eekagenda
Niet-af sluiten Wilhelminabrug
bespaart verkeer f 17 miljoen
Vijf foto s
Wielrijders naar Leiden moeten
om de watertoren heen fietsen
HORLOGES
JAN PIERROT
Bruggebouw
onder het
denderende
verkeer
NIEUWE LEIDSE COURANT
5
DONDERDAG 25 NOVEMBER 1965
LEIDEN Het werk aan
de Wilhelminabrug ver
loopt vlot. Talloze men
sen zullen zeggen: „inte
gendeel", om een eufe
misme te gebruiken. Want
dat men klaagt over ver
meende traagheid, is zwak
uitgedrukt. Volgens socio
logen is „kankeren" een
Hollandse karaktertrek,
en wij zijn het van elkaar
gewend. Maar met betrek
king tot het bouwtempo
bij de Wilhelminabrug is
het toch zeer misplaatst
Er is slechts reden tot
waardering.
De achterstand op het bouw
schema is ongeveer vier weken.
Bedenkt men, dat in een werk-
1 Voorjaar 1964 zag de Wil-
helmhiabrug er zo uit. De
oostelijke poort was verdwe
nen, het brugwachtershuisje
was in aanbouw en de rij po
pulieren verborgen nog iets
van de weinig artistieke wa
tertoren.
2 Vanaf die watertoren maak
ten wij enige tijd later deze
luchtfoto van de nieuwe
brug, waarop duidelijk de
hamei-stijlen zichtbaar zijn.
Deze foto geeft ook een in
druk van de 4.50 m „brede"
rijbaan van de oude brug
gen.
3 Op een oktobermorgen met
kolossaal veel regen is vorig
jaar aan de oostelijke kant
het nieuwe brugval ingeva
ren. Een werk waaraan
Kloos Kinderdijk met hulp
van aannemerspersoneel zes
uur heeft gespendeerd, het
weghalen van de oude klap
incluis.
4 Sedert 15 september j.l. is
men bezig aan de westelijke
kant het zuidelijk deel van
de vaste overspanning te
maken. Duidelijk is zicht
baar het tunneltje, waarmee
de twee brughuisjes vaii
vroeger ondergronds waren
verbonden. Tn beide land-
hoofden en in de pijler maakt
men dankbaar gebruik van
de oude fundering.
5 Het weggraven van de grond
uit de wielrijderstunnel en
kele weken geleden. Inmid
dels is het tunneldak ook aan
de zuidelijke kant gereed.
Komend voorjaar kunnen de
fietsers er door.
(Eigen foto's)
(Van een onzer redacteuren)
LEIDEN De Wilhelminabrug is de belangrijkste oeververbinding
in de stad, al kijkt men alleen maar naar de afstand die omrijden „kost";
hiernaast enkele sprekende cijfers over de kosten daarvan. Twee jaar
geleden nog bestond die belangrijkste oeververbinding uit twee smalle
ophaalbruggen met een rijbaan van 4.50 meter. Na vele besprekingen
begon in december 1963 de zeer noodzakelijke „verbreding". Het betrof
een rijbaan van driemaal drie meter, met aan weerskanten een rijwiel
pad van twee meter en een even breed voetpad. Zeventien meter breedte
dus. Opdrachtgever aan de fa. Van Luiing Woubrugge was Provinciale
Waterstaat. De kosten (totaal ongeveer f 1.25 miljoen) worden op fifty-
fifty basis betaald door gemeente Leiden en provincie.
„Getimmer" aan
Hoge Rijndijk
tot nazomer
Het werkplan bestond uit talrijke
fasen, waarbij afbraak en bouw el
kaar regelmatig zouden afwisselen.
Men begon met afbraak van de bo
venbouw van het oostelijke deel. De
klap bleef liggen. Aan de Zoeter-
woudse kant bouwde men voor zo
ver dat mogelijk was buiten het be
staande bruggedeelte de nieuwe de
len, waarop de grote klap van de
nieuwe brug moest komen te rusten.
Half juni 1964 werd de brug afgesloten
)or alle verkeer, dat toen drie maanden
lang inoest omrijden. Bus-pendeldiensten
"a de Lammebrug zorgden voor per-
nenvervoer tussen beide oevers.
In deze periode bouwde men niet
alleen het oostelijke landhoofd af. maar
ook de pijler in het midden van het Rijn
en Schiekanaal. Tevens bracht men de
zg. hamei-stijlen aan, de beide terzijde
van de weg staande stalen kolommen
van de nieuwe beweegbare brug.
Zes uur
Dit kwam tijdig klaar. Gelijktijdig
met de opening van de nieuwe Lei-
derdorpse brug kon de Wilhelmina-
brug voor het verkeer worden vrij
gegeven. Vier weken later kon de
oude brugklap worden weggehaald en
het nieuwe val worden ingevaren. Zes
uur lang moest het verkeer worden
omgeleid, gedurende welke tijd een
pendeldienst functioneerde.
Reeds eind december draaide de brug,
bediend uit het inmiddels gereed geko
men nieuwe brugwachterhuisje.
Begin januari begon men aan de ver
wijdering van de westelijke poort, de op
bouw van de oude brug. Hieraan werkte
men uitsluitend gedurende de nacht, zo
dat het-verkeer er nauwelijks hinder van
had.
Verplaatst
de vertraging, die optreedt wanneer men
een halve brug bouwt. Verdubbeling
het aantal werklieden was onmogelijk,
omdat het gefaseerde bouwproces telkens
tot een half object beperkt bleef. De
dere helft was voor het verkeer, dat
moest passeren.
Men kan rustig stellen dat de ge
hele vaste overspanning vrijwel even
snel had kunnen worden gebouwd
als nu een halve. Op 15 september
jl. begon de bouw van de zuidelijke
helft, toen het verkeer over die noor
delijke helft kon rijden.
Tunnel plan
---"t zou te ingewikkeld worden als wij
alle technische en administratieve belem
meringen en moeilijkheden zouden op
sommen. Niettemin is het werk nagenoeg
niet achterop geraakt. Dit ondanks het
feit dat pas in december 1963, toen de
bouw was begonnen, bekend werd dat
de gemeente Leiden aan de oostzijde van
de brug een wielrijderstunnel wilde heb
ben.
Bij Provinciale Waterstaat bekeek men
de reeds in gebruik zijnde bouwteke
ningen. waarna zeer snel een veranderd
bestek met de daarin opgenomen tunnel
werd klaargemaakt. De tunnel, zo rede
neerde men. zou betrekkelijk eenvoudig
kunnen worden „meegepikt
Het oostelijke landhoofd werd in de
tekeningen verlengd met een tunnel
dak van voorgespannen-betonbalken,
rustend op paalfundering. Later
dan de grond tussen paalfundering
onder hot dak worden weggehaald. Het
tunneldck (ook in een noordelijke en
een zuidelijke fase) is inmiddels gereed.
Ook het weggraven van de grond i
achter de rug. Zover is het werk mo
mentecl gevorderd.
Watertoren
Het wlelrijdersverkeer naar de stad
blijft na gereedkoming van brug en toc-
voerwegen van de Hoge Rijndijk rijden.
Het gaat links van de brug de tunnel in,
beschrijft een cirkel om de watertoren
en komt aan de rechterzijde op het twee
meter brede fietspad dat over de brug
gaat. Het is een omweg, maar de veilig
heid is ermee gegarandeerd. Dat kan
men momenteel niet zeggen.
Komt waarschijnlijk de brug (met
de tunnel) komend voorjaar gereed,
het zal nog wel tot de nazomer du
ren voor er bij de Wilhelminabrug
niet meer aan de weg wordt getim
merd. De Hoge Rijndijk aan beide
kanten van de brug moet worden
voorzien van een definitief wegdek.
Die definitieve bestrating, met ver
keerspelen en dergelijke verkeets-
aanwijzingen erin, wordt pas uit
voerbaar wanneer de brug over volle
breedte in gebruik is. Voorlopig is
er geen reden tot klagen, hoewel
P.W. en aannemer een riioeiiijk en
schijnbaar' ondankbaar werk ver
richten.
Juwelier - Horloger
Maarsmansteeg 21 Leiden Tel. 20778
Vierde ronde Leids
schaakkampioenschap
LEIDEN Na drie ronden spelen ln het
toernooi om het persoonlijk kampioenschap
van de Leldse Schaakbond is de stand als
volgt: R D Wcstra (Philidor), C H van den
Bosch (Philidor) 3 pt.J J Piket (Philidor),
mr. Ir. J J Westra (Philidor), A Smit (Phi
lidor) 2pt.; A v d Berg (Philidor) P Lod
der (Philidor) F Teleng (Leithcn) A J W Kohl-
beck (Philidor), A A Schuerlng (Morphy», W
M Rosdorff (Philidor), W de Haas (Phili
dor). C C Berg (Philidor). R A F de Graaft
(Philidor). H Verberg (Philidor) 1 pt,; S A
van Gemeren (Boskoop), Ir. F Schneider
(Boskoop), Th fvï Berg (Philidor), P J
Piket (LSG). A BonefAas (Boskoop), A J
van Velzen (Philidor), J van Harten (Alphen)
W Donker (Alphen) IVi pnt.; L F Mcyar
(Morphy). L Barcndse (Philidor), F Schmidt
(SPW), D Meyboom (LSG). C J Verbiest
(Lelthen), H Kooy (Boskoop), P de Jong
(Alphen). A Geyer (Philidor), K W v d Willik
(Sassenhelm), G W de Jeu (Zwarte Plonfc
1 pt.; drs. H B Gerritsen (Philidor). A Mün-
ninghoff (LSG), L Karssen (Morphy). Vi Pt.;
D J de Laaf (Philidor), R M Duvn (Mor-
phy) 0 pt.
Vrijdagavond wordt ln het dorpshuls te
Leiderdorp de vierde ronde gespeeld. De
loting voor deze ronde Is: C H van den
Bosch—R D Westra. J J Piket—mr. Ir. J J
Westra, A v d Berg—a Smit. P Lodder-
F Teleng. A J W Kohlbeck—A A Schuerlng,
W M Rosdorff—W de Haas. C C Berg—R A>
G de Graaft, S A van Gcmcrcn—H Verberg.
Ir. F Schneider—Th P v d Berg, p j Piket—
A Bonefaas. A J van Velzen—J van Harten.
L F Meyer—W Donker, L Barendse-F
Schmidt, D Meyboom—C J Verbiest, H Kooy
P de Jong, A Geyer—K W v d Willik,
drs. H B Gerritsen—G W de Jeu. A Mün-
ninghoffL Karssen. D J dc Laaf— R M
7
burgerlijke stand
;i van Leiden
LEIDEN GEBOREN: Pieter 7.n
v B Voorzaat en K van Houten; Jo-
landa dr v W van Veen en J van
Staveren; Nicolette Maria Alida dr v
PA. J G van Houten en P C A du Prie;
Ruig zn v E de Jong en A Groen;
Mario Henricus Martinus zn v J H A
1)1 ten Berge en H L M Duijnstee;
Peter Johannes zn .v W B Pots en J
denjjvan Leeuwen.
PïpJ GEHUWD: J C Nijkamp en M G
SslHagens.
OVERLEDFN: E C M van der
jKlaauw 16 jaar dochter; G M Baars
52 jaar echtgenote van A A Pijl.
Interessante cijfers voor weggebruikers die klagen over
vermeende traagheid bij verwijding Leidse „flessebals"
Donderdag
ft Schelpenkade 6, 8uur: afd. Leiden Kon.
ed. Natuurhist. Ver., mr. R. de Bruijn
(er een excursie naar Noorwegen.
Gehoorzaal, 8 uur: K. en O.-concert.
Stadhuis, 2 en 7.30 uur: gemeenteraad
jegroting)
Breestraat 85, 8 uur: Leidse Assurantie-
ab, J. Ribbe over „Autoschaden".
Den Haag: Kon. Schouwburg, 8.15
ir: Haagsche Comedie met „Er is een
rrd gepleegd".
aheveningen: Kurzaal, 8.15 uur:
unstmaandorkest.
Vrüdar
2 en 7.30 uur: gemeenteraad
jegroting)-
'Kanaalweg 160, 12 uur: huldiging ju-
Van Wijk.
school Kagerstraat 7, 8 uur: cul-
(jrele avond H.B.S.-vereniging Ende Dis-
'reert Niet.
i ^Gehoorzaal, 7.30 uur: uitvoering ballet-
kt ftool Leiderdorp.
GqBoshuis, achter Hoflaan 74, 7 tot 8.
"hlbeurs voor verzamelaars.
«Rapenburg 10, 7.30 uur tienersoc. 't
^nster, voorbereiding voor 3 december.
Rleine Gehoorzaal, 8 uur: afd. Leiden
Reis-ver., films over Joegoslavië,
itonius-clubhuis, 8 uur: feestavond
meelsver. Kamsteeg,
laai Lutherse kerk Hooglandse Kerk-
icht, 8 uur: Leidse Smalfilmliga, va-
itiefilms van leden.
n Haag: Kon. Schouwburg, 8.15
Haagsche Comedie met „Cactus-
ggpude Vest 13, 8 uur: C.J.V. De Valk.
gpie puntjes op de i".
!<%ntonius-clubhuis, 2 uur: Sinterklaas-
-pfjddag voor kinderen van leden perso
Kamsteeg.
Maranathakerk, L. Morsweg, 8 uur:
jeugdraad, film „Liefde als je zes-
1. fa bent".
Burcht, 8 uur: toneelavond D.O.B.
D.O.S.
..clubgebouw speeltuinver. Oosterkwar-
tentoonstelling L.P.K.V. (pluimvee
konijnen), 1922 uur.
Rapenburg 10, 3 uur: opening tentoon-
illing werk van Henk Overduin.
"Jen Haag: Diligentia, 2.15 uur: Are-
met „Dag ezels".
i Haag: Kon. Schouwburg, 8.15
Haagsche Comedie met „Glazen
ilgoed".
Haag: Diligentia. 8.15 uur:
Komedie met „Romulus de Gro-
Apotheken
pot Hulp der Mensheid, Hooigracht*-
21060.
zaterdag-, zondag- en avonddienst
1 de apotheek Leiderdorp wordt v
door apotheek Tot Hulp der
"Ènsheid.
Films
Camera (2.30, 7 en 9.15 uur): De nacht
duizend angsten (18 jaar).
Jjido (2.30 en 8 uur): My fair lady (alle
puxor (2-30, 7 en 9.15 uur): Le bon-
r (18 jaar).
7.15 en 9.15): Dodenval der
bmando's (14 jaar),
fstudio (2.30. 7 en 9.15 uur): Gisteren,
n morgen (18 jaar).
(2.30, 7 en 9.15 uur): I tabu
P jaar).
Tentoonstellingen
lapenburg 10: tentoonstelling werken
Henk Overduin (1012 en 2^—4 u.)
irdags gehele dag. tot en met 31 de-
Lakenhal: tentoonstelling werk var
van de Ned kring van Tekenaars
13 .ïov.13 december).
Ruif, Janvossensteeg 59; aquarellen
tekeningen van Mies Deinum (hele
ind november, dagelijks open va
n zondag alleen van 2024
Ruif, Janvossensteeg 59: rotapren-
an Aad Veldhoen, van 29 nov. tol
december.
WASSENAAR: kunstzaa) Heuff, Hof-
in 7: eretentoonstellmg werken Betsy
(estendorp-Osieck (tot en met 2 dec.,
n!f«
(Van een onzer redacteuren)
schema voor een bouwobject
nooit het „onwerkbare weer"
kan worden gecalculeerd het
wordt tevoren opgemaakt dan
betekent dit een zeer vlot tempo
by deze brug. Naast, een apart
overzicht, geven wij hieronder
weer waarom de veel gehoorde
kritiek ongepast is.
Gecompliceerd
De akelige flessenhals in de Hoge
Rijndijk wordt afgebroken en een
bijna tweemaal zo brede brug wordt
gebouwd. In principe een eenvou
dig werk voor Provinciale Water
staat (ontwerp en directie) en de
N.V. Aann. Mij. v/h fa. Gebr. E. van
Luiing Woubrugge.
Deze bouw is echter zeer gecom
pliceerd geworden, omdat in het aan-
netmings comitract is vastgelegd, dat tij
dens het werk het verkeer moet door
gaan. Een provinciale eis, waardoor
een frappant staaltje wordt geleverd:
een brug wordt gebouwd, praktisch
onder de denderende wielen van het
verkeer.
„Hot was geen wet van Meden en
Perzen, dat wij deze eis stelden. Wij
hadden kunnen zeggen: oké, een nieu
we brug op de plaats van de oude.
maar dan moeten wij de handen vrij
hebben. Miisschiien was het gelukt in
anderhalf jaar tijd het karwei uit te
voeren. Maar dan moet alle verkeer
gedurende die tijd omrijd en". Aldus
direötievoerende ambtenaren van Pro
vinciale Waterstaat, met wie wij hier-
•er een onderhoud hadden.
15.000 auto's
had. Een officiële verkeerstelling
heeft daarvoor aardige cijfers opge
leverd. Per uur passeren overdag ge
middeld 1300 auto's de Wilhelmina
brug. Elke twee minuten komt er een
auitobus over.
Ruim 15.000 auto's per dag dus, als
wij het nachtelijke verkeer verwaar
lozen, evenals voetgangers en wielrij
ders, voor wie een (kostbare) nood
brug met een beweegbaar doorvaart-
gedeelte kan worden gebouwd.
Heit verkeer zou dus moeten omrij
den. De snelste manier is via Kanaal-
weg, Lammebrug en rijksweg 4a. In
het traject ZijlsingelLage Rijndijk
zijn twee kruispunten met stoplichten,
terwijl beide afstanden ongeveer 6,6
km bedragen.
17 miljoen
Reken maar uit wat een geweldig
bedrag het zou kosten wanneer 15.000
auto's (personenauto's, vrachtwagens
en bussen) voor een gemiddelde (laag
aangehouden) kilometefprijs van 20
cent zeker anderhalf jaar lang extra
zouden afleggen. Het naar beneden
afgeronde bedrag van tien miljoen is
dan de uitkomst.
En dat zijn alleen de auto-kilome
ters- Rekenen wij de gemiddelde tijd,
die voor het omrijden nodig is. op tien
minuten, dan komen wij via dezelfde
rekensom op een bedrag van bijna
zeven miljoen gulden aan verloren ge-
gane arbeidstijd, waarbij wij uitgaan
van een gemiddeld „uurloon" van
vijf gulden- Die zeventien miljoen zou-
defn een geweldige economische schade
hebben betekend"
Het behoeft weinig betoog, dat het
gemotoriseerde verkeer beter 21& jaar
lang de sneüiheid wat moet verminde
ren omdat er werk in uitvoering is,
dan dat het anderhalf jaar lang om
rijdt. Emige vertraging ós niet leuk,
maar tegen de achtergrond van het
„kostbare" alternatief toch licht te
dragen.
Beziet men in dit llichit de bouw,
dan is er alleen maar reden tot tevre
denheid voor de weggebruikers. En
dat vermeend trage tempo? Het is
zonneklaar dat directie en aannemer
er slechts wèl bij varen, wanneer het
werk zo spoedig mogelijk achter de
rug is.
Het is nogmaals een knap
staaltje werk dat hier wordt gedaan
om het wegverkeer te gerieven. Dan
mag dat wegverkeer toch wel iets
opbrengen. Waardering bijvoorbeeld.
Wilhelminabrug met tunnel volgend voorjaar gereed
