Speelgoed CÉ Speel goed met EENS? Horloge^mode met fantasie Amsterdams stedelijk museum wijst de weg ^7/ Uw ervaringen als predikantsgezin ZATERDAG 3 APRIL 1965 HET SPEL IS voor het kind een levensbehoefte. Het spel is net zo belangrijk als eten en drinken. In het spel ontdekt het kind wat de primitieve mens ont dekte: dat aarde vormbaar is, dat vuur verlicht en verteert, dat water eigen vreugden en gevaren heeft, doch onmisbaar is voor het leven. Ruimte kun je over bruggen door lopen, klimmen, vallen. Spel is creatie, is de ontdekking van aan de mens gegeven mogelijk heden. Al ontdekkend en proberend ontmoet het kind de wereld. Zijn fantasie tovert kussens tot kolenzak- ken, stoelen tot treinen, een omgekeerd nachtkastje tot auto om. Het kind vervult zijn eigen rol, het geeft de dingen een functie naar zijn behoefte. Is daarom elk stuk speelgoed zo-maar gekocht, bruikbaar? He laas is veel prullaria te koop. Sinds 1930 zijn er in Europa ouders en ontwerpers die zochten naar ver antwoord speelgoed. Een selectie van internationaal speelgoed biedt de tentoonstelling „KINDERSPEL" die tot 3 mei in het Amsterdams Stedelijk Museum het bezichtigen waard is. Om maar met ons land te begin nen: in Amsterdam verzamelt en verkoopt het echtpaar Spoor sinds acht jaar „speel-goed" in de juiste betekenis van het woord. In Enge land bewegen Paul en Marjorie Bart zich op dat terrein, zij ontwerpen en verkopen speelgoed in hun winkel in Londen. Zwitser se ontwerpers van voornamelijk houten speeltjes zijn Kurt Naef en Antonio Vitali. Duitsland richtte zelfs een organisatie voor het beste speelgoed op. Niet iedereen kan naar Londen of Ulm reizen voor de juiste speelgoedinventaris. Naar Amsterdam is te doen. Vier kabinetten De tentoonstelling is in vier kabinetten verdeeld, naar gelang de functie die het speelgoed "bij de ontwikkeling van het kind heeft, namelijk gevoel beweging constructie samenspel. Een inde ling naar landen (ook wel leuk) zochten we tevergeefs. In de afde ling Gevoel vonden we de grappi ge babuschka's, de traditionele Russische houten popjes, vrolijk beschilderd, waarvan er drie in elkaar passen, zoals u misschien de Graag willen we op deze speel goed-pagina nog eens wijzen op de folder „Wegwijzer in speel- goedland" dat het K. en O. centrum, "s Gravendijkwal 60 in Rotterdam, uitgaf. Daarin vindt u welk speelgoed op welke leef tijd geschikt en beslist luchtje is. Er ieel kunt altijd bij de leidsters van het centrum schriftelijk of telefo nisch om advies vragen: me juffrouw Van de Wiel weet alles over speelgoed. Voor de kosten behoeft u het niet te laten.' dertig cent. schroeftonnetjes kent. Humty- dumpty zat niet op het hek om op Engelse manier zijn nek te breken. Hij was met zijn eivormig lichaam (van onderen bedrukte oranje ka toen. van boven olijfgroene ve lours) de opvallendste in het ge zelschap van een stoffenhaas, een zachte olifant en een wollige ted dybeer. De Zwitserse Vitali verte genwoordigen hier bijt-poppetjes, kleine houten dieren en een hou ten kegelspel. De stevige pitrieten rammelaar, of de houten rammel vonden we stukken beter dan de ouderwetse van celluloid of plastic. Japanse auto De afdeling Beweging toonde een Japanse houten auto van een stevige constructie en die bovendien bijna helemaal uit elkaar kan: heerlijk voor expe rimenterende jongetjes. Vitali is ook beeldhouwer: dat zie je aan zijn speelgoed: een mooie glad houten auto met vier steekpop- petjes. Origineel is de ark van Noach, bestaande uit twaalf houtsoorten, met de hand ge maakt, en daarom zijn de pop petjes iedere keer ook anders. Een houten eendenfamilie, een bus met passagiers van hout, een blokkentunnel van hout en u voelt dat de ontwerpers dwepen met dit materiaal. Het verwondt niet gauw, is sterk en kan tegen een stootje Eenvoudige, meest gladde grondvormen zagen we van blok ken, treinen, beesten, huizen, meubels, het meeste in elementaire kleuren: fel groen. rood. blauw en geel. De vorm en de constructie moeten voor het kind begrijpelijk zijn. En de mogelijkheid moet aanwezig zijn. om eigen creativi teit te ontplooien. Iets, wat hele maal ..af" is, (electrische treinen bijvoorbeeld) daar is de grap gauw vanaf, ze kunnen er niet echt mee experimenteren. Bouwdoos loUljUi Wilt u 'm in donkerblauw met wit. of in een zachte pasteltint? Maak modebeeld met Laura,, of de zomerjurk Babette. Kost de stof ƒ25.-, dan kunt bj) optellen voor de modieuze stjjl, en nog eens ƒ25,- de keurige afwerking. Door eigen st^jl stof vermeerderen: eigen 25.- moeite, benevens schap kunt u de waarde van de BABETTE MET ROK IRÈNE A voorpand 1 x knippen dubbele stof B rug 1 x knippen aan de stofvouw C mouw 1 x knippen dubbele stof D kraag 1 x knippen aan de stofvouw en l x knip pen schuin dubbele stof naad M.A. E zakken 2x knippen dubbele stof Bjj onze kantoren zijn verkrijgbaar: Een patronenset vijfblndig in de maten 36 t/m 48 i 2-60 Dit behoeft u slechts éénmaal aan te schaffen! Een mapje met visuele voorlich ting, rokken, pantalons en avond kleding. Handig als u het schuiven met patroondelen niet snapt i o LAURA MET ROK BETTINE A voorpand 1 x knippen dubbele stof B rug 1 x knippen aan de stofvouw C kraag 1 x knippen aan de stofvouw of 1 x knippen dubbele stof 4- naad M.A. D voo rrok 1 x knippen aan de stofvouw E achterrok 1 x knippen aan de stofvouw Rok Bettine in krant van 9 januari j.l. of mapje visuele voorlichting! Een supplement met elk 35 mo dellen. prettig als u veel naait en behoefte hebt aan méér modellen dan wij iedere veertien dagen als service brengen. De nummers 2, 3 en 4 kosten per stuk 1.45 Vergeet niet uw maat op te geven. Ont vangst na storting of betaling van het benodigde bedrag bji het bureau van dit blad. Heel mooi vonden we in de afdeling constructie de enorme EduCStief houten bouwdoos, waarmee je een compleet zeker halve me- terhoog Ivanhoe-kasteel kunt maken. Er horen poppetjes, tweemaal twintig stuks in rood en blauw, en paarden (allemaal van hout) bij. Neem je twee van die dozen, dan kun je twee kastelen, ophaalbruggen, en.... kampen organ:seren die elkaar bevechten. De kampvechters kunnen van hun paard vallen, maar alles moet zélf gebouwd worden. Hier geen glimmende schietwerktuigen, maar wel ruimte om de agressiviteit te ontladen in het spel. Niet goed koop, ongeveer tachtig gulden per doos. maar als je vergelijkt met electrische auto's, treinen, trans formator. rails etc. kan het de uit gave rechtvaardigen: het is goed- om-mee-te-spelen. doelgericht, duurzaam. Het dure voorwerp dat lang gebruikt wordt, is vaak voor deliger in het gebruik dan allerlei prullen voor een krats. Kent u de vijf pikkende kippen? Het is hou ten volkskunst uit Rusland, iedere kip zit met een simpel touwtje aan een houten knikker verbonden, slinger je daarmee dan gaan de kippen om strijd pikken, bijzonder aantrekkelijk speelgoed voor zieke of gehandicapte kinderenhelaas. niet in de handel! Een handige vader zou met een goede werkte- Ben ik niet een heerlijke knuf- felbeer? Mevrouw M. Hobijn- Roth uit Amsterdam is mijn „moeder", als u begrijpt wat ik k.ening zélf zo'n speeltje kunnen maken. Alle vogels vliegen in de afde ling Samenspel, nou alle.... Een enorme vlucht rode papieren gan zen bungelt boven de hoofden van de bezoekers. Oorspronkelijk van Japans origine, onder de naam Origami, vindt de belangstellende bezoeker aanwijzingen in een boekje van die naam, uitgegeven bij Cantecleer: het vouwen van dieren, voornamelijk vogels die als mobile kunnen worden opgehan gen. Japanse peuters van drie jaar kunnen dit al met hun kleine, handige vingertjes. Hoe ..groter" je bent des te kleiner vouwblad heb je nodig, want des te precieser moet je werken! Vroeger eiste men van zijn horloge betrouwbaarheid. Bo vendien moest het nauw keurig zijn, shockproef en be schermd tegen water en stof, en dan moest het er bij nadere overweging ook nog aardig uitzien. Het model telde bij deze opsomming van kwaliteiten het minst. En de keuze viel ten slotte onveranderlijk op een rond model, zeer zelden op een rechthoekig. Maar nu zijn de tijden veran derd. evenals de wereld van de tijd zelf. Op geen ander gebied is trouwens handenvol werk. Wij konden putten uit de eigen collec tie speelgoed van het Museum. Daarnaast stelden vele ontwerpers en belanghebbenden voorwerpen ter beschikking". Terwijl ze praat, plaatst ze de catalogus-cijfers bij de voorwerpen. Het ziet er alle maal een beetje rommelig uit. nu in de vroege morgenuren. Niet echt museumachtig, dat komt doordat kinderen hier écht met het speelgoed mogen experimenteren. Zet u er bij. dat het echter géén crèche is hier, verzocht mej. Crommelin dringend. Woensdag en zaterdagmiddag van 13.3016.30 mogen ze zelfs zagen, timmeren en schilderen (weer een andere edu catieve functie van het museum) onder leiding van de heer VaD Faassen van de werkgroep Werk- schuit. De resultaten waren de moeite waard: bouwsels van in elkaar getimmerde latten, daarop blikjes, zelfgemaakte vlaggetjes, wanden vol kindertekeningen op een achtergrond van blauwe jute. Tekeningen met de stift, vingers of geklodder met kwasten, afgekerfde banken en eenzame lege colaflesjes waren de overblijfselen van de laatste „werk"middag. Manco „Dit is echt educatief samenspel, een héél werk" lacht mejuffrouw J. E. Crommelin. de assistente voor toegepaste kunst van het Hoofdstedelijk Gemeente Museum, die al die ganzen zelf fabriekte. „De hele tentoonstelling geeft Geen wonder dat het museum zich in een grote belangstelling mag verheugen: vijfhonderd ouders en kinderen zijn dan samengeperst in die vier kabi netten! Héél bezwaarlijk von den we het feit, dat er geen prijzen genoemd werden, of za ken waar een en ander te koop is. Veel plezierige ontwerpen, zoals bouwelementen en grote kar, zijn niet in produktie. Een groot manco, want al zie je daar nu wat het juiste speelgoed is, en je kunt het niet aanschaffen, wat doe je dan met die weten schap? dit zo duidelijk gedemonstreerd als op de tentoonstelling van de Zwit serse horloge-industrie, Montres Bijoux. De tentoonstelling met zijn handgemaakte inzendingen van 29 van Zwitserlands beroemdste na men op het gebied van horloge- ontwerpen is in feite een overzicht van de horloge-etalages van mor gen. Want de tentoonstelling geeft meer een beeld van de modellen als zodanig dan van de produktie. De tendenz. die de tentoonstelling aanduidt, zal in de toekomst in de produktie te zien zijn. Luxueus Daarom wordt Montres Bijoux dikwijls door de horloge-experts vergeleken met de Parijse mode collecties. En met reden! Want de tentoongestelde modellen zijn even luxueus als chic en dikwijls bepaald uitdagend! De Zwitserse lijn voor het horloge was de vorige herfst een duidelijke bevestiging van de vierkante vorm, die met zo'n klap een jaar geleden terug kwam. Topu was het vierkant simpel. Nu de vormgeving als zodanig is geaccepteerd, is het een gewijzigd en weker vier- Al Horloge in trapeziumvorm van 18 karaats bewerkt goud. De I licht gebogen lijnen geven een I minder streng aspect aan het geheel (Model Eberhard). I De ark van Noach. ontwerp John Spence, Engeland, bestaat uit twaalf soorten hout. kant geworden, o.a. de kussen- of peluwvorm, waarbij het vierkant is vervormd en ver zacht. De wijzerplaten zijn eveneens minder eenvoudig. Sommigen hebben geen enkele aanduiding en sommigen heb ben Romeinse cijfers, weer klank van de mode van verle den jaar. Armbanden aan dameshorloges, die verleden jaar zeer wijd waren, zijn wat nauwer geworden, hoewel ze nog steeds zeer ruim zijn, in vergelijking met vroeger. En over al ziet men goud, vooral bij de armbanden van herenhorloges. Le ren banden zijn bij kostbare hor loges in dalende lijn. Mannen In vele gevallen wordt het mo tief van de armband herhaald op de wijzerplaat en het geheel wordt gecompleteerd met manchetknopen en dasklem. Ook mannen lijken ieder jaar meer accessoire-bewust te worden. Zo groot is de voortschrijding van het vierkante horloge, dat bijna de helft van de horloges vierkant is of een variant daar- Natuurlijk zijn er ontwerpers, die nadat ze de vrije teugel hadden gekregen, tot fantasieont- werpen overgingen. Vandaar dat de wijzerplaten soms achthoeken en driehoeken vormen. TTO, HO. En nog eens ho. Even -n afremmen. Mezelf, om de grote sprongen die ik heb gemaakt, en u, briefschrijfsters, om de al even grote conclusies die u uit de vorige Open Brief hebt getrokken. Het komt allemaal van de hoge onder werpen en van de manier waarop ik er hier mee omsprong. Het gaét gewoon niet in een paar keer, die bezinning op christelijke liefde. Het kost schrijven en denken en nog eens denken. En omdat er telkens beelden opdoemen uit onze ervaring, zitten we onophoudelijk links en rechts van de denk-weg. En zo ben ik, overigens tot mijn plezier, van de ene denk-berm in de andere gerold, en zal eerst eens mijn best doen weer op de weg te komen. TV,7EL, om nu eens van nog een andere kant te beginnen: ik heb twee dingen willen onder scheiden; A onze situatie, B dat wat wij slechts van Godswege kennen, liefde. Het zal ons allen wel eens overkomen zijn dat wij mensen aantroffen, die, zonder kerkelijk besef grootgebracht, ook zon der bijbelse geschiedenis, een voorbeeldig leven leidden. Brief schrijfsters voorzien me, als ik ze zelf niet had, van talloze voorbeel den; de eeh heeft een schat van een buurvrouw, de ander kende in een Jappenkamp zichzelf wegcij ferende vrouwen. En daarbij kent dan nog menigeen een christelijke buurvrouw die luidop tegen haar zei in de hongerwinter dat heel de misère kwam van de niet-christe- nen, om hèn kwam dit oordeel over Nederland en ondertussen deden ze flink aan. zwarte handel bij de buren en de ander een „mens" dat nog een baal rijst bezat maar te klein was om haar een onsje te geven voor een kindje met voedselstoornissen ten natuur lijk was die weer kerkelijk). Wie veel leest, weet dat b.v. in Afrika onder mensen die wij tot voor zeer kort voor onontwikkeld, primitief hielden (en natuurlijk zijn er in een zo groot en onmoge lijk in één adem te beschrijven werelddeel de vreselijkste tegen stellingen), meningen bestaan over trouw, toewijding, goede vormen, de kunst om te luisteren waaraan alle dusgenaamde christenvolken een punt kunnen zuigen. We noe men zo'n bijna-besef van goed en kwaad dan wel een oer-besef of algemene genade (geloof ik), iets dat in de mens is geschapen. Zie je mensen met een portie cultuur nederig zijn, zich verdiepen in het bestaan van hun naaste, alles zon der God of aanwijsbaar gebod, dan noemt men dit wel post-christe- lijk, d.w.z. men veronderstelt dat de mens enigszins notie heeft gekregen van wat behoort en niet behoort omdat het christendom ongemerkt doorwerkt, 't zit als het ware in de lucht, er is iets van blijven hangen, ook bij mensen die er geen idee van hebben dat ze zo doen, omdat er onnaspeurbare christelijke daden aan hen zijn bedreven en hun hart daarop antwoordt. ME 9 „Als ik trouwdan nóóit met een domineever zuchtte een dochter van een predikant. „Je bent als predikantsgezin echt- bewoners van een glazen huis". Deze en soortgelijke reacties ontvingen wij naar aanleiding van ons nieuwe probleem. Bijvoorbeeld de reactie van mevr A. R. te A.: „Als dochter van een predikant wil ik u graag mijn mening schrijven. Wij werden dikwijls als voor beeld gesteld. Vooral in een kleinere plaats werd er extra op je gelet. Ik trok bv. net als alle andere kinderen graag belletje en kreeg daarom al spoedig de naam van slechte dochter van de dominee. Een zes of zeven voor Bijbelse Geschiedenis was voor ons, als domineeskinderen, veel erger dan voor een ander. Als ik op catechisatie de Zondag niet kende, moest ik prompt op de studeerkamer komen omdat zo iets niet voor mocht komen. Ook als predikantsvrouw is het niet gemakkelijk. Mijn moeder b.v. wordt steeds overal voor gebruikt: vereni gingen leiden, bazars organi seren, allerlei acties op touw zetten in de gemeente, zelfs wordt er van haar verwalcht dat bij een geboorte e.d. zij op bezoek komt. Ook heb je als vrouw van een domi nee dikwijls geen échte vriendin, want je mag geen onderscheid maken in de ge meente. Zelfs je inkopen ben je verplicht bij gemeentele den te doen, anders komen ze niet meer in de kerk! Ook de vrijwillige kerkelijke bij dragen hangen voor een groot gedeelte af van de houding van de pastoriebe woners. Je bent niet vrij in je doen en laten, zoals een ieder toch graag wil." Tot zover de brief van onze leze res, de predikantsdochter. Veel hulp Mevr. W. B. te M. schrijft: „Vier jaar geleden trouwde mijn dochter met een dominee. Wat dat betreft geen enkel probleem hoor! Zij kan het uitstekend met de mensen in de (kleine) gemeente vinden, en heeft zij eens hulp nodig, b.v. baby-sitten. dan zijn er altijd wel meisjes te vinden die deze taak graag op zich nemen." Een zeer positieve mening uitte mevr. V. A. te T.: „Ik ben gelukkig getrouwd met een do minee! We hebben een paar kleine kinderen, die ik beslist geen slachtoffers zou willen noemen. In de verschillende gemeenten, die mijn man ge diend heeft, heb ik mee mogen helpen aan een paar verenigin gen: vooral natuurlijk de overal bloeiende vrouwenkringen. Een van de fijne voorrechten van een predikantsvrouw vind ik wel dat zij altijd oppas kan krijgen. 's-Zondags kan ik twee keer naar de kerk en in de week zo af en toe op verjaar dagsvisite bij hoogbejaarden, samen met mijn man. Ook jarige kerkeraadsleden, vrou wenkringleden en nog zoveel meer worden bezocht Altijd weer staan er meisjes of vrou wen klaar om op 't grut te Ook tijdens ziekte hebben wij het meeleven van de gemeente prettig ervaren. „Zullen wij een van de kinderen een dagje bij ons nemen, dan hebt u de handen vrij!" Toe, zie alles niet als bemoeizucht met de pasto riebewoners. maar als mee-zor- gen. Niet kwaad Ach, natuurlijk zijn er zwartkijkers, die vinden dat mevrouw te weinig doet, maar laten we dat liever toeschrijven aan te weinig gezond verstand of gebrek aan Christelijke liefde- Nee, heus ik zou me geen andere status toewensen. Bo vendien het uitdragen van het Evangelie is onze hoofd taak; zolang we daarbij als mogelijke ergste „vervolging en smaad" een aanmerking krijgen over vijf minuten te Iaat op de club te zijn ver schenen en verder ons kun nen koesteren in de zorg van een hulpvaardige gemeente, is het pastorieleven nog zo kwaad niet"! Agenda Een ambtsdrager weet van nabij het wel en wee in de pastorie. De heer J K. te G. schrijft: „Het kan voor een predikant zo moedeloos zijn als de gemeente weinig meewerkt Een predikant heeft het erg druk en heeft soms al weken tevoren zijn agenda klaarge maakt. Vaak moet die agenda dan weer helemaal veranderd worden, soms door ziekte of dood. vaak ook door laksheid en gemakzucht van de gemeen teleden. Laatst liet dominee vragen of het goed was op huisbezoek te komen, tot zestien keer toe bleek dat niet mogelijk, pas het zeventiende gezin had die avond gelegenheid daartoe. Volgens mij is er totaal geen begrip meer voor de waarde van de geestelijke belangen, eenmaal per jaar moet het toch wel mogelijk zijn huisbezoek te ontvangen! Ik vraag dus nogmaals begrip voor de werkzaamheden van een dominee, en niet het zo zorgvuldig opgestelde program ma door allerlei onbenullighe den in de war te gooien" eindigt onze lezer zijn brie! Dit was het weer vooi deze week. Hoe zijn uw er varingen? Bent u het met deze reacties eens of ziet v het wel en wee in de pasto rie heel anders? Zo ja, laat ons ook uw mening horen: Bij plaatsing ontvangt u De dokter zegt I, II, of Tippara- de, naar keuze. [ET andere woorden: we zien, we willen zien, en niet te lui en te ongeïnteresseerd zijn, overal in allerlei situaties kleine momenten van liefde zich voor doen, en we kunnen bijna niet anders we zeggen: dat is chris telijke liefde. Dat kan niet voor niets zijn, zeggen we en het gekke is dat het allemaal voor niets kan zijn. Onze menselijke situatie drijft ons naar elkaar toe. Hoe meer we ons bewust zijn dat we voor de korte tijd dat we hier leven aan elkaar zijn gegeven, en HOE gegeven: in welk een nood en angst (voor de dood o.a., voor elkaar), hoe meer we bepaalde daden duiden met „liefde". Er is eenvoudig geen uitweg uit dit leven als er geen solidariteit is; zonder solidariteit is alles voor niets. Zo redeneren wij. Waarom? Omdat we midden in de situatie zitten. Op die manier b.v. kun je zeggen dat doden in oorlogen ren en niet het minst: jezelf doden. Je kunt met oorlog cul tuurgoed willen behouden, of een rustig leven, of welvaart. En daar om kom je ook nooit met een redenering uit de situatie, evenmin als met welke andere redenering ook: bezitsvorming b.v., en rassen- gelijkheid, als je daarbij steeds aan je eigen toestand denkt. Eigen toestand kent geen risico. Neem jezelf maar. Je wilt best leuk en vriendelijk zijn tegen een ander maar dan toch graag zo dat je voelt dat jij de leukste bent. Zwarten mogen best gelijk zijn, maar dan gelijk aan de blanken. Enzovoort. Alsmaardoor groep A. Zelfbe houd. /CHRISTELIJKE liefde echter is iets heel anders. Is al weggeschonken. Gaat uit van risi co. Kan niet meer breken op zelfbehoud, is al als brood verbro ken, opgedeeld. Ontstaat niet te midden van ons als we ons aan elkaar vastklampen. Is ten diepste aan de mens vreemd. Ligt ons niet. Is bijna onmogelijk om mee te leven als we er ernst mee maken. Want ja. briefschrijfster, in naam van die liefde verklaren wij ons tegen élke oorlog (ja!), willen wij met de zwarte zwart worden (ja?), wagen wij met elke ons gegeven naaste elk mogelijk risico, ook het risico van de praktijk (ja?).... en ga maar verder.... Staat het Kruis van Christus al? Rechtop? Midden in ons leven?

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1965 | | pagina 15