Generaals poogden Japanse capitulatie te verhinderen Een woord voor vandaag Samen bijbelvertalen steeds meer in zwang Vijf grote' Nederlanders te gast bij Soekarno 1 Kerkeraad in Arnhem maakte zich vrij Scheuring dreigt om nieuwe belijdenis Izvestja: Schrijvers in Rusland te negatief Kerk in Baltische landen houdt stand onder druk MAANDAG 16 AUGUSTUS 196»lia M De vraag wordt gesteld, en men kan er niet de schouders over ophalen: welk voordeel heeft de mens van al zijn zwoe gen, waarmee hij zich aftobt onder de zon? Ieder, die ook maar een beetje zelfkennis heeft, zal toegeven, dat de vraag hem meermalen is overvallen, soms in ogenblikken van de grootste activiteiten, voor welk doel dan ook. Wat schiet ik ermee op, wat koop ik ervoor, welke zin heeft al mijn zwoegen? De vraag, ontleend aan de inleiding van het boek Prediker, vraagt om een antwoord, zeer concreet. De schrijver komt ook wel tot een antwoord, maar hij weigert te volstaan met de een of andere kreet, met een paar fraaie volzinnen, die op de keper beschouwd evenzovele dooddoeners zouden zijn. Prediker is op zoek naar de diepste zin van het menselijk bestaan, naar de laatste werkelijkheden, naar de eerlijke waarheid. Daarin is hij een mens als wij, en van zijn worsteling om iets te ver staan van de zin, die toch in het menselijke bestaan is gelegen, wil hij ons op de hoogte brengen. Hij begint met het poneren van een waarheid, die hem in gezelschap brengt van de meest orthodoxe relativist: ijderheil der ijdelheden, alles is ijdelheid! Men kan zeggen: dit is tevens de laatste wijsheid, alles wat nog meer te berde wordt gebracht kan niet anders zijn dan een van tevoren tot mislukken gedoemde poging om er wat af te doen. Maar dan vergist men zich: de wijsheid van Prediker, neergelegd in zijn boek, zal blijken er een van hoger orde te zijn. Vanavond lezen wij: 1 Corinthiërs 14 vers 20 tot en met 40. jAlEUV FransItaliaans en Spaans (Van onze kerkredactie) GENÈVE In het Frans, het Italiaans en het Spaans is men op het ogenblik bezig een gezamen lijke bijbelvertaling van rooms- katholieken en protestanten voor te bereiden. In het Engels gaan de rooms-katholieken gebruik ma. ken van een protestantse bijbel vertaling. Kort geleden maakten wij melding van een gemengde commissie van zeven theologen uit Spanje en Ljw tijns-Amerika, die zich tot taak stelt een oecumenische uitgave het Nieuwe Testament in Spaans voor te bereiden. In Zwitserland hebben twintig ro katholieke en protestantse theolo gen uit het Franse taalgebied on langs tien dagen vergaderd, om de werkwijze te bespreken voor een nieuwe vertaling van de Bijbel in Frans, die voor alle kerken bruik baar zal zijn. In twee groepen werkten zij tijdens de conferentie op proef. De ene vertaalde vijftien hoofdstukken van Exodus en vijf van Hosea. De ande re nam zeven hoofdstukken van Romeinen voor haar rekening. Het resultaat van de laatste groep zal als voorbeeld worden gepubliceerd. KRUISWOORDPUZZEL PtlZZSlhOSlo ^ewÜs groeiende verstandhouding Horizontaal: 1. bijb. figuur. 4. verdik king der opperhuid. 7. honigbij. 8. zwem vogel. 10. voorzetsel. 12. de heilige stier der oude Egyptenaren, 14. plaats in Zee land, 16. godin der overwinning, 18. soort van kabeljauw, 20. scheik. element (afk.), 21. plaats in N.H., 23. myth, figuur, 25. zwakke, 27. zuivelprodukt, 29. boom. 30. als 21 hor., 32. watre in Friesland. 34. meisjesnaam, 36. plaats, plek. 38. zonder 'Lat.», 40. water in Limb., 42. voorzetsel. 43. vloeistof. 45 laagvlakte, 47. meisjes naam. 48. bij elkaar behorende voor- 2 s 7 1 8 9 1 12 13 14 15 16 19 iu 1 5i 22 1 23 24 1 25J 26 1 27 28 1 29 Jo li 32 33 34 35 1 36 5T 38 39 4 0 41 1 1 1 1 V 48 Vertikaal: 1. water in N.Brab„ 2. jacht hond. 3. steensoort, 4. voegwoord. 5. lust hof, 6. vod. 7. de fijnste veren. 9. zijtak Douro. 11. vogel. 13. vrucht, 15. insekten- eter, 17. onbep. voornaamw., 19. meisjes naam, 22. Europeaan, 24. verfstof, 26. dorp in Z.Limb., 28. drietenige struis. 29. ge meente in Gelderland, 31. betuiging van erkentelijkheid. 33. nobel, 35. zuiver, 37. ridderteken, 39. niet dicht opeen staande, 41. gravure, 44. voorzetsel. 46. telwoord. Oplossing vorige puzzel Directeuren van industrieën DJAKARTA Niet minder dan vijf directeuren van Nederlandse industrieën zullen president Soe karno van Indonesië morgen, wan neer dat land de twintigste ver jaardag van de onafhankelijkheids verklaring viert, door hun aanwe zigheid duidelijk laten zien hoe snel de verstandhouding tussen Nederland en Indonesië in de afge lopen maanden is gegroeid. Het zijn de heren Zwolsman, Verolme (joals we zaterdag al meldden), Diepen (Fokkerfabrieken). Dik- kérs (Philips) èn Damme (Werk spoor) Horizontaal: 1. Monster-do 2. erato-loon 3. R.L.-Diest-o.e. 4. i.e.-een-tere 5. tarra-ge-nn 6. en-hades-is 7. lsar-eva-km 8. eens-le-gei 9. pad-meloen Vertikaal: 1. merite-iep 2. Orleans-e.a. 3. naderhand 4. stier-ar-Sm 5. toen-Adèle 6. Eist-gevel 7. rot-Ee-sago 8. Doornik-e.e. 9. oneens-min OPGAVE VAKANTIEADRES Dringend verzoek uw vakanUeadres via de uit de krant geknipte bon, die «11 regelmatig or de advertentie- carina plaatsen minstens een week van tevoren Blad onthult na twintig jaar: Keizerlijk paleis werd omsingeld TOKIO Het Japanse blad Asahi heeft gisteren in een artikel onthuld, dat een aantal Japanse opper-officieren wanhopige pogin gen hebben gedaan om keizer Hi- rohito ervan terug te houden de overgave van Japan een feit 'te doen worden. Het blad publiceer de dit ter gelegenheid van net feit, dat twintig jaar geleden, op de vijftiende augustus, Japan ca pituleerde. te pogen daar in stil gepeins tot een oplossing te komen. „Ik ging toen even weg. doch terwijl ik wegliep hoorde ik een felle woordenwisseling, die plotseling werd afgebroken door een revolverschot. Generaal Mori lag dood ter aarde. Eén der samenzweer ders had hem neergeschoten", aldus het relaas van Iwata. „Later werden generaal Tanaka, opperbevelhebber van het Japanse leger in de oostelijke gebieden, en Asahi laat daartoe een zekere Iwa- minister van oorlog Anami, benaderd, ta, destijds luitenant-kolonel en thans maar deze twee mannen wilden zich leider van een groot publiciteitsagent- niet met ons inlaten", aldus Iwata. De schap, aan het woord. Uit Iwata'sj vier samenzweerders begrepen, dat verhaal blijkt dat de samenzwering j hun zaak verloren was. De eenheden dezer hoge officieren destijds het i die het keizerlijke paleis reeds had leven heeft gekost aan de bevelheb-den omsingeld, kregen opdracht naar ber der keizerlijke garde, generaal hun kazernes terug te keren. Daarop Mori. De samenzweerders zelf hebben. pleegden zij harakiri, na het mislukken van hun complot, op Iwata besluit zijn verhaal: „Een de Japanse manier zich zelf van het japange capitulatie zou nimmer leven beroofd (harakiri). zal deze week een contract onder tekenen met de Indonesische rege ring voor de levering van honderd Friendship-vliegtuigen, waarvan men een groot deel in een nog te stichten Indonesische fabriek hoopt te assembleren. De komst van Zwolsman houdt, zoals bekend, ver band met plannen om een deel van de financiering van de Friendship- toestellen te regelen door levering van Indonesische produkten, waar onder tabak. Verolme zal de werkzaamheden in ogenschouw nemen van de bouw van een scheepswerf in Tandjong Priok, de haven van Djakarta. Werkspoor tenslotte heeft onlangs nog een contract afgesloten voor de levering van meer dan 460 wagons voor de spoorwegen. De wagons zul len in half-afgebouwde toestand ar riveren en in Indonesië verder worden afgebouwd. Het Nederlandse gezelschap is uitge nodigd voor de première van de kleurenfilm Indonesië bouwt, die woensdagavond wordt gegeven in het presidentiële paleis te Djakarta. Deze film is begin dit jaar vervaar digd door een filmploeg van het Rijswijkse Carillon-bedrijf, da reeds tweemaal eerder een filmop- dracht van Soekarno heeft ontvan gen. Ook de adviseur van dit Neder landse filmbedrijf, de heer E. van Konijnenburg, zal de voorstelling bijwonen. En Fred Kaps (de Neder landse kampioen goochelen) heeft beloofd van de avond in het paleis aan het Merdeka(vrijheids)-plein een doorslaand succes te maken Opstandelingen in Indonesië geven zieh over DJAKARTA Het officiële Indo nesische persbureau „Antara" meldt dat een groep van zeventien opstande lingen zich kortgeleden aan Indonesi sche militairen heeft overgegeven. In dit gebied zwerft nog een groep van 150 rebellen rond. doch ook zij zouden bereid zijn hun verzet op te geven. Zaterdag is in Djakarta van offi ciële zijde een dagbladbericht beves tigd, waarin werd vermeld dat een leider van de „Daroel Islam" fana tieke mohammedanen in Zuid-Ce lebes zonder vorm van proces terecht ls gesteld. De terechtgestelde is een zekere - w ____i Geroengan. een vroegere majoor van Iwata vertelde, dat h.j en Mor. naar h jndonesis(.ha jeger die ziohz(,lf hel heiligdom pan Mei,i tailden gaan. (ot mi„ister van defcnsie.. der Daroel Islam in dit gebied had uitgeroepen. Hij werd 18 juli jl. bii een verrassen de aanval van Indonesische militairen in het berggebied van Zuid-Celebes gevangen genomen. Van Indonesische officiële zijde is nog medegedeeld dat wel alle voorbe reidingen waren getroffen voor een proces voor een krijgsraad tegen de ex-majoor, doch dat de leger-autori- teiten ter plaatse, in verband met de aldaar heersende omstandigheden, hadden besloten de terechtstelling „zonder vorm van proces" te doen plaats vinden." t tijdig i e schnftelim® ns bezil is, kan orden vertraagd DE DIRECTIE plegen, toen hij door de samenzweer ders werd benaderd. Hij was indertijd van mening dat alle Japanse officie ren dit behoorden te doen. „Ik was geschokt en ontdaan. Ik besloot mij ten slotte, namens de vier samenzweerders, in verbinding te stel len met generaal Mori, die aarzelde." Men besloot in groepjes van twee man te werken (een protestant en een rooms-katholiek), die elk een deel van de Bijbel voor hun reke ning namen. Daarboven staat dan een coördinatiecommissie van vijf en vijf man. In tien jaar denkt men klaar te zijn. Mochten er moeilijkheden ontstaan, dan is er een kundige arbitrage commissie, bestaande uit de Oud en Nieuwtestamentici Pierre Benoit, Oscar Cullmann, Roland de Vaux en Wilhelm Vischer. Voor het Oude Testament zal ook advies van Jood se geleerden worden ingewonnen. Rooms-katholieken, protestanten, or thodoxen en Joden zijn bezig met een bijbelvertaling in het Italiaans. Iedere vertaler heeft de vrijheid, om de tekst over te zetten beste weten en mag ook in toelich tende noten bepaalde dogmatische punten die hij wenst, belichten. Engeland Ten slotte heeft de rooms-katholieke hiërarchie in Groot-Britannië over eenstemming bereikt met de Ameri kaanse eigenaars van het copyright van een nieuwe Amerikaanse bij belvertaling, de Revised Version. Er komt een rooms-katholieke uitga ve van deze vertaling, die slechts op dertig punten afwijkt van de protestantse uitgave. Verder zijn er bijvoorbeeld de apokriefen aan toe gevoegd. Uitbreiding van bestuur fonds voor Z.-Afrika AMSTERDAM Het dagelijks bestuur van het Defence and Aid Fund Neder land is uitgebreid met mr. M J. C. M. Kappeyne van de Coppello (voorzitter der Nederlandse afdeling van internatio nale juristencommissie). Het kort geleden opgerichte fonds, de Nederlandse afde ling van het International Defence and Aid Fund for Southern Africa, wil na de door de Nederlandse regering toegezegde gift van een ton trachten dr* U-J verdubbelen door giften uit bron. In een uitgebreid bestuur zijn gekozen prof mr. dr. W. P. J. Pompe, emeritus hoogleraar strafrecht Utrecht, dr. C. de Galan, directeur van de dr. Wiardi Beckmanstichting en rabbijn J. Soetei dorp van de liberaal-joodse gemeente Amsterdam. Het ligt in de bedoeling het Nederland se fonds de vorm van een stichting te geven. Het bestuur deelde mee enorm veel adheasiebetuigingen te hebben om vangen uit wetenschappelijke- en journa listieke kringen. Amerikaanse r.k. zetten serie s;esnrekken voort WASHINGTON De Amerikaans? rooms-katholieken gaan voort ir oecumenische oriëntatie op hoogni- veau. Nadat in juni besprekingen wa ren geopend met de episcopalen en in begin juli met lutheranen, thans een eerste gesprek geweest met afgevaardigden van de Verenigde Presbyteriaanse Kerk. Het eerste contact was zodanig, dat besloten werd het gesprek in novem ber voort te zetten. De toekomstige discussie zal gaan om het thema van hervorming en vernieuwing als een voortgaand proces in het leven van de kerk en haar leden. In november zal worden gesproken over de theologi sche punten, die oorzaak zijn van de gescheidenheid en over de gemeen schappelijke taak als gelovigen, die voor alle mensen getuigen zijn van Christus. Aan de ontmoeting namen (in te genstelling tot de beide vorige) ook dames deel, aan beide zijden. ARNHEM In de gere- formeerde kerk (vrijge maakt) van Arnhem heeft zich opnieuw een vrijmaking voltrokken, aldus meldt het Gereformeerd Gezinsblad. Stil zaten de mensen in het kerkgebouw te wachten om half vijf op de binnenkomst van de stoet predikant en verdere ker- keraadsleden. Aller ogen waren gericht op de kruk van de deur van de consistorie. Die ging hardnekkig op en neer. maar daar bleef het bij. Er stond iemand resoluut op in de kerk en begon aan de andere kant van de deur met de kruk te manoeuvreren, maar ook zonder resultaat. De koster kwam er aan te pas met de sleutel. Maar ook dat bracht geen soelaas. En omdat er geen ramen in de consistorie waren, zaten de eerwaarde heren als ratten in de val. Een bouwvakker kwam in ac tie. kreeg een hamer en schroevendraaier en wist pennen van de scharnieren er uit te krijgen, maar nog was de deur niet te verwrikken. „Duwen", riep men de gebon den broeders toe. Een zware ouderling zette zijn gewicht te gen de deur. „Trappen" was het volgende advies. Om beurten namen de ouderlingen een aan loop, tot eindelijk de deur kra kend het onderspit moest del- Onder applaus kwamen de vrijgemaakte broede-s te voor schijn. en de Presbyteriaanse kerk in VS (Van onze kerkredactie) NEW YORK Volgens wel ingelichte kringen wordt de Ver enigde Presbyteriaanse Kerk in Amerika bedreigd met belangrijke afscheidingen, indien het al niet tot een grote scheuring komt. De oorzaak van deze crisis is een nieuw belijdenisgeschrift, de „Ge. loofsbelijdenis van 1967", die op de synode van Columbus (Ohio) in mei in principe is aanvaard De Verenigde Presbyteriaanse Kerk, die met drie en een half miljoen gemeenteleden tot de grootste kerken van de Verenigde Staten behoort, aanvaardde de belijdenis met Beroem n eswerk NED. IIERV. KERK tegen 110 stemmen. Classes en synodi kunnen nu nog allerlei bezwaren ia brengen, die door een commissie vj vijftien theologen zullen worden ot derzocht. Op de synode van Boston i 1967 zal dan de definitieve telqj worden aanvaard. Van orthodoxe zijde is echter kritiek geleverd op deze belijdi die de eerste is in presbyteriaai kring sinds de Westminster-confesi van 1647. Zij spreken van een ontc laatbare modernisering. Hun voi naamste kritiek geldt de wijze, wai op over het gezag van de Bijl wordt gesproken. Deze zou in plaa' van als het onfeilbare Woord van Go worden behandeld als een „normati» getuigenis" van de openbaring. Verder merkt men onder andere Oj dat de kerk te zeer wordt gezien al een sociale organisatie ter bevordi ftn 1 ring van raciale en economische gefe ee rechtigheid. Ook mist men de theolo fet b( gische fundering van de presbyteriaai .,-oe se kerkinrichting, wat een eerste sta^ J zou zijn tot samensmelting met kei ob^r ken van andere structuur. ^rojec Niet ernstig? GEREF. KERKEN Aangenomen naar Lisse: A. v. d. Wou- de te Borne (Ov.), die bedankte voor Boornbergum-Kortehemme. Bedankt voor Zuidland-Abbenbroek (toez.): C. E. v. d. Broek te Nieuwleusen (Ov.). Benoemd: tot evangelist te Giethoorn en Steenwij'k door de classis Emmeloord en de kerkeraad van Steenwijk: F Kopmeines te Amsterdam. CHRIST. GEREF. KERKEN Aangenomen naar Zuidland-Spij-kenis- se: kand. C. Bos te Nunspeet, die be- dankte voor Klundert. Bedankt voor Driebergen en voor Urk: H. v. Leeuwen te Rotterdam-W. LEII Leidende figuren van de Verenij Presbyteriaanse Kerk menen, dat eenheid van de kerk niet eri wordt bedreigd, al zullen enkele meenten waarschijnlijk tot uittred! besluiten. De leider van de oppositie, Edward Stimson uit Omaho, zegt, dai| 250 collega's achter hem staan, uitspraak van dr. Carl Mclntire, p sident van de ICCC en predikant i de zeer kleine Bijbel Presbyteriaan! Kerk. die zich in de dertiger jarï afscheidde, dat een derde deel tot i helft op het punt staat uit de Ve enigde Presbyteriaanse Kerk te trede! wordt echter algemeen voor overdrl ven gehouden. MOSKOU Het Russische rege ringsblad Izvestja heeft kritiek gele verd op verscheidene Russische schrijvers en op twee literaire tijd schriften, omdat zij al te veel aan dacht besteden aan de negatieve kant van het leven in de Sowjetunie. Sommige schrijvers en vooral de jon geren houden zich hoofdzakelijk bezig met het tonen van de donkere zijde van de werkelijkheid. Hierdoor,, is een ver minkt beeld van het Russische leven ontstaan, aldus het blad, dat de populaire auteur Vasily Aksenov en Alexander Solzhenitsin van „negativisme" beschul digt. De laatste schreef ..Een dag uit het Oudste kruiskerk gerestaureerd BLOKZIJL Bij de restaura tie van de eerste kruiskerk in ons land, de hervormde kerk van Blokzijl (kop van Overijssel) zijn nogal wat aardige ontdekkingen gedaan. Zo kwam bij het af breken van een gevel een loden koker te voorschijn, waarin een herinneringsgeschrift aan de res tauratie in 1902. De kosten be droegen toen elfduizend gulden. Zes maanden was men bezig. De synode droeg f 500.- bij in de kosten en het rijk f 750.om dat deze kerk de eerste kruiskerk was. Ook kwam er bij de restau ratie. die op het ogenblik wordt gedaan een raam te voorschijn van glas met zandsteen, dat even als een raam in een andere ge vel in 1902 was weggewerkt. mogelijk zijn geweest, indien de atoombommen op Hirosjima en Nagasaki niet waren afgeworpen". Volgens Iwata heeft de Japanse minister van oorlog, generaal Anami, op eigen gelegenheid getracht de ca pitulatie te verhinderen. Toen gene-i 7-777* 7 raai Anami hoorde, dat de keizer de f-f /57-I) ri 17 77 rf 1'ftll ftP overgave toch zou afkondigen, huilde UCf IIULUlg LUIL LLV hij, om vervolgens de hand aan zich 17*77 7 zelf te dun. Vier Japanse opper klUderkrUlStOCht officieren besloten de keizer te belet ten de radio-toespraak te houden. LONÏ3EN In de Kersttijd van di hij op 16 augustus de capitu- jaar hoopt het reisbureau van de Britse kerken de tocht voor de jeugd naar het Heilige Land te organiseren, die er tot nog toe is geweest. Ruim duizend jongens *n meisjes van 14 tot 20 jaAr kunnen iaan deze tocht deelnemen. Het hoog tepunt zal het zingen van Kerstliede- latie aan het volk bekend wilde ma ken. Zij wilden het keizerlijke paleis eerst isoleren en het daarna bezetten, evenals het gebouw van de Japanse nationale radio-omroep. Vervolgens zouden zij de keizer „helpen" bij het voortzetten van de oorlog. aalt verdei voorbereidingen trof om harakiri Ruim te va arders moeten na vlueht eerst rusten WASHINGTON - Het Amerikaanse Bureau voor lucht- en ruimtevaart heeft meegedeeld dat de kosmonauten Gordon Cooper en Charles Conrad na hun komende ruimtetocht van acht dagen gedurende elf dagen zullen worden afgezonderd. Dit isolement is bedoeld om de mannen goed uit te laten rusten, een gedetailleerd verslag te laten uitbrengen en om medisch te worden getest. Volgens de Nasa kreeen de ruimte vaarders McDivitt en White, van de Gemini-4. onvoldoende gelegenheid Om op verhaal te komen. Na een ontvangst in Washington werden zij met vice-president Humphrey naar Pa rijs gezonden om tegenwoordig te zijn op de luchtvaartsalon. STOP'NTIJGER IN UWTANK! leven van Ivan Denisovitsj", waarin het bestaan in een Russisch arbeidskamp wordt beschreven. Izvestja drukte een brief af van een groep taxichauffeurs in Jalta aan Akse nov, waarin zij zich erover beklagen dat hij in een van zijn verhalen een te zwart beeld van hen geeft. „Joenost", het blad dat dit verhaal had gepubliceerd, was niet altijd zorgvuldig bij de keuze van zijn kopij, aldus Izves tja. Het toonaangevende blad „Novy Mir", dat veel omstreden stukken heeft gepu bliceerd o.m. de memoires van lij a Ehrenburg werd door het Russische regeringsorgaan er van beschuldigd een bijzondere voorliefde voor negatieve werken te tonen. Hulp voor Duitse christenen in Russisch-Azië DETMOLD In Russisch Azië le ven nog altijd duizenden Duitsspre kende lutheranen van Russische na tionaliteit. Het zijn nakomelingen van Duitse immigranten, die zich twee honderd jaar geleden op uitnodiging van Katherina de Grote vestigden aan de Wolga, de Zwarte Zee en in de Kaukasus. Tijdens de tweede wereldoorlog werden zij uit hun woongebieden ver dreven en sindsdien leven zij in ver strooiing in Russisch Azië. Middelpunt van hun kerkelijk leven is de ge meente in Zelinngrad (Kazakstan), waar ds. Euaen Bachmann resideert, de laatste overaeblevene van de eens tweehonderd Duitssvrekende predi kanten in de Sowjetunie. Er is in Duitsland een comité ge vormd, dat zich het lot van deze lutheranen aantrekt. Zoals ds. Alfred Kürchaer op een vergadering van dit comité in Heidenoldendorf (Lippe) aan de pers meedeelde: JWlj zullen niets onbeproefd laten, om een verde re vereenzaming van deze christenen in de diaspora te voorkomen. t In Wolverhampton in Midden-Enge- lnda is het zondagavond voor de derde achtereenvolgende dag tot incidenten ge komen tussen blanken en West-Indiërs. Twee blanke vrouwen liepen steekwon den op. (Van onze kerkredactie) RIGA/TALLINN De orthodoxe kathedraal van Riga is onlangs omge bouwd tot een planeta rium met zalen voor bio scoopvoorstellingen. ver gaderingen en een res taurant. In Valmiera is de Sint Simaniskerk, da terend uit 1283. veran derd in een concertzaal, waardoor deze stad haar laatste kerkgebouw ver loor. Het zijn enkele voorbeel den van dc huidige situatie In Estland en Letland, twee protestantse landen, die sinds de oorlog deel uitma ken van de Sowjetunie. In Letlandse emigranten- kringen in Stockholm zijn enkele vergelijkende cijfers gepubliceerd over de situa tie in Letland. In 1939 wa ren er 300 Lutherse predi kanten; nu nog maar 110. In de gemeente Cesis werd in 1939 104 maal gedoopt, er werden 83 lidmaten beves tigd en er waren 106 chris telijke begrafenissen. Voor 1962 waren deze cijfers res pectievelijk 2,0 en 7. Vele gemeenten, die niet in staat zijn, om een eigen predikant te onderhouden, nemen predikanten van an dere gemeenten aan voor hun kerkdiensten, die soms grote afstanden moeten lo pen om de diensten te kun nen leiden. Toch zijn er nog 250 gemeenten in Letlana, die bediend worden door 110 predikanten. De Lutherse Kerk van Estland heeft eveneens 110 predikanten. die moeten zorgen voor kerkdiensten die in 168 kerken en kerkza- len worden gehouden. Even min als in Letland kan men hier met enige zekerheid zeggen, hoeveel leden de kerk telt. Zelfs de leider van deze kerk, aartsbis schop dr. Jaan Kiivit durft het niet te zeggen. Uitgaande van de vrijwil lige bijdragen komt men tot 350.000 lutheranen in Est land. Gaat men echter uit van de aantallen, die voort komen uit de registratie van de kerkelijke ambtshande lingen, dan moeten er zeker wel 700.000 leden zijn, zo vertelde de aartsbisschop tijdens een bezoek aan Duitsland. De diepe sporen, die de oorlog in deze landen heb ben nagelaten zijn nagenoeg verdwenen, ook 'in het ker kelijk leven. Slechts uit eigen middelen hebben de kerken alle beschadigde en een deel van de verwoeste kerken weer opgebouwd. Daar komen dan nog de verdere lasten bij, zoals de salarissen, beurzen, renten, belastingen, zei de aartsbis schop bij dezelfde gelegen heid wel enigszins trots. Aan de andere kant is de anti-godsdienstige propa ganda scherp. Het dagblad Skolotaju Avize van Riga schreef onlangs over in structies aan onderwijzers. De leerlingen moeten op stellen maken over onder werpen als: Het standpunt van mij en mijn klasgenoten tegenover de godsdienst. Wat zou ik doen, als ik zou merken, dat een van mijn klasgenoten godsdienstig was. Heb je je ooit tegen de godsdienst verzet en wat gebeurde er toen? Je moe der gaat naar de kerk. maar wat denk je zelf van God? Nog onlangs werden drie kinderen in een kostschool geplaatst, omdat de ouders „de zielen van de kinderen bedierven, door ze vol te stoppen met godsdienstig bijgeloof". Brieven die niet zijn voorzien van naam en adres kunnen niet in behandeling worden genomen. Geheimhouding is verzekerd. Vra gen die niet onderling met elkaar in verband staan moeten in af zonderlijke brieven worden ge steld. Per brief dient een gulden aan postzegels te worden ingeslo ten. Vraag: Op l januari ben ik 1 Den dienst gekomen als vertegenwoordigd^,rPi, met een proeftijd van zes maandei^. Op 3 juli werd ik op staande vod ontslagen met onthouding van looiden' auto- en onkostenvergoeding over dj Schi laatste week, waarin ik gewerkt hel Tevens werd mij de vakantietoesla over het half jaar geweigerd. Mondi ling werd mij als reden van ontsU. opgegeven dat er een paar ordering waren teruggekomen wat overigeni In onze branohe normaal is. Op mijl, verzoek werd geen ontslagbewijs ge-*- geven. Graag zou ik van u vernemer of het mij toekomende geld alsnog tl vorderen is. Antwoord: Het ontslag was onrecht! matig want de wettelijk toegestan» proeftijd was reeds lang verstreken, U moet het niet aanvaarden, nielr accepteren, niets tekenen, opnieuw aanbieden, het get arbeidsbureau waarschuwen. Wend Kal tot uw vakorganisatie. Spoed is Reestraat wenst. jjk Vraag: Wij zijn in het bezit van eea penning van 1760. Op de voorzijde staat de Nederlandse leeuw en dij pje waarde 7 Gl. er om heen ..Concordiii qci Res Parvae Crescunt". aan de achterj, zijde een steigerend paard en eesJe"°( ruiter met geheven zwaard, en daar Uei onder de Nederlandse leeuw in hdiorgel klein, waar omheen ,,Mo. Aur. ProStotij Confed. Belg. Transisal". Nu wal Dei mijn vraag: Wat voor munt is dat eijLUre heeft deze nog waarde? Scl Antwoord: Volgens de beschrijving fcs het een gouden munt van Overijs-r1*^ sel (Transisalania) van zeven gulden. Set een zogenaamde halve gouden rijder, u.. De waarde hangt sterk af van de staat, waarin de munt verkeert. Etz zo goed als stempelnieuw exemplaai De is te stellen op 250. een stuk met groei geringe slijtage op 200, een normaal De gebruikt exemplaar op 125. Nauw-geicc keurige opgave is onmogelijk. Di f enoemde bedragen vormen een rede- ijk gemiddelde tussen de niet geheel vaststaande handelsprijzen en de in koopprijzen van de handel. Vraag: Sinds 1921 heb ik rentezegeli geplakt. Nu zijn de rentekaarten inge leverd. Krijg ik nu het geld terug? Antwoord: Ingaande 1 januari 196! is de invaliditeitswet gedeeltelijk ge liquideerd. Afkoop van rentezegel! geschiedt, wanneer iemand jonger ii dan 35 jaar of zo weinig zegels heef! geplakt, dat hij bij het bereiken van de leeftijd van 65 jaar niet meer dan 60 per jaar zou trekken. Die afkoop kan pas beginnen wanneer de ar beidsongeschiktheidswet is ingevoerd en dan duurt het nog een jaar of zeven eer de gehele afkoop voltooid zal zijn. U valt echter niet onder deze categorie. Aangezien u zo lang zegeb heeft geplakt, zal uw uitkering krach tens de A.O.W. worden aangevuld met een ouderdomsrente waarvan d« grootte afhankelijk is van het aantal geplakte zegels. Iemand, die veertil jaar zegels heeft geplakt, krijgt ee» rente van 265 per jaar. Vraag: In het voorjaar zijn de bijen In de omgeving weer gaan uitvliegen. Dit is op zich zelf niet erg. maar zij bevuilen het wasgoed. De bijenstal i» in een achtertuintje gebouwd, die ingesloten is door huizen, dus binnen de bebouwde kom. Is het nu mogelijk schadevergoeding te krijgen? Of ie het mogelijk het bijenhouden te ver bieden? Antwoord: Dit is een zeer moeilijke kwestie. Veelal zijn er gemeentelijke verordeningen die dit regelen. Er wordt bijvoorbeeld dikwijls een mi nimum-afstand van de openbare wel van 30 meter aangegeven. Voordat u optreedt, is het beste te informeren of! er een verordening is. die het bijen- houden binnen de bebouwde kom verbiedt of regelt. Ook dan is het nol zeer moeilijk te bewijzen dat het vuil afkomstig is van de bijen uit di bijenstal. De bijen scheiden dit vuil bijna alleen af op de zogenaamde reinigingsvlucht, die na de winterriut zehouden wordt. Misschien is de bijenhouder genegen de stal te ver plaatsen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1965 | | pagina 2