Velen passen nu een dubbele moraal toe coopvaett H nu nieuws Discussies losmaken van verloving Miljoen Israëliërs gaat dinsdag ter stembus Een astronaut zonder benen Zware opgave voor Turkse kabinet Socialistische vrees voor verkiezingen Grenzen arbeiders - beambten vervagen Samenwerking Benelux vaster vorm krijgt Schema over openbaring Ds. A. v. d. Ziel afgezet aanvaard Ambtenaren willen bedrijfslonen volgen ZATERDAG 30 OKTOBER 19i Dr. Berghuis op A.R. Partij convent: UTRECHT Degene die nu opponeert tegen een huwelyk tus sen prinses Beatrix en de Duitser Von Amsberg maar die in de vijftiger jaren niet met klem heeft geopponeerd en dat ook nu nog niet doet tegen verstrekkende bondgenootschappen ook van ons land met West-Duitsland moet goed weten dat hij een dubbele moraal toepast. Deze woorden sprak de voor zitter van de ARP, dr. W. P. Berghuis, vanmorgen tijdens de opening van het AR Partij Con vent te Utrecht. Dr. Berghuis was van mening dat het standpunt van hen die tegen dit huwelijk zijn alleen gemotiveerd kan worden indien men aan kroonprinses en vorstenhuis andere menselijke, na tionale en politieke maatstaven wil aanleggen dan aan het Nederlandse volk zelf. Maar juist wie dat doet, brengt, aldus dr. Berghuis, een on democratische verwij dering tussen vor stenhuis en volk. De AR-voorzitter be toogde dat tegenstanders van de mo narchie, zoals de PSP, dit vrijuit kon den zeggen maar hij vond het niet juist dat men dit ter gelegenheid van een verloving bekendmaakte. De ARP is, naar dr. Berghuis meedeelde, niet uit beginsel voor de monarchie maar zij hecht er aan op voor ons land geldende historische en staatkundige gronden, die ook thans hun betekenis voor het nationaal belang niet hebben verloren. Het zal nu moeten uitkomen dat de waarde van van het koningschap niet zit in het bloed maar in het instituut, aldus dr. Berghuis. ..De" brief Het was de anti-revolutionaire voor man volkomen onbegrijpelijk dat een achtenswaardig man als drs. Neder- horst een brief heeft kunnen schrijven, zoals die deze week in de publiciteit is gekomen. De spreker wilde het inci dent niet dramatiseren. Hij achtte het juister dat discussies over de monar chie buiten een verloving om plaats hebben. Nu het „incident Nederhorst" (Van onze parlementsredactie) evenwel heeft plaats gevonden heeft het Nederlandse volk van de P.v.d.A. als zodanig is ten opzichte van de mo narchie, aldus de heer Berghuis. DeCHU De AR-leider hoopte dat de CHU, nu zijn oppositiepartij was geworden zich niet zo controversieel tegen de regering zou opstellen dat een repe- ratie van de breuk tussen de christe lijke partijen voor de toekomst be moeilijkt wordt. Ieder die een open houden onzerzijds van de mogelijkheid dat in 1967 de Christelijk-Historischen samen met KVP en ARP in een ge meenschappelijk verband terugkeren, uitlegt als een handen vrij willen hou den ten opzichte van een samengaan met de P.v.d.A. heeft de ernst van verlangen naar een samengaan met C.H. in de richting van een nieuwe christelijke partij niet door, aldus dr. Berghuis. Hij betreurde het dat van officiële C.H.-zijde niet veel van een dergelijk verlangen blijkt. Wij zullen ons in de interne aangelegenheden van de CHU niet mengen maar van onze eigen opvatting zullen wij, volgens de AR-voorzitter, ook in de toekomst doen blijken. Kabinet Dr. Berghuis achtte de gang van za ken bij de algemene politieke beschou wingen een winstpunt voor de werking en het aanzien van deparlementaire democratie. Men kan thans beslist niet zeggen dat de hele zaak reeds te voren binnenskamers was uitgemaakt, aldus de spreker. „Een „durvende" regering en een „niet gedwee' parlement zijn de noodzakelijke componenten die een DOUWE EGBERTS erkelijk in het volk levend democra tische bestel overeind moeten houden", meende dr. Berghuis. Hij hoopte dat de regering bij haar interne beraad, naar aanleiding van de algemene be schouwingen, haar verantwoordelijk dupidelyk zal blijven gevoelen en an- zijds rekening zal houden met. wat blijkens haar opmerkingen bij de volksvertegenwoordiging leeft. Visie De inleider drong met klem aan op spoedige wettelijke regeling van het radio- en t.v.-bestel. Deze zaak mag niet opnieuw ongze nationale politiek vertroebelen, aldus Berghuis. Bij de spanningen rond de behande ling van de „Natte Mijnwet" was het, volgens de AR-leider niet gegaan om een poging aan de regeringsconstellatie te morrelen maar om duidelijk te laten uitkomen wat men als regeringspart ners aan elkaar had. Het geschil vloei de voort uit een verschil in visie op de maatschappijstructuur tussen de socia listen en ons betoogde de heer Berg huis. Wy willen, aldus de AR-voorzitter, in de structuur van de maatschappij in het lagemeen en van het bedrijfs leven in het bijzonder het accent dui delijk blijven leggen bij de particuliere ondernemingsvorm. De socialistische visie is daarentegen spoediger geneigd tot staatsdeelneming. Meer dan een miljoen Israëliërs Achdoet Awoda slechts 51 pet. be- gaan op 2 november a.s. aan de stem- haald. bus uitmaken, wie in de komende Als men hierbij de 13 pet. telt, die vier jaren hun land zal besturen, de nieuwe partij van Ben Goerion Voor de zesde keer sinds de oprich- heeft behaald, ziet men dat het „link- ting van de staat Israël worden nl. se blok" een gevoelige nederlaag parlementsverkiezingen gehouden. heeft geleden. De winst ging naar de ultranationalistische Cheroet, die sa- De kiezers hebben keus uit zeven- men met de liberalen een blok had tien lijsten, waarvan er vele geen gevormd. Zij wist 16 pet van de stern- enkele zetel zullen winnen. De 120 raen op zich te verenigen en is leden van het nieuwe parlement zul- daardoor in de Histradoet de tweede len vermoedelijk niet meer dan „partij" geworden. In het parlement twaalf partijen vertegenwoordigen. was zij dit al. Men zou uit deze cij- Dat is hetzelfde aantal, dat gemid- fers kunnen afleiden, dat Israël vol- deld deel uitmaakte van de vijf vori- gende week een zwenking ge Knesseths. De enige grote nieuwe rechts kan maken. In dit opzicht nit neemt groepering is de Rafi-partij van staat echter nog niets vast. Aan de nog steeds een gr^theid. D Sociaal Dr. Berghuis achtte deze zienswijze niet in strijd met de sterke sociale gerichtheid van de ARP. Hij beschouw de de samenhang van sociale gericht heid en het laten prevaleren van de particuliere ondernemingsvorm het kenmerk van de politiek-maatschappe- Lijke opstelling der ARP. De AR kan zich, naar haar voorzitter meedeelde, wel verenigen met de hui dige regeringsconstellatie maar zij be treurt het dat de CHU hierin ontbreekt. WASHINGTON Een marineraad heeft op het ogenblik de aanvrage van luitenant Frank K. Ellis in behandeling om deel te mogen nemen aan de oplei ding voor astroftaut. Het bijzondere van deze aanvrage is dat luitenant Ellis in 1962 beide benen verloor bij een poging te voorkomen dat zijn in nood verkerende straaljager op een huizenblok neerstortte. Ondanks de handicap van twee kunstbe nen zwemt hij, loopt hij hindernislopen en springt hij parachute. Verleden jaar gaf de marine hem zijn status van vlie- ger in actieve dienst terug. groepering H .HPH. ex-premier David Ben Goerion. Deze Histadroet-verkiezingen namen heeft de partij dit jaar gesticht om- veel minder partijen deel, dan de 17, dat naar zijn mening premier Levi die kandidaten gesteld hebben voor Esjkol van de Mapai-partij (waartoe de parlementsverkiezingen, ook Ben Goerion behoorde) niet be kwaam zou zijn om de staat te lei- da, Cheroet plus liberalen en de Rafi echter niet weg, dat de partij van Ben Goerion relatief weinig zetels in het parlement zal krijgen. Dat voor hem een hard gelag zijn, omdat hij altijd tegen de kleine partijen De strijd ral hoofdzakelijk gaan h^f g^ulmineerd, die het politieke lJU.M^ie"aiïa.' leven vertroebelden. Verweckt .wordt dat.de scheuring Ben Goerion. „Deze laatste zou Fel. «d de ^rijn^tueeen de socialistische Mapai-partij gerekend naar de uitslag va., «w - --- kwaad zal doen, dan aanvankelijk stadroetverkiezingen zeven zete strijd tusjj» ^satendere^L:m^ werd aangenomen Men zou dit kun- moeten veroveren. Mogelijk zullen dien verstande, dat de Mapai ae nnmniznn ,,u' enc.D.nf zij een nog beter succes boeken. De Cheroet als fascistisch beschouwt. Zij die in de heeft nooit met haar willen samen- Premier Esjkol van Israël vindt bij de verkiezingen van dinsdag zijn vroegere leermeester, David Ben Goerion tegenover zich de onlangs gehouden verkiezingen immigranten, voor de Histadroet. Bij dit Israëli- Israëlische poutiek nog 7". 7" v - sche vakverbond is het grootste deel ronddartelen, vinden Ben Goerion partij van het land. \an de arbeidende bevolking aange sloten. Er waren 600.000 kiesgerech tigden. De Mapai leed gevoelige ver liezen, ondanks het feit, dat een coali tie was gesloten met de links-socialis tische Achdoet Awoda. Voorheen be haalde de Mapai 75 pet. van de stem men. Nu heeft zij samen met de zij de tweede Demirel, wiens (conservatieve) Rechtvaardigheidspartij onlangs de verkiezingen in Turkije heeft gewon nen, staat voor een bijzonder zware taak, nu hij een kabinet heeft ge vormd. De partij heeft wel de meer derheid, maar haar karakter en de verwachtingen, welke men van Demirel heeft, geven reden tot pe misme. Tot de vele problemen, waarvoor Demirel zich geplaatst ziet behoren de grote tekorten op de betalingsba lans en de buitenlandse schulden, snel stijgende prijzen, binnensluipen de inflatie, onvoldoende financiële middelen om het vijfjarenplan tot een goed einde te brengen, werkloos heid enerzijds en onderbezetting an derzijds, de kwestie van de nationali satie van de olie-industrie, landher vormingen en een nijpend tekort aan scholen en ziekenhuizen. En niet te vergeten: Cyprus. Demirel zal een krachtige oppositie tegenover zich vinden, niet alleen in de grote partij van ex-premier Ismet Inönü, m ook van de „progressieven". Tot deze laatsten worden gerekend de studen ten, intellectuelen en legerofficieren. Zij staan nogal vijandig tegenover Demirel, omdat zijn partij de opvolg ster is van de Democratische partij van de terechtgestelde premier Adnan Menderes. Men krijt Demirel uit als een stroman van de Amerika nen. Zijn partij is inderdaad pro-Amerikaans. Zij verzet zich te gen nationalisatie van de olie-indus trie en de landhervorming. De partij van Demirel wil veran deringen aanbrengen in de kieswet om drastischer te kunnen optreden tegen linkse groeperingen. Ook wil zij streven naar vrijlating van hen. die na de staatsgreep van 1960 wer den veroordeeld. Mocht dit alles lei den tot nieuwe onrust in het land, dan is het gevaar niet denkbeeldig, dat de militairen opnieuw zullen in grijpen, zoals in 1960. Mei de ontslagaanvraag van het tij in Oostenrijk, lijkt de eerste stap coalitiekabinet van de Sociaal-demo- te zijn gezet op de weg, die voert erotische partij en de (rk) Volkspar- JV V V-studie ra p po rt: Zachte geurige pijptabak BRUSSEL Een sterk gestegen onderling handelsverkeer, een steeds dichter naar elkaar toe groeiend loonpeil, vrijwel ver dwenen kwantitatieve beperkin gen in de onderlinge handel en tot tweederde teruggebrachte handels belemmeringen aan de onderlinge grenzen zijn enkele van de resul taten waarop de Benelux Econo mische Unie kan bogen bij de in werkingtreding van de definitieve fase op 1 november. Op een persconferentie in Brussel ter gelegenheid van dit historische feit in de Benelux-samenwerking heeft se cretaris-generaal baron C. D. A. van Lynden gisteren verklaard dat drie grote groepen vraagstukken thans om een oplossing vragen. Op een volgend jaar te houden rege ringsconferentie tussen de drie landen zal moeten worden bepaald in hoever re en in welke sectoren het economi sche, financiële en sociale beleid in Benelux dient te worden gecoördi neerd om een goede werking van de gemeenschappelijke markt mogelijk te AMCHITKA De Verenigde Sta ten hebben gisteren op het eiland Amchitka ondergronds een waterstof bom tot ontploffing gebracht. Deze bom was vier keer zo krachtig als die welke op Hirosjima is afgeworpen. De Amerikanen willen op deze manier in zicht krijgen in de verschillen tussen natuurlijke en kunstmatige aardtrillin- gen. De kernlading stond gelijk aan 80.000 ton tnt Men had het lage en kale eiland ge'-czen, omda; de trillin gen daar het best zouden worden opge vangen door de apparaten. maken. Voorts zal het regionale beleid in de grensgebieden verder worden uit gestippeld. De derde groep van problemen houdt in hoe de Benelux-samenwer king nog meer te doen doordringen bij de bevolking, het handels- en bedrijfs leven en de landbouw en het diensten verkeer. Een belangrijke stap naar het ver der open stellen van de onderlinge Benleux-grenzen voor het handels verkeer zal zijn de verlegging van de plaats voor de belastingformali teiten van de grensposten naar het binnenland. De maatregelen die hier voor nodig zijn, zijn aan de drie parlementen voorgelegd. UTRECHT Niet alleen het onderscheid tussen de functies van de handarbeiders en die van de werknemers in de beambten- groepen valt voor een goed ge deelte weg, ook de sociaal-econo mische positie van beide groepen gaat een grote mate van overeen stemming tonen. Hierbij bevinden de beambtengroepen zich in een absoluut en relatief zwakker wor dende situatie. Volgens deze zienswijze verkeert een organisatie, die slechts een beperk te categorie beambten organiseert in het algemeen in een ongunstige posi tie, omdat de hnidige ontwikkeling er toe kan leiden dat verschillende groe pen werknemers als eikaars concur- rtnt jaan optredan. Daarom is tan geïntegreerde belangenbehartiging no- graad van de beambten, dig die het best in de vorm van be- drijfstaksgewijze organisatie kan wor den gerealiseerd. Dit zijn enkele conclusies uit een door een studiecommissie van het contactor- gaan voor de middengroepen in het N.V.V. (COM) gepubliceerde beschouwin-1 gen waarin zij haar visie geeft op het rapport „de verhouding bcambte-arbei-1 der van een door de stuurgroep so-1 ciaal-wetenschappelijk onderzoek (ecnl autonome organisatie van een aantal per-1 sonen uit het bedrijfsleven) ingestelde i werkgroep. Het vervagen van de grenzen tussen arbeiders- en beambtenfuncties wordt volgens de commissie in sterke mate be vorderd door de technische ontwikkeling met als uiterste consequentie de geauto matiseerde produktie en administratie en de daaruit voortvloeiene opvattingen ten aanzien van bedrijfshuishouding en personeelsbeleid. D.e sociaal-economische positie van de werknemers in de beambtengroepen is verzwakt doordat het aanbod van ar beidskrachten die voortgezet technisch, administratief of commercieel onderwijs hebben genoten sterk toeneemt. Dit voor al, nu verschillende werkgeversgroepen van deze gewijzigde positie gebruik ma ken om zich bij het bepalen van de arbeidsvoorwaarden van de beambten in hoofdzaak te laten leiden door vraag naar en aanbod van de arbeidskrachten in deze sector. Deze situatie wordt naar het oordeel van de commissie bovendien in de hand gewerkt door de ten opzichte van de geringe organisatie- Concilie het einde van het naoorlogse politieke tijdperk. De coalitiepartners konden het niet eens worden over de begroting. Dr. Klaus, de kanselier, bood toen ontslag aan. Verwacht wordt dat in het voorjaar van 1966 nieuwe verkie- Ben Goerion doet dinsdag een po ging, te voorkomen, dat premier Levi'Esjkol opnieuw aan de macht komt. Zal hij met zijn nieuwe par tij succes hebben Grof geschut CHINA begint grof geschut te gebruiken om de Afrikaanse en Aziatische landen te dwingen, naar zijn pijpen te dansen. De aankondiging, dat Peking, de Aziatisch-Afrikaanse conferentie in Algiers zal boycotten, als deze op zingen worden gehouden. De socialis- 5 november a.s. doorgang vindt is ten vinden dat geen prettige gedach- dan ook een teken aan de wand. te. Zij menen, dat Klaus op een De conferentie moest al een keer breuk heeft aangestuurd, omdat hij WOrden uitgesteld. Dat was, toen hoopt, dat de Volkspartij bij bedoel- Brn „,lla aan de kant de verkiezingen een meerderheid in het parlement zal behalen, die groot eenoeg jj| Ja p' er dus een aanvaardbare een iTrachti'g bSeid"tè r<drn v°"r hrt uits,el kon aangevoerd. het eerst, dat tengevol- ge van onenigheid tussen beide coali- ters'overgeiaten, die deiër dagen tiegenoten een kabinet ontslag vraagt. Wel is nieuw, dat er nu geen ernstige poging is gedaan, een com- promis te bereiken. Beide partijen "e conferentie doorgang te doen zijn kennelijk meer geïnteresseerd vinden. Zij beseffen, dat zij felle in het testen van hun kracht, dan in kritiek zullen ontmoeten. Ook handhaving van de coalitie tot elke willen zij voorkomen, dat de Sow- PrÜs- jetunie alsnog uitgenodigd zal De begroting, zoals deze door de worden voor het bijwonen van de minister van financiën (Volkspartij) besprekingen, is ingediend, was inderdaad weinig *r «- j j i j populair. Een verhoging van de prijf °"<Ier drUk .ï>n zen van bus- en tramkaarten van gedwongen is, zich melk en benzine, was niet naar de van sleu" aan hrt Chinese optre- zin van de socialisten. Zij verklaar- den te onthouden, staat Peking den zich ronduit tegen de begroting, vrijwel alleen. Het vreest, dat de ter verwerving van de volksgunst. Russen van deze ontwikkeling ge- Vandaar dat zij de schuld onmiddel- bruik zullen maken om hun invloed lijk op de Volkspartij hebben gescho- De Volkspartij heeft zich intussen opgetrokken aan het feit, dat de so cialisten in Noorwegen het veld Kanselier Joseph Klaus van Oos- moesten ruimen. In Oostenrijk in de Aziatische en Afrikaanse landen te versterken. Het is echter de vraag, of het grove geschut, dat de Chinezen in stelling hebben gebracht, de con- eenzelfde f"entiegangers nog kan afschrik- GRONINGEN De vrijgemaakte gereformeerde predikant van Gronin- gen-zuid, ds. A. van der Ziel is afge zet. Het besluit werd vanmorgen om ongeveer één uur genomen. Voor afzet ting waren 44 leden van de kerkeraad, tegen stemden zes, en een van de le den onthield zich van stemming. Naar wij vernemen stemden de pre dikanten ds. G. Zomer en ds. J. Groen voor afzetting. Ds. C. Stam stemde te gen. De moeilijkheden in Groningen begonnen toen de vrijgemaakte kerke raad tegen samenspreking met de ker keraad van de gereformeerde kerk bleek te zijn en ds. Van der Ziel privé toch ging spreken. Deze moeilijkheden hebben reeds geleid tot een breuk in de synode van de vrijgemaakte ker ken. Een groot aantal vrijgemaakt ge reformeerden heeft zich in de afgelo pen maanden tegen de plannen om ds. Van der Ziel af te zetten, gekeerd. Het „Comité voor Gereformeerde Stemmen" heeft besloten om morgen twee bijeenkomsten te beleggen in het christelijk centrum „Het Tehuis". In beide samenkomsten zal ds. Van der Ziel een stichtelijk woord spreken Deze diensten worden belegd om de mensen in Groningen, die ontsteld zijn door het bericht van de afzetting, op te vangen. Na de ochtendbijeen komst zal met de mensen worden over legd wat nu moet gebeuren. Ds. Van der Ziel vertelde ons dat hel niet mogelijk is om tegen de af zetting in beroep te gaan, omdat hij in wezen de gehele kerkelijke weg reeds gevolgd heeft. Hij heeft echter nog geen vast omschreven plan. De bijeenkomsten van morgen worden niet als echte kerkdiensten beiegd, want ds. Van der Ziel wil geen „do leantie", zoals in andere plaatsen wel is gebeurt. ROME Het concilie is de laatste dagen snel opgeschoten. Het schema over de godsdienstvrijheid werd in principe aanvaard, en dat over de openbaring in een laatste stemming goedgekeurd. Dit laatste schema was de oorzaak van de eerste botsing tussen progressieven en conservatieven op het concilie, tijdens de eerste zitting. Donderdag .18 november, komen de bis schoppen bijeen voor de afkondiging van een aantal decreten. De secretaris-gene raal van het concilie, Felici, zei niet wel ke decreten bedoeld worden, maar ln Rome wordt aangenomen dat de kans groot is dat dan reeds het schema over de openbaring officieel wereldkundig zal worden gemaakt. Het conc:lie vergadert volgende week niet. Voor de tweede maal is er een reces van een week. om de werkcommis- sie in gelegenheid te stellen herzieningen aan te brengen in de stukken die nog opnieuw aan de orde moeten komen. DEN HAAG Het ambtenaren- dei? centrum, dat 35.000 ambtenaren vertegenwoordigt, wil het trend systeem, d.w.z. het volgen van de loonontwikkeling in het particu liere bedrijf voor de vaststelling van de ambtenarensalarissen hand haven. Dat systeem waarbij de trend als richtsnoer wordt ge nomen, biedt grotere zekerheid voor de ambtenaar dan alle tot dusver toegepaste methoden. De voorzitter van het centrum, de heer J. J. Landman, heeft dat gistermiddag in Den Haag op een persconferentie van zijn organi satie gezegd. Intern wordt wel gezocht naar een be ter stelsel dat meer zekerheid kan bie- zolang dat niet gevonden blijft het ambtenarencentrum der van het trendsysteem. Een ander goed stelsel zou bijvoorbeeld kunnen uit gaan van de verdeling van de werkne mers over de inkomensklassen. Het ambtenarencentrum hoopt dat de minister van binnenlandse zaken, de heer J. Smallenbroek, bereid zal zijn bij de nacalculatie een „fout uit het verleden" te herstellen. Het gaat om de anderhalf procent die hij de algemene salarismaatregel per 1 janua ri jongstleden voor het overheidsper soneel van de trend van vijf procent werd afgetrokken, omdat deze ander half procent in het bedrüfsleven werd j" besteed als compensatie voor de ver-l hoogde aow/aww-premie. satie omdat het personeel zelf die premie niet betaalt. Deze anderhalf procent dient nu in de nacalculatie te worden verwerkt. Daarnaast heeft het ambtenarencen trum nog andere wensen op salarisge- bied. Het heeft aan de voorzitter van de centrale commissie voor georganiseerd overleg in ambtenarenzaken onder meer voorgesteld ook de toekenning van een decembertoelage ter compensatie van de ••ele extra-voorzieningen die in het parti- Ambtsaanvaarding dr. J. Wytzes KAMPEN Dr. J. Wytzes aanvaar op woensdag 17 november in Kampen zijn ambt als buitengewoon hoogle raar aan de theologische hogeschool van dc gereformeerde kerken Dr. [Wytzes houdt zijn inaugurele rede 's I om twee uur in de grote aula van de hogeschool. Eveneens op 17 november aan Volgens de toen toegCDasto en door het vaardt drs J. C. de Moor zijn ambt ambtenarencentrum bestreden redent- als lector aan de theologische hoge- ring kan het overheidspersoneel geen school en aan de Calvij.i Academie aanspraak maken op de premie-compen-1 met een openbare les.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1965 | | pagina 7