Nieuiwe Leidse Coeramit
Prij
zen halen de lonen
weer in
Maar geen reden tot
ongerustheid
Robert Manry kuste
de Engelse bodem
Avondklok in
Los Angeles
opgeheven
H. Berends niet
NW-voorzitter
Commentaren
Nederland gezondste
land in de EEG
Honderden doden bij
gevechten in Kasjmir
GIVE A MAN A LUCKY
Woensdag 18 augustus 1965. 46ste jaargang
Zuidwestelijke wind
De Bilt verwacht tot donderdagavond:
relden, mei later
en. Meest matige
lagere middag.
CHRISTftIJK-NATIONAAl DAGBLAD
Weersinvloeden - overheidsmaatregelen - speculatie
CCO berekende
prijsstijging
van 7 pet.
UTRECHTHet Consumen
ten Contact Orgaan (waarin de
drie werknemersvakcentrales en
een aantal consumentenorgani
saties samenwerken), heeft be
rekend, dat de kosten van
levensonderhoud over de maand
juni van dit jaar met zeven
procent zijn gestegen ten op
zichte van de prijzen in de
maand juni van het vorig jaar.
Het betekent namelijk niet, dat
de prijsstijging al 2,5 pet. is
uitgestegen boven de 4,5 pet.,
die minister Andriessen vorig
jaar verwachtte. De berekening
van het verschil in prijsniveau
tussen twee maanden is noa iets
anders dan de berekening van
het verschil tussen twee jaren.
Vergelijkt men thans het eerste
halfjaar van 1965 met het eerste
halfjaar van 1964 dan blijkt de
prijsstijging gemiddeld ook veel
lager te liggen dan deze zeven
pet. De stijging over het hele
halfjaar genomen gaat
in het tweede halfjaar 1965
de prijzen blijven stijaen. het
verwachte percentage van 4,5
toch aanzienlijk zal worden
overschreden.
Vergelijkt men de beide juni
maanden, dan blijken bevaaide
prijzen bijzonder sterk omhoog
geschoten te zijn. Zo geven de
aardappelen 40 pet. stijging te
zien. De bloemen ginaen ook 40
pet. omhoog en de eieren onge
veer 2.5 rtet. In de fruitsector is
de stijging ook circa 25 pet.
Voorts waren alle groenten
duurder. Hier spanden bieten,
andijvie en kropsla de kroon
nnes, die varieerden
(Van onze sec.-econ. redactie)
UTRECHT Het indexcijfer voor de kosten van levensonderhoud is
duidelijk in beweging. Behalve het Centraal Bureau voor de Statistiek, dat
een puntenstijging registeerde sinds 1 januari 1965 van 116 naar 123, con
stateren ook de huisvrouwen elke dag, dat vele produkten in prijs om
hoog gaan. Aardappelen, groenten en fruit zyn dit jaar bijna ongekend
veel duurder dan andere jaren, zodat de invloed hiervan op de totale kos
ten van levensonderhoud aanzienlijk is. Alleen al de aardappelen zyn on
geveer de helft duurder, vergeleken by vorig jaar.
Minister Andriessen heeft vorig
een prijsstijging voorspeld van gemid
deld 4,5 pet over 1965, thans bedraagt de
prijsstijging over het eerste halfjaar
1965 ten opzichte van het eerste halfjaar
van 1964 gemiddeld reeds 5 pet
Stijgen de prijzen dit jaar niet verder
en zou dus het indexcijfer voo
kosten van levensonderhoud zich
voor de rest van het jaar handhaven
op 123, dan zal dit toch nog een uit
loop van de prijsstijging tot boven 5
pet betekenen, omdat in 1964 i
loop van het jaar een prijsdaling in
trad. Mochten thans in het tweede
halfjaar van 1965 de prijzen verder
gaan oplopen, welke kans niet uit
gesloten wordt geacht, dan zal dit
een totale prijsstijging betekenen di
nog aanzienlijk boven de 5 pet voc
1965 uitgaat.
De prijsstijging, die zich thans heeft
voltrokken is bijna uitsluitend te wijten
aan de ongunstige weersinvloeden. Inci
denteel is er misschien ook sprake van
doorberekening van loonsverhogingen,
maar over het algemeen moet hier niet
de belangrijkste oorzaak gezocht worden.
De prijsstijging in de sector aardappelen,
groenten en fruit is extra hard aangeko
men, omdat 1964 een jaar was met extra
lage prijzen ten gevolge van bijzonder
gunstig weer
Het lijkt er op, dat minister Den Uyl
met eventuele prijsmaatregelen weinig
invloed zal kunnen uitoefenen op dit
prijsverloop. Van werkgeverszijde wórdt
thans al gesteld, dat het uitermate onbil
lijk zou zyn, indien minister Den Uyl
thans bijv. de prijzen In de industriële
sector extra hard gaat aanpakken, omdat
zich elders (in het agrarische bedrijf) on-
vermydelyke prijsstijgingen hebben voor
gedaan. De werkgevers wijzen er in dit
verband op, dat de prijzen voor in
dustriële produkten gemiddeld geen stij
gingen vertonen.
Overigens moet er ook niet aan voorbij
gezien worden, dat de prijsstijging voor
zover niet veroorzaakt door weersinvloe
den, waarschijnlijk grotendeels moet wor
den toegeschreven aan prijsmaatregelen
aan overheidszijde. zoals verhoging van
de tarieven voor post en telefoon. Alleen
bij de prijsstijging voor aardappelen zou
nog een uitroepteken geplaatst kunnen
worden, want het lijkt er op. dat de
sterke prijsstijging hier niet alleen een
gevolg is van seizoeninvloeden, maar ook
van speculatieve inkopen.
De lanen
De prijsstijging doet uiteraard een deel
van de loonsverhogingen voor dit jaar te
niet. Reëel blijft er van de algemene
loonsverhogingen, die via de c.a.o.'s to'
stand kwamen, niet zoveel over. wanneei
ook rekening gehouden wordt met de en-
kele procenten, die moesten worden be
taald voor verhoging van de AOW-pre.
mie. De c.a.o.-lonen gingen over het al-
gemeen met 5 6 pet omhoog. Daarbo
venop kwam nog een uitkering van twee
maal een procent, waarmee de lonen in
totaal circa 8 pet opliepen. Deze stijging
zal thans vrijwel geheel verloren gaan
aan prijsstijging en aan optrekken van
de AOW-premie. Alleen bij incidentele
loonsverbeteringen, zoals jaarlijkse pe
riodieken en promoties, kan nog van een
reële loonsverbetering gesproken wor-
Globaa) kan hiermee gesteld worden,
dat het reële loonniveau van 1964 over
1965 tenminste Ir gehandhaafd en hier en
daar overschreden.
Verwonderlijk is dit niet. want de
meerderheid van de Sociaal-Econo
mische Raad achtte van tevoren de
mogelijkheden in 1965 al niet groter.
De loonexplosie van vorig jaar blijkt
hiermee goed verwerkt te zijn, zon
der dat hieruit ernstige economische
gevolgen zijn voortgevloeid. Het
loonniveau dat vorig jaar werd be
reikt is dit jaar geconsolideerd, bo
vendien is de AOW-uitkering aan
merkelijk opgetrokken en voorts zijn
hier en daar de lonen incidenteel
niet onaanzienlijk reëel verbeterd.
Ten slotte mag ook niet over het
hoofd gezien worden, dat de herzie
ning van de loon- en inkomstenbe
lasting per 1 juli j.l. voor zeer ve-
een duidelijk merkbare inko
mensverbetering heeft betekend.
Dit is zeepionier Robert Manry.
Met zijn zeilboot Tinkerbelle heeft
hij de Atlantische Oceaan bedwon
gen. Hij heeft nog een souvenir
aan de reis over gehouden: een
snor. Manry heeft inmiddels toe
stemming van zijn vrouw ge
kregen om hem te laten staan.
In
een
oogopslag
Werkweek van 35 uur, 9
weken vakantie en toch
overspannen. Vandaag
het eerste van drie arti
kelen over (de duur van)
de vakantie pag. 2
Morgen wordt in Stock
holm een kerkdienst ge
houden die een getrouwe
copie zal zijn van een
dienst precies 40 jaar ge
leden pag. 2
Italiaanse mode: korte
rok, strenge dag- en
sportieve kleding, soepe
ler lijnen in middag- en
avondwerk. Veel imitatie,
veel nieuwe ideeën pag. 5
FALMOUTH Toen gisteravond
de zon onderging en het duister
werd, meerde de 48-jarige Ameri
kaan Robert Manry zijn bootje af
in de haven van Falmouth. Hij had
zijn tocht van 79 dagen over de At
lantische Oceaan in een zeilbootje
volbracht. Deze zeilboot, de Tinker
belle, niet langer dan 5 meter, is het
kleinste vaartuig, dat ooit de At
lantische Oceaan in de oost-west
richting heeft overgestoken. Alleen
de laatste acht mijlen had Manry
zich door de boot van de havenmees
ter laten slepen. Maar er was geen
mens, die hier aanmerkingen op
durfde te maken.
Integendeel, het enthousiasme op de
kade van Falmouth was enorm. De sche
pen loeiden met htm sirenes; er stond
een muziekkorps aangetreden; duizenden
mensen verdrongen zich aan de haven
kant en de burgemeester sprak een
plechtig woord van welkom.
Eindelyk kon Manry aan land gaan en
hij wist niets beters te doen dan dc vaste
grond onder zijn voeten, die hij zo lang
had moeten missen, te kussen.
„Ik heb toch enorm genoten onder
weg", vertelde hij verslaggevers.
„Maar ik denk, dat ik naar huis ga
vliegen. Ik wil terug naar Cleveland
en terug naar de journalistiek."
„Kun je nog lopen?", vroeg zijn
vrouw. „Natuurlijk" was het antwoord.
,Jk liep toch elke dag op het dek."
In Cleveland ziet men met spanning de
terugkeer van Manry tegemoet Over zijn
vertrek waren de bewoners niet erg op-
gewonden geweest. Niemand verwachtte
namelijk, dat hij de overtcoht zou vol
brengen. De belangstelling nam toe, toen
Manry doorzette en de Tinkerbelle op
een gegeven moment onvindbaar bleek
te zijn.
Maar nu hij er in geslaagd is, is het
enthousiasme groot. Hij zal ook daar als
een held worden binnengehaald
Dan zal Manry zeker nog r>n snor dra
gen. die hij onderweg heeft laten groeien.
Van zijn vrouw heeft hij toestemming
gekregen hem te laten staan.
In-middels heeft Manry al voordelige
aanbiedingen uit de zaxenwereld gekre
gen. Een Engelsman wil de Tinkerbelle
voor de rest va» de zomer huren, om het
vaartuig te laten bezichtigen als toeristi
sche attractie
Over de terugreis naar de Verenigde
Staten behoeft de familie Manry zich ook
geen zorgen meer te maken. Een Londen»
zijn
Zes schoorstenen van
malige Zuidergasfabriek in Am
sterdam zijn gisteravond met be
hulp van explosieven gesloopt. In
groepjes van twee moesten de
overcomplete rookpilaren aan de
eisen van de moderne tijd geloven.
Zo'n georganiseerde explosie is al
tijd een aantrekkelijk schouwspel.
Ook dit jongetje onderbrak giste
ren zijn spel om even een kijkje
Werkkooi stort in
Hollandse IJssel:
drie doden
KRIMPEN A/D IJSSEL Bij de
scheepswerf Van der Giessen in Krim-
de IJssel is vanochtend
werkkooi, waarop men bezig
plankier op een booreiland te
bevestigen, van ongeveer 25 meter
hoogte in de Hollandse IJssel gestort.
Drie mensen kwamen daarbij om het
leven.
De slachtoffers zijn: de 52-jarige
baas A. de Graaf uit Krimpen aan de
IJssel, de 40-jarige elektrisch-lasser
F. J. van de Voorde en de 45-jarige
hakker T. J. Koedood, beiden uit Rot
terdam.
Bouwpolitie en arbeidsinspectie stel-
n een uitgebreid onderzoek in naar
de oorzaak van het ongeluk. Het boor
eiland, waaraan de slachtoffers werk
ten, was in aanbouw voor een Ame
rikaanse oliemaatschappij.
Apparatuur Gemini-5
niet feilloos
KAAP KENNEDY Functionarissen
op Kaap Kennedy hebben gisteravond
gezegd, dat de lancering van de Gemini-5.
gaan draaien, misschien enkele
dagen zal moeten worden uitgesteld. V<il-
gens programma zou het ruimtevaartuig
•genmiddag om drie uur Nederlandse
tijd worden gelanceerd.
In het ruimtevaartuig is ter vervan
ging van batterijen een nieuw systeem
-oor opwekking van electriciteit aan
gebracht, dat werkt op de energie die
ontstaat by de vorming van water door
de chemische reactie tussen waterstofgas
is onmisbaar omdat het ruimte
vaartuig niet genoeg batterijen kan mee-
acht dagen. Er doen zich nu
moeilijkheden voor met dit nieuwe sys-
Men zal alles doen om deze op
tijd verholpen te krijgen.
Vanmorgen is de schrijver derde kl.
in de Kon. Marine J. de Rijk (22) van
ït marine-opleidingskamp Hollandsche
Rading op de autoweg Den Haag-Utrecht
mgelukt. Rijdende op een sc<
trachtte hij bij Vleuten-De Meern
dragline te passeren juist voor een weg
er legging. Vermoedelijk raakte hij een
op de weg geplaatst bebakeningshek,
waardoor hij de macht over het stuur
•erloor en ondér het tandemstel van de
dragline terechtkwam.
LOS ANGELES Het nachtelijk uit
gaansverbod dat gouverneur Brown van
Californië had afgekondigd in verband
met de onlusten in de negerwijk Watts
is gisteravond opgeheven. Volgens de gou
verneur is het ergste van de relletjes
voorbij. Hij vroeg echter de bevolking
alleen in dringende gevallen 's nachts
op straat te komen en zeker geen kinde
ren 's nachts buiten te laten lopen. Het
is nog niet bekend of de vijftienduizend
leden van de Nationale Garde naar huis
zullen worden gestuurd. Het vertrek
van 2500 gardisten is in voorbereiding. Bij
de relletjes van de afgelopen zeven dage
zijn zeven gardisten gewond geraakt.
Op verzoek van gouverneur Brown e
de burgemeester van Los Angeles z;
president Johnson Leroy Collins als zijn
persoonlijke vertegenwoordiger nas
stad sturen om met de plaatselijke
riteiten de rassensituatie te bestuderen.
Collins is belast met het harmoniseren
van de betrekkingen tussen de blanke
de gekleurde bevolking.
Op medisch advies
heeft de heer H. Berends op medisch
advies verzocht te mogen terugkomen
op de aanvaarding van zijn kandida
tuur voor het voorzitterschap van hel
N.V.V.
Het verbondsbestuur heeft dit verzoek
uiteraard ingewilligd. Zoals bekend
kwam de heer D. Roemers kortgeleden
terug op zijn aanvankelijke besluit de
voorzittershamer volgend jaar te willen
overdragen. Hij gaf er de voorkeur
nog dit jaar te vertrekken.
In ieder geval zal op 23 oktober op
buitengewoon congres afscheid worden
genomen van de heer Roemers. Of dan
reeds een opvolger zal zijn gevonden,
weet men nog niet. De gezondheidstoe
stand van de heer Berends
wekkend. Hij
Gemiddelde levensduur 73 jaar
DEN HAAG Nederland kan het
gezondste land in de EEG worden
genoemd. Tenminste als men afgaat
op de gemiddelde levensduur
Nederlander (73 jaar), die
lijk boven het EEG-gemiddelde vai
70 jaar uitsteekt. In Italië is dit cij
fer het laagst: 68 jaar.
In haar jaarlijks verslag over de ont
wikkeling van de sociale toestand van de
gemeenschap staat dit te lezen.
De E.E..G.-Commissie meldt verder,
it ons land zich bovendien kan be-
emen op de sterkste bevolkingsgroei
f 1,4 pet bij een E.E.G.-ge-middelde van
1,2 pet), het hoogste geboortecijfer
:2.07 pet; E.E.G. 1.88 pet) en net laag
ste sterftecijfer (0,77 pet; E.E G. 1.03).
De totale bevolking van de E.E.G.
bedroeg op 1 januari 1965 181.7 miljoen
tegen 179,5 miljoen op 1 januari 1964.
ontwikkeling van de beroepsbe
volking gaf in 1964 een verdere aanzien
lijke daling van het aantal arbeiders
de agrarische sector te zien en een
rkere toename van de werkgelegen
heid in de dienstensector dan in de in
dustrie. In percentages uitgedrukt werd
17 pet van de beroepsbevolking in
de landbouw, 39 pet in de dienstensector
a 44 pet in de industrie.
Harmonisatie
Er begint zich ln de E.E.G. een zeke-
t harmonisatie van de lonen en sociale
telagen af te tekenen. De E.E.G.-Com-
beeld
:rland) de lo<
:rhogingen
vorig jaar het grootst zUn gew
In de industrie van de zes landen
heeft de reële netto-weekverdienste in
de volgende stijging te zien gegeven;
Nederland 7.5 pet. Duitsland 6 pet, Bel
gië 5 pet, Frankrijk 2,5 pet en Luxem
burg en Italië ongeveer 2 pet. 3ij het be
rekenen van deze percentages is reke
ning gehouden met de stijging van de
kosten van het levensonderhoud. Deze
stijging was het vorig jaar nogal uiteen
lopend. In Italië en Nederland was deze
stijging het grootst, namelijk 5.8 er
TN de verzengende hitte van het
A Amerikaanse westen, in de mil
joenenstad Los Angeles, is het tot
een moordende explosie van haat
gekomen. Figuren van de zelfkant
dezer voor Nederlandse begrippen
zo vreemde samenleving vonden een
vruchtbare bodem, waar het ge
strooide zaad van de opstand, de
anarchie, in een razend snel tempo
kon ontkiemen. De „oogst'' is be
kend: tientallen mensenlevens en
een schade, die nog nauwelijks Is te
overzien. Het heeft de Amerikanen
en de gehele wereld geschokt, maar
degenen die de omstandigheden en
verhoudingen in Los Angeles van
nabij kennen, wisten, dat de explo
sie niet kon uitblijven. Wie de com
mentaren der „ingewijden'' leest,
moet concluderen, dat de oorzaken
van de gewelddaden een mengeling
zijn van rassen- en maatschappelijke
tegenstellingen. Wie zal precies uit
maken waarop het accent moet wor
den gelegd, op de discriminatie van
wege de huidskleur of op de bijna
onvoorstelbare armoede, waarin het
grootste deel der negerbevolking nog
altijd verkeert?
Het is, vanuit het veilige Nederland,
gemakkelijk met afgrijzen te zien
naar de gewelddaden in Los Angeles
en vast te stellen, dat op die manier
de negerbevolking enkele stappen
terug zet op de zo moeilijk begaan
bare weg naar gelijkstelling in al
lerlei opzicht Men kan de kwestie
zelfs afdoen met een verwijzing
naar de gegrepen kansen door de
onderwereld. Maar met dit soort re
deneringen schiet men niets op.
Nu, vooral door het doortastende
optreden van president Johnson, de
politieke gelijkstelling van de Ame
rikaanse neger werkelijkheid gaat
worden, zullen in niet mindere mate
de sociale barrières geslecht moeten
word,en. Deze taak zal in het „harde"
Amerika zeker niet minder moeilijk
en veelomvattend zijn.
T)E prijsontwikkeling is een aan-
gelegenheid, die scherp in het
oog gehouden moet worden. Prijs
verhogingen leiden in het maat
schappelijk leven altijd tot onbillijk
heden In de eerste plaats geldt dit
degenen, die van een vaste uitkering,
welke niet omhoog gaat. moeten le
ven. Voorts betekent voor iedereen
prijsverhogingen vermindering van
de koopkracht van het geld. Dat on
ze regering daarom optreedt tegen
onnodige prijsstijgingen is een recht
vaardige zaak.
Niet alle prijsstijgingen zijn echter
te voorkomen. Weersinvloeden heb
ben dit jaar verhoging van sommige
prijzen noodzakelijk gemaakt. Hoe
onaangenaam dat ook is, het feit zal
nuchter en reëel onder ogen gezien
moeten worden en geaccepteerd. Ge
lukkig is de welvaartsontwikkeling
in ons land nog zo gunstig, dat voor
de werknemers de kostenstijging
royaal kan worden opgevangen uit
de loonsverbetering over dit jaar.
Het jaar 1965 zal misschien ook voor
de lonen en de prijzen het jaar wor
den van het economisch evenwicht,
maar in ieder geval niet het jaar van
een afbrokkelend welvaartsniveau.
Wanneer ook de overheid verweten
wordt, dat zij heeft meegedaan aan
het verhogen van de prijzen (denk
aan post- en telefoontarieven), dan
zal hier eerlijkheidshalve aan toege
voegd moeten worden, dat deze
overheid ook heeft meegewerkt aan
het verwerkelijken van een billijker
belastingsysteem, waarvan het voor
deel voor velen genoemd prijsnadeel
te boven gaat.
Rechtstreekse oorlog dreigt
KARATSJI/NEW DELHI
Kasjmir, sinds 1948 twistappel tus-
tussen India en Pakistan, hebben de
gevechten van de afgelopen dagen
al enige honderden doden geëist. Zo-
in Pakistan als in India wordt
openlijk gesproken over de kansen
en rechtstreekse oorlog. Giste-
vond een verbitterd gevecht
plaats tussen het Indiase leger
ongeveer 300 moslim-strijders,
door India als „infiltranten" worden
betiteld en door Pakistan als „mo-
hammedanen, die tegen de onder
drukking in het hindoeïstische India
opstand zijn gekomen".
Indiërs alleen al de laatste 24 uur bU
botsingen met „vrijheidsstrijders" meer
dan honderd man hebben verloren. De
moslim-strijders hebben volgens be
richten uit New Delhi in sommige delen
van Kasjmir artillerie ingezet. In andere
delen vedhten ze alleen met mortieren
en machinegeweren. Volgens het Indiase
leger hebben de ..infiltranten" bijna
tweehonderd man verloren.
Bij Oerl en Trehgam zyn volgens Ra
dio Sadai Kasjmir vier strategische brug
gen opgeblazen. De zender beschuldigde
de Indiërs er van een groot aantal dor
pen in Kasjmir, die een mohammedaanse
bevolking hadden, te hebben platge-
zyn omgekomen. Het officiële Pakistaan
se persbureau deelde mee. dat in het tot
het islamitische land behorende deel van
Kasjmir felle anti-Indiase demonstraties
zijn gehouden.
Het bezoek, dat de Pakistaanse minis
ter van buitenlandse zaken, Z. A. Bhoet-
to, aan New Delhi zou brengen om te on
derhandelen over een definitieve regeling
van een ander twistpunt, de Rann van
Koetsj, is onzeker geworden. De strijd in
het waarschynlUk oliehoudende moeras-
sige kustgebied werd ln april beëindigd,
nadat een voorlopige overeenkomst tus
sen India en Pakistan was gesloten.
Beschuldiging
In India is de beschuldiging geuit, dat
de waarnemers van d» V.N. in Kasjmir
en Groot-Brittannië met Pakistan samen
spannen. Anders zouden de Pakistaanse
aanvallers nooit in zo'n groten getale de
door de VN gecontroleerde bestandslijn
in Kasjmir hebben kunnen overschrijden
I en zoveel zware wapens hebben kunnen
meenemen, zo wordt in India beweerd.
jnsbuij