Nieuwe Leidse Courant
over
Debat
omroep:
achterhoede gevecht
Positie dagbladpers
in het geding
Aardappelpaniek was
sterk overdreven
Ander aanzien aan
Noord wijk geven
Onze soldaten
behoren tot de
best betaalden
Commentaren
Prinses Margriet kreeg
jeeplift van politie
Directeun F. DIEMER
T Dr. E. DIEMER
Kantoren Leiden
CHRISTEUJK-NATIONAAl DAGBLAD
„Stantvaitigh it ghebleven
mijn hert in teghenipoetl"
'juli 1965, 53ste jaargang
Nog onvast
De Bilt venvacht tot morgenavond:
Wisselende bewolking met enkele lo
kale buien. Overwegend matige wind uit
westelijke, in het zuiden tijdelijk uit
uiteenlopende richtingen. Dezelfde tem
peraturen als vandaag of iets lagere.
(Opgemaakt om 11.15 uur)
Abonnementsprijzen p.w. 0,83, p.m. ƒ-3,55; p.kw. 10,70 Klachténdienst bezorging 18.00—19.00
Nota van Vrolijk maakt goede kans
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG „Wy kunnen elkaar niet veel nieuws meer vertellen'
Deze opmerking maakte de heer Baeten (kath. v.) gistermiddag in de
Tweede Kamer bij de behandeling van de Omroepnota van minister Vro
lijk. Hij gaf de situatie precies weer; de strijd rond het omroepbestel is ge
streden tijdens de kabinetsformatie, zodat het debat van gisteren en van
daag niet meer is dan een achterhoedegevecht. De scholen, die daarbij van
liberale zijde werden afgevuurd, hadden geen andere uitwerking dan losse
flodders.
Het debat concentreerde zich rond
de vraag of het nieuwe omroepbestel
open is of niet. De beantwoording daar
van was een nietes-welles-spelletje. De
heer Geertsema (lib.), die de in blijde
verwachting zijnde mevrouw Van So
meren-Do wner verving, betoogde dat
het plan-Vrolijk aan nieuwe gegadigden
geen enkele werkelijke kans biedt en
dat de geponeerde openheid dus niet
meer dan schijn is.
De (gheel uit het hoofd sprekende)
heer Schakel (a r.) riep daarentegen
uit: „Dit bestel is zo open als het
maar zijn kan. Waar vindt men dit in
Europa een bestel, dat gebaseerd
is op de vrije maatschappelijke krach
ten?" De heer Baeten wilde, met de
grote meerderheid van zijn fractie, de
ze woorden graag tot de zijne maken,
evenals tot op zekere hoogte de heer
Kikkert De c.h. woordvoerder overi
gens één van de drie vond de grond
structuur „nog niet zo gek". Hen meen
de dat de drempel naar de studio's nog
best wat hoger had kunnen zijn. Was
de getalseis gesteld op 30.000 in plaats
van op 10.000 (radio) en 15.000 (tv),
dan zou de waarborg groter zijn ge
weest dat de betrokken organisaties
tot volwaardige zendgemachtigden (met
minimaal 100.000 leden) uitgroeien.
Bedje gespreid
Wanneer anderssoortige organisaties
de aanhang in ons volk hebben die
wordt gesuggereerd, moet dat voor
een betrekkelijk koud kunstje zijn, al
dus de heer Baeten. Zij vinden hun
bedje gespreid, terwijl de bestaande
omroepverenigingen slechts hun doel
konden bereiken door eigen krachtsin
spanning en dank zij de grote offer
vaardigheid van hun aanhang.
Zo was het beslist niet volgens de
heer Geertsema. Destijds zijn de
roepverenigingen bevoordeeld om hun
opkomst mogelijk te maken. Meent men
werkelijk, dat de aspirant-zendgemach
tigden er met slechits én uur zendtijd
in kunnen slagen om hun aanhang in
twee jaar tot ÏOO.GIO uit te breiden?
Tot nog toe heeft zich geen enkele aan
vaardbare zendgemachtigde aangemeld.
Dat komt omdat het systeem niet
deugt, aldus de liberale fractieleider
De nota-Vrolijk geeft een beeld van
de toekomst, maar een vrolijk toe
komstbeeld is het allerminst.
De eis dat de aspirant zendgemach
tigden in twee jaar moeten uitgroeien
tot 100.000 leden, ging ook de heer
Voogd (soc.) wel wat te ver. Maar de
eis, dat de aspiranten minstens tien- of
vijfduizend leden moeten hebben, be
paald niet.
Veel vragen open
Kon de heer Kikkert de hantering
van de getalsnorm geheel accepteren,
zijn fractiegenote jkvr. Wttewaal van
Stoetwegen dacht er wat anders over.
Graag had zij gezien, dat het voorstel-
Beernink uit de formatieperiode was
opgevolgd. De c.h. fractieleider heeft
toen de suggestie gedaan om aan de
minister van o.k. en w. de bevoegd
heid te geven om van het getalskrite-
rium af te wijken indien zou blijken,
dat een kandidaat-zendgemachtigde de
sympathie geniet van een niet onbe
langrijk deel van de kijkers.
De nota-Vrolijk laat volgens nog
veel vragen open. Noch wat be
treft de zendtijd, noch wat betreft
het derde net, het centraal anten
nesysteem of de regionale uitzen
dingen opent het stuk een venster
op de toekomst. „Een nieuwe
structuur zie ik er niet in, want
het past zich geheel aan bij de
oude structuur. De openheid zie ik
als te moeilijk te verwezenlijken
en voor de samenwerking houd ik
mijn hart vast Het enige hoopge
vende is, dat het maar voor twee
jaar is", aldus de freule.
Scherpe aanval
Een scherpe aanval deed de heer
Schakel op de liberalen, die het naar
hij zei nog nooit kunnen verwerken, dat
de liberale volksgroep slechts één ken
merk van het Nederlandse geestesle-
Rotterdam-Huil v.v.
ROTTERDAM Binnenkort zal Noord
zee Veerdiensten N.V- een onderne
ming gevormd door zes vooraanstaande
rederijen, met speciaal ontworpen dub
beldeks-schepen een veerdienst on
derhouden tussen Rotterdam en Huil. Het
tweede schip komt in januari 1966 i
weerspiegelt. „Wij kunnen het niet
aanvaarden, dat één zender wordt toe
gewezen aan de mannen van het rijke,
nse leven, die rooie rakkers en de
inen-broeders, terwijl dan de ande
zender gereserveerd zou moeten
voor de blanke engelen der alge
meenheid". Vóór het Paasreces van
1966 zag hij graag het ontwerp voor
definitieve Omroepwet bij de Ka
mer ingediend. De minister, zo voegde
de heer Kikkert hieraan toe, heeft
gerede kans om een goed stuk wetge
ving tot stand te brengen.
Algemeen programma
De heer Geertsema zei geen ve
trouwen te hebben in de opzet vs
een algemeen programma In het ve
leden zijn soortgelijke plannen steeds
gestrand op de onwil van de omroep
organisaties om iets van het eigene
ten behoeve van het algemene op te
offeren. Volgens de heer Kikkert zal
voorzichtigheid moeten worden
tracht, wil deze zaak tot een goed
de worden gebracht. De heer Baeten
was „niet zonder hoop", dat dit laat
ste het geval zal zijn, al zal het zoe
ken en tasten zijn om aan het geza
menlijke programma de juiste inhoud
te geven. Het algemeen programma
zal slechts een aanvullend karakter
mogen hebben, onderstreepte hij.
-t was een opmerking, die de heer
Schakel uit het hart gegrepen moet
zijn. De AR. gaan graag akkoord met
de instelling van een ontmoetingsvlak,
maar „tot meer zijn wij noch gehou
den noch geroepen", zei hij „Wanneer
ran het algemeen programma een
magneetwerking uitgaat op de voor
standers van een nationale omroep,
dan moeten dezulken nu reeds weten,
dat zij ons op hun weg zullen vinden."
Zijn benadering was wel een geheel
andere dan die van de heer Voogd.
Voor de socialistische fractie is het sa
menwerkingsorgaan één van de meest
essentiële dingen, omdat daarin de
verbondenheid van het Nederlandse
volk gestalte krijgt, verklaarde hy.
De pers
In de a.r. woordvoerder vond de Ne
derlandse Dagblad Pers een krachtig
pleitbezorger. Wat de organisatie van
de omroepreclame betreft, vestigt de
overheid een monopolie op een terrein,
dat door de pers tot ontwikkeling is
gebracht. De gehele financiële positie
de pers hangt hiermee nauw sa-
en terecht neemt zy deze zaak
dan ook hoog op. De heer Schakel gaf
de regering in overweging om de zaak
te regelen in de geest van het voor
stel, dat de meerderheid van de paci
ficatie-commissie heeft gedaan. „Wij
■illen nog niet met een motie wappe-
:n, maar zullen wel met gespitste
ren luisteren naar wat de minister op
dit punt te zeggen heeft".
De heer Baeten vond het niet voor
s hand liggend, da<t de reclame in de
omroep in handen wordt gegeven van
organisatie, die vooral belang heeft
bij reclame in een ander medium. Wel
hij er van harte voorstander van,
dat de pers compensatie krijgt voor
eventuele schade, die zij door invoering
m omroepreclame ondervindt.
De heer Geertsema was er allerminst
an overtuigd, dat deze schade zal wor
den geleden. In het buitenland opgeda-
ervaringen wijzen niet in die rich
ting. Mocht er tóch schade aan de pers
worden toegebracht, dan kon hij zich
met het voorstel tot het geven van
compensatie wel verenigen, maar in
elk geval was hij er tegen om de pers
op het gebied van de omroepreclame
monopoliepositie te geven.
(Zie voorts pagina 7).
Deze foto geeft een goed overzicht
van de uitgestrekte strook grond
die Zwolsman met de aankoop van
hotel Huis ter Duin in zijn bezit
heeft gekregen. Het zit er nu in,
dat het vermaarde hotel gedoemd
is te verdwijnen om plaats te ma
ken voor torenhoge flatgebouwen.
Prins tankte als
eerste bij
Wiin Beltman
DEVENTER Prins Bernhard was
gistermiddag aanwezig bij de opening
van het nieuwe benzinestation van de
heer Wim Beltman, oud-scheidsrechter
en oud-manager van de voetbalclub Go
De heer Beltman was tijdens de oor
log commandant van een ondergrond
se groep in Deventer en diende tot
voor enkele jaren als officier bij de
landmacht. De Prins kent Beltman uit
diens 'militaire tijd. De auto van prins
Bernhard was de eerste die bij het
benzinestation aan de Brinkgererweg ii
Deventer tankte.
Te veel in plaats van te weinig....
(Van onze soc.-econ. redactie)
DEN HAAG De „paniekstem
ming", die omstreeks half mei op
de Nederlandse aardappelmarkt ont
stond, is (achteraf bezien) op zijn
minst sterk overdreven geweest. In
plaats van het gevreesde tekort is
Plannen van Zwolsman:
(Van één onzer redacteuren)
NOORD WIJK AAN ZEE De EMS van Zwolsman heeft het Noord
wijkse gemeentebestuur benaderd met bouwplannen, die bij verwezen
lijking Noordwyk voor een deel een heel ander aanzien zullen geven. De
eerste fase van dit plan omvat de bouw van een vyftigmeter hoog en vijftig
meter breed flatgebouw langs de Grent op de plaats waar nu de midget- en
tennisbanen van het hotel Huis ter Duin liggen. Onder dit zestien verdie
pingen tellende flatgebouw wil Zwolsman luxe winkels inrichten met er
omheen een groot parkeerterrein. Een deel van de flats zou voor verhuur
bestemd zyn, een ander deel voor de verkoop. Als verkoopprijs is een be
drag van 3% ton per flat genoemd. Een onderzoek heeft uitgewezen, dat
voor flats in deze superdure klasse een markt bestaat.
Torenflats en nieuw
Huis ter Duin
De tweede fase van het Zwolsman-
plan houdt in de afbraak van hotel
Huis ter Duin en de bouw op de vrij
komende grond van een nieuw ho-
n moderne zig-zag-stijl, 25 me
ter hoog. De onderste verdieping zou
als Kurort kunnen worden ingericht
en verder ligt het in de bedoeling
een goede accommodatie te schep
pen voor het houden van congressen.
Als het aan Zwolsman ligt, wordt
althans de eerste fase van het plan
binnen zèer afzienbare tijd uitgevoerd.
Of dat zal gelukken, is evenwel de
vraag. Als men bedenkt dat het tegen
woordige Huis ter Duin met zijn twin
tig meter hoogte door zijn gepronon
ceerde ligging tot heel ver in de om
trek is te zien, wordt duidelijk, dat de
bouw van een vijftig meter hoge flat
gebouw daar in de buurt niet te onder
schatten stedebouwkundige consequen
ties met zich brengt. In een besloten
gemeenteraadszitting zijn de plannen
van de EMS ontvouwd, waarbij de
stedebouwkundige van de gemeente
Noordwijk als adviseur aanwezig was.
Bij de voorbereidende besprekingen
die namens de gemeente Noordwijk
met de EMS zijn gevoerd, schijnt de
exploitatiemaatschappij in ieder geval
te verstaan te zijn gegeven, dat de
plannen in de huidige vorm, vastgelegd
in maquetiten en tekeningen, niet zul
len kunnen worden uitgevoerd. Het
gemeentebestuur van Noordwijk staat
niet afwijzend tegenover veranderin
gen, maar stelt daarbij de absolute eis,
dat het karakter van de badplaats
wordt gehandhaafd. Pretcemtra als bij
voorbeeld in Scheveningen zullen hier
niet worden toegelaten.
De heer Zwolsman heeft zich reeds
gehaast te verklaren, dat het zeker
niet in zijn bedoeling ligt het rus
tige karakter van Noordwijk aan te
tasten. Deze uitspraak kan worden
beschouwd als een toenadering tot
de zienswijze van het Noord wij kse
gemeentebestuur. Het ziet er op dit
ogenblik dan ook naar uit, dat ten
slotte een heel wat gematigder plan
zal worden uitgevoerd dan de EMS
in eerste instantie heeft ingediend.
Meer voor slacht,
minder voor leg
DEN HAAG. Er liepen blijkens de
landbouwtelling in mei jl. in Nederland
3.7 miljoen runderen (4Vi pet. meer dan
een jaar tevoren). 3,7 min, varkens (14
pet meer), 122.000 landbouwpaarden (10.5
pet. minder). 444.000 schapen (8.6 pet.
meer), 15,8 miljoen slachtkippen (24 pet.
meer). 26,1 min. bijkippen (20,5 pet. min
der), 843.000 eenden (11,5 pet. minder).
Over heel de linie daalde het aantal be
drijven, behalve bij de schapenhouderij.
er een overschot aan consumptie
aardappelen ontstaan, dat ook thans
nog niet geruimd is
Zoals bekend, .groeide in de eerste
helft van mei bij de harndel de veronder
stelling dat in Eurona, evenals in 1962
het geval was, een schreeuwend tekort
zou ontstaan, temeer, omdat de oogst
van nieuwe aardappelen door het natte
voorjaar aanmerkelijk zou worden ver
traagd. Al gevolg daarvan vlógen de
prijzen omhoog. Het ministerie van land.
bouw. schortte de invoerrechten op oude
aardappelen op en het produktschap voor
aardappelen verzachtte de kwaliteitseisen-
Vrij spoedig daarna bleek echter, dat
er helemaal geen sprake was van eer
te grote vraag uit het buitenland, inte
gendeel, de export van consumptie-aard
appelen bleef, zowel in mei als in juni,
ver beneden verwachting. Mede als ge
volg daarvan werd de export door de
invoer overtroffen. De invoer van nieuwe
aardappelen nam zelfs in omvang
zoals niet eerder is voorgekomen (in
mei en juni samen meer dan 20 mil
joen kg). De binnenlandse markt kon
deze grote hoeveelheden niet verwerken.
Bij dit alles kwam nog, dat de binnen
landse aanvoer van nieuwe aardappelen
niet zo lang op zich liet wachten dan
verondersteld werd.
In de vanda-ag gehouden bestuurs
vergadering van hot produktschap vooi
aardappelen is meegedeeld, dat de com
missie marktregeling zich zeifis nog ern
stig heeft beraden over mogelijkheden
om de markt steun te verlenen, i
hiervan werd afgezien, omdat dit
neerkomen op een restanten-opruim in gs-
regeling
Het produktschap erkent overigens,
dat het aardappèlseizoen 1964/65 record
opbrengsten heeft gehad, een prima
kwaliteit opleverde en een exportcijfer
bereikte, dat bijna het dubbele was
het veeljarig gemiddelde. Hoewel het
seizoen dus zeer gunstige pieken telde
voor de ondernemers is alleen de afloop
slecht geweest.
Het produktschap vindt het onjuist te
stellen dat de verliezen het gevolg
ren van een ongezonde speculatie, al
thans in de meeste gevallen.
De bond van kleermakerspatroons ir
Nederland, de bond van maatkledingbe-
drijven in Nederland, de christelijke bond
kleermakerspatroons, de r.k. bond
modestylisten „St. Martinus" en d<
vereniging van grootwinkelbedrijven ir
textiel, afd. maatkleding, tesamen vor
mende het overlegorgaan van de werk-
geversorgarvisaitie in het maatkledingbe-
drijf, adviseren hun leden dringend
de toegestane bijzondere uitkering
r al hun werknemers gebruik
te maken.
Minister De Jong:
DEN HAAG Minister De Jong
van defensie hoopt met ingang
1 januari 1967 over te gaan tot een
nieuwe regeling met betrekking tot
de geldelijke honorering van dienst
plichtigen. Een verhoging van het
soldij, zoals voorgesteld in het NKV-
rapport, wees hij af, omdat de be
windsman van mening is, dat de Ne
derlandse soldaat behoort tot de
hoogstbetaalde in de wereld.
De minister deelde dit gisteren in de
Eerste Kamer tijdens de behandeling van
wetsontwerp tot wijziging van de
dienstplichtwet, volgens hetwelk vrijstel
ling van dienstplicht zal worden verleend
de derde zoon uit een gezin. Dit
wetsontwerp werd zonder hoofdelijke
stemming aanvaard.
Voorts zal de minister nagaan, of er
behoefte bestaat aan een nieuwe vorm
vrijstelling. Dit zou uit de binnen-,
gekomen verzoekschriften moeten blij
ken, aldus de bewindsman.
van de internationale vakbeweging,
niet te verwarren met de internatio
nale christelijke vakbeweging.
Over deze laatste pleegt de lezer in
onze krant meer te lezen. Maar dat
wil bepaald niet zeggen, dat daarom
de andere internationale vakbewe
ging mag worden vergeten.
Het tegendeel is het geval Een be
schouwing van onze sociaal-econo
mische redactie in de krant van
vandaag buVt informatie omtrent
de problematiek waarvoor de vak
beweging vandaag in de wereld
staat. Want hier wordt werkelijk in
wereldverbanden gehandeld. Dat
ook de betrekkingen met de inter
nationale christelijke vakbeweging
aan de orde zullen komen, lijkt
waarschijnlijk en maakt de belang
stelling te nuttiger.
Er zal, nemen wij aan, in de komen
de dagen over de besprekingen meer
te melden zijn. Voor vandaag be
velen wij reeds de beschouwing el
ders in ons blad ter lezing aan.
^OALS nu wel duidelijk en be-
kend, is de impasse te Brussel
over het nieuwe Europa vrijwel
compleet. Het is ditmaal nog meer
dan in vroegere gevallen hard tegen
hard gegaan.
De Franse generaal De Gaulle, met
eigen conceptie van Europa in het
hoofd was sinds lang een onverzet
telijke. Nu de andere regeringen op
haar beurt een gelijke mate van on
verzettelijkheid aan de dag hebben
gelegd, lag de breuk over welker
omvang de politici overigens nog
filosoferen véor de hand.
Terwijl we dit schrijven verkeert
men nog in het stadium van de uit
leg die aan de Franse gedragingen
gegeven moet worden- Is alles, zij
het in elk geval voorlopig, beslist?
Of bedoelt de generaal alsnog de an
deren tot buigen te brengen? Met
misschien een klein kansje op in
schikkelijkheid van zijn kant inge
val hij daarin niet slaagt?
Zeker is. dat ook in Frankrijk zelf
onbehagen aanwezig is. Daarvoor
heeft men zelf reeds te zeer gepro
fiteerd van het Europa zoals het dan
tot nu toe reeds was gegroeid.
Het is een tragiek van de Ameri
kanen, dat zij in hun buitenlandse
politiek zo gemakkelijk'verwikkeld
raken in situaties die op zichzelf al
zoveel aanleiding geven tot kritiek,
met name wanneer zij vereenzel
vigd dreigen te worden met politici
die in de wereld reden geven tot
argwaan en waarlijk niet brand
schoon mogen heten.
Na al de regeringswisselingen die
zich reeds hebben voorgedaan is nu
in Zuid-Vietnam weer een man aan
het bewind, over wiens persoonlijke
leven wij in een betrouwbaar be
richt wonderlijke zaken vernamen
en die nu weer schijnt te hebben ge
zegd. dat zijn land behoefte heeft
aan enkele Hitiers.
Men kan veronderstellen dat de man
niet weet wat hij zegt. Maar dan
reikt zijn onkunde toch wel ver. En
de Amerikanen, in Zuid-Vietnam
toch reeds in een netelige positie,
zitten er maar mee Hoe zullen zij,
terwijl zij met hun vijanden al zo
veel te stellen hebben, zich in een
geval als dit welen te bewaren voor
wie als hun vriend wordt aange
merkt?
Hogere vergoeding
voor rijlessen
(Van onze sociaal-economische
redactie)
DEN HAAG Ambtenaren van het
ministerie van landbouw en visserij,
voor de uitoefening van hun dienst
1 rijbewijs nodig hebben, ontvangen
het vervolg een hogere tegemoetko
ming in de kosten van eventueel nog
men rijlessen. Voor de lagere amb
tenaren is de vergoeding gebracht van
f250 op f400 voor autorijlessen en van
f 100 op f 150 voor het leren berijden
een motorrijwiel of scooter. De ho
gere ambtenaren krijgen in het ver
volg een vergoeding van resp. f300 en
f 112.50 (was f 187.50 en 175).
Het ministerie van landbouw en vis
serij is een der weinige overheidsdien
sten, die een rijlessen-vergoedingsrege
ling hebben.
Samen met Pieter in NOORDWIJK
(Van een onzer verslaggevers)
NOORDWIJK AAN ZEE Samen met haar verloofde Pieter van
Vollenhoven heeft prinses Margriet gistermiddag de internationale
zeilwagenwedstrijden op het Noordwijkse strand bijgewoond. Daar
toe moesten zij de hulp van de plaatselijke politie inroepenomdat
Pieter, wiens voet nog steeds in het gips zit, de lange afstand over het
strand naar het wedstrijdterrein niet kon lopen en de chauffeur van
hun personenauto het niet aandurfde het mulle zand in te rijden.
Inspecteur P- Verhoef en brigadier
Vink stelden direct voor de tocht
in de jeep van de Noordwijkse strand-
politie te maken. De sportief geklede
prinses en Pieter stapten in en in
inelle vaart ging het naar het enkele
kilometers ten noorden van de vuur
toren gelegen wedstrijd-terrein.
Het verloofde paar onderhield zich
heel genoeglijk met de beide politie
mannen. Omdat het beter was dat er
geen zand tussen het verband van
Pieters been kwam. werd tegen het
duin opgereden en trok men met de
jeep van de ene tent naar de andere.
De Leidse studenten hadden namelijk
tegen de duinen aan 'n compleet pret
park ingericht, onder meer met hoofd
van Jut. een bar, een trampoline, een
haringstalletje en danstenten.
De wedstrijden en de feestelijk
heden maakten deel uit van de
stranddag ter gelegenheid van de
viering van het 78ste lustrum der
Leidse universiteit.