Nieuwe LeMse Courant
Economisch evenwicht in herstel
Vietnamezen
eisen wraak
bomaanslag
Kans op akkoord over
belangrijkste punten
r
Ook PvdA doet
water in wijn
Centraal planbureau weerlegt sombere geluiden
Commentaren
GIVE A MAN A LUCKY
Begin van ontspanning
op arbeidsmarkt?
NTS onverbiddelijk bij
clandestiene tv-reclame
Woensdag 31 maart 1965, 45ste jaarganj
Dezelfde temperaturen
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Droog weer, met in hoofdzaak in het
noorden van het land enkele wolkenvel
den. Zwakke tot matige wind tussen
noord en oost. Weinig verandering in
Diroctauri F. DIEMER „Stintvartigh is ghebleves I temperatuur, fOpgemaakt te 11.15 uur).
E. diemes CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD in
Klachtendienst bezorging 18.00—19.00 uu
DEN HAAG Het Centraal Planbureau verwacht, dat het tekort op de
betalingsbalans dit jaar zal verminderen tot 100 miljoen gulden. Dit be
tekent dat het economisch evenwicht, dat door de loonexplosie van 1964
werd verstoord, zich dit jaar goeddeels zal herstellen. Ook verwacht het
Centraal Planbureau dat de schaarste op de arbeidsmarkt slechts in ge
ringe mate zal afnemen, al zal er zich mogelijk een begin van ontspanning
voordoen, waarbij het jaargemiddelde van de arbeidsreserve zou kunnen
oplopen tot 35 a 40.000 man (in 1963: 34.000 en in 1964: 30.000 man).
Uit de positie van de betalings
balans blijkt overduidelijk, dat de
vele sombere geluiden die de loon
explosie van 1964 hebben begeleid
té pessimistisch zijn geweest. Im
mers, voor dat jaar werd aanvanke
lijk een tekort van f 1.250 miljoen
verwacht, later corrigeerde men deze
raming op f 900 miljoen, doch in
werkelijkheid heeft het tekort (zo
blijkt uit de cijfers van het C.P.B.)
„slechts" 650 miljoen gulden bedra
gen.
Daar de ramingen van het Centraal
Planbureau blijkens de ervaringen
vrijwel altijd gunstiger uitkomen
het dus niet onwaarschijnlijk dat
dit jaar, inplaats van het verwachte
tekort van f 100 miljoen, weer
overschot op de betalingsbalans
zal ontstaan.
Dat het tekort in elk geval aanzienlijk
zal slinken baseert het CPB op de
wachting. dot dit jaar de uitvoer
wel in hoeveelheid als in waarde) v
sterker zal stijgen dan de invoer,
wijl vorig jaar het omgekeerde het
val was- Toen nam de uitvoer naar hoe
veelheid toe met 12.5 procent en
waarde met 2 5 procent tegen de in
resp. met 15 en 3 procent.
Dit jaar zal de uitvoer naar raming
stijgen met 8 procent naar volume
1.5 procent naar waarde tegen de ii
voer met resp. 5 en 1 procent. Het CPB
wijst er daarbij op. dat de verbete
ring van het betallngsbalanssaldo
de moet worden toegeschreven aan
daling in de voorraadvormlng tot
relatief te laag niveau.
Overcapaciteit
De produktiestijging heeft vorig jaar
niet minder dan gemiddeld 8 procent be
dragen (tegen gemiddeld ca. 5 procent
per jaar in het verleden), waarvan 17
procent in de bouwnijverheid, 11.5 ti
de landbouw en 7 in de grotere indu
strie- en dienstensectoren. Dit jaar kan
de produktie toenemen met gemiddeld
4.5 procent (in industrie en bouw 6 pro
cent), m verwacht het CPB in zijn van
daag voor publikatie vrijgegeven Cen
traal Economisch Plan 1965 Het gevolg
hiervan kan zijn dat de beschikbare
prodiuktiecapaoiiteit (naar schatting 5 pro
cent meer dan in 1964) niet meer ge
heel en al wordt benut, hetgeen zou
kunnen leiden tot een begin van ont
spanning op de arbeidsmarkt Overigens
is de geraamde marge tussen capaciteits-
r-> f"]
mooier enbeter
(JUTA)
„Natuurlijk, er zijn in de klas
knappere kinderen, maar die heb
ben dan ook knappere ouders,"
In één
oogopslag
Agapè zonder brood en
wijn? pag. 2
Kardinaal over gods
dienstvrijheid pag. 2
Nederlander getuigt in
zaak-Helbig pag. 5
Handel in Van Meegeren
pag. 5
Geheimzinnig waas over
loonregeling pag. 5
Nu al wintermode pag. 7
Aap als huisdier? Nee!
pag.
Zelfstrijkend laken pag. 7
AR en CH: straks pag. 7
Reacties op RTV-plan-
Cals pag. 11
cent), dat er slechts een geriinge afwij
king van de schattingein behoeft op te
treden om juist deze belangrijke ver
wachting op lossen schroeven te zetten.
Lonen en prijzen
Vorig jaar is de loonsom per werk
nemer met gemiddeld 17 procent omhoog
gegaan, terwijl de totale loonsom (mede
door uitbreiding van de werkgelegen
heid') met 20 procent toenam. Het CPB
verwacht, dat de loonsom per werkne
mer dit jaar zal stijgen met gemiddeld
9 procent (inclusief de incidentele loon
stijgingen uit „automatische" verhogingen,
ondernemingsgewijze differentiatie enz.),
terwijl de stijging van de totale loonsom
wordt becijferd op 11 procent.
De prijs van de consumptie ging
vorig jaar met 6.5 procent omhoog,
waarvan 1 procent jloor gestegen in
voerprijzen en 1.5 procent door over-
heids. en EEG-maatregelen. Naar ver
wachting zal het consumptieprijspeil
dit jaar stijgen met 4.5 procent, waar
van 2 3 een gevolg is van binnenland
se kostenstijgingen en de rest van ver
der stijgende invoerprijzen, overheids-
en EEG-maatregelen.
Naar hoeveelheid gemeten zal dé
particuliere consumptie dit jaar
schatting stijgen met ca 5 procent en
naar waarde met ca. 10 procent (in
1964 resp. ca. 6 en 13 procent).
Het Centraal Planbureau heeft verder
o.m becijferd, dat het werknemersaan
deel in het nationale inkomen vorig jaar
is opgelopen tot het „historisch gezien
bijzonder hoge peil van 74.5 procent".
De 77-jarige W. Evers uit Beegden
s op zijn fiets door een bus aangereden,
rlij was op slag dood.
Minister Bot heeft gistermiddag Keukenhof in Lisse officieel geopend.
Jacoba van Beieren en Frank van Borselen kwamen te paard het feest
opluisteren, f Verslag elders in dit nummer.)
KVP en AR matigen huur-verlangens
DEN HAAG Er was gisteravond
een reële kans, dat de fractieleiders
van KVP, PvdA en ARP weldra
overeenstemming zullen bereiken
over de belangrijkste controversiëële
punten, die kabinetsformateur Cals
in zijn basisregeringsprogram gere
geld wil hebben.
Deze (voorzichtige) conclusie kon
men gisteren trekken na afloop
van het beraad der drie Tweede-
Kamerfracties, die zich moesten uit
spreken over mogelijkheden om de
kernproblemen tot een oplossing te
brengen.
Het ging daarbij niet om een beoor
deling van uitgewerkte voorstellen,
waarop slechts ja of nee gezegd kon
worden, maar om een complex van
suggesties voor het bereiken van com
promissen.
Verschillende vraagstukken waren
aan elkaar gekoppeld, waarbij ervan
werd uitgegaan, dat de partijen over en
weer concessies zouden moeten doen
om tot voor allen aanvaardbare rege
lingen te komen. Het fractieberaad
daarover heeft niet tot onoplosbare
moeilijkheden geleid, want geen van
de drie partijen bleek onverkort te wil
len vasthouden aan belangrijke eisen
en standpunten, die voor de tegenpartij
niet aanvaardbaar zijn.
Optimisme
De fractieleiders Schmelzer (kath. v.).
Vondeling (soc.), Smallenbroek (a.r.) en
formateur Cals konden gisteravond hun
besprekingen dan ook met een redelijke
mate van optimisme voortzetten. De
hóóp dat zij elkaar zouden vinden, had
vastere grond gekregen al moes-
nog wel enkele lelijke obstakels
worden opgeruimd.
Vanmiddag om vier uur heeft forma
teur Cals op paleis Soestdyk tussentijds
rapport uitgebracht aan koningin Juli-
n de loop van de dag uit Oos
tenrijk terugkeerde. Dit bezoek zou erop
kunnenwijzen, dat formateur en fractie
leiders gisteravond reeds overeenstem
ming over de kernpunten hebben be
reikt en dat mr. Cals de tweede fase van
zijn werkzaamheden als afgesloten be
schouwt. Officieel was daarover niets be-
parlementsredactie)
Huren
In dit stadium is het hele overleg een
spel van geven en nemen, van loven en
bieden. Daarin nemen twee zaken een
centrale plaats in: het huur- en woning-
bouwsubsidiebeleid en de prijsbeheer-
sing van onroerende goederen. Daar
over bestaan tussen PvdA en KVP-
ARP tegenstellingen.
Zoals bekend heeft de demissionaire
minister van volkshuisvesting drs. Bo-
gaers eind vorig jaar een plan opge
steld, dat voorziet in: een forse alge
mene huurverhoging per 1 januari 1966
van 15 tot 20 pet; en vanaf 1 januari
1967 ieder jaar een huurverhoging voor
de. gesubsidieerde woningen, net zolang
totdat alle subsidie afbetaald is. KVP
en ARP hadden zich niet aan dit plan
gebonden, maar konden er zich over het
algemeen wel in vinden.
"Riet aldus de PvdA. Die
kan een huurverhoging niet aanvaarden
zolang geen bevredigende regeling voor
de prijsbeheersing van onroerend goed
(gronden en huizen) is getroffen.
Matiging
op onroerend goed en effecten. Dat moet
dan echter naar de mening van K.V.P.
A.R.P. een doeltreffende regeling worden,
die duidelijk gericht is tegen de excessen
die uit de huidige schaarste aan grond
en huizen voortvloeien. Het initiatiefvoor
stel-Vondeling werkt in dit opzicht te
In PvdA-krirg heeft men nog met de
gedachte gespeeld om voor te stellen het
bestaande systeem van huurverhogingen
om te keren. Tot dusver werden huur
verhogingen ingevoerd met ontheffings
mogelijkheid in individuele gevallen
(slechte staat van het huis e.d.). De
PvdA zou voorlopig geen huurrondes
meer wensen, maar wél in individuele
gevallen een huurverhoging willen toe
staan (bij goede staat van het huis e.d.)
KVP en ARP zien hier niets in. Zij vre
zen een enorme administratieve rom-
slomp en een overbelasting van de
huuradviescommissies.
(Voor vervolg zie pag. 4)
(Van onze sociaal-economische redactie)
DEN HAAG Naar wij vernemen
komt het overlegorgaan van de drie
vakcentrales morgen in vergadering bij
een, onder meer om een bespreking
te wijden aan bet vandaag verschenen
rapport van het Centraal Planbureau
over de economische verwachtingen
voor 1965. Daarbij zal ook de uitke
ring-ineens ter sprake komen, waartoe
de regering in haar Joonovereenkomst
met de Stichting van de Arbeid de
mogelijkheid heeft geopend indien „de
economische ontwikkeling in 1965
zenlijk afwijkt van die, welke in het
vijfde halfjaarlijkse economische rap
port van de Sociaal-Economische Raad
Hoewel de vakcentrales tot op dit
moment nog geen commentaar hebben
willen geven op de gunstige verwj
tingen van het CPB mag verwacht
den dat zij hierin voldoende aanlei
ding zullen vinden om een extra
kering voor de werknemers te claimen.
Wellicht zullen de vakcentrales zich
morgen ook (in eerste aanleg) beraden
op de omvang van de uitkering-in
en de wijze van honorering. Zoals be
kend gaan de gedachten uit naar
extra vakantietoeslag, waarbij
NW-zijde onlangs reeds werd gespro-
van een verhoging van „tenminste
2 procent".
Juni
Het is vrij onwaarschijnlijk dat
drie vakcentrales morgen reeds tot c
beslissing over het door hen te v
langen percentage zullen komen. Im
mers, bij de opstelling van het loonak-
koord-1965 is afgesproken dat daarover
tussen regering en Stichting van
Arbeid een gesprek zal plaatsvinden,
waarbij mede gelet zal worden op het
zesde halfjaarlijkse economische rap
port van de Sociaal-Economische Raad.
Deze SER-rapporten zijn voor een
langrijk deel gebaseerd op de progno
ses van het Centraal Planbureau. Naar
ons werd medegedeeld zal het zeker tot
eind mei, begin juni duren voor het vol
gende halfjaarlijkse rapport van d«
SER gereed is.
Da Silva Franco
wordt niet
vervolgd
DEN HAAG Hert Portugese ministe
rie van buitenlandse zaken heeft 3an de
Nederlandse ambassadeur in Lissabon
meegedeeld, dat de uit Nederland uitge
wezen Portugees Da Silva Franco in
Portugal politioneel noch politiek be
last is en door generlei vervolging wordt
bedreigd-
De Portugese autoriteiten hebben hun
verontschuldigingen aangeboden voor d«
manier waarop De Silva van het vlieg
veld naar het ziekenhuis is vervoerd.
De vijfjarige Helma Wildschut uit
Den Bosch is al spelende onder een auto
gelopen. Zij werd zo ernstig gewond, dat
ze na aankomst in het ziekenhuis ov
leed.
Het restaurant 't Koetshuis
Rhenen, dat op 6 augustus van het vorig
jaar is afgebrand, wordt in oude stijl
herbouwd. De eigenaresse hoopt het
restaurant in het najaar te kunnen
heropenen.
Gisteren is de Dajajaran, het
eerste toestel op de geregelde
lijndienst tussen Djakarta en
Amsterdam, op Schiphol aange
komen. Op de foto: de president
directeur van de Garoeda, de
heer G. R. T. Partono met bloe
menkrans flinksen de presi
dent-directeur van de K.L.M.,
de heer H. Albarda, die ter ver
welkoming op Schiphol aanwe
zig was.
SAIGON Honderden Vietnamezen
hebben gisteren in Saigon gedemon
streerd en wraak geëist voor de bomin
slag op de ambassade van de Ver. Sta
ten. Het aantal doden is inmiddels tot
21 gestegen, het zijn achttien Vietna
mezen, Twee Amerikanen en een niet-
geïdentificeerde buitenlander.
De Amerikaanse vergeldingsaanval, die
men na de aanslag van gisteren had ver
wacht, is uitgebleven. Wel was er gisteren
sprake van een aanval van Amerikaanse
vliegtuigen op een Chinees vaartuig bij
het eiland Hainan en van luchtaanvallen
op Noordvietnamese doelen. Die waren
echter geen reactie op de bominslag.
President Johnson heeft geen vergel
dingsmaatregelen aangekondigd. H(j zei
slechts, dat de aanslag de vastberadenheid
van de V.S. slechts heeft versterkt, de
strjjd voort te zetten.
Over de aanslag wordt nog medege
deeld. dat de auto met de zware bom erin
midden op straat vlak voor de ambas
sade werd neergezet, zogenaamd als ge
volg van motorstoring. Een Zuidviet-
namese politie-agent gelastte de bestuur
der, door te rijden. Deze trok echter zUn
revolver. De agent werd getroffen maar
schoot terug Ook een scooterrijder, die
naast de auto was gestopt, schoot daarna
op de agent. Op het moment dat de scoo
terrijder wegreed, ontplofte de bom.
Zowel de politie-agent als de autobestuur
der werden gedood. De scooterrijder kon
worden gearresteerd. Hij is zwaar ge
wond. Bij een verhoor verklaarde hij voor
een bedrag van f 1000 door de omgekomen
auotbestuurder te zijn gehuurd.
Prinses Margriet zal maandag 5 april
in de nieuwe schouwburg te Middelburg
een voorstelling bijwonen van het toneel
stuk ..After the fall" van Arthur Miller,
te geven door de Haagse Comedie. De
verloofde van prinses Margriet, de heer
P. van Vollenhoven, zal de Prinses niet
vergezellen.
T/"AN het gisteren ook door ons ge-
publiceerde omroepakkoord mag
op zijn minst worden gezegd, dat
het een werkelijke en billijke po
ging is tot openheid.
Aan die openheid werd behoefte
gevoeld. Volgens sommigen zelfs
schreeuwende behoefte. Maar is die
behoefte waarlijk zo groot als wel
beweerd, dan krijgt men nu zeker
zijn kansen.
Volgens de een zal de openheid nog
niet ver genoeg gaan, volgens de
ander gaat ze reeds te ver. Het is
een kwestie van smaak. Zendtijd is
distributiegoed, en dat kan nu een
maal niet tot in het oneindige wor
den versnipperd.
Niet iedere burger kan maar om
zendtijd komen aankloppen Een
aantal aaneengesloten burgers kan
dat wel. Onze indruk is. dat er geen
reden is om laatdunkend te spreken
over de thans voorgedragen rege
ling.
En voor het overige bedenke men.
dat het akkoord, ook in andere op
zichten overigens, de kenmerken
draagt van een compromis. Ergens
echter zal men elkaar in dit land
moeten weten te vinden zal er
althans een regering komen.
"DEEDS was bekend, dat de econo-
mische ontwikkeling van ons
land het vorig jaar heel wat gun
stiger is geweest dan velen bij de
beoordeling van de loonexplosie
van 1964 hadden verwacht.
Niet alleen het centraal Planbureau
en de meerderheid van de Sociaal-
Economische Raad, maar ook minis
ters. vakeconomen en werkgevers
hieven waarschuwend de vinger en
voorspelden in allerlei toonaarden
een economische teruggang, wel
licht gepaard gaande met een (mo
gelijk te te grote) ontspanning op de
arbeidsmarkt.
Zowel het een als het ander is uit
gebleven en als er zich geen bijzon
dere moeilijkheden voordoen zal het
aangetaste economische evenwicht
zich, blijkens de jongste verwach
tingen van het centraal planbureau,
dit jaar goeddeels herstellen.
We mogen ons over deze econo
mische veerkracht van ons land wel
uitermate verheugen. Opnieuw is
gebleken, dat wij (hoe klein we dan
ook zijn) best eens een stootje kun
nen verdragen, dat geeft nieuwe
moed voor de toekomst.
Vakcentrales in
beraad over
uitkering
„De knop gaat om
(Van onze sociaal-economische redactie)
ineens
lijke kwesties", ging hij voort, „vooral
nu we reclame in de televisie zullen krij
gen gaat het niet aan, dat bepaalde za
ken of ondernemingen zomaar trachten
te adverteren via de beeldbuis. Wat er
in het Hongaarse stadion gebeurde was
een overtreding van het bestaande Tele-
visiebesluit en de NTS zal dat beslist
nooit meer toloreren".
Intussen heeft het reclamebureau dat
de „stunt" uithaalde de NTS een brief
geschreven waarin wordt ..medegedeeld"
dat men er niet zo'n hooglopende affaire
van wil maken, en waarbij de rekening
werd gepresenteerd voor de transport
en fot'okosten1
„Tegen deze heren zou ik willen zeg
gen: „houdt maat!" aldus de heer Schüt-
tenhelm, die verder nog verklaarde dat
de NTS met de Oosteuropese Radio Unie
(OIRT) inmiddels tot overeenstemming
Is gekomen, dat sportuitzendingen uit
Oost-Europa in het vervolg onderworpen
zün aan een contract, waarin de reclame
clausule is opgenomen.
De NTS kan uit haar buitenprogram
ma's niet totaal alle reclame weren: elke
voorbijrijdende auto verkondigt zijn merk
en reclameborden op straat kunnen ook
niet altijd worden vermeden, maar dat
is allemaal iets heel anders dan het op
zettelijk aanbrengen van advertentie
materiaal voor de camera's.
Over de omstandigheden dat Peter van
Campen (werkzaam bij de NCRV-tele-
visie en NTS) in de jury zal welke het
bedoelde reclamebureau voor deze .stunt'
een prijs voor de beste „practical joke
van het jaar" toekende, zeide de heer
Schüttenhelm:
„De heer Van Campen heeft niet na
mens de omroep, maar privé in die jury
gezeten, maar bovendien weet ik, dat hg
tegengestemd heeft".
De Rotterdamse cargadoors hebben
in een gistermiddag gehouden vergade
ring besloten het tariefaandeel lossings-
kosten voor goederen, aangebracht in
niet-Europese havens, met ingang van 5
april te verhogen met zeven procent.
(Van onze radio- en tv-redactie)
AMSTERDAM/BUSSUM, „Ik heb
bij de uitzending van de voetbalwed
strijd VASASDWS uit Hongarije een
persoonlijke beslissing genomen en
haar laten doorgaan ook al was er op
zettelijk clandestiene televisiereclame
aangebracht. Maar dat is voor eens en
altijd, wanneer het ooit weer gebeurt
komt de uitzending niet op het scherm
en het publiek moet zich dan maar
gaan beklagen bij degenen die winst
trachten te halen uit een niet-geoor-
loofde zaak.
Dit verklaarde de heer E. A. Schütten
helm. voorzitter van de NTS, in een gis
teren gehouden persconferentie. ,,De
NTS zal zeer streng optreden in derge-
