IGNIS
Geref. Kerken dicht
bij afgrond gekomen
TWEE HANDEN VAN ZWART
Appèl van dr. Arntzen:
Z.-Amerikaanse protestanten
veroordelen VS-politiek
Tijdens vakantie binnen
E.E.G. ziekteverzekering
Mieren
vraten
bijbel
Paus naar VN
„voorbarig"
1
Economische groei was
in 1970 waarschijnlijk
Einde van Ned.
bestuur is
onderbreking
Anglicaanse waarnemers
Luci Johnson
gedoopt in
r.k.-kerk
ZATERDAG 3 JULI 1965
Een woord voor vandaag
De meest merkwaardige zin uit de bekeringsgeschiedenis van
Paulus is wel het woord van God tot Annanias: „Want Ik zal
hem tonen, hoeveel hij lijden moet ter wille van Mijn naam."
Wij identificeren geloven vaak met gelukkig zijn". Natuurlijk
is dat waar. maar het is slechts een halve waarheid. „Gelukkig
zijn", betekent niet dat er geen moeilijkheden meer op onze
weg komen. „Gelukkig zijn", betekent dat ons gelukt, wat ons
door God is opgedragen. Maar in het werk dat ons door God
wordt opgedragen, ervaren we dat we nochtans leven onder de
vloek, gegeven in het paradijs. Ook in het werk van God
worden „zweet en tranen" niet uitgewist. En wie zich schaart
aan de kant van Christus, ervaart ook het verzet tegen
Christus. Wie kan zeggen: „Hij heeft mijn zonden op Zich
genomen en voor mij geleden", ervaart dat er ook voor hem
een lijden is weggelegd. Juist in onze tijd is het moeilijk daar
oog voor te hebben. Wij leven immers in een welvaartsstaat.
Wij willen ons immers zoveel mogelijk verzekeren tegen alle
vormen van onheil. Wij willen immers het lijden uitbannen,
althans verzachten. Wij zoeken de rozen zonder doornen. En
nu komt God en zegt: Geloven betekent lijden om mijn naam.
We lezen vandaag: Genesis 40 1-23.
We lezen morgen: Genesis 41 1-24.
Nieuwe lessen
van Teleac
(Van onze radio- en tv-redactie)
BUSSUM Teleac heeft voor het
najaar vier nieuwe cursussen op sta
pel staan. Deze zullen alle vóór de
Kerstvakantie worden beëindigd. In
samenwerking met der Ver. tot Be
vordering van Elektrotechnische Vak
onderwijs en de KEMA wordt op
donderdagavonden (te beginnen 30
september) een reeks lessen over
elementaire elektrotechniek gegeven.
Deze beoogt gebruikers (sters) van
elektriciteit in de huishouding ver
trouwd te maken met apparaten daar
voor. De cursusleider is de heer W.
van der Klooster. Er zijn 12 lessen,
die op zaterdagmorgen tu
12 uur worden herhaald.
(Van onze kerkredactie)
AMSTERDAM Er schijnt vooral tie laatste jaren in de Gere-
die op zaterdagmorgen tussen 1130 en formeerde Kerken een systematische ondermijning aan de gang van
belangrijke waarheden. Het gaat stap voor stap. Maar we zijn nu
Een
zaterdagochtend gevaarlijk dicht hij de afgrond genaderd. Onze kerkelijke vergade-
gegeven (start 9 oktober. 11 lessen, ringen moeten waakzaam zijn. Als aan de bestrijding van het sehrift-
weïneS^dTmetaSÏtrie.Vr ï"'1" r^ag tan ,1e belijdenis niet spoedig en duidelijk een
geen basisopleiding krijgen. halt wordt toegeroepen, zouden onze kerken te gronde gaan.
kiezing. De Dordtse Leerregels zeggen,
dat God een aantal mensen tot het
eeuwige leven heeft bestemd en anderen
in die verkiezing is voorbij gegaan.
Tegenwoordig wordt in de gerefor
meerde prediking in reactie op de
klassieke gereformeerde verkiezingsleer
zeer eenzijdig het algemeen welmenend
aanbod van genade beklemtoond (dat dr.
Arntzen overigens op zichzelf niet be
strijden wil).
Zo komt er een prediking van algeme
ne verzoening op en hoort men zelfs
reeds, dat de erfzonde geloochend wordt.
Voor de huisvrouwen gaat op don- Dit betoogt dr. M. J. Arntzen in zijn [de vrijzinnigheid op de duur niet i ^an de andere kant wordt aan de
dagmiddag om 2 uur lopen een zojuist verschenen brochure ..De crisis buiten de deur houden, als op deze j grote erns.t- sPre.ken
reeks van 12 half-uurslessen over m de Gereformeerde Kerken". Met wijze over de Bijbel gesproken wordt
textiel, zulks ook in overleg met'dit boekje schaart hij zich in de rij!
verschillende instellingen op dit ge- van hen, die de laatste maanden een Aan de professoren, die met de
bied met medewerking van diverse ;0ort balans opgemaakt hebben van schriftkritiek meegaan (dr. Arntzen
deskundigen. Begin: 30 september, ,;ie situatie in de Gereformeerde Ker noemt Berkouwer en Koole) zal de
herhalingen op zaterdagmorgen van ken: ds. E. G. van Teylingen. prof. dr vraag gesteld moeten worden, of zij
11-11.30 uur. s. U. Zuidema en prof. dr. K. Dijk. nog wel hoogleraar aan een gerefor-
De 52-jarige predikant van 's-Gra- meerde hogeschool, een gereformeerde
..samen leven vendeel beperkt zich tot bepaalde'universiteit kunnen zijn.
co*T"",- - t(wij willen zeker geen scheuring.
Verklaring over Santo Domingo
(Van onze kerkredactie)
MONTEVIDEO Een viertal
vooraanstaande vertegenwoordi
gers van het Zuid-Amerikaanse
protestantisme heeft in een lange
verklaring het optreden van de
Verenigde Staten in de Domini-
gen in te grijpen in de loop der
gebeurtf n ssfn en de binnenlandse poli
tiek van de Latijns-Amerikaanse landen.
Zij halen een uitspraak
Simon Bolivar uit 1829: De Verenigde
Staten schijnen door de Voorzienig
heid voorbestemd te zijn, om in naam
caanse Republiek veroordeeld als van de vrijheid Latijns-Amerika in
een schending van de overeen- dc e,Iende te storten,
komst inzake non-interventie en De vier ondertekenaars van de verkla-
zelfbeschikking van de Organisa- rin* zVn; Luis, E-T 9dell\ secretaris-
n, generaal van de Latijns-Amerikaanse
tie van Amerikaanse Staten. commissie voor Kerk en Samenleving.
ds. Oscar Bolioli. uitvoerend secretaris
De Amerikaanse invasie in de Do- van dc Latijns-Amerikaanse Unie
ninicaanse Republiek zal verwoesten- protestantse jeugdgroepen, Leonardo
de gevolgen hebben voor de betrek- Franco, secretaris voor Latijns-Amerika
- "°*i de Wereldfederatie van Chnstenstu-
haar geheel is afgedrukt in het Ame-!
rikaanse tijdschrift The Christian!
Century onder de titel „Hoe Latijns-
Amerika het ziet".
Meer en meer schijnen de mogelijk
heden voor begrip, communicatie en
vruchtbaar gesprek uitgesloten. Meer
en meer ontvlammen de haat en wrok
van de Latijns-Amerikaanse massa's
jegens hun noordelijke buren. Meer
en meer lijkt de mogelijkheid van een
vreedzame en werkelijke oplossing
van de grote problemen betreffende
de sociale ontwikkelin
Amerika te verdwijnen.
In deze situatie kan Latijns-Ameri
ka in zijn streven naar vernieuwing
en vooruitgang alleen maar vertrou
wen op zijn eigen kracht, zo schrij
ven de protestanten. Zij stellen vast,
dat in alle Latijns-Amerikaanse lan
den krises zijn en dat in letterlijk alle
gevallen de Verenigde Staten moreel
en materieel die krachten steunen, die
zich tegen vooruitgang verzetten en
hardnekkig een historisch onhoudbare
status quo proberen te handhaven.
De opstellers van de verklaring zeggen,
dat dit al 140 jaar lang de Amerikaanse
politiek is, of het nu gedaan werd in j
naam van de Monroc-leer (verdediging
van Amerika tegen Europese machten
de bescherming van Amerikaanse eigen
dommen (de dollar-diplomatie). anticom-
munisme, pan-amerikanisme of de zoge
naamde verdediging van de demokratie.
Steeds meenden dc VS het recht te
hebben, om overeenkomstig eigen belan-
Ten slotte een
nu pn morgen te Seven in samen-dogmatische veranderingen, dié zich
werking met de Werkgroep 2000, de laatste jaren de Gereformeerde
gesticht door de Horst in DriebergenKerken voordoen. Volgens dr. Arnt-
en de Horstink in Amersfoort, waarin zen WOrden thans de meest centralp
onderwerpen op economisch gebied ,vaarheden van hel gereformeerd be
aan de orde. komen Deze reeks'ujden aanwtast en dat niet door
begint op dinsdag 5 oktober en wordt enkele onbekenden, maar door „zeer
uitgezonden tussen 10.45 en 11.15 uur. bekwame en geliefde leidende ligu-
herhalingen op zaterdagmorgen van ren".
10.30 tot 11 uur. Hij heeft daarbij vooral het oog op
Alle cursussen gaan vergezeld van prof. dr. G. C. Berkouwer. die aan de
schriftelijke begeleiding. Vrije Universiteit dogmatiek doceert.
maar hij richt zich ook tegen dien?
Kamper collega's prof. dr. J. L. Koole
T 9/T^7l 1 1* en Pr°f- dr. A. D. R. Polman en tegen
in O/ herdenkingg*?1» als ,dr H
OlKuitert, dr. G. P. Hartevelt en ds. L-
kerkhervorming
BERLIJN Reeds nu is men in
Duitsland begonnen met de voorberei
ding van de viering van de 450e verjaar
dag van de Kerkhervorming in 1967. Er
is een comité gevormd, dat dezer dagen
voor het eerst vergaderde. Voorzitter van
dit comité is de evangelische bisschop
Janicke van Maagdenburg.
Bisschop Janicke is gekozen, omdat 'alle
„Luthersteden" (plaatsen, waar Luther
heeft gewoond) in zijn diocees liggen. Al
deze „Luthersteden" liggen in Oost-
Duitsland.
Met het oog op de internationale
betekenis van het jubileum wil het
comité een aantal verschillende evene
menten organiseren van breed oecume
nisch karakter in de periode van 28
oktober tot 3 november 1967. Op 31
oktober 1517 publiceerde Luther immers
zijn befaamde 95 stellingen in Witten-
Schriftkritiek
In de eerste plaats wijst dr. Arntzen
er op, dat de schriftkritiek steeds
duidelijker de kop opsteekt in dp
Gereformeerde Kerken, en dat niet
alleen inzake de eerste hoofdstukken
van Genesis. Er wordt door velen een
verkeerd onderscheid gemaakt tussen
informatie en verkondiging in de
Bijbel. Dr. Arntzen geeft vele voor
beelden en zegt onder meer, dat dr
Kuitert een zeer gevaarlijke schrift,
beschouwing huldigt, waarvoor men
zeer op zijn hoede moet zijn. Men kan
Beroepingsiverk
Nederland zijn dit België, Luxem
burg. West-Duitsland, Frankrijk en
Italië) kunnen zij die als loon- of
pensioentrekker verzekerd zijn. aan
spraak maken op uitkeringen en ver
strekkingen van de ziekteverzekering
als hun gezondheidstoestand onmid
dellijke geneeskundige verzorging
noodzakelijk maakt.
Krachtens de EEG-verordening op de
sociale zekerheid voor migrerende arbei
ders geldt deze regeling ook voor hun
gezinsleden, dit deelt de EEG-commissie
in een publiekatie mee.
Om voor een uitkering tijdens de
vakantie in aanmerking te komen,
moet men voor het vertrek naar het
buitenland, bij het ziekenfonds het
formulier E.6 aanvragen, waaruit het
recht op uitkering en verstrekkingen
blijkt Bij ziekte of ongeval moet dit
formu'ier worden ingeleverd bij het
dichtstbijzijnde plaatselijke orgaan voor
ziekteverzekering.
Oranje-kerk): W. I. Doude van Troost
wijk te Doorwerth-Heelsum
Benoemd tot directeur van de Ned.
Herv. Ver. ..Kmderzorg" in Noordhol
land: ds. S. Ttomstra te Slootdorp, die
dit beroep ook Reeft aangenomen.
CHRIST. *EREF. KERKEN
Aangenomen ^ar Hillegom: W. van
Dijk, kand. te Deventer.
ziekengeld krijgt uitbetaald als ziekte ot GEREF. GEMEENTEN
ongeval tot arbeidsongeschiktheid leidt. Beroepen te Amsterdam-Centrum, te
De betrokkene komt dan onder toezicht Oostkapelle, te Scherpenisse, te Terneu-
-Axel. te Uddel, te Vlissingen, te
tot 1 II De ziektek'
Woord en wereld
nieuwe gedaante
OUDE KUNST- EN
ANTIEKBEURS
HILVERSUM Het blad Woord en
Wereld is zijn tweede jaargang in een
vernieuwde opzet ingegaan. Het blad.
dat eerst om de veertien dagen ver
scheen, is nu een maandblad gewor
den. Tevens is het formaat zo veran
derd. dat het prettiger is geworden
om te leien.
In een woord ten geleide schrijft de
voorzitter van de redactie, ir. H. ven
Harten, dat Woord en Wereld samenwer
kend wil werken binnen de gereformeer
de gezindte. Ten behoeve van het hei stel
van de eensgezindheid en de kerkelijke
eenheid. Ten dienste van de doorwerking
van het Evangelie in de wereld. Dit blijk:
onder meer m de samenstelling van de
redactie. Elders in het blad wordt meege
deeld. dat het in de bedoeling ligt, van
tijd tot tijd een nummer te doen
verschijnen, dat bijna of bijna geheel
aan één bepaald thema is gewijd Hc:
eerstvolgende nummer zal zo gewijd ziin
aan het onderwerp: De heroriëntatie ir.
de Gereformeerde Kerken.
Over deze heroriëntatie zullen artike
len verschijnen van de gereformeerde CASABLANCA Koning Hassan
predikanten dr. M. J. Arntzen en dr D van Marokko heeft donderdagavond de
van Swigchem. maar ook van dr. C. nationalisatie bekenagemaakt van bedrij-
Graafland en ds. H. G. Groencwoud ven. die de export verzorgen van fruit
ibeiden hervormd), ds J. H. Velema groenten, vis-in-blik en op ambachtelijke
(chrlstelijk-gereformeerdi en ds. B. J. F. wijze voortgebrachte artikelen. De ex
Schoep (vrijgem.-gereformeerd). port zal worden overgenomen door een
Als uitgever treedt nu niet meer op de staatsbedrijf. De winsten zullen ten goe-
uitgeverij Guido de Bres te 's-Gravenha- de komen aan de verdere ontwikkeling
ge. maar uitgeverij v.d. Wey te Hilver van de desbetreffende takken van nijver-
sum. heid.
IN HET MUSEUM
HET PRINSENHOF - DELFT
24 juni t/m 14 juli 1965
Zon4i|«n
het uitvoeringsorgaan
blijf plaats.
Dit orgaan zal over uitbetaling dan in
contact treden met de verzekeringsmaat
schappij van de betrokkene.
Zomerconferentie
CSFR 13-17 juli
AMSTERDAM De zomerconferentie
van de studentenvereniging Civitas Stu-
diosorum in Fundamento Reformato
«CSFR) zal van 13 tot 17 juli worden
gehouden in het traditionele conferentie
oord De Witte Hei te Huis ter Heide.
Deze vereniging, die haar leden in
hoofdzaak heeft in de Gereformeerde-
Bondskringen in de Nederlandse Her
vormde Kerk en in de Gereformeerde
Gemeenten (de reünisten geven het i
bekende blad Wapenveld uit), koos dit
jaar als conferentiethema ..Want wij
wonen in tenten". Met deze formulering
wil men de spanning weergeven tussen
het leven op aarde als een pelgrimage en
s een gesetteld zijn.
Als sprekers zullen optreden prof. dr
H. Berkhof (Wij wonen in tenten), prof
dr. C. A. van Peursen (Maar wij huizen
in steden), C. Rijnsdorp (Het huis. dat ik
U bouwen zal) en ds. J. J Poort (Wij j
verwachten de toekomende stad). Ds. J.
Wit zal een causerie houden, terwijl drs.
J. A. B. Jongeneel als conferentiepraeses
fungeert.
Men kan zich voor deze conferentie
opgeven bij mej. J K. Dubbeldam.
Cornelia Trooststraat 25 IV te Amster-
Wolphaartsdijk en te Zoeter meer: Chr.
v. d. Poel. kand. te Rotterdam; te Vee-
nendaal: G. J. v. d. Noort, kand. te
Capelle a. d. IJsscl; te Kootwijkerbroek,
te Kortgene, te Waarde, te Waarden
burg, en te Hendrik Ido Ambacht: A.
Hoogerland, kand. te Werkendam; te
Lisse: Chr. v. d. Poel, kand. te Rotter-
EVANG.LUTHERSE KERK
Beroepen te Leiden- J. Happee te
Utrecht.
UNIE VAN BAPT. GEM.
Beroepen te Enschede: J. Ketelaar te
Drachten.
maar ook niet een bij elkaar blijven
tot elke prijs. Zij, die het schriftgezag
aantasten op een veel ingrijpender
wijs. dan Geelkerken ooit gedaan
heeft, maken daarmee onze Gerefor
meerde Kerken kapot."
de verwerping geen recht gedaan
ordt er steeds minder gesproken
liet eeuwige oordeel.
Vermanen
Belijdenis
Bij hun ambtsaanvaarding is het ge
woonte, dat gereformeerde predikanten
een formulier ondertekenen, waarin zij
onder meer beloven, dat als zij tegen een
deel van de belijdenis bezwaar krijgen,
zij daarover een bezwaarschrift op de
kerkelijke vergaderingen zullen indienen
en er voordien niet over zullen spreken
of sehrijven.
Dr. Arntzen constateert thans echter
duidelijke afwijkingen van de belijdenis,
die gepropageerd worden, zonder dat
men een gravamen indient. Men wil van
die strenge binding aan de belijdenis af
acht er zich eigenlijk al van ontsla
gen.
De 's-Gravendeelse pastor richt zich
daarbij speciaal tegen prof. Berkouwer,
die in plaats van een letterlijke binding
aan de Dordtse Leerregels slechts wil
weten van een binding aan de diepste
intentie, de grondmotieven van het belij
den. Over het kader mag men dan
denken, zoals men wil. Zou deze mening
aanvaard worden, aldus dr. Arntzen, dan
is er feitelijk van binding aan de
belijdenis geen sprake meer.
Uitverkiezing
een uitvoerig hoofdstuk zet dr.
Arntzen zijn bezwaren uiteen tegen prof.
Berkouwers opvattingen over de uitver-
De conclusie van dr. Arnlzens bro
chure. waarvan wij slechts een klein
gedeelte konden citeren, is:
„De toestand is ernstig genoeg.
En het mag, om Christus' wil, zo
niet blijven. Is het geoorloofd, dat
zij, die in onze kerken predikant
zijn of hoogleraar in de theologie,
dat zij, die in onze kerkelijke pers
de gemeente voorlichten of in we
tenschappelijke tijdschriften onze
intellectuelen beïnvloeden, het
schriftgezag aantasten op een wijze,
die veel radicaler is dan in de tijd
van dr. Geelkerken? Mag men de
schriftuurlijke, gereformeerde leer
van de uitverkiezing, zoals uitge
drukt in ons belijden, tegenspreken,
terwijl men plechtig beloofd heeft,
hartelijk daarmee in te stemmen?
Begrijpen deze ambtsdragers en
leden enzer kerken niet, dat zij zich
daarmede onmogelijk maken? Dat
zij zo niet langer hun ambt mogen
bekleden? Hier moeten de kerkelij
ke vergaderingen handelen. Zij mo
gen niet aarzelen, degenen die de
belijdenis weerspreken, vriendelijk
maar beslist te vermanen. En wan
neer deze vermaning niet helpt, zal
men verder moeten gaan. Om Chris
tus' wil. Om het belijdend karakter
van de kerk. Om de eer van onze
God en Zijn heilig Woord
(66 pag., 3,-.).
(Van onze kerkredactie)
HENGELO. OV. Onver
wacht heeft ds. F. E. Huizinga,
de baptistenpredikant een be
lofte, gedaan tijdens een trouw-
preek in 1960, moeten inlossen.
Toen hij in 1960 een jong paar
de huwelijksbübel overhandigde
zei hij: „En mocht dit boek ooit
door de witte mieren worden
opgevreten, dan zullen wij voor
een nieuwe zorgen."
Het jonge paar. Jan ter Braak
en Jopie Hondelink vertrok
enige tijd later naar Kongo om
daar zendingswerk te gaan ver
richten. Een tijd lang moest hun
huisraad worden opgeslagen,
omdat zij na vier jaar zendings
werk met verlof gingen. Ook de
bijbel werd in de kisten met
meubels achtergelaten, omdat
hij te zwaar was om tijdens de
verlofperiode mee te nemen.
Toen het verlof voorbij was
en de kisten met huisraad zou
den worden opgehaald bleek dat
de mieren zich door de dikke
planken hadden heengegeten en
de inhoud van de kisten geheel
en al hadden geconsumeerd. Ook
de bijbel werd een prooi van de
vraatgrage dieren.
Zendeling Ter Braak herin-
nere zich de belofte uit de
huwelijksdienst en stuurde ds.
Huizinga als bewijs de resten
van de huweljjksbijbel. „Net
hout waar de worm in zit",
schrijft deze predikant, „alleen
zijn de gaatjes wat groter. Soms
hele gangen, zoals in een appel.
Maar 't geheel bandeloos. De
mieren hebben kennelijk de
buitenkant voortreffelijk gevon
den. Verderop werd het wel
licht te zwaar. Het zou wel
aardig zijn de 66 (baptisten)ge
meenten (van ons land) alle
maal een deel van de 66 boeken
van deze bijbel te zenden
Ds. Huizinga heeft nog geen
beslissing genomen. Voorlopig
houdt hij de resten van deze
bijbel zelf. Hij heeft inmiddels
een nieuwe bijbel gestuurd en
op de eerste pagina nog eens
opnieuw de trouwtekst geschre
ven: „Maar God zij dank, die
ons de overwinning geeft door
onze Here Jezus Christus."
VATICAANSTAD Het is voorbarig
te zeggen dat en wanneer de paus eer
bezoek zal brengen aan het hoofdkwar
tier van de Verenigde Naties, zo is
gisteren door de persdienst van het
Vaticaan meegedeeld naar aanleiding var
de verklaring van de permanente afge
vaardigde van het Vaticaan bij de V.N.,
mgr Alberto Giovanetti. Deze had ge
zegd te verwachten, dat de paus eer
bezoek aan de volgende algemene verga
dering overwoog en dat het hem (Giova
netti) zou verbazen wanneer dit niet
doorging.
De perschef van het Amerikaanse
ministerie van buitenlandse zaken heeft
inmiddels meegedeeld dat de Amerikaan
se regering gaarne zou zien dat de paus
een bezoek brengt aan de V.S. Hij kon
echter niet beveitigen of de Amerikaanse
•egering een uitnodiging aan de paus had
VEEL GROENTEN EN TOGAL TABLETTEN bij verkoudheid.
Leef gelukkig, maar zonder verkoudheid. Eet veel groente, sla, fruit en neem
Togal tabletten. Helpen snel-afdoend. Haal meteen een flacon in huis. U kunt
het onverwacht nodig hebben. Bij apoth. en drog. TOGAL 0.95; 2.40; 8.88.
gezonden
-
J
1
Ignis koelkasten zijn
er in vele maten en
prijzen. Er is er al een
van 130 liter voor f298,-
(zie afbeelding)
de ideale koelkast
met het 2 sterren
koelsysteem
Nu kunt U zelfs diepvriesprodukten
wekenlang bewaren!
Proefschrift over Nieuw-Guinea
o
.erantwoording van het gevoerde
ontwikkelingsbeleid, de UNTEA-perio-
de wordt er niet in behandeld.
Nederland heeft tussen 1950 en
september 1962 meer dan 700 miljoen
gulden besteed aan de ontwikkeling
an Nederlands Nieuw-Guinea of wel
circa 1000 per hoofd van de totale
bevolking van dit gebiedsdeel. Het
zwaartepunt van het economische
ontwikkelingswerk lag op de voorbe
reiding en uitvoering van agrarische
streekprojekten.
ONDERBROKEN
Bij het einde van het Nederland
se bewind liet het zich aanzien, dat
met name de agrarische ontwikke
ling zodanig perspektieven bood,
dat waarschijnlijk omstreeks 1970
een periode aan bescheiden doch ge
stadige economische groei zou
zijn aangebroken. De abrupte be
ëindiging van het Nederlandse be-
(D
UTRECHT De heer J. C. M.
Bakker uit Waalwijk te gisteren
aan de Rijksuniversiteit in Utrecht
gepromoveerd tot doctor in de
sociale wetenschappen op het
proefschrift: „Strategie van het
economische ontwikkelingswerk in
het voormalige Nederlands Nieuw.
Guinea".
De dissertatie behandelt de econo-!
mische beleidsvoering van het voor-
malige Gouvernement van Nederlands: stuuilgezag op 1 oktober 1962 heeft
Nieuw-Guinea. Het centrale thema dit ontwikkelingsproces volgens dr.
van het proefschrift is de geleidelijke Bakker echter onderbroken,
totstandkoming van een meer pro
grammatische aanpak van de econo- De heer Bakker studeerde indologie
mische ontwikkelingsproblematiek in!aan de Rijksuniversiteit in Utrecht. In
dit vroegere Nederlandse rijksdeel, decembei 1949 legde hij het doctoraal
De studie is in de eerste plaats:exa")en indologie, economische studie-
bedoeld als een intern-Nederlandse «EL™»
LONDEN De »arts Jordanië, de Libanon en Dav. oecumenisch functio-
blsschop van Canterbury Syrië; prof. Eugene R naris van de Protestantse
dr. Michael Ramsey, beefi Falrweather van Trinity Episcopale Kerk in de
vandaar waumemrr: be- College te Toronto er ka V.S. en kanunnik John R
noemd om de AncükaaiiM nunnik Clement W. Welsh. Sattenwaithe. secretaris
Kerk te vertegenwoordl studieleider aan het predi- generaal van de Kerk var
gen op dc vierde ilttiiu kcrscollcgc van de kathe- Engeland voor betrekkin-1
van het Vaticaans concilie, draal van Washington. gen met het buitenland
Bovendien zijn plaats- Kanunnik John Findlow
De benoemde vertegen- vervangend waarnemers de persoonlijke vertegen
woordigers zijn: John K aangewezen voor korte pe- woordiger van dt aarts
H. Mooram. bisschop van rioden gedurende afwe- bisschop te Rome. zal i-
Ripon (Kerk van Enge- zigheid van dc officiële durende de gehele zitting
land'; Najib a Cubalin. waarnemers uit Rome. eveneens aldaar aanwezig
Arl ki os bi-, chop in Deze zijn: dr. Peter F. zijn.
Men moet erkennen dat de
jonge auteurs een bondige en
rake verteltrant hebben ont
wikkeld. Uit de novellenbundel
„Twee handen van zwart",
geschreven door de in 1942
geboren Eduard Visser (toneel
criticus en student in de rech
ten) citeer ik het begin van
het korte verhaal „Ook zonder
stier":
„San Antonio de Behar. Een
grote, hete stad, niet ver van
de Mexicaanse grens. Te groot,
te heet, te dicht bij de Mexi
caanse grens. Er wonen veel
mensen, maar er is zon genoeg
voor allen. Voor een aantal van
hen is er echter alleen maar die
zon om van te leven, dat zijn
meest Mexicanen. Mexicanen
lachen, schreeuwen en drinken
veel, werken minder en verdie
nen het minst. Zo zit dat."
Een leraar zou hieraan in een
stijlles kunnen demonstreren, dat
bondigheid van stijl niet hetzelfde
is als telegramstijl. De zin „te groot,
te heet" enz. zou achterwege kun
nen blijven, evenals de toevoeging
nen blij\
aan het slot „zo zit dal". Inderdaad,
als het om kortheid alleen ging.
Maar het aardige van die zin en die
toevoeging is. dat er een subjectie
ve. bijna emotionele factor in het
geding komt. die kleur geeft aan de
kroniekachtigheid van de andere
zinnen. Het begin van de novelle
blijft er even bondig door, want die
gevoelsfactor is er irfgebracht met
een minimum aan taalmiddelen:
reeds bekend materiaal in die zin
„te groot, te heet" enz., en de ge-
noegelijke, meer schertsende dan
zelfbewuste toevoeging: „zo zit
dat."
Zo'n inzet alleen al bepaalt het
niveau van dit werk, dat in vak
kringen reeds de aandacht heeft
getrokken. Ter illustratie nog een
zinnetje dat men aantreft op blz 68:
„De directrice was zeer lang
en mager, zei dat zij miss Reu-
nold heette en overhandigde
ieder van hen een bosje vin
gers."
Het boekje bevat negen stukjes,
met elkaar 107 kleine bladzijden
druks: het is een uitgave van J. M.
Meulenhoff te Amsterdam. Wat mij
als oudere voorts opvalt is, dat ve
len van de jongere generatie het
reizen, zelfs in verre streken, als
iets normaals beschouwen en geen
behoefte meer voelen om op de
omslag te laten drukken, dat zij die
en die landen bereisd hebben of ge
woon maar dat zij veel hebben ge
reisd. Het kan natuurlijk ook een
maniertje zijn. om te imponeren,
maar die indruk heb ik hier toch
Hel zijn, zoals de ondertitel zegt.
„Verhalen uit Texas", maar dan is
»r weer iets opvallends, namelijk
het element van fantasie, dat zich
door de werkelijkheid heen mengt
Vroeger handhaafden de auteurs
een scherpe scheiding tussen rea
lisme en fantasie. Nu wordt het
fantastische op dezelfde manier
weergegeven als de werkelijkheid;
even bondig, laconiek en zonder
omhaal. Geen spoor meer van de
vroegere houding van „hou me
vast, nu ga ik fantaseren"; de dag
droom schuift zich bijna nuchter
tussen de dingen van de werkelijk
heid in. Ten slotte zijn onze dag
dromen óók werkelijkheid!
Knap is de persiflage op de mo
derne bedrijfstechniek in de novelle
„Houd het geheim". Maar niets is
stompzinniger dan het navertellen
van korte verhalen waarbij het
toch niet in de eerste plaats om de
gebeurtenissen gaat. Laat ik dit
tenslotte illustreren met iets uit de
novelle „Hij was meer dan dood":
„Negen bladzijden druks, verdeeld
in zeven hoofdstukjes. In het zesde
legt een jongen aan een meisje uit,
hoe hij in het leven staat. Een psy
chologische verhandeling zou hier
voor een aantal bladzijden nodig
hebben, met op elke bladzijde toch
zeker vijf. misschien wel tien, vak
termen. Eduard Visser doet het in
enkele dialoogzinnetjes. Het meisje
voelt: hier is een mens in nood.
Maar zie hier nu hoe realisme en
fantasie volkomen geïntegreerd
..Zij begreep het niet hele
maal, maar zij hoorde wel, dat
dat een drenkeling wanhopig
om hulp lag te schreeuwen. Zij
keek. Èr lag niemand in het
water. Er was trouwens geen
water" (blz. 54)
Vroeger zou men schrijven: Het
was haar, alsof zij achter de woor
den van de jongen een kreet hoor
de. een »rr>rt»'iifpjde schreeuw, als
van iemand die op het nunt staat te
verdrinken enz. enz. Maar kan het
bondiger en raker dan in het citaat?
C. RIJNSDORP
oktobe- 1962 was hij als gouvernements
ambtenaar werkzaam in Nederlands
Nieuw-Guinea en vervulde verschillende
functies bij de dienst van economische
zaken te Hollandia. In 1963 aanvaardde
hij eer functie bij de Stichting voor
internationale samenwerking der Neder
landse universiteiten en hogescholen in
Den Haag en heeft daarbij onder meer
bemoeienis met projekten voor inter
universitaire samenwerking met ontwik
kelingslanden.
Promotor was prof. dr. J. J. Hanrath.
WASHINGTON Luci Baines
Johnson, dochter van de Amerikaanse
president, is gisteren op haar acht-
tiende verjaardag in de rooms-katho-
lieke kerk gedoopt. De plechtigheid
had plaats in St. Matthews Cathedral
op korte afstand van het Witte Huis.
Oiuler de aanwezigen waren de presi
dent, haar moeder en haar zusje Lynda
i Bird.
Luci, die evenals haar moeder en
zuster episcopaals was. krijgt sinds sep
tember vorig jaar rooms-katholiek gods-
i dienstondervijs. L)e president behoort,
1 zoals bekend to! de Christian Church.
Het Vatikaan wilde geen commentaar
I geven op de doop van de presidentsdoch-
i ter. Komend najaar zal Luci aan d*
I universiteit van Georgetown, een r.k.
I instituut, gaan studeren voor verpleeg
ster.
