een wisse
dood voorspelden en, laten we maar eerlijk zijn, dat nóg steeds doen.
Jawel, we kennen ze bij velen tegelijk, die gelukkige kijkers, die zo
overtuigend kunnen zeggen: ,,De radio? O welnee, die komt bij ons
nóóit meer aan!"
Nu ja, als er tieners in huis zijn, wil het ding nog wel eens
schetteren en brullen, maar serieus luisteren naar een radiopro
gramma Dat staat immers niet meer!
nen (van alle leeftijden!) zelfs 's
avonds tussen 6 en 12 uur regelmatig
naar de radio luisteren. En ook thuis.
Uiteraard heeft de Amerikaanse ra
dio voordeel bij het feit dat er in dit
.land heel veel zeer lange afstanden
Maar vraag je: „Waarom het toestel per aut0 worden afgelegd en dat
dan niet opgeruimd?" dan komt er I practisch elke automobilist in zijn
1 een ontwijkend antwoord. Neen, het wagén een toestelletje heeft dat hem
blijft „maar". Ook al doe je er zoge-de rijtijd helpt korten. Misschien wel
Vi
Draadomroep vanavond
MORGEN
m. KRO: 7.00 Nieuws. 7.10
Meditatie. 7.15 Lichte grammofoonmuziek.
-.30-7.32 Nieuws; 7.45 KNAC/ANWB we
geninformatie). 7.55 Overweging. 8.00
Nieuws. 8.10 Lichte grammofoonmuz. (8.30-
8.32 Nieuws). 8.40 Voor.de hulsvrouw. 9.35
Waterstanden. 9.40 Schoolradio. 10.00 Geva
rieerd muziekprogramma. 1.0.50 Lichtbaken,
lezing, (herhaling van zaterdag jl.). 11.00
Voor de vrouw. 11.30 Lichte grammofoon-
k. 11.50 Volaanvooruit, praatje.
Angelus. 12.03 Operettemuziek (gr).
12.20 Voor de boeren. 12.27 Mededelingen
t.b.v. land- en tuinbouw. 12.30 Nieuws. 12.40
Actualiteiten of grammofoonmuziek. 12.50
Lichte grammofoonmuziek en praatje. 13.35
Voor de plattelandsvrouwen. 13.45 Licht
muziekprogramma. 14.45 Zie, ik maak alk
:en. 16.40 Prograr
luiste-
i V V O
17.00 Voor de jeugd. 1
"ers. 17.50 Overheidsvoorncnting. iö.uu
ionale volksliederen. 18.20 Uitzending
Christelijk Historische Unie. 18.30
Radio Volks-Universlteit.
Hilversum II. 298 m. AVRO: 7.00 Nieuws
en ochtendgymnastiek. 7.20 Lichte gram
mofoonmuziek. VPRO: 7.50 Dagopening.
AVRO: 8.00 Nieuws. 8.10 Lichte grammo
foonmuziek. (Om 8.25-8.30 De Groenteman).
8.45 Morgenwijding. 8.55 Klassieke grammo
foonmuziek. 9.00 Voor de zieken. 10.00 Voor
de kleuters. 10.10 Arbeidsvitaminen (gr).
(Om 11.00-11.02 Nieuws. Om 11.02-11.32
R.V.U.: Balletactualieiten)12.00 Licht
maestoso. Rot
Franse
I Allegro
Larghetto, Rondo. Viva-
Györgv Czlffra, piano; Orkest van de
i .o.ise nationale Radio o.l.v. Manuel Rosen
thal. II. Hector Berlioz. Harold in Italie,
Harold in de bergen. Mors van de pelgrims
die hun avondgebed zingen. Serenade van
een bergbewoner van de Abruzzen aan zijn
geliefde. Banket van de rovers. Yehudi
Ménuhin, altviool: Philharmonia Orkest o.l.v.
Colin Davis. III. Franz Liszt. 1. Les Preludes,
symphonisch gedicht nr. 3. Suisse Romande
Orkest o.l.v. Ataulfo Argenta. 2. Mephisto
wals. Philharmo fifg
o.l.v. Chrlstoph v
Münchcn
semble. 12.27 Mededelingen t.b.v. land-
tuinbouw. 12.30 Overheidsvoorlichting. 12.40
Licht ensemble. 13.r gf- *A -j
Journaal. 13.30 "t
iws. 13.10
Muzikantenuur. 14.40
9.00 Nieu<
16.02 Musetteklanken (gr). 16.15
York ca
r/NCRV:
9.02 Instrumentaal allerlei (gr).
calling,
"FM-kanalen!' NRU/NCRV:
110.00 Nieuw!
(gr). (Om 11.00 Nieuws). 12.00 Nieuws.
Volksmuziek (gr). 12.30 De Top Tien
deze week (gr). 13.00 Nieuws, eventueel
actualiteiten. 13.02 Elektronisch pianospel
met ritmische begeleiding (gr). 13.30 Klan
ken van eigen bodem (gr). 14.00 Nieuws.
11.02 Lichte vokale muziekjes (gr). 15.00
Nieuws. 15.02 Licht platenprogramma. 16.00
Nieuws.
16.02 Platenshow voor de tieners.
NRU/VARA: 17.00 Nieuws. 17.02-18.00 Ver-
zoekplatenprogramma.
Beetje miskenning
deert haar niet
naamd „niets meer mee"., dat „beste i ^uist daardoor gaat het dan opvallen,
oudje" is een stuk van het huis ge- wat de radio allemaal heeft te bieden,
worden, de deur uit gaat het met.
Intussen....wanneer men dat „oudje" Zelfde mededelingen bereiken ons
dan eens bekijkt, blijkt het gewoon- ,uit andere landen. Bovendien zijn
lijk een fraai, modern toestel te zijnJdaar de talrijke buitenlandse diens-
want het een beetje geringschattend ten. Deze doen enorm veel goed en
behandeld medium wordt qua appara- worden heel druk beluisterd. Hier
tuur toch wel keurig bijgehouden. j vervult de radio voor vele emigranten
De radio is nog altijd niet doodge
gaan, en zal nog een heel lang leven
hebben, niet minder lang dan zijn
gróte concurrente, de televisie. Die
„goeie ouwe" heeft nl. de tijd. Zelfs in
landen, die van de ochtend tot de
avond, ja zelfs 22 uur per etmaal
televisie uitzenden.
de band met het verre moederland.
Geen wonder, dat de Nederlandse
regering heeft toegestemd in de fi
nanciering voor een radio-steunzen-
der op Bonaire ten bate van de
Wereldomroep.
Er zullen daar twee stations worden
j gebouwd, ieder met een vermogen
v„ ivan 250 kW, die via de korte golf
Wat wordt ons shield uit de er lsaan werken zodat de s(em vm)
Staten, waar men ook. de jaren heeft j Nederland op he, gchEie Amerikaanse
continent sterker zal worden
hoord.
Dat is een kwestie van groot en
algemeen belang: ook op deze wijze
jaren zal zij ook in Europa gaan
werken: dat er algemeen wordt geëx
perimenteerd weet U sinds lang.
Een tweede belangrijke ontwikke-
ling in de televisie-overbrenging is
de knechting van de ruimte. Wat wij
vroeger een sprookje dachten te zijn,
is al „oude" waarheid geworden: dat 1
kunstmaantje, draaiend om de aarde, j
dat men dagelijks een paar halve i
uurtjes kon gebruiken als relaiszender
over de oceanen.
De met de aarde meedraaiende, j
bijna 24 uur bruikbare satelliet heeft
dat experiment allang' weer in de
schaduw gesteld. Straks zal er een
collectie van „Early Birds" zijn... en
eer het zover is zal men wel hebben
uitgevonden, dat er geen satellieten
meer nodig zijn, maar dat men de
maan en wie weet andere planeten
kan gebruiken.
Of we daar allemaal zoveel geluk
kiger door zullen worden? Een vraag,
welke hier liever niet moet worden
beantwoord, dat is nl. een heel ander
verhaal.
Wel weten we, dat de radio zich
van dit alles niets behoeft aan te trek
ken: zij profiteert van elke nieuwe
mogelijkheid tot televisierelais rustig
mee: het geluid laat zich nog altijd
veel beter „sturen" dan het beeld.
En haar ondergan wordt dit alles
beslist niet: zij behoudt haar eigen
taak, zij blijft bemind, zij mag een
tijdlang bij deze en gene worden
miskend.... och, dat haalt zij vanzelf
r op.
Jit de Haagse Kof geplukt.
gekend waarin het niet „stond'
radioprogramma's te beluisteren?
Daar stijgt de verkoop van radio
toestellen met het jaar- In 1965 wer
den er maar liefst 32 miljoen ver
kocht. Vanzelfsprekend overwegend
transistor-apparaten, want nu dat
mogelijk is geworden wil men zijn
radio zoveel als maar kan bij de hand
hebben. En dat in een land, waarin
het draagbare televisietoestelletje
geen goud meer kost
In Amerika houdt men zich ook
Hond met een
gouden tand
NORTH HYKEHAM (Enge
land) Dinkie een vijfjarige
zwart-witte collie zou de eer
ste hond zijn met een gouden
tand. Een paar dagen geleden
ging Dinkie naar de tandarts,
lag op zijn rug in de stoel, werd
verdoofd en in een behandeling
van een half uur kreeg hij een
18-karaat gouden kroon.
De tandarts wiens naam vol
gens Brits gebruik niet mag
worden bekendgemaakt zei dat
het gevaar bestond, dat de hond
tijdens de behandeling zou bij
komen en hem zou bijten, maar
het dier bleef rustig slapen.
De eigenaren van Dinkie,
Peter en Eunice Day. hebben
een aantal dressuurprijzen met
Dinkie gewónnen en zij willen
hem opleiden tot politie-hond.
Maar Dinkie brak een van zijn
tanden op een ketting en met
een gebroken tand zou hij niet
in staat zijn om een misdadiger
ua-st te houden.
Dierenartsen hadden aange
raden de tand te trekken, maai
de Days wilden dit niet, omdat
Dinkie er dan minder mooi zou
uitzien. Tenslotte stemde een
tandarts erin toe om de hond
een gouden kroon te geven.
VANAVOND TE ZIEN
Ned. 1 NTS
7.05 uur film over reptielen.
7.35 uur Flipper in moeilijkheden.
8.35 uur documentaire over Ernst Hemnnngway. voorafgaande aan
de hoofdfilm „Zo rijst de zon op", gemaakt
die dezelfde titel draagt en
r zijn roman
9.00 uur op het scherm komt en beslist niet geschikt is voor jeugdige
kijkers.
Ned. 2 NCRV
8.01 uur met Tanja Koen en Hans Rensenbrmk dieren kijken.
8.20 uur kunstjes met handboeien en de gevolgen^ daarvan in een
aflevering van ,,'t Is zó bij de luchtmacht
8.45 uur tienerprogramma „Hullabaloo".
9.45 uur zullen in „Wijzer worden" een oudere en een jonge bouw
vakker met elkaar praten.
10.05 uur filmpje over Franse kunstenaars die kerkramen maken.
VANAVOND TE HOREN
Hilverum I NCRV
7.30 uur gevraagde muziek.
8.30 uur Russische kunst en cultuur in „Adam, wie zyt gy.
9.50 uur tweede programma gewijd aan werken van Heinrich benut
10.50 uur Zuidamerikaanse amusementsmuziek uit Londen.
11.25 uur Signaal.
Hilversum II AVRO
7.20 uur muziek voor militairen.
8.05 uur quiz „Weet ik veel".
(kostbare) satellieten of een opzien
barende vereenvoudiging van beeld-
zou men de radio nooit meer kunnen
missen, alle televisionairê vooruitgang
ten spijt.
In lie toekomst
Wie in de toekomst wil -kijken, kan
zeggen: op den duur zal alles beeld
kunnen zijn, ook de „stem" van Euro
pese landen over de oceanen. Toege
geven dat dit, bij intens gebruik van
overbrenging (die dan nog moet wor
den uitgevonden) verwezenlijkt zou
worden, dan nog zal men het niet
zonder radio kunnen stellen.
Want wie is altijd in de gelegen
heid, en wie wil ook voortdurend de
buis bekijken? Nu al doet zich bij
velen kijkmoeheid voor. Een nadeel
van de televisie blijft altijd, dat
er niets anders bij kan doen.
Geen automobilist vindt baat bij
een kijktoestel: hij dient zijn ogen op
de weg te houden. In geen werk
plaats, hoe modern ook, kan een
televisietoestel dienst doen: niemand
kan arbeiden terwijl hij op een beeld
scherm kijkt.
Zelfs zo gewoon in de huiskamer
gaat op den duur de tv teveel tijd
roven. De handen kunnen niet gaan
als de ogén kijken, wèl als het oor
luistert. Daarom zijn radio-exploi
tanten noch hun vele program-
mamedewerkers angstig bij het zien
van de enorme experimenten, welke
de zich nog steeds ontplooiende tele
visie onderneemt.
Niet voor de vereenvoudiging van
de toestellen, die in „draagbaarheid"
toenemen, niet voor de kleuren, die er
hoe langer hoe meer in komen. Wij
hier in Europa zitten niet zo bar op
die kleuren te wachten, voor ons is
het zwart-wit nog goed genoeg.... de
kleuren hebben ons nog niet in de
greep.
In Amerika hebben de kleuren ook
al geen veroverende rol gespeeld, pas
nu, na 12 jaren experimenteren, groeit
de belangstelling plotseling uit.
Zentlers verrast
Wij kunnen U nu vertellen, dat de
zenders verrast zijn door het feit dat
de mensen ineens kleurenontvangers
gaan kopen: zij moeten die belangstel
ling honoreren.
Daarom werkt de electronische in
dustrie onder hoogspanning. Het is
een hausse, het is „in". De fabrieken
kunnen niet leveren naar de vraag.
Wij kijken daar uit de verte tegen
op, maar de feiten zijn ook alweer
minder spectaculair dan de berichten:
slechts 57 van de 750 Amerikaanse
zenders zijn op het ogenblik in staat,
kleuren uit te zenden. Daarvan heb
ben de grote networks met hun doch
terondernemingen de meeste voor hun
rekening: 28 NBC-, 12 CBS- en 9 ABC-
zenders beschikken over kleuren-
camera's, 118 zenders kunnen kleu
renbeeldband uitzenden (maar niets
„live"!) en 299 stations kunnen kleu
renfilm overbrengen.
Dat is dus allemaal niet om te
gillen. U moet in het oog houden, dat
de networks de leiding hebben, en
andere, particuliere zendstations, door
concurrentie dwingen. Daarbij zit de
concurrentie ook bij de networks zelf
en deze komt af van het grootste:
NBC. Daarbij dient men dan te weten,
da1. NBC is gesticht en wordt geëx
ploiteerd door.... de grootste electro
nische industrie van Amerika. In feite
maakt dus deze industrie aan de hand
van eigen capaciteit uit, wat er ge
beurt op kleurengebied.
hoofden, verenigd in de Nederlandse drukt,
an de vrije onderne-
hem te zwak uitge-
noodzaak
van sociale zekerheden in loondienst,
huiverig is voor de risico's van de
zelfstandigheid van het ondernemer-
wi.»c vau Vrouwelijke Bedrijfshoof- vrije onderneming in een gezonde schap. De jonge ondernemer kan wel,
den in Amsterdam bijeen om gezellig markteconomie. Zonder ondernemer, mits hij vakmanschap bewezen nee».
jaar te beginnen. Een gezel- verleent e
schap vrouwen, die stuk
verantwoordelijkheid drage
een onderneming en een ki
durft te dragen i
stuk er ook geen samenspel
voor consument
:leiner of De ondernemer stuwt door zijn visie
(machines, papier, regenjassen,
voorbeeld), middenstanders en groot
handelaren.
Presidente is mevrouw B. Kiek-
Wolffers (uurwerken), vice-presi-
dente mevrouw J. J. Schrameier-
Verbrugge-van Baaien (Assuranties).
Afdelingen zijn er in Amsterdam,
Den Haag, Rotterdam, Dordrecht, Gel
derland en Noord-Brabant. Ieder jaar
is er een internationaal congres, want
de N.U.V.B. is een „provincie" van de
Wereldbond Femmes Chefs d'Entrepri-
se evenals Frankrijk, België, de Duit- wel schokkend,
Drs. Hilbrink keerde zich ook tegen
de kreet „prijsbewust" van de consu-
uiuua uiuak: utst xmuiiiLo. ».v, ment. In de prijs zit ook de service-
tegen het welvaartstekort. Naast zijn verlening ,en als de consument al te
Vrouwen en
zakenleven
derde van de zelf-
Nederland blijft beneden
Onder die zelf-
Oostenrijk, terwijl Mexico het fiscaal
behandeld, waaruit menige een bescherming van die onderne
mers, die op de onderste trede van niet
prijsbewust wordt, d.w.z. alleen nog
naar de prijs kijkt, komt de dienstver
lening in het gedrang.
Een waarschuwende vinger ging
omhoog tegen de ondernemers zelf,
die de regering om beschermende
maatregelen vragen en later ontdek
ken in een corset van maatregelen
gedwongen te zijn. Vestigingswetten
en winkelsluiting werden met name
genoemd.
Wie denkt dat de kleine onderne
ming overbodig is of het zal worden
heeft het mis. De kleine onderneming
heeft een partnerfunctie voor het
grootbedrijf. In de schaduw van het
warenhuis bloeit de speciaalzaak.
Ik vond het interessante beschou
wingen en de moeite van het overden
ken waard, Voor ons, heel gewone i
grote consumentjes èn
het kleinbedrijf beginnen. Nu de
de garanties van mini-
ziekteverzekering, ouder- minimumblijvende ondernemers,
domspensioen en kinderbijslag heeft
verworven, achtte hij deze minimum-
de voorwaarden voor „het naakte be
staan" ook gerechtvaardigd voor de
ondernemer. Te meer daar de jonge
te Brussel worden gehouden en wordt werknemer de garanties
het bestaansrecht van de zelfstandige mumloon,
onderneming onder de loep genomen.
Vandaar dat dit jaar eregast èn spre
ker aan het nieuwjaarsdiner van df
N.U.V.B. de heer drs. A. G. Hilbrink,
directeur van de Koninklijke Neder- v
landse Middenstands Bond, was. Het generatie, opgegroeid met het begrip
«wfec^ Brick Bradford
NCRV:
Radiokrant. 19.30 Ver-
ïkprogramma (gr). 19.55 Op de man af,
latje. 20.00 Lichte grammofoonmuziek,
zuJO Adam. wie zijt gij?, klankbeeld. 21.15
I Oude gewijde muziek (gr). 21.50 Gees
liederen (opn). 22.15 Avondoverdenklm
Nieuws. 22.40 Boekbespreking. 22."
meptsmuziek u," Bttagf
23.20 Klassieke
ziek vffiB sm-
De ruimte
eigen
ld. 23.55-24.00
strijdkrachtenprogramma.
muzikale lezing. 21.10 (Stereo
orkest. 22.40 Radiojourn
grammofoonmuziek. 23.15
gramma uit de universitaire we
grammofoonmuziek.
Nederland I. NTS: 19.00 Nieuws in het
kort. 19.01 Klaas Vaak. 19.05 Weerbarstige
clowns, TV-film. 19.35 Flipper. TV-film. 20.00
Journaal en weeroverzicht. 20.20 Uitzending
van de Boeren Partij. 20.30 Uitzending
Stichting Socutera. 20.35 Herinnering -
Ernest Hemingway, koi
ZO
op. speelfili
keuringen 18 jaar). 23.05-23.10 Journaal.
Nederland II. NTS: 20.00 Journaal. NCRV:
i.Ol DJeren kijken, documentaire over die-
:n. 20.20 't Is zo bij de luchtmacht,
•e aflevering). 20.45 40 minuten
..eners. 21.25 Wijzer worden, documentaire.
21.50 Attentie. 22.06 K<
kuni
t bezoek
NTS: 22.10-22.15 Jour-
87
Zo was de boer van de Iemenhof niet
alleen een medewerker, maar ook een strijdvaar-
nan; bij hem kon een ieder terecht. De bossen
ïn geduldig, ze slokten alles op. Nu had hij
weer een auto, die Joden en Engelsen vervoerd
had en die te veel in de gaten liep, laten verdwij
nen. Hij scheen nooit gevaar te zien en oom Chris,
die roekeloosheid in de richting van het Geheime
Dorp niet dulden kon, maar aan de andere kant
ontzaglijk veel te danken had aan de altijd bereid
willig gegeven hulp als erom gevraagd werd, waar
schuwde steeds dringender en maande tot grotere
voorzichtigheid. Niet alleen de boer van de lemen-
hof, maar ook de hele verzetsgroep. Het zou niet
veel helpen, dat wist hij wel. De steen op de
helling der illegaliteit aan het rollen gebracht, kon
niet alleen niet meer in zijn vaart gestuit, maar
ook niet meer teruggebracht worden naar zijn
uitgangspunt. Gewaagde ondernemingen moesten
door nog gewaagdere ondernemingen gedekt wor
den en zo. raakten ér steeds meer. mensen in de
klem.
Op een of andere manier kreeg de S. D. lucht
van de verzetsgroep, die de wijk genomen had
naar de villa aan de bosrand, binnendoor niet
zover verwijderd van het dorp, waar Bonsma
woonde. En daar de Duitsers langzamerhand leer
geld betaald hadden, gingen ze geheimzinniger te
werk. Pas de nacht van tevoren lekte er het een
en ander van hun plannen uit en toen was het ook
al te laat om iedereen te waarschuwen. Wel
ontsnapten bijna alle ondergrondse werkers, maai
hun hoofdman werd gegrepen. Bij de huiszoeking
werden aanwijzingen gevonden, die regelrecht
leidden naar de boer van de Iemenhof en de
expediteur in het dorp. Nog voor het licht werd,
D O O B
H. H. VAN NUNATTEN— 3
DOFFEGNIF.S 5
raasden de motoren over de grote weg in de
richting der bossen.
Maar een ander was hun voor, Heintje! Op het
hoofdkwartier bij oom Chris en tante Christina
was in het holst van de nacht Gert aan komen
hollen. Ternauwernood zelf ontsnapt uit de omsin
gelde villa, sloop hij dwars door de bezetting naar
hier. Zijn kleren waren gescheurd, zijn gezicht
door takken geschramd. Zijn fiets had hij moeten
prijsgeven.Er moest gewaarschuwd worden, zo
vlug en zo veel mogelijk. In de kamer werden in
allerijl de plannen gemaakt. Oom Chris en tante
Christina stonden in hun nachtgoed om de uitge
putte jongen heen. Hij wou van geen rust, geen
eten of drinken weten. Hel was onmogelijk alle
betrokkenen te bereiken en de Duitsers hielden
belangrijke draden in handen. Onderduiken was
voor het moment het enige wat er voor Gert op
zat. Binnen een kwartier lag het huisje verlaten.
De bewoners waren naar alle vier de windstreken
weggevlogen.
Over de bospaden joeg Heintje naar de Iemenhof.
Vandaar zou hij doorgaan naar het Geheime Dorp.
daar de wacht houden en alles klaarmaken voor
groot alarm. Hij dankte de hemel, dat de boer van
de Iemenhof en die van het vroegere hoofdkwar
tier aan de dringende raad van oo mChris gehoor
hadden gegeven en hun vrouwen en kinderen al
na het grijpen van de jongen uit 'het Geheime
Dorp hadden laten onderduiken. Heintje had geen
tijd om op of om te kijken. Het begon te scheme
ren, maar het was toch nog niet licht genoeg om
te zien waar hij reed. Hij bonkte en hotste over
boomwortels, sloeg alleen op z'n richtingsgevoel
de juiste paden in en laveerde als bij instinct
langs de paaltjes, die de weg afbakenden. Als hij
nog maar op tijd kwam, als hij die Duitsers maar
vóór kon blijven. Een overhangende tak van een
den gaf hem een gevoelige tik tegen zijn voor
hoofd en schudde een regen van druppels over
hem uit. Zijn wiel sneed door een plas en goot een
ijskoude scheut water over zijn voeten. Overbodi
ge dingen als spatborden, kettingkast en jasbe-
schermers bezat zijn fiets al lang niet meer.
Het fietspad eindigde op de grote weg en hij
moest een honderd meter dwars door liet bos
lopen onr ongezien het andere fietspad te berei
ken, dat naar de Iemenhof voerde. Voor hij verder
ging, stond hij misschien twee seconden te luiste
ren, maar hij hoorde niets; alleen het wilde bon
zen van zijn eigen hart en zijn snelle ademhaling.
Een duif sloeg de vleugels uit en er kraakten wat
takjes onder zijn voeten, toen hij verder ging.
Alom was de vredigheid van de wijkende nacht,
die plaats maakte voor een windstille vochtige
oktobermorgen.
(Wordt vervolgd)
