NED. ISRAËLITISCH KERKGENOOTSCHAP
VOLDOET NOG STEEDS AAN BEHOEFTE
Alles goed en u/el
Kerk moet niet kiezen
in schoolcontroverse
Stroom van vragen over
evangelisatie-werk
Een woord voor vandaag
„Zoeken naar
verdere weg"
J. A. Conjong
overleden
Geref. synode had „besluitloze" dag
Boodschap aan regering
van ds. A. A. Leenhouti
,J2n hij geloofde in de Here, en Hij rekende het hem toe als
gerechtigheid" (Genesis 15:6).
Uw God is Koning. Hij heeft alle macht. Als Abram zich
als het ware er over beklaagt, dat God hem geen nakroost
heeft gegeven, zegt God: Zie toch op naar de hemel en tel
de sterren, indien gij ze tellen kunten Hij zei de tot hem: Zo
zal uw nageslacht zijn.
Abram had. zich op het moment kunnen afwenden van God,
de schouders ophalend. Hij had kunnen denken: Onmogelijk.
Mijn nageslacht zo ontelbaar als de sterren aan de hemel?
Het zou helemaal niet vreemd zijn geweest als Abram geen
waarde aan Gods woord had gehecht. Met zijn verstand
was het ook niet te omvatten.
Maar kijk, Abram redeneert niet met zichzelf. Hij gaat niet
wikken en niet wegen. Hij doet een ding: geloven. Hij geloof
de in de Here, staat er in Genesis. En dat is zijn behoud.
Abram vervalt niet in de fout, waarin miljoenen mensen de
eeuwen door zijn vervallen. Hij gaat niet tornen aan Gods
macht. Hij gaat die macht niet meten naar eigen inzicht. God
zegt het, dus is het waar. Dat is zijn vast vertrouwen. Dat
is de zekerheid, waaruit hij leeft. God zegt het, dan komt het
ook in orde.
Geloven in de Here het is de enige redding voor de mens.
Kunnen wij het van onszelf zeggen?
Wij lezen vanavond Genesis 12 vers 21 tot 36
VRIJDAG 10 SEPTEMBER 1965
Europees Comité
kerk en joden
(Van onze kerkredactie)
ROTTERDAM Op initiatief I
van het Comité voor de Kerk en
het Joodse volk van de Wereldraad
van Kerken is besloten een regio
naal comité op te richten voor het
vaste land van Europa voor studie
en gemeenschappelijk beraad van
theologische en praktische vragen
inzake de kerk en het jodendom,
met name ook, waar die een spe
ciaal Europees aspect kunnen
hebben.
Dit besluit is genomen tijdens de I
conferentie van vertegenwoordigers v.
verschillende protestantse kerken
Europa, die van maandag tot gisteren
het Atriumgebouw in Rotterdam werd
gehouden.
Het nieuwe comité zal een zelfstandig
karakter hebben en onafhankelijk van
het Comité voor de Kerk en het Joodse
volk van de Wereldraad van Kerken
functioneren, zodat ook kerken erin be
trokken kunnen zijn. die geen directe
band met de Wereldraad hebben. De
reikwijdte van het regionale comité zal
dus zo ruim mogelijk kunnen zijn.
Een document, dat als uitkomst van
een theologenbespreking te Bossey in
Zwitserland was opgesteld werd ter ver
gadering nader toegelicht en behandeld.
Van rooms-katholieke zijde was daarbij
een waarnemer tegenwoordig.
Voorts zijn verschijnselen van
antisemitisme besproken. Een onderzoek
is ingeleid naar wat in theologische
commentaren en liturgieën alsook in
materiaal voor godsdienstonderricht on
bedoeld tot enigerlei vorm van antisemi
tisme aanleiding zou kunnen geven.
De vergadering, die overigens eei
heel gesloten karakter droeg, heeft ten
slotte voor de eerstvolgende twee jaren'
een eigen bestuur gekozen.
Drs. Dekker voor Raad voor Kerk en School:
AMSTERDAM De Raad voor
de zaken van Kerk en School van
de Nederlandse Hervormde Kerk
heeft gisteren in het Amsterdamse
Miner va-paviljoen stijlvol het 25-
jarig jubileum herdacht. Drie spre
kers hebben bij geschiedenis en
toekomst van de Raad stilgestaan.
Ds. O. V. Henkei memoreerde uit
voerig de historie (wij gaven daar
dinsdag reeds een samenvatting
van), de voorzitter, drs. W. Dek
ker te Almelo sprak over her
vormd schoolbeleid vandaag en
morgen en dr. G. de Ru, praeses
van de generale synode sprak een
gelukwens uit.
„Zodra wij vanuit de kerk spreken
over het onderwijs", zo zei drs. Dek
ker, ,Jcrijgen wij (de afgelopen 25 jaar
hebben het genoegzaam bewezen) te
maken met het zakelijke feit dat
„het" onderwijs krachtens de histori
sche ontwikkelingen in ons lans
slechts valt te ontmoeten in de vorm
van of bijzonder, of openbaar onder
wijs en dat blijkt in ons land nog
steeds een beheersende en netelige
zaak, in vele gevallen zelfs een zaak
van controverse.
(Van onze onderwjjsredactie)
DISTANTIE
Het is bekend dat er steeds weer,
beide zijden, op aan wordt gedrongen dat
de kerk in deze controverse nu
duidelijk partij zal kiezen. Het is geen
kwestie van kool en geit sparen geweest
dat onze kerk aan deze aandrang niet toe
heeft gegeven en ook thans niet toegeeft:
het hangt samen met haar eigensoortige
positie in deze wereld dat zij tegenover
elke cultuurgestalte (waartoe wij de
beide schooltypen rekenen) bij alle ve~
bondcnheid toch een zekere distantie i
acht neemt, omdat zij achter haar Heer
steeds weer voort moet trekken. Zij
leeft" zo zei de voorzitter, „tussen He
melvaart en Wederkomst in een hunke
ring naar een eigen christelijke cultuur-
S es talie die vanuit Gods grote daden in
et verleden vooruitgrijpt op de volein
ding waarin God alles zal zijn.
uit de vorige eeuw tot ons zijn gekomen
al van een synthese mag worden gespro
ken. dan Is dit toch een synthese in
hope; en daarom blijft de kerk. zonder
zich te identificeren met wat historisch
is gegroeid, haar eigen weg gaan, die
vaak een verborgen weg zal zijn waarop
zij op haar wijze, vanuit haar herinne
ring en verw-achting, steeds weer tracht
het bestaande kritisch en stimulerend te
begeleiden met haar dienende verkondi
ging, want dat is de wijze der kerk om
medeverantwoordelijk te zijn.
VERBONDENHEID
Omdat de kerk leeft uit deze synthese
in hope", aldus drs. Dekker, „kan zij zich
verheugen over de arbeid der chritelijke
scholen, zonder zich met het christelijk
onderwijs te vereenzelvigen. Er is
wordt vanauit de kerk, en vanuit c
Raad ook kritisch gesproken over
christelijk onderwijs. En wij zullen n
ten erkennen dat de toon daarbij niet
altijd zo zuiver heeft geklonken als naar
mijn overtuiging in de bekende school-
verklaring van 1952 het geval was; toch
is, waar het goed was, het kritische
spreken haast meer nog dan de bijval,
voortgekomen uit de verbondenheid,
staan op de wijze der kerk. Zonder
met het christelijk onderwijs te ver
zelvigen, vragen wij het: ga voort, bouw
verder, in het besef dat het in onze tijd
minder dan ooit kan en mag gaan om het
vestigen van posities, heb goede moed,
IN HOPE
lijk verband kunnen bestaan, en veelal
met een stilzwijgende overspanning van
de taak en mogelijkheden van de school.
Maar toch. wanneer het duidelijk is
dat deze opmerking niet wordt ge
maakt om u te bestrijden, en dat nu
juist de kerk de zorgen over de
ontkerkelijking niet op u af mag wen
telen, blijft hier een klemmende vraag
hangen: kan het beter? moet het mis
schien totaal anders? vragen waarop
ook wij het antwoord niet beschikbaar
hebben.
Ten slotte bracht dr. De Ru de geluk
wensen van de synode over. Hij dankte
de Raad voor het elan waarmee hij
gewerkt heeft. Een suggestie gaf dr. De
Ru zijn gehoor in overweging; is het niet
goed de Raad voor Kerk en Gezin in het
werk te betrekken, opdat er een beter
contact ontsta tussen ouders en school?
NED. HERV. KERK
Beroepen te Waarde (Z.): kand. D. P.
Rypma te Utrecht; door de classicale
vergadering van Delft tot pred. voor
buitengew. werkzaamh. ziekenhuispred.
dr. K. Roubos te Zwolle.
Aangenomen naar Eek en Wiel: (toez.)
J. van der Heide te Baflo; naar Sloohte-
ren: W. F, Kuil 't Woudt.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Borger (Dr.): J. J. Ritse-
ma te Rijsoord.
Aangenomen naar Surhuisterveen
pred. pi.); J. Boer jr. te Wetsinge-Sau-
werd. die bedankte voor Hillegom-
Bedankt voor Bloemendaal (vac. P- N.
Kruiswijk): P. Heinen te Utrecht-O.
(Van ebn onzer mede
werkers)
Amsterdam Het
150-jarige bestaan
van het Nederlands Is
raëlitisch Kerkgenoot
schap zal met geen
feestelijkheden gepaard
gaan. In Amsterdam zal
echter wel op 15 septem
ber op plechtige w(jze
worden herdacht, dat
het kerkgenootschap op
die datum 150 jaar ge
leden z(jn huidige or
ganisatievorm kreeg.
Over enkele maanden
zal een boekje verschij
nen waarin de geschie
denis van het kerkge
nootschap wordt ver
haald. Dat zal alle aan
dacht zijn, die aan dit
jubileum wordt geschon
ken. Want nog steeds
acht de joodse gemeen
schap de tijd niet ge
komen om zich in een
vreugderoes over de ge
beurtenissen te uiten.
Het heeft er in de eerste
na-oorlogse jaren zelfs op
geleken, dat het jubileum
van het Nederlands Israëli
tisch Kerkgenootschap nim
mer gevierd hoefde te wor
den. Velen verkondigden
toen als hun mening dat
het geen zin meer zou heb
ben opnieuw het joodse
werk in Nederland aan te
pakken, omdat na een aan
tal jaren geen joden meer
in ons land zouden wonen.
De huidige voorzitter van
het NIK, dr. I. Dasberg,
heeft zich echter altijd te
gen deze mening gekeerd.
Nog onlangs heeft hij
verklaard: „Nog geruime
tijd zullen wij met een
aanzienlijke joodse bevol
king van doen hebben en
zolang moeten wij zorgen,
dat de belangen van de
gemeenten, die in het NIK
verenigd zijn en die dus
staan op het principe van
het traditionele jodendom,
zo goed mogelijk worden
behartigd. Hier ligt nog een
grote taak voor de toe
komst". Want steeds meer
raakt men er van door
drongen, dat in tegenstel
ling tot wat men in brede
kringen na de oorlog dacht,
in Nederland een joodse
gemeenschap, zal blijven be
staan. En in deze gemeen
schap zal het NIK de be
langrijkste plaats in blijven
Met gejuich is dit kerk
genootschap overigens niet
tot stand gekomen. Het is
indertijd geformeerd op
last van de overheid en met
grote tegenwerking van de
opperrabbijn en het bestuur
van de joodse gemeente in
ons land. De joden waren
in die tijd niet in hun
omgeving geïntegreerd.
Enerzijds wensten grote de
len van de Nederlandse be
volking dit niet uit econo
mische motieven, anderzijds
waren de joden van een
integratie afkering uit cul-
tureel-godsdienstige oog
merken. Zij spraken uitslui
tend jiddisj en werden be
stuurd door parnassiem, die
door de plaatselijke en lan
delijke overheid als de „re
gering" van de joden wer
den beschouwd.
De verlichting uit Frank
rijk naar Nederland over
gewaaid was het noch met
de economische uitsluiting,
noch met de cultureel-gees-
telijke opsluiting van de
joden eens. De leden van
de „Joodse Natie" dien
den volwaardige burgers
van Nederland te zijn.
De joden zelf waren
hier eerst niet voor gepor
teerd. Een klein groepje
verlichten onder wie mr.
Jonas Daniël Meijer drong
er echter bij Lodewijk Na
poleon op aan de joden
burgerlijke en geestelijke
emancipatie te brengen, zo
als Napoleon zelf dat wilde.
Daartoe moest het jiddisj
worden vervangen door het
Nederlands, terwijl een
nieuw e organisatievorpn
voor de joodse gemeenten
moest worden gevonden.
De joden hadden echter ma
ling aan alle vernieuwingen.
Hun hoop was gevestigd op
de terugkeer van het Huis
van Oranje, dat alle wijzigin
gen wel teniet zou doen. Maar
koning Willem I borduurde
voort op de basis die door
Lodewijk Napoleon was ge
legd. Alleen ae ergste grieven
werden weggenomen, maar
van een jiddisj sprekende
Joodse Natie door parnassiem
geregeerd, zou geen sprake
meer zijn. Op 12 juni 1814
werd bij organiek besluit het
Nederlands Israëlitisch Kerk
genootschap in het leven ge
roepen en een jaar later had
den de meeste joodse gemeen
ten, die bij dit kerkgenoot
schap zich dienden aan te
sluiten de reglementen goed
gekeurd.
Een grote wijziging trad In
de bestuursvorm op. Joods
Nederland werd onderver
deeld In ressorten, die be
stuurd zouden worden door
vertegenwoordigers van de
joodse gemeenten. Ieder ressort
had zelf zijn opperrabbijn te
kiezen en de gemeenten hun
rabbijnen of voorgangers. Een
centrale commissie oefende
toezicht over alle ressorten.
Een commissie van vijf man
vormde het dagelijks bestuur,
de permanente commissie tot
algemene zaken van het NIK.
Hoewel in het begin met
wantrouwen tegemoetgetre-
den. zou het kerkgenootschap
heilzaam blijken. Dit ook al,
omdat het kerkgenootschap
uitgroeide tot de grootste
joodse organisatie wat betreft
ledental en gezag. Niet de
godsdienstige gezindheid is
maatstaf voor de leden van
het NIK. Bij hem zijn aange
sloten joden van de meest
vrijzinnigen tot streng ortho
doxen. Van de huidige 16.G00
leden voor de oorlog wa
ren het er 120.000 verspreid
over 45 joodse gemeenten in
ons land, bezoekt maar vijf
procent regelmatig de synago
ge en consumeert ongeveer
vijftien procent het ritueel
geoorloofde vlees.
Het NIK neemt de belangen
waar voor de joden in het
land in vrijwel alle opzichten.
Vooral in de naoorlogse jaren
heeft het grote werkkracht
ontplooid. Toen ook heeft het
voor het eerst in zijn bestaan
zelf een opperrabbijn aange
steld een taak die voordien
door zijn gemeenten in het
desbetreffende ressort werd
verricht. Het NIK stelde ech
ter een opperrabbijn aan voor
geheel Nederland met uitzon
dering van Amsterdam, Rot-
lerdam cn Den Haag tenein
de in de lacune te voorzien
van de geestelijke verzorging
van de joden bulten deze
plaatsen. Ook ging het zich
bekommeren om het joodse
godsdienstonderwijs waarvoor
het een organisatie van rei
zende leraren in het leven
riep die joodse kinderen waar
ook ln het land bezoeken.
De joodse begraafplaatsen
her en der in het land ver
spreid kwamen onder de
hoede van het NIK, daar
waar geen joodse gemeente
meer bestond. Want vele ge
meenten zijn in de loop der
jaren opgeheven omdat het
aantal joden te gering werd.
Veertig gemeenten hebben te
zamen niet meer dan 3300
leden. Het ziet er naar uit,
dat na het kroonjaar van het
NIK het aantal gemeenten
nog steeds zal moeten worden
ingekrompen evenals het le
dental zal afnemen als gevolg
van het hoge percentage
ouderen dat de catastrofe
heeft overleefd. Maar aan de
plaats van het Nederlands Is
raëlitisch Kerkgenootschap
binnen de joodse gemeen- II
schap van Nederland wordt U
niet meer getwijfeld. Het is H
daarom, dat weliswaar op so- I
bere wijze toch aandacht
wordt geschonken aan het ju
bileum.
iun
)t op
tizoeJ
tatste
e ork
pudei
[and
irten
Ere-voorzitter chr.
grafische bond
AMSTERDAM In de leeftijd van
bijna 70 jaar is gisteren overleden de
heer J. A. Conjong, ere-voorzitter van
de Nederlandse Christelijke Grafische
Bedrijfsbond.
Voor de Tweede Wereldoorlog
diende hij de afdeling in Rotterdam
van de N.C.G.B. vele jaren als secre
taris en later als voorzitter. Onmid
dellijk na de bevrijding trad hij bij
de N.C.G.B. in gesalarieerde dienst als
secretaris van het hoofdbestuur. Drie
jaar later, op 18 september 1948, werd
hij benoemd tot voorzitter als opvol
ger van de heer J. Hofman. In de
functie van voorzitter diende hij de
bond tot zijn pensionering op 4 no
vember 1960. De heer Conjong was
ridder in de Orde van Oranje Nas-
OploecSfig vorige puzzel
l.B, 2.als, 3. gnoom, 4.1egeren, 5.voorma-
lig, ö.Bloemendaal, 7.voornemen, 8.san-
daal, 9.staar. lO.ham, ll.L.
Vert. 1 BLOEMENDAAL.
r de verdere weg.
OFFERS
Wij weten van de vaak grote offers in
het verleden, waaraan gij uw bestaan te
danken hebt; zij leggen u de verplichting
op, de vragen van vandaag onder ogen te
blijven zien en nieuwe wegen te zoeken.
Gij kent de krasse constatering wel dat
de kinderen van Nederland voor 75 pet
christelijke scholen bezoeken terwijl de
onkerkelijkheid toeneemt en ik weet
dat het gevaarlijk is, daar nu aan te
herinneren, want meer dan waar ook
dreigen hier de kortsluitingen: juist deze
uitspraak wordt in het strijdperk vaak
tegen u aangevoerd, soms zelfs met de
lichte suggestie als zou hier een oorzake-
Het wereldsucces van de CANONET blijkt uit het
onvergelijkbare aantal van thans 1.800.000 verkochte
exemplaren! Deze fantastische superautomaat heeft
o.a. een lichtsterke 1.9 lens,
tijdkeuze, automatische be
lichtingsregeling, parallaxop-
heffing en filtercorrectie.
Het filmtransport is modern en
de bediening heel eenvoudig.
De prijs is zeer aantrekkelijk:
f275.-
C^anonët~
Canon-Camera's objectief bezien beter!
IMP. N.V. BORSUMIJ-WEHRY DEN HAAS
KERNEN VAN INGEZONDEN STUKKEN
Kogel door kerk
Dat het niet moeilijk is iets nega
tiefs van een kerk te zeggen of te
schrijven is uit het boekje „De
kogel door de Kerk" weer naar
voren gekomen. Wie is hiermee ge
diend? Ik dacht: het meest de uitge
ver Ik meen dat de schrijver van het
stukje „Lange adem" het juist gety
peerd heeft: „Het gaat erom dat je
God ontmoet in je leven door Jezus
Christus de redder van zondaren
Uiteraard betreur ik het dat de Kerk
velen niets meer te bieden heeft. Zou
de randkerkelijkheid niet mede zijn
veroorzaakt door leerstellingen en
dogma's die de plaats hebben ingeno
men van Gods levende Woord?
Boskoop J- Keizer
Doodstraf (2)
Bijzonder betreurenswaardig is de
onjuiste, pseudo-bijbelse ..argumenta
tie" door de heer Hazewindus in het
stukje Doodstraf in deze rubriek van
2 september jL Het door hem bedoel
de zondoffer (Leviticus 4) strekte
juist tot verzoening van een zonde die
in ontwetendheid begaan was; de
Here God rekent dus zelfs iemand
schuldig voor een in onwetendheid
begane overtreding van Zijn geboden.
De altaarhoornen en vrijsteden (Exo
dus 21. zie ook Numeri 35 en Deute-
ronomlum 19 waren er uitsluitend
voor hem die per ongeluk iemands
dood had veroorzaakt. In alle andere
gevallen was het uitdrukkelijk bevel
Gods de moordenaar terecht te stel
len. De doodstraf is dus niet ..een
ander de das omdoen"; de inbreuk op
de door God bepaalde rechtsorde acht
Hij zo ernstig, dat de doodstraf moet
volgen. Het heilige recht dat de Here
God hanteert, heeft geëist, dat Hij de
zonde geenszins ongestraft laat, doch
deze zelfs in de hoogste graad heeft
gestraft aan Zijn eigen zoon. Het
„leven uit de vergevende liefde van
Christus" is een diep berouw Gods
recht geschonden te hebben en een
van harte instemmen met de rechtma
tigheid en de rechtvaardigheid van de
hoogste straf, een uitsluitend hopen
op de souvereine gratie van Jezus
Christus, en een absolute onderwer
ping aan het Goddelijk Woord.
IJsselmuiden Mr. T. Blokland
Doodstraf (3)
Als God-Zelf de doodstraf eist mo
gen wij niet barmhartiger willen zijn
dan de Here. Ook moeten we niet pas
voor de doodstraf zijn als bijvoor
beeld een der onzen koelbloedig zou
worden vermoord, maar alleen omdat
God dit wil. Leven uit de vergevende
liefde van Christus betekent juist
betrachten wat God zegt. Dat is
flergschenhoek Jac. v. d. Kooij
Doodstraf (4)
De heer Hazewindus geeft een ver
keerde exegese van allerlei bijbelge
deelten. Juiste exegese leert het omge
keerde van hetgeen hij betoogt. He
laas blijven zelfs de prot. partijen
weigeren ernst te maken met dit
gebod. In de praktijk bij onze recht
spraak schijnt te zijn: stel alles in het
werk om de dader te pakken, maar
straf hem vervolgens zo min mogelijk.
Oude water W. A. de Groot
Laatste eer (2)
Ook ik ontkwam bij het zien van de
tv-uitzending over begraven of cre
meren niet aan de indruk dat hier
verstoppertje werd gespeeld. Waarom
niet duidelijk gesteld dat
van origine puur heidens is? Dr. A.
Kuyper heeft dat erin gehamerd: al
in 1874 vestigde hü de aandacht op
het heidense karakter van lijkver
branding. Al ben ik niet academisch
gevormd, toch meen ik juist te zijn
als ik de vergelijking van Paulus
overneem, dat het met begraven is als
het zaaien van een graankorrel, die in
de aarde ondergaat maar waaruit
nieuw graan weer opkomt. Het men
selijk lichaam leggen we in de aarde.
Schiedam J. Luitwieler
Vriendenkring
Mij trof het bericht over de zg.
Vriendenkring AR-CH. Ik begrijp na
alle moeilijkheden om de kabinetscri
sis niet hoe men zich nog vrienden
kring kan noemen. De CH-fractielei-
der werd er immers door de AR-
fractieleider uitgebonjourd? De grote
verliezer deelt nu de lakens uit en
heeft de sleutelposities in handen.
Laat de Vriendenkring zich niet van
de kook laten brengen door hen die
bezorgd zijn over nog meer verlies.
De CHU heet unie omdat er vleugels
zijn zowel in linkse als in rechtse
richting. Temidden staat hij, wiens
naam ik met grote eerbied noemen
mag: mr. Beernink. de man die Inder
daad veel vrienden heeft
Lisse D. Tolsma
Veilig Verkeer (3)
Bij alle maatregelen die genomen
worden om het verkeersgevaar te
verminderen, waarbij lk speciaal aan
het hieraan verbonden levensgevaar
denk. geloof ik dat aan één facet tot
Bijdragen voor deze ingezonden-
stukkenrubriek kannen door alle
lezers (en lezeressen) worden ge
leverd en worden geplaatst balten
verantwoordelijkheid der hoofd
redactie. De redactie behoudt zich
het recht voor stukken te weige
ren en in te korten schrijft o
dus zéér kort! Er kan alleen wor
den gepubliceerd met volledige
vermelding van naam en woon
plaats. Anonieme brieven krijgen
geen plaatsruimte. Waar nodig
kan in een bijschrift van redactie-
wege een korte toelichting worden
gegeven
leven van de inzittende veel kwets
baarder maakt. Moet alleen maar
gelden dat het allemaal steeds goed
koper en sneller dient te gaan?
Noordwijkerhout J Wassenaar
Veilig Verkeer (4)
Veiliger Verkeer is pas mogelijk
indien de dictator-automobilist wordt
dood verklaard. Na jarenlange erva
ring met automobilisten in de binnen
stad kom ik tot de conclusie dat
minstens driekwart van alle autorij
ders de voetganger zonder meer als
een sta-in-de-weg zien, die ze alleen
niet omver rijden omdat ze er anders
te veel last van zouden ondervinden.
Volgens mij moeten alle auto's uit de
binnenstad geweerd worden of zo
langzaam gaan rijden dat een voet
ganger zich normaal kan voortbewe-
Den Haag
P. Pannebakkcr
Opspraak
voldoende aandacht werd
besteed. Ik bedoel de uiterst lichte
constructie van automobielen, die het Rotterdam
In een tv-gesprek bleken drie theo
logen geen concreet antwoord te wil
len geven op de vraag of de Kerk
door de overheid dient te worden
beschermd. Welnu, als de theologen
het dan niet doen, doe ik het maar als
leek. Ik zeg dan: ja, daar zijn wij als
kerk gelukkig mee wanneer de over
heid opkomt voor God en Zijn gebod.
C Deijkers
(Van onze kerkredactie)
LUNTEREN Nog nimmer
heeft de behandeling van het rap
port van evangelisatie-deputaten
op een gereformeerde synode zo
lang geduurd als gisteren op de
Blije Werelt. De synodeleden gre
pen de kans aan om zich op tal
van punten verder voor te laten
lichten. Maar het verlangen om
meer te weten, bracht een ge
voelige slag toe aan de besluit
vaardigheid. Want toen over de
„overwegingen", „uitspraken" en
„besluiten" gestemd zou worden,
bleek de tijd te ver verstreken.
Dat was 's middags, 's Avonds ge
beurde hetzelfde, toen gesproken
werd over het rapport van deputaten
voor kerk en industrie. Zo eindigde
dan de tweede openbare zittingsweek
wat onbevredigend (vandaag verga
dert de synode in besloten zitting). De
volgende week zullen dus nog heel
wat programmapunten van deze weck
afgehandeld moeten worden, omdat
ook de kwestie-Assen (of de vier
uitspraken van 1926 over Genesis 2 en
3 nog fe nandhaven zijn) nog afge
handeld moet worden.
com nis3ie die verslag uitbracht
over het rapport van de evangelisatie-
deputaten, sprak uit dat de tijd voor
bij is dat volstaan kan worden met
wat plaatselijk spontaan ondernomen
wordt (of niet) op evangelisatiege-
bied. De tijd is gekomen om voort te
gaan in de richting van gezamenlijke
planning en strategie.
Pers
Allerlei evangelisatiemiddelen kwa
men ter sprake. Algemeen was het
gevoelen dat de Gereformeerde Ker
ken te weinig inbreng hebben in het
zo belangrijke evangelisatiemiddel, de
groduktie en distributie van lectuur.
7.1 31629
Prof. dr. J. Verkuijl zag vooral op
boekengebied nog een grote leemte en
als deze niet opgevuld wordt door
schrijvers en uitgevers zal de kerk zelf
aan het werk moeten gaan. De synode
was van oordeel dat coördinatie
lectuurproduktie en -distributie door
Kruiswoord-puzzel
zonder zwart
Horizontaal: 1. plaats in Overijsel-kant;
2.afzonderlijk-zangwijs; 3.achterdeel van
de hals-venster-bekende afkorting; 4.af-
korting van dyne-gemeente in Drente-
muzieknoot; 5.bekende afkorting-dorp in
N.Brabant; 6.jongensnaam-tc kennen ge
ven; 7. wilde ha ver-gemeente in Belg.
Limburg-ontkenning (Eng.); 8.voorzetsel-
kant van een stroom-muzieknoot;
snoekbaars-telwoord.
Vertikaal: 1.onbeteugeld; 2.dorp in Gro-
ningen-familielid; 3.pookijzer-plaats in
Engeland; 4.nummer (afk)-zuiver-slaapt
men op: 5.mannelijk beroep-votre excel
lence (afk). 6.voorlichting-muzieknoot,
achting; T.behoeftige persoon-kubieke
meter; 8.inwendig lichaamsdeel-oude vr.
datief van een; fl.zuldvrucht-middag.
menwerking met particuliere lectuuror-
ganisaties beslist nodig is.
Maar ook de radio en televisie
werden niet vergeten. Zonder dat
de commissie een bepaalde officiële
uitspraak voorstelt, gaf ze toch als
mening te kennen dat het goed zou
zijn als. sommige theologische stu
denten eens een stage bij de NCRV
zouden kunnen lopen om te kunnen
wennen aan het werken met een
microfoon.
De meeste aandacht kreeg een uit
spraak over „experimenten met nieuwe
gemeentevormen". Men ziet telkens weer
dat mensen van buiten de kerk, als zij
tot geloof komen, zich zo moeilijk thuis
voelen in de gevestigde kerken. Spreken
Jonge kerken" op de zendings-
velden, hier viel deze term voor de
mogelijkheid om deze mensen op te
Experimenten
„Zou dit ooit verwezenlijkt worden,
dan zouden dus naast de huidige
plaatselijke gereformeerde kerken
een soort van „bekeerlingengemeen
ten" ontstaan. Niet ieder, bijvoorbeeld
prof. C. van der Wonde, niet wilde die
kant uit, al voelde wel ieder dat heet
noodzakelijk is dat deze mensen beter
worden opgevangen. De tijd ontbrak
echter om op dit punt tot een defini
tieve uitspraak te komen.
Het ziet ernaar uit dat een „vierde
ambt* binnen de gereformeerde Kerken
mogelijk wordt. Deputaten stellen ten
minste voor om te komen tot een „nood-
opleiding" voor evangelisten. Men wil
daarmee een begin maken, omdat in de
komende jaren de positie, functie en
status van de kerkelijke vormingsleider
nader bepaald kunnen worden. Als
ervaring is, kan er later
gereformeerde evangelisatiecentrum ii ethe
Baarn. Zon
De gereformeerde Kerken willei ctcl
echter niet spreken van „evangelis ctbe
ten". Deze naam heeft een ongunstigt per
klank, wordt gezegd. Voorgesteli Urg
wordt om deze mensen van het „vier
de ambt" vormingsleider in kerkelijkfom
arbeid te noemen. Een synodelid korttt set
het al af tot „voka" een woord dd.jó
doet denken aan het hervormd^ gbt
„wika" voor werker in kerkelijke ar-T
Industrie
het rapport van industrie-deputaten ga!
aanleiding tot meer kritischer vragen. B n
werd namelijk voorgesteld dat de Gere- w
formeerde Kerken mee zullen werket
aan de stichting van een Centraal Inter- a"
kerkelijk Bureau voor het Bedrijfsleven. 1
De ontwikkeling op dit gebied ging ds. I
D. van Enk, en hij was niet de enige, e
wat al te snel. Anderen, als ds. A. C. Van t_.
Nood van Vels?n, vreesden dat hei
industriewerk al een heel kostbare nieu»
we tak van arbeid voor de Gereformeer- 1
de Kerken begint te worden.
Maar misschien kwamen de vele kriti- k-
sche opmerkingen ook wel wat voort uitijen
onkunde. De predikanten ds. P. Visser en lor-
dr. D. van Swigchem erkenden dat zij) j
de problematiek van het christenzijn
de industrie. Die moet niet alleen
zoals voorgesteld was aan jonge-
predikanten gegeven worden, meenden
ze, maar ook ons „ouderen". Onmerkelijk
was dat van de 38 ouderlingen
diakenen op de synode aanwezig,
«lechts zes werkzaam (geweest) warei
de industrie.
Opnieuw op deze vrijwel ..besluitenlo-
ze" dag kwam het duur tijdgebrek niet
tot een uitspraak over het ai of niet
medewerken aan het interkerkelijk bu-
(Van onze kerkredactie)
DEN HAAG Zomin als Jeru
zalem één wordt zonder de beke
ring van Israël tot zijn verworpen
Messias, zomin zal Berlijn genezen
zonder de verwijdering van de
diepere oorzaken, waardoor de
cistische catastrofe opgeroeoen
werd.
Aldus ds. A. A. Leenhouts te Am
sterdam in een open brief aan de
leden van de regering, de Eerste
de Tweede Kamer. Deze open brief
heeft hij hun vandaag toegezonden
samen met zijn nieuwste boek „Een
Pascha voor Jahwe", waarin hij aan
dacht vraagt voor wat ds. Leenhouts
noemt „de komende apocalyptische
crisis der volkeren".
In zijn open brief aan regering en
parlement trekt ds. Leenhouts paral
lellen tussen de „twee gescheurde
hoofdsteden" Berlyn en Jeruzalem.
Beiden dragen een doornenkroon van
prikkeldraad, de zondaar en de beul.
Beiden kunnen slechts door bekering
worden genezen.
Ds. Leenhouts bespeurt hiervan niets
in de uitspraken van de Duitse poli
tieke leiders en roept de Nederlandse
regering daarom op, om overleg te
plegen met Bonn en maatregelen te
nemen, omdat Nederland anders be
trokken wordt bij „het ijdele provo
cerende politieke pokerspel van een
nabuurvolk".
Het boek van ds. Leenhouts, dat
door het aanbieden aan regering en
parlement thans publiek is geworden,
geeft een indruk van de boodschap
van deze 50-jarige predikant, die
1958 zijn ambt in de Geref. Kerken
neerlegde en nu schrijft, dat hij
krachtens de bijzondere bediening, die
hij van God ontvangen heeft, buiten
elk kerkverband, groep of richting)
staat en ook geen eigen gemeente
heeft.
Eindtijd
In „Een Pascha voor Jahwe" g
ds. Leenhouts eerst een weergave
de profetische roeping, die hij in 1948
ervoer en de brandende visioenen, die
daarmee gepaard gingen. Vervolgens
geeft hij zijn visie op het bijbelboek
Openbaring van Johannes en daarmee
zijn gedachten over de eindtijd.
In het laatste hoofdstuk „De cirkels
van Izebel" bespreekt ds. Leenhouts
de geïnstitutioneerde kerken en d«
oecumene. Tegenover de „valse een
heid" roept ds. Leenhouts op tot de
ware oecumene.
In verband daarmee pleit hij
een „Groot-Karmel". Tegenover de
Wereldraad van Kerken met aange
sloten kerken moeten „allen, die nog
geloven in Jezus Christus, zoals Hij
ons is geopenbaard door profeten cn
apostelen", op de eerste vrijdagavond
van elke maand het Heilig Avondmaal
vieren. Zoals indertijd in de strijd
tussen Elia en de Baaipriesters, zal
dan ook blijken „waar het vuur valt".
Het resultaat van deze avondmaals
vieringen zal namelijk volgens ds.
Leenhouts zijn, dat Israël zich zal
bekeren tot Christus.
Een Pascha voor Jahwe door A. A.
Leenhouts. Uitgave Getuigenis en Een
heid, Postbus 5057, Schevenlngen (253
