Nieuwe Leidse Courant
Textiel en
schoeisel
niet duurder
01
p11
Soekarno zelf
grote man
achter communisten
KOFFIE
&THEE
HEEL DE KAMER TEGEN
Duurder autorijden
Verontruste vader wil
schadevergoeding
Poging leger
in te tomen
L.,
I
GIVE A MAN A LUCKY
^g"RA
ra
[@S3ra
Stichting vanmiddag
dichter bij oplossing
Commentaren
matras
Johnson voelt
zich niet goed
Aantal bouwvakkers
sterk gestegen
Woensdag 13 oktober 1965. 46?le jaargang
Plaatselijk mist
De Bilt verwacht tot morgenavond:
In de nacht en ochtend weinig wind en
plaatselijk mist of lage bewolking. Mor
gen overdag zonnige perioden en zwakke
tot mtaige wind tussen zuidwest en zuid.
Ongeveer dezelfde temperaturen als van
daag. (Opgemaakt om 11.15 uur.)
Directeur: f. DIEMER
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
r» hert in teghenspoetl"
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG De regering zal de aangekondigde omzetbelasting op
textiel, schoeisel en schoenreparaties onder druk van de Tweede Kamer
moeten inslikken. De regeringspartijen zijn er tegen, om van de oppositie
maar te zwijgen. VVD en CHU wijzen trouwens het héle complex van re
geringsplannen voor uitgavenverhoging en fiscale dekking af. KVP, PvdA
en ARP gaan in beginsel akkoord met de forse financiële aanpak van ur
gente gemeenschapsbehoeften, maar ook zij hebben tegen het program-
Vondeling bezwaren, zo bleek gisteren tijdens het grote Kamerdebat over
de algemene en financieel-economische politiek.
KVP en ARP vragen zich ernstig
af of onze economie de enorme stij
ging van de rijksuitgaven wel zal
kunnen verwerken. De AR-fractie
vreest, dat de regeringsplannen in
hun huidige vorm niet kunnen wor
den verwezenlijkt zonder sterk in
flatoire effecten, die de zwakste
groepen in onze samenleving zullen
treffen. Het antwoord van het ka
binet zal zeer overtuigend moeten
zijn, wil de AR-fractie met de plan
nen meegaan.
De KVP wil het voorgestelde uit
gavenniveau verminderen en wel met
het bedrag van f 240 miljoen per jaar,
dat de (niet in te voeren) omzetbelas
ting op textiel en schoeisel zou ople
veren. De PvdA heeft de regering uit
genodigd een nieuw dekkingsplan op
tafel te legge: verhoging van enkele
andere belastingen op tafel te leggen:
verhoging van enkele andere belas
tingen en iets meer lenen (ongeveer
j 50 min.).
VVD en CHU zien wel in, dat meer
geld voor de collectieve voorzieningen
nodig is, maar zij menen dat de regering
iwf te veel ineens en tegelijk wil. De
extra financiën voor. urgente overheids
taken zouden volgens hen niet moeten
worden gecompenseerd door fiscale maat
regelen, maar door besnoeiing van min
der urgente uitgaven. De WD zou van
middag in concreto aangeven hoe op
deze wijze het uitgavenniveau kan wor
den verlaagd zonder dat noodzakelijke
collectieve voorzieningen in gevaar ko-
Spaarbrieven
Tegen het systeem van belastingverla
ging via belastingspaarbrieven hebben
WD. CHU en ARP zich in ongekend
felle bewoordingen verzet. „Aan dit fi
nancieel gescharrel zullen wij niet mee
doen", liet AR-fractieleider Roolvink
weten. Hij voegde eraan toe dat geen
enkele minister („zelfs geen a.r. be
windsman") zich iets van dit harde
woord hoeft aan te trekken, omdat de
belastingspaarbrieven buiten de zaken
vallen waarover bij de kabinetsformatie
afspraken zijn gemaakt. Met andere
woorden: een regeringsfractie is volko
men vrij om daar afwijzend tegenoveb te
De KW-fractie wachtte nog even met
deze afwijzing, al keek zij ook wel scep
tisch tegen het voorstel aan. PvdA-frac-
tieleider Nederhorst sprak er zich giste
ren nog niet over uit. Hii laat dat over
aan zijn fractiegenoot Peschar, die van
middag aan het woord zou komen, met
de andere financiële specialisten van de
gavenkant moet gebeuren. De regering
moet kiezen uit verschillende mogelijk
heden; de uitgaven met f 240 min be
snoeien, andere fiscale dekkingsmaatrege-
len zoeken, of (en) meer lenen.
Aan de laatste twee mogelijkheden
denkt, zoals gezegd, de PvdA. De heer
Nederhorst liet doorschemeren, dat hij
de compensatie van de inkomstenderving
ad f 240 min. ten dele zou willen zoeken
in een nog wat sterkere verhoging van
de vermogensbelasting en in een verho
ging van de successierechten. Het reste
rende bedrag moet dan maar geleend
worden. Dat zal echt nief zo inflatoir
werken. „Vijftig miljoen meer of min
der kan ons de kop niet kosten".
AR-fractieleider Roolvink voelde niets
voor alternatieve dekkingsmaatregelen in
de directe sfeer. Als de regering naar
fiscale alternatieven zoekt, dan bij de in
directe belastingen, maar verhogingen
daarvan mogen niet zwaar drukken op
de kosten van levensonderhoud en geen
relatief zwakke bedrijfstakken schaden.
Lukt een en ander niet, dan zal het
kabinet eerlijk moeten uitspreken, dat
het huidige program „niet te trekken is"
en dat aan besnoeiing van uiteaven niet
valt te ontkomen. De begrotingsposten
die nu het sterkst zyn verhoogd, komen
dan het eerst voor beperking in aanmer
king, met uitzondering van de ontwik
kelingshulp.
(Zie ook pag. 9)
bezorging 18.00—19.00
Washington beschikt
over bewijzen
SINGAPORE/WASHINGTON
President Soekarno heeft de minis
ter van voorlichting, generaal Ach-
madi, gevraagd de verbindingen met
het buitenland zo spoedig mogelijk te
herstellen en erop toe te zien dat „de
berichtgeving objectiever wordt en
meer in overeenstemming met het
Indonesische beginsel van samenwer
king tussen de nationalistische, gods
dienstige groeperingen en de com
munistische partij alsmede haar or-
Wat nu
Ook de regeringspartijen hebben het
kabinet dus wel voor een paar proble
men gesteld. Hoe zal de regering daar
donderdag op reageren? Ze kan onmo
gelijk vasthouden aan de omzetbelasting
op textiel en schoeisel ad f 240 min.,
maar het wegvallen van dit onderdeel
van het dekkingsplan roept onmiddel
lijk de vraag op wat er dan aan de uit-
De RAI protesteert fel tegen de regeringsplan
nen, die ten gevolge zullen hebben dat het
autorijden duurder wordt. Gesproken wordt van
een onrechtvaardige discriminatie. Een rekest
pagina 7
ging naar de Kamer.
Machines uit tien landen
pagina 7
De omstreden Beierse oud-mi
nister Strauss spoort de liberale
parlementariërs aan. over te lo
pen naar de CDU-CSU. Een arti
kel over de kemphanen Strauss
(foto) en Mende, de liberale lei
der, op pagina 5
VU-lustrum:
Brecht - pagina
Kernmerk.
Interfïlm
In Parijs woont onze redacteur
Ev. Grolle het congres van Inter-
film bij. Zijn eerste artikel, waar
in belangwekkende vraagstukken
aan de orde komen, vandaag op
pagina 7
Gewetensbe
zwaarden in
hongerstaking -
pag. Kernmerk.
Russische kosmo
nauten vluchten
uit Berlijn -
pagina 5
Kinderlokker was reporter
WORMERVEER Twee kinderen,
Tineke en Janneke Kramer, vertel
len hun vader te zijn aangesproken
door een kinderlokker. De vader
neemt de kinderen onmiddellijk in
zijn auto mee naar het park, maar
krijgt overigens buiten zijn schuld
onderweg een aanrijding. In het
park blijkt de „kinderlokker" een
tv-reporter te zijn, die zich als zo
danig voordoet om de kijkers (van
avond van 8.209 uur) te laten zien
hoe gemakkelijk het is een kind mee
te krijgen. De heer Kramer wenst nu
van de AVRO, die de reportage
maakte, schadevergoeding voor het
waardeverlies van zijn wagen.
Dit is in het kort wat zich heeft af
gespeeld in Wormerveer, waar een Te-
levizier-reportageploeg (in hetzelfde
park lokte onlangs iemand een 5-jarig
meisje mee) een film opnam. Fred Os-
ter speelde de misdadiger. Van vijf kin
deren gingen er op zijn aanbod een
mooie pop te zullen krijgen onmiddel
lijk vier mee.
Naar huis
Niet alzo een van de meisjes-Kramer,
die direct met haar zusje naar huis hol
de om van de kinderlokker aan haar
ouders te vertellen. De botsing onder
weg geschiedde met een auto waarvan
de bestuurder onwel was geworden.
Hoewel de AVRO dus part noch
deel aan het ongeluk heeft, zegt de
heer Kramer dat hij nooit de rit zou
hebben gemaakt als de AVRO niet zo
realistisch bezig was geweest. Hij
krijgt weliswaar de reparatiekosten
van z'n deerlijk gehavende wagen van
de andere partij terug, maar zo zegt de
heer K., mijn wagen zal, na opgelapt
te zijn, toch ernstig aan waarde heb
ben ingeboet. Dat verlies dient de om
roepverenigingen te vergoeden.
De reportage werd met medewerking
van de politie gemaakt.
Tsjombe ontslagen
LEOPOLDSTAD President Kasa
oehoe heeft vanmorgen de overgangs
regering van Moise Tsjombe ontslagen.
Hij maakte dit bekend op een bijeen
komst van het Kongolese parlement.
Kasavoeboe zei dat hij het onslag had
doorgezet, ondanks de bezwaren van
de regering. Hij kondigde aan, dat bin
nen enkele uren een informateur
worden aangewezen.
ganisaties". Dit meldt radio-Djakar
ta. Soekarno heeft voorts de berich
ten van de Indonesische pers en
radio-Djakarta „overdreven"
noemd.
Men vat dit algemeen op als kritiek
op de campagne voor een verbod
de communistische partij, welke vol
ledig gesteund wordt door het leger er
dit beheerst de pers en radio.
Volgens de Washington Post be
schikken de Amerikaanse autoriteiten
over onomstotelijke bewijzen, dat Soe-
karno bij de jongste staatsgreep ach
ter de communistische partij stond. Zij
weten thans dat de commando's dier
partij op 28 september twee dagen
voor de staatsgreep opgeroepen
werden en zich toen rondom overste
Oentoeng van Soekarno's lijfwacht
schaarden om het opperbevel van het
leger uit te moorden. Met onvermoede
nauwkeurigheid zijn zij op de hoogte
geweest van de verblijfplaats van
iedere officier.
De Amerikaanse autoriteiten hebben
hun inlichtingen over de rol van Soe
karno niet onthuld omdat zij er niet
zeker van waren of Soekarno te langen
leste er in zal slagen de teugels in han.
den te houden. Zij geloven dat Soe
karno van plan is geweest van zijn
land een soort communistische „volks
democratie" te maken.
Het is echter te Washington niet be
kend wie de stoot tot de staatsgreep
heeft gegeven maar het maakt voor
hen weinig verschil of de communisten
naar Soekarno zijn gekomen of anders
om. In elk geval is Washington er van
overtuigd, dat Soekarno en de com
munisten het volkomen met elkaar
eens waren. De inlichtingen over Soe
karno's aandeel in de samenzwering
zijn afkomstig van bekentenissen
mannen, die diep in de zaak ven
keld waren.
„Eenheid"
Soekarno heeft gisteren voor de tweede
maal na de mislukking van de staats
greep met zijn kabinet vergaderd, op het
Merdeka-paleis. Na afloop zeide de der
de vice-premier en minister van buiten
landse zaken, dr. Soebandrio. dat vol
gens het oordeel van de president de
jongste gebeurtenissen Indonesië niet
zouden verzwakken maar juist de vast
beradenheid en eenheid zouden verster-
Het verluidt dat Soekarno voor het
eerst na de staatsgreep een gesprek
heeft gehad met generaal Nasoetion. Bij
het onderhoud zou slechts gebleken z(jn
dat beiden het eens zün over de nood
zaak om de „terreurgroepen" van de op
standelingen onschadelijk te maken.
Intussen gaan de arrestaties van com-
te Djakarta voort en de ge
vangenissen zijn overvol. De anti-com
munistische pers blijft stellen dat de
staatsgreep niet uitsluitend een zaak van
het leger was maar een communistische
contra-revolutie is geweest, kennelijk
met het doel zich op Soekarno te beroe
pen, die op 17 augustus nog verklaard
had, dat elke .contra-revolutionaire be
weging" moest worden vernietigd.
De minister van hoger onderwijs heeft
de ontbinding gelast van de communis
tisch gezinde studentenbond van Java en
de studentenvereniging van Djakarta
alsmede de sluiting van veertien univer
siteitsgebouwen. waarvan tien te Dja-
De radio maant overheidsdienaren, die
sedert de staatsgreep niet meer op hun
werk zijn versohenen, zich te melden.
(Voor vervolg zie pag. 9)
r druk op het Binnen
hof: het politieke steekspel is
begonnen. Gisteren en vandaag
de algemene beschouwingen in
de Tweede Kamer, toegespitst op
een algemene kritiek op Vonde-
lings plan, textiel en schoeisel
weer fiscaal te belasten. Achter
de regeringstafel, op een goed
moment gefotografeerd: v.l.n.r.
op de vroor grond de ministers
De Jong. Vondeling (geen tijd
om te lachen). Cals, Smallen-
broek, Diepenhorst, Samkalden
en (op de rug) Suurhoff.
extra
MOTOROltl RA
aixi ra
extra
extra
bescherming
(Van onze soc.-econ. redactie)
DEN HAAG Het zag ernaar uit
dat het bestuur van de Stichting van
de Arbeid vanmiddag een forse stap
verder zou komen op de (in zijn vo-
i'ige vergadei-ing reeds ingeslagen)
weg naar een ovei-gangsregeling voor
de'loonvorming in 1966. Om vier uur
zou namelijk, naar wij vernemen, een
aantal ontwerp-spelregels aan de or
de komen die een goede kans maken
zowel in werkgevers- als in werk
nemerskring in grote lijnen te wor
den aanvaard.
De kern van dit procedure-plan is
dat het College van Rijksbemiddelaars
ijn bevoegdheid om de minister te
adviseren een nieuwe arbeidsovereen
komst onverbindend te verklaren be
houdt. Met deze restrictie evenwel,
dat een dergelijk advies mede geba
seerd moet zijn op het standpunt van
de Stichtina van de Arbeid. De stich
ting zal weliswaar geen nieuwe c.a.o.':
meer toetsen, doch op deze regel zal
een uitzondering worden gemaakt tel
kens wanneer het College van Rijks
bemiddelaars bij haar ..aan de bel"
trekt ten teken dat er in de een of an
dere bedrijfstak iets dreigt fout te
gaan of reeds fout is gegaan, dat
de mening van het college in strijd
moet worden geacht met het algemeen
belang. De centrale werkgevers- en
werknemersorganisaties zullen in deze
gevallen dus niet alleen een c.a.o. toet
sen. maar ook de zienstoijze daarop
in het College van Rijksbemiddelaars.
Deze procedure kan o.m. tot gevolg
hebben dat de minister een eventueel ad-
van het college tot onverbindend -
verklaring van een c.a.o. niet opvolgt,
indien de Stichting van de Arbeid het
srtandpunt van de rijksbemiddelaars niet
deelt.
De grote lijnen van dit plan zijn.
vóór de vergadering van het bestuur
an de Stichting van de Arbeid, ter
sprake gekomen in de looncommissie
der stichting. Deze commissie is van
morgen om tien uur bijeen gekomen en
zij heeft tot kort voor de bestuursver
gadering vergaderd. Haar opdracht
luidde „enkele gedachten", die op 30
september in de Stichting van de Ar-
beids reeds naar voren waren gekomen
i het daarna gevoerde informele
overleg te berde zijn gebracht, uit te
werken. Of de looncommissie daarin
slaagd, is op dit moment nog niet
bekend. Om elf uur vanmorgen is ook
nog een vergadering gehouden van het
overlegorgaan der centrale werkge.
versorgandsaties.
Zoals bekend, is men het in de stich
tingsvergadering van 30 september al
eens geworden over het belangrijkste uit
gangspunt van de overgangsregeling, nl.
dat geen centrale loonakkoorden meer
zullen worden afgesloten en dat de eer-
sl'e verantwoordelijkheid voor de loon
vorming zal worden overgelaten aan de
werkgevers- en werknemersorganisaties
in de bedrijfstakken. De grootste moei
lijkheid. waarmee men toen bleef zitten,
was de vraag op welke wijze, voor het
algemeen belang ongewenste ontwikke
lingen „in de hand" zouden kunnen wor
den gehouden.
RESERVE
Gisteren al is onze verwachting uit
gekomen. dat de Tweede Kamer zich,
voor zover niet afwijzend, met re
serve opstelt tegenover de regering,
die het aangekondigde beleid niet
cadeau krijgt.
Vooral in een klein en dichtbevolkt
land zullen de gemeenschapsuitga
ven onvermijdelijk hoog liggen. Wie
daarover treurt, mag bedenken dat
hij zijn belastingen meestal als ge
meenschapsvoorzieningen terugkrijgt.
Wat intussen niet betekent, dat ook
op deze punten het beleid niet kri
tisch zou dienen te worden bezien.
Daartoe dan heeft de Tweede Kamer
zich publiekelijk gezet. Dat de hoge
re belasting op schoenen en textiel
bijzondere belangstelling zou krij
gen, lag alweer voor de hand. Ze zal
er. naar het zich laat aanzien, niet
doorkomen, hetgeen ook wij juist
achten.
De vraag is alleen, waar de zo ge
derfde staatsinkomsten dan zullen
worden gevonden. De komende da
gen zullen het leren.
KENNIS
Een televisieuitzending over parle
ment en politiek heeft gisteravond
nog eens het bewijs geleverd, hoe ge
ring, over het geheel genomen, onze
kennis van parlement en politiek nog
Hier ligt dan tegelijk een brok nut
van uitzendingen als deze. mits zij
ons niet ontmoedigen door het ge
brek aan kennis te duidelijk te de
monstreren. doch ons integendeel tot
verruiming van onze kennis prikke
len. Zoals ook gisteravond geschied
de.
Democratie is een staatsvorm, die
maar niet automatisch wordt gege
ven. doch die door ons allen als
burgers van de staat moet worden
verwezenlijkt. En vervolgens ook be
waard. Dat vraagt van ons allen
meeleven en meedoen, wil zij niet
verschrompelen en verschralen en
daarmee de weg banen voor een
staatsvorm waaronderuit te komen
uiterst moeilijk zal vallen.
Kennisverrijking betekent hier. dat
de democratie zelf wordt versterkt.
MOEILIJK
Het blijft in Duitsland, ook na de
verkiezingen, die zulk een duidelijk
succes voor zijn opvolger hebben op
geleverd, met oud-kanselier Adenau
er een moeilijke en bovendien tra
gische aangelegenheid.
De oude heer kan blijkbaar niet op
houden met een eigen politiek te blij
ven voeren en met zich geldend te
blijven maken Psychologen plegen
in zulk geval wel te spreken van de
haat tegen de opvolger, een ver
schijnsel dat zich meer voordoet.
Dat Adenauer zich telkens weer te
gen eigen partijgenoten meent te
moeten afzetten, is teleurstellend. Het
is vooral jammer voor hemzelf, om
dat dit het zicht op de grote ver
diensten die hij. niet alleen voor
eigen land. heeft gehad, moeilijker
maakt.
Maar er zijn geen verwachtingen, dat
hij ermee zal stoppen.
V, UW
BETIIESDA. President Johnson
heeft een goede nachtrust gehad, maar
voelt zich niet geheel wel, zo is giste
ren bekendgemaakt in Bethesda, waar
de Amerikaanse president enkele da
gen geleden een galblaasoperatie heeft
ondergaan.
KLAVERBLAD
DEN HAAG Ondanks de krap-1
pe arbeidsmarkt is de personeelsbe
zetting in de bouw de laatste jaren
nog flink toegenomen. De staats
secretaris van sociale zaken en
volksgezondheid, dr. J. F. de Meijer,
merkte dit gisteren op in een rede,
die hij te Arnhem hield tijdens een
bijeenkomst van de Lighthouse Club,
een vereniging van leidinggevende
personen uit alle takken van de
bouwnijverheid, en waarin hij enige
mededelingen deed over de bouw
vakarbeidsmarkt. Hij noemde de
volgende cijfers:
De personeelsbezetting in de burger
lijke en utiliteitsbouw van juli 1960 tot
juli 1965 nam toe van 117.600 tot 161.000
man d.i. met 37 pet. Deze stijging ver
liep nogal ongelijk, nl. zij bedroeg 3 pet
in 1961, 5 pet in 1962. 13 pet in 1963, 7
pet in 1964 en 4 pet in 1965.
Ondanks dit alles is de vraag naar
vaklieden in de bouwnijverheid nog
altijd van grote omvang. Dit tekort is
vooral voor bepaalde gespecialiseerde
beroepen nijpend. De categorieën, die de
afbouw verzorgen, zijn het meest schaars
zoals stukadoors, electriciens, lood- en
zinkbewerkers en schilders.
