Geen verandering in
apartheidsfilosofie
DOE UW POST VOOR DE NIEUWJAARSDRUKTE IN DE DUS! In verband m
nieuwiaarsdrukte geeft PTT u een goede raad: post uw correspon
wat eerder. PTT heeft dan ruimte voor tijdige bestelling,
Rennies^g)
Concilie heeft gevolgen
voor politieke wereld
Fusie-plan van de NOV
(ABOP) in stemming
4
Amerika wil op zondag
geen verkiezingen
Puzzelhoek
EX
Voor Russen komt
Kerstfeest nog
Uw probleem,»
is het
onze
DIASDAG 28 DECEMBER 1965^
Een woord voor vandaag
Het verhaal van de jongen Jezus in de tempel is meer dan een
mooi jeugdverhaal. „Zie, uw vader en ik zoeken u met smart",
zegt Maria. Maar is dat ook niet de levenshouding van veel
mensen. Ze hebben iets van het geloof gezien in het leven van
anderen. Ze hebben er een dominee over horen preken en het
toch niet helemaal begrepen. Ze hoorden een paar zinnen over
de radio of de televisie. En ze zoeken Christus.
Maar ivij zoeken Hem zo vaak waar Hij niet te vinden is. We
zoeken Hem in een verbeten poging ons leven te veranderen
maar we komen Hem niet tegen. We zoeken Hem in boeken
die over Hem geschreven zijn, en we kunnen Zijn levende
aanwezigheid niet ontdekken. We zoeken Hem soms in de kerk
en ook daar ontdekken we Hem niet onder de stroom van
mooie woorden.
Christus Zelf geeft het antwoord: „Wist gij niet dat lk bezig
moet zijn met de dingen Mijns Vaders?" Zijn ouders begrepen
het niet? Wij ook niet? Christus is daar te vinden waar God
bezig is. Maar waar is God aan het werk? In Zijn Woord, want
Zijn Woord schept nieuw leven. In Zijn kinderen, want door
hen heen openbaart God Zich. Abraham Kuyper ontdekte
Christus in en bij Pietje Baltus. Soms zoeken we zo ver weg
en is Hij zo dicht bij, in de mensen die wij in onze hoogmoed
voorbij lopen.
We lezen vandaag: Psalm 29.
Prof. Geyser verwacht in volgende vijf jaar
Prof. Van Kleef
overleden
(Van onze kerkredactie)
HILVERSUM Op 76-jarige leeftijd
is de bekende oud-katholieke theoloog
prof. dr. B. A. van Kleef overleden. Hij
genoot internationale bekendheid, vooral
door zijn arbeid op kerk-hlstorisch ge
bied. De begrafenis vindt morgen plaats
in Egmond aan Zee, waar prof. Van
Kleef in de dertiger jaren pastoor, wet
houder en loco-burgemeester was.
Bastiaan Abraham van Kleef werd 13
•pril 1889 te Culemborg geboren. Hij stu
deerde aan het theologisch seminarium
van de Oud-Katholieke Kerk en aan de
universiteit van Bern en werd 26 maart
1916 tot priester gewijd. Nadat hij korte
tijd kapelaan te Haarlem was geweest,
dinde hij achtereenvolgens de gemeenten
Messkirch (Duitsland), Zaandam, Amster
dam en Egmond aan Zee als pastoor.
Van 1938 tot 1945 was prof. Van Kleef
president van het oud-katholieke semina
rie te Amersfoort. Vervolgens werd hij
weer pastoor in Culemborg. Na zijn eme
ritaat in 1956 was hij erekanunnik van
het metropolitaan kapittel van Utrecht
waarvan hij twintig jaar deken was.
Naast zijn wetenschappelijke arbied op
het gebied van het Nieuwe Testament
staat zijn kerkhistorische studie. Bekend
is met name het standaardwerk over de
..Geschiedenis van de Oud-Katholieke
Kerk in Nederland", dat hij in 1953 publi
ceerde. Zijn grote verdiensten voor de
internationale oud-katholieke wereld von
den erkenning, toen de oud-katholieke fa
culteit van de universiteit van Bern hem
in 1960 een eredoctoraat verleende.
Classis Brabant:
Breda is nog wel
vrijgemaakt
DEN BOSCH De classis Noord-Bra
bant/Limburg van de Gereformeerde
Kerken 'vrijgemaakt) houdt de oordelen
«n uitspraken van de particuliere synode
van het zuiden in. de kwcstie-Breda niet
voor vast en bondig. Zij zal hiervan ln
appèl gaan bij de generale synode.
De particuliere synode van het zuiden
sprak eind november uit. dat de Bredase
kerkeraad met ds. K. C. Smouter het
kerkverband had verbroken, omdat de
kerkeraad zou weigeren te verklaren,
dat de drie formulieren van enigheid in
alle artikelen en stukken der leer in
alles overeenstemmen met de Heilige
Schrift.
De classis meent, dat deze overweging
van de particuliere synode „feitelijk
onjuist" ls. Reeds 5 april sprak de kerke
raad uit. dat hij niet langer een binding
..met voorbehouden" ten aanzien van de
belijdenis wenste, zoals in het formulier
van 1957 stond.
De classis wil dan ook niet ingaan op
het verzoek, om de Bredase „tegenkerke-
raad". die in april gevormd werd, te
erkennen als de wettige kerkeraad van
Breda. De classis wil met dit besluit deze
broeders echter niet loslaten en zoekt
naar wegen, om ook hen bij het kerkver
band te behouden.
In een radio-uitzending in Amerika
is paus Paulus VI uitgeroepen tot ..man
van het Jaar".
Genoemd werden de recente oproep
van dc paus om de Vietnamese oorlog te
beëindigen, zijn leiding van het concilie
en zijn pleidooi voor de vrede ir
Verenigde Naties.
De Methodistenkerk van Indonesië is
op een bijeenkomst van het uitvoerend
comité van de Wereldraad van Methodis-
tenkerken toegelaten als 21e lid van deze
raad. Vorig jaar kreeg de Indonesische
kerk. die ontstaan is uit Amerikaanse
zending haar zelfstandigheid.
Brandend maagzuur?
helpen direkt!
Drijvend onderdak
voor studenten
AMSTERDAM Morgen of overmt
gen verwacht men het passagiersschip
Caledonia in Amsterdam. Het zal lig
plaats krijgen bjj het Centraal Station
en als verblijfplaats gaan dienen voor 330
studenten. Hiermee hoopt men althans
enigermate de kamernood voor studeren
den te kunnen lenigen.
Het schip werd in 1948 gebouwd en
heeft dienst gedaan op de lijn Glasgow-
Bombay. Het behoeft maar weinig te
worden verbouwd om voor zijn nieuwe
taak te zijn berekend. Het ziet er nog
bijzonder mooi uit.
De stichting Studentenhuisvesting te
Amsterdam heeft de Glasgow aange
kocht. Volgend jaar september hoopt
men het voor gebruik gereed te hebben.
AMSTERDAM Dc Kaapse
synode van de Nederduitse Gere
formeerde Kerk in Zuid-Afrika
heeft zich krachtig en zonder
voorbehoud gekeerd tegen enkele
flagrante gevolgen van het systeem
van de zogenaamde Trekarbeid.
die negergezinnen uiteen scheurt.
De Zuidafrikaanse theoloog, prof.
dr. A. S. Geyser, is bijzonder dank
baar voor deze uitspraak. Een an
der gunstig teken in het huidige
kerkelijk Zuid-Afrika noemde hij
de recente verschijning van de
brochure: „Verwarring, ophelde
ring noodzakelijk". Maar toch ver
wacht hij geen doorbraak op grote
schaal in de muur van apartheid.
Hjj vreest dat de ontwikkeling in
Rhodesia zijn terugslag zal hebben
in Zuid-Afrika. De inzichten zul
len, meent hij, de eerstkomende
vijf jaar bevroren blijven.
Prof Geyser is een week in Neder
land. Sedert het geruchtmakende pro
ces dat door zijn Nederduitse Her
vormde Kerk tegen hem werd aange
spannen (en door hem gewonnen) do
ceert hij aan de universiteit van Wit-
watersrand. Hoewel er geen theologi
sche faculteit is en dus geen pre
dikantsopleiding volgen niet minder
dan 150 studenten zijn colleges. Zijn
werk is in enkele jaren zo gegroeid
dat hij een reis door West-Europa
maakt om zich op de hoogte te stel
len van de wijze waarop daar de theo
logie geïncorporeerd is aan de staats
universiteiten.
APARTHEID
Maar natuurlijk kwam ons gesprek
gisteravond al spoedig op de apart
heid. Prof. Geyser was één van de elf
predikanten die meewerkten aan het
boek „Vertraagde Aksie" dat vraagte
kens achter het apartheidsbeleid plaat
ste. Hij werd beschuldigd van ketterij
en, hoewel ieder wist dat zijn visie op
de apartheidspolitiek inzet was van
Rhodesië doet
inzichten
bevriezen
(Van onze kerkredactie)
Kerk denkt niet langer Italiaans
(Van onze onderwjjsredactie)
AMSTERDAM Het belang
rijkste voorstel op de algemene
vergadering van de Nederlandse
onderwijzersvereniging (NOV) is
om per 1 mei a.s. een fusie aan te
i met de Nederlandse bond
van leerkrachten bij het nijver
heidsonderwijs (NBVLNO). Mor
gen zal deze bond in een buiten
gewone vergadering over dit voor
stel stemmen. Als beide partijen
akkoord gaan zullen zij de Alge
mene bond van onderwijzend per
soneel (ABOP) gaan vormen. De
NOV telt 23000 leden, de NBVLNO
5000 leden.
Ook komt ter sprake het rapport
Nieuwe onderwijsvormen voor 513 a
14-jarigen. dat een sluitend systeem
van voorzieningen beoogt met kleu
teronderwijs van ongeveer 5 tot 7 jaar
met individueel basisonderwijs van i
ongeveer 7 tot ongeveer 11 jaar en
brugonderwijs van ongeveer 11 tot on-1
geveer 13 jaar.
De voorzitter van de NOV. de heer
W. van der Gevel, vond dat de NOV
onvoldoende wordt ingeschakeld bij de
ad vies ver lening aan de rijksoverheid.
Hij zei, dat de positie van hoofden van
scholen een zaak is die het NOV bij
zonder hoog zit, in het bijzonder die
van de hoofden van ulo's. De inhoud
van het kleuterleidsters-opleidings
scholenplan heeft de NOV ontsteld,
omdat duidelijk blijkt dat de minister
en de staatssecretaris nog niet van
plan zijn spoedig de leerlingenschaal
bij het kleuteronderwijs te verlagen.
AANPASSING
Prof. dr. L. van Gelder zei over de
nieuwe onderwijsvormen dat deze een
betere aanpassing aan de leeftijdsfasen
van het kind garanderen. Ook is er
meer zorg voor begaafden en minder
begaafden mogelijk.
Prof. dr. Pt. H. Nieuwenhuis wees
op de zelfwerkzaamheid van de leer
ling. De school moet deze eigenschap
tot een zo groot mogelijke ontplooiing
brengen, niet omdat de moderne jeugd
daar minder voor opeo zou staan,
maar omdat de huidige maatschappij
belemmerender gaat werken. Het ge
brek aan speel- en leefruimte, het
dreigen op te gaan in de massa werkt
frustrerend op het verantwoordelijk
heidsgevoel.
het proces dat tegen hem werd aange
spannen (Kosten voor zijn kerk: meer
dan een half miljoen).
Toen prof. Geyser de benoeming
aannam te Witwatersrand, bleef hij
getuigen voor het recht der rechtelo
zen. Hij werd de oprichter en eerste
voorzitter van het „Chrintelijk Insti
tuut". dat onder leiding van ds. Begers
Naudé de kerken wil oproepen om het
zwijgen over onrecht te verbreken.
AANVALLEN
De aanvallen op dit instituut zijn
fel. De medewerkers worden beschul
digd van communisme en humanisme
maar vooral van liberalisme. Met libe
ralisme wordt niet de theologische vrij
zinnigheid bedoeld, maar het politiek
liberalisme. En we krijgen soms de
indruk dat ieder een liberalist ge
noemd wordt die geen heil ziet in het
beginsel van apartheid. Maar ondanks
de aanvallen wint het Instituut lang
zaam maar zeker leden.
Prof. Geyser is geen man die met
een scherp zwart-wit schema werkt.
Juist daarom bleek hij oprecht ver
heugd over de uitspraak van de Kaap
se synode tegen de consequenties van
de zogenaamde „Trekarbeid". Hierbij,
zo schreven wij reeds eerder, wordt
vooral bedoeld de beslissing om som
mige gebieden „blank" te verklaren.
Alle negers, hoeveel generaties zij er
al wonen, moesten vertrekken naar
streken die voor hen bestemd wa
ren.
De problemen ontstaan waar man
nen hun werk moeten voortzetten,
maar de vrouwen en kinderen moes
ten verhuizen. In één gebied de
Oostkaap, werden op deze wijze 18.000
gezinnen uiteengerukt. De Kaapse sy
node sprak vooral over de gevolgen.
Het gezinsleven wordt verscheurd, de
jeugdmisdaad tiert, homoscxualitcit
nam toe, en vele vrouwen en kinderen
verkommeren, omdat hun mapnen in
eenzaamheid hun verdiensten verdob
belden.
PROBLEMEN
Deze theoloog is dankbaar dat de
Kaapse kerk zich helder en duidelijk
heeft uitgesproken. Want hij ziel tege
lijkertijd scherp de enorme proble
men. Hij is lang niet altijd gelukkig
met uitspraken in het westen, die de
problemen al te gemakkelijk willen
oplossen. De leus „Weg met de apart
heid" is voor hem niet het verlossende
woord.
„Vergeet niet", zei prof. Geyser ons,
„dat onze angst een bestaansangst is
en reëel gefundeerd. Het zwart Afrika-
nisme eist Afrika voor de negers. Dan
heeft de blanke niets meer te zeggen.
Dat zou in het hooggeïndustrialiseerde
Afrika economische, sociale en politie
ke chaos betekenen. De stemmen, die
alleen maar voor de belangen der ne
gers pleiten, doen ons alleen maar
schade."
Prof. Geyser ontzegt het westen niet
om te oordelen, maar „dan moet men
oordelen met een gescheurd hart, met
hartgrondig begrip voor de noodsitua
tie van de blanken." Hij ziet de oplos
sing dan ook niet op het vlak van de
leuzen. De oplossing is zelfs niet op
een politiek vlak te vinden.
VERZOENING
De emancipatie van de Afrikaanse
negers is niet tegen te houden. „Daar
om is onze eerste taak, om, wat er ook
gebeure, het christendom en de christe
lijke kerk te vestigen en te behouden
in Afrika. Dat is de enige mogelijk
heid voor verzoening tussen blank
bruin. Anders blijft een residu van
haat en wraakzucht achter."
„Het gaat er om Afrika te plaatsen
op de gemeenschappelijke grondslag
van bijbelse gehoorzaamheid en chris
telijke ethiek", voegt hij er aan toe.
DRIE MACHTEN
Drie machten strijden in Afrika om
de macht. De Islam dringt op, maar
zal nimmer de grootste van de drie
worden. Maar als er geen dialoog
komt vanuit het christendom met het
volk van Afrika zal dit buigen voor
het pseudo-evangelie van het commu
nisme.
Geen afstand
van macht
BERLIJN De tijd na het
concilie stelt het rooms-katholi-
cisme niet alleen voor grote inter
kerkelijke opgaven, maar brengt,
ook de consequenties voor de po
litieke wereld aan het licht. Dit
schrqft F. Meichsner in Die Welt.
De Rooms-Katholieke Kerk heeft op
dit concilie voor het eerst haar uni
versaliteit ervaren", schrijft Meichs
ner. „Tot het pontificaat van Johan
nes XXIII was de kerk vooral de
gevangene van het latijnse, Italiaan
se denken. Een nieuwe maatstaf
voor het kerkpolitieke handelen is
door de ontwikkeling van de laatste j
jaren gegeven. Sterker dan tot nu
toe zal de universele kerk het
oriënteringspunt zijn, zelfs al zal dit 1
aanvankelijk nadelige gevolgen voor!
Italië en andere landen hebben."
Tijdens het concilie kozen veel bis- j
schoppen positie tegen de atoombe- i
wapening en voor de verwezenlij
king van sociale rechtvaardigheid.
Eerder werden de communistische
kruistochten deels beëindigd en
werd getracht de verhouding tussen
kerk en staat in verscheidene j
Oost-Europese landen te normalise-
de beleid t.o.v. China, dat nog ma;
gedeeltelijk past bij de door Pauli
VI gegeven opvatting van de nooi
zaak de VN universeel te maken. I
ook in Duitsland zal wellicht na
briefwisseling tussen de Poolse
Duitse bisschoppen menig
katholieke politicus en
genwoordiger van „Heimatsvertri
benen" er een voorstelling van he:
ben gekregen, wat de beleving vi
de kerkelijke universaliteit door h
concilie betekent.
„Het belang van de universele ke
heeft duidelijk prioriteit gekregef^
boven nationale en particularistisch!
belangen. De wereld zal hiermee
kening moeten houden en de hi(
aan verbonden gevaren niet ovd
het hoofd moeten zien".
„Ook na dit concilie wil de Rooms-Ka
tholieke Kerk. hoezeer zij zich ooi
wederom bezint op de bronnen vai
het christendom, niet afstand doei
van de macht: zij blijft een wereld,5'
omvattende organisatie met erf11--
opmerkelijke politieke macht",
waarschuwt Meichsner. c"c
ovel
Vrijheid
„Deze bredere opvattingen van de
kerk moeten wel invloed hebben op
de politiek bewuste rooms-katholie-
ken en de door hen geleide politieke
partijen. De rooms-katholieke politi
cus zal moeten wennen aan een gro
tere vrijheid; hij zal van de kerk
geen praktische richtlijnen meer be
hoeven af te wachten."
De Italiaanse partij van christen-demo
craten heeft deze ervaring al opge
daan met haar op Amerika afgestem-
gen. Daarom werd het Christelijk Insti
tuut opgericht. Voor prof. Geyser, wel
geen voorzitter meer maar lid van tal
loze commissies, is dit instituut het
beste en nu enige antwoord op het
opdringend communisme. Dit instituut
van mensen die hun eigen kerken
trouw willen blijven is noodzakelijk
opdat de negers beseffen dat het chris
telijk geloof geen blank geloof is. „Als
het Christelijk Instituut niet was gebo
ren, zegt hij, zou die conclusie gewet
tigd zijn geweest."
Senator kreeg tienduizend bricyen
Itriehoek-puzzel
Horizontaal woorden invullen die bc-l werkerk (Z.)
tekenen: 1. medeklinker: 2. in het jaar:
der wereld 'afk.Lat.i; 3. doorweekt: 4.'
stap; 5. slot; 8. verborgen. Bij jui9te op
lossing vormen de beginletters de naam
yan een kledingstuk.
vorige pnz.z.o» I
Horizontaal: 1. Boskoop-re. 2 onna-
neo-a.v. 3. reep-einde. 4. serpent-er. 5.
tr-torment. 5. Empcl-rott. 7. leed-
8. idee-nagel 9 keel-tr-Leo
Vertikaal:
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te s-Gravenhage (vac. G. L
Bouman. diaconessenhuispredikant). A.
Th. Stegenga te Amsterdam.
Aangenomen naar Bergentheim. J Kui-
pers te Oldeboorn: naar Oostwoud. jhr.
mr. A. M. A. de Beaufort kand. te Neer-
I langbroek: naar Slochteren. H. J. Zoet-1
hout te Terwispel.
Bedankt voor Drumpt (toez.). J. J. Du-
vekot te Deurne: voor Vinkeveen. L.
Doppenberg te Wilsum.
Beroepbaar L. A. Nagtegaal. pred. bgw.
werkz. (legerpredikant). 's-Heerenberg-
straat 2b. Schoonhoven.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Soesterberg. H. Boswijk te
Paesens.
Aangenomen naar Kootwijkerbroek. A
Schweitzer jr. te Dedemsvaart: naar Nes
(Wd). kand. H. van Dijk te Hilversum,
die bedankt voor Engwierum. Koog aan
de Zaan. Kornhorn. Metslawier en voor
Tholen-Poortvliet; de benoeming tot hulp
prediker te Vrijhoeve c.a.. B. A. Bos. v.h.
hoofdlegerpredikant woonachtig te
Amersfoort.
GEREF. KERKEN (VRIJGEM.)
Aangenomen naar Enschede-Noord (vac.
wijlen H. Vogel). O. Mooiweer te Leer
dam.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Krabbendijke. W. Hage te
Klaaswaal: te Rilland. J. Karens te Nieu-
Ook ontheemden in ons land
dagen zijn voor ons Nederlan
ders achter de rug. Er is ech
ter een groep christenen in
andere gelegenheden, waar een
kerstboom staat en men aan een
uitgebreide kerstdis kan zitten.
ons land. voor wie het nog
Kerstfeest moet worden. De
Russische orthodoxe christe
nen vieren hun .Jioschdestwo
Christowo" (geboorte van
Het Kerstfeest is namelijk naast
het religieus karakter een feest
voor de kinderen.
Met ongeduld wachten de kinde
ren op de geschenken. Gewoonlijk
wordt de kerstboom in het mid
Christus) niet op 25 december,
maar op 7 januari.
De Russisch-Orthodoxe Kerk
heeft namelijk nooit de Gregori
aanse kalender ingevoerd, maar
houdt zich nog aan de Juliaanse
tijdrekening. Daarom vieren ook
den van de kamer geplaatst en
lopen de kinderen er hand in
hand om heen, terwijl zij kerstlie
deren zingen. Het lied. dat zij
daarbij altijd zingen, is „Jolatsch-
ka" (Kerstboompje), dat begint
met „Wlisoe radilas jolatschka"
(In het bos wordt een kerstboomp
je geboren).
gen en ontheemden, die thans in
H ons land wonen, het Kerstfeest
H dertien dagen later, dan bij ons.
In Den Haag
Vele Russische vluchtelingen
minder plechtig, dan met Pasen,
omdat het feest van de Opstan
ding voor de orthodoxe Russen
van groter betekenis is, dan het
feest van de Geboorte. Het begin
van de viering van „Roschdestwo"
vindt op de laatste dag er vóór
plaats, dus op 6 januari, met een
vigilie (nachtwake). Op de beide
Kerstdagen wordt dan liturgie ge-
meesten al op hoge leeftijd zijn,
komen in januari weer in Den
Haag bij elkaar, om samen het
Russische Kerstfeest te vieren. Zij
doen dat eerst in de kerk van dc
Slavische gemeente te Den Haag
van de Nederlandse Orthodoxe
Kerk. Deze is in een van de zalen
van het schoolgebouw Bakker
straat 57 ondergebracht. Daarna
Naast het kerkelijk feest is er
ten, ver van hun geboorteland.
(Van onze kerkredactie)
WASHINGTON Een over
weldigende reactie van het Ame
rikaanse publiek heeft vermoede
lijk tot gevolg, dat een voorstel,
om de Amerikaanse verkiezingen
voortaan op zondag te houden, zal
sneuvelen. Senator Everett M.
Dirksen, die het wetsvoorstel had
ingediend, heeft een lawine van
tienduizend brieven gekregen. Er
was welgeteld één onder, die het
voorstel ondersteunde.
Sinds 1845 is de datum van de Ame
rikaanse verkiezingen vastgesteld op
de dinsdag na de eerste maandag in
november. Deze dag is gekozen, omdat
de oogst dan voorbij is en de wegen
nog nergens onbegaanbaar zijn als ge
volg van het winterweer. Met het oog
op de zondagsrust wilde men niet
alleen niet op zondag, maar ook niet
op maandag verkiezingen uitschrijven,
opdat niemand op zondag zou hoeven
te reizen naar de plaats, waar hij als
kiezer ingeschreven is.
Senator Dirksen kwam in februari
met het voorstel, om voortaan de
eerste zondag van november als ver
kiezingsdag te beschouwen. Zijn argu
ment was. dat op zondag meer kiezers
aan de stembus zouden verschijnen,
omdat het hun geen werktijd zou kos
ten.
Ideetje testen
Het was een ideetje, dat ik wilde
testen. Daarom diende ik een wetsvoor
stel in. Ik heb nu de indruk, dat het
kerkgaand publiek er niet bijster mee
ingenomen is", zo zei Dirksen nu. na
dat hij de tienduizend brieven ver
werkt had.
Everett Dirksen. die de leider is van
de republikeinse fractie in de senaat
en volgende week zeventig jaar wordt,
is nog wel van mening, dat zijn „idee
tje" juist was. Verkiezingen op zondag
doen het percentage stemmers toene
men en hoeven niet ten koste te gaan
van kerkelijke activiteiten op die dag.
Hij wees daarbij op de meeste Westeu-
ropese landen, waar ook bij voorkeur
op zondag gestemd wordt. De
nator is zelf lid van de Reformed
Church, de kerk die in de zeventiende
eeuw werd gesticht door Nederlandse
emigranten en tot het eind van de
vorige eeuw nog „Dutch Reformed
Church" heette en de Nederlandse' taal
gebruikte in de eredienst. Zijn eigen
kerk zond hem een scherpe protest
brief.
Eén brief voor
De enige briefschrijver, die het voor
stel van Dirksen ondersteunde, was
ook een predikant uit zijn eigen kerk:
rev. Rodney De Young te East Orange
(New Yersey), die hem schreef, dat
het hoog tijd werd, dat de kerken de
zondag afschaften. De kerken moeten
zich heroriënteren, om de mensen ze
ven dagen in de week van dienst te
zijn, zo schreef deze predikant.
„Of wij het nu prettig vinden of
niet, de zondag als die dag, die het
bezit was van de religieuze gemeen
schap, is bijna verleden tijd geworden,
de tijd. toen de samenleving werd be
heerst door de zogenaamde calvinisti
sche traditie is dood en misschien is
het wel het beste, om die tijd niet
meer terug te laten komen."
„Als wij willen, dat de kerk de mid
delmatige invloed, die zij nog heeft in
de wereld, houdt, dan doen wij beter,
om onze tijd niet langer te verspillen
aan het conserveren van gewoonten
uit het verleden. Wij moeten meer den
ken aan de uitdaging, die de toekomst
ons biedt", aldus rev. De Young.
Sabbat in haven
staat vorming
kabinet in weg
TEL AVIV Dc kwestie of o«p sab
bat in de pas voltooide haven van de
stad Achdod gewerkt moet worden of
niet staat in Israël de vorming van
eon coalitie-regering met deelneming
van de religieuze nationale partij in
de weg.
Deze partij staat erop dat de sabbat
wordt geheiligd, terwijl de andere bij
de coalitie-besprekingen betrokken par
tijen vinden dat een volledig laten rus
ten van het werk op die dag het land
teveel geld zou kosten en dat minstens
dringende werkzaamheden moeten wor
den toegestaan.
Kabinetsformateur Esjkol ontving
gisteren de twee opperrabbijnen en
deed een beroep op hen de religieuze
nationale partij ertoe te bewegen een
soepeler houding aan te nemen. Zoals
bekend zit Israël al sinds de algemene
verkiezingen van november zonder re
gering.
Brieven die niet zijn voorzien
van naam en adres kunnen niet
in behandeling worden genomen.
Geheimhouding is verzekerd. Vra
gen die niet onderling met elkaar
in verband staan moeten in af
zonderlijke brieven worden ge
steld. Per brief dient een gulden
aan postzegels te worden Ingeslo
ten.
Vraag: Door welke bewerking krijfiji
een „camel" mantel het certificai rei
„real camel" en wat zou zo'n jas ko
Antwoord: Niet de kleur maj
het materiaal bepaalt de echthe lst
van een kamelenharen ma|c'
tel. Er worden wel veel stoffen vei
werkt en aangeboden, die in de klei)
van kamelenhaar geverfd zijn ma: L
feen enkel haardje van een kamei)0'
evatten. Echte camelstoffen zijn ve 0€
vaardigd uit kamelenhaar (gem. mflD
zuivere scheerwol). Het is het kamt
lenhaar dat aan de camelstof de bi >n
kende camelkleur geeft. De echte st<
is licht, sterk, houdt warmte tegen al
wordt in het gebruik steeds mooie o.
Echt kamelenhaar kan ook worde
geverfd maar de natuurlijke beig<r,
en zandtinten zijn niet te overtreffei
Doordat een camel-mantel niet éér-
maar vele malen „geruwd" is. krijdL
deze een mooiere glans en dez 1
draagt dan het certificaat „real
mei". De prijs schatten we onder
behoud op 169-179.
Vraag: Mijn oliestookkachel heb |pl
per ongeluk in plaats van alleen maajSt
met water af te sponsen en zemein
met haardenwas gedaan en toen zijfT
er allemaal vlammen ontstaan. DWi
•arte ondergrond is wat bruin geL
om het gel-
worden en daardoorheen
vlamd. Van alles heb ik t.
probeerd maar steeds zonder residpS
taat. Weet u een middel?
Antwoord: Het beste kunt u zicL
met de fabrikant van de haard iiDl
verbinding stellen, want waarschijn^
lijk zal het aangetaste gedeëltia
opnieuw gemoffeld moeten wordenc.
In een gunstiger geval zal men eeiR
onderdeel kunnen vervangen. gn
Vraag: Kunt u me helpen aan gegeBt(
vens over het gedicht: „Mijn rechter^*
buurman is vannacht'gestorven" waarl"
in de klacht voor komt: „En ik helPU
nooit een woord tot zijn behoud geril
zegd"? j)
Antwoord: Het gedicht is van Co»t
J. Nobel. Voor titel van bundel, uitgéL
ver pagina, enz. alsmede overneming*»
rechten kunt u zich het beste wendet.
tot de heer C. Rijnsdorp te Rotter?
dam, deskundige en adviseur vaf
christen-letterkundigen. |l<
Vraag: Is er ook een handleiding
voor houtsnijwerk en waar zou ik,
deze kunnen krijgen met bijbehorend
gereedschap? Welke houtsoort is daarf.
voor het meeste nodig? In „Doe her1
zelf winkels kan men mij daaraaiP
niet helpen. ju
Antwoord: In een goede boekhandef0
i?boek „Hout" verkrijgbaar)—
Schrijver is de heer Röttgers en
uitgeefster Canteclaer in De Bilt. Ei
bestaan echter ook andere boekjes
over houtsnijwerk zodat u keus heeft1
Het gereedschap kunt u in gereed
schapswinkels kopen. Tamelijk zacht*,
houtsoorten zoals vurenhout zijn ge-l
Meer samenwerking
van gereferomeerden*
BUENOS AIRES Het verbond van
gereformeerde kerken in Argentinië
ontwikkelt steeds meer gemeenschappe
ujke activiteiten. Tot dit verbond behorei
zes verschillende emigrantenkerken va
gereformeerde of hervormde belijdenis.
De zes kerken hebben al een gemeen
schappelijke belijdenis, gebruiken hetzelf
de studiemateriaal en willen tot nog nau|
were samenwerking komen in al
publikaties, dan nu al het geval i
een theologische studiegroep wordei
reeds de problemen besproken, die sa
menhangen met dc vorming en de organi^
satie van een Verenigde Gereformeerd!
Kerk van Argentinië.
Tot het verbond van gereformeeru.
kerken behoren de ..Iglesias Reformadai-
en Argentina", een hoofdzakelijk Nederi1
landse emigrantengroep. die nauwe ban*
den onderhoudt met de Gereformeerdeje
Kerken in Nederland Verder maken ker«
ken van Franse, Hongaarse. Duits-Zwityr
Waldenzische origineL
