Sinterklaas bescheiden
gevierd in de ether
Poesjkin's „Postmeester'',
bijna 'n oude draak
Het geheime dorp
Niet zo n gelukkige dag
AEG f'
BRINK
Brick Bradford
Uit de Haagse hof geplukt
Senmoef
11
DONDERDAG 2 DECEMBER 1965
fTHERGOlVENETHERGOlVEN-ETHERGOlVEN-ETHERGOlVEN
CTHERGOLVEN-ETHERGOLVEN-ETHERGOIVEN-ETHERGOLVEN-
VARA: 7.00 Nieuws,
ïstiek: 7.23 Lichte grammofoon-
0 Van de voorpagina. Evtl.
VPRO: 9.40 Mor-
(Van c
tv-redactie)
HILVERSUM Sinterklaas valt
dit jaar op zondag. Niet zo'n geluk
kige dag. Daarom zal hij in heel
veel gezinnen zaterdagavond zijn
entree maken. Niet alleen vanwege
de zondagviering, ook omdat de
zaterdagavond in veel niet-kerke-
lijke gezinnen beter uitkomt: de
kinderen kunnen dan gerust wat
langer opblijven, er is de volgende
ochtend geen school.
Merkwaardig, dat de omroepen aan
beide bezwaren tegen de zondagavond
als pakjesfestijn kennelijk niet hebben
gedacht. Automatisch is de hele nog
al summiere Sinterklaasviering op
5 december gesteld.
Jaar na jaar verwachten luisteraars
en kijkers, dat Sinterklaas „geweldige
programma's" zal brengen. En gewoon
lijk worden zij daarin teleurgesteld.
Men zou zo denken, dat dit bij uitstek
vaderlandse feest wel helder en veel
vuldig zal weerspiegelen in dit mas
sa-bereik, maar neen hoor, het wordt
altijd weer met 'n enkel programma-
tje afgedaan. Dat er duizenden luiste
raars en kijkers, aan hun kamer of
bed gebonden, dikwijls in eenzaam
heid, reikhalzend uitzien naar wat Sin
terklaassfeer van buitenaf bij hen bin
nengebracht.... daar wordt vrij weinig
mee gerekend.
„We moeten wat doen voor de kinde
ren", en: „We kunnen op pakjesavond
geen dure programma's verspillen",
blijkt de overweging bij de radio-
omroep te zijn.
De televisiemakers voelen zich ster
ker, dié weten, dat de beeldbuisgebon
denheid allesoverheersend is: Sinter
klaas of niet. Daarom durft de VARA
zondagavond gerust de Rob de Nijs-
show aan te bieden: wie die wil zien
laat zijn pakjes in die tijd wel dicht.
Of moeten we uit het feit dat de
VARA een klinkend televisieprogram
ma biedt op Ned. 1 en de NTS het
zondagse platgetreden weggetje
wandelt op Ned. 2, opmaken, dat men
hier wél rekent met de omstandigheid
dat de zondagavond zich niet zo bijs
ter leent voor het Sint-feest? Nauwe
lijks aan te nemen.
Wat doet de radio op deze avond?
De KRO is heel slim geweest en heeft
er ruim drie uren platen tegenaan ge
gooid. Luisteraars hebben ze kunnen
aanvragen, de presentatie wordt wat
opgesierd met het optreden van beken
de artisten, het „verschijnen" van de
Sint „zelf" en van enkele andere gas
ten die hun zegje doen en daarmee
komt de avond van 8.40 tot 11.55 uur
om. Wie niet naar deze opgekuifde
juke-box zou luisteren, mist niets: de
KRO ontloopt alle risico.
De AVRO, op Hilversum I, doet vrij
wel hetzelfde tussen 8 en 10 uur, maar
dan met platen naar eigen keuze en
stereofonisch uitgezonden. Ook hier
dus plaatjes en praatjes, die net als bij
de KRO al keurig op de band staan,
zodat omroeper en technicus die
avond alles afkunnen.
Verder raakt de avond vol met een
romantisch recital en musicalmuziek.
Dat is dan de radio-Sinterklaaspret.
Bij de televisie zal de Rob de Nijs-
show (met Jewels en Piet Bambergen
als nieuwe medewerkers) de jongere
kijkers onthalen op een Sinterklaas
feest, dat het aankijken wel waard zal
zijn.
Verder zal er die dag van tijd tot
tijd een rijtje Sinterklaasliedjes uit de
luidspreker schallen, nu hier, dan
daar, vooral niet teveel.
Het IKOR kondigt voor 6.15 uur
(Hilversum H) een lezing van Fritz
Mehrtens aan over „St. Nicolaas en de
Tenslotte geeft de NTS op Ned. 1
tussen half drie en vier uur het beloof
de (door de AVRO voorbereide) Sin
terklaasfeest voor de jeugd onder de
titel „De stoel van Sinterklaas", dat
ook al netjes op de band staat. Ageeth
Scherphuis is gastvrouw en behalve
de Damrakkertjes zijn er ook kin-
der-omroepkoren om veel en hard te
zingen, zoals dat op 5 december be
hoort.
De VARA handhaaft haar traditie
door 's middags om 5 uur een program-
gewijd aan haar speelgoedactie
r kinderen van alle gezindten die
tehuizen verblijven, uit te zen
den.
Ditmaal wordt een bezoek gebracht
aan de Hilversumse AVO-werkplaats,
waar de kinderen van de minder-vali-
den die daar arbeid vinden, zullen
worden bedacht door Sinterklaas zelf.
Men kan dan meteen horen, hoeveel
instellingen dit jaar weer zijn verblijd
met gaven.
iets En speciaal programma voor zieken
of bejaarden met eens een persoonlijk
woordje dat de herinneringen verjaagt
en de eenzaamheid opheft (al is het
maar voor een uurtje) kan er ook dit
jaar weer niet af.
Wèl voor de kinderen en voor de
tieners (die tóch hun pret hebben) al
zij hun dit van harte gegund. Maar
ach, juist die huiselijke feestdagen
kunnen. wanneer de gezinssfeer
ontbreekt, zo hard aankomen.
Twee Amerikaanse zendelingen zijn
uit de Afrikaanse staat Malawi uitgewe-
omdat zij geprotesteerd hadden te-
een wet, die het mogelijk maakt, de
doodsstraf in het openbaar te voltrekken.
De aanleiding van hun protest was het
voornemen van de regering, om rebellen
het openbaar op te hangen
hun
landbouw; 12.40 G
O: 13.00 Nieuws: 13
beursberichten: 13.30 Baritor
16.15 Klassieke kamermu?
ensemble: 16.45 Nieuws
:ugd: 17.30 Nie
AlC"
-k. P
ziek: 18.30 Jazzmuziek: 18.50 Na<
kritisch commentaar; 19.00 Vo<
jeugd: 19.30 Kunstkroniek
ït levend*
foonmuziek:
KNAC/ANWB wegeninfon
weging: 8.00 Nieuws: 8.1(
foonmuziek; (8.30-8.32 Niei
NRU/AVRO: 16.00 Nieuws: 16 08 Gevari-
licht muziekprogramma; 1700 Nieuws:
-18 00 Gevarieerd platenprogramma voor
T.v.-spel vanavond
Bijsmaakje
Wat de entree van het nie
VARA-televisiefeuilleton „Caesar
Cleo", een pennevrucht van Dimitri
Frenkel Frank, voor „zet maar af,
jongens!" heeft behoed, is het bij
smaakje van „lekker durven met sex
dat aan de zouteloosheid van het ge
heel niet ten goede kwam, maar voor
een deel van het kijkerspubliek de
schotel van amusement toch aantrek
kelijker moest maken.
Ja, en voor welk deel eigenlijk? De
jeugd zal het gevrij noch de blote juf
frouw aan de wand zo erg hebben op
gewonden; zij zoeken pittiger verhaal
tjes dan de kameravontuurtjes van
nogal onfris jongmens, een stout
een zoet meisje. Moeders zullen (toch
al geërgerd door de grofheden welke
Theo Eerdmans tijdens de quiz in
praatje met de James Bond-kenner
spuide) hun jonge kinderen haastig
naar bed hebben gestuurd en toen ge
laten hebben toegekeken „hoe lang
dit nog duurde". Kijkers die iets meer
dan gedurfdheid-zonder-inhoud
het scherm verwachten zijn met dit
opzettelijke gedoe ook niet zo bar ge
diend. Kortom, wij vragen ons af
de VARA nu eigenlijk echt plezier
denkt te doen met dergelijke narig
heid.
Wij zijn langzamerhand al zoveel
gewend op de televisie, dat wij be
paald niet gauw meer schrikken. Dus
dachten wij alleen maar: Dimitri Fren
kel Frank kan toch ivel iets veel be
ters schrijven dan dit. Dat heeft hij
voldoende bewezen. Hopelijk wordt de
volgende aflevering iets geestiger, óf
de serie gauw uit.
In ,J3oeren, burgers en buitenlui"
besteedde de NCRV aandacht aan de
heer J. de Kadt en zijn boek „Uit mijn
communistentijd" in een hoffelijk ge
sprek; aan het werk van de gemeente
raden en ten slotte aan de doelstellin
gen van de partij voor volkswil en re
ferendum.
Partij's oprichter en voorzitter mr.
Pierre Koot kreeg vier minuten (een
beetje zonderling op een klok afge
teld) om een soort vroege verkiezings
rede te houden en op te merken, dat
„niemand met hem in 't openbaar
durft te debatteren". Misschien mag
hij nu wel eens bij de AVRO in Inter
pellatie komen
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM De meningen
zullen verschillen vanavond na
het kijken naar het televisiespel
in drie bedrijven, dat de KRO tus
sen 8.50 en 10.10 uur uitzendt op
Ned. 1. Want „De Postmeester",
voor toneel bewerkt naar een ver
haal van de Russische schrijver
Poesjkin, is ongeveer een eeuw
oud, beladen met zwaarmoedig
sentiment, tragische smarten en
aandoenlijke vreugde in zwart-
wit-tekening en ontkomt daardoor
niet aan een lichte drakerigheid.
Dit komt echter beslist niet voot
rekening van de schrijver, die zoals de
andere Russische grootmeesters der li
teraire vertelkunst karakters en mi
lieuschildering centraal stelde in zijn
vermaarde verhalen. Beeld van de
eigen tijd, altijd weer opnieuw. Pogin
gen om de bijna ingeslapen massa in
het oude Rusland dat boog onder de
Tsarenregering, wakker te schudden
en te wijzen op de decadentie van de
mondaine wereld, die de primitieve
boeren en buitenmensen, verstoken
van kennis, mede dreigde te vergifti
gen.
Een eeuw geleden een vingerwij
zing, nu een melodrama. En zulks me
de in de hand gewerkt omdat men in
een modern televisiespel de lange,
uitgesponnen persoons- en situatiebe
schrijvingen waarin de grootmeesters
van toen hun kracht vonden, beslist
moet wegwerken. Alzo pikt men er de
sensationele hoogtepunten uit en ver
bindt die, op de toppen van de emotie,
zo fel mogelijk aan elkaar.
Aangezien het niet doenlijk is, de
lange inleidende voorgeschiedenis in
twintig minuten op te dissen, heeft
men het verhaal opnieuw geconstru
eerd: wat er gebeurde in het huis van
de postmeester, ergens in een verlaten
oord, wordt even in herinnering ge
bracht in een gesprek, zodat men ver
leden en heden tegelijk kan vasthou
den.
Die gebeurtenis is dan het wegtrek-
:n van postmeester Michailiwitsch'
heel mooie dochter Dun ja: er kwam
een heuse prins in de herberg, hij
werd op slag verliefd op Dun ja en
voerde haar mee, tot vaders diepe en
ook verlegen trots.
Nu echter verneemt de vader, dat
zijn dochter en hijzelf door de „prins"
zijn bedrogen: hij was wel een heel
knappe en innemende jongeman, maar
zijn wandel in het zondige Petersburg
VANAVOND TE ZIEN
8.50 uur televisiespel ,,De Postmeester" naar een roman van Poesjkin.
10.10 uur laatste epiloog „Werken van barmhartigheid" door rabbijn
J. Soetendorp.
Ned. 2 AVRO
8.01 uur tienerprogramma Rooster met o.a. Chubby Checker.
8.30 uur nieuw avontuur van Samantha, de „schone heks".
8.55 uur De Saint op Hawaii, bij occulte gebeurtenissen met politieke
achtergronden.
9.45 uur in de rubriek Zonder Formules iets over het getal en de
wiskunde.
VANAVOND TE HOREN
8.05 uur het Berlijns Filharmonisch orkest speelt drie grote werken
van Sibelius onder leiding van Herbert von Karajan.
10 uur amusementsmuziek.
11.05 uur nieuwe platen in Discotaria.
Hilvt
i II NCRV
8.10 uur Jan van 't Hoff wordt overvallen in een aflevering van
„Boeren en burgers in Buitenveen".
8.30 uur steravondprogramma met een inspringer, de Marinierskapel.
Shirley en het spelletje „Uit ben je".
10.45 uur orgelconcert door Jean Langlais die in de Amsterdamse
Oude Kerk werken van Bach speelt.
11.30 uur „Vers in 't gehoor".
deugt helemaal niet. De tot wanhoop
gebrachte vader reist naar de grote
stad om zijn verloren dochter te ver
nietigen en daarna zichzelf. Bezeten
van deze vreselijke gedachten, opge
wekt door de oerkracht die in hem
sluimert, komt hij in Petersburg aan.
Maar Dunja wordt gewaarschuwd.
Zij is ontkomen uit het publieke
huis, waarin de „prins" haar wilde
exploiteren en leeft nu samen met
diens neef, een brave arme student.
Dunja, in doodsangst, rent nu naar
prins Minsky om hulp en hij geeft
haar die op zo geraffineerde wijze, dat
de arme postmeester opnieuw zand in
de ogen gestrooid krijgt.
Nu echter kwelt hem de wroeging
over het feit dat hij zijn lief dochter
tje heeft durven verdenken van
schanddaden en dat breekt hem gees
telijk en lichamelijk eigenlijk komt
hij thuis om te sterven.
Het meisje, nu voorgoed verloren
naar zij denkt, hoopt hem nog
eenmaal weer te zien. Of dat gebeurt
leert u de rest van de geschiedenis.
Bij een niet zo serieuze bezetting
van de verschillende rollen zou het
een koud kunstje zijn, deze nogal goed
kope romantiek (goedkoop in ónze
ogen!) vlug in het belachelijke te trek
ken.
Bij de groep die vanavond speelt
bestaat daar echter niet zoveel kans
op. Hans Tiemeyer zal de postmeester
spelen en dat zegt van tevoren al veel:
dit is een acteur, die zo'n figuur waar
lijk tot leven kan brengen. In Hans
Tiemeyer kan men geloven, welke rol
hij ook speelt: gelooft hij er zelf niet
m, dan neemt hij hem immers niet!
De sinistere prins Minskv vindt zijn
uitbeelding bij Ton Kuyl, de arme
Dunja bij Anne-Wil Blankers. die
haar werk evenzeer ernstig opvat. Ju
les Croiset speelt de student Mitja,
Broes Hartman de politiekapitein, Nell
Knoop de tante.
Wie vindt dat wij de laatste tijd
rijkelijk veel Russische stukken zien
en liever naar iets anders kijkt, kan
zijn hart via Ned. 2 ophalen aan een
nogal wild avontuur van De Saint.
Er zijn in Den Haag echt nog een
heleboel sloppen en stegen een trieste
straten. Teveel zelfs. Hele wijken grij
ze kaalheid. Maar wat men niet meer
ziet, dat zijn de kindertjes met de
tenen door hun schoenen, een gelapt
broekje en kapotte ellebogen in het
wambuisje.
Het Haagse bleekneusje is een keu
rig kindje geworden, goed in de
kleertjes en een beetje onuitgeslapen
door het late televisiekijken.
En zo zie je ook helemaal geen kin
dertjes meer met platgedrukte neus
jes voor de sinterklaasetalages. En
geen kindertjes meer die op hun
knieën op het rooster liggen voor de
bakkerswinkel, omdat vandaar de
geur en warmte opstijgt van de specu
laaspoppen.
Van het arme meisje of jongetje,
altijd met een zieke moeder thuis, dat
zo vreselijk bang was, dat sinterklaas
hun schamel huisje zou overslaan. O
nee, niet om het cadeautje voor zich
zelf, hoewel de trein of pop-met-
echt-haar natuurlijk hevig be
geerd werd. Neen, het brave kind
wenste sinterklaas beladen met ge
schenken voor moedgr. Zo was het
En dan ging het sneeuwruimen, of
pakjesdragen. Heel beleefti met het
petje in de hand als het een jongetje
was en boodschappen doen of zilver-
poetsen als het een meisje was.
Ook naar de speelgoedwinkels,
maar daar alle verleiding weerstaan.
Dan voor moeder er op uit en
dan dan gebeurde het.
Waar halen
we liet vandaan?
niks zei tot de jongste generatie maar
de verhaaltjesvertelster altijd levens
groot voor ogen zal blijven staan.
En juist dat wittebrood deed "t hem.
Een verrukkelijk slot, waarbij de
ogen toevielen.
Nu ja, ik hoef nu geen slapensgaan
verhaaltjes meer te vertellen, maar
toch, hoe doen de moeders en de
grootmoeders van nu het? Zou je nu
van verantwoorde blokkendozen en
raketten (niet verantwoord) moeten
verhalen?
En hoe schilder je nog een kindje
zonder warm bedje, of met verkleum
de handjes?
Het meisje met de zwavelstokjes
van Hans Christiaan Andersen is
eigenlijk nu pas een echt sprookje
geworden.
Een mevrouw verloor haar portemo-
naie vol geld, het kind vond die en
overwon elke neiging om er eens goe
de sier van te maken. En dan de
beloning! Neen, die kwam niet
opeens. Die kwam op sinterklaas-
avond ak er aan het huisje gebeld R R1R1..
'ïiiw'iifh.r(aifi™i,ra.^,™r speelgoedwinkel en de speculaasgeu-
Wat heel erg plezierig en goed ls,
maar waar, waar halen we de nieuwe
sprookjes vandaan? En de verrukking
om het kleine en de onvervulde wen-
De platgedrukte neusjes
de stille straat het bezoek had aange
kondigd. Dan kwam de warme
omslagdoek voor moeder en de
pop-met-het-echte-haar of de spoor
trein en ook was er altijd een
groot wittebrood bij.
Dat laatste waarschijnlijk een hom
mage aan het Zweedse brood, dat wel
i de bakker?
DE GASAANSTEKER
met wereldservice en
volledige garantie
In vele modellen
en prijzen: 5,95/7.95/
10.-/11.-/12.50/16.50
56
Na een ogenblik keerde de boer terug. Hij was
er voor ze er erg in hadden en trok Joep aan zijn
jasje:
„Ze zijn er nog. Je moet maar zien hoe je ze
aan hun verstand brengt wat ze doen moeten!"
„We moeten vlug wezen," fluisterde Joep. De
Duitsers zijn het bos ingegaan."
De Amerikanen lagen dicht tegen elkaar aan
gedrukt in een soort zandig hol, in een diepe
greppel onder een overhangende eikenwal. Zien
kon Joep ze niet, maar ze leken doodbedaard. Ze
fluisterden een opgewekt „Hello" en het kostte
niet veel moeite om ze aan hun verstand te bren-
i gen wat hun te doen stond. Ze kropen gedwee, de
een na de ander, het hol uit. De opstelling was om
jen om: eerst de boer. dan een Amerikaan, dan
Joep, weer een Amerikaan, daarachter Annet en
de derde Amerikaan sloot de rij. Zodra er onraad
was. zouden ze op een teken van de boer ieder
met een vluchteling zo geruisloos mogelijk in het
bos verdwijnen en op eigen gelegenheid de onder
grondse hut zien te bereiken. Het was bittere
ernst nu. Op geen driehonderd meter afstand hoor
den ze de Duitsers, die zich blijkbaar in het donke
re bos niet erg op hun gemak voelden, tieren en
schreeuwen. Ze weken zoveel mogelijk uit. maar
ze konden niet op de grond blijven kruipen, ze
moesten op de bospaden terechtkomen. Het was
een gok of ze daar al dan niet op Duitsers zouden
stuiten Even van tevoren hielden ze. gedoken
onder de neerhangende vlerken van de Douglas-
sparren. krijgsraad. De boer legde fluisterend uit:
.We zijn hier blak tegenover het bos, waar de
ondergronse hut is. alleen de zandweg is er nog
I tussen. Nu moeten we zien. dat we om de beurt
DOOR
t H. H. VAN NUNATTEN—
t DOFFEGNIES
'.„„iiimiiÉHHiimini
oversteken, maar vlug... als ik goed hoor, komen
ze deze kant uit... het is nu of nooit. Laat de
juffrouw eerst gaan... ik kom het laatst."
Annet had geen tegenwerping. Ze voelde rich
grimmig vastberaden, al klopte haar hart als een
stoomhamerHet geschreeuw en getier van de
Duitsers was enerverend dichtbij. Blindelings volg
de ze de aanwijzingen. Als een hinde was ze onder
de dennen uit en met een paar sprongen de weg
over, opnieuw onder de dennen gedoken. De Ame
rikaan volgde haar op de hielen. In ademloze
spanning wachtten ze op de anderen. Waarom
talmden ze zoIn haar agitatie geloofde ze al.
dat er een paar minuten verstreken waren sinds
ze haar duik over de weg nam. Toen was Joep
naast haar en een eindje verder de boer. Ze hijg
den allemaal en lagen een ogenblik doodstil.
„Eindelijk." fluisterde Joep. „Ze zijn, geloof ik,
een zijweg ingegaanhet geschreeuw klinkt ver
der weg dan daarnet."
Toen werd de rest van de tocht naar de hut nog
maar een wandeling. Ze werden er enthousiast
Ingehaald door de onderduikers, die blij waren
met de versterking. Het geschreeuw had hen nog
al ongerust gemaakt.
„Wat zien we eruit," zei Annet. „maar die Ame
rikanen doen voor ons niet onder. Hun uniformen
zien er al net zo uit als onze kleren en moet je nu
m'n knieën eens zien!"
De Amerikaan, die haar partner was geweest^
was op een stoel neergevallen en zat daar uit te
blazen, de benen vooruitgestoken, terwijl hij de
sprieten uit zijn haren harkte. Bij Annets woor
den viel zijn mond open van verbazing en verstar-*
de zijn hand in zijn krullebol. Ook de andere twee
scheen iets vreselijks te schokken. „Goodnesi
me", zei hij, „a girl!"
En dat klonk zo komiek, dat ze allen in lachen
uitbarstten.
Annet rukte met een buiging het alpihopetje
van haar hoofd, zodat haar blond haar om haar
hoofd zwierde. „At your service...a Dutch girl!"
Later, toen hij wat apart met haar stond, vroeg
de Amerikaan plagend:
„Well, how do you think you could have defen
ded me against the Germans without any wea
pon?"
Annet, geheel onbevangen, antwoordde:
„Oh but I have one!" Ze grabbelde in haar
bloesje en toonde, op haar vlakke hand, een zwa
re revolver.
De Amerikaan werd er stil van en hij zei met
een blik op de goed gevormde maar vuile meisjes
hand:
..I seenow I know why the Germans never
will win this war. A student, a farmer and a
girl!"
W ordt vervolgd)
ir-.~
