Barend de Beer verdwijnt van het tv - sch alles Bkan met CBtaks®r Brick Bradford —Toch is het zo!- Jesje en Josje Woorden van ds. Rijksen verkeerd uitgelegd IQaMccf Senmoet i DE STENEN ZONDE TOEXSDAG 23 JUNI 1965 ETHI RGOlVEN-ETHWGOlViN-ETH E RGOlVtN-iTHERGOLVtN ITHERGOLVEN-ETHERGOLVEN-ETHERGOLVEN-ETHERGOLVEN- „Het Zandmannetje" volgt hem op (Van onze radio- en tv-redactie) HILVERSUM Moeders, ver tel het Uw kleuters voorzichtig en niet voordat U Uw eigen te leurstelling te boven bent: eind augustus zegt Barend de Beer op een avond de kleintjes (en ook U!voorgoed vaarwel. Op zijn wolk drijft hij weg en er bestaat maar een kleine kans, dat hij ooit weer uit Parijs komt over wippen. Ach, Barend is maar een een voudig pionnetje op het televisie schaakbord, maar hij heeft een enorme zet gedaan. Daarom valt hij op het veld van eer. Maar de volgende avond al zal zijn plaats worden ingenomen door een nieuw pionnetje: „Het Zandman netje" van de Hamburgse televi sie, dat ook de Vlaamse kleuters al vermaakt. Wij maakten ons zorgen om het heengaan van Barend, want we weten dat hij in talloze gezinnen met kleine kinderen de grote huisvriend is ge worden en bovendien de steun en toeverlaat van moeder: immers nie- mand weet de kinderen zo rustig- dwingend en vriendelijk naar bed te krijgen als deze televisiebeer. Daarom snelden wij op het gerucht dat ons ter ore kwam naar de NTS. Daar deed men wat verbaasd: „Ja, het is wel zo, maar we hebben dat nog niet wereldkundig gemaakt. Zo belangrijk is het toch niet? De reden...? Och, een serie moet toch weer eens aflopen en vervangen wor den door een andere." Natuurlijk waren het geen vaders van kleuters, die deze schok zo onder schatten. Daarom wisten ze dit keer niet van wanten. „Alleen maar programmaverande ring?" vroegen wij ademloos ovei zóveel onbegrip. „Nou, nee, de Franse televisie stopt deze zomer met de produktie. We hebben geen afleveringen meer voorraad en ja, dan moeten wc naar iets anders omzien." Het klonk ons ten opzichte van Barend en zijn vriendjes zo liefdeloos in de oren, dat dit antwoord ons niet kon voldoen. Bovendien herinnerden we ons nog al te goed, hoe wij een mogelijkheid als deze te berde heb ben gebracht, toen Barend met dage lijkse frekwentie het scherm ging op stappen. De Franse televisie heeft Barend nl. nooit continu laten opmarcheren: hij pleegt een week of drie elke avond te verschijnen, en dan stapt hij op voor dag of tien, twaalf. Hij gaat dan „ergens heen op reis" en vertelt daarvan weer drie weken. Toen we dus destijds vroegen, hoe men dan die hiaten dacht op te vullen, luidde het antwoord: „O, we hebben nog zulke stapels afleveringen, dat wij er ruim mee vooruit kunnen". Maar ziedaar... Barend gaat twee maanden met vakantie en... het is in Nederland gedaan met hem! AAP UIT MOUW Bij een beetje verder vragen kwam er toen nog wel een klein aapje uit de w: het programma is heel erg bewerkelijk en mede daardoor nogal kostbaar. Het moet helemaal na-gesyn chroniseerd worden en bovendien nog bekort en dat heeft een hoop voeten in de aarde. Bovendien zijn de Fransen (voor wie dat nog niet wist) wel eens wat laks van aard en sturen zij de banden niet met de regelmaat van een klok over. Men staat wel eens tevergeefs op Schiphol bij een vliegtuig dat (alwéér!) geen bandentrommel bij zich heeft. De produktie vergt ook nogal wat mankracht; ten minste vier acteurs voor het naspreken van de Neder landse tekst, een regisseur en een technisch team voor opname, monte ren enz. Het korte programmaatje is met dit al zó tijdrovend, dat er nogal eens 's avonds en zelfs op de vrije zaterdag moet worden gewerkt, vertelde een van de drie regisseurs ons. En Ben Klokman, voorzitter van de NTS-werkgroep Jeugd, gaf dat óók wel toe: inderdaad, het is een in tijd en geld kostbaar paardje op stal, die ziek Wereldpanorama. 20.00 Berlijns nlsch orkest (opn.): moderne muziek 21.30 issen (dUde en nieuwe» haringen. 45 Lichte grammofoon muziek 22.30 n SOS-berichten. 22 40 Avondo- denking 22 55 Klassieke grammofoónmuz 23.10 Modern levensbesef en Christelijk geloof, lezing. 23.30 Lichte grammofoonmu- ziek. 23.55-24.00 Nieuws. Hilversum II. 298 m. Vara: 18.00 Nieuws. 18.15 Mededelingen of grammofoonmuziek. 18.20 Uitzending van de Pacifistisch Socialis tische Partij. .8.30 Danaorkest en zangsolis ten 19 00 Voor de kinderen. 19.10 Meisjes koor 19.30 Artistieke Staalkaart. 20.00 Nieuws. 20.05 Klassieke kamermuziek (opn.' 20.15 Hollar.-! FesUval !<v>5 Don Giovann: (Stereo). 21.50 Socialistisch z.*— Uk- - (verv Nederland I. NTS: 19.00 Nieuws in kort. 19.01 Barend de Beer 19.06 Bijerf. filmdocumentaire. VPRO: 19.35 Patrouillewat. gen 54. TV-film. NTS: 20.00 Journaal. VPRO: 20.20 Eindexamen N.F.A, "85. 20.45 Randfigu- gramma. 21.50 De D.D.R. en ln het kort. KRO: 20 01 Beeldende kunst "65 20.20 Keulen. 20 45-22.25 Verzwegen Schweigen). speelfili 1845) Wanneer het juist Is dat sommige vogels zich op de zon oriën teren zou dit hemellichaam ten zuiden van het nest hoger ln het zenith staan en ten noorden van het nest lager. Indien een vogel de hoogte van de kannen waarnemen, «ou de«e die precies de Greenwichtljd aangeeft. bevindt. Gerekend naar de tijd van lijkheld kan hier natuurlijk niet van Greenwich varieert de zonnestand zodanig, dat zij op een bepaald tijdstip lager staat naarmate meer westwaarts begeven, naarmate i de stand t zonnestand hem dus kunnen inlichten kunnen over de vraag, of hij zich ten zuiden, dan wel ten noorden van de streek bevindt, waar hij thuis hoort. De zon staat echter alleen op het midden van de dag in het zenith en we weten van duiven dat zij werkelijk niet tot het middaguur wachten met naar huis vliegen. Daarom heeft Matthews, ter ondersteuning van zijn theorie dat f Ja.3-.AM I M A 3 nlr AftllllV J A TAM i de bewerlncen v.n de zon door d|„ Grernwichtijd t>U zlob io" m" behul>' i kleine bont kunnen wooraeinrn, dr„rl m>ar kunnt„ lolU we nnnwkeurlje klok Daardoor zou dit dier automatisch kunnen „zien" of de zon hoger of dat met de tijd In overeenstemming lager staat dan thuis, waardoor hij meteen weet of hij naar het noorden laat of het zuiden moet vliegen. De vogel plaatselijke tijd zijn, moet echter óók weten, of hij zich ten de voorkeur oosten of ten westen van zijn nest dan is orden gesproken ln de sin, zoals wij die term gebruiken). Maar ons goed. met behulp van dit zintuig voor hoger, de tijdszin, gecombineerd met een het oosten gaan. apparaat ter beoordeling van de boog- chronometer hebben, te van de zonnestand, «ou een vogel de hoogte van de zon in een onbe- de zon kend gebied volgens Matthews onbe wust kunnen vergelijken met de stand van de ion in de streek waar hij thuis hoort en aldus zijn positie ten opzichte van zijn nest kunnen bepa len. Als de zon „voorloopt" op thuis, moet de duif zich ten oosten van het nest bevinden en dus westwaarts vliegen. Loopt de zon achter, dan is oostelijk, ot westelijk bet nest In het oosten. In telle son de duif dus op dezelfde manier zijn plaats bepalen als de zeeman, die dit n sextant, een tabellen. Het weï klinkt onaannemelijk en bovendien zijn er wel wat bezwaren tegen deze veronderstelling naar voren gebracht Een merkwaardige proef heeft echter aannemelijk gemaakt, dat ln de theo rie van Matthews toch wel Iets Orlenteren op de zon Is. Welke tijd zij daarvoor gebruiken, erschilllg. Het mag de geven zij of wintertijd, „zit". Daarc ii volgende keer. dat óók goed. (In werke- Nadruk verboden. zonde. (Der Rest (Beide keuringéh: bov België: Nederlands 12 30 n.m. Telfcvisum Weerman. 20 00 Nws. Frankrijk. 20.30 V.d. automobilisten. 21.00 Cléo de 5 a 7. speelfilm (v. volw.) 22 30 rogr. Kan, 2 c~ jeugd-TV. 19.55 De "0 20 Ronde Toelichting in „Attentie" Televisie is in een land met zoveel kijktoestellen als het onze een prettig medium om even zijn mening te laten weten aan een groot gedeelte van het volk. Rekent men gemiddeld twee a drie kijkers per beeldscherm en weet men dat het jongste onderzoek heeft uitgewezen dat de kijkdichtheid voor de NCRV Aktualiteltenrubriek 13% bedraagt, dan hebben gisteravond toch zo'n paar miljoen kijkers naar ds. G. W. Rijksen uit Rotterdam kunnen luisteren. Hij verdedigde zich tegen verkeerde uitleg van zijn opmerkin gen aangaande sportbeoefening op zondag, welke hij dezer dagen maakte In een rede voor de Nederlandse Christelijke Sport Unie. Attentie gaf hem daar namelijk gelegenheid toe. „Ik heb willen zeggen dat sport en spel ook bij het christelijk geloof beho ren", aldus ds. Rijksen „Het gaat niet om de sportbeoefening zelf. maar om de totale mens met lichaam en ziel in de beleving van zijn geloof, ook in de sport. Men mag hierin tegen mij zyn. maar dat moet men dan op bijbelse gronden be wijzen. Ik heb trouwens alleen maar be doeld om denkmateriaal op tafel te leggen toen ik zei dat de zondag ook bij de christelijke beleving van zichzelf in sport en spel mag worden betrokken. Ik bedoel daarmee niet: ,,Ga nu maar vrij naar het sportveld op zondag". De praktijk van mijn stelling zal moeten woraen bestudeerd. Ik wil spel en sport brengen onder de koepel van de kerk als geloofsgestalte." Of deze toelichting in niet eenvoudige terminologie uitgesproken de zaken nu heeft opgelost en de stroom van reacties welke bij ds. Rijksen binnenkomt op houdt. zal moeten blijken. Goed nadenken over wat op het scherm verscheen werd ook van de kijker ge vraagd bij de vertoning van het tweede deel van het Duitse spel „De revolutie laat haar kinderen gaan" dat opnieuw beklemmend en onthullend was en bij zonder boeiend, al is het dan geen kost voor iedereen. Dat er belangstellend wordt uitgekeken naar deel 3 lijdt geen twijfel. Heel charmant was aan het begin de avond het camerabezoek aan de 82- jarige pianiste Betsy Dornay-Culp. die zo ad rem kan praten en vertellen en een groot repertoire nog feilloos uit haar hoofd speelt. Dat niettegenstaande haar hoge leeftijd spel noch voordracht aan kwaliteit hebben ingeboet, bewees haar ongedwongen vertolking van verschei dene composities van de romanticus Chopin. Barend. Een biologische merkwaar- digheid alzo. Toch... dit heeft allemaal niet i eerste plaats gegolden bij het voorne men. de serie te stoppen. In feite heeft men zich wél verkeken op de mogelijkheid. Barend elke avond te laten opdraven. Er is nu geen voor raad meer, de NTS is praktisch „aan"... al kan de serie wél nog een maand of twee door-lopen...! We moeten er verder maar niet over puzzelen: de slag valt. Dag Barend, het ga je goed. Jij kunt het ook niet helpen, dat je Franse bazen zo met je sollen. Ér komen nu boekjes over jou uit in de Nederlandse taal: ze zullen een mooi grafschrift voor je worden misschien. En Ben Klokman zegt: „Je kunt nooit weten. Misschien komt Barend nog ooit terug..." Als er weer andere kleuters naar hem uitkijken. MANNETJE KOMT Natuurlijk zullen de kleintjes zich wel troosten. Ze zullen ongetwijfeld moeder een poosje het hoofd dol zeuren over het gemis van Barend, want kleuters zijn niet zo op pro grammawijzigingen en zij zullen het allemaal niet zo best begrijpen als de grote mensen. Maar ze krijgen het Hamburgse Zandmannetje ervoor in de plaats: het is door alle samenwerkende om roeporganisaties in de NTS hartelijk welkom geheten. Dat Zandmannetje doet het wat eenvoudiger aan, het is ook niet zo bewerkelijk om er een Nederlands mannetje van te maken. Misschien kan men zelfs de Vlaamse bewerking wel overnemen, je weet maar nooit. („We weten nog niks!' zegt de NTS). Ook pakt dat mannetje de zaken weer eens anders aan: het komt met poppenfilms en tekenfilms, met lied jes en vertelsels en dat kan ook heel mooi zijn: „Ik voor mij vind het een fijne serie", zegt Ben Klokman en dat geeft hoop. Het verschijnt op Barends tijd en stuurt de kinderen óók naar bed. Of het lang zal blijven...? „Wat zullen we daarvan zeggen", verzucht de NTS, „we moeten eerst eens afwachten, hoe het ln oktober met de zendtijd gaat worden, staan nog altijd op drijfzand." Oók, wat het „welterusten" betreft. VANAVOND TE'ZIEN Nederland 1 VPRO 8.20 uur een programma ter gelegenheid van het eindexamen aan de Ned. Filmacademie in Amsterdam. 8.45 uur een portret van de Duitse kleinkunstdichter Joachim Ringel- natz. 10.00 uur griezelfilms in „De oude draaidoos". Nederland 2 KRO 8.01 uur een documentaire over de schilder Hans van Zummeren en 8.45 uur de speelfilm „Verzwegen zonde", het Hamlet-thema toege past op het Duitsland-van-nu met zijn nazi-verleden. VANAVOND TE HOREN Hilversum I NCRV concert (op de plaat) door de Berliner Filharmoniker moderne werken. een causerie over kamperen avondoverdenking en tussen ernstige en lichte muziek Hilversum II VARA 8.15 uur begint de directe uitzending van Mozgrt's opera Don Gio vanni, in het kader van het Holland Festival uitgevoerd in de Stadsschouwburg te Amsterdam, stereofonlsch te be luisteren. Einde: 11.45 uur. In de pauze commentaren en nieuws. MORGEN: Hilversum I 402 m. KRO: 7.00 Het levende Woord, meditatie: 7 05 Ouverture: reportages en commentaren, wegeninformatie en lichte grammofoonmuziek; (7.30-7.40 Nws: 8 00 Overweging». 8.30 Nieuws Uohte icht vakat letips standen9.40 Schoolradio; 10.00 Sextuool; gevarieerd mu- tiekprogramma: (10.30 Weeroverzicht); 11.00 Voor de zieken: VPRO: 11.46 Klassieke grammofoonmuziek: 12.10 Leven op het land, gesprek; 12.27 Mededelingen t.b.v. land- en 12.30 Nieuws: 12.40 Deze week: - de zomer uit. wetenswaardig- muziek: 13 15 Lichte orkestmuziek lenking; 16 30 Licl 17 00 Bariton en plano: kiussickc net 17.15 Liahte grammofoonmuziek voc rs: 17.50 Sportrubriek; 18 10 Meisj« istrumentaal sextet- 18.30 Sociaal ef, lezing; 18.40 .Halt#: gevarieerd pr®- ma voor de twintigers, versum II. 298 m. AVRO: 7.00 AVRO: 8 00 Niéi 8.10 De ïatje): 845 Morgenwijding: 9.00 Modt ■nermuziek van Belgische romponi; -.1: 9.35 Voor de vrouw; 10.00 Voor ...juters; 10 10 Lichte grammofoonmuz (Om 11.00 Nieuws): 12.00 Dansorkest zangsolisten (opn.); 12.27 Mededelingen t. land- en tuinbouw; 12.30 Actualiteiten grammofoonmuziek: 13 25 Beursbr 13.30 Stereo: Bariton, fluit .no: klassieke en modern* muziek: 15.3* Lichte grammofoonmuziek Tussen 15.30 en 17.00 Reportage Tour d< France en Tour de l'Avenlr: (16 00 Nieuws» 16.30 Promenade orkest: klassieke muziek 17 00 Voor de jeugd Televisie Nederland I 8 NTS: Teleac Onze voeding; VARA: 15.00-15.35 Vrouwelijkheden. Jesje en oom Derk lagen, een meter of twintig van boer Maas en Josje vandaan, ook vol spanning te wachten. „Zou de vos komen, denkt u, oom?" fluisterde Jesje. „Zou hij niet ruiken dat wij hier liggen?" „Misschien wel, Jesje, „antwoordde oom Derk heel zacht. „Maar zo veel verstand heb ik ook niet van de vosse- jacht. Nu hij die kippen eenmaal ge proefd heeft, is hij er misschien wel zo it op geraakt, dat hij de voorzichtig heid een beetje uit het oog gaat verlie- ..Josje hoopt, dat de vos ontsnappen zal," zei Jesje „Ja, dat kan ik me begrijpen." knikte oom Derk. „Maar boer Maas natuurlijk niet. Reken maar eens uit hoeveel kippen het hem kost. als de vos er elke nacht twee weghaalt Jesje ekende het uit en moest toege ven dat het er per jaar dan wel heel erg veel werden. Een lange tijd lagen ze zwijgend op hun plekje te wachten. Het was doodstil in het bos. Zelfs geen nachtvogel liet zich horen. En dan, eensklaps, klonk er ergens een heel zacht geritsel in de struiken. Jesje en oom Derk hoorden het allebei ,.De vos misschien wel!" fluisterde Jesje opgewonden. En ja. na enkele minuten werd het silhouet van het dier tussen het kreupel hout zichtbaar. Boer Maas en Josje zagen hem ook. Dat was te zeggen, ze konden zijn omtrekken heel vaag in de duisternis onderscheiden. „Schiet u al, boer Maas?" fluistérde Josje. „Nee. hij moet eerst naar het hek toe gaan," fluisterde boer Maas terug. „Anders heb je kans dat ik oom Derk Dc vos sloop behoedzaam verder. Af en toe leek hij te zijn verdwenen, maar dan zag Josje zijn kop weer even opduiken of zijn brede pluimstaart be wegen. En dan stond hij plotseling Voor het gaas. „Wat een prachtig dier!" fluisterde Josje vol bewondering. „Wat gaat u doen, boer Maas? Gaat u al aanleggen?" 42 Na de laatste warme dagen is het gaan regenen. Pee zit voor zijn hut en laat de zachte lauwe droppels langs zijn handen en gezioht glijden. De heide geurt. De berkestammen beginnen te glan zen en het tikkelt met kleine zuivere geluidjes in het water van het ven. Bij het krimpen van de dag komt de landschut over de es. Pee ziet hem van verre. Ik ben moe, zegt Joryt, als hij naast de herder zit. Dat klinkt vreemd uit zijn mond, nog nooit was de landschut vermoeid. Pee weet dat het niet komt van de grote ronde. Ze schudden de regen van hun schouders en gaan naar binnen, waar de herder het venstertje openduwt. Nooit iets afsluiten, Volmar, zegt hij In zijn ogen is te lezen wat hij daarmee bedoelt. Daarna vertelt hij over een mens, die een wolfsklem zooht om, naar hij zei. tweepotige wolven tc vangen. Niet op zo'n wijze is ons geleerd om mensen te vangen. Pee staat voor het open raam. Het is of hij zijn woorden over de heide spreekt, vanwaar de m»n gekomen is om de klem te stelen. Joryt bemerkt dat hij zijn hand op Pee's bijbel gelegd heeft terwijl hij luisterde. Hij is nog tussen de twee werelden in. De ene van Nanna is onbereikbaar, hij kan daarover mijmeren als hij op de berg is. De andere is beneden. Het verhaal van de herder zet hem er middenin. De rimpels in zijn voorhoofd worden dieper en hij moet zijn ogen half dichtknijpen om te kunnen zien wat er in die schemerige wereld te doen is. Dries Borne haalde de wolfsklem. Aan zich zelf denkt de landschut niet, al twijfelt hij niet aan de woorden van de herder. Dries Borne wil een mens vangen. Is alles dan hetzelfde door DIGNATE ROBBEKTZ gebleven sinds de mandenvleahter zijn zonden onder de steen borg? Hoe komt het, Pee je hebt zoveel in dit boek gelezen dat de mensen zo graag kwaad doen tegen anderen en zich zelf? Omdat ze van Gods handpalm zijn afgestapt. Ze hadden het daar goed en ze waren er veilig, maar ze wilden weten of ze het buiten die hand nóg beter zouden krijgen als ze hun eigen wil en zin volgden. God laat de mensen veel doen, Hij is een toegefelijk vader. Hij liet toe dat ze van zijn hand stapten om alleen verder te gaan. Ze liepen overal in, zoals de kleine jongen van Gerben Stuve, die alleen het bos inging en in het ven verdronk. Zo vervuld zijn we nog van ons zelf dat we vergeten wat onze opdracht is. Want God gaf de mensen een opdracht mee toen ze alleen weggingen. En Hij zei erbij: voer die goed uit, dan kom je altijd weer behouden terug in Mijn •hand. Joryt zit naar de lemen vloer te kijken. Zo'n verhaal zou je tegen kinderen kunnen vertellen als ze vragen hoe het is met God. Het komt ook, omdat de mensen te weinig van elkander weten. Als Dries Borne de zwarte mulder beter kende, zou hij geen wolfsklem nodig hebben. Ja, zegt de herder, dat is een deel van die opdracht. Maar het is gemakkelijker en aange namer om liefde voor zichzelf op te brengen dan voor anderen. Eerst aan je zelf denken, aan wat je zelf wilt en wenst en meent dat goed is. Dat doen we allemaal, Volmar. Daardoor komt het dat we voortdurend tegen elkander opbotsen. Het regent niet meer als Joryt buiten komt. De luoht is nog warm en de regen keert weer vanwaar ze gekomen is. Als een melkwitte wade stjjgt hjj op over de heuvelende heide en van tussen de struiken, die roerloos staan. Dit pein zende land heeft de landsohut nooit zo gezien. Een konijn slipt weg met klein geritsel, dan valt weer de volkomen stilte. Zijn voeten bewegen het kruid; een paar keer laat hij zijn hand gaan langs een bremstruik. Dan ruist het even van droppel val, heel licht. Wij zijn van Gods handpalm afgestapt. Daaraan denkt hij voortdurend zonder het te beseffen. Maar het is in hem. Bij het eerste hofje waar hij voorbijkomt, snijdt een boze stem de avond in stukken; een kind dat bestraft wordt, begint treurig te huilen. Joryt stapt vlugger, hij wil naar huis om dat geschrei niet te horen. Thuis is niemand om mee te praten, geen vertrouwd gezicht tegenover hem als hij zijn brood eet, geen stem die vraagt of antwoordt. Hij kan naar „De Rodde" gaan. waar het ruikt naar verf en nieuw hout. Hij kan ook in het molenhuis zitten of op het erf, waar de manke Wobbe in de zon ligt en Siewerts gezicht donker blijft met soms een sprankel glans in zijn ogen. Alsof hij ineens deelneemt aan het leven. Zo was het toer» Joryt vertelde dat Nanna gestorven was en Martine een huis liet bouwen op de Schem- heuvel. Zo licht en groot is de zomer dat een mens het niet bevatten kan. Joryt loopt erdoor en hij bemerkt dat zelfs het dal ruimer is en dichter bij de hemel. Iets in hem is losgeraakt, waardoor hij gemakkelijker de mensen en hun doen vergeet. (Wordt vervolgd

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1965 | | pagina 9