Groter vrijheid voor Perzen Na felle kritiek op de regering „Parlement duur, maar doet niets"" Bourguiba uit felle kritiek op Egypte Al sinds vele jaren is Aspirin overal ter wereld de meest gebruikte pijnstiller. Waarom denkt u? ASPIRIN fH BAYER Wessin heeft post in Miami geweigerd Nieuw kabinet in Peru na moeilijkheden Adenauer schrijft memoires: „Granaatscherf sloeg 12 meter achter me in Noren beëindigen 30-jarig bewind van socialisten Ta eea bonte, hij. DINSDAG 14 SEPTEMBER 191.3 LONDEN De Perzische re- reging heeft besloten de pers- censuur op te heffen en de in het land verschijnende kranten weer de volle vrijheid terug te geven, een recht, dat hun meer dan tien jaar ontzegd was. Dit heeft de Perzische minister van informatie meegedeeld kort voordat twee buitenlandse re dacteuren, die voor Perzische bladen werkten evenals twee Perzische verslaggevers uit Te heran verbannen werden. Deze rigoureuze maatregelen wa.en het gevolg van kritiek, die deze vier journalisten in hun bladen hadden geuit. Kritiek, die in de Westerse landen als volkomen normaal beschouwd zou zijn, maar naar Perzische maatstaven beledigingen van zeer ernstige aard vormden, aldus een arti kel in het Britse blad Guardian. Een van de ballingen", een corres pondent van Kayhan, een Engels-talig dagblad, had de hoofdstad Teheran beschreven als een stad vol hels lawaai, een hel om in te leven. Elec- triciteitsvoorziening en telefoondienst waren, door hem verschrikkelijk ge noemd en de verkeerssituatie ter Elaatse levensgevaarlijk. Hetzelfde lad had in een hoofdartikel felle kritiek geleverd op het parlement. „Dit parlement, dat niets doet", aldus het artikel, „heeft zich alleen maar verdienstelijk gemaakt tegenover zijn eigen leden door het salaris van de afgevaardigden in korte tijd van het aanvaardbare bedrag van omstreeks 1200 gulden per maand tot bijna 3000 gulden per maand op te voeren. De verbetering van de huisvesting van de verschillende afgevaardigden vergde een bedrag van omstreeks 1 Vz miljoen gulden. Het volk heeft voor het voor recht, dat het een parlement bezit, dat niets te doen heeft, een hoge rekening moeten betalen", aldus de conclusie van het blad. Nasser Niet alleen de schrijver van het artikel werd verbannen, ook de hoofdredacteur, een Brits onderdaan, werd het land uitgezet. Tegelijkertijd werd de (Amerikaanse) hoofdredac teur van de „Teheran Journal" bevo len het land binnen 48 uur te verla ten. Onder andere werd als reden opgegeven, dat hij meerdere malen het portret van Nasser in zijn blad had laten afdrukken. Perzië en de Verenigde Arabische Republiek verbraken hun diplomatie ke banden omstreeks vier jaar geleden naar aanleiding van de de-jure er kenning door Perzië van Israël. De werkelijke reden voor de verbanning van de buitenlandse journalisten was echter, dat de regering niet langer buitenlanders aan het hoofd van Per zische bladen tolereerde. Journalitiek zou in Perzië minder riskant zijn. als de regering maar bereid was bepaalde limieten omtrent de nieuwsvoorziening te stellen. Zij speelt in deze echter een duistere rol. Enerzijds beweert men van regerings zijde, er prijs op te stellen, dat al het nieuws gepubliceerd wordt, omdat „het volk van het nieuws op de hoogte moet blijven, of dit nu goed of slecht is". Anderzijds blijkt men in de hoogste kriingen de grootste reserve in Krijgt u oppas? DRQSTE pastilles altijd welkom! N&, TOPCONFERENTIE GEBOYCOT Arabieren waren nooit zó verdeeld' Hij betoogt, dat het streven naar Ara bische eeoneid ontdaan moest worden sentimentaliteit en fanatisme en ge baseerd dient te worden op de noodzaak samen tegen de economische onderont wikkeling 'e vechten. „Indien Egypte het ertrouwen van de andere Arabische olken wil herwinnen, moet het begin- ïen met zijn naam te wijzigen. Wij hebben het recht ons af te vragen met! wie deze Verenigde Arabische Republiek nu verenigd is en wat de twee sterren op de Egyptische vlag wel moeten voor stellen." Bourguiba legt er de nadruk op. dat Tunesië naast zijn Arabische vrienden blijft staan in de strijd om de bevrij ding van Palestina, maar zij is var mening dat deze strijd vreedzaam gevoerd moet worden en op grond van het internationale recht en met eerbied voor het handvest der VN. Gisteravond is de Arabische top conferentie begonnen. De ministers van buitenlandse zaken besloten het memorandum van Bourguiba, waarin De verklaring heeft beznredheiilMi 2hn houding tegenover Egypte toe- i licht, niet te bespreken. Gastheer ko- gewekt in Casablanca, waar de re- nmg Hassan va£ Marokko stelde ir geringsleiders van de meeste Ara- zijn openingstoespraak voor het hand- bi sche staten bijeen zijn voor de vest van de Arabische Liga te derde topconferentie van de L'"ga. beleren, President Nasser noemde de belang- De Tunesische president beklaagt, rijkste taak van de conferentie „de CASABLANCA President Bourguiba van Tunesië heeft mee gedeeld dat zijn land de Arabi sche Liga zal boycotten zolang de ze onder Egyptische overheersing blijft. In het memorandum, dat koning Hassan II van Marokko ter hand werd gesteld, verklaart hij, dat hij voorlopig niets meer met de Liga te maken wil hebben. zif-h bl'ter over de ..campagne van leugens", welke door de Egyptische pers en radio tegen hem gevoerd wordt nadat Tunesië geweigerd had de betrekkingen met Bonn te verbre ken. Hij schrijft dat deze breuk tegen de belangen van de Arabische staten was en Israël niet het minste nadeel berokkend heeft. Hij herinnerde verder aan de Egypti sche inmenging in Jordanië, de Libanon. Syrië, de >oedan en in Algerije tijdens de grensconflicten van 1963 met Marok- „Nog nooit in hi Arabieren zo verdeeld geweest als thans. Nooit hebben zij elkaar wreder ver moord dan sinds de dag toen Egypte zich verhief om de beiligc missie op zich te nemen hen te verenigen en eenheid in hun streven te brengen." Naam wijzigen Bourguiba schrijft dat inmenging in de binnenlandse aangelegenheden van ande- te Arabisme staten zelfs als principe werd ingeschreven in de grondwet .van de VAR. i het i De situatie in het land van de Sjah en zijn gemalin Farah Diba laat nog veel te wensen over. Voor de dagbladen in Perzië is het heel moeilijk, zo objectief mogelijk voorlichting te geven. Onzeker Moskou beschuldigt hoofd van bureau oorlogsmisdaden MOSKOU De Russische regering heeft het hoofd van het Westduitse bureau dat oorlogsmisdaden onderzoekt. Erwin Ernst Schuele, ervan beschuldigd tijdens de Tweede Wereldoorlog Russen te hebben vermoord. In een nota aan de Westduitse ambas- sade in Moskou zegt het Russische ml- nisterie van buitenlandse zaken dat Schuele jeweest. toen hij toegaf lid van de nazi-partij te zijn geweest. In de nota staat, dat Russische oogge tuigen hebben verklaard te hebben ge- hoe Schuele persoonlijk een oude en een arbeidster doodschoot. Ook hadden ze gehoord dat hij bevel gaf een jongen op té hangen die een reep chocola had gestolen uit een Duitse keuken. Schuele zcu de oude man in juli 1942 in de stad bjoedowo hebben geslagen en daarna doodgeschoten, nadat de oude man hem vroeg om de teruggave van zijn gestolen horloge; de vrouw zou zijn doodgeschoten omdat ze klaagde over haar te kleine rantsoenen. In de nota staat dat het ministerie van buitenlandse zaken eist Jat op grond van bewijsstuk-1 ken een st-afproces tegen Schuele hangig wordt gemaakt. Encycliek niet speciaal tegen Nederlandse r.k. ROME In de wandelgangen van het concilie doet men op het ogenblik zijn best, om de indruk weg te nemen of op zijn minst te verzachten, dat de jongste encycliek van de paus speciaal tegen Nederlandse theologen zou zijn gericht. Hooggeplaatste functionarissen op het Vaticaan noemden de berichtgeving in sommige Italiaanse kranten, volgens welke de encycliek direct gericht was te gen „afwijkende" bewegingen in het Ne derlandse katholicisme en die zelfs over een Nederlands schisma spraken, „on verantwoordelijk overdreven". In kringen van het Nederlandse epis copaat wordt er op gewezen, dat begrip pen als transsignifikatie met betrekking tot de eucharistie al meer dan vijftien jaar geleden onder niet-Nederlandse theologen zijn ontstaan. Ook vraagt men zich in Rome af. of het wapen van een encycliek tegen de op vattingen van een beperkte groep theo logen die slechts in enkele landen een kleine aanhang hebben, niet veel te Anderen verwijten de paus, dat belangrijk document niet twee dagen voor de heraanvang va nhet concilie zot moeten worden uitgegeven zonder over- voor de heraanvang van het concilie zou moeten gebeuren volgens de nieuwe op vattingen van de collegialiteit Het is fijn weer te leven zonder pijnl Aspirin helpt elke dag miljoenen mensen vlug en zeker van hun pijn af. Hoofdpijn? Verkoudheid? Griep? Neem snel Aspirin. Daar knapt u van op! 20°/o voordeel bij aankoop van gezinsverpakking van 100 tabletten. De perscensuur heeft de laatste 15 jaar in Perzië verschillende vormen aangenomen. Zij is liberaler geworden sinds de dagen, dat er bij het bureau van elke redacteur een censor werd neergezet. De volgende stap was een commissie van censoren, die moest i - Kn4ho urnden T?1 h^rr" "f61 ?ed^ukt p01? lieke Studenten in Nederland heeft het worden. De huidige toestand noemt Nederlandse episcopaat in Rome een te- legram toegezonden, waarin het de hoop men: „persvrijheid met gevoel voor verantwoordelijkheid". De steeds ver anderende opvattingen over het woord ..verantwoordelijkheid" aan regeringszijde heeft het voor de man- |nen van de pers echter moeilijk ge maakt te weten te komen tot hoever ze kunnen gaan. De pers weet bijvoorbeeld uit erva ring, dat kritiek op binnen- en buiten landse politiek vjan de regering, op het leger, ongunstige commentaren over Perzië's vrienden in het Westen :n verhalen, die de politiek van pre- ;ident Nasser van de V.A.R. in een gunstie daglicht stellen, verboden ziin. Men kan er daarentegen nooit zeker van zijn of de regering kritiek op bijvoorbeeld de taxi-chaos in Te heran zal tolereren. Om niet te spre ken over het aan de kaak stellen van corruptie op bepaalde departementen. Om dit te weten te komen, kan men slechts overgaan tot het publiceren van berichten daarover. Met het risi co, door de veiligheidspolitie te wor den aangehouden. uitspreekt, dat de Nederlandse bisschop pen hun tot nu toe gevolgde gedragslijn op het concilie zullen voortzetten. Krantenstaking in New York? NEW YORK Het gilde van Ameri kaanse journalisten heeft de New York Times een staking aangezegd met ingang n donderdag als er voordien geen -ereenstemming is over de nieuwe cao. Als de staking doorgaat, zullen alle dagbladen in New York uit solidariteit sluiten. Over de salarissen bestaat geen verschil van mening. Wel over bijkomstige arbeidsvoorwaarden en de pensioenen. Eentonig Bepaalde berichten uit het buiten land worden volkomen doodgezwegen. Zoals die over demonstraties in Cana dese steden bij het bezoek van konin gin Elizabeth. Wanneer studenten in het buitenland tegen hun regering demonstreren, wordt dit nieuws niet gepubliceerd. In het eerste geval om dat dit het prestige van een konink lijke familie en een bondgenoot van Perzië zou schaden, in het tweede omdat studentenrelletjes elders de studerende jeugd binnenslands tot demonstraties zouden kunnen aanzet ten. De nogal eentonige wijze, waarop de Perzische kranten het nieuws brengen en hun afhankelijkheid van de regering heeft het aantal lezers in enkele jaren tiids belangrijk minder doen worden. Financieel zijn de kran ten sterk afhankelijk van reclamecon tracten met de regering. Uitzonderin gen zijn de leidende dagbladen „Ettel- la'at" en ..Kayhan" en een paar week bladen. Het hoge percentage ongelet- terden (80 procent van de Perzische bevolking kan lezen noch schrijven) vormt een grote hinderpaal voor de groei van de dagbladen. De aankondiging van regeringszijde over grotere vrijheid heeft de hoop perskringen doen herleven. Het zal echter nog geruime tijd duren voor de dagbladen hun lezers ervan hebben de i kunnen overtuigen, dat zij niet langer republiek, zal zijn post als consul-generaal in Miami niet aanvaar den. zo is maandag uit Dominicaanse kringen »n die stad vernomen. Bevestiging door de generaal kon niet worden verkregen. Sinds zijn aankomst vrijdagavond bevindt hij zich in afzonde ring. Volgens zegslieden heeft hij beslo ten ..het communisme in San Domingo van buiten af te bestrijden". Totdat zijn vrouw en drie kinderen uit de Dominicaanse republiek zijn aange komen wil generaal Wessin geen enkele verklaring afleggen, zelden zij. LIMA Premier Schwalb van Pe ru heeft gisteren het ontslag van zijn kabinet ingediend om te trachten een motie van wantrouwen te omzeilen. President Belaunde Terry verzocht di- BONN Ex-bondskanselier Kon. rad Adenauer is tegen het eind van de tweede wereldoorlog ter nauwernood ontsnapt aan een Amerikaanse granaat. Hij zag het projectiel op een zondag morgen, toen hij in zijn tuin de gevechtshandelingen van de Amerikanen volgde, plotseling op zich af komen. „Ik wierp mij onmiddellijk op de grond. Twaalf meter achter me sloeg de gra naat in", vertelt de bejaarde staatsman. Dit incident wordt door de 89 jaar oude Adenauer verteld in de eerste aflevering van zijn langverwachte memoires, die veertien Westduitse kranten gisteren zijn begonnen te publiceren. De verwachting dat „Der Alte" kort voor de verkiezingen voor het nodige vuurwerk zou zor gen, zijn niet uitgekomen. De eerste aflevering handelt over de periode 1944, toen Adenauer door de Gestapo gevangen werd genomen, tot zijn herbenoeming als burgemeester van Keulen onder het geallieerde militaire bestuur. WITTE LIJST Adenauer herinnert er aan dat, nadat"| de Amerikanende macht in handen genomen hadden, hun bevelen „streng en pijnlijk" waren, maar „voor was er een einde gekomen aan oorlog en het nationaal socialisme dat was een grote verlichting", zegt de ex-bondskanselier. Hij koesterde dan ook geen enkele wrok tegen de Ame rikanen, toen het militair bestuur hem verzocht weer burgemeester van Keu len te worden. Later hoorde Adenauer dat hij als no. 1 op een zogenaamde „witte lijst" stond, hetgeen betekende dat hij bijzonder betrouwbaar wercf geacht. Adenauer schrijft daaraan toe dat hij altijd zo krachtig door de Amerikanen is geholpen. Minder vlot was het contact met de Engelsen, die hem later als burgemeester wegstuur den en die veel negatiever tegenover de ex-verzetsstrijder stonden. De nazi's hebben Adenauer het vnur vaak na aan de schenen gelegd- Op een dag kreeg hU te horen dat hij en zijn medegevangenen doodgeschoten zouden worden, als de Amerikaanse opmars niet tot staan zou worden ge-1 bracht Een paar dagen later werd de groep evenwel zonder commentaar vrijgelaten. Adenauer, die voor hij aan het werk toog het werk van zijn col lega's Churchill. Elsenhower en Tru man gelezen heeft, zou geen hnlp hebben gehad by het schrijven van zijn herinneringen. reet daarop aan dr. Daniel Becerra dc la Flor, lid van de partij voor volks actie, een nieuw kabinet te vormen. Officiële kringen zeiden dat de opposi tie in het Congres een motie van wan trouwen wilde indienen nadat Schwalb had geweigerd een speciale bijeenkomst! van het congres bij te wonen. Op deze bijeenkomst zou de communistische infil tratie in Peru worden behandeld. President Belaunde heeft de Sowjet- unie, Cuba en China ervan beschuldigd te trachten de boeren in de Midden- Andes op te ruien. Het leger voert in dit gebied al drie maanden een guerrillaoor log tegen communistische terroristen. Op 2 september verlengde de president de schorsing van de grondwettelijke garan ties een gematigde vorm van staat var I beleg met 30 dagen. Erliard mocht niet spreken bij Volkswagen WOLFSBURG De Westduitsa bondskanselier Erhard mocht gisteren geen rede houden op het fabriekscom* plex van Volkswagen in Wolfsburg. Directeur Hugo Bork, die ook burge meester van Wolfsburg is, deelde mee dat de ver'egenwoordigers yan de arbei ders op de fabriek een verzoek om Erhard een verkiezingstoespraak te laten houden hadden afgewezen. Erhard. Jie een campagne voert om te worden herkozen bij de verkiezingen van zondag, hield zijn toespraak toen op het plein voor net stadhuis van Wolfsburg. De kanse.ier heeft geen gevolg gegeven aan de uitnodiging van de arbeidersraad om de fabriek te bezoeken in plaats yan er te spreken. Volgens Bork heeft de raad het ver zoek om verschillende redenen afgewe zen, o.m. uit vrees, dat er protesten zouden kunnen komen in verband met de onlangs door Erhard geuite kritiek op de vakbonden. Bork zei dat de rede van Erhard het werk op de fabriek yolledig zou hebben stilgelegd. Avonc(jeuit? DRQSTE pastilles altijd welkom!^! OSLO Er is een eind geko men aan een 30-jarig socialistisch bewind in Noorwegen. Premier Einar Gerhardsen gaf vannacht, toen lang nog niet alle uitslagen binnen waren, toe dat zijn socia listische partij de parlementsver kiezingen had verloren en dat het nieuwe parlement een niet-socia- listische meerderheid zou krijgen. VERLIES Weliswaar boekten de socialisten enige stemmenwinst, maar percents gewijs liepen zij sterk terug, hetgeen hun waarschijnlijk 6 (van de 74) ze tels zal kosten. De socialistische volkspartij, die in de afgelopen jaren het socialistische minderheidskabinet aan een meerder heid hielp, verdrievoudigde haar stem- menaantal tot ruim 111.000, kwam van 2,3% op 6%, maar kreeg er geen en kele zetel bij. Zij heeft 2 zetels in het nieuwe parlement. Samen kunnen de beide socialisti sche partijen dus ten hoogste over 70 van de 150 zetels in het parlement be schikken. Men verwacht nl. niet dat de uitslagen,, die thans nog binnen moe ten komen, een belangrijke wijziging in dit beeld kunnen brengen. Dit jaar voor het eerst komt. op uitnodiging van dertig kinderkle dingfabrikanten en on der auspiciën van de AKU, een kindermode- parlement bijeen. Uit iedere provincie van ons land reizen twee moe ders naar Amsterdam om daar morgenmiddag in het Carlton-hotel te oordelen over de kinder voorjaarsmode 1966. Het „parlement" van 22 da mes zal vaststellen welke modellen voor bekro ning in aanmerking ko- 1 De Nederlandse vrouwe lijke troubadour me vrouw Cobi Schreijer, zal van 16 tot en met 26 september in Kopen hagen in enkele volks zangclubs Engelse en Nederlandse liederen zingen. In de Alkmaarse Waagtaveerne zal me vrouw Schrejjer op 8 oktober het nieuwe sei zoen beginnen met als eerste buitenlandse gast de Amerikaanse gospel- en blueszangeres Dorris Henderson. I De ontgroening bij het dispuut Olympus van de Vrije Universiteit is gis teren begonnen met het drinken van zoveel mo gelijk glazen (d.w.z. bierglazen)... melk. De eerstejaars van Olympus zullen tijdens de ont groening geen alcohol houdende drank mogen gebruiken. Het idee van deze wijze van ontgroe nen is van de tekenaar, schilder en beeldhouwer van het joodse leven in Amsterdam, de heer A. Witsel, die enkele van zijn ateliers op het Wa- terlooplein gratis aan studentendisputen ter beschikking heeft ge steld. De studenten had den gisteren op borden leuzen geschilderd als ..wij drinken u onder de tafel met melk" en „het melk is weer best". Hóe best wordt door dage lijkse weging van de ..groenen" bepaald. I De eerste wereldtentoon stelling, die in Azië wordt gehouden, zal in 1970 plaats hebben In Japan. Voor de expo sitie is een heuvelachtig gebied van 3.3 miljoen m- in Osaka gereser-j Auto's na de storm terug na het noodweer, dat on langs hun land teisterde. Het was de hevigste storm sinds 90 jaar, zo wisten de weerkundigen te vertellen. Er is voor miljoenen Zwitserse franken schade aange richt. Voor deze autobezitters betekent dit dan gedeelde smart. De overige 80 zetels zijn naar de vier partijen gegaan, die het al voor de verkiezingen van zondag en maan dag eens waren geworden over de vorming van een niet-socialistisch coa litiekabinet. Het zijn: de Conservatie ven (31 zetels), de Chr.volkspartij (13 zetels), de Centrumpartij (18 zetels) en de Liberale partij (18 zetels). De Liberale partij boekte de groot ste winst Zij won vier zetels. De Con servatieven en de Centrumpartij won nen beide twee zetels. De Chr. volks partij verloor evenwel twee zetels. Zij raakte ongeveer een tiende gedeelte van de stemmen, die zij bij vorige ver kiezingen had veroverd, kwijt. De stemmenwinst van de Socialis tische volkspartij kwam niet alleen bij de socialistische partij van Gerhardsen vandaan. De communisten, die niet in het parlement zijn vertegenwoordigd verloren bijna de helft van hun stem men en kwamen van 2,9 op 1,4%. OKTOBER Het nieuwe kabinet komt pas in ok tober aan het bewind, als het nieuwe parlement bijeenkomt. Tot zolang zal het socialistische kabinet de zaken waarnemen. Voor de verkiezingen is Bent Roiseland, de 63-jarige fractie voorzitter van de liberalen, genoemd als mogelijke nieuwe premier. Het is mogelijk dat de conservatie ven, ook al vormen zij de grootste par tij van de coalitie, genoegen zullen ne men met een liberale premier. Zij zou- dpn dan voor hun specialist voor bui tenlandse aangelegenheden, prof. Ed ward Hambro, de portefeuille van bui tenlandse zaken opeisen. Hambro is de zoon van de beroemde president van het Storting (parle ment). die de koning en de regering van Noorwegen uil handen van de Duitsers redde, bij de invasie in het begin van de tweede wereldoorlog. SUCCES Het feit. dat de socialisten de macht verloren hebben betekent niet, dat er een wijziging in de buitenlandse poli tiek komt. Het nieuwe kabinet zal de Navo trouw blijven en de VN steunen. De overwinnaars hebben met succes een beroep gedaan op de wijdver spreide wens voor een regeringswijzi ging als gevolg van teleurstelling over de strenge staatscontrole op het gehele economische leven vooral onder de jonge mensen, die hiervan de grootste nadelen ondervinden. Erhard hoos op Poolse premier BONN Een woordvoerder van bondskanselier Erhard heeft kritiek gele verd op de Poolse premier Cyrankiewicz omdat deze zijn bezoek aan Frankrijk zou hebben gebruikt om de Poolse aan spraken op Duitse gebieden naar voren te brengen. Werner Krüger. waarnemend perschef van Erhard. zei dat dc Poolse premier „een verstrekkende inbreuk had gemaakt op de Franse gastvrijheid". Cyrankiewicz had gezegd, dat Frank rijk instemt met de huidige Oder-Neisse Union Carbide Corp. heeft maandag plannen bekendgemaakt om van Cobe- S.A. fe Antwerpen een grote fabriek pertrochemicaliën te maken. Cobe- nam. sinds kort een 100 pet. dochter van, Union Carbide, vervaardigt kunststoffen. Met de bouw van de nieuwe produktie- faciliteiten zal in de naaate toekomst een |allieerden. Frankrijk heeft hiervan nooit begin worden gemaakt. afstand genomen. Polen kunnen toevallen door een vredesverdrag. Krüger zei dat Frankrijk dit standpunt had onderschre- in het verdrag tussen ^Test-Duitsland de drie voornaamste westelijke ge-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1965 | | pagina 5