'Een bij is eigenlijk geen dier'
LEERLING JOURNALIST
BEGINNEND JOURNALIST
een
STAALTJE
„AABEE"
OVER-
GORDIJNSTOF
- 1J.75 -
Bijenkoningin roeit haar rivalen
uit - in het najaar darrenmoord
(Van een. onzer verslaggevers)
Het leven van de 61-jarige mulo-onder
wijzer M. C. A. Driessen wordt in hoofdzaak bepaald door
soorten zwermen. De kleinste maar fijnste
gevormd door zijn vrouw en acht heerlijke kinderen
de vrijstaande, vooroorlogse woning Rusthofflaan 7.
leerlingen van de r.kmuloschool in Lisse vormen de
tweede soort zwerm, want aan hen spendeert de heer Dries
sen dagelijks vele uren bij het onderwijzen van natuur-
kunde, biologie en scheikunde. Ten slotte zijn er bijen
zwermen. Van dit soort huisvriend heeft de heer Driessen
momenteel naar schatting een half miljoen exemplaren,
die als het even zonnig weer is, voor een belangrijk deel
de tuinen in de buurtafstropen9. Die bijenhouderij maakt
hem vooral in Sassenheim een bijzonder mens. En bij
zondere mensen zijn interessant.
/M::ER Driessen draagt, deze
bijenkap zeer zelden. Het is
alleen ter illustratie van de
weinigegereedschappen, die
bij het „imkeren" worden ge
bruikt. In bijgaand verhaal is
slechts een klein aantal van de
boeiende aspecten van bijen en
bijenhouden aangestipt. Houdt
bxjen, en een wereld gaat voor u
open
(Eigen foto)
De Natuurvriend
LEIDEN De Leidse aquarium, en
tcrrarariumhoudersereniging „De Natuur
vriend" heeft sisteravond in de grote
zaal van het Gereformeerd Jeugdhuis
haar 35ste winterseizoen afgesloten met
een ledenbijeenkomst, waarvoor grote
belangstelling bestond. De heer II. B.
Bouwmeester vertelde onder het motto:
„De biecht van een aquariaan" tal van
interessante bijzonderheden over zijn
ervaringen met vissen en planten.
Voorzitter W. Zwant installeerde 8
nieuwe leden.
De heer Bouwmeester, een in de na-
tionale aquariumhouderskringen bekend
en .gewild spreker, gaf tal van waarde
volle aanwijzingen inzake de juiste op
bouw en inrichting van een aquarium,
toegelicht met kleurendia's.
Braderie op Doezastraat
en Zuid-West-pleinen
LEIDEN In het kader van de
burgerijdagen tijdens het Lustrum van
de Universiteit zal op 30 juni. 1 en 2
juli van 10 tot 21 uur op de Doeza
straat. het Vijf Meiplein en het Be
vrijdingsplein een braderie worden ge
houden. waaraan voornamelijk zal
worden deelgenomen door aan deze
wegen gevestigde winkeliers.
Aangezien de braderie ook wordt
gehouden gedurende de tijd. dat de
winkels voor het publiek gesloten
moeten zijn. is ontheffing van de be
palingen van de Winkelsluitingswet
vereist. B. en W. stellen de gemeente
raad voor, deze ontheffing te verlenen
Wij („weten wij veel") zeggen
over het algemeen: een bij is een
gemeen stekend, beest. Hij praat
er over als kleine vriendelijke
vrienden. En hij heeft er veel
verstand van. Dat maakt ver
schil natuurlijk. „Een bij is
eigenlijk niets. Zij is niet volledig,
want alléén kan zij niet bestaan.
Een bijenvolk is iets anders. Een
volk is pas compleet. Het kan zich
ook in leven houden, nog wel op
een bijzonder interessante manier.
Tenzij er natuurlijk geen koningin
is. Dan is zelfs 't sterkste bijenvolk
ten dode opgeschreven".
Behalve deskundig, praat cte
Driessen over zijn bijen even 'enthou
siast als over zijn pas aangeschafte auto.
Mocht hij in de gloed van zijn betoog
iets over het hoofd zien. dan vallen ziin
mee-geïnteresseerde kinderen hem wel
bij.
Cvclus
„Wij stappen die wonderlijke cyclus
van het bijenhestaan binnen bij de be
vruchting van een jonge koningin. Op
minimaal drie meter boven de grond
wordt zij op een zonnige dag in
voorjaar door de darren bevrucht. Dal
is haar bruidsvlucht. Dan keert zij terug
naar de woning, die in ons gecultiveerde
Nederland doorgaans een korf of
kast is.
In het midden van haar aanhankelijke
volk van vele tienduizenden bijen, bi
perkt zij haar dagtaak tot het leggen
van eitjes in de cellen van de raten.
Op een zomerse dag soms wel 1500. maar
niet meer dan één per cel. Nu is een
van de merkwaardigheden dat zij de
meeste eitjes bevrucht legt en slechts
enkele onbevrucht. In speciale cocons
gelegde eieren leveren nieuwe koningin
nen op. De rest zijn gewone werkbijen
In grote cellen worden darren geboren,
de mannetjes.
Een normale koningin, die slechts
EEN raat uit de honingkast,
waarop duidelijk honing
(wit), bijen en cellen te zien
zijn. Over de hangende raten
ligt een stukje mat voor de
warmte. Daarop komt nog een
met zink. bekleed houten dak.
Bijen doen hun wonderlijke
team wórk" in het duister.
eenmaal wordt bevrucht, leeft ongeveer
vijf jaar. uitsluitend eieren leggend. Een
dar haalt de winter niet, maar de door
bij leeft niet langer dan zes tot ne
gen weken. Dat komt hierdoor. Een eitje
slechts drie dagen ei, daarna wordt
zes tot zeven dagen larve (opgerold
rupsje) of. als het een dar wordt, twee
weken. Dan wordt de jonge bij „gebo-
De meeste bijen worden hun eerste
levenstijd huisbij. Dan sjouwen ze de
honin-: van de nestingang tot in de raten
bouwen ze van hun wassen uitzweet-
selschilfertjes de cellen. Na een week of
wat zijn ze volwassen genoeg om na een
paar dilletanterige vleugelbewegingen
als vliegbij de vrije wereld in te gaan.
Ze bevruchten bloempjes (overbrengen
stuifmeel met de pootjes) en om er
honirignectar uit te halen. Die brengen
zij terug naar de nestplank.
Zo'n vliegbij doet haar werk
snel. Per minuut kan zij tien bloe
men bezoeken. Een vlucht duurt
ongeveer tien minuten (100 bloe
men) en daarvan kan zij er onge
veer 100 in haar vliegboekje
schrijven per dag. Als wij beden
ken dat een volk zo in de buurt
van 40.000 vliegbijen per dag aan
het werk heeft, dan komt het op
een bloembevruchting van ruw
weg 400.000.000 per dag per volk.
Zelfs wanneer slechts een dui
zendste deel van de bezochte bloe
men bevrucht wordt, dan zijn dut
er altijd nog 40.000.
Deze illustratie van het grote nut van
de bij in de natuur is uitgerekend door
proeven van een groot bijenkenner, prof
E. Zander.
Darrenmoord
Is het warme weer afgelopen, dan ver
zamelen alle bijen zich rond de koningin
permanent in de korf. waar zij bovenin
als een compacte bal samenklitten. Aan
houdend voeden zij de koningin met hun
wintervoorraad honing (in het wild) of
suikerwater.
Voor de enkele honderden darren
komt dan de „bijltjesdag". Om
of andere reden (het zijn niet meer
dan onnutte opeters, die slechts een
maal in het jaar nodig zijn voor de
bevruchting van jonge koninginnen)
worden zij op een kwade dag in de
nazomer uitgemoord en uit korf of
kast verwijderd door de werkbijen.
Een andere merkwaardigheid is het
snuffelen of likken aan de koningin.
Haar lucht of uitzweetsel is een levens
voorwaarde voor de bijen. Ook daarom
een bijenvolk niet zonder koningin
bestaan. Ze vliegen dan doelloos uit.
waardoor ze snel aan hun eind komen.
De bijen houden zich in de winter
arm in de bolvorm (kleinste oppervlak
dus minste warmte-uitstraling). Daarbij
hebben ze een speciale ademtechniek.
De bol krimpt namelijk tot de spanning
te groot wordt. Dan, met een gezoem
klapperende vleugeltjes, wordt de
neens weer groter en gaat het krim
pen langzaam opnieuw beginnen".
zijn boeiend betoog willen
onderbreken, dan is dat zeer moeilijk.
De heer Driessen. die 's winters hierover
lezingen houdt, vertelt dat hij acht vol
ken heeft in evenveel kasten. Met een
negende volk is hij in een korf aan het
experimenteren. Twee zwermen heeft
hij nu bij elkaar gebracht. Die zullen
het wel vinden.
.Door de crocussen in deze omgeving
hebben de bijen vroeg in het jaar al
werk aan de winkel. Een vroege ontwik
keling noemen wij dat. Dan komt er
weer leven in de bal. De koningin gaat
aan haar eenzijdige arbeid. Er worden
darren, werkbijen en ongeveer 20 ko
ninginnen geboren.
Nu is voor de imker de tijd voor actie
aangebroken. De oude koningin krijgt
voorjaarskuren, die zij uit in het weg-
zwermen. Een deel van de darren, vlieg
en huisbijen volgt haar, om niet weer
te keren. Komen de jonge koninginnen
nu onregelmatig uit, dan bestaat er ge
vaar op nazwermen en dreigt het volk
uiteen te vallen. De imker opent nu alle
doppen, waarin de jonge koninginnetjes
met speciaal koninginnevoedsel zich ont
wikkelen) gelijktijdig. De eerst uitge
komen koningin (of de sterkste) valt
haar rivalen aan en de volgende dag is
er nog maar eentje over. Die blijft in
de korf en wordt de kern van het blij
vende volkje. Een jaar lang is de rust
gegarandeerd. En de honingsleperij".
Bijenkast
..Een bijenkast bestaat uit een houten
bodem met twee of meer buitenkasten
en twee of meer binnenkasten. In de
kasten hangen de raten, houten raamp
jes waartussen de bijen van was de cel
len bouwen. De onderste is broedkamer.
Daarboven, gesoheiden door een konin-
ginnescherm (de grote koningin kan er
net niet doorheen en moet dus beneden
NIEUWE LEIDSE COURANT
(MODERN CHR. DAGBLAD)
vraagt
Sollicitaties te richten aan de directie, Postbus 76, Leiden.
MULO-onderwijzer M. C. A.
Driessen uit Sassenheim
staat hier gebogen over een van
zijn acht bijenkasten, die achter
in de tuin aan de Rusthofflaan
staan opgesteld. Met een half
miljoen bijen erin en er omheen.
(Eigen, foto)
haar eitjes leggen) staat de honingka-
mor, waar de op vele boterhammen be
geerde honing wprdt opgeslagen. Zijn de
cellen gevuld, dan maken de werkbijen
er een beschermende waslaag overheen.
Dan gaat de imker oogsten.
Gemiddeld levert een volk 20150
pond honing per jaar op. De raten,
ontdaan van de wasbedekking, wor
den in een machine geplaatst en
leeggeslingerd. De honing behoeft
slechts een enkele zeefbeurt door
een nylonzeef en is dan gereed voor
de smulpapen".
„Een bij is geen dier. Een zwerm ls
pas een dier", zegt imker Driessen. Mis
schien begrijpt u er nu iets van.
Wij hebben verscheidene malen over
een kast gebogen gestaan. „Als je maar
heel rustig doet. steken ze niet. Trouwens
onze huid is zo dik, dat het hun de angel
en daarmee het leven kost".
Verenigd
Er is een flink aantal (te klein, vindt
imker Driessen) bijenhouders, verenigd
in de Vereniging tot bevordering der
bijenteelt in Nederland". De afdeling
Leiden, die vandaag juist in het Heem
park (Kikkerpolderj een bijenstand
heeft ingericht, telt ongeveer 80 leden.
Kleine en grote, maar allemaal bijen
liefhebbers.
„In Leiden en omgeving mag je
bijen houden. Als je wilt beginnen
moet je secretaris G. W. L. Monné
(Wasstraat 46 in Leiden) maar eens
opzoeken. Een korf en een zwerm
zijn vrij gemakkelijk te krijgen. Dat
is het begin van een machtig vrije-
tijdsavontuur. Je leert inzien dat
een bij niet het „steekbeest" is,
waarvoor zij wordt versleten. En er
bestaat veel lectuur over". Het moet
Eigen foto)
LAGE VUURSCHE Onlangs
plaatsten we onder het nieuws
van Zoeterwoude een kort be
richtje, waarin werd gemeld, dat
een zekere heer H. Wilhelm, oud
commandant van de B.S. in Zoe
terwoude, de gemeente „50 eike
bomen" had aangeboden. Dat in
trigeerde me zodanig, dat ik niet
rustte voordat ik die meneer Wil
helm (44) had gevonden en ge
sproken. Hij is rentmeester van
een der best onderhouden land
goederen van ons land. Pijnen
burg. dat met zijn enkele honder
den bewoners een aparte en
hechte gemeenschap vormt.
Omdat ik nog even op de heer
Wilhelm moest wachten, blader
de ik een paar personeelsbladen
door, die in de wachthoek op een
leestafel lagen. In die bladen, die
de naam „De Boswroeter" dra
gen, las ik niets dan goeds over
het landbouw en over rentmees
ter Wilhelm. De pachters zijn hier
geen pachters in de gewone zin
van het woord, zo schreef een van
hen in De Boswroeter.
Later vernam ik van de heer
Wilhelm, dat op het landgoed,
dat inclusief de cultuurgrond,
1000 hectaren meet, behalve een
tiental boerderijen, drie hotels en
twee benzinepompen staan.
OOK vertelde hij me, dat Zoe
terwoude geen 50 eikebo
men heeft gekregen maar 68. voor
elke voormalige verzetsstrijder en
gesneuvelde uit die gemeente één.
Begin oktober 1944 kreeg de
heer Wilhelm opdracht Gelder
land. waar hij de voorgaande oor
logsjaren al in het verzet had ge
zeten, te verlaten en naar Zoe
terwoude te gaan in het district
Zuid-Holland. Er was daar toen
al een actieve kern, die wat deed
voor onderduikers en zich ook
De heer H. Wilhelm te Lage Vuursche bood onlangs de gemeente
Zoeterwoude 68 eikebomen aan. Maar waarom deed hij dat
„Ik moest daar het werk gaan
bundelen en het gewapende ver
zet gaan opbouwen", herinnert
rentmeester Wilhelm zich nog als
de dag van gisteren. „Dat kon je
op twee manieren doen: het wil
de jongetje gaan spelen of voor
zichtig aan doen. In het eerste
geval zou je de bevrijding na
tuurlijk niet hebben meeaemaakt.
Maar toch heb ik me nooit ver
stopt overdag, 'k Had zoveel pa
pieren, dat ik ongrijpbaar was.
In 't begin hebben we een cen
trale keuken opgebouwd en een
kinderkeuken. Daar was voedsel
voor nodig en dan ging het verzet
weer een rol spelen. Voor de
Leidse ziekenhuizen organiseer
den we ook eten. Voedsel stelen,
ivilde ik niet. Als een of andere
boer niet tjrijwillig wat van zfn
voorraden wilde afstaan, dan
haalden we 's nachts z'n schuren
leeg. De boer kreeg dan de vol
gende dag netjes een chéque aan
geboden.
Ik ben in Zoeterwoude begon
nen op het Westeinde, bij een
goede vriend, Willem de Jong.
Lange Willem noemden we hem
en het Westeinde heette „de hel".
Daar durfde niemand te komen:
wij hadden er gelegenheid met
wapens te oefenen.
DAARNA zijn we 's nachts een
tijdje verstopt geweest in
het gemeentehuis, tussen het pla
fond van de secretarie en de vloer
van het politiebureau. Dat was
een beroerde maar toch ook weer
plezierige tijd. We sliepen er met
8 man. Bij Van Gerven op de
Schenkelweg heb ik ook nog ge
slapen en evenzo in het Patro
naatsgebouw. Dat was trouwens
ons geplande trefpunt voor het
uur „U". Daar zaten ook onze
wapens en munitie onder de
grond.
We hadden een heel goede ka
meraadschap in onze groep. Zelf
ben ik protestant maar mijn beste
vrienden zitten daar onder de
rooms-katholieken. Ds. Kranen
burg is een van mijn beste vrien
den gebleven. En dan dokter
j KorVmann: een groot man, die
veel heeft gedaan".
„Waarom ik bijna de hele oor
log in het verzet heb doorge
bracht? Kijk, ik was in 1940 te
leurgesteld in 't woord van men
sen. Toen Koningin Wilhelmina
in augustus 1939 jarig was, stuur
den de Duitsers haar nog geluks
telegrammen. En daarna kwam
het rapaille ons 's nachts overval
len. Dat zat me niet lekker. Je zou
kunnen zeggen, dat ik uit idea
lisme deze weg koos maar dan
moet u toch niet vergeten, dat
idealisme 'zonder realisme onmo-
gelijk is.
Na de bevrijding heb ik de
burgemeester Smeets nog ge
ïnstalleerd, die op ons verzoek
tijdens de oorlog was ondergedo
ken. Ieder jaar kom ik op 4 mei
nog naar Zoeterwoude en dit jaar
dacht ik: wij moesten als B.S. iets
stoffelijks aanbieden aan deze
boomloze gemeente. Zo werden
het 68 eikebomen. Kinderen van
de oud-BS-ers hebben ze geplant.
We hebben de gewone Hollandse
eik genomen. Een goed symbool,
dachten we".
wel iets fascinerends hebben, dat
bijenhouden. Meneer Driessen heeft
er veel plezier aan beleefd. Nog
steeds trouwens. Hij heeft er per
slot van rekening een half miljoen.
Getuige gezocht
Leidse jongeman in
Alphen gewond
ALPIIEN Gistermorgen om vijf
voor half negen is de 21-jarige C. J
den Edel uit Leiden op zjjn bromfiets
op de Van Foreestlaan in botsing
gekomen met een betonmixer. Het onge
luk gebeurde toen de jongeman enkele
fietsers passeerde en omkeek. Met een
gecompliceerde, beenbreuk en ernstige
beenwonden is hij naar het academisch
ziekenhuis te Leiden gebracht.
De politie doet een dringend beroep
op de dame die zich toen het ongeluk
gebeurde daar in de buurt bevond zich
voor het verstrekken van nadere in
lichtingen aan het Aphense politiebureau
te melden. Het betreft de dame die
haar bromfiets tegen een lichtmast had
gezet, vermoedelijk voor het verrichten
van een reparatie.
Zeer modern
Bezocht U reeds onze
speciale gordijnenshop?
Geveilde percelen
LEIDEN In hel Venduhuis der No
tarissen werden de volgende percelen
geveild: T.o.v. not. J. C. Eek: huis aan
de Lokhorststraat 13 op f 12.000,. door J.
v. Iterson q.q.
T.o.v. not. N W. Holtkamp: huis aan
de P. de la Courtstraat 70 op f 54.000, door
dhr. Kempenier.
Bedrijfspand aan de Oude Vest 91 op
f 60.500,- door P. Moerman q.q.
Benoemingen te Leiden
LEIDEN Tot leraar aan de chr.
nat, ulo-school „Zuid-West" werd be
noemd de heer J. Fraanje te Rilland-
Bath
Tot onderwijzeres aan de Kon. Wil-
helminaschool werden benoemd de
dames H. A. v. Doorn te Serooskerke
èn I. Godthelp te Wassenaar.
Mej. M. de Vries te Leiden werd
benoemd tot onderwijzeres aan de
M. J. C. Besselaarschool te Achter
veld (U.).
Chr. Kweekschool
Geslaagden
LEIDEN Voor de tweede leerkring
van de Christelijke Kweekschool in Lei
den zijn geslaagd de dames W. J Braak-
hekke (Oegstgeest), G. J. van Ginhovcn
(Lisse). M. I. Lutgendorff 'Katwijk). J.
M. Chaudron (Leiden), J. Erkelens (Lei
den). C. A. Keus (Katwijk), K. E. Riet
man (Leiden), H. van Stecnwijk (Leiden),
E. J. Vrielink (Leiden), A. M. Kreeft
(Leiden). A. Siljee (Oegstgeest) en J. M.
I. de Vries (Leiden).
g Een half miljoen huisdieren doet bijsonder nuttig m-
:ie< werk in de tuin van imker Driessen te Sassenheim
een,
nde
TTTTTr: LEIDSE COURANT 3 ZATERDAG 12 JUNI 1963
