Dwaas trio in Villa Sidonia
Wim Meuldijk: „Je weet
nooit hoe het uitpakt
Puzzelhoek
Brick Bradford
iiri«rvT
—Toch is het zo!-
Jesje en Josje
Senmoet
IDE STENEN ZONDE 1
u
9
WOENSDAG 9 JUNI 1965
ETHERGOIVEN-ETHERGOLVEN-ETHERGOIVEN-ETHERGOIVEN
PHFRGOLVEN-ETHERGOLVEN-ETHERGOLVEN-ETHERGOIVEN-
„Televisie is 'n
raar ding
(Van onze radio, en tv-redactle)
|YEE, voor mij is het vanavond,
natuurlijk geen verrassing
meerik heb de opnamen mee
gemaakt en alle vijj de afleve
ringen gezien toen ze helemaal
klaar waren. En toch zal ik in
spanning zitten als „Villa Sidonia"
op het scherm' komthoezullen
de kijkers er op reageren't Is m'n
eerste televisiewerk voor volwas
senen na honderd kinderpro
gramma's, en dat komt toch wel
even anders aan!"
Wim Meuldijk kijkt peinzend voor zich
uit, haalt dan zijn schouders op:
„Nou ja... afwachten maar. Je weet
nooit van tevoren, hoe het zal uitvallen,
want televisie is een raar ding. Frits
Butzelaar, de regisseur, vond het er,
goed en de acteurs hadden er ook schil,
in, vooral Enny Mols-de Leeuwe, die
vond haar rol enig. Maar als het allemaal
op het scherm in de huiskamers komt,
kan het wel eens heel anders uitpakken.
Wordt er dan óók gelachen...? Ik weet
het niet, maar ik hoop het."
Vanavond begint de KRO (op Ned. 1»
8.50 uur) met uitzending van het blijspel-
in-vervolgen. dat Wim Meuldijk schreef
naar het hoorspel in 16 delen dat de
VARA in 1957 uitzond: „Villa Sidonia".
Zomaar een dol verhaal met als hoofd
personen een drietal, dat de „types"
moet maken.
„Als het lukt, als ze echt een bekend
trio worden, ga ik een nieuw televisie-
verhaal voor ze schrijven," zegt Wim
Meuldijk.
Hij laat zich over de kwaliteit van zijn
ipel niet uit zijn tent lokken, want hij is
een verwonderlijk bescheiden man, die
men moet gaan opzoeken om hem te
spreken te krijgen. Hij geeft niet hoog
op over zichzelf, hij is nergens van
overtuigd, hij „hoopt alleen maar op
Dat hij met zijn klinkende kinderstrip
,Pipo de clown" (waarvoor hij twee jaar
Eeleden de Zilveren Nipkowschijf van de
'levisiecritici kreeg) een alom bekende
llguur heeft geschapen en een kostelijk
avonturenverhaal door de jaren heen tot
het einde toe boeiend en levendig hield,
heeft hem niet ijdel gemaakt en hem
geen teveel aan zelfverzekerdheid be-
HEEL ANDERS
„Schrijven voor radio of voor televisie,
dat is heel iets anders", vertelt hij.
„Voor een hoorspel zijn veel woorden
nodig om een bepaalde situatie duidelijk
te maken, maar die kan ie dikwijls op de
televisie in één oogopslag overzien. En
dan mag er juist weer niét zoveel
worden gepraat. Ik heb dus uit zestien
hoorspelen van een half uur vijf afleve
ringen televisiespel, ook van ongeveer
een half uur elk, kunnen maken. Maar er
moest toch wel veel worden bekort of
weggelaten. Alleen het grondpatroon is
gebleven."
„Nee, het zijn niet meer dezelfde
acteurs die erin meespelen. Het hoofdrol
trio, de twee jongens van de vlakte en
de hospita van de ene waren in het
hoorspel Nel Koppen, Wim van den
Brink en John Soer. maar nu zijn het
Enny Mols-de Leeuwe als Tante Zus, Lex
Goudsmit als Vogelijn en Pieter Lutz als
Lorrelei. Ja, en Fritz Butzelaar. die toen
de huisknecht speelde, heeft nu geregis-
„Trouwens, het was ook Frits die op
de gedachte kwam. ven „Villa Sidonia"
een televisieversie te maken. Hij heeft
me geweldig aangemoedigd en dat had ik
wel nodig. Ik had wel televisiewerk voor
kinderen geschreven, maar ik moest echt
over een drempel heen om voor volwas
senen te gaan schrijven. Ivoor. Ja. eerst
heb ik het spel bij de VARA aangebo
den, maar die had er voorlopig geen
ruimte voor en vond het best dat ik er
toen mee naar de KRO ben gegaan. Daar
was het in een week voor elkaar. Jan
Willem Hofstra wou het graag hebben."
OP GROENEVELD
„We hebben de buitenkant en
trappenhuis van kasteel Groeneveld in
Baarn je weet wel, waar de NTS
tijdlang met haar opleidingscursus heeft
gezeten tot Villa Sidonia gebombar
deerd. Daar hebben we dus bulten en
binnen gefilmd. Alles achter elkaar in
februari.... tjonge, het was er koud, hoor!
Maar iedereen heeft prima meegedaan."
..En het verdere interieur van de
„O, die heeft Nic van Baarle in studio
A opgebouwd en daar hebben we
binnenopnamen gemaakt. Maar het is
goed geheel geworden, hoor. Zo'n i
tage komt fijn voor elkaar."
„0~ ja, het spel is me wel goed
bevallen. Tja... ik heb' natuurlijk nogal
wat ervaring opgedaan met Pipo en met
Rats en Repel.... je moet wel eens je
eigen idee laten vallen tegen een ander
pf beter van de regisseur. Dat kan vooral
in zo'n serie wel. Je moet je ook wat
aanpassen bij de acteurs, dc tekst moet
hun liggen. Ik heb het spel natuurlijk
niet naar bepaalde acteurs toe kunnen
schrijven.... ik wist van tevoren niet, wie
het zouden opvoeren."
In de eerste aflevering zal men van
avond kunnen zien, hoe Tante Zus.
Vogelijn en Lorrelei de villa, die zij
hebben gewonnen bij een slagzinnenwed-
strijd, gaan verkennen. Zij spreken niet
direct beschaafd Nederlands en hier
heeft de schrijver dus een bekend foefje
gehanteerd om het publiek tot lachen te
brengen: „maar ja... hoe zet je anders
speciale typetjes neer...?"
ONVERDROTEN
De KRO-televisie heeft, met niet al te
daverend succes, door de jaren heen
U.::-_-,en Ne_
herhaalde
.^.ruiKeia, maar men zet
onverdroten door.
„DaUs J00? een te waarderen zaak.
Hopelijk heeft men nu een goede greep
"jedaan met het verhaal van Wim Meul-
lijk. Die zegt er zelf van:
„Ik vind het fijn, dat de KRO Neder
landse schrijvers een kans geeft. Het
meeste televisie-amusement voor ons
komt uit Amerika en dat gaat toch ook
wel eens vervelen. De NCRV doet het
anders: die laat buitenlandse vervolgspe-
len bewerken voor Nederlandse opvoe
ringen. Dat heeft ook veel voor, maar
het is toch te gek. dat er in Nederland
zelf geen tv-auteurs zouden zijn... enfin,
de KRO geeft kansen en daar ben ik blij
De vijf afleveringen komen binnen
maand op het scherm. Vanavond de
eerste, zondag de tweede en dan de
derde op 23 juni en de overige delen op
resp. 7 en 11 juli.
„Maar", vraagt Wim Meuldijk tenslot
te, „schrijf nog niets over het verhaal
zelf. dan gaat de spanning er zo uit...."
Hetgeen wij graag beloven.
Hele tv-avond (Avro)
Duitse problemen
BUSSUM Wie vanavond op het
tweede net wil kijken, ziet zich de
gehele avond geconfronteerd met
Duitsé problemen. De AVRO zendt
twee programma-onderdelen uit: eerst
een documentaire over de mentaliteit
van het nieuwe Duitse leger, speciaal
die van de luitenant.
Twee wereldoorlogen hebben de Duitse
soldaat gekenmerkt als de blindelings
gehoorzamende Pruisische rekruut en
staat hij er nu in het nieuwe leger
anders voor?
Om deze vraag te kunnen beantwoor
den hebben twee Duitse verslagge'
verleden jaar talrijke kazernes a:
speurd en daar vrijmoedige vragen
steld, welke ook openhartig werden
beantwoord.
Kijkers die dit alles interesseert, kun
nen deze ZDF-produktie vanavond tu
8.01 en 8.40 uur zien. De uitzending
Duitsland heeft eerst veel stof doen
opwaaien, niettemin is er toch nog een
herhaling gevolgd.
Daarna volgt een televisiespel, ook al
een opname van de Duitse televisie,
waarin een stuk Duitse historie uit de
vorige eeuw is vastgelegd. Het verhaal
geschreven door Theodor Schubel
speelt zich af in 1819 aan een universi
teit, waar de studenten diep teleurgesteld
zijn over het bedenkelijke herstel van de
reactionaire, politieke en sociale verhou
dingen na de overwinning op Napoleon
en een gevaarlijk fanatisme en nationa
lisme is daarvan dikwijls het gevolg.
Wanneer een der hoogleraren zijn
studenten voorhoudt dat het nuttig is
geweld te gebruiken wanneer dit nodig
blijkt te zijn, zetten de aldus gewekte
haatgevoelens zich bij een stille (theologi
sche student om in een „tyrannen-
moord", omdat hij meent daartoe geroe
pen te zijn. Het spel laat zien, hoe
ernstig de gevolgen hiervan zijn.
Vakantiegroet uit
Spitsbergen
HILVERSUM KRO Nl BRT gaan
samenwerken in een televisiepro
gramma dat twee reportages van een
half uur over vakantie in Spitsbergen
omvat. De KRO-regisseur Manus van
der Kamp en de Belgische cameraman
Jos de Cock zullen nl. de Vlaamse
reporter Jozef Coolsaet vergezellen op
zijn tocht naar het hoge noorden.
Jozef Coolsaet houdt er van zijn
vakanties liefst boven de Poolcirkel door
te brengen: hem vindt men niet in het
warme zuiden. Tijdens vorige vakanties
maakte hij voor de Vlaamse televisie al
reportages over IJsland en Groenland en
zijn verhalen over Spitsbergen deelt de
BRT nu met de KRO.
Het team blijft de hele maand augustus
weg. Men vliegt naar Oslo en vandaar
naar Harrestad, een aanleghaven voor
kolentankers. Aan boord van zo'n tanker
gaat het naar Spitsbergen. De terugreis
wordt gemaakt aan boord van het passa
giersschip Lyngen. dat de dienst Spits-
Oergen-Tromsö onderhoudt.
In september zullen de documentaires
op de beeldbuis verschijnen.
Horizontaal: 1. latwerk. 4. uurwerk. 9.
jongensnaam, 11- oude naam van Ierland,
12. plaats in Gelderland. 16. horizon, 17.
water in Friesland, 18. plaats i- België,
21. vlaktemaat, 22. Europeaan, 23. plaats
in Gelderland, 25. en personne (afk.), 27.
bastaarduitgang, 28. stad in Frankrijk, 31.
prei (ZN), 32. onbep. voornaamw., 34.
stad in Spanje, 35. baan voor balspel.
Verticaal: 1. godsdienst (afk.), 2. plech
tige gelofte, 3. gevangenis, 5. water in
Utrecht, 6. oprolbaar zonnescherm (IndJ,
7. waterdiepte tussen hoge oevers, 8.
voegwoord. 10. teken. 13. Zweeds stadje
aan de Botnische Golf. 14. gemeenschap
pelijke weide. 15. rund, '7. eer, 19.
boom. 20. akelig. 21. opmerkzaam. 24.
tegenstelling van hoge, 26. Europeaan, 28.
de geboden som, 29. kanton in Zwitser
land, 30 mijnheer Umg.), 31. familielid,
33. gebod.
Oplossing vorige puzzel
Hor.: 1. aandeel-ed. 2. a.v.-Eos-rede. 3.
Noorwegen. 4. Sn-N.V.-An-ere. 5. Ld-
kalkoen. 6. ara-A.E.-Arno. 7. gom-L.S.-
Rika. 8. weelde-nes. 9. as-rial-ale.
Vert.: 1. aanslag-W.A. 2. avond-roes. 3.
neon-kamer. 4. dor-taal-li. 5. es-Wales-
Da. 6. eren-Karei. 7. lege-o.r.-Ina. 8.
Eder-enkel. 9. Denen-oase.
CITROENBRANDEWIJN FOCKINK
VANAVOND TE ZIEN
f 7,- per I
hele liter I
Nederland 1 KRO
8.50 uur eerste aflevering van een comedy-thriller geschreven door
Wim Meuldijk: „Villa Sidonia".
9.20 uur Tv-dansant in het RAI-gebouw, gepresenteerd door Gerard
Heystee.
9.50 uur tweede aflevering van de Duitse documentaire „Indrukken
uit de Sowjetunie": „De mens onder het juk van de plan
ning".
Nederland 2 AVRO
8.01 uur een documentaire over het Duitse leger vroeger en nu.
8.40 uur een Duits televisiespel over haat- en wraakgevoelens in de
vorige eeuw ..Karl Ludwig Sand", geschreven door Theodor
Schübel.
VANAVOND TE HOREN
Hilversum I NCRV
8.00 uur een concert door het Radio Kamerorkest o.l.v. Henk Spruit
en de pianiste Annie Fischer, die u hoort in het 21ste piano
concert van Mozart.
9.45 uur zang door het NCRV Vocaal Ensemble (stereofonisch),
10.05 uur ontspanningsmuziek met zang van de Sheperds en
10.40 uur avondoverdenking.
Hilversum 11 VARA
8.05 uur begint een programma van amusementsmuziek door het
Radio Dansorkest.
10.00 uur geen bekende vocalisten „verliefde volksliedjes" zingen en
11.05 uur Jazzmagazine voor de liefhebbers.
Hilversum I, 402 m: NCRV: 19.00 Nleu-.vs
i weorpraatje 19.10 Radiokrant. 19.30 Mu-
ek van Het Leger des Heils (gr 19.50
Wereldpanorama. 20.00 Radio Kamerorkest
i soliste 'opn,): klassieke en moderne
luztek. 21.00 Reiservaringen
zang. 22.30 Nii
22.40 Avondoverdenking. 22.55
Klassieke grammofoon muziek. 23 10 Modern
levensbesef en christelijk geloof, lezing. 23.30
Lichte grammofoonmuziek. 23.55-24.00 Nws.
Hilversum II. 298 m: VARA: 18 00 Niéuws
18 15 Mededelingen of grammofoonmuziek.
18.20 Uitzendlhg van de Pacifistisch Socialis
tische Partij. 18.30 Dansorkest met zangsolis
ten. 19.00 Voor de kinderen. 19 10 Stereo
Kinderkoor 19.30 Artistieke Staalkaart. 20.0
Nieuws. 20.05 Dansorkest. 20.35 Socialistisch
20.50 Disco-Festival.
Volksliedjes. 22.25 Sport halverwege. 22.30
Nieuws 22.4b.Cello en piano (opn.): klassie
ke muziek. 23.05 Jazzmagazine. 23.55-24.00
Nieuws.1
Nederland I: NTS: 19.00 Nieuws ln het
kort. 19.01 Barend de Beer. 19.06 Chuckle-
heads: film. 19.10 De rivier van het noodlot:
filmdocumentaire. KRO: 19 35 Sportrubrlek
Epiloog. NTS: 22 35 Tweede journaal.
Nederland II: NTS: 20.00 Nieuws in het
kort. AVRO: 20.01 Confrontatie Leutn.-nt
'64: documentaire. 20.40-22.10 Karl-Ludwig
Sand: TV-spel
België: Nederlands progr. kan. 2
19.30 Jeugd televisie. 19.55 De weerman. 20.00
Nws. 20.25 Sterrekunde voor iedereen. 20.45
Liefde en brunetten, komische speelfilm (v
volw.). 22.00 Zoeklicht. 22.20 NWs
morgen
NCRV: 18.00-15.35 Voor de
morgen
Hilversum I 402 m. KRO: 7.00 Het levende
Woord, meditatie. 7.05 Ouverture: reporta
ges. commentaren, wegeninformatie en lichte
grammofoonmuziek (7.30—7 40 Nieuws:
8 00 Overweging). 8.30 Nieuws. 8 40 Vooi
huisvrouw. 9.35 Waterstanden. 9.40 Lichte
agrmmofoonmuziek. 10.00 Sextuool: g<
rieerd muzikaal programma. 11.00 Voor
Zieken. VPRO: 1145 Klassieke grammofoon
muziek. 12.10 Leven op het land. gespre
12.27 Mededelingen t.b.v. land- en tuinbou'
12.30 Nieuws. 12.40 Deze week, praatje 12 45
In-de zomer-uit: wetenswaardighedei
muziek. 13.15 Licht instrumentaal kw
13.45 Voor de vrouw. NCRV: 14.15 Lichte
orkestmuziek (gr). 14.30 Klassieke orkest-
Werken (gr). 15.30 Sopraan, en klavecimbel
(opn.): Oude liederen: 16.00' Bljbeloverden-
king. 16.30 Instrumentaal trio: licht-klasisick*
werkjes. 17.00 Grammofoonmuziek 1715
Lichte grammofoonmuziek voor de tieners.
17.50 Sportrubrlek 18.10 Licht instrument-al
kwintet 18.30 Sociaal perspectief, lezing.
18.40 Halte: gevarieerd programma voor
twintigers.
Hilversum n 298 m. AVRO: 7.00 Nieuws
710 Ochtendgymnastiek. 7 20 Lichte gram
mofoonmuziek. VPRO: 7.50 Dagopening.
AVRO: 8.00 Nieuws. 3 10 Lichte grammo
foonmuziek (Om 8.25 De groenteman, praat
je voor de vrouw). 8.45 Morgenwijding 9 00
Moderne orkestmuziek fgr 9.35 Voor de
vrouw. 10.00 Voor de kleuters 10.10 Lichte
grammofoonmuziek (Om 11.00 Nieuws)
12.00 Lichte orkestmuziek (opn.). 12.27 Me
dedelingen t.b.v. land- en tuinbouw 12 30
Dansorkest en zangsolisten. 13.00 Nieuws
13.10 Actualiteiten en grammofoonmuziek
13.25 Beursberichten. 13.30 Kamerorkest er
solist (opn.): klassieke muziek. 14.15 Huis
houdelijke zaken, praatje. 14.30 Zang er
plano: lichte muziek. 15.00 Dé gezusteri
Kunst. 15.30 Lichte grammofoonmuziek. (Om
18.00 Nieuws). 18.30 Stereo: Viool en piano:
nude^ en moderne muziek. 17.00 Voor Jr
De Dalai Lama. de geestelijke leider
van Tibet, die na de Chinese bezetting
van zijn land naar India uitweek, zal
naar Thailand gaan. Pit omdat Thailand
„als een vooraanstaand Boeddhistisch
land, meer in staat is de geestelijke
behoeften van de Dalai Lama te bevredi
gen".
1833) Talloos vele volken kennen
een verhaal, dat verwijst naar geluk
kiger tijden, toen de mensen dichter
bij God (of de goden) leefden in
goede verstandhouding met elkaar (en
met de dieren) en het leven zonniger
en plezieriger was. Allerlei varianten
doen zich op dit gebied voor, maar
wanneer we in het kort zeggen, dat
dergelijke verhalen, mythen of legen
den in het algemeen verwijzen naar
een gelukkiger en zorgelozer leven in
het verleden, menen we de strekking
duidelijk genoeg te hebben aangege-
Reeds ln de oudheid werd met
dergelijke verhalen de draak gesto
ken. Ook toen was men zich
gelijk nu ten volle bewust van de
vooruitgang die techniek en economie
geboekt hadden ten opzichte van dn
oertijd en het behoeft ons dan ook
niet te verbazen, dat de Griekse come-
dieschrijvers uit de vijfde eeuw vóór
Chr. al komische beschrijvingen ga
ven van de „Gouden eeuw van
Kronos", dus van de Griekse oertijd,
die als een heerlijke episode in de
herinnering der Grieken was blijven
voortleven. Dergelijke satirieke ele
menten bleven eeuwenlang bestaan en
werden ln dc middeleeuwen ook door
onze beschaving overgenomen.
Het verhaal van Luilekkerland, dat
in verschillende vorn—'n allerlei
rnpese landen bekend was, ir
afspiegeling van deze parodieën
op „de goede oude tijd. De in 1530
Geen rijstebrij,
maar boekweit
gepubliceerde klucht van Hans Sachs
werd 16 jaar later ln proza vertaald
en ondier de titel „Van 't Luye Lecker
landt", welk verhaal later herhaalde
lijk in liederen en op volksprenten is
beschreven en uitgebeeld. Hierdoor
zijn in de loop der tijden allerlei
veranderingen in het verhaal van
Hans Sachs ingeslopen, veranderin
gen die door gewijzigde omstandighe
den werden ingegeven en aan het
verhaal weinig afbreuk doen (ook al
herkent niemand van ons er meer een
parodie in). Ten tijde van Sachs, dus
in het midden van de 16de eeuw,
werd in Midden-Europa geen rijst
gegeten. Van een rijstebrijberg wordt
in „Van 't Luye Lecker landt" dan
ook niet gesproken, want het Is een
boekweitebrijberg van 3 mijl dik. die
dit heerlijke land omgeeft. Toen later
de rijst bekend werd, heeft men zich
gemakshalve een rijstgebergte voorge
steld, waar men zich doorheen moest
eten om het begeerde land te berei
ken. Luilekkerland stond in Frankrijk
bekend als Pays de Cocagne, dus: het
land van Kokanje, dat de dichter De
Génestet gebruikte in zijn parodie op
de Lintjesregen.
Van het leven in Luilekkerland,
waarvan wij ons alleen nog maar
herinneren, dat de gebraden vogels
ons in de mond vliegen en dat de
varkens met vork en mes in de rug
rondlopen, zullen we een iets nauw
keuriger beschrijving geven.
Daarover een volgende keer!
(Nadruk verboden). H. Pétillon.
„Waarom, jongen, krijg je nu al weer
honger," vroeg zij.n oom.
„Nee, natuurlijk niet," antwoordde
Josje. „Hoewel ik vanochtend niet veel
gegeten heb, ik was veel te zenuwach
tig."
„Te zenuwachtig?" riep oo-- Derk uit.
r,Je saat^ toch niet naar de oerwouden
„Nee, maar wel naar een heleboel
dieren toe," zei Josje, „en die wil ik zo
graag weer zien."
..Nu. kijk, daar ligt ons huisje al. wees
oom Derk. „Ik zal even tante Maartje
waarschuwen."
Hij toeterde een paar keer en daar
kwam tante Maartje even later naar
buiten gestapt. Twee grote honden
sprongen vrolijk om haar heen.
,Dat zijn Bello en Piet!" riepen Jesje
Josje verrukt. „Dag tante Maartje!
Dag Bello! Dat Piet! Wat gezellig! Waar
is Gijs-Jan?"
„Binnen," antwoordde tante Maartje.
„Hij heeft iets aan zijn poot. Ik denk dat
hij in iets scherps heeft getrapt. Als het
morgen nog niet minder is, moet de
dierenarts maar eens even komen."
De kinderen holden naar binnen en
daar zat Gijs-Jan met een beetje zielig
gezicht in zijn mandje. Tobias het konijn
daarentegen huppelde vrolijk rond. Af
en toe werd hij achternagezeten door
Klaartje de poes. De andere kat, Susan-
ne, lag lui in de vensterbank te slapen.
„Een kopje koffie, 1 inderen?" vroeg
tante Maartje. „Of hebben jullie liever
chocolademelk? Koud of warm?'*
„Koud graag, tante!" antwoordde Jesje,
„Met een blokje ijs erin," riep Josje.
„Wel ja, jullie zeggen maar hoe je het
hebben wilt," lachte c ">m Derk. ,Maar
geen gebakje erbij, zeker? Nee, dat dacht
„O ja. juist heel graag een gebakje
erbij!" riepen Jesje en Josje tegelijk.
30
Nee, antwoordt Joryt, er is een heleboel
waarvan we niets begrijpen, Ante. We denken
wel eens dat het alleen maar goed is zoals wij het
willen, maar je ondervindt dat het ook anders
kan en dat het dan toch goed is.
Ante blijft niet lang zitten. Het prikt zo in zijn
ogen en hij wil toch niet als een kleine jongen
zitten huilen. Nanna vraagt of ze blijven eten.
Lenter wil dat graag.
Nee, nee, weert Ante af. Wat zal Jentje
wel zeggen. Ik ben op een moeilijk pad. zegt
hij, tegen Joryt als die met hem meeloopt tot op de
weg. En "tobh kan het niet anders.
Wij moeten te zamen houden wat te zamen
hoortj al zal het tweedracht brengen in mijn eigen
Het is helemaal donker. De wind suist door de
kale bomen-én frutselt de struiken.
Zou het een zonde zijn, Joryt? Ante schaamt
zich niet voor zijn tranen die nu loskomen en zijn
muizegezichtje een hulpeloos aanzien geven. ïk
kan nietleven in onvrede, niet met jou en je
dochter, maar ook niet met Jentje en Dries.
Misschien had ik iets anders moeten doen en is
dit een -zonde.
Die zal je dan vergeven worden, Ante. Ik
weet niet als het andersom was of ik met een
boompje zou gekomen zijn. 't Gaat niet om dat
boompje, 't Is wat anders, wij kunnen dat niet
uitdrukken.
Nee, dat kunnen wij niet, Joryt, maar we
voelen het wel.
Joryts hand ligt zwaar op zijn schouder. Tot
ziens, Ante.... en sterkte.
Er "gaat; véél door de landschut heen als hij
Bprne ziet gaan. Een smalle schuwe gestalte, die
toch dé weg wil vinden
Gemakkelijk is dat niet. want Jentje stuift op
door DIGNATE ROBBERTZ
als Ante thuiskomt. Dat draagt een bruids
boom naar beneden voor de mejuffer. Foei. Ante,
je eigen vrouw hebben ze de deur gewezen. Je
eigen zoon willen ze op water en brood zetten.
Foei, Ante en dat brengt een bruidsboom....
Heb je ons zien gaan? vraagt hij. Jentje,
toen je bij hen was, heb je toen niet gezien hoe
dicht Nanna bij het einde is?
Ach wat, ze heeft zo'n gemakkelijk leven
gehad. Zo erg-zal het niet zijn.
Jentje meent niet wat zij zegt, maar ze kan niet
toegeven. Terwijl ze zijn brood snijdt, kakelt ze
door. Is het huis niet vol tweedracht? Waarom is
Lenter er niet. Is het brood van Volmar beter dan
bij zijn moeder?
Ze heeft het zo druk dat ze niet ziet hoe Ante
zijn handen vouwt voor het brood. Wat zij zegt,
wil hij niet 'noren. Met dichtgeknepen ogen denkt
hij aan het bos, aan de ruimte van de heide
daarachter en aan het grijsgroene licht, dat alles
zo zacht maakt. Aan het vallen van een twijgje
en het opschieten van een zwam als een lampje
van verre zichtbaar. Tussen die beelden door
glijden de woorden van zijn gebed, eerst stil en
dan ineens luidop: en vergeef ons onze schul
den, gelijk wij vergeven onze schuldenaren.
Midden in een woord blijft Jentje steken.
Amen. zegt Ante. Als hij haar weer aankijkt, zit
ze, met de handen in haar schoot tegenover
hem.
Lenter Borne en Libbe Vennink spijkeren
«■lingers van dennegroen en eiketakken, waaraan
goud en bronsbruin de getande blaren hangen,
tegen de wanden in „De Groene Specht". Het
kloppen van hun hamers is tot over de brink te
horen. Het lokt de anderen aan, de jongens en
meisjes van 't Horst, met wie Martine de mei- en
oogstfeesten gevierd heeft. Ze dragen bonte
chrysanten aan en wie die niet heeft, haalt de
papieren rozen van Palmpasen van de zolder.
Pee Ros komt van de heide om op zijn hoorn te
blazen. De Horsten horen de donkere toon die
hen herinnert aan andere dan de daagse dingen.
Iedereen weet zich ook iets goeds te herinneren
over Martine Volmar. En wat voor kwaad is er in
'naar vreemde bruidegom? Zelfs Tabes' vrouw
houdt haar mond en luistert naar de hoorn met
haar hoofd een beetje schuin, zoals de eksters
luisteren naar het slaan in de smidse.
Nanna heeft wit brood en rijpe appels in een
mand gereedgezet; dat is de gave voor de herder.
Nooit gaat hij ergens naar binnen. De mensen
komen aan de deur staan om hem te groeten.
Terug gaat hij dwars over de es met de mand aan
zijn hand en de hoorn onder zijn arm. Het is een
stille schemeravond. Uit de beek kruipt nevel
over de akkers en de wind huivert over de
naakte aarde. Aan het einde van de keiweg, die
rondom de brink ioopt en dan nog even verder in
de richting van 't Grobbenuus, staat het lariksbos
met zijn vergeelde, vermoeid neerhangende tak
ken. Het rollen van de wielen van Zweders
wagen ketst er onderdoor als hij op de keien
komt. Met Marye r.aast zich rijdt Zweder naar het
huis van de landschut. Daar helpt hij zijn vrouw
van de wagen en schuift de rol linnen onder haar
arm die ze aan Martine wil geven. In haar hand
houdt ze een zak wol. Marye spint en weeft nog
zelf en het is een eer om van haar wol en linnen
te krijgen. (Wordt vervolgd).
CITROENBRANDEWIJN FOCKINK
