Het was al erg
lang geleden
Mijnwerkers door explosie
tegen de muur verpletterd
Der Spiegel brengt nu
Adenauer in liet nauw
't is weer tijd voor
Overlevende vertelt over ramp
Engeland en Nederland
willen Kennedy-ronde
tot een succes maken
DINSDAG 18 MEI 1965
Koningin Elizabeth in Bondsrepubliek
Denkbeeldige
streep onder
het verleden
(Van een onzer redacteuren)
UET BEZOEK, dat koningin Eliza.
beth II van Engeland dezer da
gen aan de Bondsrepubliek brengt
is voor de Duitsers een hele ge
beurtenis. Het is niet voor het
eerst, dat leden van het Britse
vorstenhuis na de tweede wereld
oorlog een bezoek aan West-
Duitsland brengen. Prins Philip,
de echtgenoot van de Britse
vorstin en prinses Margaret, haar
zuster, maakten de reis al eerder
aker. Wel was het heel lang
geleden, dat een regerende Britse
koning of koningin een officieel
bezoek hadden gebracht. In de
afgelopen twintig jaren is bij tal
rijke gelegenheden gepoogd, een
Brits koninklijk bezoek aan de
Bondsrepubliek te organiseren.
Dergelijke pogingen werden in
Londen telkens vriendelijk doch
resoluut van de hand gewezen.
De Britten stonden nog altijd zeer
gereserveerd tegenover hun vijan
den uit twee wereldoorlogen. Zij
doen dat nog. Dat neemt echter
niet weg, dat er nu eindelijk een
denkbeeldige streep onder dit
verleden is gezet. Tien dagen blijft
de vorstin in de Bondsrepubliek.
Zij zal ook een bezoek aan Berlijn
betrekkingen tussen beide landen er
in de loop van de jaren niet beter op
geworden zijn. Zoals men weet had
Adenauer toch al niet zulke prettige
'ervaringen met de Britten. Kort na de
tweede wereldoorlog, toen hij weer
burgemeester van Keulen was gewor
den. zetten de Britse militaire autori
teiten. die niets van zijn autoritaire
optreden moesten hebben, hem aan de
kant. En het valt te begrijpen, dat
men het in Engeland helemaal niet
prettig vond, dat Adenauer later kan
selier van de Bondsrepubliek werd.
Anderhalf jaar geleden moest „der
Alte" echter zijn plaats afstaan aan
Ludwig Erhard. Sindsdien werd reke
ning gehouden met een spoedig be
zoek van de Britse vorstin aan de
Bondsrepubliek. En nu is het dan
eindelijk zo ver gekomen.
Goed bewaakt
Aan het bezoek zijn vele maanden
van voorbereiding voorafgegaan. De
Duitsers hebben kosten noch moeite
gespaard om het de vorstin zoveel als
maar mogelij'k is naar de zin te
maken. Zij hebben dan ook niets aan
het „toeval" overgelaten. De trein,
waarin het Britse vorstelijke gezel
schap de reis door de Bondsrepubliek
maakt en waarin Elizabeth II en haar
gevolg acht van de elf nachten die
het bezoek telt zal doorbrengen,
wordt bijzonder streng bewaakt. Als
de vorstin een boottochtje over de
Rijn gaat maken, zorgen kikvorsman
nen er onder de waterspiegel voor,
dat er geen onaangename dingen
kunnen gebeuren. Slechts drie nach
ten brengt het gezelschap niet in de
trein door.
Twee nachten verblijft het in hotel
Petersberg bij Bonn, dat bij wijze van
spreken weer „gloednieuw" is ge
maakt en voor deze speciale gelegen
heid in zijn geheel door de regering
te Bonn is afgehuurd. Een nacht
vertoeft het koninklijk paar in het
kasteel in Salem in Zuid-Duitsland.
aar familie van koningin Elizabeth
woont.
Adenauer heeft verschillende malen
getracht, de instemming van de Britse
regering te verkrijgen voor een offi
cieel bezoek van koningin Elizabeth
aan de Bondsrepubliek. Hij werd in
Londen koel bejegend. Men zegt wel,
dit deze houding Van de Britten er
mede oorzaak van is geweest, dat de
Berlijn
Als er niets bijzonders gebeurt, zal
de vorstin ook een bezoek aan Berlijn
brengen. Aanvankelijk had het er op
geleken, dat dit bezoek geen doorgang
zou kunnen vinden. Er moeten nl. 160
km boven het door de communisten
beheerste Oost-Duitsland worden ge
vlogen. Zou er opnieuw een politieke
Der Alte wilde
Gelden laten
arresteren
uitspraak is gedaan waarbü
uitgever Augstein en waarnemend
hoofdredacteur Ahlers van het
Westduitse weekblad Der Spiegel
van vervolging zijn ontslagen, is
daarmee de kous nog lang niet af.
Der Spiegel borduurt nog lustig
ons blad had gewaarschuwd voor een
komende politie-inval en daarom wil
de hij Gehlen doen arresteren." Daar
komt bij dat Adenauer toch al wan
trouwend stond tegenover Gehlens
activiteiten omdat bepaalde delen uit
het artikel van Der Spiegel over de
NAVO-oefening Fallex aan de inlich
tingendienst ter lezing waren voorge
legd en als niet geheim waren terug
gezonden.
Geen aanleiding
Minister Stammberger wilde niet op
het voorstel van Adenauer ingaan
omdat hij meende dat daartoe geen
aanleiding bestond. Volgens de akte
van beschuldiging van 1962 zou het
tijdschrift landverraad hebben ge
pleegd. Maar de gerechtelijke vervol
gingen zijn, zoals bekend, nu alle
crisis over Berlijn ontstaan, zoals in
het voorjaar het geval is geweest, dan
wordt het bezoek geschrapt. Gaat
Elizabeth II wel naar Berlijn, dan zal
zij na meer dan 56 jaar het eerste
Britse staatshoofd zijn, dat een visite
brengt aan de oude Duitse hoofdstad.
In de tijd, toen haar overgrootvader
Edward VII 15 maanden voor zijn
dood bij zijn neef keizer Wilhelm n
voor een staatsbezoek aan Duitsland
vertoefde en vooral Potsdam en Ber
lijn bezocht, zag het er daar heel
anders uit dan nu.
Niet alleen is na al die tijd de
landkaart grondig veranderd. Tussen
de twee bezoeken liggen twee we
reldoorlogen, de Russische revolutie,
het einde van het Duitse keizerrijk,
de nationaal-socialistische periode, die
«indigde in een grote catastrofe.
Versperd
Bijna alle plaatsen, die Edward VII
56 jaar geleden bezocht, zijn thans
taboe voor Elizabeth II. In het westen
van Berlijn, op een steenworp afstand
van de stad Potsdam, het prototype
van een voormalige Pruisische stad
met het slot van Frederik de Grote,
Sanssouci en met zijn kastelen, palei
zen en kerken uit een groot verleden,
eindigt tegenwoordig de rit van de
Westberlijners en hun gasten aan de
Glienicker Brucke, die de communis
ten op zeer cynische wijze de „Brug
van de eenheid" noemen en met
prikkeldraad en slagbomen versper
ren. In het centrum van de stad staat
de Brandenburger Tor. waarvan de
middelste doorgang destijds was ge
reserveerd voor de vorst en zijn
gasten.
Die poort is nu verdwenen achter
de „muur van Ulbricht", die dwars
door Berlijn is opgetrokken. Nog
verder naar het oosten, achter Ber-
lijns vroegere pronk- en paradelaan
Unter den Linden, ligt de gapende
leegte van het plein, waarop het
slechts gering beschadigde stadskas-
teel stond, dat Ulbricht in 1950 in de'
lucht liet vliegen.
Demonstratie rpONYPANDY (Wales) „Het
1 verschrikkelijk. Het was
de beroemde musea evenmin bezoe- alsof wij in de hel liepen". Zo be
ken als de monumenten van Potsdam.
Zij zal slechts toegang hebben tot
schreef de 31-jarige mijnwerker
Pruisische kastelen van Berlijn, Char-
lottenburg en Bellevue, de Berlijnse
residentie van bondspresident Ilein-
rich Lübke. Ook moet zij genoegen
nemen met een ontvangst in het
raadhuis van Schöneberg, de residen
tie van burgemeester Willy Brandt. In
haar programma is ook een bezoek
opgenomen aan het Britse garnizoen,
dat samen met Amerikanen en Fran:
sen al twintig jaar op symbolische
wijze de vrijheid en veiligheid van de
Westberlijners garandeert.
Niettemin vinden Duitsers en West
berlijners het bezoek aan Berlijn van
grote betekenis. Het demonstreert
weer eens, welke betekenis de Britse
regering hecht aan de verdediging,
van het vrije deel van Berlijn. En de
regering van kanselier Erhard zal
heel tevreden zijn, als het bezoek van
Elizabeth II ook in dit opzicht een
succes wordt.
Myrrhiddin Pritchard, één van de
twaalf overlevenden van de ramp,
de situatie 185 meter onder de
grond op het ogenblik van de ont
ploffing.
„De explosie was vreselijk. Enke
len van ons werden door de kracht
van de ontploffing tegen de muur
geslingerd, waar zij levenloos
neerzegen. Kortom het was voor
mij een verschrikking", zo vertel
de. Pritchard, die aan gezicht en
Bij de ingang van de mijn te
Tonypandy in Wales wachtten
familieleden van de mijnwerkers
op bericht over hun man, vader,
broer of zoon.
handen brandwonden heeft opge
lopen.
Zijn ploeg van zes man had een
rustpauze aan het hek naar de galerij.
Dit was wat hij zich herinnerde:
„Wij spraken over bingo. Plotseling
kwam er een luchtstoot. De twee
mannen die stonden werden tegen de
grond gesmeten. Alles werd zwart
omdat het stof zo dicht was. De
windstoot duurde maar een paar se
conden maar hij was verschrikkelijk.
Hij sloeg onze helmen af en wij
wisten niet waar wij waren. Wij
zagen geen vlam of iets, maar het
lawaai van de luchtstroom die ons in
het gezicht sloeg was genoeg. Wij
konden zelfs het licht van onze lam
pen niet zien".
Hij vertelde, dat direkt na de
ontploffing de mijnschacht vol met
rook was, zodat zij in paniek geraak
ten. „Wij konden de in nood zijnde
collega's door de enorme rookontwik
keling niet helpen. Een ogenblik
.dachten wij dat wij zouden stikken.
Het enige wat wij konden doen was
rustig afwachten op de dingen die
j zouden komen. Wij wisten dat in een
op de kwestie door en heeft geseponeerd. Er loopt alleen nog een
Adenauer ervan beschuldigd in
november 1962, toen hy nog bonds
kanselier was, aan de toenmalige
(socialistische) minister van justi
tie Stammberger voorgesteld te
hebben het hoofd van de West
duitse inlichtingendienst Gehlen te
doen arresteren. Adenauer ontkent
de juistheid van dit bericht, maar
Stammberger die thans socialis
tisch Bondsdaglid is, heeft ver
klaard dat het bericht wel juist is.
„Adenauer", aldus Der Spiegel,
„had de indruk dat een lid van de
inlichtingendienst de redactiestaf van
NATIONALE
vervolging tegen de Westduitse luch.t-
maehtkolonel Martin, die ervan wordt
beschuldigd de redactie van Der Spie
gel geheime gegevens in handen te
hebben gespeeld, die in het aange
vochten artikel werden verwerkt.
De Gaulle schenkt
Chileens jongetje
geld voor woning
SANTIAGO De Franse ambassadeur
in Chili heeft een chèque voor 7.000
escudos (ongeveer 5.500 gld.) over
handigd aan de familie van een vijf
jarig jongetje, dat vorig jaar tijdens
het bezoek van president De Gaulle
aan Chili werd aangereden door een
motorfiets. Het jongetje werd gewond
en verloor een oog. Het geld is bedoeld
om voor hem en zijn ouders een huis te
gang naast ons een aantal van onze l
kameraden door de explosie gedood I
moest zijn. maar we konden totaal1
niets uitrichten", zo zei Pritchard.
IN ANGST
De mijnwerker vertelde, dat hij
samen met zijn vrienden drie uur in
angst onder de grond had gezeten, eer
zij konden worden gered. Intussen
deed men boven alles wat mogelijk
was om de opgesloten mannen te
bevrijden. Politie, brandweerlieden,
mijnwerkers van andere mijnen
werkten koortsachtig aan de redding
van de opgeslotenen. Eindelijk, na
uren van hard werken kon de eerste
man naar boven worden gehaald, toen
de tweede, derde tot en met de
twaalfde. Voor de 31 anderen kon
niets meer worden gedaan.
BEDROEFD
De twaalf geredde mijnwerkers
werden door hun familieleden, die
vijf uur in de stromende regen in
spanning hebben gewacht, met tranen
in de ogen begroet. Maar de verwan
ten van de omgekomen mannen gin
gen diep bedroefd naar huis.
Inmiddels heeft de minister van
energievoorziening, Lee, in het Lager
huis aangekondigd, dat er een onder
zoek zal worden ingesteld naar de
juiste toedracht van dc ramp. Het is
de tweede keer dat zich in deze mijn
een ramp voorgedaan heeft. De eerste
gebeurde in 1905, waarbij 33 mensen
om het leven waren gekomen.
Vriendelijk gebaar
King gebruiken is: uizelf een
dienst en een genoegen doen.
King presenteren is een vrien-
delijk gebaar waarmee u an
deren deelgenoot maakt van
uw ervaring: dat
natuurzuivere King
't beste dagelijkse
middel is ter
opwekking en
verkwikking.
Blanke mijnwerkers
staken voor negers
JOHANNESBURG Blanke mijn
werkers in de Zuidafrikaanse kolen
mijnen hebben gisteren het werk voor
48 uur neergelegd ter ondersteuning
van promotie-eisen voor hun Afri
kaanse collega's. In de goudmijnen :s
reeds met succes een proef genomen
met de benoeming van negers in
functies die steeds uitsluitend voor
blanken waren bestemd.
U kunt kopen in Europa's
grootste boekhandel
30.000 boeken onder één dak
elf speciale stands over inte
ressante onderwerpen
immense pocket-supermarkt
ontmoet uw favoriete auteurs
'n drukkerij in vol bedrijf
dagelijks lezingen, filmvoor
stellingen e.a. evenementen
JJH ee*i Kij,
I Buitenlandse reizigers 3 Onder de zeer vele ge-
zijn gisteren op het vlieg
veld Orly in Frankrijk
onthaald op bloemen,
parfum en een glas cham
pagne, als inleiding van
een Franse vriendelijk
heidscampagne, die dient
om het teruglopen van
het toeristische bezoek
aan Frankrijk tegen te
gaan. Deze kleine ge
schenken zullen de ge
hele zomer worden uit
gereikt. Tevens heeft men
„glimlach-eheques" inge
steld, die de gast kan toe
wijzen aan de Fransman,
die zich het meest bemin
nelijk tegenover hem
heeft gedragen.
schenken, die koningin
Elizabeth van Engeland
zal ontvangen gedurende
haar komende officiële
bezoek aan IVest-Duits-
land bevond zich ook een
voor haar eenjarig zoon
tje bestemde speelgoed-
beer. „Bevond", want de
jeugdige prins krijgt de
beer niet. Volgens de
Frankfurter Allgemeine
komt dat, omdat zijn
voorkomen niet verstan
dig genoeg was. Men wil
de vermijden dat prins
Edward bij het groter
worden de indruk zou
krijgen, dat de Duitsers
lijdensakte tekende en
met de begrafenisonder
neming.
Amerikaanse luchtvaart
autoriteiten hebben be
kendgemaakt, dat in een
week alleen al in Los An
geles en omgeving 58
radio-installaties voor het
openen van garagedeuren
moesten worden wegge
nomen, omdat de naviga-
tie-signalen van vliegtui
gen werden gestoord. An
ders zou een piloot koers
kunnen zetten naar een
garage-deur. Omgekeerd
worden deuren soms ge
opend of gesloten als een
vliegtuig overvliegt.
AMSTERDAM Nederland en
ingeland zullen nauw samenwer
ken om de Kennedy-ronde tot een
;ucces te maken. Dit vertelde gis
teren de Britse minister van han
del Douglas Jay, in het Amster
damse Hilton-hotel tijdens een ver
gadering in het kader van de Brit
se Week. Aanwezig waren prins
iBernhard, prinses Margaret, lord
j Snowdon en vele autoriteiten.
I De Kennedy-ronde moet slagen, al
dus de heer Jay om de tarief muren te
NEW YORK Het hoofdkwartier vanhechten. Dat komt de minder ont-
de Christian and Missionary Alliance!^lk^®lde, landen ten goede maar ook
heeft bericht ontvangen ven he, Cantbo-
djaanse Rode Kruis, dat via deze organi-
Het is volgens hem geen wonder dat
de Britse Week in Amsterdam wordt
gehouden en hij illustreerde dit aan
de hand van cijfers waaruit duidelijk
bleek dat de handel tussen Nederland
en Engeland nog steeds groeiend is,
ondanks het feit dat beide landen in
verschillende economische blokken
De groei van de Britse export naar
Nederland van bepaalde produkten is
de laatste vier jaar sneller gegaan
dan die vanuit de gemeenschappelijke
markt voor dezelfde produkten naar
Nederland. Dat bewijst, aldus de heer
Jay. dat het de moeite waard is
ka genichten. dat zij nog in leven waren handelskontakten te intensiveren, los
ssasssts ,arieve" °f "mtk'
verrichten. Via het Rode Kruis van a TVJTTTtf
Cambodja is het nu de naaste verwanten LHAiWAil I JdIn
van de drie Amerikanen mogelijk, om
strikt persoonlijke brieven te schrijven.
Ook mogen zij voedselpaketten sturen.
satie briefwisseling mogelijk is met drie
zendingsarbeiders, die sinds drie jaar in
Vietnam vermist werden. Hiermee heb
ben hun familieleden voor het eerst de
zekerheid gekregen, dat de zendelingen
og in leven zijn.
De drie Amerikanen, dr. Ardel Vietti,
v. Archie Mitchell en Dan Gcrber
leidden een melaatseninrichting in Viet
nam, toen zij op 30 mei 1962 werden
overvallen door een bende guerillastrij-
ders. Alle nasporingen waren sindsdien
tevergeefs. Er circuleerden echter talrij-
een bezoek aan de diamantslijperij
Van Asscher in de Tolstraat waar 57
jaar geleden de beroemde Cullinan-
diamant werd gekloofd en geslepen.
De twee grote stenen daarvan zitten
in de Britse scepter en de kroon. Aan
de Prinses werd slijper J. Polk voor
gesteld die juist 40 jaar bij het
bedrijf werkzaam is en twee jaar
geleden voor haar huwelijk een dia
mant sleep. De Prinses droeg de ring
met deze steen.
Als eerbetoon aan de Prinses was in
een der kamers op een diep blauw
fond in diamanten een fraai gekroon
de M neergelegd, bewaakt door vier
man. De 426 karaat die er lagen
hadden een waarde van maar liefst
vijf miljoen gulden.
Oudenbosch krijgt
maankijker
OUDENBOSCH De Nederlandse
organisatie voor Zuiver-Wetenschappelijk
Onderzoek zal de volkssterrenwacht „Si
mon Stevin" in Oudenbosch een maan
kijker cadeau doen. Dit observatorium
wordt geleid door broeder Eric. Deze
verweierf bekendheid door zijn publika-
ties op wiskundig gebied, die onder meer
onder de schuilnamen Bruno Ernst en
Ben Engelhart van de pers kwamen.
De maankijker is afkomstig uit het
laboratorium voor geodesie van de tech
nische hogeschool in Delft. De Delftse
hoogleraar prof. R. Roelofs heeft er
destijds gedurende het internationale geo-
Aan het eind van de morgen brach- fysische "laar "wa ar npmln sVn"
ten prinses Margaret en lord Snowdon I mee ?edain waarnem,n*cn °P A»a"«
