mi
wm
EKCO
Commando's in
Biesbosch:
brandnetels delicatesse
RAI FFEISENB
A
N
K
iylykl™yE™i
K
0
Op
era-Studio gaat
aan het werk
HUREN
ZUINIG
EN WARM
WEER
Eensaam negendaags gevecht
tegen biefstuk-visioenen
LsTERDAM Het is dan zover.'
De Nederlandse Opera Stichting
gaat haar Opera-studio inrichten.
Afgestudeerde zangleerlingen van
conservatoria en muzieklycea kun-
J nen zich melden, advertenties in
vak- en dagbladen zullen een op
roep bekend maken en na audities
zullen tien tot 12 zangers toege
laten worden tot de Opera-Studio,
d.w.z. 2a 3 sopranen, 2 a 3 alten,
2 a 3 tenoren, 2 baritons en 1 bas.
raze Opera-Studio wil zijn een werk-
gemeenschap van jonge zangers en
theatermensen en de leerlingen, die
gedurende hun twee-jarige stage
een salaris ontvangen, zullen cur
sussen volgen in alles, wat een ope-
ra-prouktie aangaat behalve in
de zangtechniek. Zanglessen zullen
ze bij privé-leraren moeten ontvan
gen. Er zal gewerkt worden in de
Oude Remonstrantse Kerk aan de
Keizersgracht en er zullen twee
kleine opera's van Menotti worden
ingestudeerd, die onder leiding van
Leo Driehuys opgevoerd worden
eerst in Eindhoven en daarna in
verschillende theaters in ons land.
i Januari 1966 begint het werk en pas
wanneer men proefondervindelijk
ziet hoe alles gaat. zal men de Ope
ra-Studio haar definitieve vorm ge
il de tweede helft van het seizoen
Boek over
verloving
woensdag 3 november 1965
(Vervolg van pagina 1)
De AR-amendementen-Aantjes (ont
houding huurbescherming aan wie
let op zijn inkomen, een te goedkope
woning bezet houdt; intrekking subsi-
de die op w.w.-woningen als de bewoner
een relatief te hoog inkomen heeft)
yond de minister echter niet geschikt
om de doorstroming te bevorderen. De
rechter zou zich dan met allerlei be
leidsvragen moeten gaan bezighouden.
Beter is naar een zo groot mogelijk
irtiment woningen te streven. Over
wogen wordt of door een hogere huur
extra prikkel kan worden gegeven
voor het vrijmaken van goedkope
ningen voor mensen, die er krachtens
hun inkomen meer recht op hebben
dan de huidige bewoners.
Met klem
Met klem verdedigde drs. Bogaers ook
invoering van de nieuwe, duurdere
kwalitatief betere woningwetwonin-
i-B. Zoals bekend is daartegen vorige
eek een ontwerpmotie-Witteveen (lib.)
gediend. De bewindsman wees erop,
t er geen onbeperkt aantal woningwet-
jningen zal kunnen worden gebouwd,
st maximale aantal van 60.000 ligt bud-
ttair voor enkele jaren vast. Afge-
icht moet nog worden hoeveel wo-
ngwetwoningen van de nieuwe cate-
rie gebouwd worden. De mogelijkhe-
n voor de normale w.w.-woningen zijn
danig, dat niet op grote schaal tot de
uw van het nieuwe type zal worden
ergegaan. De minister bestreed de op-
tting, dat de w.w.-woningen-B niet
or woningbouwcorporaties zouden mo-
n worden gebouwd. „Het is een on-
iste opvatting dat de taak van de wo-
agbouwverenigingen beperkt moet blij-
n tot het bouwen voor financieel of
latschappelijk zwakkere groepen. Hun
ak evolueert met de tijd".
De a.r. afgevaardigde Aantjes. die
irige week zijn sympathie voor de
Jtie-Witteveen niet onder stoelen of
inken had gestoken, zei gisteren bij
replieken geen bezwaar te hebben
gen het bouwen van woningwetwo-
ngen-B door woningbouwcorporaties,
laar", zo voegde hij eraan toe, „het
de vraag of er dan nog sprake mag
n van faciliteiten krachtens de Wo
ng wet. We dienen immers woning-
etwoningen te bouwen, die aan de
raksten ten goede komen". Vanwege
budgettaire achtergrond kon hij
ch echter nog wel verenigen met
UTRECHT De negen-jarige Rudie
itter uit Utrecht is vanochtend om het
»ven gekomen bij een verkeersongeluk,
foen hij plotseling de weg overstak,
terd hij gegrepen door een vrachtauto.
TOT IN DE
VERSTE HOEK
kenmerk van EKCO Westbury,
hoek. Weg dus elk huiverig ge-
EKCO Westbury... razend warm,
verbazend zuinig.
EKCO Westbury 115.-
EKCO Radiant Westbury
(metextra stralingselement) 140.-
Vraag Inlichtingen bij de han
delaar ol bij de Importeur voor
Tel. 010-272910
kwekers,
kantoorbedienden, modinettes.
Zij sparen, samen met ruim 1.800.000 andere Nederlanders, bij de
Raiffeisenbank. Omdat zij er de keus hebben utt vele spaarvormen en
In een strikt persoonfijke sfeer worden geadviseerd. Zij weten, dat zij
bij meer dan 1000 banken en bijkantoren óók terecht kurmen voor alle
andere bankzaken.
Hun spaargeld (samen miljard gulden) wordt, door de plaatselijke
Raiffeisenbanken, aangewend in de lokale sfeer om de leefbaarheid
van het land te vergroten.
de spaarbank met volledige bankservice
DE BILT. Dc stornidepressie trok
de afgelopen 24 uur langzaam naar
de Oostzee. De afneming van de wind
in onze omgeving werd daarbij in be
langrijke mate bevorderd door een
kleine depressie die van de oceaan
naar Frankrijk trok. Het regengébied
ervan reikte tot in zuid-België. De af
neming van de wind ging in de afgelo
pen nacht in het binnenland gepaard
met een sterke afkoeling. Op sommige
plaatsen daalde de temperatuur tot
iets beneden het vriespunt. Na het
wegtrekken van de Franse storing in
oostelijke richting neemt de noord
westelijke wind in ons land weer wat
toe. De aanvoer van koude onstabiele
lucht houdt daarbij aan. Bij IJsland
is een storing aangekomen, die in de
richting van de Britse eilanden trekt.
Deze storing kan de buiigheid morgen
overdag tijdelijk doen toenemen. In het
algemene weerbeeld komt daarbij wei
nig verandering. Vannacht zal de tem
peratuur in het binnenland plaatselijk
weer tot 1 of 2 graden onder nul dalen.
ZON EN MAAN
Donderdag 4 november: zon op 7.40,
onder 17.07; maan op 16.13. onder 2.51.
Dinsdag 9 november: volle maan.
HOOGWATER SCHEVENINGEN
4 november: 11.53 v.m.; n.m.
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen zeven uur
I Temper, j
i. Helder hagelbui
Ypenburg regenbul
Vllssingen h.
Stockh.
Kopenh.
Bordeaux regenbul
Grenoble
München
Zürlch
Genève
Locarno
Wenen
Innsbruck
Belgrado
Barcelona
Mallorca
Lissabon
1. bew.
windstil li
windstil 17
windstil 23 12
Na audities: 10 a 12 leerlingen
komen leerlingen van opera-studio's
in Duitsland, België en Italië hier
heen en samen met de Nederlandse
leerlingen worden opera's ingestu
deerd en uitgevoerd.
Zo hoopt men een „Nachwuchs" van
operazangers te kweken, die in de
nieuwe Nederlandse opera hun
plaats zullen vinden, aldus de heer
Maurice Huismans. directeur van
de Nederlandse Opera Stichting.
Maar van essentieel belang blijft
het bouwen van een eigen opera
theater!
Labyrint
Tijdens het Holland Festival zal de
Nederlandse Opera Stichting de pre
mière geven van „Labyrint", n.l. op
23 juni in het Theater Carré en 6
tot 9 uitvoeringen zijn gepland. Bru
no Maderna dirigeert het werk en
behalve het Utrechts Stedelijk Or
kest, werken mee drie zangsolisten,
vier instrumentale solisten, vijf ac
teurs, dansexs, een koor (40 leden),
een electronisch bandapparatuur
en filmprojectoren. Het is een vorm
van totaal theaterdie ontstaan is
uit de samenwerking tussen de com
ponist Peter Schat de toneelschrijver
Koert Stuijf. Gerard van den Ee-
renbeemt (kostuums). Aldo van
Eijck (architect) en de regisseur
Peter Oosthoek.
(Van een onzer verslaggevers)
BIESBOSCH Als je lang blijft
lopen, breekt het koude zweet je
wel eens uit. Je knieën knikken
soms. Maar verder voelen we ons
prima, al moeten we wèl wennen
aan die ene maaltijd per dag van
weegbree en zuring. Zondag was
het een feestdag. Toen had een
jager, die hier in de buurt was,
een aangeschoten haas laten lig
gen. Het beest was in de grienden
gevlucht. Natuurlijk, we hebben
het direct gevild en opgegeten. En
de volgende dag hadden we er nog
een heerlijke maaltijd van: van de
darmen kookten we soep. Ge
mengd met wat brandnetels was
het een delicatesse
Kieskeurig te zijn hebben de drie com
mando's, de sergeants eerste klas
D. S. Rouw en Bochove en sergeant
D. Ketting Olivier in de week, dat
ze nu op de afgelegen Hofmansplaat
bij de Sloot van St. Jans in de Bies
bosch hebben doorgebracht, wel af
geleerd. Ze eten wat ze vinden. En
dat is niet meer dan de natuur in
deze natte en koude tijd van het jaar
te bieden heeft: wat planten als
weegbree, zuring, brandnetels, zo nu
en dan een knol. Daar moeten ze het
mee doen. En daar willen ze het
mee doen, ook al zijn ze nu al kilo's
afgevallen.
Eigen verzoek
Het was op een eigen verzoek, dat de
drie commando-instructeurs een ne
gen dagen hard en verlaten leven
kozen in de grimmige Biesbosch,
waar de wind huilt en het water
ruw tegen de rietkragen opklotst.
Ze wilden aan den lijve voelen, wat
een aurival (overleverings)-oefe
ning betekent. Ze wilden nagaan of
het juist was wat zij hun comman
do's bij de instructies voorhielden
als werd verteld hoe men zonder
voeding cn zonder technische hulp
middelen in moeilijke situaties in le
ven kan blijven.
Daarom trokken ze de in deze tijd van
het jaar vijandige Biesbosch in. Zon
der enige voeding, met slechts drie
ons zout, een doosje lucifers, en de
normale uitrusting: een halve shelter,
het commandomes en een wapen (voor
deze keer dan zonder munitie) ver
trokken zij. Snelle stormboten brach
ten hen naar het oord waar zij negen
dagen eenzaam zouden achterblijven.
Al dagen lang proberen de mannen een
visje te verschalken. Met een stok,
een lijn en een primitieve haak. Maar
tot nu toe is dat niet gelukt. Nu zijn
ze druk in de weer om met een ca-
mouflagenet en wat twijgen een fuik
te maken. Ze hopen nu maar op meer
succes. Het zou een welkome afwisse
ling zijn in het eentonige dagelijkse
plantenmenue.
mochten zij niet meenemen. Hun
enige zorg is in leven te blven. En
daarvoor zijn ze de hele dag in touw.
Direct na het opstaan gaan ze al op
pad. Dan zoeken ze planten, die ze
fijn snijden en koken. Veel is het
niet. We kunnen maar eenmaal per
dag eten, zegt sergeant Ketting Oli-
y-jy* Natuurlijk, dat is niet voldoende. Belang
rijke stoffen als vetten en eiwitten
krijg je vrijwel niet naar binnen. Maar
het is voldoende om in leven te blij
ven. Smakelijke maaltijden? Zegt ser
geant Boohove: die weegbree en brand
netels gaan nog wel. Maar de zuring!
In de boeken staat, dat het smaakt als
andijvie, 't Lijkt er niet op! 't Is bit
ter, ontzettend bitter. Ik ben er nóg
niet aan gerwend.
Gegevens
Geen koffie
De drinkwatervoorziening leverde tot nu
toe minder problemen. Van de zuive
ringstabletten hebben ze nog geen ge
bruik hoeven te maken: met koken be
reiken ze hetzelfde resultaat. Maar dat
ls dan ook het enige drinken, dat er
is. Het ergst vind ik, dat er geen kof
fie is, zegt sergeant Ketting Olivier.
Ik drink het veel. Nu is het als een
fata morgana. Het ergste? Sergeant
Rouw zegt: het zwaarste ogenblik
vind ik het moment, waarop je 's mor
gens uit je hut stapt en er niets is.
Geen ontbijt, geen kop thee, niets. Al
leen maar de kou, de regen en de
wind. die de afgelopen week met wind
kracht tien de Biesbosch beukte. De
hut heeft het echter goed gehouden
Geen centimeter gaf hij toe aan de
striemende wind. En droog bleef het
Ondanks alle ontberingen echter is het
moreel goed gebleven. Zondag hebben
we even een inzinking gehad, zegt ser
geant Bochove. Maar daar zijn we nu
weer overheen. Maandag is de „doe"
nog geweest om ons te controleren.
Uitstekend, doorgaan, zei hij, toen hij
ons had onderzocht. De drie man
worden nauwlettend in de gaten ge
houden. Weliswaar zitten ze volkomen
geïsoleerd, maar toch komen er regel
matig collega's of de commandant kij
ken hoe ze het maken. Zonder overi
gens voorraden mee te nemen. Dan
worden sterke verhalen verteld over
de vers gebraden biefstukken en de
gebakken eieren, die de vorige avond
in de kazerne werden opgediend. Of
men schertst met een pakje sigaretten,
waaronder vooral sergeant Bochove het
wel eens zwaar heeft: stugge roker als
hij is had hij zich voor deze negen da
gen streng op rantsoen gesteld. Hij zou
niet meer dan een pakje shag roken.
Al na enkele dagen was de bodem ia
zichtToch weten de drie, dat het
maar scherts is. Want ze zijn verze
kerd van het medeleven van hun ka
meraden in de kazerne. Medeleven en
belangstelling. Dat laatste vooral ook
bij de commandanten. Want ook voor
hun is het een proefneming, waarvan
zij het resultaat met spanning tegemoet
Koken voor de hut op een pri
mitief houtvuurtje, dat ieder mo
ment dreigt uit te gaan.
goede honderd meter verder sloe
gen ze een nieuw bivak op. En daar
zitten ze nu nog, in een ruimte van
twee bij twee meter.
Ze leven er als natuurmensen, 's Mor
gens als het licht wordt, staan ze op.
En 's avonds om half zeven liggen ze
al weer in hun slaapzak. Gelegenheid
om hun kleren te drogen hebben zij
vrijwel niet. Natte sokken, een voch
tig overhemd het gaat allemaal mee
in de slaapzak, 's Morgens is het dan
weer droog, verklaart sergeant Bocho
ve. Maar wèl vies, vult sergeant Rouw
aan. Maar daarover kunnen de drie
zich hier midden in de wildernis geen
zorgen maken.
Evenmin als zij zich kunnen bekom
meren om hun baard, die elke dag
verder groeit: zelfs scheermesjes
Majoor H. Coors: we hopen met dit
experiment vele gegevens te krijgen.
Ieder van de drie stelt een rapport op,
waarin elk beschrijft hoe de anderen
zich gehouden hebben. Men obser
veert elkaar. Men maakt ook foto's
van elkaar om later te kunnen zien in
hoeverre de ontberingen invloed heb
ben op de lichamelijke gesteldheid.
Wanneer deze oefening een succes
wordt, zullen er waarschijnlijk
meerdere volgen. Niet in de laatste
plaats zal dit van belang zijn voor
de oefening „Pantserstorm"waarin
eveneens de militairen wordt ge
vraagd zichzelf te „bedruipen". Hier
kunnen ze daarmee ervaring op
doen in de meest ongunstige om
standigheden. Ze zullen dan niet
meer alleen afhankelijk zijn van
wat in de boeken wordt geleerd. Ze
zullen zelf kunnen ervaren hoe je
van maden, muizen, waterratten en
vogels een voedzaam diner kan sa
menstellen. Dat laatste hebben de
drie in de Biesbosch nog niet ge
probeerd. Vooralsnog houden ze het
op het plantaardige menue. Water
tandend overeind gehouden door de
gedachte aan vrijdag, als ze weer
worden afgehaald en in de kazerne
dat is al beloofd alles zullen
krijgen ivat ze maar hebben willen.
Worden er knollen gevonden,
dan wordt een feestmaal aange
richt: ze vormen een welkome
variatie in het dagelijks menue
van weegbree, zuring en brand-
Alleen
Nog opgewekt zwaaiden ze de boten na
toen ze de kreek uitdraaiden. Toen
stonden ze plotseling alleen. Midden
in de ruige Biesbosch. waar het koud
Sergeant Rouw merkt op: al dagen van
tevoren hadden we flink gegeten. We
waren erop voorbereid, dat we het
lange tijd zónder biefstuk en gebak
ken eieren moesten doen. Uit de boe
ken wisten we. dat het weegbree, zu
ring en brandnetels eten zou worden.
Onderdak hadden de drie ook niet.
De halve shelter, die ieder bij zich
had was niet genoeg om er elk be
schutting aan te hebben. Daarom
zochten zij takken bij elkaar. Drie
kilometer verderop vonden zij een
paar planken en daarmee bouwden
zij een hut het shelter-zeil dien
de daarbij als dak. Lang zouden ze
er echter niet kunnen blijven. Want
al na 48 uur bivakkeren drong het
water op. Sergeant Ketting Olivier
zag het 't eerst, 's morgens, toen hij
opstond. Tot op enkele decimeters
was het water de hut genaderd. Als'
ze een uur langer hadden gewacht
was het naar binnen gestroomd. Een
De „doe" is geweest. Een laat
ste groet van het eiland, dan it
elk contact weer verbroken.
"DEATRIX Claus is de kort»
titel van een dezer dagen uitge
komen paperback, waarin de journa
listen Gerard van den Boomen en
Han Lammers een journalistieke do
cumentaire geven van de verloving
van onze kroonprinses en van het
verloop der gebeurtenissen ervoor en
erna. Het materiaal verzamelden, zij
uit kranteberichten en bandjes van
radio en tv. Het is daardoor een
nuchter feitenrelaas geworden, dat
in chronologische volgorde de gebeur
tenissen in die roerige maanden weer
geeft
Speciale attentie trekt in ddt relaas
het woordelijk weergegeven interview,
dat BBC-verslaggever Kenneth Har-
ris op 28 jund de Koninüclijke fami
lie afnam naar aanleiding van d»
verloving. Een interview dat door
zijn hardheid destijds nogal wat sen
satie veroorzaakte.
Het boekje, dat met foto's (onder
meer de geruchtmakende serie van
John de Rooij) en cartoons is geïl
lustreerd. ds uitgegeven door de uit
geverij Kruseman in Den Haag.
Geen voorrang verleend
Vrachtauto botst
tegen bus: 1 dode
en 20 gewonden
VALKENBURG De 26-jarige
vrachtwagenchauffeur H. de Saive
uit Vijlen (gem. Vaals) is gisteravond
op de rijksweg Heerlen—Maastricht
om het leven gekomen, toen hij met
zijn vrachtauto tegen een Belgische
bus botste. Van de 40 inzittenden
Belgische, Griekse, Italiaanse cn
Spaanse vrouwen die in een chocola
defabriek in Aken werken werden
er drie levensgevaarlijk gewond. Ze
ventien werden met zware of lichte
verwondingen naar ziekenhuizen
overgebracht.
De vrachtwagen reed de rijksweg op
zonder voorrang te verlenen. De bus
chauffeur trachtte de botsing nog t®
voorkomen, maar botste bij deze mis
lukte manoeuvre tegen de voorgevel
van een café.
BOXTEL Op het kruispunt Sint
Charles van Rijksweg 64 onder Boxtel,
de gevaarlijke Bottleneck van de E-0
route, zijn gisteravond bij een verkeers
ongeluk een vrachtauto met aanhanger
en twee personenwagens totaal uitge
brand. De bestuurder van een perso
nenauto. de 35-jarige A. de Kok uit
Maaresen, kwam om het leven.
De vrachtwagen moest bij het kruis
punt afremmen voor een file. Daarop
begon de wagen te slippen en kwam in
botsing met twee tegenliggers. Een wa
gen werd in de berm tegen een boom
gedrukt en vloog in brand. De brand
sloeg over op de vrachtwagen en op de
andere personenauto die onder d®
vrachtwagen klem aat.
