E
Alles goed en wel
Verhouding tot Wereldraad
blijft heet hangijzer
«Ta
«E
GEREF. OECUMENISCHE SYNODE
Weer contact
met kerken
in Indonesië
Israël vergoedt
oorlogsschade
van Duitsers
rïïTn
Christen-zijn betekent
Puzzelhoek
SMAfl
„m tenten wonen
UYCKSi
Lange bedevaart met
ezel naar Jeruzalem
Een woord voor vandaag
Wat voerde het volk Israël dan toch uit, dat God door de
profeet Jesaja het oordeel liet aankondigen? Het was in elk
geval niet zó, dat het volk de tempel links liet liggen. Voor
wie niet verder kon kijken dan de oppervlakte, leek alles
geestelijk volkomen gezond. De kerk werd bij wijze van spre
ken nooit drukker bezocht dan in die tijd. Het ene religieuze
feest was nauwelijks afgelopen, of het volgende werd alweer
georganiseerd. Buitenstaanders moeten hebben gedacht: wat
zijn die mensen christelijk, ze durven er wel voor uitkomen!
Luistert u naar wat Jesaja namens God tot het volk zegt:
„Wanneer u komt om voor Mijn aangezicht te verschijnen
wie heeft dit van u verlangd Mijn voorhoven plat te treden?
Gaat niet voort met huichelachtige offers te brengen gru
welijk reukwerk is het Mij; nieuwe maan en sabbat, het bij
eenroepen der samenkomsten Ik verdraag het niet: onrecht
met feestelijke vergadering." Ziehier de mening van God, het
oordeel van Hem, Die let op het hart van de mens. Hij gruwt
van de „vertoning", welke nota bene op heilige grond is op
gezet om Hem te eren. Hij doet Zijn ogen dicht, als de bidders
hun handen uitbreiden. Hij weet, dat al dat vertoon voos is,
ja, veel erger: een huiveringwekkende leugen.
Het kan dus: alleszins godsdienstig zijn, de kerkdeur plat lopen
en de mond vol hebben met de allervroomste smoesjes, maar
in wezen Gods Naam wegvegen uit het leven. Wie zegt nog,
dat Jesaja niet actueel is?
Vanavond lezen wij: Genesis 4
28 tot en met 34.
vers 1 tot en met 7 en vers
DONDERDAG 15 JULI 1965
BAARN Twee Indonesische
kerken (de Christelijke Kerk van
Midden-Java en de Indonesische
Christelijke Kerk (de „Chinese
kerk") hebben de wens te kennen
gegeven, het contact met de Ge
reformeerde Oecumenische Synode
te hernieuwen, ondanks het feit,
dat zjj lid geworden zijn van de
Wereldraad van Kerken.
Deze mededeling deed de secretaris
generaal van de GOS, dr. Paul G.
Schrotenboer uit Hamilton, gisteren
op een persconferentie na afloop van
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
I Beroepen te Nijega (H.O.): A. G. v.
d. Linden, kand. te Slikkerveer; te Vlis-
singen: L. M. Verseput te Kerkdriel.
Bedankt voor Waarde (Zld.): A. de
Bruijn te Werkendam.
Beroepbaarstelling: Kand. P. Koeman,
eemoterboerstraat 9 Huizen (N.H.);
Drs. D. v. Krugten, woonacht. te De
Steeg en laatstel. pred. te Soest is op-
I nieuw beroepbaar gesteld.
GEREF. KERKEN
Wereldraad in de GOS geen kriterium Bedankt voor Amsterdam (studenten
den. pred. vac. dr. H. M. Kuitert): drs. S. A.
Wel kan verwacht worden, dat het'Boonstra te Rijswijk (Z.H.).
dubbele lidmaatschap van de beide I
Indonesische kerken de discussie ter
(Van een onzer medewerkers)
Strijken kan nog
gemakkelijker
stoom
AfcO strijkijzer
Dr. André Appel
secr.-generaal
van LWF
Van onze correspondent
in Bonn
een bijeenkomst van de „interimcom
missie". De GOS komt eens in de vijf
jaar bijeen. Daartussendoor komt
tweemaal de zg. interimcommissie
bijeen, om de zaken lopende te hou
den.
De beide Indonesische kerken, die
ontstaan zijn door zendingsarbeid van
de Gereformeerde Kerken van ons
land, waren indertijd betrokken bij
de oprichting van de Gereformeerde
Oecumenische Synode.
GEREF. KERKEN (VRIJGEM.)
komende GOS „ver de vering S 8SS?S1S
de Wereldraad zal verhevigen. EnjAlegre (Brazilië!
prof. dr. H. N. Ridderbos, lid van de
interim-commissie, dacht, dat de posi- CHRIST. GEREF. KERKEN
tieve uitspraak van de laatste synode Twlal te Zierikzee (vac. M. v. d.
der Gereformeerde Kerken over de!Khs': te Murmcrwoude en P.
Wereldraad wel eens aanleiding zou op n Mijdrecht,
kunnen geven tot een stevige botsing. GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Rotterdam (Zuidwijk,
Maar dan ook met name dit punt. i Pendrecht en Lombardüen); te Zoeter-
Voor het overige moeten we de Gere-meer; te Corsica (U.S.A.) en te En-
formeerde Kerken (die met hun schede: drs. P. Honkoop, kand. te Kloe-
tinge.
Bedankt voor St. Catharines (Ont.
Canada): A. W. Verhoef te Barneveld.
850.000 leden een belangrijk lid vor
men van de GOS met 23 ledenkerken,
die in totaal drie miljoen leden tel
len) bepaald niet als een vreemde
vogel in het GOS-gezelschap zien, al
zijn er accentverschillen.
De volgende Gereformeerde Oecu-
Maar heeft de laatste GOS (van I Synode zal in 1968 in ons
Grand Rapids in 1963) zich niet dui- d w°rden gehouden. Het staat nog
delijk tegen de Wereldraad ver- "iet dlt m Amsterdam of in
klaard? Om precies te zijn: de GOS j 0331-11 2^1 zijn.
zei toen letterlijk, dat „er in de
Wereldraad uitgesproken vrijzinnigenT f
werkzaam zijn en in sommige geval- I or»H- CII luchtmacht
len vooraanstaande functies bekleden -LwUill CII lULIllIIlaLlil
en dat sommigen van de bij hem
aangesloten kerken willens en wetens j
loochenaars van de hoofdwaarheden i
van de christelijke godsdienst tolere-
ren en zelfs hoogachten als predikers
en leraars".
Step nooit op straat.
Uk/65-speldjes a 10 ct.bij
ruim 4500
levensmiddelen-bedrijven
CSFR-zomerconferentie
v>
hebben bezwaar
Dr. Schrotenboer zei gisteren, dat
de GOS-meerderheid met deze zin
hen, die open staan tegenover de
Wereldraad, broederlijk heeft willen
vermanen. Naar zijn persoonlijke me
ning mag het al of niet lid zijn van de
Moet Afrikazending
opnieuw beginnen
LONDEN In vele delen van
Afrika vertoont het traditionele stam-
Behalve villa's betalen zij ook me"Belo,°/ een verontrustende ople-
BONN West-Duitsland, dat frond, boerderijen, bronnen, planla- om»! a,dus verklaarde de vroegere
enige miljarden aan herstelbeta- s«. landerijen, melkerijen. tvijngaar. K-
i. den oliivenvelden en hoc Tn him Ueganaa, J. K. Husselt, in een verga-
GENfcVE Ue Franse Iheoloog dr. "ngen moet Voldoen aan het Jood- naa^ grlpen Zij "rug op een Middel- tering van predikanten.
Andre Appel uit Straatsburg is secre- se volk in de staat Israël, krijgt eeuwse ridderorde, die in Palestina n v u j
reldbond^ "^geworden' iTMVrlg'e eta?eJ»k eens wat terug. Het gaa, gevestigd was o™ de pelgritns.e J?
predikant volgt dr. Kurt Schmidt- ™et Australië de schadevergoe- het HeTge SSd het Nad?\.de tijd van de invloed der
Clausen op, die naar Hannover terug- ding delen, die de Israëlische re- j ideaaal-ehristeliik leven leiden endehngen voorbij was, was er voor
keert, na vijf en een half jaar als!gering betaalt voor het verloren! Na hun uitwijzing kwam hun vermo- de Aiholtl's 9een reden mefr' °.m het
secretaris-generaal van de Wereld- ae„anp vprmnpp-n van do Dui^co gen- dat enkele tientallen miljoenen mark\voortbestaan van hun oude stamge-
bond in Genève te hebben gezeteld. uu,-se waard was, onder Brits beheer, tot de loof en hun riten te verbergen.
Horizontaal; 1. verouderd woord voor
fluweel - afval van steen. 2. zijtak Rhóne
- muzieknoot - titel (afk.). 3. zonne
scherm - dam langs een water. 4. salaris
(Vlaams) - behoudens vergissingen (afk.
Tempelieren
Palestina.
in het vroegere
Ongeveer honderd jaar geleden be
gonnen zich ir» Palestina, dat toen
onder Turkse heerschappij stond,
Duitse „Tempelieren" te vestigen. De
Duitse regering ondersteunde deze
0_„ vestiging, omdat men er het begin
Lat.) - voorzetsel. 5. biersoort - railroad van een Duitse kolonisering van het
van Abraham. 6. adres-
Verticaal: 1. eenvoudig - hijswerktuig.
2. spil van een wiel - vlaktemaat - rivier
in Italië. 3. vogel - smekend woord. 4.
hoekbalkon - bekende afkorting - jon-
Ïensnaam. 5. water in Friesl. - land in
luropa. 6. meisjesnaam - prei (ZN). 7.
gem. in N.-Brab. - rivier in Zwitserland-
deel van de mast. 8. bijenhouder -
levenslucht. 9. vreemde munt (afk.) -
vogel - meisjesnaam.
Oplossing vorige pnzzol
1-2 Paris, 2-3. stroper, 1-4. pagoden. 3-
4. reden. 3-6. regelet, 4-5 negende. 5-6
ernst. RODEN.
OPGAVE VAKANTIEADRES
Dringend verzoek, uw vakantieadres
via de uit de krant
geknipte bon,
minstens een week van tevoren
op te geven. Indien deze schrlftelii-
ke opgave niet Ujdie In ons bezit is
kan de toezending ernstig worden
vertraagd
DE DIRECTIE
enthousiast over de kolonisten.
In 1920 werd Palestina Brits mandaat
gebied, maar de Tempelieren bekommer
den zich nauwelijks om politiek. De
nazi's brachten daarin verandering. Zij
maakten van de Tempelieren Ausland-
deutsche. die hun plichten moesten ver
vullen tegenover het Groot-Duitse Rijk.
Tempelieren
Dit vonden de Britten nu weer niet
zo aangenaam. Zij rieden de Tempe
lieren aan naar Duitsland terug te
keren, als zij daar zoveel brood in
zagen. Een deel van de kolonisten
keerde inderdaad terug. Die bleven,
werden na het uitbreken van de
tweede wereldoorlog door de Britten
naar Australië gedeporteerd.
Zo komt het, dat de Tempelieren
voornamelijk over Duitsland en Australië
zijn verdeeld en deze twee landen de
Urailisehe schadeloosstelling aan de
Tempelieren en hun nakomelingen delen.
In Duitsland leven ongeveer 750 vroe
gere Tempelieren, in Australië ongeveer
1300. Samen met nog enkele andere in
Palestina gewoond hebbende Duitsers
hebben ongeveer duizend personen recht
op een schadeloostelling voor in Palesti
na verloren gegaan vermogen en bezit.
Pn eigen verenigingen worden hun be
langen behartigd.
In Sarona (thans een wijk van Tel
Aviv) bevond zich de grootste kolonie
der Tempelieren. Daarin weiden later de
eerste ministeries van de nieuwe Israëli-
VATICAANSTAD - Paus Paulus heeft
woensdag gezegd dat zowel in de kerk
als in de wereld veel mensen voorkomen
die vijandig staan t.o.v. gezag. Op ee
algemene audiëntie in de Sint Pieter zei
hij dat gehoorzaamheid voortdurend
wordt aangevallen als zijnde tegen de
ontwikkeling van de menselijke persoon
en de vrije, rijpe en volwassen mens
onwaardig Hij zei dat het moeilijk is
zich een juist denkbeeld te vormen van
het kerkelijk gezag omdat „de ervaring
en de geschiedenis ons voorvallen te zien
geven die niet altijd trouw zijn aan de
feiten en niet altijd gelukkig".
I mcuwc staat Israël het overnam. Alvo-
I rens er over een schadeloosstelling koft
worden onderhandeld, moest dit alles
eerst nauwkeurig worden geregistreerd
in gemeenschappelijk Duits-Australisch
overleg, Behalve in Sarona waren er kolo
nies in Galilea; Haifa, Jaffa,'Jeruzalem
en Bethlehem.
Het is niet gemakkelijk geweest, om
met Israël tot overeenstemming te komen
over het bedrag, al ging Israël reeds in
1952 in principe met een herstelbetaling
akkoord (toen Duitsland zich verplichtte
om zoveel mogelijk aan Israël goed ti
maken, wat het had misdreven). Uitein
delijk kwam men met behulp van eei
Deënse bemiddelaar, prof. Sörensen, eer
bedrag overeen van 45 miljoen mar!
Israël heeft hier bij wijze van rente no
tien miljoen bovenop gedaan. Tevorc
waren Bonn en Camberra het al eei.
geworden over een verdeelsleutel va
40:60.
Slakkenonderzoek
op Curasao
UTRECHT De stichting voor weten
schappelijk onderzoek van de tropen
heeft dr. N. H. Verdonk, wetenschappe
lijk ambtenaar eerste klasse aan het
zoölogisch laboratorium van de Utrechtse
universiteit een subsidie verleend voor
een onderzoek naar de embryonale ont
wikkeling van zeeslakken op Curasao.
Dit onderzoek zal zes maanden duren.
Deze studie van dr. Verdonk houdt
verband met het onderwerp van het
proefschrift, waarop dr. Verdonk enkele
weken geleden cum laude de doctorstitel
behaalde. Zijn proefschrift handelde na
melijk over het ontstaan van de vorm
der koporganen bij de poelslak.
De promotor van dr. Verdonk, prof.
dr. C. P. Raven, maakt al jarenlang
studie van de ontwikkeling van de poel
slak, waarvoor hij enkele subsidies van
de Nederlandse organisatie voor zuiver-
wetenschappelijk onderzoek heeft mogen
ontvangen.
Dr. Verdonk kan pas in de herfst naar
de West vertrekken. Eerst moet hij
namelijk op de internationale embryolo-
genconferentie (van 6 tot 10 september in
Londen) een referaat houden over „de
bepaling van de symmetrie in het kopge-
bied van de poelslak".
Als hij volgend jaar terugkeert naar
ons land, hoopt dr. Verdonk nog een
bezoek te brengen aan prof. Clement te
Atlanta (Georgia), die een diepgaande
studie maakt van de zeeslak, die bekend
staat onder de naam Ilyanassa.
tegen pensioenwet p:nizucht - °™<*end'dat dit <*n
OF zuchten is naar het openbaar wor
den van de vrijheid van de kinde
ren Gods. Alle revoluties hebben
te maken met dit zuchten. Toch
zijn vele mensen tevreden met dit
leven. De gelovige christen is
echter ontevreden met en in deze
wereld vanuit zijn geweten. Ge
weten, in het Latijn con-scientie.
is immers hier medeweten met
God, dat dit leven slechts het voor-
ipige is.
ganiseerd overleg bij land- en luchtmacht
zijn niet bijster enthousiast over he.
complex van een aantal wetswijzingingea
dat is voorgesteld op de algemene mili
taire pensioenwet en daarmee samenhan
gende wetten. Zo weinig enthousiast zijn
beide commissies dat
gunstig advies hebben onthouden.
Met name de dienstverlating op 55-jari-
ge leeftijd en de daarmee samenhangen
de (vooral financiële) voorzieningen zij i
in beide commissies met nogal wat kr;
tiek ontvangen. De commissie onderoffi
eieren stelde zich op het standpunt, da
wanneer de overheid deze maatregi
nodig acht, zij ook de verplichting hee
de geldelijke achteruitgang, die daarva
het gevolg is voor het in dienst zijne
personeel, zowel op het terrein van d
primaire als de secundaire arbeidsvoor
waarden, volledig te compenseren.
Ook in het georganiseerd overleg bij
de zeemacht zijn de voorgenomen voor
stellen behandeld, zowel in de commissi»
officieren als in de commissie onderoffi
cieren. Deze personeelsdelegaties achtten
het complex in zijn totaliteit wel an-
vaardbaar
Volgens de bisschop doet zich in
andere delen van Afrika een dergelij
ke ontwikkeling voor. Hij meende
zelfs, dat het er naar uitziet, dat de
zending in Afrika weer van voren af
aan moet beginnen.
De 51-jarige zeeman Koos Boer uit
öedum is gisteren overleden in een zie-
•cenhuis in Lissabon nadat hij verwon- j
li ngen had opgelopen bij een val van
iet Nederlandse vrachtschip Tsjamme in I
Ie haven van Beato Collega's sprongen
iem na en brachten hem aan wal. I
LIMONADESIROOP
(Van een onzer medewerkers) Prof. Berkhof liet zien. hoe Abra-
J ham, Izak en Jakob leefden als half.
HUIS TER HEIDE De schep- nomaden aan de randen van het
cultuurland. Reikhalzend zagen zij uit
naar het ogenblik, waarop zij zelf het
land volgens Gods belofte zouden
verkrijgen. Aan deze zeer aparte
groep openbaarde God Zich. Hij
openbaarde Zich niet aan de gevestig-
den en ook niet aan de bedoeïenen (de
rusteloze zwervers).
God past Zich aan aan dit merk
waardig bestaan/dat symbolisch blijft
voor het leven van de gelovige, ook
na Christus' kruis en opstanding. Met
Christus is Gods belofte namelijk
vervuld, dat is: zeker geworden. De
hoop blijft. Symbolisch hiervoor is het
wonen in tenten.
Het is een gevolg van de verwach
ting van de toekomende stad, van een
enorme overvloed, van een geweldige
rijkdom aan cultuur, van een onge
hoorde vitaliteit. Deze verwachting,
deze hoop, die geheel op dit leven
betrokken is, vervreemdt ons in de
wereld.
Kritisch
Wel moet men natuurlijk kritisch
bezien, of men op de juiste wijze „in
tenten woont" en protesteert tegen
wereldgelijkvormigheid. Er is name
lijk veel verkeerde vervreemding bij
voorbeeld uit ressentiment. Het echte
wonen in tenten zal misschien nooit
door de wereld begrepen worden.
Voor ons zelfonderzoek is de vorm
van vervreemding erg belangrijk.
Prof. Berkhof wees op twee lijnen
bij Calvijn: de ene, dat het leven
(bijna) te verachten is en de andere,
dat het leven een goede gave Gods is.
De Leidse hoogleraar betreurde het,
dat de eerste gedachtenlijn in het
latere protestantisme wel eens te
sterk benadrukt is.
Dit betoogde prof. dr. H. Berkhof
t Leiden als eerste spreker op de
imerconferentie van de Civitas Stu-
iosorum in Fundamento Reformato
,CSFR) op De Witte Hei. Deze confe
rentie heeft als thema „Want wij
wonen in tenten". Op het eerste ge
zicht een misschien wat ondoorzichti
ge titel, maar de bedoeling is, dat de
leden van de CSFR zich deze week
bezinnen op het feit, dat de mens
mens-onderweg is.
doouisaavNom
hl spoor kruisvaarders
LE HAVRE Een 32-jarige Franse moeder van vijf kinderen is gisteren
uit het plaatsje Maneglise, bij Le Havre, met een ezel een bedevaartstocht
van 4.000 km naar Jeruzalem begonnen, waarbij zij de route van de kruis
vaarders volgt. Geneviève Duboso Troszezynski, de echtgenote van een zee
man van Poolse afkomst, va tie twee jaar geleden het plan op de pelgrimstocht
te maken toen haar jongsi zoon, Noël, van een ernstige ziekte herstelde.
De tocht leidt door Dui land, Oostenrijk, Zuid-Slavië, Bulgarije, Turkije.
Syrië, Libanon en Israël. vrouw Troszezynski hoopt tegen Kerstmis in Je
ruzalem te zijn. De kindei i van mevrouw Troszezynski, wier leeftijden va
riëren van vijf tot twaalf .i.iar, zijn voorlopig aan de zorgen van een gods
dienstig instituut in Dieppe toevertrouwd.
De bedevaartgangster, die o.m. een blauwe spijkerbroek aan heeft en een
strooien hoed op. draagt een groot kruisbeeld om haar hals. De ezel „Bijou"
draagt een tent en de rest van de bagage. Mevrouw Troszezynski gaat begir
volgend jaar met het Israëlische passagiersschip „Shalom" gratis naar Frank
rijk terug.
Joden in Engeland
stellen Russische
minister vragen
LONDEN De raad van afgevaar
digden van Joden in Engeland heeft
een brief gezonden aan Ekaterina
Foertsewa, de Russische minister van
cultuur, die nu in Londen is, waarin
wordt gevraagd om opheldering over
het culturele leven en de levensom-
standigheden van de naar schatting
drie miljoen Joden in de Sowjetunie.!
De brief zegt, dat zowel voor als na de
Russische revolutie het Russische Joden
dom een trotse reputatie had op het
gebied van cultuur en onderwijs en een
groot netwerk van scholen had gebouwd
en een sterk cultureel leven bezat.
Volgens de brief zijn er nu geen
Joodse scholen mee: in de Sowjetunie,
dat er geen Jiddische of Hebreeuwse
kranten meer zijn behalve een regionaal
blaadje in Birohidjan. Bovendien bete
kent de sluiting van het laatste Joodse
staatstheater in Moskou de doodsteek
voor het Joodse theater als zodanig.
Dit wekt de indruk, dat door het
willekeurig toepassen van administratie-,
ve maatregelen de Joden worden ver-|
vreemd van hun culturele en traditionele
verleden, aldus de brief. De raad van
afgevaardigden is een centraal lichaam;
ter vertegenwoordiging van de Joden in|
Engeland dat sinds 1760 bestaat.
KERNEN VAN INGEZONDEN STUKKEN
Laatste zilversmid
Ons is in heel Nederland niemand
bekend die het maken van handge-
smeed tafelzilver verstaat, zo zeggen
de heren Helweg aan de Rozengracht
te Amsterdam blijkens de krant van
26 juni. Mijn vrouw en ik. afkomstig
uit Schoonhoven, de zilverstad bij
uitnemendheid, konden dit niet zo
maar aanvaarden.
Ik knipte daarom het bericht uit,
onderstreepte dit gezegde van de he
ren Helweg en zond het aan de
redactie van de Schoonhovense Krant
met de vraag: „Kan men het in
Schoonhoven hiermede eens zijn?"
Het antwoord luidt: „Uw knipsel zal
waarschijnlijk juist zijn indien men
de nadruk legt op tafelzilver, in de
zin die u zelf onderstreepte. Overi-
fens is u wellicht bekend dat in
choonhoven werkzaam zijn en voor
lopig ook werkzaam blijven vader en
zoon HEERENS, die prachtig handge-
-meed zilverwerk vervaardigen, maar
die zich slechts bij uitzondering be
zighouden met tafelzilver. Zij maken
„alles" uit zilver; van broodmanden
tot volgetuigde zeilschepen toe."
Waarmee ik dus maar zeggen wil: De
allerlaatste zilversmid verdwijnt dus
nog niet!
Den Haag A. Korporaal
V rouwen-dienst plicht
Ik vraag me af: Waarom is er nog
vrouw werkelijk serieus willen i
(en wie doet dat niet?) dan mag er
toch zo langzamerhand wel eens over
gedacht worden om ook voor vrou
wen een militaire dienstplicht in te
stellen? De vrouw kan hier prachtige
taken verrichten die uit m.i. conserva
tieve overwegingen nog steeds
„slechts" de man voorbehouden zijn.
Bovendien kan dan. wat de mannen
betreft, strenger geselecteerd worden.
Naar mijn mening toch wel iets om
eens goed over na te denken.
Rotterdam P. Taktor
Zuid-Afriku (10)
In het nummer van 7 juli vind ik
op een onopvallende plaats een be
richt over een door het Britse protec-
toraatsbestuur afgewezen hulpverle
ning door de Republiek Zuid-Afrika.
Het was al bekend dat tengevolge van
de aanhoudende droogte in dit Engel
se protectoraatsgebied een ernstige
hongersnood heerste. Blijkbaar over
tuigd van het feit dat de protectie van
Engeland zich niet zo ver uitstrekte
dat vandaar voedsel te verwachten
was. heeft de negerbevolking hulp
gevraagd aan Z.-Afrika.
En de zo verguisde en aan geheel
de wereld als vijand van de gekleur
de bevolking voorgestelde heer Ver
woerd staat terstond klaar om daar
honderdduizend zakken voedsel heen
te zenden. Maar de hongerende be
volking mag dit voedsel niet over de
grens invoeren, omdat het protecto-
raatsbestuur dit niet toestaat!
Wanneer iemand de inhoud van dit
bericht goed in zich opneemt, komt
hij tot eigenaardige conclusies. Het is
toch zonneklaar dat een dergelijke
menslievende geste als hier Z.-Afrika
toont niet welgevallig is aan de Britse
anti-Verwoerd propaganda. Het ver
dient daarom aandacht dat dit bericht,
dat nu eens bij uitzondering niet over
onderdrukking en discriminatie van
de gekleurde bevolking spreekt geens
zins uit Engelse bron komt, maar door
een Zwitsers persbureau verspreid
wordt. Ik zou wensen dat er meer
aandacht gegeven werd aan dit soort
berichten en dat ze als verheugend
nieuws op de voorpagina werden
geplaatst.
Linschoten B. Hagenaar
Predikanten spraken
Het schrijven van 11 predikanten in
„Hervormd Rotterdam" n.a.v. de ver
loving van prinses Beatrix met de
heer Claus von Amsberg, dat u op 3
juli gedeeltelijk in de krant overnam
draagt m.i. een onwezenlijk karakter
ondanks het feit dat het hier kenne
lijk een pretentieuze boodschap geldt.
Ik zou weieens willen weten, hoe
de ondertekenaars-predikanten in een
soortgelijke positie als die van de
heer Von Amsberg, zonder in holle
frasen te "ervallen, „de diepere over
wegingen" van een bepaalde levens
keuze onder woorden willen brengen.
In die soortgelijke positie dient men
rekening te houden met de verstaan
baarheid t.o.v. een geheel volk en
niet slechts t.o.v. een categorie met
een bepaald „taalveld" vertrouwde
mensen.
Ook tijdens het „openbaar examen"
kon toch moeilijk het begrip „schuld'
op een zedelijk aanvaardbare wijze in
de antwoorden op de vragen die deels
van informatieve, deels van politieke
aard waren, worden ingeweven. Wa
ren niet juist de soms stuntelend
geformuleerde antwoorden de helft
vanfwat de goede verstaander nodig
Ds. L. H. Ruitenberg („Hervormd
Nederland" 3-7-1965) constateerde bij
zijn bezoek aan de persconferentie tc
Soestdijk bij de heer von Amsberg
„een duidelijke geneigdheid zich „in"
tc voelen, maar zich niet in" te
bewegen." Mag. wat van veel 'heden
daagse jongeren als behorend bij hun
generatie wordt gewaardeerd, niet
gewaardeerd worden van de a.s. echt
genoot van onze kroonprinses?
Ten slotte klinkt de voorlaatste
alinea van de predikantenbrief haast
huichelachtig in het verzekerde bezit
van een gerespecteerde mening, ter
wijl van het respect voor de voorlo
pig uitgesproken mening van de heer
Von Amsberg weinig blijkt.
Rotterdam S. Hogervorst Szn.
Welk standpunt?
Wij lezen thuis al jaren uw krant,
maar mij is het nog steeds niet
duidelijk welk standpunt dit dagblad
inneemt inzake bepaalde sportevene
menten. Als enthousiast korfballief
hebber wil ik u mijn complimenten
maken voor de sportpagina's op
maandag. Ook andere sportevenemen
ten worden goed besproken, bijv. de
wereldkampioenschappen kunstrijden
op zondag met onze Sjoukje Dijkstra.
Betekent dit dat u water in de wijn
gedaan hebt? Verder zie ik verslagen
in de krant van wedstrijden die
Feijenoord op een doordeweekse dag
speelt. Akkoord. Maar waarom wordt
er met geen woord over de Tour de
France gerept, een van de grootste
wielerevenementen ter wereld? Ik
hoop dat deze reactie ertoe mag
bijdragen dat er bij u meer klaarheid
blijkt op het gebied van de sport.
Bolnes C. Visser
Adhesie (2)
Kennende de moderne gereformeer
de prediking alsmede de mijns inziens
naar vrijzinnigheid neigende algeme
ne verzoeningsleer, die stoelt op
eigenwillig geloven betuig ik mijn
volle instemming met hetgeen dr.
Arntzen zegt in zijn waarschuwing
aan de Geref. Kerken. Met al haar
vernieuwingen zijn deze kerken m.i.
op zoek naar andere fundamenten dan
die gelegd zijn door God-Zelve. Mij
komt het woord van Mozes in gedach
ten „Och, dat al het volk des Heeren
profeten waren; dat de Heere Zijn
Geest in hen gave".
Dordrecht A. C. de Korver
Adhesie (3)
Ook ik sta achter het appèl van dr.
Arntzen. Dit is evenwel niets nieuws.
Prof. dr. K. Schilder signaleerde en
getuigde reeds in de dertiger jaren
tegen de deformatie (verwereldlij
king, doorbraak van de wereld in de
Kerk). Het resultaat zal dr. Arntzen
ongetwijfeld bekend zijn: prof. S. en
met hem honderden ambtsdragers
werden als onwaardigheden afgezet
gestoten uit de gemeenschap der
dat wil zeggen zich vrij
van zodanige synodebesluiten en
waarlijk gereformeerd te worden. Im
mers hun zal eens de vraag gesteld
worden: Wat hebt ge met Mijn Li
chaam (dit is Mijn Kerk) gedaan?
Dordrecht A. de Meer sr.
Géén adhesie
De heer J. den Boer uit Hoogvliet
vraagt adhesiebetuiging inzake het
appèl van dr. Arntzen. Dit is mij
echter niet mogelijk. Indien deze
predikant duidelijke afwijkingen van
de belijdenis constateert bij de hoog
leraren Berkouwer, Koole en Polman
on bij de predikanten Hartvelt, Kui
tert en Ringnalda waarom bewandeli
hij dan niet de kerkelijke weg? Dr
Arntzen had beter gedaan zich per
soonlijk tot deze broeders te wenden
dan hen openlijk te beschuldigen.
Hier is sprake van onbroederlijk ge
drag. Heeft deze predikant nu nog
niets geleerd van de kwesties Geel-
Bijdragen voor deze ingezonden-
stukkenrubriek kunnen door alle
lezers (en lezeressen) worden ge
leverd en worden geplaatst buiten
verantwoordelijkheid der hoofd
redactie. De redactie behoudt zich
het recht voor stukken te weige
ren en in te korten schrijft u
dus zéér kort! Er kan alleen wor
den gepubliceerd met volledige
vermelding van naam en woon
plaats. Anonieme brieven krijgen
geen plaatsruimte. Waar nodig
kan in een bijschrift van redactie-
wege een korte toelichting worden
kerken en Schilder? Elkander maar
verketteren en verbijten. Laat men
toch voorzichtig met elkander omgaan
als broeders. Er moet binnen de
Gereformeerde Kerken ruimte zijn
voor verschillende opvattingen aan
gaande de leer. Dat heeft met vrijzin
nigheid niets te maken. Wat ik in
bijzonder heb gemist in de brochure
van dr. Arntzen is de broederlijke
toon. Waar liefde woont gebiedt de
Heer Zijn zegen. En bij liefde be
hoort de vermaning, maar niet op
deze wijze.
Middelburg A. P. van Mourik
Verbond met lsraël(2
Ten onrechte meent de heer Van
Straten (zie deze rubriek vorige week
- red.) dat het verbond met Israël een
einde heeft genomen. Ik wijs op
Romeinen 9 en 11. In 9 zegt Paulus
onder meer: zij zijn Israël, hunner is
de aanneming tot zonen en de heer
lijkheid en de verbonden... In 11
gebruikt Paulus het beeld van de
wilde loten (de heiden-Christenen)
die tussen de weggebroken takken
(Israël) geënt zijn en samen deel
hebben aan de saprijke wortel. Nog
zijn onberouwelijk. Een gedeelte
lijke verharding is over Israël geko
men, tc dat de volheid der heidenen
binnengaat en aldus zal gans Israël
behouden worden.
Conclusie: Er is een wezenlijke
identiteit tussen het oude Israël en de
Kerk. Het Joodse volk heeft nimmer
de betekenis hiervan ontdekt. Het
lichaam van Israël leeft echter nog
altijd in deze werled. De Kerk zal bij
de confrontatie met Israël af moeten
zien van haar hoogmoed zich alléén
de plaats en functie van Israël toe te
kennen. Is daar ootmoed en nederig
heid, misschien dat Israël dan de
gelaatstrekken zal herkennen van de
Messias van Israël, het uitverkoren
volk Gods.
Woerden p. Geluk
Verbond met lsraël(3)
De hoer van Straten moet nog ems
,-oed Romeinen 11 lezen en ook de-
n-ofetieën uit het oude testament,
lelukkig voor het verbondsvolk (de
:oden) is God bezig de profetieën te
ervullen. Door gedachten als van
leze inzender is m.i. het antisemitis
me geboren en is dit bij velen in de
•bristelijke kerken (onbewust?) aan
wezig. De hele wereld zal in de
toekomst ondervinden dat Gods belof
ten onberouwelijk zijn, ook voor dt
