„Als danser heb je iets van nomadennatuur in je" een Berlijn: veel films, zon en optimisme maar? Jaap Flier en Willy de la Bye: „Het publiek heeft ons erdoor gesleept Prijs aardgas in vele gemeenten te hoog Prins sprak in Gouds dialect Lafeber toe Aardgas in Amsterdam goedkoop 1 DONDERDAG 1 JULI 1965 DEN HAAG Beiden 31 jaarDe één eenpaar dagen ouder dan de ander. Hij in een blauice spijkerbroeklichtblauwe trui, colbert. Daarboven een expressiefdonker gezicht met het inktzwart haar. Zij in een met fronsen afgezette blauwige blouserok, een beige leren hoedje wat scheef op het blonde haar, waaronder een beweeglijk gezicht. Allebei in een andere richting op zoek naar een rustige lioektafel in het uiterst neutraal getinte Terminus tegen over het station. Want hij is dol op hoekjes zegt hij met een zachte stemdie door een zekere indringendheid toch tot luisteren noopt. Jaap Flier en Willy de la Bye, weg uit de ruime, door de drukte wat rommelige repetitielokalen aan de slordige Koningstraat in een spaarzaam vrij uur tijdens de vele eindeloze festivaldagen van met z9n tweeën zo'n 30 uur per etmaal werken. Jaap Flier en Willy de la Bye, het dansersechtpaar dat on geveer zes jaar geleden met zeven andere dansers het initia tief heeft genomen tot de moeizame opzet van het nu alge meen geivaardeerde Nederlands Dans Theater. essentieel voor hen geworden. De dans is hun dagelüks leven. Willy: ,.En het geweldige van de dans is dat je je hele lichaam kunt gebrui ken. Wat wij doen is het gezondste dat er te doen is. Dansers blijver langst fit". En de opmerking van haar man dat je er alleen wel een kleine hartvergrotin0 bij oploopt laat ze maar voorwat hij is. Bekijks In het oog springende keerzijde de medaille is soms. dat deze dag ln dag uit weerkerende lichamelijke bezigheid, bij voorkeur in het front van levens grote spiegels een zekere ijdelheid wel ln 'de hand werkt. Het altijd zo r schoots mogelijk bekeken worden tot ieder detail van de pink, speelt hier vanzelfsprekend een belangrijke rol. En als een danser dan op een gegeven mo ment geen rol meer wil spelen, waarin je lelijk moet zijn, hapert er toch iets dat wil nog wel eens voorkomen. Zo'n uitwerking heeft het beroep, niet op Jaap en Willy. Wel is duidelijk dat het gewoon rond kijken, op straat lopend of aan een cafétafeltje zittend, méér dan de doorsneemens, een ont- idng vinden tegenover dat voort durend bekijks naar den vleze, wat ze in hun werk ondervinden, bijvoorbeeld: „Jaap moet je zien, daar achter je, een /rouw met een hond met een gek strik- kie, geen gezicht". En Jaap. min of meer Jaap Flier en Willy de la Bye aan het repeteren in het gebouw van het Nederlands Dans Theater aan de Koningstraat. Het ligt in niemands bedoeling om al te veel oud zeer od te rake len. Feit is dat er op een gegeven moment een aantal dansers niet langer bij het Nationaal Ballet van Sonia Gaskell wilden blijven en dat Jaap en Willy, nog maar een paar jaar getrouwd, zelf iets op touw wilden zetten. Er was vrijwel geen geld. Ze moesten het maar doen met een steeds groeiende goodwill bij het publiek. „En het publiek heeft ons erdoor gesleept", zegt Willy zonder aarzeling. „Veel instellingen waren ons gratis behulpzaam, busdiensten reden bijna voor niets, studenten wilden de meest driftige campagnes voeren, met borden over straat lo pen en zo, dat het zo toch niet lan ger kon met ons, zonder geld". De sympathie van vooral de jongeren, die gewoon bleven komen kijken, is er voornamelijk de oorzaak van dat het N.D.T. nu een gevestigde repu tatie heeft, beschikt over grote re petitieruimten in een voormalige kleuterschool, waar de verbouwing nog steeds in volle gang is en nu voor de derde maal een succesvol aandeel heeft in het wereldver maarde Holland Festival. Scheuren Het N.D.T. heeft het dit Jaar niet makkelijk. Gérard Lemaitre, een van de solisten in „Entrata" stootte zijn teen en scheurde een stuk kraakbeen, precies een van dc dingen die een balletdanser bepaald niet hebben kan. Jaap Flier moest zijn plaats innemen en mede daardoor kwam zijn nieuwe choreografie van Strawinsky's Or pheus niet voldoende ingestudeerd en moest van het festival-programma vervallen. Willy de la Bye scheurde een ribweefsel en is slechts tot dan sen en glimlachen in staat doordat de huisarts een flinke hoeveelheid pijn- verdovende middelen heeft voorge schreven. Vrij laconiek merkt ze op dat het in ieder geval niet verder kan scheuren en dat dèt dan tenminste nog een geruststelling is. Westelijke wind DE BILT, Een depressie is over Scandinavië naar de Oostzee getrok ken. Aan de achterzijde ervan stroom de koele lucht van de Noordzee naa onze omgeving. Tengevolge van deze ontwikkeling werd de zeer warme lucht boven het vasteland van Europa in zuidelijke richting teruggedrongen. Dit ging in Frankrijk, België en Wcst- Duitsland gepaard met talrijke on weersbuien. Een volgende storing lag vanmorgen bij IJsland. Deze beweegt in de richting van Schotland en de Noordzee. Op de nadering ervan zal de wind in ons land morgen uit het westen waaien, waardoor het koele weer zal voortdurenOok wordt later de kans op wat regen of motregen ZON EN MAAN Vrijdag 2 juli: Zon op 4.25, onder 21.0 maan op 8.14, onder 23.46. Maandag 5 juli: Eerste kwartier. Hoogwater Scheveningen Vrijdag: 5.13 v.m.; 17.46 n.m. Strandverwachting Een storingsfront bij Schotland trekt naar het zuidoosten, hierdoor morgen tij delijk meer bewolking, met kans op bui. Later weer ophelderingen, een tige, vrij krachtige noordwesten wind. Nog te koel. Overdag 16 tot 18 graden. Zeewater 15 graden. Vooruitzichten: noordwestelijke lucht stroom houdt 'het licht onbestendig en te koel. HET WEER EN EURO!'A Rapporten hedenmorgen teven uur Stockholm half b Oslo onh Kopenhagen onb Ondanks deze tegenslagen is de presentatie van het N.D.T. in Sche veningen bijzonder goed ontvangen Onze kunstredactrice schreef in haar bespreking zelfs over „de avond van Jaap Flier", wat terecht kon worden opgemerkt omdat hij immers Gé rard Lemaitre moest vervangen. „Ja", is het commentaar van Jaap. ,.de mensen moeten op den duur wel misselijk zjjn geworden myn gezicht". In ieder geval blijkt wel dat er door het N.D.T geen flauwe pas op de plaats gemaakt wordt. „We hebben haast ruzie met ouders en vrienden omdat we geen tijd voor ze hebben, maar we zien ons zelf bijna niet meer", aldus Willy. Uitersten Maar de spanning van het beroep is voor beiden ondertussen een levens voorwaarde geworden. „Als je iets cre- eren wilt moet je op de uiterste punt van je zenuwen staan. Je bent niu een maal danser omdat je toch iets van een nomadennatuur ln je hebt", zegt Jaap. Zijn vrouw wil daar niet direct aan. maar wordt het even later toch met hem eens, want, al noemt ze zichzelf honkvast en verafschuwt ze de inter menselijke spanningen die bU ln groe pen levende kunstenaars nu eenmaal aan de orde van de dag zijn, de spanning van het bestaan zelf, het optreden, het vertonen, het lichamelijk bewegen, zou ook zij voor geen prijs willen missen. En haar echtgenoot doelde ook niet zo zeer op de trekzucht van zijn nomaden, alswel op de karakterinstelling dat hij onregelmatigheid verafschuwt, maar gek wordt als hij onverhoopt een paar we ken achtereen ln een routinebestaan leeft. „Met andere woorden, je bent al tijd getikt", zegt Willy grinnikend en daar komt het dan in grote trekken wel op neer: Niet kunnen leven zonder uitersten, daar zozeer In vervallen, in opgaan cn ln vermoeien, dat je aan het eind van het seizoen serieus moet gaan oppassen dat je geen hooglopende ruzie r 2 27 12 0 dstil 32 18 7 5 30 23 0 6 26 14 2 1 31 17 4 2 29 16 21 BERLIJN Met veel zon en optimisme is hier het XVe Internationale Filmfestival (vanouds „die Berliner Filmfestspiele") begonnen. De lei ding heeft geprobeerd van de bittere, ja zelfs boze kritiek, die in vorige jaren over de Berlinalc is uitgstort lering te trekken en heeft met een handige zet een van de heftigste criticasters uit de kring der filmjour nalisten in de keuzecommissie voor het filmfestival opgenomen. Het re sultaat moet men nog afwachten. Ongetwijfeld zet zich echter de reeds vele jaren op te merken neiging voort minder de ster van oude allure en het daarbij horende handtekeningenjagend sensatiepubliek in het middel punt te plaatsen dan wel de kritische toeschouwer van wat er op film gebied geboden wordt. Het eerste hoogtepunt ln het compe titieprogramma vormde de Engelse bijdrage „Repulsion" (Ekel noemt men de film hier oftewel: Afkeer) van Roman Polanski. Deze Jonge regisseur baarde reeds eerder opzien met zijn korte films: „Twee mannen en een kast". ..De dikke en de dunne", en „Zoogdieren". In 1963 leverder hij met „Een mes in het water" 'een Poolse productie) zijn eerste speelfilm, die evenals zijn korte films het beste deed verwachten voor de toekomst De 1933 in Parijs geboren Pool Polans ki groeide tweetalig op en is tegen woordig in de filmateliers van zowel het oostelijk als het westelijk halfrond harte welkom. „Repulsion" draai de hij in Engeland. In Frankrijk meen de hij voor deze film niet de goede ■erkatmosfeer te kunnen vinden en in Polen zou hij vermoedelijk geen draal- vergunning gekregen hebben. Waarover gaat het In „Repulsion"? Een aardige, jonge schoonheidsspecia liste, die bij haar zuster woont ont popt zich, als zij twee weken alleen ln haar woning verblijft, als een geestes zieke moordenares. Twee mannen wor den haar slachtoffers. Afschuw en af keer van het andere geslacht zijn d® oorzaken van haar misdaad. Polanski wilde aanvankelijk, zoals hij zegt uit deze stof een griezelfilm ma ken, maar tijdens de opnamen dreef de film hem tot een psychologische stu die, die alleen nog maar in de uitbeel ding van de waanvoorstellingen trek- van het griezelgenre vertoont. Men ontdekt als „peten" van zijn stijl: Luis Bunuel en ten dele ook Ingmar Berg- waarbij de regie zorgvuldige zin een schone beeldwerking ver- Bovendien houdt deze film, naar men mag aannemen, ook voor het kritisch® van vakmensen, in dit geval van psychiaters stand. Aan zijn titel „Repulsion" doet de film volkomen recht Anders dan bij voorbeeld bij Ingmar Bergman „Als in een donkere spiegel" het ge val was is hier de uitbeelding onappetijtelijke waanzin niet onderge schikt gemaakt aan de uiteenzetting geestelijke problematiek, maar de bedoeling van de film zelf. Iedere vraag naar de oorzaken van de ziek te, naar haar zin- of on-zin ln het le ven van de mens en de maatschappij wordt vermeden. Het koele registreren van de regisseur fascineert en stelt te leur tegelijkertijd. conflict en een huiveringwekkend ein de van de handeling op een onver kwikkelijk niveau af. W til SU n gen blut Bekoring van kostbare aankleding, van scenische arrangementen en film- kleurgeving bood de Wcstdudtse bijdra ge Walsungenblut", die Rolf Thiele naar motieven van de gelijknamige no velle van Thomas Mann gemaakt had. Het gaat hier om een liefde tussen een broer en een zuster. Bij Thomas Mann begrijpt men dat hier een kri tische schildering wordt gegeven van de degeneratie ln de hogere kringen, die geen materiële zorgen kennen en door lediging hun esthetische ge voelens tot in het perverse kunnen koesteren. Bij Rolf Thiele evenwel wordt dit een onkritische, zU het ver bazingwekkend goed aangevoelde uit- Consumen tenbond meen t: Via gaskraan tekorten goedgemaakt DEN HAAG Het is bepaald on toelaatbaar dat via de gaskraan ge meentelijke tekorten worden goed gemaakt of andere op zichzelf mis schien schone verlangens worden gerealiseerd. Dit verklaart de Ne derlandse Consumentenbond in het De grond in En deze hele dispositie schijnt dan ook noodzakelijk te zijn voor dit be roep. waar het grootste deel van het publiek, zoals ze dagelijks aan den lijve ondervinden, maar vreemd te genaan kijkt. „Nee, je moet niet dan sen omdat het zo gemakkelijk gaat. Wie zo werkt valt het snelste af. Je moet dansen voor de kunst, uit nood zaak, niet omdat het toevallig lekker gaat. Want hoe verder je komt. hoe moeilijker het wordt. En als je het dan af laat weten, ga je onherroepelijk de grond in". Ze zijn het hier samen duidelijk over eens. Leeftijd heeft er volgens hen niet zo bar veel mee te maken. Hun vriend Scott Douglas in Amerika, die ook niet meer zo piep jong is. werd met stug werken zeker niet minder, maar dringt juist gestaag naar de top. Zeer vereerd Zelf zijn ze allebei voor balletbegrip pen vrij laat met dansen begonnen. Wil ly op haar achttiende („mUn moeder wilde dat ik eerst de hbs afmaakte) en Jaap op vijftienjarige leeftijd. Beiden n half jaar al solist, maar ondanks een zekere trots vinden ze dat in feite idioot. De ontmoeting tussen Jaap en Willy voltrok zich uit de aard dc zaak ook op de Spitzen. Willy mocht eens anderhalve stap met Jaap dansen en voelde zich zeer vereerd en er in het gesprek toch concessies de romantiek worden gedaan, voegt Jaap er bescheiden aan toe dat hii zeer vereerd was dat hij later met haar mocht trouwen. Samen dansen vormt geen handicap voor hun huwelijk. Integendeel. Willy: „Het is juist fijn dat we samen dansen. Als je als danseres een man hebt die op kantoor zit. is het vaak heel moeilijk om te blijven dansen. Als je zo'n hele dag bezig bent geweest, ben je soms vreselijk moe en dat moet een man dan kunnen begrijpen". De conflicten, die dan kunnen ontstaan monden vaak uit in kiezen of delen. Dat hebben Jaap en Willy meer om zich heen gezien. „En ik vindt een ka pot huwelijk heel wat erger dan een gebroken danscarrière", aldus Jaap. Maar dit overigens terzijde. Dergelijke gevaren schuilen niet in hun eigen krijgt met de anderen, die uiteraard huwelijk integendeel dit leven Getcoon samen En met zo'n klein incidentje blijft er dan helemaal niets meer over van een eventuele indruk dat dansers maar rare mensen zouden zijn, een misvatting waar ze samen maar al te vaak op stuiten, wanneer ze een lezing houden voor gezelschappen die variëren van aankomende priesters tot meisjes van de huishoudschool. Nee dat gaat zeker niet op voor Jaap Flier en Willy de la Bye. Gewoon twee mensen die getrouwd zijn. Hoe lang? O jee dan moeten we te rug rekenen. De auto hebben we een jaar, tv twee jaar, ons huis drie jaar en toen zaten we al ongeveer vijf jaar by het danstheater, dus zeg maar acht jaar, ach zo belangrijk is dat niet, maar je ziet wol, we worden rijker en rijker. Twee mensen die toeval lig hetzelfde beroep hebben, samen leven en werken, tien vogeltjes heb ben, twee poezen in het vooruitzicht, waarvan ze hopen dat ze de vogeltjes met rust laten en het allemaal hele maal niet anders willen. jongste nummer van de Consumen tengids. Volgens deze bond houdt slechts eer klein aantal gemeenten zich aan hel tariefstelsel, ontworpen door het Samen werkingsorgaan van de aasleverende be drijven. Dit tarief houdt rekening mei een acceptabele winstmarge. Tot de gemeenten die zich aan dit tarief houden, behoren, aldus de Con sumentenbond, een tiental steden waaronder Rotterdam en Rijswijk. Ongeveer 550.000 gasverbrulkers pro fiteren van deze tarieven maar een gro ter deel, geschat op 750.000, betaalt veel al hogere prijzen. De bond meent, dat de meeste gevallen geen redeliike grond aanwezig is voor het heffen in hogere tarieven De Consumentengids raadt haar lezers in de gemeenteraadsleden te bewerken tot het bedingen van een lagere gasprijs. Andere instanties zijn aldus het blad hiertoe niet bevoegd. In het artikel wordt tevens een over zicht gegeven van dc gastarleven ln aantal gemeenten ter vergelijking met de door het Samenwerkingsorgaan opgestelde tarieven. Parit ime par Voor het overige liepen tot nu enige films met overtuigende sfeerta- kenende momenten. Zo opende de Fran- episodefilm .Paris vue pa: met bijdragen van Jean Douchet, Jean- Luc Godard, Jean-Daniel Pollet Eric Rohmer en Jean Rouoh het festival. Opgenomen met een 16 min ci pakt de deels amusante, deels v lende film het Pa rij se klimaat toch al door prettig spontaan aan. Deze film liep niet in de coim>etitle mee. maar de zogenaamde Informatiever ton ln - waarmee men de voorstellingen in het festivalhuis wat interessanter en beter aanspreekbaar wil maken als ln voorafgaande jaren het geval was. toen met tweederangs films uit achter gebleven filmlanden het aantal va competitiefilms wilde volmaken. Kung sleden Ook de Zweedse bijdrage in de com petitie. „Kungsleden" (De Konings weg) toonde vóór alles kwaliteit ln de atmosfeer. Deze debuutfilm van d« jonge regisseur Gunnar Höglund pro beert aanvankelijk met overtuigend de beleving van het landschap •n wandeling door hot gebergte te verbinden met dc conflicten van liefdesverhouding. Hij glijdt dan echter het uitbuiten van erotische scènes, het onnodig invlechten van een raseen- Zilveren anjers uitgereikt AMSTERDAM Prins Bernhard heeft vanmorgen als regent van het Prins Bernhard Fonds aan drie Nederlanders de ..zilveren anjer" 1965 uitgereikt. Deze onderscheiding wordt jaarlijks toegekend hen. die zich op cultureel gebied dienstelijk hebben gemaakt, dit jaar de 72-jarige incasseerder A. P. M. Lafe- lit Gouda, de 63-jarige kolonel b.d. C. J. W. van Waning uit Reeuwijk en de 75-jarige jonkheer F J E, van Lennep uit Amsterdam. De heer Lafeber ontving de onderschei, ding voor zijn tweedelig standaardwerk over het Goudse dialect. Koloncd Van Waning voor zijn instelling van het „stamboek ronde en platbodemjachten". Jonkheer Van Lennep wegens zijn ver diensten als chroniqueur van de petite histoire" van een belangrijke bevolkings groep uit het verleden in zijn ..Honderd jaar Hartekamp" en ..Latc regenten" en voorts voor zijn activiteiten als bestuur- "ïr van tal van culturele verenigingen. De heer Lafeber was de eerste, die uit handen van de Prins de zilveren anjer ontving. „Die zoon van baander Lafeber heeft het toch maar knap gedaan", zo sprak de Prins de man toe in het Goudse dialect, waarover de heer Lafeber een tweedelig standaardwerk heeft samenge steld. Deze zoon van een Goudse arbeider de touwslagerij, zo vertelde de Prins, werd reeds op 15. 16-jarlge leeftijd ge troffen door het bestaan van dialecten. Gouda bezocht hij vele mensen. Hij in casseerde echter meer dan alleen de dub beltjes der armen. In het grote kwitantie- boek. dat hij steeds mee moest dragen, noteerde hij telkens op de blanke strook, jes het typische dialectgebruik, dat hij tegenkwam in drie- tot vierduizend ge zinnen. Dit werk groeide uit tot een unieke verzameling van het Goudse dia lect, welk werk binnen afzienbare tijd onder auspiciën van de Koninklijke Aka. demie van wetenschappen zal worden uitgegeven, Hoogland heeft gezagscrisis HOOGLAND Een gezagscrisis bij de plaatselijke overheid heeft ertoe geleid, dat Gedeputeerde Staten van Utrecht is verzocht een onderzoek in te stellen naar de oorzaak van de bestuurlijke moeilijkheden. De ge meenteraad heeft daartoe besloten. Er zouden allerlei factoren zyn die een sfeer van wantrouwen, verdachtmaking en onbehagen in het dorp hebben te weeg gebracht. Zo wordt gezegd dat de burgemeester geen sterk bek id zou voeren en dat bepaalde hoofdambtena ren willekeurig zouden optredéh- De raad is overwegend K.V.P precieuze levens- Tieneridool Voorts was er een speelfilm uit Ar gentinië: „Pajarlto Gomez-Una vlda feliz" (Pajarlto Gomez,- een gelukkig leven). De film tekent de commerciële uitbuiting van een jong tienerzanger, rver diens dood uit toe. Ondanks pretentievolle enscenering gelukt het de jonge Argentijnse regisseur Ro- dolfo Kuhn niet het belangrijke en bo venal actuele thema nieuwe en origine le aspecten toe te voegen. Denemarken toonde de Cinemascope- film „Two" (Twee) van Palle Kjaerulff Schmidt. - een sceptisch bekeken lief desgeschiedenis van Jonge mensen, braaf zonder happy-end, maar verder geen betekenis. Eva Hoffmann-Krauze AMSTERDAM B en W van Amsterdam hebben de gemeenteraad voorstellen gedaan over de definitieve tarieven voor levering van aardgas, die er op neer komen dat de kleine verbruiker gemiddeld 15 procent min der zal gaan betalen dan bij levering van stadsgas en de grotere 19 tot 52 procent minder. W menen voorts dat het niet juist zou zijn het aardgas bij de kleine /erbruikers te introduceren met een vry aanzienlijke prijsverhoging. Daarom heeft het college voorgesteld voor deze ver bruikers van het SROG-advies af te wijken en voor hen een algemeen tarief (zonder vastrechttarief) te handhaven en de prijs te bepalen op 30 cent per m3. Op deze wijze zal dan de kleinste ver laging van de prijs vergeleken met het huidige tarief 15 procent bedragen, het geen B en W billijk voorkomt. Wel wen sen zij ter compensatie van het vastrecht bedrag van deze groep een verhoging van de andere groepen van het SROG- tarief met f3,- per jaar. Een en ander betekent dat Amsterdam in de rij der gemeenten een bijzonder goed figuur zal slaan. De tarieven zullen er nog lager liggen dan in Rotterdam, waar al zulke gunstige tarieven gelden, en véél lager dan in Den Haag, waar vooral de kleinere verbruikers (alleen kook. en geysergas) het aardgas duur zullen moeten betalen. PERSONALIA Aan mr. A. Maa&sen is op zijn ver zoek met ingang van 1 november eer vol ontslag verleend uit zij nambt van president van de arrondissementsrecht bank te Assen- Vanaf vandaag zal ir. K. van der Pols optreden als algemeen voorzitter van de federatie metaal- en electrotech- nische industrie FME. Hij zal in deze functie ir. H. Oosterhuls opvolgen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1965 | | pagina 7