j Zomerbloeiende De geschiedenis van het Keulse water Blad heesters SPUITBUS: niet meer weg te denken uit het leven KIP-SLA in de zomer Spaanse omelet Weegschaaloorlog om volslanke meterdames Uw ervaringen als U 65 wordt ffl EENS? ZATERDAG 14 AUGUSTUS 1965 In het jaar 1725 vestigde de heer J. Feminis zich in Keulen, waar hij een kleine zaak oprichtte voor vervaardiging van een soort ,,wonder-water". Hij beweerde dat hij het recept gekregen had van een oosterse monnik, doch in werkelijkheid had hij eenvoudig de for mule van het ,,aqua de Regina" teruggevonden en aangepast. De neef van Feminis, Jean-Marie Fari- na, werd in de zaak op genomen en samen zorg den zij er voor dat het „aqua Colonienssis" po pulair werd. Jean-Marie, die de zaken in Keulen zo goed zag gaan, vertrok naar Parijs om daar zijn geluk te beproeven. Ce- luk had hij inderdaad; via Madame du Barry werd het Keulse water geïntroduceerd aan het hof van Lodewijk XV. Weldra werden te Versailles al het linnen en de zakdoeken in het „wonderwater" ge- drenkt. Het werd zelfs ge dronken, men beschouwde het als een onfeilbaar middel tegen scheurbuik en zee ziekte! Uit een aankondiging van die tijd lezen wij dat „dit water, dat zowel voor uit wendig als inwendig gebruik is, verkrijgbaar is bij de heer Brouet tegen dertig stuivers per fles". Dat was wel prijzig voor die tijd, maar het echte Keuls water was zijn geld wel waard. De formule van Jean-Marie Farina voor het wonderwater luidde: voor dertig liter alcohol van ne gentig graden, een kilogram irissen, vijf kilogram ros marijn, tien kilogram melis (citroenkruid.) In het begin van de negen tiende eeuw werd eau de co logne ook aangewend voor de hygiëne van het lichaam. Napo léon waste er zich iedere mor gen mee; althans zijn kamerdie naar goot het uit over zijn hoofd en schouders, en wreef daarna de keizer in. Dit was de beste tijd van het Keulse water. Heel Europa In 1806 trok Jean-Marie Fari na zich uit zijn zaken terug, en gaf de teugels over aan zijn neef Jean-Antoine. Deze vestig de zich in Faubourg Saint-Ho- noré nr. 217, van waaruit zijn produkten doorheel Europa verzonden werden. Napoléons geliefde, Josephine de Beauharnais, prefereerde echter zware parfums boven het Keulse water. Toen Marie-Louise de troon besteeg, kwam het Keulse water opnieuw in de gunst van de dames. Samen met de opoponax, het Water der Schonen, de Tranen der Dage raad en het Water van de Heili ge Alliantie, was het één van de zeldzame parfums die tijdens de eerste helft van de negentiende eeuw door de dames uit de be tere standen werden gebruikt. Ook heren De heren gebruikten het Keuls water bij het verzorgen van hun haar en voor het par fumeren van hun „neusdoeken". Dit alles had ook economische gevolgen. In het bekken van de Middellandse Zee ontwikkelde zich een nieuwe cultuur, nl. van de aurantiacceae (sinaasappel- achtigen). die nodig zijn voor de vervaardiging van eau de co logne. dat nog steeds erg prijzig was. Het bevatte dan ook stimu lerende bestanddelen voor de spieren en antiseptica voor de ademhalingsorganen: sinaasap pel, thymus, citroen, bergamot... Zachte zeep Zeep „a l'eau de cologne" wordt al lang verkocht, het had echter niets weg van de geur van echt Keuls water; tegen woordig wél. Nu de scheikundi gen het probleem hebben opge lost, kunnen de dames genieten van de voordelen van een zach te zeep met een geur die niet alleen „echt" is. maar ook al de typische eigenschappen van Keuls water bezit: tonisch, bac- teriëndodend en verfrissend. De uitvinding van J. P. Femi nis heeft aldus de weg afgelegd van de kaptafel van Madame du Barry naar de badkamer van de moderne vrouw. De kapster legt de laatste hand aan uw haar: „Haarlak mevrouw?" U knikt en even later daalt via de spuitbus een onzichtbaar waas op uw hoofd, dat zich als een net over uw haar heen „kapselt". Dat is niets bijzonder, we kennen allemaal wel de spuitbussen met haarlak, en niet alleen met dat, maar ook met deodorants, antizonnebrand- middelen, desinfecterende middelen, kosmetische produkten, parfums, stijfsel enz. Er zijn zelfs spuitbussen met kunstsneeuw: witte voor de kerstboom, gekleurde voor decoratie-doeleinden. We kunnen de spuitbussen niet meer uit onze samenleving wegdenken. Toch is het nog maar twaalf jaar geleden dat het eerste produkt in een spuitbus in Nederland op de markt kwam; een insectenbestrij dingsmiddel. De spuitbus (aerosol) bracht zelfs een nieuw beroep met zich mee, nl. dat van „aerosol- laborant", die op basis van het diploma chemisch analist een speciale opleiding tot aerosol-expert krijgt. We denken er eigenlijk niet zo over na, maar hoe werkt zo'n spuitbus eigenlijk? Het is toch wel eens interessant om te weten, hoe dat precies in elkaar zit. In de bus bevindt zich het produkt plus een hoeveel heid gas, waarvan een gedeelte vloeibaar is. Drukt men op het drukknopventiel in het deksel, dan wordt een deel van de inhoud naar buiten „geslingerd" in de vorm van een gerichte vernevelde straal. Er zijn ook al variaties op dit grondprincipe bedacht. De druppelgrote b.v. van de vloeistof kan variëren van een heel fijne damp tot een grote sproeikegel. AIIp rirhtinnpn spuitbus te geven. Zo wil men noem maar op; maar ook omdat y in de toekomst op spuitbussen het niet geheel ongevaarlijk is Ook zijn er bussen die per een uniforme tekst, waarin ver druk een afgepaste hoeveelheid meld staat dat de verpakking vloeistof spuiten, de dikte van onder druk staat, bij kamertem- een stroompje schuif of pasta peratuur moet worden bewaard (denk aan de banketbakkers!) en buiten het bereik van kinde kan worden geregeld. Tegen- ren moet worden gehouden. Er - woordig zijn er zelfs spuitbusjes zal ook een waarschuwing op de YaarjR*5 aPPai"aat *f. maar men j- ij„i -ii- -houdt ton slotte nok ,t»pen lnri- Eisen Niet dat het een „levensge- houdt ten slotte ook geen luci fer bij een fles wasbenzine. Gooi de spuitbus liever altijd weg in het vuilnisvat. De over heid houdt zich ook bezig met el en wee van de spuitbus; IS HET eigenlijk zo won derlijk dat ons verlan gen naar winter- en vroege voorjaars- bloeiers, alsmede naar bes- dragende heesters in de herfst groter is dan onze be langstelling voor zomer bloeiende soorten? Onze vas te planten staan immers nog in volle luister, terwijl het éénjarige zaaigoed zijn best doet ze nog te overtroeven in kleur en fleur. Tot we ineens in park of plantsoen kleur ontdekken in een heester- groep en gaan beseffen dat in deze levende stoffering in zomer en nazomer toch ook de nodige afwisseling be staat. Vormt de vlinderstruik Buddleia niet een der glans punten van de zomerbloei? Haar lange bloempluimen met bloemen en geur als van de ouderwetse heliotroop, vormen daarom niet alleen een attractie, maar niet in het minst om de aantrek kingskracht die de welrie kende witte, lila, lilarose, violette of purperkleurige sierlijke pluimen hebben op vlinders en bijen, die er de gehele dag omheen zwermen en haar de bijnaam „vlinder struik" hebben gegeven. Een Buddleia in de tuin vormt een ongemeen boeiend schouwspel, nauw verweven met zon en zomer. Vooral op vochthoudendc, vruchtbare grond in de volle zon, wordt deze heester een groot succes. Ongesnoeid kan ze zeer hoog en houtig op groeien, met op de duur al leen bloemen in de toppen. Daarom is het gewenst er in maart flink het mes in te zetten. We geven er weer model aan en meestal zal on geveer tot op de helft in- snoeien wel voldoende zijn. De Buddleia wordt geplant in de rusttijd, tussen eind oktober en eind maart, al naar gelang van het weer. Elke boomkweker kan een mooie kleurvariatie bieden. Schapekop maar nogal breed uitstoelt en dus tamelijk veel ruimte be hoeft, is Hydrangea paniculata grandiflora, in de wandeling „schapekop" genoemd door haar brede piramidale bloempluimen, enigszins in die vorm. De crème bloemen zijn steriel en verkleuren la ter enigszins rose. Het is een opvallende bloeier, waar je niet achteloos aan voorbij gaat en die het ook als „soli tair" op een gazon goed doet. Ongehinderd door andere heesters zal ze zich tot een mooie ronde, tot 1 Vz meter hoge struik ontwikkelen. Door deze Hydrangea elk voorjaar in maart kort in te snoeien, gerust tot minder dan de helft, zal ze elke zo mer ongeveer de zelfde hoogte bereiken, met aan merkelijk grotere bloemen dan bij niet snoeien. Insnoeien Van de aan haar verwante Hortensia behoeven we U weinig meer te vertellen. Vooral in ouderwetse tuinen komen deze uitbundig bloei ende heesters met hun enor me witte, rose of blauwe bloemschermen, nog vrij veel voor. Zelfs de vele regens konden hen niet deren en ze zijn deze zomer mooier dan ooit. Wist U dat U er goed aan doet in de voorzomer, zodra er knop in zit, bloem- loze scheuten kort in te snoeien? Daaruit vormen zich het volgend jaar zeker bloemscheuten. Een verrukkelijke afwisse ling van deze vrij afgezaagde heester, vormt haar zusje Hydrangea serrata met vlakke bloeischermen. in het midden wit en omzoomd door grote rose of blauwe steriele randbloemen, met als tegenstelling Hydrangea ser rata acuminata, waarbij juist de hartbloemen blauw en de randbloemen wit zijn. Gaat IJ anders eens in de vakantie op een boomkweke rij kiiken en U zult smullen van de variatie die er onder de zomerbloeiers te vinden A. C. MULLER-IDZERDA Roken slecht voor baby Wist u dat roken voor een moeder die haar baby zelf voedt héél schadelijk is voor de baby? Nicotine gaat nl. in de moeder melk over en heeft op baby het zelfde effect als op een volwas sene: het prikkelt het vegetatie ve zenuwstelsel. De moeder die aan roken ge wend is, heeft daarvan meestal weinig last, maar de baby is daartegen niet gewapend. Het gevolg kan dan ook zijn dan de baby onrustig is. slecht slaapt, de eetlust verliest en moeilijkheden met de vertering krijgt. U begrijpt al wel dat het ver uit de voorkeur verdient het ro ken te staken zo lang u baby zelf in de handel waarmee in alle spuitbus komen: niet in de bus- richtingen kan worden gespoten prikken of boren, voor de spuitbus met een insec- tenverdelingsmiddel voor huis- PoDLllsir houdelijk gebuik, is het frisse aromatische geurtje dat aan de- De spuitbus is erg populair; ze vloeistof is toegevoegd. Zoals wij Nederlanders verbruiken op zullen aan een reeks eisen u ziet, zit er nog heel wat aan het ogenblik per jaar ongeveer moeten voldoen voordat zij op die spuitbus vast! Er is zelfs vo- twaalf miljoen spuitbussen. Ten de markt mogen verschijnen, rig jaar een koninklijk goed- slotte een vriendelijk verzoek: Het gaat allemaal nog wat lang- gekeurde Vereniging van Ne- gebruikt u op het strand een zaam. men heeft kennelijk niet derlandse Fabrikanten en Toe- spuitbus met antizonnebrand- de overweldigende ontwikkeling leveringsbedrijven van Aerosols middel, gooi hem dan niet weg var> do spuitbus kunnen voor- - - - zien. Wij weten van deze zaken zo niets af (nu misschien een beetje) als wij met vakkennis de spuitbus hanteren om ons zelf, ons meubilair of ons huis te verfraaien. opgericht. De vereniging is aan- als hij leeg is. Niet alleen omdat gesloten bij twee internationale het strand al rommelig genoeg instanties op dit gebied. Zij is met allerlei flessen en scher- heeft onder meer tot doel de ven .lege zakken of half gevuld consument verantwoorde voor- met aUelei etenswaren, touw, lichting over het gebruik van de papier. sigarettendoosjes en Een recept van kip-sla: Een kilo kippepoelet, een stukje ui, wortel, peterselie- stengels. een laurierblaadje of stukje foelie, een kilo aardappe len, twee a drie appelen, een groene paprika, een dl. slaolie, halve dl. azijn, vijf eetlepels slasaus, zout, peper (ui), kom kommer, tomatenpuree of papri kapoeder. Het kippepoulet wassen en) opzetten in ruim kokend water met zout, verse en gedroogde kruiden. In ca. twee uur gaar koken en af laten koelen. De aardappelen koken en eveneens laten afkoelen. Een sausje ma ken van olie, azijn, slasaus, pe per (en geraspte of fijngesnip perde ui). Appelen schillen, van klokhuis ontdoen, in blokjes snijden en meteen met de sla saus vermengen. Paprika was sen en van steel, zaad en zaad lijsten ontdoen. Paprika, kippe- vlees en aardappelen in kleine stukjes snijden. Peterselie was sen en fijnsnijden. Paprika, kip, aardappel en peterselie met de slasaus vermengen en sla op smaak afmaken. Doe de sla in een platte schaal en garneer met schijfjes komkommer, toma tenpuree of paprikapoeder. Smoor in hele boter een ge»nip> perd uitje en wat fijn gesneden knof look. Klop per persoon één ei met zout, paprikapoeder, worcestersauce, stukje tomaat en een restje gare dop erwtjes. Voeg tot slot geraspte kaas toe (re ken per persoon een lepel) en wat gehakte peterselie. Giet dit omelet- mengsel op de gesmoorde uitjes in de koekepan en bak daarna de omelet met een deksel op een zacht vuurtje voorzien van een asbest plaatje zo lang tot de eieren gestold zijn. Tussen de verkeerscommis- saris van New York, Henry Barnes en de vakverenigings leider Herbert S. Bauch van de plaatselijke afdeling van de bond van transportarbei ders is een weegschaaloorloe uitgebroken. Bauch, wïenj bond de 200 dames vertegen woordigt, die controle uit oefenen bij de parkeermeters van New York, heeft de com missaris ervan beschuldigd, dat hij in strijd met de bil lijkheid meterdames ont slaat, omdat ze te dik zijn. Hij betoogde dat aan tien van deze dames ontslag is aangezegd, omdat zij volgens de verkeerspoli tie tijdens haar diensttijd nie' genoeg zijn afgevallen Ik zou graag zien, dat alle vrou wen in de stad zouden opstaan dat slechts twee van de dame- zullen worden ontslagen en dat zm 23 kilo te zwaar zijn. Een van hai zou meer dan 113 kilo wegen Maar inplaats van al te vallen vervolgde Barnes, zijn deze vrou- .ven aangekomen Knap Op proef Buddleia davidii, de Barnes zegt, dat beide voor z maanden op proef zijn aangen men op voorwaarde, dat zij har best zouden doen om af te valle Ze zijn verschillende keren ge waarschuwd. aldus Barnes, dat zij geen aanwinst voor de verkeerspo litie zouden zijn, als zij bleven aankomen. uitverkoren om met Barnes te poseeren voor publiciteitsdoelei i den zo knap is zij. Volgens de vakverenigingsleider lijkt deze meterdame precies op Kim Novak. Hij merkte op. dat een andete meterdame. die te zwaar zou zij de maten van een mis; Universe heeft Mode voor de tennisters Het Franse weekblad „Elle' gunt ons een blik op de tennis- stijl", een modebegrip dat een verzameling jeugdige en zee sportieve kleding omvat, mei nis hoofdkleur wit. Korte witU iassen met een smal marine blauw streepje en met bijpas sende pantalon, jersey jurken met polo-bovenstuk en plissé- rok. sweaterachtige blouses die op plooirokken worden gedra- 7en en met marineblauw zijn af gebiesd, korte gebreide jurker met ribeffect of kabelsteek, af gezet met contrasterende bie zen en ceintuurs, rechte witte wollen overhemdjurken: ziehier enkele suggesties inzake de ten- nis-stijl. „Wanneer je nog enige jaren van je vijfenzestig ste verwijderd bent, zie je die dag met vreugde nade ren, omdat je dan de heer lijk-; vrijheid tegemoet gaat; maar als je chef zo tussen je vierenzestigste en vijfenzestigste tegen je zegt: „Nu moet je die spe ciale klusjes maar eens door je opvolger laten doen"; dan krijg je toch wel het gevoel aan de kant te worden geschoven'', be gint de heer W. v. d. E. te D. zijn brief. t oen het bij mij dan ook zover was, viel het me niet mee. Al spoedig kreeg ik het verzoek van de zaak of ik voor halve dagen wilde te rugkomen voor licht maga- zijnwerk. Aanvankelijk voelde ik er niet veel voor om weer in dienstverband te komen, maar ik heb het toen drie maanden geprobeerd. Het be viel me buitengewoon goed. ik doe het nu al bijna drie jaar. Je hoort en ziet eens wat, je voelt je nog niet hele maal uitgeschakeld, je kunt nog eens lachen, en je kunt nog eens mopperen: kortom je wereldje is nog niet zo be krompen. Ook omdat wij beiden nog een goede gezondheid hebben, kan ik niet anders zeggen, dan dat we een prachtige oude dag hebben." Open oor „Aan de kant geschoven?" vraagt mcj. E. v. E. te d. H zich af. Neen, in ger>n geval Er is juist zoveel te doen voor anderen, een bemoedi gend woord, een open oor; je kunt nu zoveel tijd aan je naaste geven. Wat het gaan naar een bejaardentehuis be treft: Ja, aan de ene kant zou ik wel willen, nu ben je aan gewezen op hulp die vaak moeilijk te krijgen is. Aan de andere kant, heb ik het thuis nog zo fijn; van het alleen zyn heb ik gelukkig geen last." Mevr. A. H. te S. verloor vorig jaar haar man en is nu in een rusthuis: „Ik ben hier nu in dit tehuis waar ik heel blij om ben; de verzorging is er prima. Vaak wordt ik door een van mijn kinderen afge haald om een daagje naar hen te gaan Het valt niet altijd mee om alleen te zijn, daarom ben ik God dankbaar dat Hij mij de kracht tot verder leven geeft." Voorbereiden De heer W. E. te d. H. vindt: „Een pensionering komt niet zomaar uit dc lucht vallen; men heeft zich er jaren op voor kunnen bereiden. Toch sta je als 't dan zover is nog even vreemd te kijken: wat nu? Maar er valt nog van alles te doen, karweitjes voor moeder de vrouw, de tuin op knappen. boodschappen Wij hebben geen behoefte om in een rusthuis te gaan. daar voelen wij ons veel te jong voor. Wij kunr.en niet be grijpen dat wij onder bejaar den worden gerangschikt!" aldus een optimistische heer E." Vooruitzicht „Het is voor mij een blij vooruitzicht over enkele maanden vijfenzestig te wor den. Het lijkt mij heerlijk straks niet meer aan werk uren gebonden te zyn en he lemaal de tijd voor ons eigen huishoudinkje te hebben" schrijft mej. G. S. te J. „Ik verzorg mijn invalide moeder van vierennegentig jaar en nog een zenuwpatiënte, die beien nog wel gezond zijn maar toch wel zorgen mee brengen. Ik hoop dat we alle drie zolang mogelijk uit een rusthuis of inrichting kunnen blijven. Ik schreef boven in mijn brief „blij vooruitzicht", maar is het niet dat: om vijfenzestig jaar lang blij en gelukkig te kunnen leven, zal vraag en antwoord 1 van on ze Heidelberger Catechismus ons deel moeten zijn. Ik zou alle mensen toe willen roe pen, voorzover ze dit nog niet gevonden hebben„Zoek eerst het goede deel dat alleen onze Here Jezus ons kan schen ken, en alle andere dingen komen dan vanzelf goed. Dan doet het er niet toe of we zeventig of tachtig of negen tig jaar worden: Want het einde zal vrede zyn." Dagtaak „De eerste weken van mijn pensionering beschouwde ik maar als vakantie" schrijft de heer D. D. te R. Toch viel het mij niet mee, maar al spoedig kreeg ik het verzoek zitting te nemen in de kerke raad. Dat heb ik direct aan vaard, en daar ik dus vee' vrije tijd heb, doe ik buiter kerkeraadsvergaderingen er huisbezoek, ziekenbezoek, be jaardenbezoek, ben ik bij blij 'Ie en droeve gebeurtenissen en al met al heb ik bijna eer volledige dagtaak. De maat schappij mag mU dan na mijn vijfenzestigste jaar niet meer nodig hebben, God kan niet genoeg arbeiders in Zijn wijn gaard gebruiken." Mevr. G. B. te d. H. is vijf enzestig jaar maar voelt zich nog niet oud, zoals zij schrijft. „Myn werk doe ik nog altijd zelf, ik kan flink lopen, daar ben ik de Here dankbaar voor. Men moet niet te gemakkelijk worden en zeggendat kan ik niet meer. Dat zeggen sommi gen veel te gauw. Mijn man is tien jaar geleden gestorven en mijn kinderen wonen alle maal buiten de stad. Mijn vrye tijd gebruik ik om te evangeliseren en daar word je niet moe van." Veilig De heer J. H. te H. schrijft: „Als je jong bent denk je niet zo over het ouder worden. Je probeert een positie te ver overen, raakt verloofd, gaat trouwen en krijgt kinderen. Dat gaat zo jaren, de kinde ren worden groter en opeens komen ze thuis met hun ver loofde. Na verloop van tijd gaan ze trouwen, de eerste baby komt en dan hoor je opeens: „Je bent opa gewor den!" Opa, ik vond het echt niet prettig toen ik dat hoorde, en dacht „opa", ik voel me nog zo jong. En nu ben ik al bijna aan mijn pensioen toe; ik zou dan nog best wat bij willen werken, een paar uur per dag. Ik heb wel eens ge dacht, ik wilde dat ik nog tien jaar jonger was, maar als dat zou kunnen, dan ver strijken die jaren toch ook weer en je wordt toch ouder als je blijft leven. Het is daarom heerlijk dat wij in God geloven, zodat het ouder worden en het vertrek van de aarde toch eigenlijk geen probleem meer is Jezus Christus heeft voor ons vol- iaan, en onder Zijn hoede zyn vij veilig." Het viel ons op dat al de >rieven een positief geluid aten horen, en dat onze be iaarden (mogen we u on- lanks dat u zich zo jong voelt, 'och zo noemen?) zo bly en dankbaar gestemd zijn voor hetgeen zij dagelijks ontvan gen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1965 | | pagina 17