BAPTISME HEEFT TIJD OM TE
LUISTEREN IN OOST-EUROPA
Wie mag in de Engelse
kerk gedoopt worden
Ds. Broertjes bezoekt de jubileumviering in Polen
Wapenveld teleurgesteld
Mag je niets zeggen
„het eenvoudige
van
kerkvolk"?
etrfM Mhdacrtfmt1:
Volledig landboiiwproces
op luttele hectaren
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 12 JUNI 1965
Wie naar Joegoslavië en kan zo gemakkelijk op het laatste
moment nog gewijzigd moeten
Polen reist, om er spreek- worden. Natuurlijk moet er wel
beurten te vervullen, kan wat geregeld worden, maar daar-
er de merkwaardigste erva
ringen opdoen, zelfs al gaat zorgen over.
hij er op uitnodiging heen. Bevrijdend
Zo vertelde me een Ameri-
i____ Toen ik er eenmaal was, stak dit
kaans predikant, dat hy van bevrijdende, vertrouwende gevoel
de Poolse landelijke kerklei
ding graag weten wilde,
ook aan. Op de laatste dag van
mijn verblijf in Joegoslavië moest
ik van Novi Sad naar een plaats
moeten vervullen. Hij gaf "£,.00111 on mijn tolk
zelfs zjjn adres in Londen op, zouden samen al vroeg i
«.dat men hem nog op het jSftaSPï 2"™
laatste moment zou kunnen een nieuw gesprek, zodat ik
inlichten. Het enige ant
woord was tenslotte een tele
gram: „We wachten op u bij
het vliegveld". Zo reisde hij
als Abraham naar een land,
niet wetend, waar hij zou
uitkomen.
Ds. J. Broertjes, de president van de Europese Baptisten
Federatie, woonde in Polen het jubileum bij waar herdacht
werd dat daar vierhonderd jaar geleden de eerste volwas
sene door onderdompeling werd gedoopt. Hij reisde via
Joegoslavië en in beide landen bezocht hij baptistenge
meenten in zowel grote steden als kleine dorpen. Voor
onze krant beschreef hij zijn ervaringen op deze reis.
Ds. Broertjes is predikant-directeur van het Nederlandse
Baptistencentrum „De Vinkenhof" in Bosch en Duin. Hij
diende drie Nederlandse gemeenten: Sneek, Arnhem en
Utrecht. Vorig jaar werd hij tot voorzitter gekozen van de
Europese Baptisten Federatie voor een termijn van twee
jaar.
niet meer om de tijd kon bekom- althans in Polen. Geen
r liet meeslepen voor allerlei plichten, die de ge- het zou gaan. Ik gaf een psalm op,
de onzekere stroom van gebeur- meente tegenover de predikant maar begon toch lont te ruiken.
de financieel op zich moet nemen, Om in ae goede lijn te blijven
maar eenvoudige toewijding aan informeerde ik ijverig naar de mij
de Heer, die hen riep tot dit werk. toegewezen tiid. Het was immers
Komt deze „gemakkelijke ie- Zo kunnen de kleinste gemeenten een andere collef j
om einden te lópen naar de kerk
dienst. soms langs moeilijk be
gaanbare wegen. Ook voor het
zingen nam men de tijd wel tó
veel, want de bijna dubbel aange
houden noten waren niet bij te
houden voor de Nederlander. Maal
ais men zich tot luisteren gezet
had, luisterde men ook werkelijk
intensief: daar klonk immers het
mooiste, dat een mens kan horen:
het evangelie!
Nadat de buitenlandse bezoeker
was uitgesproken, wilde men toch
van zijn tolk ook nog een „eigen"
speech hebben. In deze dorpen
moet men het meestal met ..leren
de ouderlingen" doen en het was
een extra feest sprekers van elders
te hebben.
In de plaats vlakbij de Hongaar-
se grens m'est ik zelfs door twee
welk bijbelgedeelte tolken worden vertaald (Servisch
onder alle omstandigheden doe
voortgaan. Ik kan me nu ook het
verhaal voorstellen, dat iemand me
verteldei die bij de verspreiding
van de bijbel in allerlei talen
actief is betrokken. Hij sprak met
een werker van achter het ijzeren
gordijn en wilde weten, of er ook
aan de vertaling nog verbeteringen
aangebracht konden worden.
„Och", kreeg hij ten antwoord,
„het komt er niet zo precies op
aan we hebben zo'n behoefte
aan bijbels, dat het er niet toe
doet, wélke vertaling het is, als we
maar lezen kunnen!" De „rauwe
bonen" van een ouderwetse verta
ling worden zoet door de honger
naar het evangelie.
Hoog verheffen zich boven de huizen ton Engeland nog altijd de
kathedralen en kerken, zoals in dit stille Suffolk-stadje Framlingham.
Ze drukken hun stempel op het landschap en stadsbeeld, maar al lang
niet meer op de levens van de mensen. Voor de Brit horen deze
kerken erbij, net als de doop en de kerkelijke begrafenis, maar in de
kerk begint men zich af te vragen of de doop niet verlaagd wordt tot
een kerkelijke folklore
hij -
maken voor de toekomst Zo stu
deren de aanstaande predikanten
ook zonder te weten, of en wé ar kaar te steunen door middel
Hongaars), maar men liet het
alles rustig over zich heengaan. De
dienst op een gewone weekdag
begon reeds om zes uur 's- avonds
en na afloop ging het zangkoor
overkomen, dat nog uitvoerig repeteren voor de
in Tsjechoslowakije prekend grote landelijke jeugdconferentie,
uur (inclusief vertaling j;" 4J
Bisschop van Southwark:
Alleen kinderen van
I gelovige ouders
Bisschop van Chelmsford:
leder kind dat in de
kerk gebracht wordt
zitten en toen zijn tolk
ze zullen worden beroepen Als ze een comnJe
hoorde zeggen: „Laten we een lied morgens al weer vroeg uit de
zingen, dan kan onze broeder veren, want de werkdag vangt
Joegoslavië. De Unie
ten Gemeenten 'aar hj
nodigd, om mijn reis
via hun land te maken. Naar Polen
ging ik, om er een herdenkings
plechtigheid bij te wonen ter
gelegenheid van het feit, dat 400
jaar geleden daar voor het eerst
gelovigen bij onderdompeling wa
ren gedoopt.
Het bleek mogelijk, om tijd vrij
te maken voor Joegoslavië en ik
vroeg al even nadrukkelijk als
mijn Amerikaanse collega, om me
te berichten, wat men van me
verwachtte, zodat ik me goed kon
voorbereiden. Het enige, wat ik in
simpele regels kreeg te horen, was
de mededeling, dat ik in verschil
lende gemeenten ïu voorgaan en
ook een bespreking met de lande
lijke functionarissen en predikan
ten zou hebben.
Wie er eenmaal ls geweest,
verwondert zich hierover niet
meer. Het is kenmerkend voor de
levenssfeer van de christenen in
deze landen. Waarom je zo ver
van te voren druk te maken over
de nauwkeurige organisatie? Alles
X, - «eu cvuutiNic vwi binnenlandse intussen zijn
Baptio- hun einddiploma hebben, kan het z€nding. Zelfs meisjes bezoeken voorbereiden", ...j
uitge- vaak gebeuren, dat ze naast nun het seminarium, om als assistente niet, hij moest opnieuw een preek soms daardoor zoveel tijd?
gemeente ook een dagelijkse
de voorgangers dienst te doen. leveren. Zoiets kon mij ook staan
Men heeft er evangelisatie-posten te wachten...
waar soms slechts één belijdend
lid werkt, om zodoende over het
wijde land het evangelie uit te
Genoeg lijd
„W. binden O niet aan tijd!" zei J*
Lenen
De onderlinge behulpzaamheid i
Geen haast
mijn gastheer,
over tT<
lang
,an tnn, oheus niet alleen
tfvon it w onder de christenen. Onbekenden
mïntitèn* h'ad^cbij «na ai W*. elJaan He, t.
Een ander voorval: op zaterdag- speech),, reageerde hij
avond kwam ik na een reis van 24 .fNeen, het moet wel een halfuur
uur uit Nederland in Zagreb aan. zijn!". De volgende dag rekende
De lerend ouderling van de Bap- deze zelfde gemeente opnieuw
tisten gemeente ir.alde me af. Het twee keer op me en vooral
geen
het land, dat we
binnenreden. Beide keren leende
mede-reiziger me een bedragje
bood dit uit zichzelf aan
zonder te weten, of ik het hem
itü allemaal heel cemaadelUk en a»0nds"w«s het zó vol, dat velen ««1 hunnen terugbetalen,
langzaam en zo terloops vroeg hij de gehele dienst moesten staan,
me, of ik ook meteen mee wilde Men neemt dus de tijd voor het
naar de bidstond. Ik ging er gretig gemeentewerk. Er is geen haast,
op in en hij kreeg blijkbaar moed, om vjUg Riaar te komen. Waar kan
uit te nodigen ook al iets te men beter toeven dan
zeggen. Dat was best natuurlijk, Heren huis? Dat maakt men ginds }SrÖ2t H
maar toen ik ruim acht uur naast wéér! Thuis wacht het televisie-pro- jfljri
hem op de kansel zat, bleek me, gramma niet, want er zijn maar
«i ons hau héél weinig christenen, die zo'n
bad ik toestel hebben en men heeft ge
merkt, dat hun aandeel in het z
gemeentewerk daardoor minder is ^ijhet verkeerde^stetim .terecht
geworden. Men heeft genoeg tijd
een artikel, dat bij ons een luxe
is geworden, zodat we. het maar
spaarzaam weggeven.
dat de schare al lang op
zitten wachten. Zes
zullen arriveren.
Dat ..iets zeggen"
hij de trein verliet.
Toen ik een paar souvenirs
wilde kopen, kreeg ik geen kans
ze zelf te betalen, want mijn
begeleiders zeiden steeds: „Dat
Het „winkelen"
liet ik toen maar gauw na.
In Warschau miste ik de trein
naar het westen. Het was niet erg.
want met de nachttrein kon ik
het twaalf uur later ook weg.- Ik
ook wel
Hulpbetoon
In Warschau was dat al net zo.
Gedurende het feestelijke weekend
had men vier bijeenkomsten
ge'komen en had mijn laatste Pool
se geld aan een taxi gegeven. Daar
stond ik en trok lopend met de
koffer terug naar-de pastorie; Het
leek, of de yerlpr.ep „?QQP thuisr
kwam, zo werd ik onthaalden
vertroeteld!
Geloof
Geen zorgen maken
niemand liep voor het einde
i half uur! Vrijwel toekomst. Ik kan niet beoordelen,
tot de laatste minuut meemaken, gegroeid zijn onder de enorme
Nu is dit in de steden wel iets gebeurtenissen, die zich aan hen
hebben vortrokken. In Nederland
ook wel wat meege-
hier rustig
anders dan in de dorpen,
toch was het een verrukkelijke hebben
ervaring. Zij, die geloven, haasten maakt.
(Van onze kerkredactlc)
nen van Oost-Europa. Dat maakt
het leven anders. Daardoor heeft
men ook tijd voor elkaar, voor
nummer van Wapenveld. Dit blad alleen wilde geven wis iets als Jntoltam h^IUtoeid m
- -'lekkende prediking". Waarom aj» hulpbetoon, waarop je vrtj-
die niet welkom? Er Is im- een ku.nt 1
(van academici 'in de Gerefor- „ontdekkende prediking". Waarom
\l« ie het hebt over „het meerde Bond en verwante „afge- was die niet welkom? Er is im
kerkvolk" dan moet scheiden" groepen) had haar jaar- mers niet gepleit voor een wereld
eenvoudige kerkvolk dan moet dut^elS^ner. dat in ja- lijk leven, maar daarvoor, dat we
je eigenlijk zachtjes praten nuari verscheen, ditmaal gewijd zorgvuldiger zullen onderschelden,
en wie een hard woord spreekt, aan het thema „wereldgelijkvor- wat de Schrift onder wereld en de
maakt blijkbaar iets kapot van migheid" en daarbij vooral aan wereld haten, verlaten, doden enz.
die gaafheid, braafheid en echt- zelfonderzoek in eigen kring ge- verstaat. „Tot zover prof. Van der
held, die deze uitdrukking voor daan. De schrijvers kwamen tot de Linde.
Iel. opeist cooeluste. datjuist ^«tweer Slogans
Aldus hoofdredacteur drs. G. reldseM elementen zitten. Wij heb- Poot een werkelijk gaan luisteren
van Leyenhorst in het laatste ben van dit dubbelnummer inder- naar de hele Bijbel. Stellig zullen
tijd uitvoerig melding gemaakt sommigen dan verwonderd vragen:
De negatieve reacties in eigen doen we dat dan niet? Is dèt nu
kring op dit themanummer hebben niet juist waarop wij prat gaan?
redactie en scribenten (o.a. prof. In naam wel, aldus ds. Poot, maar
dr. S. van der Linde en prof. dr. ,,in feite leven wij bij een bijzon-
H. Jonker) ernstig teleurgesteld, der dun bijbeltje. Erger nog: bij
uit zien, als Er nlete ^kelijks te berde een klein aantal godsdienstige slo-
gebracht, meent prof. Van der gans, die tot in den treure her-
- - Linde en hij concludeert dat „on- haald worden Het baat niet. op
het elkaar soms doen? Enkele krin- v00r de de orde te merken, dat dit in andere
weken geleden werden in Schot- gestelde zaak nauwelijks rijp is", kringen evenzeer het geval is.
land twee synodes gehouden. &aarom stelt Wapenveld in het Pleit dat ons vrij?
Aan de ene kant van de straat meinummer de wereldgelijkvor- „Wij zijn gebonden m onze
kwam de generale synode van migheid opnieuw aan de orde. traditionele gedaentengang. in
de Schotse Kerk bijeen, aan de mensenvrees, in de ban der pu-
andere kant de synode van de Afkraalr blieke opinie, in de kwade mode.
Vrije Schotse Kerk. Met een «rurddR in gemakzucht, in onze beperkte
beetje fantasie zouden we kun- Ds T Poot van Kerk en Wereld theologietjes van-huis-uit-meege-
nen zeggen de Hervormde Kerk schrijft: „Hebben ze dan niet bracht en daaraan onderwerpen
en de Gereformeerde Kerken begrepen, dat het ons niet gaat om wij de Bijbel In plaats dat wij
van Schotland. afbraak of verloochening van het ons gevangen geven tot de gehoor-
Het ziet er naar uit dat ook daar reformatorisch erfgoed, maar juist zaamheid van het ganse Woord
zich een klimaatwisseling vol- om de daadwerkelijke belijdenis Gods, ons telkens
trekt Voor het eerst in ae daarvan in deze tijd, Bit
geslachten lang deze
sen hebben geleefd.
Ze maken zich niet druk over
wat in hun ogen onbelangrijke
kleinigheden zijn. Daardoor bele
ven ze de grootheid van het geloof
en de gemeenschap met Christus
als een werkelijkheid, die hen
(Van onze kerkredactie)
Moet een anglicaans priester
ieder kind dopen dat door
ouders bij hem wordt gebracht?
Een groeiend aantal priesters
van de Engelse Kerk brengen
op het moment eindelijk de
moed op om te zeggen: „Neen,
dat zou geestelijk onverant
woord zijn." Zij hebben protest
aangetekend tegen het feit dat
zij verplicht zijn kinderen te
dopen van ouders, die nooit in
de kerk komen. Maar wat tot
nu toe alleen maar een kleine
rebellie leek onder jonge plaat
selijke voorgangers, is nu in
deze laatste weken uitgegroeid
tot een conflict tussen bisschop
pen.
Eind mei deelde de bisschop van
Chelmsford,- - J. G. Tiarks, een
aantal priesters met gewetensbe
zwaren mede. dat „rij dan maar
de, Éonsequentlé van buii inlichten
moeten trékken-en de kerk moeten
verlaten". In de afgelopen week
heeft de bisschop van Southwark,
Mervyn Stockwood, geschreven:
„Ik ben er heilig van overtuigd
dat de kinderdoop besterad is voor
kinderen van gelovige ouders, en
niet voor allemaal en iedereen."
Ineens is het verzet van een
aantal jonge priesters dat tot nu
toe door de kerkelijke hiërarchie
met een schouderophalen werd
voorpagina-nieuws ge-
/an de kerkelijke bladen.
Niet meer
worden
Maar toch wil dit land een christe
lijke natie blijven. Het godsdienst
onderwijs op de openbare scholen
mag niet afgeschaft worden. En
kennelijk denkt de meerderheid
van de bevolking er net zo over,
want men komt niet in de kerk,
maar wil wel trouw de kinderen
gedoopt hebben.
Eindelijk hebben nu een aantal
priesters de knuppel in het doop
vont geworpen en gezegd: „We
doen hieraan niet meer mee."
Enkelen van hen zijn zelfs zo ver
gegaan, dat zij met het doopwater
ook het kind hebben afgewezen en
alleen nog maar volwassenen op
basis van hun belijden willen
dopen, Een vijftal priesters zijn
reeds overgegaan tot de baptisten
gemeenten.
Opdracht
Bisschop Tiarks kreeg vragen in
zijn bisdom. Hij gaf opdracht te
dopen maar ten minste twee pries
ters weigerden zijn raad op te
volgen, maar verlieten .ook niet de
kerk. In een officiële uitspraak
heeft, deze bisschop, zijn. priesters
erop.gewezen dat de doop. iqder-
daadVmet idrg. moet worden 'be
diend, maar dat zij niet het gezag
bezitten om een doop te weigeren.
Volgens deze bisschop houdt de
eed die de priesters bij h"n
wijding hebben afgelegd, in dat zij
zich houden aan de regels van de
kerk die de kinderdoop heeft
aanvaard.
Volgens deze bisschop heeft de
Engelse Kerk de -katholieke tradi
tie bewaard en reformatorische
inzichten aanvaard. „Deze kerk
gelooft in de katholieke nadruk op
de sacramentele genade in de
doop, en houdt vast aan de refor
matorische rechtvaardigmaking
door geloof."
Maar precies een week later,
schreef niet ver van Chelmsford in
Southwark bisschop Mervyn
Stockwood: „Als een kind van
ongelovige ouders gedoopt wordt.
It dc kerk een potentiële
bron van zwakte en mislukking."
Dit betekent niet dat deze bisschop
de kinderdoop geheel afgeschaft
wil zien: „De doop alleen bedienen
aan volwassenen, zoals de baptis
ten doen, ondermijnt de leer van
ons Prayer Book" (het belijdenis
geschrift van de Engelse Kerk).
Maar deze bisschop wil wel
meer zekerheid: „Eens kon men
uitgaan van de gedachte dat de
ouders en doopouders van het kind
belijdende en actieve leden waren
van de kerk en dat zij door woord
en gedrag hun kinderen zouden
leren trouwe leden van de kerk te
worden."
„Maar hiervan kunnen we niet
langer uitgaan. Vaak zijn de
ouders ongelovigen en zij doen
weinig of niets om him kinderen
christelijk -op te voeden. In derge
lijke gevallen is de doop een
gevaarlijke gewoonte. Hij is niet
alleen een-fceledigin* van de inte
griteit van de kerk en de priester,
maar..-tegelijkertijd - een verlaging
van eet» sacrament."
Liturgie
Dr. Stockwood wil de. huidige
problemen in zijn kerk oplossen
door de ouders eerst te onderwij
zen in de volle betekenis van de
doop en de verantwoordelijkheid
die zij daardoor op zich nemen.
Hij wil tevens een nieuwe, ver
eenvoudigde liturgie voor de
doopdienst, omdat „de huidige
voorgeschreven dienst voor de
meeste mensen volslagen onbegrij
pelijk is."
Voor ouders die toch hun kinde
ren naar de kerk brengen, hoewel
zij er zelf niet komen, stelt hij
voor een eenvoudige dienst te
houden, waarin het kind aan God
wordt opgedragen, zonder dat het
wordt gedoopt.
Gastvrijheid
praeses, moderator heet hij in de belijden met alle -Ismen
presbyteriaanse kerken, van de
Schotse kerk de synode van de
Vrije Kerk bijwonen.
Maar er was wel een conditie. De
moderator, dr. Archibald Watt.
déze den', ons laten oordelen en uitdrij
ven in de ruimte. Dan komen wij
"Ën mijn diepste verwijt togen j? d« van de grote daden
het traditionele „gereformeerde" v*ua!'
leven in „onze kringen" is, dat wij rl€IST€r€n
(ik sluit mijzelf met nadruk in)
'lliuv-lll. "~r;-
synode van de Vrije Kerk
niet* aandurven, niet aanwillen, burgerlijke moraal. Onze vereen-
niet aankunnen. Anders gezegd: zelviging van de bestaande orde
besloten om hem niet in de dat zwaajend met d€ Vaan van met Gods orde brengt met zich
gelegenheid te stellen om ae gohrift en Belijdenis, niet echt mee: vereenzelviging van onze
groeten van de synode van ae Reref0vmeerd zjjn. adat met Gods wil, indentificatie
Schotse Kerk over te brengen. Wj= geven (maj. ik hen even zo van onze voorkeuren en afkeuren
noemen?) „de anderen" de kans met Gods geboden en verboden,
ons af te doen met enkele smalen- bepleistering van het graf van ons
de opmerkingen over „non-theo- provincialisme en onze ruimtevrees
logical" factoren in onze kring,
men'n^ omdat wij deze factoren
Toen de synode van de „grote
kerk" dit vernam, gingen er
stemmen op dat Watt maar hele
maal niet moest gaaa. maar de
meerderheid was f*
dat deze kans om te tonen dat
m°n bereid was om tot gemeen
schap tc komen, aangegrepen
moest worden.
Stel u voor dat wij zo onder
elkaar zouden handelen.
schuiven als hét kenmerk „onszelf onbesmet bewaren van de
■an gereformeeid-zijn in kerk en wereld" Dit alles geldt met name
olk uen aanzien van onze houding
Frivool Ü^-vff ïïSftï?
leven, de 2
bezit, genotmid-
„t. delen, sexualiteit. internationale
komer
...i u te leren kennen,
met het verlanven misschien om
in de toekomst eens echt te
praten over dincen die ons bei
den aaneaan U zegt „Kom
gerust. ni«r denk er aan dat u
geen woord zcï4 zelf® n'et
los te wrikken, maar we wekken
alleen op. om zeer menselijke
tradities die van Gods waarheid
aftrekken kritisch te bezien. Won-
ger Tot zover ds Poot.
En drs Van Leyenhorst: „Hoe
kunnen we weerstand bieden aan
verleidingen van de satan en
wr mffrueniKt- onbesmet van de wereld be-
Tvvis ^^-hiid w"afen": Die weerstand realiseren
Gods waarheid
der Linde: „Ons bezielt niet
verwaten en holle lust op een
frivole wijze allerlei .vastigheden' d
de eroeten owrbwnet vmo* derlijk dat een zo goed-reformato
vrouw en kinderen En terwijl zo welnlg wordt be-
ik er zit praat u over uw
gerin®moei'HVheden. over men
sen die wii samen kennen over
het huishoudbudget en zei£ mis
schien over miin vezin Fn al®
ic-doreen ultgeoraat is zal ik
opstaan, een zwiivende buieinv
maken, en bii de deur u onder
vier oven zeeeen dat ik zo bli*
wa® dat ik er bii mocht zij-
"Maar ik zou het wel zek
virion en "»e afvreten: T* dit nu
wat bedoeld wordt met Chnste-
f Bjke gastvrijheid?
niet als we ons zogenaamd
de wereld afsluiten. Daar houden
niet alleen mee voor de
rtecb BOI»»™*™!-- gok. maar daamtee doen we tevebs
nM ÏÏMd= S oSenTeltof^^:
In onze kring wordt van <1
prediking verlangd, dat ze „onl
dekkend" zal zijn. Het mag nie
maar heten: vrede, vrede!, waar Wapenveld, waaraan verder nog
geen vrede ia. Maar wat bet meewerkten prof. dr. H. Jonker en
speciale nummer van Wapenveld dra. J. J. Bos.
deld. maar juist opengestoten
den. ook daar waar de wereld ze
iuist ten eigen gerieve gesloten wil
houden", zo meent drs. Van
Leyenhorst in dit
Een stoutmoedig plan werd enkele jaren geleden
door een burgemeester gelanceerd. Het bleef niet bij
handengeklap. Men is verder aan het werk getogen:
er liggen thans reële blauwdrukken op tafel. Over
de financiering van het plan: een permanente
landbouwexpositie-voor-de-leek is men blijkens een
heden verschenen pnblikatie optimistisch gestemd.
Bijgaand een overzicht van hetgeen men zich
voorstelt te gaan realiseren in het zuidelijk deel van
de Oost-Flevolandpolder.
(Van een onze)
redacteuren)
nog mijlenver van elkaar
verwijderd.
De agrarische wereld moet
daarom in de schijnwerpers
worden geplaatst. Niet even
bijvoorbeeld gedurende de
openingstijden van een tentoon
stelling, maar permanent: een
onafgebroken positie moet er
komen waar het agrarische
ices in zijn volle omvang aan
mensen kan worden ge
toond, levend, zoals het in de
werkelijkheid is.
Deze gedachten ontvouwde
wat weet de mens anno onlangs Wageningens burgerva-
Industrialiserend. vi
stedelijkend Nederland
wat zegt u? ook de veer
tig miljoen mensenmassa
die woont binnen een straal
rondom Nederland, moe
ten het verhaal van hun
voedsel leren kennen. Want
M. de Niet,
aantal representanten uit de
landbouwsector. .Heren." zo zei
hij, „als er één ding gedaan
moet. worden dat de toenemen-
1965 van dè velerlei vor
men van voedingsmidde
len die dagelijks op zijn ta-
fel komen? Weet hij iets ^onv'SchiS.ïhdd
van de kennis, ervaring, stedeling ten opzichte
zorgen en risico's die in dit
boeiende verhaal aan de
orde worden gesteld?
Neen en nog eens neen.
Stedeling en agrariër zijn
de
het
moderne landbouwproces kan
doorbreken dan is dat met een
PERMANENTE LANDBOUW
MANIFESTATIE in het cen
trum van ons land.
Het moet ons daarbij in eer
ste instantie gaan om de onwe
tende en ongeïnteresseerde
burger, die men misschien het
beste kan omschrijven als „de
consument-toerist uit binnen-
en buitenland". Dus geen tradi
tionele landbouw of tuinbouw-
expositie die doorgaans alleen
de vakman aanspreken, maar
een algemeen spectaculair ge
heel dat attractief is voor jong
Wageningen
Wel verklaarbaar dat juist de
burgemeester van Wageningen
dit alles poneerde, want wie
kan beter weten dan hij wat er
zich allemaal in en om de
landbouw (die een spectaculai
re ontwikkeling doormaakt:
men denke bijv. aan de kern
energie in dienst van de land
bouw) afspeelt? In zijn ge
meente zijn de „brains", staat
de trots van agrarisch Neder
land: de Landbouwhogeschool.
Het is niet bij gedachten van
de magistraat gebleven. Na al
gemeen applaus van de toe
hoorders is men aan dc gang
gegaan. Uit de grondgedachten
is geleidelijk een soort blauw
druk gegroeid, die zeer ambi
tieus van opzet kan worden
genoemd.
Men stelle zich voor een
uitgebreid terrein in het zuide
lijk deel van de Oost Flevo
landpolder, aan de weg van
Elburg naar Harderwijk. Dit
terrein heeft de overheid in
beginsel toegezegd te willen
bestemmen voor het expositie-
doel dat ermee wordt beoogd.
De structuur van de permanen
te expositie is dan als volgt
In het hart van het terrein
wordt een inzicht gegeven in
het algemene „landbouwgeben-
ren". Aldaar gevestigde en aan
trekkelijke presentaties van de
verwerkende en toeleverende
handel en industrie, van onder
zoek en wetenschap, zullen de
bezoeker in staat stellen de
landbouw „mee tc beleven."
Dit centrale deel wordt weer
omlijst door akker-, weide- en
tuinbonwbedrijven. waar de
bezoeker op interessante wijze
bij de praktijk van het werk op
deze bedrijven zal worden be
trokken.
Greep
Een greep uit het vele: rund
vee-, varkens-, pluimveehoude
rij. demonstratiepercelen met
gewassen, bosbouw, bloemen en
groenteteelt onder glas en in
volle grond, fruitteelt met stro
ken klein fruit, bollen-demon-
stratiepercelen, champignon-
kwekerij, paviljoens van toele
verende zowel als van verwer
kende industrie en handel. In
derdaad te veel om op te
noemen.
even grote plaats toebedeeld.
Alweer een greep. In de ge
dachten van de ontwerpers
komt er een groot terrein voor
sport en demonstraties, een
camping, een bungalowpark,
een kinderboerderij een speel
tuin, een openluchttheater van
kleine omvang, een manege,
een ponyruiterbaan. waterpar-
tijen, een kinderwinkelgalerij,
een jeugd-verkeerscentrum, een
complex overdekte speelplaat
sen, tesamen de naam dragend
van Kinderland.
Reeds hebben zich diverse
belangrijke figuren en instan
ties uit de agrarische sector
achter de plannen gesteld. Dat
van de Landbouwhogeschool,
van het Hoofdproduktschap
voor Akkerbouwprodukten, van
de centrale landbouworganisa
ties. het vreemdelingenverkeer
en het ministerie van landbouw
en visserij, verenigt.
In een kernachtige circulaire,
die rijk is geïllustreerd wordt
thans om financiële medewer
king verzocht voor de plannen,
waarvan de financiering en
verdere voorbereiding nog min
stens anderhalf jaar en de
realisering naar schatting ver
volgens nog drie jaar zal ver-
Investering
Over de kosten: het investe
ringskapitaal zal ongeveer elf
en een half miljoen gaan be*-
dragen, dat zou moeten worden
geleend tegen een rentevoet
van vijf procent. In de exploi
tatiebegroting staat tegenover
de aanzienlijke rentelast van
bijna zes. ton 's jaars nog een
gunstig saldo van ruim drie
ton.
Als te verwerven eigen kapi
taal heeft men zich een bedrag
van zeven en een half miljoen
voor ogen gesteld. Het is nog
niet beslist of als rechtsvorm
die van een stichting van wel
die ener naamloze vennoot
schap zal worden gekozen.
Organisatoren vertrouwen dat
de benodigde gelden er wel
zullen komen. In de eerste
plaats denkt men hierbij aan
het landbouw organisatiewezen,
waarvoor reeds verscheidene
contacten zijn gelegd. Maar
voorts rekent men evenzeer op
steun uit allerlei kringen die
buiten de landbouw staan.
Van het resultaat der finan
ciële actie die thans gevoerd
wordt zal het zoals men
begrijpen zal afhangen of en
ja in welke omvang het
vinderdaad aantrekkelijke
comité, dat leidende figuren ject zal worden verwerkell
fikt"
