JONG ONTWERPER Veilig met vlees Hoedendozen nodig niet meer maakt hoeden van deze tijd over witwerk Het gebruik van spiritus Uw ervaringen als predikantsgezin ZATERDAG 24 APRIL 1965 „Gérard Brussé" zegt de |rie-en-twintigjarige jonge- nan (slank, donkerblond) liet de beminnelijkheid, die ian ongehuwde jongeman- len jegens het zwakke ge- lacht eigen kan zijn, met luidelijk de klemtoon op de I's, die een beetje Frans tandoen. Het een zowel als et ander behoort bij zijn ak, want hjj is wellicht Ne- erlands jongste hoeden- ntwerper en hij maakt ijzonder mooie en draag- iare hoeden. Na de Vrije (kademie leerde hjj het odevak bij de Haagse cou- jtirier Ernst Jan Beeuwkes. hij het v jj f d e sei- >en als zelfstandig ontwer- met een boutique aan Haagse Lange Voorhout ingegaan. De Vrouw, de Hoed en ons limaat, ziedaar drie gegevens jeugdige stand zouden len scheppen, zich liet verlok- zo'n beeldig •ans geval op de Ikken te kopen om jt jaar op z'n Paas- Hll<st te zijn. is weer oor onze storm en tgenbuien ontnuch- ird van haar aan- oop. Misschien omt het daardoor, »t wij Nederlandse touwen de hoed iet altijd als vol- t aardig accessoire Sschouwen, in te- instelling tot tas, poenen en hand- Ihoenen. De hoed is (n noodzakelijk faad, iets dat je eenmaal moet ebben voor recepties, kerk- iensten, cocktailparty of een ruiloft. Gérard Brussé denkt hekar uiteraard anders over. Bij erfm is de hoed een bekroning kochten zich ook een hoedje uit de collectie, die ze zelf voor het seizoen 1965 showden. „Kom nog eens langs", inviteerde Gé rard Brussé gul. We zullen dat aanbod niet vergeten, want sinds de tijd dat we op een verjaardag stiekum de hoedjes van de tantes pasten in allerlei standen of zondagsmiddags hoe- denwinkeltje speelden op de bedden met afgedankte hoeden bedoelen lintworm van moeder en oude lapjes, zijn we dól op bizarre hoofddeksels. Maar o. ons klimaat prijzen, die niet altijd draaglijk zijn! Wat u ook doet, breek de koelketen nooit! WAT WAREN dat vervelende berichten in de krant: geknoei met vlees, ziekteverwekkende bacteriën, en hoorde u ook van die nare infectie door middel van vlees-consumptie: we Toch bevat" vlees veel stoffen die we hard nodig hebben: en de eiwitten, ijzer en vitamines van de B-groep. Voor de opbouw van even nieuwe weefsels is vlees een belangrijk voedingsmiddel, niet in het minst voor d# lieve en hardgroeiende jeugd. Door enkele verstandige maatregelen die wij u aan de hand doen kunt u zelf bederf en ziekte voorkomen. Gérard Brussé past één mannequins eigenhandig e De jonge Nederlandse vrouw raakt er de laatste jaren meer en meer van overtuigd, dat haar toi let niet af is als zij geen hoed kend. Dan zijn^ draagt. Nu zijn er aan het hoe- dendragen wel problemen bonden: de Een bepaald soort bacteriën met Hygiënisch is de weggooi celstof mooie naam salmonella heeft doek. ;n liefde voor vlees en vleeswa- In de zomer is de koelkast een :n. De groep is ziekteverwek- aangewezen plaats nét zoals je muts staat. Tóch is maakt ouwelijk. Wat zij zoekt is het geheel elegant. Brussé ziet toekomst opvouwbare genre. Zijn clientè le. dames uit de Haagse society, ambassadeursvrouwen en de ar tiestenwereld vallen hem bij wat dat betreft. Den Haag draagt hoeden, met overgave *=x bacteriën die vleeswaren te bewaren. Helaas is bederf in de hand werken. De bederf niet altijd dadelijk merk- bacterie sterft niet onder net baar. Het is dus zaak te letten op vriespunt, maar kan zich in die de „schoonheid" van de slager hnerl mankt het kou ook niet Permitteren enig onze handen en ons werkmateriaal hoed maakt het Jnitiatief te ontplooien. Stijgt de zodat het vlees zo weinig mogelijk geheel te plechtig, de andere temperatuur boven de 10° C dan met bacteriën in aanraking kan hoed is te duur en de derde hoed wordt de bacterie actief. Tussen de komen. Belet het vermenigvuldi- noea is ie auur en ae aerae noea 2Q en c voelt de bacterie zich gen door koeling en doodt de pas lekker fit en vermenigvuldigt boosdoeners door verhitting, zich zeer snel. Door steeds door- .r, gaande deling van één boosdoener- VcrdiftlQ iflQ tje ontstaat na twaalf uur een 3 3 3 kolonie van... vijftien miljoen Het zogenaamde zomergriepje een kruising tussen shawl dit hoed, tussen deuelijlc en sportief f"'oSüi'at in, en dan toch nog elegant. Pa- rijse èn Nederlandse mode-ont werpers brengen in hun voor jaarscollecties turbans van zijde achtige stoffen die op Oosterse zwier, dat is duidelijk. Zijn hoofddeksels lijken. Zij kunnen soepele doorgestikte hoofddek- „erschillende seis zijn overigens niet alleen voor de uitgaande stemd. Brussé maakt ook of vlak boven de ogen. „snoods", grave netten die het kapsel beschermen. Ze zijn met noppen en linten versierd, soms opgemaakt met vele kleine struisvogelveertjes een veer moet laten, bacteriën. Denkt u "erom, dat dit niet zelden een vorm van siïmo ook bij onze lichaamstemperatuur nei|Me dat is voedselvergiftiging het geval is? Wijst de thermometer door salmonellabacteriën. Ze gaat 80° C dan kan de bacterie geen gepaard met koorts, misselijkheid schade meer berokkenen: zij is de ,.i«oci,oi,rin» dood gestorven. gen worden; achter op het hoofd vlak boven de ogen. Wij hopen nu maar dat de prijs evenals het hoofddeksel trou- die^daar'voor wens drugelük is! Bacteriën Overal, óók aan onze handen, bevinden zich bacteriën. Een goede keukenhygiëne doet hun aantal sterk afnemen. Denkt u ook aan de keukenhanddoeken en werkdoeken die vochtig als ze zijn een eerste klas bacteriebron kunnen zijn? in onze garderobe. ui„evc«d. yjt parijs - Voor het overige komen zijn dat show bestemd. Zijn voorliefde stoffcn Par». lade„ vol limaat weet hij alles af, in gaat uit naar hoeden met heel genstelling tot zijn Franse dicht op elkaar geplaatste stik- boelfllega's. seis. Zon Hoofdzaken Ze beginnen in het middel lapjes en stofjes die op goede dag omgetoverd worden tot toques en turbans. Bij hém niet alleen-maar-een-hoofddek- punt van de hoed. Gérard ver- Sel: Gérard heeft vaak t punlHij naait de „hoofdzaken" werkt ze op heel soepele weef- van hetzelfde materiaal. Soms Lgenlemaal zelf op een doodgewo- seis, linnen, zijden jersey, zuivere een idee voor naaimachine. Spectaculaire zijde. Je kunt er alles mee voorjaarsblouse bij wlbdegrappen, een zwierige doen: zelfs opfrommelen en in van het zelfde materiaal, of een be hoed met een overdadig een handtas stoppen, je kunt er hoedje dat op een bandeau van chts|ldboeket, zijn alleen voor zijn ook een ander model aan geven, dezelfde stof iiget VAN BLOEM'EN PLANT T9©Sct<SCSöPcSQS<*<9<> gezet. Ter op fleuring van een donker cos- tuum of dito japon zagen we een witte doorgestikte hoed met zwarte noppen van zuiver zijde, garnering van zwart picotstro en een bijpassende sjaal. Materialen In Arnhem werd enige tijd waarmee wordt gewerkt, geleden een forum gehouden voor stucadoors. Mevrouw W. de 'huisvrouw soms geen flauw benul van heeft. Zij kwam te weten dat scheuren in pla- J. Escabache-Grinwis, voor- fonds en muren bij nieuwbouw zitster woningcommissie van de N.H.R.. heeft er haar zegje dan hebt u van salmonella deszelfs nare gevolgen geen gevaar te duchten. Ieder jaar zijn er in ons land nog gevallen van lintworm-besmet ting. Ieder wormei kan schadelijk zijn. Mees dat gaargekookt of- gebraden is of tenminste tien da gen in diepvries verbleef kan geen blaasworm de benaming voor het lintwormei bevatten. Als u het niet op lintworm voor zien hebt moet u maar liever geen rauw vlees eten. Er zit enig risico in het eten van biefstuk en rolla de: bereikt het vlees ook binnenin de vereiste 50° C, liefst over klusj es: Hygiëne, koeling gevolg zijn van onregelmatig vx«_ x, xx.x». MUI v.. X.UX.X - heien en slecht metselwerk. De zorgen er dus voor dat -.TTT;v,Tv,iTGZstucadoor gaat dus vrijuit in de- veilig is. Hebt u gezegd. Zij luchtte haar hart zen Hebt u scheuren? De j^-ets- hygiënische slager, over het feit dat m vele oude bare plaatsen met een niet- woningen, maar zonder uit- scheurend materiaal bedekken (hout. board etc.) is de remedie. Ook de werknemers deden een pijnlijk schoon vaatwerk? Was u handen na het vleesbereiden óók zondering in de nieuwbouw, erell in uw kamer r, d I H 1 Vergeef ons dat we nog even terugkomen op de „Flo- ribunda" in de Rotterdamse loem Diergaarde, die nu weer tot g« de verleden tijd behoort. Maar in onze herinnering and ,ee't nog: de Pracht"ge. weel- v3 derig bloeiende groep Brun- arnei felsias" in de Victoria regia- »n d kas. Met hun grote lavendel- ?ure blauwe plattebloemen heb- lake: ben zij een geheel eigen karakter en toch zijn ze 5 Familie van de aardappel, tomaat en Spaanse peper, ft h| behorend tot de Nachtscha- oecu degewassen. die fraaie groep zagen, bedachten nig deze planten nog in huis gekweekt worden. Vooral op diverse tentoonstel lingen worden ze onder de ijkii) aandacht van het publiek ge- erkfl bracht, maar in de bloemen- irhel winkel vinden we ze ook. zij aar i het in wat meer bescheiden orgl vorm. Soms noemen kwekers Bru la| haar Franciscea, de oude bena- gek •nsei ming. die tegenwoordig weinig lbaal meer gebruikt wordt. Niet in de zon en daarvoor is opnieuw een ustperiode nodozakelijk. De "licht combinatie weinig water, geen mest en een koelere standplaats i Daar verkleuren de bloemen en is nodig om de plant tot knop- na vergelen de bladeren. Ze wil vorming te prikkelen. Een Brun- Mal graag vrij koel gekweekt wor- felsia die het gehele jaar door hol den en krijgt in groei- en de zelfde behandeling krijgt, het I bloeitijd veel water op de zal weinig of niet bloeien Een aarde en om de 14 dagen winter temperatuur van 10 gr. gehel kamerplantenmest. De bloei kan C. is voldoende. Ze kan in vele maanden aanhouden als najaar en winter ook zon ver- idel er goed voor frisse lucht wordt dragen en pas in maart gaan kerl gezorgd met warm weer. Waar we schermen. itiscl een tuin is mag ze 's zomers Als ze uit haar pot groeit :h I vanaf juni ook gerust buiten ^ordt ze na de rust. die op de g ingegraven worden, met pot en hloei moet volgen.verpot i "lopij al, op een schaduwplekje, niet verse aarde. Een een a twee chrij onder bomen. Ze wordt daar ge( bij droog weer dagelijks ovei er!-.e» de bladerkroon gesproeid en I vol geniet tot september van eer r vj 14-daagse bemesting. Houdt u -.ji.-, _i~—j;— uok ae werknemers aeaen een Een ideale voorjaarscombina- uitzonderlijk slordig wordt veMOek: dat de nieuwe bewoners tie voor misschien een overjarig gewerkt. De heren stucadoors n,et zouden „jagen", daar dit ten Vliegen .•anu Kunt u een bloeiende Pla"t ^eel krijgen, zet haar dan mogelijk, grotere pot neme gelang van de groei van plant, met een mengsel blad- of bosgrond, oude koe- ii-aaagse uemesung. - nuuu; u mest, wat fijne klei en scherp de plant binnen, zorg dan na de za"d. De potscherf, met de geloj bloei in elk geval voor een holle kant omhoog, op het M P°Ze wordt"og wei oe„S door «J gouden en geep mest krijgt. aan witte pluisjes, waaronder dc rose gekleurde luis ver' wordt de plant flink gekort- 6en zit Aan^ippen met wiekt en wanner geplaatst In penseel met pure brandspiritus wiekt en warmer gepiaats^.. en de volgende dag naspuiten met zeepspiritus (op 1 liter water 20 gram zachte zeep en 10 gram spiritus) of met een verdelgingsmiddel. bij de zaad- handel verkrijgbaar. A. C. MULLER-IDZERDA j 18 gr. C. uitste- Bloemknoppen wat somber mantelpak, "cmden we. Onnodig te zeggen dat soe pele lapjes van zuivere zijde, organza, maar ook laize, en glad parabuntal stro zijn materialen zijn. De top-mannequins, Tanja Trijbels en Sophia van Cleef Dat we onze ruiten als kristal zo helder kunnen krijgen door toevoeging van een scheut spiri tus aan het water, weten wij allemaal zo langzamerhand wel. Er is echter nog heel wat meer met spiritus te doen, leest u maar eens: restanten water uit niet goed te drogen voorwerpen, b.v. een vaas met een nauwe hals, neemt de spiritus geheel weg. onaangename geurtjes ver dwijnen geheel als u een schoteltje met spiritus laat branden bij de gewraakte plek. Spiritus is ook te gebruiken als eerste hulp bij ongelukken. oppervlakkige verbrandingen, b.v. een gebrande vinger dompelen in een bakje mei spiritus. W-brandblaren kunnen voorko men worden door met spiritus doordrenkte omslagen op de brandwond te leggen. Goed vochtig houden. Hebt u uw schoenen iets te nauw gekocht, giet dan spiritus (heel weinig, let op de kleur van het schoenleer!) in de schoenen en trek deze meteen aan. Spiritus is ook ideaal voor hev verwijderen van vlekken zoals: balpen, copieerirtkt, bloed, jo dium, bloemen, gras, sommige groenten en vruchten, hars, schoenpoets, koperpoets, tabak, waterverf en wijn. gaven dit onomwonden toe, maar, zeiden ze, een stuca- snelst werkt verdient meeste. De snelsten zijn ech ter niet de besten om vroeg de huisvrouw om kwaliteitscontrole. overschreden. Aan schuld? Een vrome wens uitte dige van het Voorlichtingsbureau hartigt haar 'belangen zij nog: dat de huisvrouw gebaat is (met een plafond dat nét zo lang leeft als de woning, niet B,J ?n 1 bladdert of scheurt en slechts -ey^f.,nK behoeft te worden afgewassen. Het bleek inderdaad een vrome bent verantwoordelijk wensmoment van aankoop. Ga dus eerst r de Voeding. i het slachten, tijdens de en het vervoer nai detailhandel wordt een gewaarborgd. moeilijk om vanuit erg de pastorie te antwoorden op "1~- raag: Hebt vol noten omdat hij dominee was. Dat w karaktervormend'", merkt moeder >p in haar brief, aat het dikwijls HH! WH r :ig vond. vonden wij als ouders geestelijke steun zeer bezwaarlijk. Volgens ons is er bezoek etc. noc.0 - pastorie ander gemeentelid. Aan de bewoners, zelf zo vaak schuld hadden en hebben. Wij hebben als predikantsgezin, ook als predikantsvrouw. een grote verantwoordelijkheid tegenover de eigen gemeente en de anderen om ons heen. Er zal véél van ons geëist worden, omdat we ook vaak zo rijk gezegend zijn. „Wie ben ik. dat ik dit zo lang vol tekortko mingen. maar toch: uit genade met grote trouw mocht Riet deze wijze en eerlijke op dorpen huisbezoek gehad? Aan de éne brief eindigen we dit onder- Wat hij prach- kant heeft een predikantsgezin ^erp. Ons dunkt dat ieder :un en dus huis- j ei?Pastorie wel wat nodig als ieder gedachten aangereikt kreeg „Bijna dertig jaren wonen en werken we in Gereformeerde Bondsgemeenten" schrijft de pas- toorse uit een Gelderse pastorie ljaüaa„. J| „Natuurlijk moeten °ok w,3 wel deze toestanden heersen riebewoners als die der ouder lingen. Wij hebben nimmer huisbezoek gehad. Misschien het toch heel goed geweest voor ons geestelijk leven! een moeilijke ervaring die xxx x.x-xxx -x hier niet breed kunnen verteld*" dat "hij" dat"*nïet" moest uitspinnen zeiden ambtsdragers: doen. Een baantje rijden op ijsbaan? Dat was er niet bij. Een jonge predikant stond met zijn kinderen bij het tuinhek, om de lampionoptocht te zien voorbij trekken. Het is al heel wat jaren geleden, namelijk bij de verloving zijn van onze vorstin, aldus mevr. J. Na M. B. te P. Er werd hem al gauw denken is! Vergeet u daarbij het nieu we onderwerp niet? Uw erva ring met de bevrijding. We kijken alweer uit naar de nieu- offer brengen. Daar tegenover dat we veel mensen met raad en daad kunnen helpen. Hoe tan iemand klagen over bazar'- openen. verenigingen leiden en zo Laten we dankbaar zijn dat het toch fout dat de dominees-gezinnen geen huisbe zoek krijgen, voortaan zullen zij het óók hebben net als ieder teel nog hier in de waard. Waar L - - -- de vijfdaagse werkweek voor de ander Maar daarna is u predikant, vraagt mevr. B. zich mand geweest om die taak bezorgd af. Die bestaat voor hém vervullen...." We dachten niet. Hij werkt de gehele week het mogen doen en dat die denken alleen op zondag. "Overal -r verenigingen bestaan. De kleine moeten dominee en dominese zich kinderen. tijd vertonen anders hoort men weer dat de gen hen nooit ziet. Veel gezinnen schijnen te die van de vorige week: domi- gemeente moesten t zijn óók „gewone" ..j» .wx.w-~x Zien wij, buiten de weer dat de gemeente pastorie niet teveel tegen hen de op, en kan J de slotsom: „Voor de altijd gemak- predikantsgezin zijn. Ik denk dat men dan minder zou mopperen en wat meer daadwerkelijk de han den uit de poosje gerijpt en wijze ouderling de- offers die we als pastoriebewoners moeten brengen betekenen toch niets in vergelijking met het grote offer dat Hij voor ons bracht0 Jezelf geven aan de gemeente en allerlei kleinzielige lasterpraatjes negeren is misschien de beste karaktervorming voor jezelf", uctJ Ull uc; 1UUUVVCU ÜSRu. ÜL- Terugkijkend Misschien mocht dominee dan zelfs wachten dat kijken naar de optocht, dachten bergtoppen ve er ondeugend achteraan Ti'" i door het leve: kinderen kelijk geweest, vooral niet toen op de middelbare school zaten Maar volgens onze zoon zijn er knuppelen was bij een boer. ging de boerin met de bezem achter de jongens aan. Onze zoon hoefde niet weg te lopen maar.... kreeg zijn zakken ..In de voorbije weken was ik telkens verhinderd en wat speet mij dit! een kleine bijdrage te zenden voor de rubriek, die mij steeds boeit en over het onderwerp dat uiter aard mijn interesse had en heeft, schrijft een veterane on der de pastoriebewoners, mevr. taak niet op zich nemen? Als wij weten van de moedeloos heid van een Elia en Mozes, steken, hoe zouden wij van hén ver- - altijd op de het geloof le- „Er zit iets niet goeds in" meent onze schrijfster terecht Over het leven in de pastorie heb ik niets dan goeds te schrijven en te zeggen. Ik heb er van genoten, van de eerste dag tot de laatste. Er is geen mooier leven, geen schonere taak. ondanks de vele teleur stellingen die er ook waren en wij, pastorie- Vorige week kondigden we ons nieuwe onderwerp al aan: Uw ervaring met d» bevrijding. Hebt u wel eens....? Ja hoe gaat u die zin verder aanvullen? ....suikerbieten en tulpen bollen gegeten, noodka- cheltjes gestookt, honger oedeem gehad, verwel komde u de Canadezen of hunkerde u om naar huis terug te keren, die bewo gen meidagen van twintig jaren geleden? De eerste ervaringen van onze le zers kwamen al binnen, maar dc uwe kunnen er nog best bij. Wacht niet met schrijven totdat er geen plaats meer is in deze rubriek, dat zou jammer zijn. En.... vergeet u niet het boekje van uw keuze (De dokter zegt 1, De dokter zegt 2 of Tip- parade) te vermelden in uw brief? Tot schrijfs! LAATST zat ik in de trein naar Utrecht. Ik las. Want aan de natuur is op dat stukje in deze tijd van het jaar helaas bitter weinig te zien. Wat in een auto mismoedig maakt: de alleenspraak met het vale eentonige, wijkt in de trein. Je kunt lezen. Een wereld in een wereld. Bij even opzien en naar buiten staren meet ik het morgenuur het is nog vroeg aan de afgehaalde bedden die uit ramen hangen. In gedachten zie ik een niet te stuiten huisvrouwtje met volle armen door een benauwd kamertje rennen en het beddegoed in het raamkozijn smakken. Ter wijl de trein me meeneemt weet ik deze bedrijvigheid niet de mij ne. Toch ben ik ook weer roman tisch genoeg om me even te verdiepen in het komend avond uur: dan zal ik met talloze gapers en dodderaars. zelf ook wat bleek en gammel, huiswaarts keren en het huis vermoeden waar zij, moe van een welbestede dag. onder de wol ligt, de wol die naar sloot en weide en ruimte geurt. De wereld die wij passeren ifi ons niet vreemd, al is zij niet de onze. Zij heeft haar (taal, de frisse taal van zeepsop en luiers aan de lijn en vroeg-op. Van het leven^ vlak bij de hand. diarrhee. Strenge vleeskeuring kan niet voorkomen dat er zich bacteriën op het vlees bevinden. Bestrijding van salmonellose kunt u doen door verhitting en koeling, verhitting ten minste tot 80° C zoals u al begreep. Bij kort bakken (lever en biefstuk!) wordt die temperatuur binnenin niet altijd bereikt, vooral niet als de b:efstuk werd ingekerfd. Een niet-ingekerf- de wordt immers aan alle kanten dichtgeschroeid. Het broodje-tar taar (rauw vlees!) moet worden afgeraden: ook gehakt moet door en door gaar zijn. Bewaart u rcu> Jua Wl vleeswaren altijd in de koelkast mengen met verse gerechten, nooit maar gezellig koffiedrinken bij uw vriendin, en daarna pas naar de slager, niet andersom! Gebakken en gebraden vlees, vleesresten op een koele plaats bewaren. Na die bewaring enkele minuten doorko ken. Geen resten vlees, vleeswa- jus of bouillon dan wel soep proeven van rauw vlees zichtig zijn met broodjes tartaar. Dat zijn dé manieren om u en de uwen voor onaangenaamheden te vrijwaren, vooral als het écht wat gaat zomeren. Hebt u klachten Waarom zijn er de klusjes zo duur? Wij trachtten daar al verhittine cens opheldering over te geven: nnt vieof de bedrijfslasten van het am bacht zijn hoog en ook de improduktieve tijd moet betaald worden. Nu heeft dit probleem aandacht gekregen van de overheid, een werkgroep is gevormd om de ambachtelijke prijzen nader te be- Grootmoeders vliegenkastje was kijken, en te bevorderen dat ge- _o gek nog niet. Want vliegen normaliseerde prijzen voor kleine koste van de kwaliteit gaat. kunnen boosdoeners overbrengen, karweitjes worden berekend. Een a La. Maar, zei 'mevrouw Escalbache: en vlees moet ook luchtig worden aantal branches zijn al benaderd. door wordt per werk betaald SSffiS IS -niet per uur. Wie het rinS5temrijn niet. xo ver werd Venaf de^ riacht, M^aa:het™- vereist, vermaande ons de deskun- verstandhouding tussen huisvrouw en ambachtsman niet ten goede komt. De Ned. Huishoudraad be- Daarom ontvangt mevr. E. A. S cheltema-Conradi. vice-voorzit- ster van de werkgroep, graag de gegronde klachten die op bovenge noemd terrein liggen. Eventuele brieven kunt u richten aan het iaf het bureau NHR. Anna Paulownaplein Den Haag. MAAR ondertussen heeft het boek mij weer in zijn kan. Het brengt me naar een ver oord en een verre bouwkunst. Duizend- kilometers van hier. duizend jaar geleden, werd er tegen een berg helling een kapel gebouwd, vol-, trok zich het wonder van een taal in steen. Toen nog negen en negentig van de honderd mensen niet konden lezen en schrijven verrees in wat toen nog niet eens Frankrijk heet te een kerk aan een stroom, middenin wildernis en groots land schap. En gegrift in poort en fries, van binnen en van buiten, voor ieder begrijpelijk, werd daar de geschiedenis verteld van Gods om gang met Zijn schepsel. Voor de monnik uit het nabije klooster en voor de bedevaartgan ger uit de enkele verre stad was het te verstaan. Want het was geschreven in beelden. Heel dichtbij zijn die beelden nog, kort zijn de pilaren en donker het gewelf. Kleine ramen werpen zwak licht op duivels en engelen beide. En voor ieder is duidelijk wat je wordt naarmate je kiest: goed of kwaad, hemel of hel. Een uitverkorene: een man tus sen twee duiven. Een veelvraat: een monnik die een varken liefkoost. Daar waar de zon nauwelijks komt, aan de Noord-Oost-kant van de kapel, staan in kapiteel en fries de monsterlijkste figuren gebei teld: een man met een ganzen- hoofd (geestelijke luiheid), een monster met aan iedere arm vijf handen (hebzucht). Maar waar de zon rondgaat komen we tot een zekere glorie; langs nachtmerrie-achtige uitbeel dingen: een man die een slang (de verleiding) uitspuwt, een man die door een ander juist uit de greep van een draak wordt gered (begin van naastenliefde) bereiken we ia onze aanschouwing de vrouw die brood uitdeelt, twee dieren die uit één bak drinken, het Lam Gods met het kruis over zijn schouder. Hoe kan dat in steen! denk je. Hoe kan een gebaar zo volmaakt vrij en heerlijk worden. Ook deze wereld is ons niet vreemd, al is zij niet de onze. Zij heeft haar eigen taal, haar symboliek, maar over duizend jaren heen is zij even vlak bij als het beddegoed uit het W/"EER even opziend en naar buiten kijkend, zie ik in de verte de rijks weg Gouda-Utrecht En een honderdste deel van een seconde weet ik niet. kan ik niet duiden wat ik zie. (Zo moet iemand van de maan ons zien). Gekke dingen kruipen als torren voort; tegen het grijze vlak van de lage lucht wriemelt het. Maar dan weet ik meteen weer dat het auto's zijn: een truck met oplegger, een gek bestel-auto'tje, een cabine met een twee lagen hoge sleep nieuwe auto's achter zich aan. Kunt u zich dat voorstellen? Je hebt het ook wel eens met een bekend, geliefd gezicht Een fractie van een ogenblik zie je het als voor het eerst, dan volgt de herkenning. „Wat is ze toch leuk!" denkt je dan misschien, of „wat wordt hij oud". Zo was het even met mij. En in een flits wist ik dat ik dit moest duidelijk maken aan een brief, vriendin. Als ons leven geen „taal" kent, zich niet verstaanbaar maakt lijkt het echt absurd, geloof me. Je kunt nog zo sjouwen en draven en zeggen waarom, daar mee is het nog geen christelijk leven, integendeel. Pas wanneer je loslaat dat het iets moet zijn, dat het een stempel moet hebben (en ik geel toe daf dat allerminst gemakkelijk is), pas dan krijgt je leven een gezicht gaat het spre ken, wordt taal, wordt verstaan baar. Zie naar mijn twee voor beelden: bij beide ontbreekt elk spoor van opzettelijkheid. Door te doen wat je hand vindt om te doen, breek je het absurde. Di{ eerst Volgende keer de rest

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1965 | | pagina 17