Lilford-de man
achter Smith
Logboek
Waarom roken
steeds meer mensen
juist Hunter Filter
Erhard op bezoek
bij Johnson
Enorme invloed in Rhodesia
die Arme jongen
werd snel
miljonair
Mevr. Pandit zal hier
Kasjmir bespreken
Ook Stockholm
zonder stroom
Bronchïletten
7a eea Kif
Amerikanen in
Zwitserland
DO\DF.mn<; 11 mivkmber 196S
Erhard
heeft In lijn regeringsverklaring
enkele opmerkelijke dingen gezegd.
De moeilijkheden, die zich bij de
kabinetsformatie hadden voorgedaan
deden vermoeden, dat de verklaring
vlees noch vis zou zijn.
Dit laatste nu is bepaald niet het
geval.
Dè kanselier heeft er geen twijfel
over laten bestaan, dat het voor zijn
land een levensbelang is, politiek en
militair nauw met de Ver. Staten
samen te werken.
Het was geen „samenloop van om
standigheden", dat gisteren ook de
data bekend werden gemaakt, waar
op Erhard besprekingen met presi
dent Johnson zal voeren.
Evenmin is het „toeval", dat Er-
hards bezoek onmiddellijk op de
Franse presidentsverkiezingen volgt.
„Europa kan zijn vrijheid niet zon
der Amerika behouden, maar de
vrijheid van Amerika hangt ook af
van de verdediging van Europa."
Met deze woorden vatte Erhard de
onderlinge afhankelijkheid van de
landen van de westelijke wereld
voortreffelijk samen.
Wat de Europese eenwording be
treft zei de kanselier, dat „het
Duits-Franse vriendschapsverdrag
in dit opzicht ten volle moet worden
benut".
Erhard zal echter ook „nauwlettend
de gevaren bestuderen, die een
reeds gevorderd werk bedreigen,
voor het geval de bases van gete
kende en van kracht zijnde verdra
gen in het geding komen".
Een goed verstaander heeft maar
een half woord nodig. En men zegt,
dat generaal de Gaulle zulk een
goed „verstaander" is.
;mier- J L--
SALISBURY Een naam,
klank heelt als die van premier
Ian Smith is die van Douglas Col-
lard Lilford, kortweg Boss Lilford
genaamd. Rond hem is de mythe
gegroeid van de machtige, besluit
vaardige en meedogenloze man,
die achter de schermen van het
politieke toneel van zijn land een
zeer belangrijke rol speelt. Zowel
de partijleiders als Lilford zelf
(Van een correspondent)
ontkennen deze ..praatjes" ten stel- oprichter. De andere mede-oprich-
ligste, maar iedereen, die Rhode-
sië en de toestanden daar goed
kent, is ook op de hoogte van de
invloed en de persoonlijke aan
trekkingskracht, die uitgaan van
Lilfordia, het uitgestrekte plan-
tagegebied. 25 km. buiten de Rho-
desische hoofdstad Salisbury, een
half uur rjjden van het parle
mentsgebouw en de Salisbury
Club. Lilford is een van de vice-
voorzitters van de regeringspar
tij. In zekere zin is hij haar mede-
De toneelspeler verdiept
zich in een rol en verstaat
de kunst voor enkele uren
een ander mens
te spelen... Maar (n het da
gelijkse pllchtleven Is het
de kunst om fit en energiek
te blijven. Prikkelbaarheid
en nerveuze stemmingen
belagen de haast-mens.
Drink vóór de maaltijd en
't slapen gaan een glas
Pleegzuster bloedwijn. de
8maak-vollé energiedrank.
U voelt zich beslist een an
der mens!
rode pleegzuster bloedwijn
de smaak-volle energiedrank
DEN HAAG Mevrouw Vijaya
Laksjmi Pandit, zuster van wijlen
premier Nehroe van India, is in de
Residentie gearriveerd voor drie
daagse besprekingen over Kasjmir
met de Nederlandse regering.
Zij voerde vandaag besprekingen
met de ministers Luns (buitenlandse
zaken) en Vondeling (financiën). Zij
was al in Frankrijk en gaat zondag
naar West-Duitsland.
De 65-jarige ambassadrice wil
graag weten, wat de westerse vrien
den van haar land denken van het
conflict met Pakistan. Zij wil de situa
tie uiteenzetten. Morgenochtend zal
de Koningin haar op paleis Soestdijk
ontvangen. Daarna spreekt mevrouw
Pandit met premier Cals. Vervolgens
geeft zij een persconferentie.
Mevrouw Pandit bracht haar eerste
bezoek aan Nederland in gezelschap
van haar broer in 1957.
PARIJS Twee Marokkaanse bla
den die berichten hebben gepubliceerd
over het onderzoek naar de verdwij
ning van linkse oppositieleider Ben
Barka zijn door de politie in Casablan
ca in beslag genomen. Het betreft hier
de Al Mouharris, het blad van Ben
Barka's partij dat al eerder dergelijke
maatregelen heeft ondergaan, en het
onafhankelijke dagblad, Marokkaanse
berichten.
ter is Ian Smith.
Vrienden
De politieke betekenis van Boss Lil
ford (het voorvoegsel „Boss" gaf hij
zichzelf als jongen en heeft geen poli
tieke oorsprong) ligt in zijn vriend
schap met de Rhodesische minis
ter-president. die dateert van 1961. Op
een dag in dat jaar bezocht Ian Smith
Lilford thuis om zijn ongenoegen ken
baar te maken over sir Roy Welens-
ky's Verenigde Federale Partij, waar
in hij een belangrijke post bezet had.
Hij stelde tevens voor pogingen in het
werk te stellen alle oppositionele groe
peringen en leiders bijeen te brengen
in één front teneinde onafhankelijkheid
voor Rhodesië onder blank bestuur te
verkrijgen. De rijke en invloedrijke
Lilford en de populaire Ian Smith von
den elkaar. Zij richtten een partij op,
die in 1962 aan de macht kwam onder
de tijdelijke leiding van Winston
Field. Op het ogenblik vindt niemand
gemakkelijker gehoor bij de eerste mi
nister dan Lilford.
Schatrijk
Hij werd in 1908 geboren in Grahams-
town in Zuid-Afrika, maar verhuisde
nog voordat hij een jaar geworden
was naar Rhodesië. Hij had twee
broers, die beiden assisteerden op de
grote familieboerderij, en een zuster.
De boerderij floreerde echter niet en
de grond werd in gedeelten verkocht
totdat in 1926 een stuk grond van 800
hectare, zwaar door hypotheek belast,
overbleef. Een van de leraren van de
Plumtree School schoot het schoolgeld
voor om de jonge Lilford in staat te
stellen zijn laatste studiejaar af te ma
ken. De energieke Lilford slaagde er
dankzij zijn ijver en uitstekende be
heer van financiële middelen in spoe
dig alle schulden af te betalen. In
1934 maakte hij zijn eerste winsten. In
1935 trouwde hij en bracht hij korte
tijd in Engeland en Duitsland door om
wat bij te komen van jaren hard wer
ken. Nu heeft Lilford omstreeks
133.000 ha. grond en verpacht hij nog
drie andere boerderijen. Hij heeft 200
ha. tabakgronden, 500 ha. is met maïs
verbouwd en verder bezit hij 5500
stuks vee. Lilford is millionair. Hij
heeft racepaarden in Zuid-Afrika, een
goudmijn en aanzienlijke handelsbe
langen.
„Gematigd"
Hij noemt zichzelf „gematigd". Dat
betekent, dat hij vindt, dat men in
Afrika niet meer dan twee generaties
vooruit kan zien. Hij vindt dat tien
jaar werkelijk een veel te korte ter
mijn is, binnen welke men een Afri
kaanse regering zou kunnen vormen,
die iets anders zou kunnen presteren
dan Rhodesië naar de afgrond voeren
en de aparte levensgewoonten van het
land vernietigen. Hij ontkent elke be-
vooroordeelheid jegens rassen, maar
wil onvoorwaardelijk vasthouden aan
de blanke suprematie totdat de Afrika
nen meer organisatievermogen en be
nadering van het maatschappelijke ge
drag van de blanken getoond hebben.
Hij rechtvaardigt zijn standpunt door
te wijzen op toestanden in andere Afri
kaanse staten, waarvoor hij geen goed
woord over heeft. Weinig waardering
heeft hij ook voor het Britse stand
punt, dat Rhodesië dezelfde weg zal
moeten bewandelen. Als Engeland „de
parel van Afrika", zoals hij Rhodesië
noemt, niet wil geven aan de mensen,
die weten hoe zij het land moeten
besturen en het tot ontwikkeling moe
ten brengen, wil hij, dat de blanke
Rhodesiërs dan zelf maar zich het
land toeëigenen.
Het uitstel
Lilford is bereid voor zijn land te
doen, wat hij indertijd ook deed voor
de bezittingen van zijn familie. Wat
hem deze weken bijzonder kwelt is de
vrees, dat zijn partij en haar leider
door de beslissing over de eenzijdige
onafhankelijkheidsverklaring onnodig
uit te stellen, Rhodesië's voortbestaan
in de huidige vorm ernstig hebben be
dreigd. Hoe het ook zij, van wijken
wil hij niet weten.
STOCKHOLM Ook de Zweedse
hoofdstad is, evenals New York. maar
los van het gebeurde aldaar, de dins
dagnacht zonder stroom geweest wat
het grootste gedeelte van de zuidelijke
wijken betreft.
De oorzaak was n*r het onder water
lopen van een tunne. waar de stroomka
bels van de noord-zuid-verbinding lig
gen. Een ingenieur er. een arbeider van
de nachtdienst die de tunnel in waren
gegaan om de wanden ervan te verster-
?n door de overstroming ver
rast. Men heeft de twee mannen nog niet
terug kunnen vinden.
Hoestdrank in tabletvorm.95ct
Aan boord s.s. Rotterdam, woensdag
J£EN WEEK nadat je tussen de pieren van Hoek
van Holland bent doorgevaren, zie je eindelijk
land. Dit wil niet zeggen dat je al die tijd op zee
hebt doorgebracht in Le Havre zowel als in
Southampton heeft de Rotterdam even aan de tros
sen gelegen maar vijf dagen lang heb je toch
niets anders dan wolken en water aanschouwd, met
zo nu en dan aan de einder een even eenzaam
voortploegende tanker. Wat er gedurende die lan
ge etmalen op het vasteland is gebeurd, is min of
meer verborgen gebleven, of is je althans voorbij
gegaan. Alleen The Ocean Post, het wel erg op de
Verenigde Staten ingestelde, en slechts vijf maal
verschenen scheepskrant je, heeft je in grove trek
ken van het voornaamste nieuws op de hoogte ge
bracht.
Van onze speciale verslaggever
LINK van BRUGGEN
Het is ongeveer elf uur 's mor
gens, als Long Island in zicht komt
met zijn blinkend witte stranden
en zijn als lucifers zo kleine vuur
torens. Naar de haven van New
York is nog een uur of vier varen,
en commodore Auke de Jong roept
je op de commandobrug. Een wan-
keler plek is er wellicht niet op de
Rotterdam te vinden. Je staat bij
na dertig meter boven de water
spiegel, hoewel je het gevoel hebt
je er vlak boven te bevinden.
Metamorfose
Het weer is prachtig nu: een
wolkenloze hemel, een stralende
zon, een lichte bries en weinig
deining. Op de Rotterdam heeft
zich een metamorfose voltrokken,
die het naderend afscheid over
duidelijk maakt. Het schip is niet
langer als een drijvende stad, die
een groep immer kwekkende men
sen een comfortabel onderdak
biedt. Het lijkt thans op een veer
boot, die van de ene oever van
een rivier naar de andere vaart,
die even passagiers heeft opgeno
men om ze op de volgende aanleg
steiger weer snel te spuien.
De koffers van de meeste reizi
gers staan al gepakt. De Amerika
nen hebben zich in bijna identieke
confectiepakken gestoken; hun
vrouwen in haast de zelfde japon
nen en mantels. Goede kennissen
van gisteravond zijn nog slechts
vluchtige bekenden, die met een
onverschillig „Hi" of „Hallo" aan
je voorbijgaan. Iedereen popelt
van ongeduld om weer aan wal te
gaan. om zich na de als een extra
vakantie beschouwde zeereis weer
in het gewone, alledaagse leven te
storten. Het land, waar dit moet
gebeuren, is overigens bijna net zo
lang en breed als de Atlantische
Oceaan.
De Rotterdam vaart nog steeds
op volle kracht, wat wil zeggen
met een snelheid van 22 mijl. In
de verte zie je de contouren van
de spiksplinternieuwe Verrazano-
Narrows Brug, die Staten Island
met Brooklyn verbindt, en die de
toegang van de machtige Hudson
markeert. De oceaanreus moet er
in het midden onderdoor, daar,
waar boeien de vaargeul aange
ven. Een obstakel vormt het
bouwwerk niet, zelfs niet voor de
grootste en hoogste schepen.
Als je onder de nog geen jaar
oude oeververbinding doorvaart,
besef je pas goed met wat voor
een prachtige conceptie je te doen
hebt. Met zijn overspanning van
bijna 1400 meter is de Verrazano-
Narrows Brug de grootste hang
brug van de wereld. Met Ameri
kaanse bluf en voortvarendheid is
er een kleine miljard gulden tegen
aan gegooid. Geen lasje is zicht
baar; de dubbele torens aan beide
kanten zijn net zo hoog als een
gebouw van zeventig verdiepin
gen.
Het Vrijheidsbeeld, symbool van
de democratische diepgang der
Verenigde Staten, in de vorige
BONN De Westduitse kan
selier Erhard zal van 6 tot en
Omvetend
Een ingezonden stukkenschrijver
verklaart: „Tegenstanders van de
apartheid worden onschadelijk ge
maakt". Dit is een onwaarheid. Er is
persvrijheid in Z.A.: iedereen heeft
het recht tegen de apartheid te zijn
en te schrijven. Alleen propaganda
voor het communisme is verboden. De
schrijver verklaart voorts: „Zwarte
bevolking krijgt minimaal onderwijs,
slechte bohuizing en onderbetaling".
Alweer niet waar: vier miljoen Ban
toes kunnen lezen en schrijven: van
betreft: krotopruiming geschiedt in
sneller tempo dan de woningbouw in
ons land. De onderbetaling is zo
„erg", dat duizenden kleurlingen
klandestien naar Z.-A. komen vanwe
ge de betere lonen. De schrijver
spreekt dan over reservaten voor
kleurlingen als hij zelfbestuurgeble-
den bedoelt, spreekt over eenzijdige
verplichting passen te dragen, hetgeen
niet zo is. omdat die verplichting ook
voor blanken geldt en besluit dan met
de mededeling dat de politiemacht
enorm is uitgebreid. Ja, dat is zo: er
zijn thans bijna 13.000 Bantoe-agenten.
Laat de schrijver toch liever eerst
eens over deze dingen gaan lezen, dan
vermijdt hij dwaasheden als deze.
Den Haag Dr. F. C. Dominicus
Vivisectie
Het doet mij goed af en toe weer
eens een protest tagen de vivisectie te
lezen. Iedereen, die een dier heeft en
ervan houdt, moet er niet aan denken
dat zijn dier voor zoiets afschuwelijks
zou worden gebruikt. „Medeschepse
len" kunnen we zo mooi zeggen, maar
beter kon een ieder die het goed
meent met het dier in opstand komen
tegen de walgelijke praktijken, welke
men „vivisectie" noemt.
Rotterdam C. Straver-Van Straten
Omdat Hunter Filter dé sigaret is voor rokers
die geen filter willen proeven maar 'n sigaret.
Probeer gerustalle filtersigaretten, ook komt
terecht bij Hunter Filter.
met 8 december a.s. in de Ver.
Staten vertoeven voor het voeren
van besprekingen met president
Johnson.
Waarover beide staatslieden zullen
spreken werd gisteren al heel duide
lijk in de regeringsverklaring van
Erhard. Kort samengevat kwamen
daar de volgende punten in voor:
-M- West-Duitsland is bereid tot offers
en tot besprekingen met de Sowjetu-
nie om de hereniging van Duitsland te
bewerkstelligen.
#- Het Duits-Franse vriendschapsver-
drag moet ten volle worden benut ten
I bate van de Europese eenheid.
Het doel van West-Duitsland blijft:
de aaneensluiting van het gehele
vrije Europa", inclusief Engeland, de
Scandinavische landen etc.
De Navo vormt de grondslag van de
j Westduitse defensiepolitiek. Er moeten
echter vormen worden gevonden voor
een gemeenschappelijke verdediging
met kernwapens.
Bonn wil herstel van diplomatieke
I betrekkingen met de Arabische lan
den. Op voorwaarde echter, dat zij
begrip hebben voor het bestaan van
normale betrekkingen met de staat
I Israël.
Er komt een witboek over het Duit
se vraagstuk. Daarin zullen o.a. de be
ginselen voor een oplossing van het
probleem vervat zijn.
Wat de economische situatie in
West-Duitsland betreft zei Erhard, dat
de Duitsers hun eisen lager moeten
gaan stellen of harder moeten gaan
j werken. Hij bepleitte verlenging van
de bij cao's overeengekomen wekelijk
se werktijd met een uur.
eeuw door Frankrijk cadeau ge
daan, en inmiddels een doorn in
het oog van generaal De Gaulle,
valt er helemaal bij in het niet.
De groen-geoxydeerde vrouw met
de reusachtige fakkel ziet men
tegenwoordig niet langer 't eerst
bij het naderen van New York. De
majestueuze overspanning van de
Verrazano-Narrows Brug heeft het
na een eeuw van haar gewonnen.
Op de commandobrug kan het
niet stiller zijn. De eerste, een
tweede en een vierde stuurman
houden de Rotterdam op koers.
Een kwartiermeester staat aan het
roer, de korte bevelen, die in de
luidspreker klinken, stipt opvol
gend. Voor commodore Auke de
Jong is het binnenvaren van de
haven van New York een nauwe
lijks opwindende gebeurtenis. In
zijn lange loopbaan als zeeman
heeft hij dit al ontelbare keren
gedaan.
De skyline van Manhattan komt
in al zijn stenen geweld naderbij.
Het 102 verdiepingen tellende en
meer dan 350 meter hoge Empire
State Building er staat ook nog
eens een televisiemast van zo'n
zeventig meter op torent boven
alles uit. Andere wolkenkrabbers
als het Chrysler-gebouw, de Sixty
WaU Tower, de 40 Wall Street, de
R.C.A. en de Chase Manhattan zijn
giganten, die er eveneens mogen
Niet lang daarna de pas ge
bouwde pier van de Holland-Ame-
rika Lijn, door de immense par
keerruimte op het dak de modern
ste van New York. Sleepboten
drukken de Rotterdam dwars op
de stroom. Loodsen, die er door
hun zwarte hoeden als beursmake
laars uitzien, laten op de kritieke
momenten hun stem in de porto
foons schallen. Langzaam, maar zó
vaarzeker alsof het slechts een
manoeuvre met een auto langs de
trottoirband geldt, glijdt de 38.000
tonner langszij.
Bureaucratie
Immigratie-ambtenaren, die met
een bootje zijn afgezet, doen in
middels in de lounges hun stalen-
zenuwen-werk. Ze zijn blafferig,
bijzonder bureaucratisch, en tre
den nauwelijks als beschaafde,
laat staan als innemende lieden
op. Als ze de schapen van de
bokken hebben gescheiden, of wel
de Amerikaanse burgers van de
buitenlanders, begint voor de laat-
sten een ware lijdensweg. Pas drie
uur nadat de Rotterdam is afge
meerd, dwarrelen er geen carbon-
netjes meer op de vloer, en ligt de
weg naar een taxi voor iedereen
open.
Aan de andere kant van de pier
de „Lady of the Company", de
Nieuw-Amsterdam. Dit trotse,
doch reeds vóór de oorlog ge
bouwde HAL-passagiersschip is
veertien dagen eerder uit Rotter
dam vertrokken en blijft nog heel
wat weekjes weg. Van New York
uit worden er aan de lopende
band cruises mee gemaakt naar
het mooie en warme Caribische
gebied. De dekken zijn dan afge
laden, terwijl de „mighty dollar"
het hoogste woord heeft. En als er
na een dag of vijftien weer wordt
afgemeerd beginnen vele, op kre
diet levende Amerikanen hun juist
genoten vakantie bij de financie
ringsmaatschappijen af te beta
len...
Hoe leeg is het schip nu zonder
passagiers, hoe onwezenlijk doen
de verlaten hutten en gangen aan.
In de salons zou je met kanonnen
kunnen vuren, zonder de kans te
lopen ook maar iemand te raken.
De drijvende stad is leegge
stroomd; honderden mensen, die je
een dag of wat van nabij hebt
meegemaakt, en d.'e je nooit meer
in je leven zult zien, zijn je als
door de wind gejaagde wolken
gepasseerd.
Je weet dat in huizen, die Je
niet kent, honderden anderen zich
gereed maken om de oversteek in
tegenovergestelde richting te wa
gen. Over veertig uur is het al
zover.
De Russische walvisja
ger Ziklon moest dezer
I dagen door een sleepboot
naar Wladiwostok wor-
den gesleept na door een
j 12 meter lange potvis te
zijn geramd. Het dier
was door een harpoen ge
troffen en raakte het
schip met zulk een ge-
i weid dat het bijna
omsloeg. De motoren vie
len uit en alle pogingen
om ze te repareren mislu
ten.
Barjuffrouw Despina
(29) heeft gisternacht po
litie, brandweer en vele
Weertberlijners in span-
ninE gehouden met een pakken te krijgen Ollff (Jukt
staaltje geveltoerisme. Begonnen is met de
Uit woede over het niet aanleg van de Rijndalau- LENZBURG (Zwitserland) Een
ar**? word' ef^Lukmaana,d! vkr Tm
^G.rXemher,r.„n^: TT"
bardement van borden, kirch zal verbinden met Vier m een ziekenhuk moes
kopjes en bierflessen, twee aftakkingen van'ten worde" opgenomen. De overige
Daarna klom zij uit het Lauterach en Feldkirch jkonden weer vertrekken na ver-
raam van haar boven- in de richting van Zwit- bonden te zlin n* vie-
huis, gekleed in nachtja- seriand, aldus een ontlas- den nl r 'ewon-
non en onthaald* H* >n». Hn. j I den rijn niet in levensgevaar.
gekleed in nachtja- uu, uuu omias-1 d
pon en onthaalde de toe- ting vormend voor de
«KS-ÜÜ» «l-tóMteM» r»*.
jaar gemiddeld zo'n Zwitserland. Er waren 37 passagiers
duizend motorvoeriui- Het ongeluk gebeurde toen de
die met luid gejuich wer- rig jaar gemiaaeid zo'n|"J*\ ~;*lloc£iana- waren 37 passagiers
den beantwoord. Vanuit tienduizend motorvoertuig6 ,bVs\Het ongeluk gebeurde toen de
een nabijgelegen etage gen per dag gebruik moest uitwijken voor eeo
dB *>litlB maakten.
