Nieuiwe Leidse Coeramit Prij zen halen de lonen weer in Maar geen reden tot ongerustheid Robert Manry kuste de Engelse bodem Avondklok in Los Angeles opgeheven H. Berends niet NW-voorzitter Commentaren Nederland gezondste land in de EEG Honderden doden bij gevechten in Kasjmir GIVE A MAN A LUCKY Woensdag 18 augustus 1965. 46ste jaargang Zuidwestelijke wind De Bilt verwacht tot donderdagavond: relden, mei later en. Meest matige lagere middag. CHRISTftIJK-NATIONAAl DAGBLAD Weersinvloeden - overheidsmaatregelen - speculatie CCO berekende prijsstijging van 7 pet. UTRECHTHet Consumen ten Contact Orgaan (waarin de drie werknemersvakcentrales en een aantal consumentenorgani saties samenwerken), heeft be rekend, dat de kosten van levensonderhoud over de maand juni van dit jaar met zeven procent zijn gestegen ten op zichte van de prijzen in de maand juni van het vorig jaar. Het betekent namelijk niet, dat de prijsstijging al 2,5 pet. is uitgestegen boven de 4,5 pet., die minister Andriessen vorig jaar verwachtte. De berekening van het verschil in prijsniveau tussen twee maanden is noa iets anders dan de berekening van het verschil tussen twee jaren. Vergelijkt men thans het eerste halfjaar van 1965 met het eerste halfjaar van 1964 dan blijkt de prijsstijging gemiddeld ook veel lager te liggen dan deze zeven pet. De stijging over het hele halfjaar genomen gaat in het tweede halfjaar 1965 de prijzen blijven stijaen. het verwachte percentage van 4,5 toch aanzienlijk zal worden overschreden. Vergelijkt men de beide juni maanden, dan blijken bevaaide prijzen bijzonder sterk omhoog geschoten te zijn. Zo geven de aardappelen 40 pet. stijging te zien. De bloemen ginaen ook 40 pet. omhoog en de eieren onge veer 2.5 rtet. In de fruitsector is de stijging ook circa 25 pet. Voorts waren alle groenten duurder. Hier spanden bieten, andijvie en kropsla de kroon nnes, die varieerden (Van onze sec.-econ. redactie) UTRECHT Het indexcijfer voor de kosten van levensonderhoud is duidelijk in beweging. Behalve het Centraal Bureau voor de Statistiek, dat een puntenstijging registeerde sinds 1 januari 1965 van 116 naar 123, con stateren ook de huisvrouwen elke dag, dat vele produkten in prijs om hoog gaan. Aardappelen, groenten en fruit zyn dit jaar bijna ongekend veel duurder dan andere jaren, zodat de invloed hiervan op de totale kos ten van levensonderhoud aanzienlijk is. Alleen al de aardappelen zyn on geveer de helft duurder, vergeleken by vorig jaar. Minister Andriessen heeft vorig een prijsstijging voorspeld van gemid deld 4,5 pet over 1965, thans bedraagt de prijsstijging over het eerste halfjaar 1965 ten opzichte van het eerste halfjaar van 1964 gemiddeld reeds 5 pet Stijgen de prijzen dit jaar niet verder en zou dus het indexcijfer voo kosten van levensonderhoud zich voor de rest van het jaar handhaven op 123, dan zal dit toch nog een uit loop van de prijsstijging tot boven 5 pet betekenen, omdat in 1964 i loop van het jaar een prijsdaling in trad. Mochten thans in het tweede halfjaar van 1965 de prijzen verder gaan oplopen, welke kans niet uit gesloten wordt geacht, dan zal dit een totale prijsstijging betekenen di nog aanzienlijk boven de 5 pet voc 1965 uitgaat. De prijsstijging, die zich thans heeft voltrokken is bijna uitsluitend te wijten aan de ongunstige weersinvloeden. Inci denteel is er misschien ook sprake van doorberekening van loonsverhogingen, maar over het algemeen moet hier niet de belangrijkste oorzaak gezocht worden. De prijsstijging in de sector aardappelen, groenten en fruit is extra hard aangeko men, omdat 1964 een jaar was met extra lage prijzen ten gevolge van bijzonder gunstig weer Het lijkt er op, dat minister Den Uyl met eventuele prijsmaatregelen weinig invloed zal kunnen uitoefenen op dit prijsverloop. Van werkgeverszijde wórdt thans al gesteld, dat het uitermate onbil lijk zou zyn, indien minister Den Uyl thans bijv. de prijzen In de industriële sector extra hard gaat aanpakken, omdat zich elders (in het agrarische bedrijf) on- vermydelyke prijsstijgingen hebben voor gedaan. De werkgevers wijzen er in dit verband op, dat de prijzen voor in dustriële produkten gemiddeld geen stij gingen vertonen. Overigens moet er ook niet aan voorbij gezien worden, dat de prijsstijging voor zover niet veroorzaakt door weersinvloe den, waarschijnlijk grotendeels moet wor den toegeschreven aan prijsmaatregelen aan overheidszijde. zoals verhoging van de tarieven voor post en telefoon. Alleen bij de prijsstijging voor aardappelen zou nog een uitroepteken geplaatst kunnen worden, want het lijkt er op. dat de sterke prijsstijging hier niet alleen een gevolg is van seizoeninvloeden, maar ook van speculatieve inkopen. De lanen De prijsstijging doet uiteraard een deel van de loonsverhogingen voor dit jaar te niet. Reëel blijft er van de algemene loonsverhogingen, die via de c.a.o.'s to' stand kwamen, niet zoveel over. wanneei ook rekening gehouden wordt met de en- kele procenten, die moesten worden be taald voor verhoging van de AOW-pre. mie. De c.a.o.-lonen gingen over het al- gemeen met 5 6 pet omhoog. Daarbo venop kwam nog een uitkering van twee maal een procent, waarmee de lonen in totaal circa 8 pet opliepen. Deze stijging zal thans vrijwel geheel verloren gaan aan prijsstijging en aan optrekken van de AOW-premie. Alleen bij incidentele loonsverbeteringen, zoals jaarlijkse pe riodieken en promoties, kan nog van een reële loonsverbetering gesproken wor- Globaa) kan hiermee gesteld worden, dat het reële loonniveau van 1964 over 1965 tenminste Ir gehandhaafd en hier en daar overschreden. Verwonderlijk is dit niet. want de meerderheid van de Sociaal-Econo mische Raad achtte van tevoren de mogelijkheden in 1965 al niet groter. De loonexplosie van vorig jaar blijkt hiermee goed verwerkt te zijn, zon der dat hieruit ernstige economische gevolgen zijn voortgevloeid. Het loonniveau dat vorig jaar werd be reikt is dit jaar geconsolideerd, bo vendien is de AOW-uitkering aan merkelijk opgetrokken en voorts zijn hier en daar de lonen incidenteel niet onaanzienlijk reëel verbeterd. Ten slotte mag ook niet over het hoofd gezien worden, dat de herzie ning van de loon- en inkomstenbe lasting per 1 juli j.l. voor zeer ve- een duidelijk merkbare inko mensverbetering heeft betekend. Dit is zeepionier Robert Manry. Met zijn zeilboot Tinkerbelle heeft hij de Atlantische Oceaan bedwon gen. Hij heeft nog een souvenir aan de reis over gehouden: een snor. Manry heeft inmiddels toe stemming van zijn vrouw ge kregen om hem te laten staan. In een oogopslag Werkweek van 35 uur, 9 weken vakantie en toch overspannen. Vandaag het eerste van drie arti kelen over (de duur van) de vakantie pag. 2 Morgen wordt in Stock holm een kerkdienst ge houden die een getrouwe copie zal zijn van een dienst precies 40 jaar ge leden pag. 2 Italiaanse mode: korte rok, strenge dag- en sportieve kleding, soepe ler lijnen in middag- en avondwerk. Veel imitatie, veel nieuwe ideeën pag. 5 FALMOUTH Toen gisteravond de zon onderging en het duister werd, meerde de 48-jarige Ameri kaan Robert Manry zijn bootje af in de haven van Falmouth. Hij had zijn tocht van 79 dagen over de At lantische Oceaan in een zeilbootje volbracht. Deze zeilboot, de Tinker belle, niet langer dan 5 meter, is het kleinste vaartuig, dat ooit de At lantische Oceaan in de oost-west richting heeft overgestoken. Alleen de laatste acht mijlen had Manry zich door de boot van de havenmees ter laten slepen. Maar er was geen mens, die hier aanmerkingen op durfde te maken. Integendeel, het enthousiasme op de kade van Falmouth was enorm. De sche pen loeiden met htm sirenes; er stond een muziekkorps aangetreden; duizenden mensen verdrongen zich aan de haven kant en de burgemeester sprak een plechtig woord van welkom. Eindelyk kon Manry aan land gaan en hij wist niets beters te doen dan dc vaste grond onder zijn voeten, die hij zo lang had moeten missen, te kussen. „Ik heb toch enorm genoten onder weg", vertelde hij verslaggevers. „Maar ik denk, dat ik naar huis ga vliegen. Ik wil terug naar Cleveland en terug naar de journalistiek." „Kun je nog lopen?", vroeg zijn vrouw. „Natuurlijk" was het antwoord. ,Jk liep toch elke dag op het dek." In Cleveland ziet men met spanning de terugkeer van Manry tegemoet Over zijn vertrek waren de bewoners niet erg op- gewonden geweest. Niemand verwachtte namelijk, dat hij de overtcoht zou vol brengen. De belangstelling nam toe, toen Manry doorzette en de Tinkerbelle op een gegeven moment onvindbaar bleek te zijn. Maar nu hij er in geslaagd is, is het enthousiasme groot. Hij zal ook daar als een held worden binnengehaald Dan zal Manry zeker nog r>n snor dra gen. die hij onderweg heeft laten groeien. Van zijn vrouw heeft hij toestemming gekregen hem te laten staan. In-middels heeft Manry al voordelige aanbiedingen uit de zaxenwereld gekre gen. Een Engelsman wil de Tinkerbelle voor de rest va» de zomer huren, om het vaartuig te laten bezichtigen als toeristi sche attractie Over de terugreis naar de Verenigde Staten behoeft de familie Manry zich ook geen zorgen meer te maken. Een Londen» zijn Zes schoorstenen van malige Zuidergasfabriek in Am sterdam zijn gisteravond met be hulp van explosieven gesloopt. In groepjes van twee moesten de overcomplete rookpilaren aan de eisen van de moderne tijd geloven. Zo'n georganiseerde explosie is al tijd een aantrekkelijk schouwspel. Ook dit jongetje onderbrak giste ren zijn spel om even een kijkje Werkkooi stort in Hollandse IJssel: drie doden KRIMPEN A/D IJSSEL Bij de scheepswerf Van der Giessen in Krim- de IJssel is vanochtend werkkooi, waarop men bezig plankier op een booreiland te bevestigen, van ongeveer 25 meter hoogte in de Hollandse IJssel gestort. Drie mensen kwamen daarbij om het leven. De slachtoffers zijn: de 52-jarige baas A. de Graaf uit Krimpen aan de IJssel, de 40-jarige elektrisch-lasser F. J. van de Voorde en de 45-jarige hakker T. J. Koedood, beiden uit Rot terdam. Bouwpolitie en arbeidsinspectie stel- n een uitgebreid onderzoek in naar de oorzaak van het ongeluk. Het boor eiland, waaraan de slachtoffers werk ten, was in aanbouw voor een Ame rikaanse oliemaatschappij. Apparatuur Gemini-5 niet feilloos KAAP KENNEDY Functionarissen op Kaap Kennedy hebben gisteravond gezegd, dat de lancering van de Gemini-5. gaan draaien, misschien enkele dagen zal moeten worden uitgesteld. V<il- gens programma zou het ruimtevaartuig •genmiddag om drie uur Nederlandse tijd worden gelanceerd. In het ruimtevaartuig is ter vervan ging van batterijen een nieuw systeem -oor opwekking van electriciteit aan gebracht, dat werkt op de energie die ontstaat by de vorming van water door de chemische reactie tussen waterstofgas is onmisbaar omdat het ruimte vaartuig niet genoeg batterijen kan mee- acht dagen. Er doen zich nu moeilijkheden voor met dit nieuwe sys- Men zal alles doen om deze op tijd verholpen te krijgen. Vanmorgen is de schrijver derde kl. in de Kon. Marine J. de Rijk (22) van ït marine-opleidingskamp Hollandsche Rading op de autoweg Den Haag-Utrecht mgelukt. Rijdende op een sc< trachtte hij bij Vleuten-De Meern dragline te passeren juist voor een weg er legging. Vermoedelijk raakte hij een op de weg geplaatst bebakeningshek, waardoor hij de macht over het stuur •erloor en ondér het tandemstel van de dragline terechtkwam. LOS ANGELES Het nachtelijk uit gaansverbod dat gouverneur Brown van Californië had afgekondigd in verband met de onlusten in de negerwijk Watts is gisteravond opgeheven. Volgens de gou verneur is het ergste van de relletjes voorbij. Hij vroeg echter de bevolking alleen in dringende gevallen 's nachts op straat te komen en zeker geen kinde ren 's nachts buiten te laten lopen. Het is nog niet bekend of de vijftienduizend leden van de Nationale Garde naar huis zullen worden gestuurd. Het vertrek van 2500 gardisten is in voorbereiding. Bij de relletjes van de afgelopen zeven dage zijn zeven gardisten gewond geraakt. Op verzoek van gouverneur Brown e de burgemeester van Los Angeles z; president Johnson Leroy Collins als zijn persoonlijke vertegenwoordiger nas stad sturen om met de plaatselijke riteiten de rassensituatie te bestuderen. Collins is belast met het harmoniseren van de betrekkingen tussen de blanke de gekleurde bevolking. Op medisch advies heeft de heer H. Berends op medisch advies verzocht te mogen terugkomen op de aanvaarding van zijn kandida tuur voor het voorzitterschap van hel N.V.V. Het verbondsbestuur heeft dit verzoek uiteraard ingewilligd. Zoals bekend kwam de heer D. Roemers kortgeleden terug op zijn aanvankelijke besluit de voorzittershamer volgend jaar te willen overdragen. Hij gaf er de voorkeur nog dit jaar te vertrekken. In ieder geval zal op 23 oktober op buitengewoon congres afscheid worden genomen van de heer Roemers. Of dan reeds een opvolger zal zijn gevonden, weet men nog niet. De gezondheidstoe stand van de heer Berends wekkend. Hij Gemiddelde levensduur 73 jaar DEN HAAG Nederland kan het gezondste land in de EEG worden genoemd. Tenminste als men afgaat op de gemiddelde levensduur Nederlander (73 jaar), die lijk boven het EEG-gemiddelde vai 70 jaar uitsteekt. In Italië is dit cij fer het laagst: 68 jaar. In haar jaarlijks verslag over de ont wikkeling van de sociale toestand van de gemeenschap staat dit te lezen. De E.E..G.-Commissie meldt verder, it ons land zich bovendien kan be- emen op de sterkste bevolkingsgroei f 1,4 pet bij een E.E.G.-ge-middelde van 1,2 pet), het hoogste geboortecijfer :2.07 pet; E.E.G. 1.88 pet) en net laag ste sterftecijfer (0,77 pet; E.E G. 1.03). De totale bevolking van de E.E.G. bedroeg op 1 januari 1965 181.7 miljoen tegen 179,5 miljoen op 1 januari 1964. ontwikkeling van de beroepsbe volking gaf in 1964 een verdere aanzien lijke daling van het aantal arbeiders de agrarische sector te zien en een rkere toename van de werkgelegen heid in de dienstensector dan in de in dustrie. In percentages uitgedrukt werd 17 pet van de beroepsbevolking in de landbouw, 39 pet in de dienstensector a 44 pet in de industrie. Harmonisatie Er begint zich ln de E.E.G. een zeke- t harmonisatie van de lonen en sociale telagen af te tekenen. De E.E.G.-Com- beeld :rland) de lo< :rhogingen vorig jaar het grootst zUn gew In de industrie van de zes landen heeft de reële netto-weekverdienste in de volgende stijging te zien gegeven; Nederland 7.5 pet. Duitsland 6 pet, Bel gië 5 pet, Frankrijk 2,5 pet en Luxem burg en Italië ongeveer 2 pet. 3ij het be rekenen van deze percentages is reke ning gehouden met de stijging van de kosten van het levensonderhoud. Deze stijging was het vorig jaar nogal uiteen lopend. In Italië en Nederland was deze stijging het grootst, namelijk 5.8 er TN de verzengende hitte van het A Amerikaanse westen, in de mil joenenstad Los Angeles, is het tot een moordende explosie van haat gekomen. Figuren van de zelfkant dezer voor Nederlandse begrippen zo vreemde samenleving vonden een vruchtbare bodem, waar het ge strooide zaad van de opstand, de anarchie, in een razend snel tempo kon ontkiemen. De „oogst'' is be kend: tientallen mensenlevens en een schade, die nog nauwelijks Is te overzien. Het heeft de Amerikanen en de gehele wereld geschokt, maar degenen die de omstandigheden en verhoudingen in Los Angeles van nabij kennen, wisten, dat de explo sie niet kon uitblijven. Wie de com mentaren der „ingewijden'' leest, moet concluderen, dat de oorzaken van de gewelddaden een mengeling zijn van rassen- en maatschappelijke tegenstellingen. Wie zal precies uit maken waarop het accent moet wor den gelegd, op de discriminatie van wege de huidskleur of op de bijna onvoorstelbare armoede, waarin het grootste deel der negerbevolking nog altijd verkeert? Het is, vanuit het veilige Nederland, gemakkelijk met afgrijzen te zien naar de gewelddaden in Los Angeles en vast te stellen, dat op die manier de negerbevolking enkele stappen terug zet op de zo moeilijk begaan bare weg naar gelijkstelling in al lerlei opzicht Men kan de kwestie zelfs afdoen met een verwijzing naar de gegrepen kansen door de onderwereld. Maar met dit soort re deneringen schiet men niets op. Nu, vooral door het doortastende optreden van president Johnson, de politieke gelijkstelling van de Ame rikaanse neger werkelijkheid gaat worden, zullen in niet mindere mate de sociale barrières geslecht moeten word,en. Deze taak zal in het „harde" Amerika zeker niet minder moeilijk en veelomvattend zijn. T)E prijsontwikkeling is een aan- gelegenheid, die scherp in het oog gehouden moet worden. Prijs verhogingen leiden in het maat schappelijk leven altijd tot onbillijk heden In de eerste plaats geldt dit degenen, die van een vaste uitkering, welke niet omhoog gaat. moeten le ven. Voorts betekent voor iedereen prijsverhogingen vermindering van de koopkracht van het geld. Dat on ze regering daarom optreedt tegen onnodige prijsstijgingen is een recht vaardige zaak. Niet alle prijsstijgingen zijn echter te voorkomen. Weersinvloeden heb ben dit jaar verhoging van sommige prijzen noodzakelijk gemaakt. Hoe onaangenaam dat ook is, het feit zal nuchter en reëel onder ogen gezien moeten worden en geaccepteerd. Ge lukkig is de welvaartsontwikkeling in ons land nog zo gunstig, dat voor de werknemers de kostenstijging royaal kan worden opgevangen uit de loonsverbetering over dit jaar. Het jaar 1965 zal misschien ook voor de lonen en de prijzen het jaar wor den van het economisch evenwicht, maar in ieder geval niet het jaar van een afbrokkelend welvaartsniveau. Wanneer ook de overheid verweten wordt, dat zij heeft meegedaan aan het verhogen van de prijzen (denk aan post- en telefoontarieven), dan zal hier eerlijkheidshalve aan toege voegd moeten worden, dat deze overheid ook heeft meegewerkt aan het verwerkelijken van een billijker belastingsysteem, waarvan het voor deel voor velen genoemd prijsnadeel te boven gaat. Rechtstreekse oorlog dreigt KARATSJI/NEW DELHI Kasjmir, sinds 1948 twistappel tus- tussen India en Pakistan, hebben de gevechten van de afgelopen dagen al enige honderden doden geëist. Zo- in Pakistan als in India wordt openlijk gesproken over de kansen en rechtstreekse oorlog. Giste- vond een verbitterd gevecht plaats tussen het Indiase leger ongeveer 300 moslim-strijders, door India als „infiltranten" worden betiteld en door Pakistan als „mo- hammedanen, die tegen de onder drukking in het hindoeïstische India opstand zijn gekomen". Indiërs alleen al de laatste 24 uur bU botsingen met „vrijheidsstrijders" meer dan honderd man hebben verloren. De moslim-strijders hebben volgens be richten uit New Delhi in sommige delen van Kasjmir artillerie ingezet. In andere delen vedhten ze alleen met mortieren en machinegeweren. Volgens het Indiase leger hebben de ..infiltranten" bijna tweehonderd man verloren. Bij Oerl en Trehgam zyn volgens Ra dio Sadai Kasjmir vier strategische brug gen opgeblazen. De zender beschuldigde de Indiërs er van een groot aantal dor pen in Kasjmir, die een mohammedaanse bevolking hadden, te hebben platge- zyn omgekomen. Het officiële Pakistaan se persbureau deelde mee. dat in het tot het islamitische land behorende deel van Kasjmir felle anti-Indiase demonstraties zijn gehouden. Het bezoek, dat de Pakistaanse minis ter van buitenlandse zaken, Z. A. Bhoet- to, aan New Delhi zou brengen om te on derhandelen over een definitieve regeling van een ander twistpunt, de Rann van Koetsj, is onzeker geworden. De strijd in het waarschynlUk oliehoudende moeras- sige kustgebied werd ln april beëindigd, nadat een voorlopige overeenkomst tus sen India en Pakistan was gesloten. Beschuldiging In India is de beschuldiging geuit, dat de waarnemers van d» V.N. in Kasjmir en Groot-Brittannië met Pakistan samen spannen. Anders zouden de Pakistaanse aanvallers nooit in zo'n groten getale de door de VN gecontroleerde bestandslijn in Kasjmir hebben kunnen overschrijden I en zoveel zware wapens hebben kunnen meenemen, zo wordt in India beweerd. jnsbuij

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1965 | | pagina 1