Kerken in Afrika testen
erfenis van het Westen
H. R. Plomp
verlaat
CNV-besluur
Een woord voor vandaag
„Wij zijn geestelijk nog niet vrij"
Dringend meer
predikanten
nodig
Wordt schoolgebed in
Hessen afgeschaft
Eindexamens
worden wellicht
gewijzigd
Uw probleem
is het
onze
Kunstgebit?
Meer rijkssubsidie voor
bijz. universiteiten
SLIK UW PIJN WEG MET EEN 'AKKERTJE'
Beropjtingswerk
EVANGELIE VAN VRIJE GENADE
OP CONCILIE NIET AAN DE ORDE
Puzzelhoek
DONDERDAG 4 NOVEMBER 1965
,Jk zeg tot de Here: Mijn toevlucht en mijn vesting, mijn God
op wie ik vertrouw" (Psalm 91:2).
De schreeuw van een mens in nood, van de mens aan wie
alles is ontvallen. Nergens is er voor hem uitkomst te be
kennen, hij doolt rond, tastend en zoekend. En dan roept hij
het uit: Mijn toevlucht en mijn vesting, mijn God op wie ik
vertrouw.
Als laatste houvast, in de hoop, dat de Here hem uitkomst zal
schenken? Neen, in de zekerheid. Het blijkt uit het aanspreken:
Mijn toevlucht en mijn vesting. God, een toevlucht voor de
mens. Naar Wie hij heen kan gaan, altijd. God ook een
sterkte, bij Wie en in Wie de mens zich geborgen mag weten.
Hoevelen zullen zich zo tot de Here hebben gewend! In de
dagen, waarin zij waren omringd door gevaren, wat die ook
zijn geweest. Ik kan het niet meer, ik wend mij tot U, mijn
God, op wie ik vertrouvn
Vertrouwen op God, dat wil zeggen het gehele leven in Zijn
handen leggen en het verder aan Hem overlaten. Hoe het ook
moge gaan.
Dit laatste dient er bij gezegd. Vertrouwen op God wil zeggen:
Niet meer zelf het stuur van het levenschip in handen nemen,
maar het overgeven aan Hem en met Hem verder reizen. Blij
moedig, in de wetenschap: Met de Here komt het altijd in
orde, ook al loopt het anders dan wij hadden gedacht en
gehoopt.
ADDIS ABEBA De derde
pan-Afrikaanse lutherse confererv
tie heeft de Afrikaanse kerken op
geroepen, om de plaats van hun
scholen, ziekenhuizen en derge
lijke instellingen in het leven van
de kerk kritisch te bezien. Zij
moeten zich voor al deze institu
ten stuk voor stuk afvragen: zijn
zij werkelijk dienstbaar aan de en geld het best kunnen beheren.
(Van onze kerkredactie)
Eén ouderpaar oorzaak van discussie
verkondiging van het evangelie
door de kerk?
De afgevaardigden van 23 lutherse
kerken in Afrika die samen ander
half miljoen leden tellen, aanvaard
den een resolutie, waarin de kerken
gevraagd wordt te onderzoeken, of
hun huidige kerkelijke instellingen zo
goed mogelijk benut worden, of dat ze
veranderingen moeten ondergaan om
de nieuwe uitdagingen beter het hoofd
te kunnen bieden. Ook moeten de ker
ken rekenen met de mogelijkheid, dat
bepaalde Instituten beter kunnen ver
dwijnen, om mensen en geld vrij te
maken voor nieuwe.
Wij lezen vanavond Exodus 20 vers 18 tot 26 en Exodus 21 vers 1 tot 6: 0v?rW«n,'Tc* zT'hun
(Van onse soc.-econ. redactie)
UTRECHT De heer H. R. Plomp,
thans juist 12Vi jaar secretaris van
het Chr. Nationaal Vakverbond,
heeft per 1 januari ontslag geno
men. De heer Plomp (56) liet om
gezondheidsredenen niet langer
kans het zware werk in het ver-
bondsbestuur met alle daaraan ver
bonden spanningen te verrichten.
Reeds enige jaren geleden kreeg hij
het medisch advies een andere
werkkring te zoeken.
Op 1 januari treedt de heer Plomp in
dienst van het departement van sociale
zaken, waar hij rijksconsulent wordt
voor de complementaire sociale voor
zieningen in de provincie Zeeland
standplaats Middelburg
Zijn ontslag is een zware aderlating
voor het C.N.V. dat hiermee een bij
uitstek deskundige op het gebied van
de sociale verzekering verliest. De heer
Plomp was lid van de Sociale Verzeke
ringsraad, lid van de SER, plaatsver
vangend voorzitter van het Algemene
werkloosheidsfonds, werknemers voor
zitter van de Federatie van bedrijfsver
enigingen, lid van de Verzekeringska
mer en voorts voorzitter of lid van al
lerlei commissies op het terrein van de
sociale verzekering. Op dit terrein gold
zijn stem als gezaghebbend. Belangrijk
is zijn bijdrage geweest tot de tot
standkoming van de Algemene wedu
wen- en wezenwet, de optrekking van
de A.O.W. tot een sociaal minimum en
de voorbereiding van de Arbeidsonge
schiktheidswet.
De heer Plomp begon in de dertiger
jaren zijn loopbaan bij de vakbeweging
als propagandist van de Ned. Chr.
Bond van werknemers in hout en
bouw. In 1940 werd hij bezoldigd
bestuurder van de Haagse Chr. Bestu
renbond, in 1948 districtbcstuurder van
het C.N.V. voor Zuid-Holland, in 1949
bestuurslid van de Chr. Bedrijfsgroe
pen Centrale en in 1953 lid van het
verbondsbestuur van het C.N.V.
(Van onze parlementsredactie)
Onze scholen, ziekenhuizen en derge
lijke moeten steeds een dienende
functie blijven behouden en wij moe
ten steeds op onze hoede blijven, om
te ontdekken, of zij inderdaad nog
dienstknechten zijn van het Woord van
onze Heer, of dat zij het Woord gaan
overschaduwen en mensen gaan ver
heerlijken, zo wordt in de resolutie
gezegd.
Deze derde pan-Afrikaanse lutherse
conferentie (de vorige werden gehou
den in 1955 en 1960) is van grote
betekenis geworden voor de ontwik
keling van de Afrikaanse lutherse
kerken, al is het plan, om een pan-
Afrikaanse lutherse organisatie op te
richten uiteindelijk niet doorgegaan.
(Van een correspondent)
BONN In West-Duitsland
vindt thans een grootscheepse
discussie plaats tussen ouders, ad
vocaten, leraren en geestelijken
over het bidden op school.
Landesgericht in Hessen heeft na*
melijk onlangs besloten, dat in
klas 3 A van een school in Frank
fort niet meer gebeden mag wor
den, omdat de (atheïstische)
ouders van een van de jongens
daartegen bezwaar had gemaakt.
De uitspraak van het Hof was het
resultaat van een controverse, die
meer dan drie jaar heeft geduurd.
Eerst kwam het hoofd van de betref
fende school met het voorstel, dat de
iongen 'i morgen* dan maar vijf minuten
later in de klas moest komen, zodat hij
het gebed niet zou meemaken. Ook kreeg
hij toestemming de klas te verlaten,
wanneer er gebeden werd. Een derde
oplosakng, die de jongen aan de hand
gedaan werd, was gewoon in zijn bank te
blijven zitten en geen aandacht te achen
ken aan het gebed van de anderen.
De vader van dr jongen weigerde
echter deze drie oplossingen, aange-
tege
waardoor het mogelijk is, dat kandidaten
zakken omdat zij één punt te kort
komen, onbevredigend. Op beperkte
schaal moeten correcties worden aange
bracht bijvoorbeeld door de mogelijkheid
te scheppen in het desbetreffende vak
een herexamen te doen Dit deelde
staatssecretaris Grosheide woensdag
aan de vaste commissie voor Onderwijs
en Wetenschappen. Een aantal leden
mevrouw Van Someren (lib.) en de heren
Tans (soc.) en Schuring (c.h.) informeer
den naar de oorzaken van de slechte
eindexamenresultaten, die dit Jaar be
haald zijn. Mr. Grosheide antwoordde
hierop dat men te doen had met een
ineewikkeld probleem, waar de regering
zich nog geen oordeel over heeft kunnen
vormen, uit het feit dat er veel lage
cijfers zijn behaald, kan men niet zonder
Ds. Bolkestein
overleden
(Van onse kerkredactie)
HATTEM Gisteren is op 95-jarige
eeftijd overleden ds. L. G. Bolkestein*
meritus-predikant van de Nederlandse
Hervormde Kerk. Hij zal zaterdag
middag op de algemene begraafplaats
te Hattem worden begraven.
Ds. Bolkestein, die op een na de oudste
emeritus-predikant van ons land was.
behoorde tot de modaliteit van
Gereformeerde Bond. Hij werd 13 i
1870 te Wij he geboren en studeerde
Utrecht theologie. Op 21 augustus 1
werd hij te Cothen in zijn ambt bev
tigd. Vervolgens diende ds. Bolkestein
de gemeenten Aalburg. Kortgene,
Kockengen, Otterloo, 's-Gravenmoer en
Schelluineh. Hier ontving hij 1 oktober
eervol emeritaat.
zien zijn zoon zijns inziens in alle drie
de gevallen aan een zekere discrimi
natie zou worden onderworpen en van
de klassegemeenschap zou worden
uitgesloten.
De onderwijsautorltelten verwier
pen de bezwaren van de ouders,
waarop de vader de zaak bij het
gerechtshof aanhangig maakte. Hij
verwees daarbij naar een artikel in
de grondwet van het Land Hessen,
waarin wordt gezegd, dat niemand
gedwongen of verhinderd kan worden
om deel te nemen aan godsdienstige
handelingen of kerkdiensten of een
godsdienstige vorm van de eed te
gebruiken. De andere Duitse Lander
hebben soortgelijke grondwetten un
de Duitse Federale grondwet stelt
uitdrukkelijk, dat „geloof, geweten en
overtuiging vrij zijn."
WIESBADEN Prof. dr. Ernst
Schutte, minister van godsdienstza
ken, heeft dezer dagen verklaard, dat
er voorllpig geen spreke is van alge
hele afschaffing van het gebed op de
scholen in de deelstaat Hessen. Hij zei
dit als reactie op een uitspraak van
een woordvoerder van zijn departe
ment, dat dit wil het geval zou zijn.
DARMSTADT De Evangelische
Kerk van Hessen-Nassau heeft een
verontrust schrijven doen uitgaan,
waarin echter wordt aangenomen, dat
het schoolgebed in Hessen een verbo
den zaak is geworden.
Daar het grootste deel van de bevol
king christelijk is, is de openbare school
er een op christelijke grondslag. Op de
Hesslache landdag in 1980 is dit nog eens
bevesUgd. In het schrijven van de kerk
is men nu verontrust over een dreigende
breuk in deze traditie. Men is zich wel
bewust van verantwoordelijkheid voor
de enkeling, die andersdenkend is. maar
hier is sprake van intolerantie, wanneer
aan iedereen de wil van de enkeling
wordt opgedrongen. Gehoopt wordt op
een oplossing, die beide partijen bevre
digt.
Niets nieuws
Afhankelijk
Diepe indruk maakte het betoog
van bisschop Josiah Kibira uit Tan
zania, die het conferentie-thema
„Een levende kerk in een verande
rende samenleving" inleidde. „Wij
bezitten nog geen werkelijke gees
telijke vrijheid en wij zullen die
ook niet bereiken, zolang onze ker
ken financieel en in ander opzicht
afhankelijk blijven van de westerse
kerken", zo betoogde hij.
Onze kerken in Afrika hebben nog
geen theologische vrijheid bereikt en
ook in ons kerkelijk denken zijn wij
nog niet doorgebroken naar eigen
voorstellingen en vormen. Het wester
se „imago" van onze kerken moet
veranderen in een eigen Afrikaans.
Bisschop Kibira wees daarbij op de
kerkgebouwen, de liturgie, de
van eredienst en de symboliek, die veel
te Europees of Amerikaans aandoen.
Hij pleitte ook voor een Afrikaanse
aanpak van de theolofie. Nu kan men
onder de Afrikaanse theologen ver
schillen zien, die veroorzaakt worden,
doordat de een Amerikaans, de ander
Duits, de derde Zweeds georiënteerd
is in de theolorie. Het gevolg is, dat
ze geen van allen tot een vrije en
onafhankelijke analyse van de rol van
de kerk in het Afrika van nu in staat
zijn.
Bloedeloos
In de geest van de Tanzanische bis
schop werd ook gesproken door de
Ethiopische, predikant Gebremedhin. Hij
•leitte voor een groots program ter
iestrijding van het „bloedeloze" geeste
lijke leven en het voortdurende tekort
aan mensen, waaraan de Afrikaanse ker
ken volgens hem lijden
„Het is zonneklaar, dat er veel meer
mensen in de kerkelijke registers staan,
dan er actief betrokken zijn in het leven
en de zending van de kerk. Wat onze
kerken missen, zijn mensen die leven
met een besef van hun roeping." De
belangrijkste oorzaak daarvan is volgens
ds. Gebremedhin het feit. dat er te
weinig predikanten zijn en dat hun
opleiding niet toereikend is.
Ds. Gebremedhin wilde op grote schaal
„vrije-tljdspredilunten' invoeren. Alleen
zulke predikanten, die door hun gewone
beroep midden in het dagelijka leven
staan, kunnen een antwoord vinden op
de „hartekreten" van Gods kinderen, die
uit de beroepskerk weggetrokken zijn
door de lokroep van een nieuwe tijd met
al zijn beloften.
Het getto-karakter van de kerk noemde
de Ethiopische predikant ook een reden
van het bloedeloze geestelijke leven en
het gebrek aan mensen. ..Jarenlang heeft
de kerk op zichzelf gewerkt en daarbij
eeuwenoude methoden gebruikt. De kerk
heeft zichzelf ver van de wereld gehou
den, hoewel haar mensen toch in die
wereld leven en maar een fractie van
hun leven in de kerk doorbrengen.
De mensen spreken de taal van de
wereld, gaan om met mensen van de
wereld en zijn bezig ln wereldse activi
teiten. In het midden van alles staat dan
de kerk rond een soecifieke man (de
dominee), een specifieke dag (de zondag)
en een specifiek gebouw (de kerk)
Sommige mensen vinden dit mooi. omdat
de kerk zo een brandpunt van stabiliteit
een wereld, waarin alles in bewe-
is. „maar" aldus ds. Gebremedhin
kerk. die leeft om haar identiteit te
bewaren in allerlei kleine zaken, kan het
doel van haar bestaan wel eens hebben
T 'acature
resolutie heeft de pan-Afri
kaanse lutherse conferentie de kerken
een aantal suggesties aan de hand
redaan, om hun predikantencorps aan
te passen aan de tegenwoordige pas
torale behoeften. Zij krijgen de raad,
om hun traditionele opvattingen over
de vereisten tot het predikantschap te
herzien.
Elk „buitenstation", al is het nog zo
klein, moet de beschikking krijgen
over een volledig bevoegde predikant
het belang van prediking liturgie,
bediening van de sacramenten en een
verantwoordelijke pastorale verzor
ging.
Aan de ene kant is de hoogst
mogelijke theologische standaard voor
de predikanten noodzakelijk,
aan de andere kant dwingt het tekort
andere mogelijkheden te zoeken.
In de resolutie wordt dan ook aan
geraden:
Kleine teruggang
bij het ulo
DEN HAAG Blijkens cijfers van het
Centraal Bureau voor de Statistiek telde
het ulo op 16 september jL 278.300
leerlingen, tegen 279.100 een jaar tevoren.
Indien evenwel het aantal leerlingen in
de brugklassen op de scholengemeen
schappen, die aan het experiment deel
nemen, bij het ulo wordt geteld, dan
bedroeg het aantal leerlingen in 1965
279.300. Van de ongeveer 1000 leerlingen
in deze brugklassen is de keuze van de
verdere studiebestemming nog niet be
kend.
Het aantal tot leerjaar 1 toegelatenen
daalde met 1.900 of met 3 pet. van 72.900
tot 71.000. Met inbegrip van de toegelate
nen tot de brugklassen was de daling
1.000 leerlingen of 1 pet. Van de gemid
delde generaties 12- en 13-jarigen, waar
de toegelatenen in 1964 en 1965 in
hoofdzaak behoorden, ging in 1965 32,0
:t. naar het ulo tegen 33.0 pet. in 1964.
Iet inbegrip van de brugklassen bedroeg
bet percentage in 1965 32 4.
Met Dentofix zit het steviger
Dentofix vormt een zacht, beschermend
loagje en houdt het kunstgebit veel vaster
en veiliger op zijn plaats. Hef zit prettig en
men kan rustig eten, lachen, niezen en
spreken, in vele gevallen even gemakkelijk
als met een natuurlijk gebit. Dentofix ver
mindert de voortdurenae angst voor los
raken en verschuiven van het gebit en voor
komt verwonding van het gehemelte. Den
tofix houdt ook ae adem fris. Geen onaan
gename smaak, of hinderlijk gevoel. Prijs
het academisch niveau van de
theologische opleiding te verhogen;
tijdelijk een tweede weg tot het
pastoraat open te stellen door orde
ning van ervaren vertrouwde cate
chisten en evangelisten;
serieuze aandacht te schenken
aan de mogelijkheid van opleiding en
eventuele ordening tot predikant van
toegewijde, capabele kerkleden, die
hun beroep blijven uitoefenen;
plannen uit te werken voor
cursussen, waarbij predikanten, die
zelf gestudeerd hebben, in broederlij.
ke samenwerking collega's onderrich
ten, die geen studie hebben gehad.
DEN HAAG Bij de Tweede
Kamer is ingediend een wetsont
werp dat voorziet in een verhoging
van het rijkssubsidie voor de bij
zondere universiteiten en hoge
scholen van 95 tot 98procent in
de kosten van exploitatie en inves
teringen. Deze verhoging is nood
zakelijk gebleken ten gevolge van
de voortdurende stijging der kos
ten, waardoor de bijzondere in*
stellingen reeds een aantal jaren
niet meer in staat zijn de niet door
rijkssubsidie gedekte uitgaven ge
heel bijeen te brengen.
De huidige wettelijke regeling gaat
er van uit dat aan alle Nederlandse
universiteiten en hogescholen (open
bare en bijzondere) gelijkwaardige
ontwikkelingsmogelijkheden dienen te
worden geboden. Gemeenschappelijk
vervullen zij immers de nationale
taak op het gebied van het weten
schappelijk onderwijs.
De in uitzicht gestelde verhoging
zal gelden voor de jaren 1964 tot en
met 1966. De werkgroep die het wets
voorstel heeft voorbereid gaat name
lijk binnenkort een onderzoek instel
len naar de wenselijkheid van en d<
voorwaarden voor financiële gelijk
stelling voor het bijionder weten
schappelijk onderwijs, waarbij dus
het rijkssubsidie op honderd procent
gesteld zou worden.
De minister van onderwijs en we
tenschappen, prof. mr. I. A. Diepen
horst vertrouwt dat het mogelijk zal
zijn het resultaat van dit onderzoek
tijdig in een wetsvoorstel aan de
Staten Generaal voor te leggen.
Brazzaville naast
zendingsscholen
BRAZZAVILLE Kongo (Brazzavil
le) heeft het voorbeeld van vele pas
onafhankelijke landen gevolgd en alle
scholen, die uitgaan van kerk en zending
of in particuliere handen zijn, genationa
liseerd. Alleen scholen voor de opleiding
van werkers ln kerkelijke arbeid vallen
buiten deze maatregel
In protestantse kringen beschouwt men
deze nationalisatie in het algemeen als
noodzakelijk voor de ontwikkeling van
het land, maar rooms-katholieke leiders
hebben hun vrees voot toekomstige ont
wikkelingen uitgesproken.
De nieuwe wet verbiedt godsdienston
derwijs op school, maar niet daarbuiten.
De regering heeft de zendelingen echter
gevraagd, nog een jaar hun werk in de
scholen voort te zetten. Zowel protestan
ten als rooms-katholieken gaan nu sterk
de nadruk leggen op vorming van de
jeugd buiten schoolverband.
Brieven die niet i(jn voorzien
van naam en adres kunnen niet
in behandeling worden genomen.
Geheimhouding ts verzekerd. Vra
gen die niet onderling met elkaar
in verband staan moeten in af
zonderlijke brieven worden ge
steld. Per brief dient een gulden
aan postzegels te worden lngeslo-
Vraag: Een meisje werkte in 1963 in
een Engels hotel en heeft in Engeland
loonbelasting betaald. Nu ontvangt zij
in Nederland een aanslagbiljet over
het in Engeland ontvangen loon. In
Engeland heeft zij reeds teveel belas
ting betaald en dat zou men haar
teruggeven. Tot wie moet zij zich
wenden om de aanslag in Nederland
ongedaan te maken?
Antwoord: Volgens het verdrag ter
voorkoming van dubbele belasting,
gesloten met Groot-Britannië. artikel
X. zal het loon niet belastbaar zijn.
Dit betekent niet, dat zij het in
Nederland niet behoeft aan te geven.
Dat moet wel, doch zij krijgt hier een
belastingaftrek wegens dubbele belas
ting. Wellicht is dus verzuimd deze
aftrek te verlenen. Wij raden haar
aan een bezwaarschrift in te dienen
en een mondeling onderhoud te ver
zoeken, daar de omstandigheden van
belang kunnen zijn.
Vraag: Kunt u mij een verklaring
geven voor de titel van het boek De
keizer van Portugal van Selma Lager-
löf?
Antwoord: De hoofdfiguur van dit
boek, Jan van Scrolycka, kreeg na het
lange wegblijven van zijn dochter
Klara Gulla hoogmoedswaanzin. Hij
kon het niet verdragen, dat de enige,
voor wie hij leefde, was weggegaan.
Hij gedroeg zich tegenover zijn
dorpsgenoten als de keizer van Portu
gal. Waarom hij nu juist Portugal
koos, wordt niet duidelijk in dit boek.
schijning
had weggejs
seum"f: Waar 18 hCt Karl May*mu*
Antwoord: Te Radebeul dicht bij
Dresden. Hier kan men alles zien, wat
betrekking heeft op de boeken van
deze schrijver, zoals Indianenkleren
en wapens.
Vraag: Hoe luidt de wet tot sane-
ring van kleine landbouwbedrijven,
wat zijn de voorwaarden en waar zijn
aanvraagformulieren te krijgen?
Antwoord: De wet maakt het moge
lijk dat men bij beëindiging van zijn
bedrijf op zijn 50ste jaar ƒ196 in de
maand ontvangt, op het 51ste ƒ207.
52ste ƒ219, 53ste ƒ225. 54ste ƒ243, 55ste
255, 56ste ƒ273, 57ste ƒ303, 58ste
ƒ338, 59ste ƒ392, tussen 60 en 65 Jaar
ƒ451. Voorwaarden zijn: minimum
leeftijd van 50 jaar, de laatste 3 jaar
mag het belastbare Inkomen niet ho
ger zijn geweest dan gemiddeld ƒ8000
per jaar, hiervan moet 50 pet. met een
minimum van ƒ2000 verkregen zijn
uit eigen landbouwbedrijf. Aanvraag
formulieren zijn te krijgen bij het
plaatselijk districtbureau.
Vraag: Onlangs lazen we dat vol
gens president Massamba van Kongo-
Brazzaville de saboteurs van Joloa
zouden worden berecht, hetzij door
levend begraven, hetzij door levend
verbranden, hetzij door 20e«uws« me
thoden. Kunt u me zeggen hoe dit is
afgelopen?
Antwoord: Elk nieuws is verder
uitgebleven en Is er geen zekerheid te
krijgen omdat Kongo-Brazzaville nog
geen vertegenwoordiging heeft in Ne
derland.
ten. De staatssecretaris stelde voor deze
kwestie in gesloten vergadering met de
commissie te bespreken. Wel deelde hij
mee dat het gehele beeld van het
ingestelde onderzoek er op wees dat er
geen onregelmatigheden waren voorge
vallen. Diezelfde tendens was hem uit
persoonlijke gesprekken gebleken.
Dr. Tans bracht
Church" telt dit Jaar een record aantal
studenten, namelijk 2914. Van hen zijn
970 eerstejaars. Het aantal docenten be-
aantal bezwaren draagt 144.
Uitknippen en op briefkaart plakken a.u.b.
IK WERK MEE esn de verdere groei van de krant.
Uw nieuwe ebonnee heet i
Woonplaats t
betaling per. WEEK/MAAND/KWARTAAL
Deze nieuwe abonnee werd opgegeven door uw abonnee i
Adres
Woonplaats»
Ik ontvang als geschenk t
HYACINTHENBOL MET HOU-# .,DE DOKTER ZEGT" II
0ER „DE DOKTER ZEGT" I
TIP-PARADE-TWEE (elk deel Is een (ander) geheel)|
streep door wil u niet wenst.
antwoord dat wij publiceerden
vrijgemaakte gereformeerde kerk van
Schiedam aan de (synodale) gerefor
meerde kerk. De vrijgemaakte gerefor
meerde kerk schreef niet dat naar haar
mening in de brief van de gereformeerde
kerk niets nieuws stond, maar dat zij zelf
in wezen niets nieuws schreef. Op 4
september 1944 schreef de vrijgemaakte
kerk reeds, onmiddellijk na de eerste
eigen kerkdienst dat men verzoening
zocht, maar slechts op één voorwaarde:
„Gods Woord de Drie formulieren van
enigheid zonder enig toevoegsel en
de getrouwe naleving van onze aloude
;ereformeerde kerkenordening," In de
.ïutdige brief kwam de vrijgemaakte
gereformeerde kerk op dat voorstel te-
NED. HERV. KERK
Beroepen te Waddinxveen (3e pred.pL):
L. Doppenberg te Wilsum (O.).
GEREF. KERKEN
Beroepen te Rotterdam-centrum (vac.
ijlen G. Bouwmeester): Th. W. A.
Rijper te Rijsoord; te Boechout (België):
P. Melse te Voorthuizen; te Aduard
(Gr.): H. R. Groenevelt te Urk.
GEREF. KERKEN (vrUgem.)
Tweetal te Groningen-Helpman (vac.
E. T. v. d. Born): J. H. v d. Hoeven te
Zwijndrecht en C. Trimp te Voorburg: te
Hattem: J. H. v. d. Hoeven te Zwijndrecht
en H. J. Nijenhuis te Bunschoten-Spaken
burg.
DOOPSGEZ. BROEDERSCHAP
Aangenomen naar Arnhem (vac. mej.
M. C. Schepman): M. C. Postema te
Warns.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Tweetal te Rotterdam-zuid: K. Boersma
te Onstwedde en T. Harder te Kornhorn.
Bedankt voor Boskoop: G. J. Buijs te
Murmerwoude.
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt voor Borssele: A. Hofman te
Zeist.
CHRIST, GEREF. GEMEENTEN
Aangenomen naar Rotterdam-zuid
H. v. Kooten te Werkendam.
IN het blad In de Waagschaal
schrijft de hoofdredacteur prof.
dr. K. H. Miskotte een artikel over
Hervormingsdag, dat een duidelijke
plaatsbepaling van de Reformatie
wil zijn in een verwarrende tijd.
„Wij hebben vrachten eeuwenoude
klachten en moderne verwijten aan
de Romana, maar ze worden alle
geabsorbeerd door die éne: waar is
het evangelie vrij, onverkort, on
versneden?" Prof. Miskotte schrijft:
warrende tijd!
er ook de prijs
het wonder, dat eeuwenoude la
gen van kerkelijke traditie in een
adembenemend tempo worden opge
woeld en omgewenteld. Er is al veel
gezegd over het heugelijke daarvan,
toch nog niet genoeg. Bij de Romana
echter komt het gevaar naar voren, dat
nieuwe liturgie, pastoraat, apostolaat
en ethos, in de polyvalenlie der waar
deringen, plotseling een afstand schep
pen tussen voorganger en gemeente,
dat de volgzaamheid aan het gezag
zich om niet verzet tegen strengere,
maar tegen lossere denkvormen en
gedragingen.
In de Reformata dreigt nu het nog
veel grotere gevaar, dat velen (want
wij zijn veelal nog ..protestanten'
(in de gangbare, niet authentieke zin)
strijdbare individualisten) met al hun
vroegere vragen opgenomen worden en
meegesleept in een (zo begrijpelijk)
over verre afstanden heen, grijpen
naar éérste tekenen van éénheid. Maar
over „alle afstanden heen", betekent
ook: over de eigen, de wettige, de
kerkelijke bezwaren heen en vaak
tegen beter weten in, zelfs tegen het
geweten in.
Tussen de Romana en de Reformata
bevindt zich een gebied, waar het
unieke, het eigene nooit heel ernstig
werd genomen en nu klinkt er de
aanmoediging van het humanisme: het
concilie moge toch vooral verder gaan
in de richting van nóg meer vrijheid,
broederschap, vredesactie. Men beleeft
de wonderlijkste wisseling van accen
ten bij de drie, hier bedoelde, gestalten
van ons geestesleven. Met name roomse
jongeren zijn niet zelden ln .verlegen
heid, een blijde verlegenheid, omdat
het in hun eigen kring zo echt is gaan
dooien en de lente in aantocht is. maar
daardoor wordt ook hun innerlijke
onzekerheid openbaar, b.v. als sommi
gen met Robinson dwepen.
omwenteling, wij, kinderen der Re
formatie? ik geloof, dat velen zonder
reserve blij zouden willen zijn, dat ze
daarom zo graag tevreden zouden wil
len zijn met de erkenning van eer
eigen inbreng in de roomse geloofs
schat, met de opdracht, die dan ook
bewust te integreren, maar het gaat om
iets anders, voelen ze, en ze durven
het haast niet te zeggen, het gaat
iets dat zich binnen de leer-, rechts-
gezagsvormen van de Romana niet laat
integreren, ach, eigenlijk (en ze zijn
Prof. Miskotte
Her,
igsdag
anderer en eigen ogen ook wel
dwazen en dwarsdrijvers) omdat dat
„iets" zó hoog is, dat al het andere
(wat reeds bestaat en bloeit en geldt)
moet ingebracht worden juist in dat
éne; en dat is: de verkondiging van het
evangelie! De proclamatie van Jezus-
Messias, van het Rijk, van Zijn toe
komst en als onderpand, bewijs en
vóórvreugde: de prediking, dat God
goddelozen rechtvaardigt, d.w.z. vrij
spreekt, terwijl zij nog vijanden zijn.
het niet aan de orde gesteld is;
omdat het na Trente ook niet meer
aan de orde gesteld kan worden.
Wel weten we, dat er ook in de
Romana zwaar gedacht wordt over
dit punt, dit éne, juist in de laatste
decenniën. Wie denkt niet aan het
betoog van Küng, een moderne Con-
tarini, over Barth's rechtvaardi
gingsleer en zijn these, dat deze in
de grond dezelfde is als die van de
vaders van Trente.
Een verhandeling daarover zou velen
afschrikken en weinigen helpen. We
hebben die nu ook niet nodig; als wij
Hervormingsdag vieren komt het ge
luid van die proclamatie (waar de leer
slechts omhéen kan praten) ons onmid
dellijk in de zin. Op hetzelfde ogenblik
worden we bedroefd over het ontbre-
ken van dit éne. dit überlegen Gods
oordeel, in de prediking van uitgestrek
te streken der christenheid. We weten
wel, dat de mens van nature, aan vrije
genade geen behoefte heeft, en dat de
religieuze mens er zelfs niets van weten
wil, maar we weten ook dat overal in
de wereld een arm en ellendig volk er
naar hunkert, die zekerheid te ontvan
gen en naar niets vraagt in hemel en
op aarde dan naar dit éne; des te erger
als het dan niet te horen is, niet te
ontvangen.
Wij hebben vrachten eeuwenoude
klachten en moderne verwijten aan de
Romana, maar ze worden alle geabsor
beerd door die éne: waar is het
evangelie vrij onverkort, onversneden?
dat woord van God. waarop wij ant
woorden kunnen (met het einde van
de gereformeerde avondmaalsliturgie):
.Jndien wij met God verzoend zijn
door de dood van zijn Zoon, toen wij
nog vijanden waren, veel meer zullen
wij benouden worden door zijn leven,
nadat wij met Hem verzoend zijn.
Daarom zal mijn mond en hart des
Heren lof verkondigen van nu aan tot
in eeuwigheid, amen". In zulk een
dank wortelt de vrijheid en de binding
van de christenmens. Hier is ook de
bronwel van de ware heiliging. Zoals
Kohlbrugge in gedrongen vorm zuiver
gezegd heeft:
Notre théologie
Est courte, simple, unie:
e'est Christ, le seul Sauveur
Et sa grace adorable
Car Dieu en est I'auteur.
Est pour un miserable
Le plus parfait système des moers,
Feest bij uitgever
Kok in Kampen
KAMPEN Auteurs, theologen en
uitgevers hebben de jubileumreceptie
ter gelegenheid van het 25-jarig di
recteurschap voor de heer J. A. G.
Kok van Uitgeversmaatschappij J. H.
Kok N.V. tot een onvergetelijke ge
maakt. De Stadsgehoorzaal was
stampvol met bezoekers en later met
cadeaus.
Prof. dr. G. C. Berkouwer wag de
tolk van de auteurs, onder wie vele
theologen die hun studies bij Kok
zagen gepubliceerd. Uit de uitgevers
wereld zagen wij vertegenwoordigers
van de Kon. Ned. Uitgeversbond,
waarvan de heer Kok oud-voorzitter
is, van de Vereeniging ter Bevorde
ring van de Belangen des Boekhan
dels waarvan de jubilaris voorzitter
is, en van de christelijke uitgevers.
Dr. P. G. Kunst uit Amsterdam, voor
zitter van SSK, ontbrak ook niet om
zijn medebestuurslid te complimente-
Kruiswoord-puzzel
Horizontaal: 1. gemeente ln Z.-Holland,
5. patroon, 8. zijtak Donau. 9 stond, 10.
zoon van Noach, 11. lengtemaat, 12.
oorzaak. 13. muzieknoot, 16. eerwaarde
heer (afk. Lat.), 18. zijtak Donau, 20.
lichaamsdelen. 22. bijwoord, 24. ontken
ning, 25. gindse, 26. spijstafel, 27. Spaans
rijpaard.
Vertikaal: 1. lus, 2. zijtak Elbe, 3.
bijwoord, 4. de oudste (afk.), 5. insektje,
7?on van Jacob, 7. onderrichten, 9.
ig voorwerp, 11. plaats in N.-Bra-
uain, 14. vuurgloed, 15. stad in Oosten
rijk, 17. telwoord (Duits). 18. kippenloop.
19, interval van negen tonen, 21. voor
werp om te snijden. 23. slobkous
(Vlaams), 25. voornaamwoord.
Oplossing vorlgo puzzel
Horizontaal: 1. Portugees. 2. eg-eel-
open, 3. Rome-smelt, 4. tien-ta-nor, 5.
Isère-L.O.-r.o., 6. N.T.-nergens, 7 ende-Ti-
vee, 8. neer-odeur, 9. toren-arre
Vertikaal: 1. pertinent, 2. Og-o.i-st-neo,
3. rem-eender, 4. teen-ree-re, 5. ulster-
ton, 6. gom-alg-Ida, 7. Epen-oever, 8. eel-
Ome-ere, 9. Sn-tros-ere.
