Nieuwe Leidse Courant
PvdA STELT SCHERPE EISEN
Bondsdag is toch bijeen
in West-Berlijn
Formateur zet besprekingen met fractieleiders voort
Over zetelverdeling
nog geen akkoord
Staatspolitie folterde
Portugese studenten
Man ontvoert
jongetje
UK-65: veilig
verkeersactie
voor kleuters
Commentaren
China benadert Thant
over kwestie-Vietnam
Indonesische order DAF
(30 min) afgesprongen
Autobahn
opengesteld
Diractoon F. OIEMER
HooHrodscleuf: Or. E. OIEMER
CHRISTELIJK-NATIONAAI. DAGBLAD
„Stantvastigh is gheblevar
mrtfi hert in teghenspoet!'
Woensdag 7 april 1965, 46ete jaargang
Zelfde weerbeeld
De Bilt venvacht tot morgenavond:
Zwaar bewolkt met vooral aanvanke
lijk entte regen, morgen enkele ver
spreide opklaringen. Zwakke tot matige
wind tussen west en zuid. Weinig ver
andering in temperatuur. (Opgemaakt
te 11.15 uur).
bezorging 18.00—19.00
(Van onze parlementsredactic)
DEN HAAG Het overleg tussen kabinetsformateur Cals en de fractie
leiders van KVP, PvdA en ARP over de zetelverdeling en de bezetting van
de ministersposten is nog in volle gang. De moeilijkheden die in deze fase
de formatie zijn gerezen en die tot een tempovertraging hebben ge-
jleid. konden gisteren nog niet worden opgelost. Pas in de loop van van
daag zou kunnen blijken of overeenstemming tussen de gesprekspartners
mogelijk is. Die mogelijkheid is nog steeds zeer reëel, al zyn politieke waar
nemers wel wat voorzichtiger geworden in hun voorspellingen over de af
loop van de formatiepoging-Cals.
De formateur ontving gisteravond
op Plein 1813 achtereenvolgens de
heren Vondeling (PvdA) en Smal-
lenbroek (ARP), met wie hij het ge
sprek over de zetelverdeling enz.
voortzette. „Het ligt erg moeilijk",
zei de heer Vondeling na afloop, en
die uitlating gaf natuurlijk aanlei
ding tot allerlei sombere speculaties.
Maar mr. Cals verklaarde helemaal
niet zo somber te zijn en daarin viel
de heer Smallenbroek hem bij.
Vanmorgen heeft de formateur met
KVP-fractieleidcr Schmelzer gesproken.
Vooral dit onderhoud over de uitslag
■ail bij het terp erse gaan van deze
editie nog niets bekend was schijnt
grote betekenis voor de verdere ont
wikkeling te zijn geweest. Als het niet
bevredigend is verlopen zal de formateur
de drie fractieleiders voor een gezamen
lijk onderhoud moeten uitnodigen om be
paalde knopen te ontwarren dan wel
te hakken. Mogelijk zullen de frac
tieleiders dan tussentijds hun fracties nog
raadplegen.
Oni Luns
De aard van de moeilijkheden hebben
njj gisteren reeds in het kort aangeduid.
De FvdA verzet zich tegen het streven
tan de KVP om zoveel mogelijk de
geestverwante ministers uit het kabinet-
.Marjjncn in het nieuwe kabinet op hun
posten te handhaven, met uitzondering
va de demissionaire premier en (mis
schien) minister Bot.
fn de rij van ..vaste" KVP-mlnisteries
willen de socialisten een opening maken
n dit te bereiken schijnt dr. Von
deling behalve Economische zaken (tot
dusver in handen van de CHUl ook Bui
tenlandse zaken voor zjjn partij te heb
ben geclaimd. Voor laatstgenoemde por
tefeuille zou hijzelf kandidaat zijn. al
wordt ook de naam van de socialistische
oud-minister van justitie prof. mr. J.
Samkaldcn genoemd. Men krijgt de in
druk dat de bedoeling van dr. Vondeling
t zozeer is Bultenlanse zaken per se
socialistische handen te brengen dan
1 om de verdwijning te bewcrkstelli-
van minister Luns. tegen wiens be
leid de PvdA grote bezwaren heeft
Uit dien hoofde is de socialistische
claim op B.Z. voor de KVP praktisch on
aanvaardbaar. Minister Luns volgens
XlPO-enquêtes Nederlands meest popu-
man is het paradepaardje van
de KVP. Zijn verdwijning zou in die
partij (en in het land) een storm van
protest kunnen ontketenen. De recente
adressen van KVP-jongeren wijzen trou
wens al in die richting.
Daar komt nog iets bij. Een eventueel
Prins aan diner:
Koningin over
twee weken
uit het gips
AMSTERDAM Aan de vooravond
van zijn vertrek naar Amerika is prins
Bernhard gast geweest aan een diner
van vooraanstaande Nederlanders die
in de bezettingsjaren het verzet heb
ben gesteund.
Daarbij werd een treffend gelijkend
portret van prinses Margriet en haar
verloofde Pieter van VoMenhoven aan
de Prins geoffreerd. Op deze infor
mele bijeenkomst heeft de Prins ver
leid hoe het er met het beenletsel van
zijn echtgenote en zijn aanstaande
schoonzoon voorstaat
De Koningin zal waarschijnlijk over
twee weken het gips aan haar enkel
kunnen missen. Met de voet van Pieter
van Vollenhoven wil het nog niet zo
erg. Het bleek dat zijn enkel ook op
een andere plaats was gebroken. De
vermoeienissen in verband met de ver
loving hebben aan het genezingsproces
ook niet veel goed gediaan. Overigens
is er geen enikele reden tot ongerust
heid, vertelde de Prins.
aftreden van minister Luns zou in het
buitenland kunnen worden uitgelegd als
een desavouering van zijn politiek en als
een concessie aan het Franse verzet tegen
die politiek. De KVP zou ook impliciet
toegeven dat de socialistische kritiek op
het beleid van mr. Luns gerechtvaardigd
is als ze erin toestemt dat een socialist
(en dan nog wel de voormalige leider
van de oppositie) zijn taak overneemt.
Compensatie
Naar verluidt zou de PvdA echter
van de verdwijning van minister Luns
geen halszaak -willen maken, op voor
waarde dat ze dan bij wijze van com
pensatie een ander zeer „zwaar" de
partement krijgt toegewezen Als dat
zo is, krijgt de socialistische claim op
Buitenlandse zaken hét karakter van
een bijzonder handige zet. De PvdA
zou B.Z. alleen willen opgeien als ze
er Financiën (of Sociale zaken-) voor
in de plaats krijgt. Maar in dat geval
zouden de socialisten twee departe
menten in de financieel-sociaaal-eco-
nomische „driehoek" krijgen, omdat
ze ook al Economische zaken opeisen.
Voor de KVP is dat heel moeilijk te
verteren. Zij vreest terecht een te grote
socialistische machtsconcentratie in de
financieel-economischc sector als én Fi
nanciën én Economische zaken in handen
van de heer Vondeling c.s. zouden komen
Is de handhaving van minister Luns dit
offer waard?
Op deze vraag heeft de heer Schmelzer.
naar het schijnt, vanmorgen antwoord
moeten geven. Als de KVP minister
Luns wil handhaven maar Financiën
(of Sociale zaken, want daar geldt het
zelfde voor) niet aan de PvdA gunt. zou
het formatie-overleg weieens kunnen
vastlopen, al zijn er op papier nog wel
andere verschuivingen en compensatie
mogelijkheden denkbaar, die een mis
lukking van de formatie-Cals kunnen
voorkomen, (zie ook pagina 7>.
Verklaring voor rechtbank:
LISSABON Zes studenten, die
ervan worden beschuldigd tot de
buiten de wet gestelde Portu
gese communistische partij te be
horen, hebben voor de rechtbank
verklaard, dat zij tijdens ondervra
gingen door de staatspolitie op „on
menselijke" wijze gefolterd werden.
De 20-jarige José Duarte verklaarde
dat hij ..onder ondraaglijke lichame
lijke en geestelijke druk" werd gezet,
indien hij een bekentenis niet wilde
ondertekenen. Zijn ondervragers
dreigden zelfs hem uit het raam te
zullen gooien.
Een andere student, de 23-jarige Jorge
F.ibeiro, kreeg te horen, dat hij het ver
trek „krankzinnig of dood" zou verlaten
wanneer hij de gewenste verklaring niet
wilde afleggen:
Littekens
Twee dagen lang werd Ribclro ver
hoord. De inspecteur die hem te woord
stond, had hem een glas naar het hoofd
gesmeten en hem daarna gedwongen de
met bloed besmeurde muren en vloeren
met de handen schoon te maken. Ribeiro
toonde de rechter de littekens om te be
wijzen dat zijn verklaringen geen ver
zinsels waren. De magistraat wees de.
getuigenissen van de studenten, van de
hand als „niet ter zake dienend".
De beklaagden ontkenden pertinent
lid te zijn va» de partij, maar de
rechter negeerde dit door te zeggen,
dat zij instructies van de partij had
den gekregen in alle gevallen te lie
gen.
Een andere beklaagde, de 22-jarige
Carlos Marum, zei, dat de politie hem
gedurende drie dagen en vier nachten
aan een verhoor had onderworpen zon
der dat hem de gelegenheid werd ge
geven wat te slapen. Ik werd ontelbare
malen met een gummistok op het hoofd,
de handen en vingers geslagen en mijn
ondervrage-s smeten met de deuren en
sloegen op laf el om mü wakker te hou
den. zo vertelde Marum.
in alle goede zaken
Op Schiphol arriveerde gistermid
dag de Deense prinses Benedikte,
om vandaag Madurodam te ope
nen. Prinses Margriet haalde haar
gast persoonlijk van Schiphol af.
EINDHOVEN Gisteravond om
ongeveer half zeven heeft een onbe
kende man op zijn fiets het zesjarig
jongetje Corrie Hofman uit de Tweede
Kruizemuntstra.it ontvoerd. Het ventje
was met enkele andere kinderen in de
buurt van het Vogelpark Animali aan
het spelen.
Naar de kinderen later vertelden,
zou hij het ventje hebben meegelokt
met de belofte dat hij een mooi haasje
zou krijgen. De andere jongetjes, een
broertje en twee buurjongetjes van
ongeveer dezelfde leeftijd, zijn daarna
bang naar huis geloDen en vertelden
daar wat er gebeurd was.
Onmiddellijk werd de politie gealar
meerd. die een speurtocht op de Leen-
derhei organiseerde, waaraan ook door
tal van mensen uit de buurt werd
deelgenomen.
Giro-verkeer
via druk-
op-de-knop
DEN HAAG De Post
cheque- en Girodienst mag dan
thans vol-automatisch zijn, men
verwacht, dat over tien of vijf
tien jaar stortingsautomaten 24
uur per etmaal het publiek ten
dienste zullen staan. Ook denkt
men tegen die tijd de mogelijk
heid van telefonische giro-over
schrijvingen voor de daarvoor
geïnteresseerden ie openen.
Hiervoor zal dan gebruik wor
den gemaakt van een druktoets-
apparaiuur.
Beroep op
verantwoordelijkheid
HILVERSUM Volgens cijfers
van het C.B.S. zijn in 1963 ongeveer
3.200 kinderen in de kleuterleeftijd
betrokken geweest bij verkeersonge
vallen. Het aantal doden bedroeg
ca. 180, het aantal ernstig gewonde
kleuters ca. 2000.
Deze getallen en het feit dat ln pro
centen uitgedrukt de meeste verkeers
slachtoffers vallen onder kleuters en be
jaarden. is voor het Verbond voor Veilig
Verkeer aanleiding een grote actie te
ren voor de veiligheid van het kind
het verkeer. Onder de naam „Uw
Kleuter" afgekort UK-65. wordt in de
maanden april, mei en juni een schrifte
lijk beroep gedaan op het gezamenlijk
verantwoordelijkheidsgevoel van ouders
en kleuterleidsters.
De kinderen zullen behalve op de
scholen, waar drie thema's van de actie
stoeprandstop, de veilige speelplaats en
het veilig speelgoed) door middel van
gesprek en spel worden behandeld, te
vens via een zestal televisieuitzendingen
kerarais kunnen maken met UK-65. In
de t.v.-programma's zijn Jam en Joke
de populaire personificatie van de kleu
ter in het verkeer. De presentatie van
de actie geschiedt mede op initiatief
van en in samenwerking met de Neder
landse televisiestichting.
Tekort 200.000 gulden
Fraude personeel
\ijff Vlieghen
AMSTERDAM De directeur van het
■estaurant De Vijff Vlieghen, de heer
Nicolaas Kroese, heeft gistermiddag aan
gifte gedaan van een fraude die zijn
personeel gediurende de laatste jaren
zou hebben gepleegd en die tot een te
kort van ongevder 200.000 gulden zou
hebben geleid.
Gisteravond heeft de Amsterdamse
recherche twee van de vijftien door de
heer Kroese als verdachten genoemde
personeelsleden gearresteerd, de 45-jarige
n H. en de 44-jarige P. de V.
DE
ENGELSE socialisten hebben,
toen zij aan het bewind kwamen
de financiën van hun land in niet al
te beste staat aangetroffen. Het had
de conservatieve regering allengs
aan regeerkracht ontbroken, wat rich
had gewroken in de rijksgelden.
De ongunstige financiën stonden na
tuurlijk niet op zichzelf. Die waren
het gevolg hiervan, dat men eerst in
andere opzichten achterop was ge
raakt. Engeland was onvoldoende
meegegaan met de ontwikkeling van
de tijd.
Dienovereenkomstig zijn de maatre
gelen, die de socialistische regering
nu treft, ingrijpend. Na afstoting van
belangrijke projecten op het ge
bied van vliegtuigbouw bijvoorbeeld
worden de belastingen niet onbe
langrijk opgevoerd. Soms liggen de
voornemens ook in het vlak van de
psychologie, zoals de nu geschapen
onmogelijkheid voor zakenmensen
om lunchen en diners af te schrijven.
Of echter het land met deze finan
ciële ingrepen afdoende wordt ge
holpen. blijft de vraag. De moeilijke
financiële situatie is een gevolg van
een dieper liggende problematiek.
Deze komt hierop neer: hoe worden
land en volk zelf weer mobiel ge
maakt? Dan volgen de financiën van
zelf
T? ONDOM VIETNAM wordt de sl-
-"■ tuatie met de dag moeilijker.
Amerika bijt er zich steeds meer
vast, zonder dat echter de oplossing
dichterbij komt.
Elke steviger aanpak van de zijde
der Amerikanen wordt bij de andere
partij een reden tot verheviging van
de strijd harerzijds. Hoe anders te
denken over het gebruik door de
noordelingen van vliegtuigen van
Russische makelij?
Zo roept elke actie een tegenactie op,
die het beperkt houden van het con
flict steeds meer bemoeilijkt.
Uit welke overwegingen ook. stellig
ook omdat het China een alleenheer
schappij in dat gebied niet gunt.
mengt Rusland zich steeds dieper in
de problemen.
Men mag wel hopen, dat de Ameri
kaanse diplomaten, de presidenten
aan het hoofd, kansen zien van ander
karakter dan alleen maar dieper ra
ken in de impasse.
De verantwoordelijkheden die hier
worden gedragen zijn onvoorstelbaar
groot en voor een mens bijna te
zwaar.
NEW YORK Tewfik Boeatoera,
de Algerijnse afgevaardigde bij de
Verenigde Naties heeft secretaris
generaal Oe Thant gisteren in kennis
sld van de Chinese denkbeelden
over de oorlog in Vietnam en de
voorwaarden waaronder China tot
onderhandelingen over deze kwestie
bereid is. Boeatoera was in New
York teruggekeerd uit Algiers, waar
premier Tsjoe En-lai van communis
tisch China vorige week verbleef.
De Algerijnse afgevaardigde beves
tigde. dat zijn land een bemiddelende
rol had gespeeld tussen de Chinezen
cn Oe Thant. die de belangrijkste par
tijen in de kwestle-Vletnam aan dt
conferentietafel poogt te krijgen. Boea
toera weigerde bijzonderheden ovei
zijn onderhoud met de secretaris-gene
raal te geven.
Eerder was gemeld, dat Thant een
eis naar Hanoi en Peking zou overwe-
en, maar zaterdag zei hij geen aandui
dingen te hebben gekregen, dat een
de twee hoofdsleden nul zou heb-
Uit Saigon wordt vernomen dat in de
blank staande rijstvelden in de provincie
Tsjoeng Thien, op 210 km ten zuidwesten
de Zuidvietnamese hoofdstad al twee
dagen zware gevechten gaande zijn tus
sen guerrillastrijders van de Vietcong
Zuidvietnamese regeringstroepen,
dusver zijr. er 135 man gesneuveld. De
EINDHOVEN Een grote Indone
sische order voor DAF. die 1500
vrachtwaigens omvatte en waarmee
ee.n bedrag van 25 tot 30 min gulden
gemoeid was. zal niet worden uitge
voerd omdat de financiering niet kan
worden geregeld. De order was geac
cepteerd op voorwaarde dat de finan
ciering ..rond" zou komen.
Dat dit niet is gelukt wordt toege
schreven aan het feit dat ons land. ln
tegenstelling met sommige andere lan
den. zoals West-Duitsland en Amerika,
een niet zo ruime exportfinanciering dooi
de staat kent. Onderhandelingen tussen
Indonesië en andere Nederlandse bedrij
ven over leveranties gaan nog door. hoe
wel ook hier de papieren op het ogenblik
in de meeste gevallen niet veel gunstiger
liggen.
DEN HAAG ln het Catshuis staat
vandaag ergens een prachtig boeket
orchideeën. Het werd mevrouw
Marijnen gistermiddag aangeboden,
nadat zij het nieuwe kantoor van
Fleurop-lnterflora aan de Konin
ginnegracht 135 had geopend. Of het
wandbord, dat haar ook werd ge
offreerd, ook al een plaatsje heeft
gekregen is niet zo zeker, want het
Catshuis zou wel eens gauw Cals-
huis kunnen gaan worden!
De Haarlemse bloemenmeisjes reden
in hun oude postkoets uit om voor
bijgangers en de bewoners van acht
om het nieuwe Fleurophuis te laten
delen. Fleurop-lnterflora kreeg o.m.
een beeldje „Flora" cadeau.
Ondanks vele dreigementen
BERLIJN De Oostduitse ai
riteiten hebben vandaag om twaalf
uur de autobahn weer opengesteld
voor het verkeer na een onderbre
king van drie uur. Hiermee is het
oponthoud van vandaag het kortst
gebleken sinds de moeilijkheden be
gonnen op maandag. Men had ver
wacht dat de belemmeringen van
daag langer zouden duren in ver
band met de bijeenkomst van het
parlement.
De Westduiise Bondsdag is vandaag
begonnen met zijn „Berlijnse zitting",
ondanks de vele dreigementen van
Russische en Oostduitse zijde. Bonds
kanselier Erhard arriveerde gisteren
per vliegtuig Na aankomst verklaar
de hij, niet te zullen buigen voor ter-
Kort voordat Erhard arriveerde
zoemde er een Russische straaljager
heel laag over het vliegveld Tempel
hof. Dit was voikomen in stryd met
de voorschriften. De westelijke ge
allieerden hebben onmiddellijk tegen
deze daad geprotesteerd. Tevoren
hadden zij al protest aangetekend te
gen de belemmering van de verbin
dingen met West-Berlijn. Zij eisten
dat deze onmiddellijk zou worden be
ëindigd. Ook stellen zij de Russen
verantwoordelijk voor de veiligheid
van het luchtverkeer tussen West-
Duitsland en West-Berlijn Zonodig
zullen de westelijke landen ..passen
de maatregelen" nemen.
Later op oe dag scneurde een Rus
sische straaljager vijf maal zeer mag
over 't rijksdaggebouw, waar Westduitse
parlementsleden gisteren al in commis
sievergaderingen bijeen waren. Auto
mobilisten. die uit West-Duitsland ar
riveerden. zeiden lange colonnes Rus
sische troepen en tanks te hebben ge
zien. Russische tanks scheurden met een
snelheid van 70 km per uur over de
autowegen, een spoor van vernieling
achterlatend op het betonnen wegdek.
De tanks stoven met een geweldige
snelheid langs de automobilisten.
Groenten
Vietcong zou 121 man verloren hebben
en de regeringstroepen 14. Voorts zijn er
nog enkele Amerikanen gedood.
De politie in Saigon heeft gemeld, dat
vorige week een Vietcong-aanhar.ger
zich heeft gemeld, met de mededeling
dat hij opdracht had gekregen het lu
xueuze Caravellehotel op te blazen. Dit
hotel Vordt door veel Amerikanen be
zocht. De man. die al een auto met 90
kg explosieven op een binnenplaats ach
ter het hotel had neergezet, vond, volgens
de politie, echter dat zijn opdrachtgevers
hem te weinig geld hadden aangeboden.
In één
oogoDslaa
Schoolbesturen vergrijzen:
waardoor? pag. 2
Vierhonderd vierkante
meter bos per Neder
lander pag. 2
Dagboek van een tiener
pag. 2
Nederlanders over Europa
pag. 5
Engeland bezuinigt: en
hoe! pag. 5
Amerikanen in visglas
pag. 5
Snelheidsmeter betrouw
baar? pag. 5
Vanavond: weer
voetbal pag. 6
Knallen boven Berlijn
pag. 7
Prins naar Amerika pag. 7
Geslaagde lancering
van Early Bird
KAAP KENNEDY (Florida) - De sa
telliet Early Bird is dinsdagavond van
Kaap Kennedy vertrokken om hoog
boven de Atlantische Oceaan zijn taak
als 's werelds eerste communicatiesatel
liet te aanvaarden. Alles verliep volgcn3
de plannen.
Early Bird krijgt een even grote snel
heid als de aarde en blijft op een vast
punt boven de oceaan „hangen".
bereikten slechts drie Nederlandse
vrachtwagens de stad. West-Duitsland
heeft de Oostduitse autoriteiten laten
weten, dat de handel zal worden af
gebroken, als het autoverkeer van en
naar Berlijn opnieuw wordt gehin
derd.
De Russische leiders Brezjnef en Ko-
sygin bevinden zich in het westen van
Polen (vroeger Duits gebied). Zij waar
schuwden de Duitsers, niet te streven
naar verandering van de grenzen, die
an het eind van de tweede wereldoor
log werden vastgesteld.
