DUIZENDEN BELGEN ZEER
GOEDKOOP MET VAKANTIE
Luxemburg blaast zijn partij
heel parmantig
Antwerpse
in de binnenstad
bejaarden
mee
Drinken en baden in
Mondorf-les-Bains
ZONDAGSBLAD
Nieuwe Lei else Courainit
ZATERDAG 3 JULI 1965
De manier waarop Bel
gië de afgelopen vijf tot
tien jaren het zogeheten
sociale toerisme heeft mo
gelijk gemaakt en bevor
derd dwingt bewondering
af en vormt een aanpak
waar wij in Nederland
nog heel wat van kunnen
leren. Niet dat de proce
dure van onze zuiderbu
ren zonder meer overge
nomen zou moeten wor
den; een Nederlandse
„vertaling" is uiteraard
nodig. Waar het hier ech
ter om gaat is het prin
cipe.
Sociaal toerisme zou men
kunnen omschrijven als het meer
mogelijkheden scheppen voor
vakantiehoudende menigten-
met-kleine-beurzen. Welnu,
daar heeft men in België heel
wat aan gedaan. Vijftien ultra
moderne vakantiecentra zijn in
toeristenoorden langs de kust,
in de Ardennen en elders verre
zen. Op plaatsen waar eerste
klas hotels jaloers van zouden
kunnen worden.
Men zou deze centra ook
rustig als echte hotels kunnen
bestempelen. Met dit verschil
dat er geen winstoogmerk is,
dat luxe is vermeden en dat
grote staatssubsidies de stich
ting van een en ander hebben
mogelijk gemaakt. Het resul
taat? Een pracht vakantie voor
duizenden. Op een koopje.
De procedure is als volgt.
Iedere organisatie in België die
meent hier een taak te zien kan
zich wenden tot de overheid, in
casu het ministerie van Verkeer
en Toerisme, om medewerking
bii het tot stand brengen van
zo'n vakantiecentrum, dat ge
middeld vijf tot achthonderd
gasten kan herbergen.
Het zijn in de eerste plaats de
vakverenigingen geweest die
initiatieven hebben genomen,
maar bijvoorbeeld ook een be
kende organisatie als de
Belgische Bond van Grote Ge
zinnen heeft dit gedaan. Wordt
men door de overheid waardig
bevonden er zijn natuurlijk
De Kinkhoorn, het moderne vakantiecentrum van de christelijke vakbe
weging in Oostende, met uitzicht op zee. Zoals men ziet is de vergelijking
met een hotel bepaald niet overdreven. Bouwkosten ruim vier miljoen
gulden.
Aan dezelfde boulevard van Oostende, enkele honderden meters verder,
staat Zeezicht van de socialistische vakbeweging. Een kijkje in de heldere
eetzaal. De inrichting is sober, maar smaakvol.
de nodige kriteria om mee in
zee te gaan, dan kan men
rekenen op een bijdrage-ineens
uit de staatskas van 75 procent
der stichtings- en inrichtings
kosten van zo'n centrum.
Eis is dat de aanvrager de
bond of organisatie de reste
rende 25 procent der bouw- en
inrichtingskosten ineens op tafel
kan leggen. En het is de over
heid die de tarieven in de
centra bepaalt.
Wij bezochten er twee een
vier jaar en de andere nog maar
enkele jaren oud-, respectieve
lijk van de christelijke en de
socialistische bond van vakver
enigingen in Oostende, beide op
de boulevard, of, zoals de Vla
ming heel eenvoudig zegt: den
zeedijk met een eminent uit
zicht.
Men vindt er: een gezellig
restaurant, een zaal om rustig te
zitten, inclusief bar, een ont
spanningszaal, een grote keu
ken, een „shop" bij de ingang,
kortom een groot modern hotel.
Er zijn ongeveer 200 kamers
met warm en koud stromend
water, geschikt voor één per
soon tot vier personen, maar
ook een aantal flats, waar ma
ximaal zes personen kunnen
worden ondergebracht.
En nu de prijzen. Omgere
kend in Nederlands geld betaalt
een gezin van vier personen
Nederlandse gedetailleerde plan
nen en wettelijke regelingen z\jn
de Belgen een gruwel. Zij vinden
dat deze met onze calvinistische
instelling te maken hebben. „Wij
zijn wat pragmatischer", zo hoor
den we desgevraagd herhaaldelijk
op onze Bellux-reis (door België
en Luxemburg), hetgeen 7.0 on
geveer wil zeggen: we reglemen
teren minder strak en geven het
improvisatie-element heel graag
een kans.
Beide „systemen" hebben hun
ons niet kwalijk nemen dat
op een dezer dagen door Benelux
georganiseerde trip Belgen be
zochten tegelijkertijd Nederland
vooral een paar voordelen van
het Belgische pragmatisme heb
ben willen zien.
Als daar zijn: bij bejaarden
zorg en sociaal toerisme „groot"
kunnen denken. Enfin, leest u er
maar verder over in bijgaande
voor een kamer inclusief eten
en drinken rond 250 per week.
Eenzelfde gezin dat een flatje
wenst met een woon- en een
slaapkamer plus douche- en toi
letgelegenheid betaalt 275 tot
300 per week. Voor lakens
wordt gezorgd: slechts handdoe
ken, zeep enz. dienen te worden
meegebracht.
Geen wonder dat deze vakan
tiecentra in België grote popu
lariteit genieten en in het sei
zoen volledig bezet zijn. Voor
waarden voor verblijf zijn het
lidmaatschap van de exploite
rende organisatie, en het ver
plicht verzekerd zijn wij
zouden zeggen: je moet geen
inkomen beneden de loongrens
hebben.
In de aanvang konden ook bui
tenlanders vrij veel Neder
landers hebben daarvan gepro
fiteerd van al deze vakantie
faciliteiten genieten. De grote
vraag heeft echter tot de
restrictie geleid dat buitenlan
ders alleen op uitwisselingsbasis
kunnen komen, dus tegen elk
Nederlands gezin in een Belgisch
vakantiecentrum zou een Bel
gisch gezin in een Nederlands
vakantiecentrum moeten staan.
Aangezien dit niet te verwe
zenlijken is in ons land kan er
ook in België niets meer van
komen. Overigens wel terecht,
want het zou al te vrijgevig van
onze zuiderburen zijn indien
België ook vakanties van Ne
derlandse gezinnen ging subsi
diëren.
wel aan de boulexard d'n zeedijk, zegt de Vlaming) vaji Oostende met
lelgië ten deel kan vallen. Inderdaad, alles inbegrepen. Al wordt dat
1 deze tafel in een tvel zeer ver vooruitgeschoven positie.
We voelen er
ons geborgen
kleurstelling der zalen; dat blijkt
ook uit de aanwezigheid van spe
ciaal ontworpen standaardmeubel
tjes. waarop de verpleegden aller
lei hun dierbare dingen, zoals een
oud heiligenbeeldje, een foto, een
schaaltje kunnen zetten.
Alle bejaarden worden in de
letterlijke zin van het woord me
disch begeleid en ook minder-
validen voelen zich blijkens hun
uitlatingen geborgen. Geen won
der, dat elders, onder meer in
Brussel, het ,,svsteem-DE KO-
NINCK" zal worden nagevolgd.
Want nogmaals het gaat hier
niet alleen om een voordelige,
maar ook een in alle opzichten
u verrassend goede woongelegen-
haar projecten m het hartje van Ook m de verpleegafdeling. die heid: om honderd procent zorg
t j 1 j 1 ?e stad °P een ,terr«in dat vrij- de achterzijde van het complex voor oude mensen met een smalle
In Nederland stuit men nog kwam na afbraak van een groot uitmaakt geeft men de „privacy" beurs
we} eens op de mening dat herenhui, «n «nchool. S&SFiiSTK'lte SSnSndS Wie iets van de liefde heeft
L66fb33l" hier zaaltjes moeten zijn met ceu- doorgrond waarmee de
(Van een onzer redacteuren)
gië bij ons vergeleken in
vele opzichten toch wel heel
wat ten achter zou zijn. Onze
sociale voorzieningen bijvoor-
traal toezicht, omdat* de veelal werpse organisatoren dagelijks
redeneerde aldus Voor bedroevende lichamelijke en/of bezig zijn het bejaardenpro-
alles willen wij de oude dag van geestelijke omstandigheden waarin bleem in hun contreien op te
- - onze mensen zo leefbaar moge- ve^l^gden^rgaa^v|erke- Iossen zal ten volle onderschrij-
beeld, wel, daar zouden onze lijk maken. We gaan daarom maakt eenmaal noodzakelijk ven wat cen geestdriftige bui-
zuiderburen eenvoudiq niet hun zelfstandigheidmet een tenstaander over hun activitei-
- modewoord gezegd: hun „priva- Leefmilieu HijTi De jeugd moge dan
cy verdedigen tot het uiterste. zei- ..ue jeuga moge aan
Daaraan maken we alles, zo In leefmilieu heeft men getracht de toekomst hebben, wie zo
"odip de achterstand in bejaar- elke gedachte
denzorg, ondergeschikt. f°
aan kunnen tippen. Wie zich
j e cu veraeuiutu 10
van de feiten gaat overtuigen Daaraan uiaken
zal deze mening onmiddellijk
herzien.
Luxemburg heeft als (ge
makkelijk te kaatsen)
speelbal heel wat over
zich heen moeten laten
gaan in de loop der jaren.
Een paar van die tikken,
waarvoor we even in de
historie duiken.
In 1815 door het Wener Con
gres aan onze koning Willem 1
als groothertogdom toegewezen.
In 1831 zo ongeveer doormid
den gehakt, waarbij het groot
ste deel als provincie Luxem
burg bij België werd gevoegd.
De rest (het huidige groother
togdom) bleef in personele unie
met Nederland verbonden.
Echter al weer niet langer
dan 1890 toen koning Willem III
stierf zonder mannelijke opvol
gers na te laten.
Intussen was er ook nog even
onderhandeld over verkoop van
het gebied aan Frankrijk (geld
nood onzerzijds), maar dat ge
heime plannetje is door allerlei
omstandigheden toch niet gerea
liseerd.
Kijk. wie deze feiten even gauw
voor zichzelf de revue laat passe
ren, kan erin komen dat de
Luxemburgers, na zelfstandig te
zijn geworden en een halve eeuw
lang door hun groothertogin
Charlotte te zijn geleid, het van
daag de dag nog steeds niet kun
nen laten ondanks haar abdicatie
(en ondanks dus groothertog Jan)
over „nótre grande duchesse". on
ze groothertogin, te blijven spre-
Het was immers de grootherto
gin onder wier regering de rust,
de continuïteit van een waarlijk
nationale samenleving kon worden
bewerkstelligd. Daar deden twee
(Duitse) bezettingen gedurende de
beide wereldoorlogen niets aan af of
toe. En zo existeert het groother
togdom Luxemburg thans voortref
felijk: het vive la grande duchesse
la 1965 is daar een markant, een
spontaan uitdrukkingsmiddel voor.
Een gevolg hiervan is het zelf
bewustzijn dat het land manifes
teert. Parmantig blaast Luxemburg
zijn partij mee in het Benelux- en
het EEG-koor. in generlei opzicht
er onder gebukt gaande dat het
..slechts" een slordige 320.000
Europeanen vertegenwoordigt
Overigens heeft het land er
beslist niet minder „kleinlandige"
consequenties om, waarvan er één
is dat de ook hier aanwezige grote
vraag naar arbeiders heeft geleid
tot het aantrekken misschien
kan men nog beter zeggen: tot het
aankomen, want echte propaganda
heeft de Luxemburgse overheid er
nimmer voor gemaakt van bui
tenlandse arbeidskrachten
Dit aantal is namelijk niet
gering, te weten 10 procent van
de totale bevolking, dus 32.000,
hetgeen maar liefst de helft van
het aantal handarbeiders in
Luxemburg betekent.
Men stelle zich dit eens even
in ónze verhoudingen voor: een
aantal buitenlandse arbeids
krachten van ver over het mil
joen in Nederland. Meer buiten
landse werkers dus dan het
inwonertal van de provincies
Men mene niet dat Luxemburg
deze ontwikkeling met vrees ver
vult. Integendeel, in dit land(jc)
leeft het bewustzijn dat grote
kwanta buitenlandse arbeiders niet
alleen noodzakelijk zijn voor ver
dere economische expansie, doch
ook en vooral als een normaal
aspect van Europa's sociale inte
gratie dienen te worden be
schouwd.
Er is derhalve een vrij verkeer
van deze arbeidskrachten in
Luxemburg mogelijk. Sterker nog
ook de gezinnen dezer werkers
zijn in het land welkom. Facilitei
ten voor woningvoorziening, oplei
ding. aanpassing en ontspanning
worden ongeacht datgene wat de
werkgever doet, door de overheid
verleend.
Moderne arbeidershuiz.
Want ook al kan de zorg voor
de mens niet in alle opzichten
vanwege verschillende ont-
Zo ontstond in Antwerpen het
bejaardencomplex DE KONINCK.
Aan de voorzijde treft men een
afdeling zonder hulp t
wikkelingen exact in het ene de uit flats: galerij woningen met
met het andere land worden
vergeleken, toch kan men glo
baal gerust zeggen dat er in
beide landen evenveel sociale
zekerheid bestaat.
flinke woonkamer, een dito
slaapkamer en een badkamer: 20
voor echtparen en 34 voor alleen
staanden. Aan de achterzijde vindt
men de afdeling, waar hulpbehoe
vende bejaarden met de nodige
zorg worden omringd.
De praktische Belgen bereikten
ermee dat er aan de voorzijde
hulp verleend kan worden indien
aannr.„A TT-. - deze noodzakelijk mocht blijken.
die hulp immers permanem
nu bijvoorbeeld Bij ons is er de ,une,ione.r.
In België lijkt het dat van het
prille begin af naar het best
denkbare wordt gestreefd. Zo in
de stad Antwerpen waar men te
maken heeft met een behoorlijk
vergrijsde bevolking, die bijna 15
procent van de plaatselijke burge
rij uitmaakt, zodat het ouderlin
genprobleem de Vlaming
spreekt niet van ouden van dagen
maar van ouderlingen, analoog aan
ons en ook hun woord: jongelingen
er nijpend genoeg is. Toch
men meteen heel gul
En misschien ook wel heel
eigenwijs. Want al zei de research
bouw bejaardencomplexen zo mo
gelijk in rustige omgeving, waar
men natuurschoon aantreft, dus bij
voorkeur buiten de steden, bouwde
dc Antwerpse „commissie van
Oj»enbare onderstand" een van
te blijven. Ze kunnen 1
delen langs de havenkant van
Antwerpen en zijn ook meteen in
het hartje van de stad waar ze
winkels kunnen kijken en binnen-
Smalle beurs
Blijkens hun uitlatingen ge
voelen de bejaarden zich in
deze „fondatie" bijzonder ge
lukkig. De roep is al na enkele
jaren groot: er is een indruk-
het"werk wekkende wachtlijst ontstaan
voor de serviceflats, waaraan
men de komende zeven tot acht
jaar niemand behoeft toe te
voegen. Let wel, het gaat hier
doorgaans om bewoners en ad-
ipirant-bewoners met een smal-
hoe treffend is het in het kleurige
prospectus beschreven, waar men on
der meer kan lezen: „Wie ver van
de huiselijke zorgen en het lawaai
van elke dag herstel behoeft, de over
spannen zenuwen tot rust wil laten
komen en het lichaam van opeenge
hoopte afvulsloflen wil bevrijden,
die kan zich geen beter plekje op de
aarde wensen dan.inderdaad
red.) Mondorf-les-Bains."
Ja, die bevrijding van afvalstoffen.
Daarvoor (onder meerbetreedt men
het badgebouw, een complex met lan
ge gangen, die merkwaardig genoeg
op de onbevooroordeelde bezoeker
herinneringen aan de ondergrondse
in Moskou kunnen oproepen. Men
kun er in de letterlijke zin geklassi-
ficeerd gaan baden. De eerste klasse
badkamers hebben wel zeer mooie
kleuren en een relaxkamer onmid-
delijk aangrenzend. De tweede klus
sers dienen om te kunnen relaxen de
gang over te steken, dc nóg weer
lagere klussers staan er op z'n aller-
Ie beurs, die voor deze flats badkamer. Rechts de w
primair in aanmerking komen.
omdat de bewoners hun vertrouwde oude meubeltjes
slaapkamer met nog nel te zie
aar in de praktijk meestal oude
1 ogen meebrengen.
krachtig water met de bekende brak
ke smaak kan worden gedronken en
naar in (ueer andergeneeskrachtig
hater kan u orden gebaad.
Dit kuuroord, staatseigendom, is
gelegen in het lieflijke Mondorj-les
Bains, 18 km zuidoostelijk van de
hoofdstad, aan de Franse grens. De
gebouwen waar men zijn glaasjes ge
zondheid uit handen van een lieve
pleegzuster (bloedwijn?) in ont-
tornaatkleurig badwater kan uorden
ondergedompeld liggen in een prach
tig aangelegd park, 36 hectaren groot
en begin twintigste eeuws van allure.
Het lijkt of de tijd er zestig jaren
heeft stilgestaan. Dobberend in een
gehuurd roeibootje kan men luierend
luisteren naar de walsjes die een or
kest met nadrukkelijke bosgeluiden
lieel hoog op het grote terras over
het heuvelachtige droomlandschap
strooit: over de orangerie, de hon
derden rozenvariëteilen, de zeldzame
boomsoorten, de vijvers, de ge
schuierde gazons en de talloos ge
makkelijk zittende bankjes.
Het is allemaal erg rustgevend. Ja,
In elk geval: voor
ritueel van het ba,
oord weggelegd; 01
tiënten, die in toen,
de hele uilrusting
alles zou er op kul
dut de bclungstellin
in dit kuur-
nor fondspa-
nde mate van
Zeker
kundig
1 dat
•eds
„E tablis-
trden gegroe-
sen,ent" Thermal"1
peerd. Men kan er -
het prospectus alt
1 everaandoen i n genm oeilij k lieden
met de galblaas, slofu isselingspro-
blemen, reumatische en nog andere
aandoeningen.
Het in de nabijheid gelegen (vroe
gere) Casino heeft men benut voor
het onderbrengen van al deze thera
peutische mogelijkheden. Waarvoor
men in alle gevallen dus bepaald
niet naar Mondorf behoeft te gaan,
omdat ze ook in ziekenhuizen en an
dere inrichtingen worden toegepast.
De „badteclmischr" belangstelling
van Nederlanders voor dit
„Etablissement Thermal" te Mon-
