WAT VIND JE VAN KUNST?
Nu 's op de man
af gevraagd:
GEEF MIJ
MAAR DE
BEAT!
Plattelandsjeugd is
.in" met kunst
meer
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 4 SEPTEMBER 1965 s=
De vele duizenden manieren om het leven te „ver
sieren", anders gezegd inhoud te geven, zijn onder
I te brengen in twee hoofdgroepen materialisme en
meer ideëel gerichte verlangens. Om het Ruimte-
gesprek in het nieuwe seizoen op gang te brengen,
I kozen wij uit de tweede groep het meedoen aan het
I culturele leven. Dat lijkt een dikdoenerig en nogal
besmet begrip, maar in feite is het simpelbijvoor-
beeld onze tafelmanieren en de wijze waarop wij
ons huis inrichten, zijn evengoed facetten van cul-
tuur als het voortbrengen en genieten van kunst.
Over het laatste willen wij het in het bijzonder
hebben. Bij toevallige ontmoetingen in verschillen
de plaatsen hebben wij jonge mensen de vraag ge
steld vind ia dat ie een of andere vorm van kunst
nodig hebt om je leven te vullen en waarom Na
tuurlijk pretenderen wij niet, met de interviews op
deze pagina een dwarsdoorsnede te geven van de
„tegenwoordige jeugd". Bedoeling is, reacties uit
te lokken om een breder indruk te krijgen van de
mate waarin bij jongeren vormen van kunst een rol
spelen. Daarom dus aan iedereen
Hij ziet er wel artistiek uit:
Wim van den Boon (15) uit
Katwijk, wiens hoofd en nek
met een indrukwekkende haardos
worden bedekt. Maar van kunst
moet hij toch niets hebben. Hij
begrijpt zelfs niet, dat er mensen
zijn, die er wél warm voor lopen.
Voor Wim, sorteerder in een
conservenfabriek, is er maar één
soort amusement: beat-muziek.
De rest kan wat hem betreft
gestolen worden!
Pianokruk
werd balie
Voor de 24-jarige NS-informa-
trice Wily F. Dijkshoorn (tijdelijk
gedetacheerd op het station van
Leiden) had de balie een piano
kruk moeten zijn Een
operatie aan haar handen maakte
echter een einde aan haar
(wellicht veelbelovende) toe
komst als pianiste. Zij speelt nu
alleen nog maar uit liefhebberij.
Sinds kort woont zij op kamers
in Den Haag en haar hartewens
is, zo spoedig mogelijk een piano
te kunnen kopen.
Willy Dijkshoorn zou zich haar
leven zonder muziek niet kunnen
voorstellen; van kindsbeen af is
zij er vertrouwd mee. Zij heeft
ook belangstelling voor littera
tuur, maar daarvoor blijft naast
haar concertbezoeken niet zo heel
veel tijd over.
Lichtreclame
vind ik ook
wel mooi
Telegrafist bij de Koninklijke
marine Wim A. C. Maan (24) uit
Lekkerkerk vertelt, dat hij geen
tijd heeft om zich in de kunst te
verdiepen. Veel belangstelling
heeft hij er trouwens ook niet
voor; zijn interesses gaan een
heel andere kant op.
Beelden of sculpturen om een
stad mee te verfraaien vindt hij
wel aardig, maar het mogen van
hem ook best lichtreclames zijn.
Die doen het ook goed
Als hij een wachtje draait op
het radiostation in de duinen bij
Noordwijkerhout, leest hij wel
eens een pocket. Thuis pakt hij
af en toe een „betere roman" uit
de boekenkast.
Heeft de jeugd uit de stad meer
belangstelling voor uitingen van
kunst dan die van het platteland?
Wij hebben twee jeugdleiders
naar hun ervaringen hieromtrent
gevraagd. Uit hun antwoorden
zou men kunnen opmaken, dat in
de „provincie" jongelui meer open
staan voor min of meer kunst
zinnige programma's dan in de
stad, waar over het algemeen het
contact-met-de-kunst" toch in
niger is.
Aad J. Begemann (29), die met
een groep stadsjongens in de
Drentse bossen heeft gekampeerd,
vertelt: „Beatles, Rolling Stones
en radio Veronica, daér zijn ze
stuk voor stuk gek mee. Eén van
die knapen had een draagbare
pick-up meegesjouwd. En dat ding
draaide van 's morgens vroeg tot
's avonds laat.... Voor andere
muziek of voor boeken ontbrak
alle interesse. Het zou een rot
zooitje geworden z(jn, als ik bij
voorbeeld iets over Rembrandt had
verteld
Onvoldoende aandacht van de
ouders (door de televisie) voor
hun kinderen is er volgens Aad
Begemann oorzaak van, dat zoveel
jongens 's avonds de straat op
gaan Daar proberen zij de „ge
zelligheid" te vinden, die zij thuis
missen Bijna dagelijks vermeldt
het politierapport waar dat op uit
gelopen is!
SUCCESSEN
Cees Schot (35), sinds een jaar
jeugdwerk-adviseur bij het Her
vormd Streekcentrum De Beuken
hof in Mijnsherenland en voor
dien acht jaar belast met jeugd-
zorgwerk in Zeeland, is optimis
tischer. Met tal van culturele
evenementen heeft hij leuke suc
cessen geboekt, doordat hij de
ieugd tevoren ruimschoots infor
meerde over' wat zij te zien en te
horen kreeg. Hij geeft toe, dat de
belangstelling bij jongelui met een
middelbare opleiding gemakkelij
ker te prikkelen is dan die bij
jongens en meisjes met alleen
lagere school. Maar ook de laatsten
zijn wel „over de drempel te til
len", als dat met een beetje tact
gebeurt.
De culturele programma's van
de televisie brengen volgens Cees
Schot een groot gedeelte van de
(plattelands)jeugd dichter bij de
kunst De geringe mogelijkheden,
naar toneel of concert te gaan,
werken daarentegen weer belem
merend.
„Ik ben de hele dag met kunst
bezig", vertelt Marieke de Man (19)
in een knusse Dordtse kunstnijver-
heidszaak. Zij is leerlinge van de
Academie voor Beeldende Kunsten in
Breda: grafische publiciteit is haar
hoofdvak. Als zij over twee jaar is
afgestudeerd, wil zij zich hoofdzake
lijk met illustratie bezighouden,
•laar belangstelling voor kunst is
veelomvattend: tekenen en schilderen, zo weinig
ook muziek en litteratuur.
Marieke gelooft, dat er bij een vrij met kunst te maken hebben
ZO MAAR EEN
PAAR KRETEN
Zeer vele jonge mensen groeien op
zonder noemenswaardige aanraking
met een of andere vorm van cultureel
leven. Zij dreigen af te stompen, ande
ren zouden wel willen doch worden
door „drempelvrees" weerhouden.
Voor het al dan niet meedoen aan of
gewoon maar genieten van een vorm
van kunst spelen milieu van gezin,
schoolverband en werkkring een sti
mulerende dan wel een belemmerende
rol.
Kunstzinnige programma's van de tele
visie blijken bij vele jongeren belang
stelling te wekken. Ook jeugdpaspoor-
ten vergemakkelijken het deelnemen
aan het culturele leven. Maar een
grote massa blijft nog onbereikbaar,
dus ongrijpbaar.
Het is een vaak gehoorde klacht, dat
op menige school hoegenaamd niets
wordt gedaan aan de culturele vor
ming. Vooral kinderen die direct na
de lagere school in het bedrijfsleven
komen, staan onwetend tegenover veel
dat hun leven zou kunnen verrijken.
In het middelbaar onderwijs worden
verheugende initiatieven genomen om
de culturele vorming te verruimen en
te activeren. Maar er zijn nog scholen
tc over waar het In het docenten
corps aan begrip voor noodzakelijke
onderwijsvernieuwing op dit terrein
ontbreekt.
Tal van Jeugdverenigingen doen. vaak
ondanks teleurstellende ervaringen,
steeds opnienw pogingen, jongen
iets meer bij te brengen,
veelal „ploegen op de
deren van thuis niefc
gekregen.
In de rooms-katholieke kerk gaat al
van oudsher stimulans en zelfs leiding
uit van de kerkelijke top. Wordt daar
aan op protestants-christelijk erf be
hoefte gevoeld?
r het is
als kin-
Modernisten
knoeien maar
ivat aan
Coiffeur Fred. J. F. Walsmit
uit Den Haag met zijn lange
haren en baard geen propagandist
voor frequente bezoeken aan
kapperszaken vindt, dat hij in
zijn vrije tijd verdienstelijk
tekent. „Dat zit er trouwens bij
m'n hele familie wel in, allemaal
goeie tekenaars". Zijn neef is
kunstschilder; met hem gaat hij
regelmatig exposities bezoeken,
want hij wil de „ontwikkeling
graag bijhouden".
Van moderne kunst wil hij niet
horen. „Die modernisten snappen
zelf niet wat ze maken. Ze doen
maar wat en tóch hebben ze het
lef hun werk als echte kunst te
verkopen
Joop F. M. van der Hoofd (30), chef
van een Rotterdamse snackbar, loopt
de musea niet plat, maar zou in stad
en park niet graag de beelden missen.
Zijn belangstelling voor kunst noemt
hij „oppervlakkig"; hij vindt, dat hij
er eerst met de neus moet worden
opgedrukt. Met de abstracte kunst
heeft hij niets op, omdat hij daarvan
niets begrijpt: daarvoor moet je on
derlegd zijn. „In musea zouden onder
non-figuratieve schilderijen bordjes
t met een korte uitleg moeten hangen".
Pas als er geen kunst meer was, zou
J€j het gemis, daaraan voelen, zo luidt
zijn conclusie e
Matig tot goring is over het algemeen
de belangstelling van de Nederlandse
jeugd voor de diverse vormen van kunst.
Van verscheidene kanten tvordett loffe
lijke pogingen ondernomen om de in te-
te gevallen zijn de resultaten maar po-
Desondanks is er gelukkig nog een grote
groep jongeren, die in de muziekbeoefe
ning ren plezierige vorm van vrijetijds
besteding heeft gevonden.
Br» rn staande foto is er een voorbeeld
van. links een jongetje uit een muziek
kapel. die er naar hartelust op los blaast
en rechts leden van het Nederlands Stu-
dentenorkest tijdens een repetitie.
Terwijl hij zware kisten in
een vrachtwagen laadde, ver
telde vakantiewerker Piet A.
van Komen (17) uit Rotter
dam, dat h\j kunst wel inte
ressant vindt. „Maar moderne
kunst zegt me niks. Oude
kunst, da's mooi". Hij leest niet
veel en kijkt zelden naar de
televisie. De culturele pro
gramma's. die op het scherm
komen volgt hij wél. Hij ge
looft, dat die zijn belangstel
ling voor allerlei kunstuitin
gen prikkelen.
M'n auto
is mijn
hobby
Mevrouw Bea de Geus-Leonard
(22), receptioniste-telefoniste in het
Dordtse Tornado-huis. noemt kunst
..onmisbaar". Zij houdt van moderne
jazz en klassieke muziek. Het geeft
haar rust, als zij naar een platen-
concert luistert.
Zij is ook een enthousiast toneel
speelster. Als Rd van Inter Amicos
(„de oudste vereniging in Dordt")
staat zij vaak op de planken. Piano
spelen doet zij ook.
Asblonde Emmy van Swaal (16),
verkoopster van cosmetica in Ter
Meulen's warenhuis te Rotterdam,
geeft („eerlijk gezegd") geen cent
om kunst. Ze heeft er niet de minste
interesse voor: ,'t Doet me echt hele
maal niets
Een enkele maal gaat zij wel eens
naar de bioscoop; spannende of ro
mantische films hebben haar voor
keur. Lezen doet ze af en toe ook
wel: 't liefst romantische boeken...
„Kijk, als ik rijk
was, kocht ik oude
meesters, want die vind
ik mood. Maar voor die
Picasso-dingen had ik
geen cent over. Dat kim
je toch geen kunst meer
noemen."
Stucadoor Jan Groe-
newoud (29) uit Rotter
dam, die we op een
Leids bouwwerk aan
troffen, maakt, evenals
zijn twaalf miljoen
landigenoten, weinig
kans op een fortuin en
daarom zal zijn interesse voor
kunst altijd wel latent blijven.
Hij heeft wél bewondering voor
moderne architectuur, maar ei
genlijk gaat hem niets boven zijn
autootje. Het is zijn lust en zijn
leven, aan de motor te sleutelen.
Op vrije dagen gaat hij uit rijden.
Dan maakt hij dia's, vooal natuur
opnamen.
Kunst? Weet
ik helemaal
niks van!
Zijn haar a la Beatle, bijna
twee meter lang en van top tot
teen rn het zwart. Zie daar Wim
Bijl (19), die in Den Haag van
visser wordt omgeschoold tot
electromonteur.
Kunst? Hij glimlacht een beet
je hulpeloos. „Weet ik helemaal
niks van!"
Beat-muziek, dat is z'n hobby.
Hij speelt electrische gitaar in
een bandje en droomt van bewon
derende fans en (gouden) gram
mofoonplaten.
Oude gebouwen en schilderijen van
oude meesters. Dat zijn voor de Bre
dase leerling-voeger Wim Dekkers
(15) boeiende kunstvormen. Hij ver
telde daar enthousiast over op een
steiger, die in verband met restau
ratiewerkzaamheden tegen de gevel
van een eeuwenoud pand in de
Dordtse binnenstad was gezet. Van
moderne kunst heeft hij echter „geen
kaas gegeten". Een schilderij of een
beeld moeten wat voorstellen, „je
moet het kunnen bekijken", vindt hij.
