Nieuwe Leidse Courant
Haven van Rotterdam leeft
steekpenningen
van
Felle strijd woedt
om de ladingen
„Bestand'' tot een
etmaal verlengd
Geen stap verder met de
nieuwe Philips-cao
Topfiguren zeggen: Het kan niet anders
Elizabeth herinnert
aan Waterloo
Kreymborg
Krankzinnige
clooclt tien
mensen en
li/elf
zie
Staatsgreep
Z. -Vietnam
verijdeld
Commentaar
Onderhandelingen over
uitkering-ineens
D>ecleur: F. DIEMER
jgofdredacteur? Or E. DIEMER
Vrijdag 21 mei 1965, 46ste jaargang
r~
Geen nachtvorst meer
Dc Bilt verwacht tot morgenavond:
Droog weer met weinig bewolking.
Meest matige wind tussen zuid en zuid
west. Warmer. Geen nachtvorst meer.
CHRISTEUJK-NATIONAAl DAGBLAD
Abonnementsprijzen
Geloven met
onze handen
willen vragen voor een bijzon
dere pagina in onze krant. Hij
draagt tot titel „Geloven met
onze handen" en er wordt het
actuele probleem van de dienst
aan de naaste in aan de orde
gesteld. Na deze pagina volgen
er nog twee over dit onderwerp.
De achtergrond van deze se-
e is dat wij mensen van de
krant een nadrukkelijke po
ging willen doen mee te den-
te handelen in een
vraagstuk dat ons allen raakt.
Een probleem, dat tal van
christenen waaronder wij
onszelf het eerste zouden willen
rekenen veel te weinig, voor-
daadwerkelijk, bezig
pleegt te houden.
Als met onze aandacht aan
het dienstbetoon, mede door
een serie artikelen die we op
de pagina's willen laten volgen,
enigermate een andere habitus
ten opzichte van deze opdracht
mogen ontstaan, is reeds
van het door ons begeerde
effect verkregen.
Steeds zullen onze publika-
is in dit verband aan een vig
net, ontworpen door onze teke
naar Otto Dicke, herkenbaar
zün. Men treft het rechts bo-
onze eerste pagina over
genoemd onderwerp aan. Het
brengt in beeld de wijzende
hand van de Opdrachtgever, de
helpende en de hulpbehoeven
de hand.
en verder:
VISSERIJ
In de vissersliavens liggen
weer de schepen schoon en
gereed voor de nieuwe teelt.
Morgen is het Vlaggetjesdag.
Ter gelegenheid daarvan een
aantal actuele beschouwingen
over de zeevisserij pagina
19 en 21.
ook
Toelatingsexamen nadert
pag 2.
Rood-Ohina en de H-bom
pag. 7.
Beernink en de NCRV
pag 9.
Uitslag enquête: waar wordt
het meest gekeken en ge
luisterd? (Toon Hermans
bovenaan) pag 15.
Sport pag 17.
„Wij willen weten
Geertsema: wat
heeft Bartels
te vertellen?
DEN HAAG De lieer Geertsema
meent, dat tv-kijkend Nederland een
interessante verklaring is onthouden van
staatssecretaris Bartels door het niet-
doorgaan van de door dr. Trimbos voor
bereide KRO-uitzending van jl. dinsdag-
In deze uitzending zou de heer Bartels
een toelichting geven op het regerings
standpunt over de geboorteregeling. In
schriftelijke vragen aan de bewindsman
informeert de heer Geertsema naar de
inhoud van de niet-afgelegde verklaring,
opdat dan tenminste de Kamer een beter
inzicht krügt van het regerigsbeleia.
ROTTERDAM „De Rotterdamse haven leeft op het ogenblik van het
betalen en aannemen van steekpenningen. Byna ieder bedrijf past een der
gelijk systeem toe. Topfiguren in de haven zeggen niet voor niets, dat geen
enkele haven kan draaien zonder een dergelijke gang van zaken". Deze
onthulling deed de strafpleiter mr. S. J. Polak gisteren in zijn pleidooi
voor de laatste verdachte in de lang slepende zaak van dc Rotterdamse
havenfraude, de 48-jarige expeditiechef P. A. G. O.
Deze wordt ervan verdacht vele
tienduizenden guldens, afkomstig
van reducties en vrachtvergoedingen,
te hebben verduisterd. Deze gelden
waren bestemd voor zijn werkgever,
Samen tegen de kleine Corsicaan
KOBLENZ/WIESBADEN/FRANK-
FORT Koningin Elizabeth heeft
gisteren tijdens haar eerste toe
spraak in de bondsrepubliek herin
nerd aan het Brits-Duitse verbond
tegen Napoleon toen troepen van de
Duitse veldmaarschalk Blücher zij-
aan-zij vochten met de soldaten van
Lord Wellington tegen de kleine
Corsicaan. „De laatste vijftig jaar",
aldus Elizabeth, „hebben we teveel
gehoord van zaken, die ons schei-
verenigen
Elizabeth zei dit in Koblenz. Van deze
plaats uit vertrok zjj met een witte
stoomboot voor een tocht over de Rijn.
langs kastelen en de Lorelei
Dominicaanse Republiek
Wordt de strijd
daarna hervat
SANTO DOMINGO Het „be
stand" tussen de elkaar bestrijden
de partijen in de Dominicaanse re
publiek zal geen 12 maar 24 uur
duren. Dit gebeurt om het Rode
Kruis in de gelegenheid te stellen
omgekomen burgers en militairen
weg te halen en de talrijke gewon
den te verzorgen. Dit bestand zou
vanmiddag om twaalf uur ingaan.
OVERHEMDEN
2 STUKS -f g~k75
Bel-O-Fasl
in pasteltinten
Tricotnylon in
■wit en streep-
Intussen heeft de OAS haar secretaris
generaal, José a Mora uit Uruguay, op
dracht gegeven, zijn goede diensten aan
te bieden voor het herstel van de vrede
en de democratische instellingen in de
Dominicaanse republiek. Mora moet zijn
contacten coördineren tfiet die van de
vertegenwoordiger van Oe Thant, de
Venezolaan Mayobre De veiligheidsraad
heeft nog geen verdere stappen genomen
met betrekking tot de crisis in Santo Do
mingo. Vanmiddag zou de raad weer bij
een komen.
De kans op herstel van de vrede is
echter nog heel klein, ondanks het be
stand van 24 uur. De Junta-leiders
hebben laten weten, dat er van
werkelijk staakt het vuren geen sprake
kan zijn. Na de gevechtspauze zal de
aanval onmiddellijk worden voortge
zet. Generaal Imbert, die aan het hoofd
van de junta staat, liet doorschemeren,
dat volgende week het grote initiatief
van zijn troepen tegen de militairen
van de opstandige kolonel Caamano
verwacht kan worden.
Eergisteren hebben Amerikaanse para
chutisten de minister van buitenlandse
zaken van de „consttitutionele regering"
kolonel Camaano doodgeschoten.
Vier van dc twintig rebellen, die hij
aanvoerde tijdens een aanval od het Na-
uonale Paleis, sneuvelden eveneens.
Chaos
De vertegenwoordiger van de Sowjet-
unie in de Veiligheidsraad. Fedorenko.
neeft gisteren gewaarschuwd, dat de
Amerikaanse agressie tegen de Domini
caanse republiek tot ontbinding van d<
Verenigde Naties en internationale chaos
zou kunnen leiden Hij vroeg vervolgens
stemming over een verleden week
diende resolutie, waarin de Amerikaanse
inmenging wordt veroordeeld en terug
trekking der Amerikaanse troepen wordt
Benoemd tot ridder in dc orde
Oranje-Nassau: J. Nooitgedacht, oud-di
recteur J Nooitgedacht en Zonen te
IJlst
^/^autoverhuur
AUTO-BIERMAN N.V.
Oude Singel 66. Leiden, Te(. 40447-34594
.Begeleiding"
In de stadjes en dohpjes langs de rivier
werden oude kanonnen afgeschoten,
speelden orkestjes en floten de boten,
terwijl een groot deel van de bevolking
onder de wijngaarden was samenge
stroomd om Elizabeth en prins Philip toe
juichen. In Kaub stapte Elizabeth in
staatstrein van elf wagons voor dt
32 kilometer lange tocht naar Wiesbaden,
de hoofdstad van de deelstaat Hessen,
voor een bezoek aan de minister-presi
dent. Georg-August Zinn
Elizabeth en Philip bezochten de finan
ciële hoofdstad van de bondsrepubliek.
Frankfort, o.a. de Britse zakenkolonie
aldaar. In Schloss Wolfgarten bezocht zij
prins Ludwig van Hessen, een neef van
de Koningin en zwager van prins Philip.
In Beieren
Koningin Elizabeth II is vandaag
gezelschap van prins Philip aangekomen
München. de hoofdstad van de deel
staat Beieren, op de tweede dag van haar
rondreis door West-Duitsland Het i
eerste maal dat een Britse vorstin
officieel bezoek aan Beieren brengt.
CHAVAGNEUX Een 34-Jarige
geestelijk gestoorde arbeider, Roger Gi-
rerd, heeft gisteren in het op 34 kilome
ter van Lyon in Zuid-Frankrijk gelegen
dorpje Chavagneux eerst tien mensen en
daarna zichzelf met een jachtgeweer om
het leven gebracht. De slachtoffers wa
ren zijn 58-jarige moeder, zijn 35-jarige
echtgenote, zijn zes kinderen in d« leef
tijd van een half tot tien jaar, zijn
jarige broer en een nichtje van zestien
maanden.
De tragedie werd ontdekt door
vrouw, die een paar schoenen wilde be
zorgen. Toen niemand open deea, ging
ze de keuken binnen, waar ze onder i
laken de lijken van mevrouw Girerd
vijf kinderen vond. De andere lijken la
gen in andere kamers. Girerd zelf werd
in de nabijheid van de boerderij aange
troffen. Het geweer lag bij hem in d
Stichting van de
Arbeid komt
9 juni bijeen
DEN HAAG Dc beide voorzitters
van de Stichting van de Arbeid hebben
besloten dat op woensdag 9 juni
vergadering van het bestuur zal worden
gehouden.
Daarbij zal aan de orde komen het
probleem van de bijzondere uitkering
over het jaar 1965 op basis van hetgeen
is vermeld in het loonakkoord van de
cember 1964.
Bovend'ien zal ook hier aandacht wor
den geschonken aan het vraagstuk ge-
organiseerdenongeorganiseerden om nt
te gaan of er mogelijkheden zijn om to'
overeenstemming te komen.
de zuiveliabriek Hollandia te Vlaai-
dingen. De eis tegen nem was drie
jaar met aftrek.
mi. ruwn u«u meer ontnuiLuigen.
.aicu vciu steekpenningen rekening
lading die zich in de Rotterdamse ha
ven afspeelt. Er worden enorm grote
bedragen verspild om die lading te
verwerven."
Evenals mr. Polak had de officier be
varen tegen enkele gewoonten bij de
N.V. Hollandia. Mr Meeter noemde in
dit verband de geschiedenis met twee
cheques, die O. bij de kassier van het
bedrijf afgaf, zonder een ontvangstbe
wijs terug te krijgen. Dit bleek gewoon
te te zijn. Ook uitte de officier beden
kingen tegen het feit. dat de directie van
Hollandia aanvankelijk geen enkel ver
moeden had wat er zich met O. afspeel
de.
Dc llz, een zijrivier van de Donau,
is buiten haar oevers getreden.
Dit is waarschijnlijk het gevolg
van de grote hoeveelheid smelt
water. Op de foto de overstroomde
Bundesstrasse 338 in Passau.
Sciiijnocuiiji
u.c ac<tij..wkpeddViebe-
iestpieic op. Via uu ueunji
it een aeei van ae doc-r Hoiian-
iooaen laumg ten vervoei aange-
eigeeu ae sas van net bedrijf en
rxpeuuiecnei uanig
'an d'iit beariji
kte hij eenter ook een gedeelte over
zijn werkgever. „Zeker een soort ge-
msgeld", veronderstelde oe president,
R. J. Brunner. „Nee", aldus O., „een
ïoutieve gedaohtengang."
'an^e
Osto
Ook bestond er een relatie tussen O.
en het beruchte expeditiebedrijf Osto.
In ruil voor de levering van lading aan
Osto kreeg O. jaarlijks een bedrag van
30 000 gulden uitgekeerd. Ook van an
dere Rotterdamse havenbedrijven kreeg
de expeditiechef forse bedragen. Zij de
den dit naar aanleiding van O.'s argu
ment: „Als je me niets geeft, krijg jc
geen Hollandia-lading. Dit dracht
Jaar ruim 80.000 gulden op. Zijn salaris
bij Hollandia bedroeg 20.000 gulden:
Westplein bracht hem 30.000 gulden
per jaar op.
Hoeveel O. in de loop der jaren met
zijn praktijken heeft verdiend, staat
nog niet vast. Verdachte zei. (lat het on
geveer f 250.000 is geweest. De bij het
onderzoek betrokken rijksaccountant
schatte het bedrag op het dubbele.
Het optreden van de expeditiechef",
aldus de officier, mr. W. D. Meeter.
zijn requisitoir, „is in belangrijke male
beïnvloed door de grote strijd
SAIGON In Zuid-Vietnam is gis
teravond een poging tot een nieuwe
staatsgreep gedaan. Een aantal perso
nen. van wie de meeten kolonels, is
gearresteerd. De Zuid-Vietnamesc re
gering was tevoren door een militaire
veiligheidsdienst ingelicht.
De regering is de toestand weer ge
heel meester.
De luchtmacht werd op verscheidene
vliegbases in staat van alarm gebracht.
Kolonels wilden de staatsgreep uitvoeren
in samenwerking met twee bataljons van
de Vietcong. Uit de plannen van het kom.
plot was gebleken, dat generaal Ky en
de minister van defensie generaal Ngoe-
jen Van Thieu zouden worden vermoord.
Allen die aan de staatsgreep hebben
deelgenomen waren ook bij de staats
greep van 19 februari betrokken.
Kritiek
De gearresteerden zouden Rooms-ka-
tholiek zijn.Rooms-katholieke kringen
hebben de huidige Zuidvietnamese rege
ring herhaaldelijk gekritiseerd omdat zij
niet is opgetreden tegen de Vredesbewe
ging van de boeddhisten.
TAAT de dynamische ontwikkelin-
gen in ons land de overheid
voor grote problemen stellen is zo
langzamerhand wel bij iedereen be
kend- Vaak wordt de klacht ge
hoord. dat de overheid achter de
feitelijke ontwikkelingen aan loopt
en dat er allesbehalve van een slag
vaardig beleid mag worden gespro
ken (met excuses aan burgemeester
ridder van Rappard, van wie wij
deze uitdrukking niet mogen gebrui
ken). In de praktijk is het dikwijls
zo. dat allerlei plannen al door de
feiten zijn achterhaald op het mo
ment, dat ze worden vastgesteld.
Men zou dan de conclusie kunnen
trekken: niaak dan geen plannen,
geef de spontane ontwikkelingen al
le kans, liet leven laat zich toch niet
in een keurslijf van planmatigheid
Deze conclusie is niet juist. Het is
de plicht en de taak van de over
heid vooruit te zien, hoe moeilijk
dit ook is. Planning moge als een
modewoord klinken, het begrip zal
reële inhoud dienen te hebben, als
wij voor de komende generaties een
land willenachterlaten, waarin ten-
minst nog geleefd kan worden.
Deze gehele problematiek heeft in
het centrum der belangstelling ge
staan op het congres van de vere
niging van Nederlandse gemeenten,
in Assen gehouden. Burgemeester
Witte van Eindhoven heeft in een
knap en doorwrocht betoog op een
aantal uiterst belangrijke aspecten
daarvan gewezen. Met klem heeft
hij gewaarschuwd tegen alle „Spie
lerei" op liet gebied van de ruim
telijke ordening tegen dilettan
tisme en perfectionisme, waarbij
een hogere instantie nog eens dun
netjes overdoet wat in lagere in
stantie reeds deskundig van alle
kanten is bekeken.
Wij geloven, dat deze waarschuwing
op haar plaats is. Zij komt' uit
de gemeentelijke sfeer en zij is
aan de praktijk getoetst. Beoordeling
van gemeentelijke „uitbreidingsplan
nen door „hogerhand" kan zeker
niet worden gemist: ook een ge
meentebestuur kan falen in zijn be
leid. Correctie moet dan mogelijk
zijn- Maar die beoordeling ook
in de nieuwe wet op de ruimtelijke
ordening voorgeschreven wordt
tot een farce, wanneer ..hogerhand"
dc zaak gaat ophouden vanwege
onbetekenende details. Er zullen (op
elk gebied) spanningen blijven be
staan tussen de gemeenten en de
provinciale besturen of Den Haag-
Dat kan. voor het vinden van wer
kelijk goede oplossingen zelfs voor
delen hebben- Maar er zal ernstig
gewaakt moeten worden voor een
zeker formalisme (en nog meer voor
het scheppen van een prestigesfeer).
Voor een goed samenspel is meer
nodig dan een wettekst.
Het vraagt wederzijds begrip, het
elkaar erkennen in de specifieke
verantwoordelijkheden en zeker ook
het besef ,dat het meestal gaat om
zaken, die naar menselijke bereke
ning de toekomst bepalen.
Na gesprek met minister Veldkamp:
DEN HAAG De bespreking gis
termiddag van een delegatie uit het
de1 bestuur van de Stichting van de ar-
Spoedig in Stichting van de arbeid:
NVV: zeker niet
minder clan
twee procent
DEN HAAG De onderhandelin
gen in de Stichting van de arbeid
over een uitkering-ineens kunnen
nu spoedig beginnen. Vandaag is
namelijk het halfjaarlijks econo
misch rapport van de Sociaal-econo
mische raad verschenen en daarin
komt de raad eenstemmig tot de
conclusie dat onze economie ^ich dit
jaar gunstiger zal ontwikkelen dan
in het najaar van 1964 (bij de op
stelling van het loonakkoord-1965)
werd voorzien. Slechts indien dit het
geval zou zijn, zou volgens de
vorig jaar gemaakte afspraken
over een „nabetaling" gepraat kun
nen worden.
Het is lang geleden dat de S.E.R. naar
buiten trad met een eenstemmig rapport,
al wordt dan geen oordeel uitgespro
ken over de economische mogelijkheden
van een uitkering-ineens Maar de cij
fers die onlangs door het Centraal Plan
bureau aan de openbaarheid werden
prijsgegeven, logen er niet om en ook in
de S.E.R kon niiemand ontkennen dat
de economische situatie er thans heel
wat florissarater uitziet dan vorig jaar
werd verwacht
Hoeveel
Het is (nog) niet bekend welke eis
de drie vakcentrales in het bestuur
van de Stichting van de Arbeid op
tafel zullen leggen en het is evenmin
bekend tot welk uiterste de werkge
vers bereid zijn te gaan.
Wel is uit diverse uitlatingen geble
ken. dat de werkgeversorganisaties in
het geheel niet gelukkig zijn met een
..nabetaling". Zij wijzen een uitkering
ineens in principe af omdat er naar hun
mening slechts van een gezonde econo
mie sprake is indien er een overschot
op de betalingsbalans staat Deskundi-
gen van de vakbeweging achten het
echter in het geheel niet onwaarschijn
lijk. dat de economische ontwikkeling
opnieuw gunstiger zal uitpakken dan
het Centraal Planbureau verwacht. (Zo
als bekend voorspelde het C.P.B. voor
dit jaar een tekort op de betalingsbalans
van f100 miljoen i
De gedachten van dc vakcentra
les gaan uit naar een extra vakantie
toeslag, waarbij het N.V.V. reeds te
kennen heeft gegeven geen genoegen
te zullen nemen ..met minder dan 2
procent". Het N.K.V. heeft nog on
langs gepleit voor een uitkering
ineens, waarvan de omvang afhanke
lijk zal zijn van de gezinsgrootte. De
opmerkelijkste uitlating van werkge
verskant kwam van de Chr. Boeren-
en Tuindersbond. die wenst, dat niet
op centraal niveau maar in de be
drijfstakken over een eventuele uit
kering-ineens wordt beslist.
Werktijd verkorting
en indexclausule
de knelpunten
beid gistermiddag met de minister
van sociale zaken, dr. G. M. J. Veld
kamp, heeft weinig.of niets bijge
dragen aan de oplossing van
vraagstuk waarvoor de nieuwe col
lectieve arbeidsovereenkomst van
het Philips-concern de stichting
heeft geplaatst. De minister ver
klaarde weliswaar geen formele be
zwaren te hebben tegen het afslui
ten van c.a.o.'s met een geldigheids
duur van langer dan een jaar, doch
over de vraag of de materiële
houd van de Philips-c.a.o. in strijd is
met het huidige systeem van loon-
afspraken, heeft hij zich niet willen
uitlaten.
„De verantwoordelijkheid
loonvorming ligt primair bij het be
drijfsleven. Laat dc stichting het zelf
maar uitvechtdn", zo verklaarde de mi
nister, die misschien ook zelf nie: goed
raad weet met de Philips-overeenkomst
De vraag of hij de c.a.o. onverbindend
zou laten verklaren, indien de Stichting
van de Arbeid haar zou goedkeuren,
wilde de bewindsman evenmin beant
woorden. De consultatie ol het ministe
rie van sociale zaken, die ruim ander
half uur duurde, heeft dus zo goed als
niets opgeleverd Het bestuur van de
stichting, op wiens verzoek deze be
spreking plaats vond, zal zich nu bin
nenkort opnieuw bezig moeten houden
met de vraag of het op basis van de vo
rig jaar gemaakte loonafspraken mogelijk
en/of wenselijk is de nogal ingrijpende
c.a.o. van Philips-Nederland goed te
keuren. Het is nog niet bekend, wanneer
de stichting weer bijeenkomt.
Knelpunten
Zoals bekend kwamen de directie van
Philips en de betrokken vakbonden over.
:en c.a.o. af te sluiten voor de tijd
van drie jaar (1 april Jl. tot 1 april 1968)
en in deze periode de lonen met ten
minste 16 procent te verhogen in drie
etappes, t.w. met 6 procent per 1 april
Jl, 5 pet per 1 juli 1966 en nogmaals 5 pet
per 1 juli 1967, terwijl de loonsverho
gingen bovendien verhoogd kunnen wor
den met het percentage, waarmee even
tueel de kosten van levensonderhoud
zullen stijgen. Verder werd o.m. afge
sproken uiterlijk op 1 Juli 1967 de ar
beidstijd te verkorten tot 43% uur per
Zowel de werkgevers als de werkne
mers in het bestuur van de Stichting
van de Arbeid hebben geen bezwaar
tegen de tijdsduur van drie jaar, even
min als tegen de overeengekomen per
centages van loonsverhoging. De knel
punten zijn evenwel: de binding aan de
kostenindex van levensonderhoud en
de arbeidstijdverkorting.
Naar 40 uur
Tegen het eerste richten zich uitslui
tend de bezwaren der werkgevers,
maar met de overeengekomen arbeids
tijdverkorting zijn geen van beide par
tijen gelukkig, zij het om verschillen
de redenen. De werkgeversorganisa
ties zijn van mening dat eventuele
erkorting van de werktijd alleen op
centraal niveau geregeld kan worden
(om een sneeuwbaleffect te voorko
men) en dan alleen nog als de situatie
op de arbeidsmarkt dat toelaat. Dc
vakcentrales zijn daarentegen van oor
deel, dat de afspraak bij Philips niet
ver genoeg gaat voor een periode van
drie jaar, aangezien zij uiterlijk In
1970 de arbeidstijd toch wel terugge
bracht willen zien tot 40 uur.
Het algemene probleem, waarmee de
Stichting van de Arbeid nu (nog steeds)
worstelt, iu de vraag of aan dergelijke
Ingrijpende, nieuwe elementen in de
loonvorming incidenteel goedkeuring
kan worden gehecht, temeer omdat de
ze vooruitgrijpen op het in dc komende
jaren ie hanteren systeem van loon
vorming. Daaruit zouden dan de ar
beidstijdverkorting en dc indexclausule
r te weren zijn. (Juist vandaag
is bekend geworden, dat ook de vak
bonden voor de metaalindustrie eisen in
die richting hebben ingediend).
Om deze redenen speelt men, naar
wij vernamen, thans in werkgevers
kringen met de gedachte de bij de
Philips-c.a.o. betrokken partijen te
verzoeken de op centraal niveau nog
omstreden punten niet in do nieuwe
arbeidsovereenkomst op te nemen,
maar deze voorlopig te regelen in een
afzonderlijk protocol.
