Nieuwe Leldse Courant
Cals ruilt liberalen
socialisten in
voor
Woschod was in
vlammen
gehuld
Maar moeilijkheden zijn
er nog genoeg
Mars gaat
toch door
IEMCONV
ice-admiraal Reeser
was opKarei Doorman'
„Heel gewoon
zest Prawda
Straks twee
meisjes in
ruimte?
Commentaren
TITUS: EERST 7,7 LATER 8 MILJOEN
Dirtcfeur: F. DIEMER
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
CHRISTEUJK-NATIONAAL DAGBLAD
„Stantvtstigh is ghebleve»
mijn hert in teghenspoet!'
Zaterdag 20 maart 1965, 45»te jaargang
Zwakke wind
De Bilt verwacht tot hedenavond:
Op de meeste plaatsen droog weer met
opklaringen. Zwakke wind. Ongeveer
dezelfde middagtemperaturen als giste-
N._
Abonnementsprijzen p.w. f 0,78, p.m. 3,35, p.kw. 10,05
Klachtendienst bezorging 18.00—19.00
Nieuwe vier-partijen - combinatie
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Wat al dagenlang werd verwacht is nu een feit: de WD
komt er gedurende het verdere verloop van de formatie-Cals niet nieer
aan te pas. De CHU daarentegen blijft volop in de running. De liberalen
maken plaats voor de P.v.d.A.
Kabinetsformateur Cals heeft gisteravond namelijk verklaard, dat het
onder de huidige omstandigheden verre de voorkeur verdient te streven
naar een kabinet, bestaande uit KVP, PvdA, ARP en CHU. De fractievoor
zitters van deze partijen, de heren Schmelzer, Vondeling, Smallenbroek en
Beernink, hebben zich tegenover hem in beginsel bereid verklaard aan de
totstandkoming van een dergelijke regeringscombinatie mee te werken.
Maar de uiteindelijke beslissing over het al of niet deelnemen aan h
kabinet hebben zij uitdrukkelijk afhankelijk gesteld van het oordeel van hun
fracties over het regeringsprogram en de zetelverdeling.
De formateur verklaarde dit gister
avond op een persconferentie, enkele
uren nadat hijop het Plein 1813 met de
laatste fractievoorzitter, mr. Beernink,
Verzoek Wallace
verworpen
Nationale garde
is present
MONTGOMERY De federale
rechter Frank Johnson, die woensdag
toestemming gaf voor een mars van
Selma naar Montgomery heeft giste
ren een verzoek van gouverneur Wal
lace deze toestemming op te schor
ten, afgewezen.
Gouverneur Wallace heeft inmiddels
president Johnson telegrafisch laten we
ten, dat hij bereid is de nationale garde
in het geweer te roepen om de veilig
heid langs de route van de mars te ver
zekeren. Hij verzocht de federale rege
ring echter de rekening te betalen.
Donderdag had de gouverneur be
toogd. dat er minstens 6.000 man nodig
zouden zijn om de orde langs de mars
route te handhaven. Hij vond dat ,,de
regering federale burgertroepen" be
schikbaar moest stellen. Enkele uren la
ter antwoordde president Johnson, dat
de gouverneur 10.000 man nationale gar
de tot zijn beschikking had en dat. als
hij deze niet zou kunnen of willen op
roepen ,de federale regering zulks zou
doen en de verantwoording voor de
orde langs de marsroute op zich zou
nemen.
In Selma arresteerde de politie 350
mensen, onder wie blanke geestelijken,
die een demonstratie wilden houden bij
het huis van de burgemeester.
Schreiner koopt
twee Friendships
SCHIPHOL Ovr twee weken zal
de vloot van de Haagse luchtvaart
maatschappij Schrei i .c. Airways"
worden uitgebreid met twee nieuwe
vliegtuigen van het type Fokker f 27
..Friendship", Ze zullen worden ge
bruikt ten behoeve van het steeds stij
gende vervoer van vakantiegangers
naar voornamelijk Zuid-Europa, aldus
directeur B. A. M. Schreiner. Sinds
vorig jaar opereerde Schreiner reeds
met een ..Friendship" die gehuurd was
een Zweedse firma Dit toestel
n de loop van de volgende maand
naar zijn eigenaar teruggaan.
Mr. Marijnen lid
van Tweede Kamer
DEN HAAG Tot lid van de Twee
de Kamer is benoemd verklaard mr.
V. G. M. Marijnen. Hij kwam volgens
Jin de kieswet geregelde volgorde
aanmerking voor deze benoeming.
Het gaat hier om de opvolging van
het onlangs overleden Tweede-Kamer
lid de heer Th. B. M. van Eupen.
Slechts van twee van de vier uit
verkoren" fractievoorzitters viel gister
avond, na de persconferentie van mr.
Cals, commentaar te verkrijgen op de
mededelingen van de formateur. De
heer Smallenbroek (A.R.P.) zei:
ben er dankbaar om dat ook de C.H.U.
in beginsel bereid is toe te treden tot
de coalitie die de formateur voor ogen'
staat. Uit politieke overwegingen acht
ik het van groot belang, dat A.R.P. en
C.H.U. in één combinatie blijven. Ik
hoef nu ook niet mijn fractie bijeen
te roepen, wat ik wél had moeten doen
als de C.H.U. zich zou hebben terugge.
trokken. Dan hadden wij zeer ernstig
moeten overwegen of wij zonder de
Unie aan het overleg hadden kunnen
deelnemen".
De heer Smallenbroek verzekerde met
nadruk dat zijn fractie „constructief er
serieus" de mogelijkheid van een rege
ringscombinatie met de socialisten onder
ogen wil zien, waarbij echter het rege-
ringsprogram en de zetelverdeling in he'
te vormen kabinet de doorslag zullen
moeten geven. „Wat de ideeën van de for
mateur en de wensen van de K.V.P. be-
■HHiHVIIIUlflnillMIlllllilllllül
POL-AUTOMATISCHE
had gesproken. Hij zei te streven naar
het opstellen van een beperkt basis-
program, dat aan de vier fractiev
zitters zal worden voorgelegd en w
over zij het onderling eens moeten
worden. Als overeenstemming is
reikt, zullen vervolgens de kandidaat
ministers van het te vormen kabinet
tot een akkoord fnoeten komen o
een uitvoeriger regeringsprogram.
Met deze procedure hebben de heren
Schmelzer, Vondeling, Smallenbroek
Beernink zich verenigd. De formateur zal
hen in de eerste helft van de volgende
week gezamenlijk ontvangen voor eer
gesprek over de punten van het basis
program. V.V.D -fractieleider Geertsema
heeft de heer Cals meegedeeld het begrij
pelijk te vinden, dat in dit stadium de
gekozen procedure zal worden gevolgd.
Dankbaar
Busje rijdt man
aan: dode en
twee gewonden
ROSSUM De 27-jarige ongehuwde
van Velthoven ia gisteren bij het
oversteken van de weg aangereden door
een busje en gedood. Bij de uitwijk-
poginig sloeg het busje over de kop en
werd totaal vernield. De twee inzittem-
dien liepen verwondingen op.
MAASTRICHT De driejarige Ma
an™ Smits uit Danssum, die plotse
ling vanachter een stilstaande wagen de
weg oprende, kwam met haar hoofdje
tegen de koplamp van een passerende
wagen en is aan de verwondingen over
leden.
DEVENTER Gisteravond is de 22-
jarige mevrouw R A G. uit Apeldoorn
met haar auto uit de bocht gevlogen en
de haven van Deventer terechtgeko-
n. De negentienjarige H. B, die het
zag gebeuren-, slaagde er in het tweeja
rige dochtertje te redden Voorbijgangers
wisten het vijfjarig dochterje op het
droge te brengen. De bestuurster, die
geen rijbewijs had. wist zwemmend de
kant te bereiken.
Prinses Beatrix
naar Oostenrijk
zich daar bij haar ouders in Lech te
voegen voor een korte wintersport
vakantie. De Prinses wordt eind deze
maand terugverwacht.
Prinses Christina
zag verloving
AMSTERDAM Prinses Christina
heeft gistermiddag in gezelschap van
een vriendin, de cineac bezocht om de
reportage te zien van de verloving
haar zuster.
Gistermiddag is het vijfhonderd ton
metende motorschip Botlek van schip
per Van de Voogt uit Rotterdam op de
Maas te Roermond gezonken na een aan-
ing met het duizend ton metende mo
torschip Beatrix van de Staatsmijnen te
treft: die stuiten bij mij op geen enkele
moeilijkheid", aldus de A.R.-fractieleider.
Zijn K.V.P.-collega Schmelzer zei: „On
der de huidige omstandigheden moet de
regeerbaarheid van het land op basis
een aanvaardbaar program uitgangspunt
zijn. De mededelingen van de heer Cals
zijn verheugend, omdat nu in ieder geval
een mogelijkheid aanwezig is om die weg
op te gaan. Wat niet wil zeggen dat we
zullen slagen".
Niet slagen 1
In politieke kringen was men gister
avond geneigd de laatste woorden van
de heer Schmelzer dik te onderstre
pen. Men waarschuwde nadrukkelijk
tegen de veronderstelling, dat de tot
standkoming van een kabinet-met
socialisten nog maar een kwestie van
een paar weken is. „Wij staan'', zo
werd gezegd, „nog pas aan het begin.
De beginselverklaringen van de vier
fractievoorzitters zijn belangrijk, maar
impliceren in geen enkel opzicht, dat
het met de onderhandelingen over het
regeringsprogram cn met de zetelver
deling wel goed zal komen. De kans
op mislukking zit er nog dik in".
(Voor vervolg zie pag. 6)
W\
)J- ',4
Een Nederlandse matroos bekijkt
de schade, die de Karei Doorman
aan de boeg heeft opgelopen tij
dens een uitwijkmanoeuvre in de
Oslofjord.
In flarden van mist opzij vóórsleep
SCHIPHOL Vice-admiraal L.
Reeser, commandant zeemacht Ne
derland, is zelf getuige geweest van
het ongeluk met het vliegkampschip
Karei Doorman, dat zoals gemeld
gisterochtend in de Oslo-fjord bij
een uitwijkingsmanoeuvre de boeg
lek stootte tegen rotsachtige bodem
bij het eilandje Haaoen. De comman
dant bevond zich namelijk aan boord
van het schip.
De vice-admiraal vertelde gistera
vond bij aankomst op Schiphol, dat
de beschadiging beperkt is gebleven
tot de voorsté rand van de boeg (on
der de waterlijn). Dwars achter die
boeg bevindt zich het zogenaamde
aanvaringsschot, dat niet geraakt
werd. Alleen het deel van de boeg
vóór dit schot heeft dus water ge
maakt.
Duikers van het schip hebben gecon
stateerd, dat er geen enkele indicatie
dat het schip niet op eigen kracht de
thuisreis zou kunnen maken. Eenmaal
terug in Nederland zal het schip bij
Wilton Feijenoord in Rotterdam wor
den gerepareerd.
negen uur zou bereiken. De Doorman
voer voorop, minstens twee mijl
de andrre schepen uit".
Schok
Langzaam
Op het punt waar de Karei Doorman
lek stootte is de vaarge'il van de Oslo
fjord nauwelijks een halve mijl breed.
Er hingen flarden mist", aldus vice-
admiraal Reeser, zodat het zicht slecht
en we zeer langzaam voeren". Hoe
langzaam wilde hij niet verklaren om
niet vooruit te lopen op het officiële
onderzoek dat straks in Nederland door
de marineraad zal geschieden. „We had-
's ochtends een vaarplan uitgezet,
waardoor het smaldeel met ilinke tus
senafstanden door de fjord opvarend de
haven van Oslo tussen half negen en
Onverwacht verscheen In de mist
recht vooruit een kleine sleep,
staande uit een sleepbootje met een
lege Noorse coaster. In een poging
deze sleep te ontwijken was het vlag-
geschip scherp naar bakboord afge
zwenkt en omdat daar het kleine
eiland opdoemde, gaf men volle
kracht achteruit. Niettemin stootte
het grote schip tegen de rotsachige
bodem lek. Dt bemanning voelde een
zeer duidelijke schok, evenals admi
raal Reeser zelf. Intussen werd de
aanvaring met het sleepje vermeden.
„We misten het maar net*', aldus de
commandant zeemacht.
Niet eerste keer
Het vliegkampschip heeft al eerder
aanvaringen gehad. Op een nacht ln
september van 1959 ovei- oer het in de
Noordzee ten noorden van Delfzijl op
weg naar Hamburg een Belgisch vis
sersvaartuig, waarbij de bemanning van
vijf koppen en het scheepje zelf in de
golven verdwenen. Op 3 december 1960
botste le ""ooi-man in de h .ven van Rio
de Janeiro met de achtersteven tegen
•n kraan, die ernstig werd -scnadigd.
De botsing voor Oslo maakte de
ce-admiraal toevallig mee. Samen
met enkele andere marine-autoritei-
was hij naar Noorwegen gevlogen
zich gedurende drie dagen per
soonlijk op de hoogte te stellen van
de bereikte graad van geoefendheid.
Dinsdag begaf hij zich in Bergen aan
boord van de Karei Doorman.
Niet op vastgestelde plaats geland
O
LONDEN/MOSKOU De Russen
hebben vandaag bekendgemaakt,
dat het ruimteschip Woschod II bij
zijn terugkeer door de dichte lagen
van de atmosfeer van de aarde
vlammen was gehuld.
Het Sowjetpersbureau Tass heeft
vandaag bekendgemaakt, dat de ra
dioverbinding enkele minuten onder
broken is geweest doordat de buiten
antennes waren weggebrand.
Op de redactie van de Prawda
werd vanmorgen telefonisch ver
klaard dat alle vorige Sowjet-
ruimteschepen bij terugkeer in dt
atmosfeer in vlammen gehuld wa
ren. Dit is niets ongewoons cn geen
reden voor ongerustheid.
Weer Arabische
ambassadeur
weg uit Bonn
BONN Volgens diplomatieke krin
gen is de Libanese ambassadeur in Bonn,
Nairn Amoeini, door zijn regering terug
geroepen. Hij is de achtste Arabische
ambassadeur, die sinds het uitbreken
de crisis rondom het Nabije Oosten, de
bondsrepubliek verlaat.
Rembrandts portret van zijn zoon
Titus (foto boven: fragment ervan)
bracht gisteren in Londen bijna 8 mil
joen gulden op. Er ontstond enige ver
warring toen er na een eerste afhame
ring geprotesteerd werd. Op de foto
luistert Norton Simon (links) hoe aan
veilingmeester Peter Change (achter
grond) e enbrief wordt voorgelezen,
vaarin staat: „Als mijnheer Simon ge-
eten is, biedt hij Als hij opstaat, be
tekent dit het laatste bod", aangezien
hij nog zat, moest de veiling dus door
gaan
Tass zegt dat het ruimteschip bij
zijn terugkeer op de aarde evenals
zijn voorganger een „zachte" lan
ding heeft gemaakt in een dikke
sneeuwlaag.
De Prawda meldt dat het ruimtevoer
tuig niet op de tevoren vastgestelde
plaats is geland.
Dat gebeurde in de nabijheid van de
stad Perm in de heuvelen aan de voet
van het Oeralgebergte.
Het ruimtevaartuig was 26 uur in de
ruimte geweest en had achttien banen
om de.aarde beschreven.
De bevelhebber van de Woschod 2,
Belajef heeft, toen het ruimtevoertuig
zich boven Afrika bevond, het remstel-
sel ingeschakeld, om de omloopbaan te
wijzigen. Ergens boven de evenaar week
de Woschod daarop van zijn oorspron
kelijke baan af. Het ruimteschip volgde
nu een nieuwe baan, met een lichte hoek
ten opzichte van de evenaar.
De deskundigen van de Sowjetrussische
gronddienst berekenden, onmiddellijk na
dat Belajef het remstelsel had ingescha
keld, de plaats waar de Woschod 2 nu
moest landen
De seinen van de Woschod hielden op,
toen het ruimtevoertuig in de dampkring
doordrong, om daarna hervat te worden,
„hetgeen de technici op de grond een
zucht van verlichting ontlokte',, aldus de
Prawda.
De positie van het ruimteschip, dat bij
de landing van een valscherm gebruik
maakte, werd via de radar vastgesteld,
waarna'bergingsploegen erop uit trokken.
De landingssnelheid van de Woschod
werd afgeremd, naar men aanneemt door
het afschieten van kleine raketten, v
over het ruimtevoertuig beschikte.
..Rust"
Radio Moskou meldde vannacht, dat de
beide ruimtevaarders lt.-kol. Alexei
Leonof en kol. Pavel Belajef temidden
van een vriendenkring rust namen „in
hun geliefde vaderland". Verdere bijzon
derheden werden niet gegeven.
Tass wees er nog op, dat de vlucht naar
de mening van de theoretici van de ruim.
tevaart, de veronderstellingen van de ge
leerden betreffende het eerste uitstapje
van de mens in de ruimte onbetwistbaar
had bevestigd.
Zij zeiden dat Russische geleerden
ingenieurs om het de ruimtevaarder n
gelijk maken de cabine te verlaten
daarin terug te keren de constructief
meest economische methode hadden ge
kozen, die het mogelijk had gemaakt de
operatie in betrekkelijk korte tijd te vol
brengen.
BOEDAPEST Uit betrouwbare
bron in Boedapest wordt vernomen
dat twee Russische meisjes binnen
kort de prestaties van kolonel Bela
jef en lt.-kol Leonof zullen herhalen
een ruimtevaartuig dat Wosjkod
3 zal heten.
De datum van de lancering zou
echter afhangen van de ervaringen
die door Belajef en Leonof zijn op-
Scheepsramp: 52
slachtoffers
NEW DELHI Gisteren is bij de
Bhajra dam, 320 km ten noorden van
New Delhi, in een storm een boot ge
kapseisd. Vermoedelijk zijn 52 personen
verdronken.
Wegenwach th ulp:
straks dag en
naelit
DEN HAAG De ,.gele rijders" die
reeds menige automobilist uit de zorgen
geholpen hebben, gaan hun wegdiensten
aanzienlijk uitbreiden. De A.NAV.B.
doende voorbereidingen te treffen om
Wegenwacht dag en nacht dienst te laten
doen. Een en ander geldt voor alle tra
jecten. Er zal een drieploegenstelsel wor
den ingevoerd, waarvan de sterkste zal
zijn aangepast aan de te verwachte druk
te op de weg.
De datum van ingang is nog niet pre
cies bekend. Waarschijnlijk zal er niel
eerder dan in mei begonnen worden. Ook
zullen binnenkort weer nieuwe wegen
wachtstations worden geopend (Planken
Wambuis, Groningen, Leeuwarden). Zo
als bekend, ligt het in de bedoeling Ne
derland voorlopig zestien van deze pos
ten te geven.
TNE kabinetscrisis is ontstaan op
onenigheid over radio en tele
visie. Die onenigheid is ten over
vloede gebleken bij de informatie
poging van de heer Schmelzer. Het
lag dan ook voor de hand. dat de
heer Cals als formateur in de eerste
fase van zijn werkzaamheid met dit
feit beslissend rekening hield.
Het is nu ook wel duidelijk gewor
den, dat het conflict is veroorzaakt
door de onverzoenlijke houding van
de liberalen. Zij wensten een gelijk
heid die in wezen geen gelijkheid
was. maar een vorm van bevoor
rechting. En dat kon niet.
De VVD heeft hoog spel gespeeld-
Of zij daarmee heeft gehandeld in
de geest van al haar aanhangers,
mag worden betwijfeld. Aan haar
grote halsstarrigheid toch is het te
wijten, dat nu de socialisten, de on
miskenbare tegenstanders, mee aan
het bewind lijken te komen, terwijl
de liberalen zelf in de oppositie
moeten. We achten het bepaald niet
zeker, of dit beleid de liberale on
derhandelaar door al zijn geestver
wanten in dank zal worden afgeno
men.
W*j staan in deze twyfel niet alleen.
Iemand als de heer Hiltermann
schrijft deze week in de Haagse
Post op gelijke wijze, en ook bij de
nodige onafhankelijkheid mag.
dunkt ons, deze schrijver toch wel
een liberale instelling worden toe
gedacht.
TAE heer Hiltermann voegt er nog
de bedenking aan toe. of dat
gene wat de WD wil op het gebied
van radio en televisie nu wel zo
verschrikkelijk populair is. De ver
onderstelde weerzin tegen de zoge
naamde zuilen, aldus deze gezag
hebbende journalist, zou bovendien
wel eens overschat kunnen worden.
Hy acht het zeer de vraag, of de
kiezersmassa in beweging zal ko
men in de door de VVD gedachte
richting. We zijn het ook in deze
met hem eens.
Intussen heeft de crisis, die men
aanvankeiyk zo angstvallig tot het
kabinet heeft trachten te beperken,
nu wel tot zeer verstrekkende ge
volgen geleid. Er komt, zet het ver
loop zich voort, een kabinet van
principieel andere structuur: de li
beralen eruit, de socialisten erin.
Een wel zeer opmerkelijk iets op
de helft van een periode tussen
twee verkiezingen.
Dat de formateur de socialisten tot
aanvankelijk meedoen heeft weten
bereid te vinden, achten wij voor
hem een succes. Ze zullen zwaar
hebben gedubieerd. Kon, uit poli
tieke overwegingen, voor de socia
listen een wachten in de oppositie
op de volgende verkiezingen niet
aanlokkelijker geacht worden? Over
dit laatste echter kan men ook an
ders denken, en deze laatste over
wegingen hebben kennelijk meege
sproken.
W/AAROVER wg ons harteiyk
verheugen is de gemeenschap
pelijkheid in de bereidheid tot
uiteraard voorwaardeiyk mee
doen van ARP en CHU beiden.
Het is nog maar enkele dagen ge
leden, dat we op deze zelfde plaats
een waarschuwing lieten horen te
gen een uiteengaan van deze pro
testants-christelijke groeperingen
een waarschuwing waartoe wij ons
juist als onafhankeiyk christelijk-
nationaal dagblad eens te meer ge
rechtigd en verplicht achten.
Er zyn tussen deze groeperingen
verschillen over de aard en om
vang waarvan men overigens on
derscheiden kan denken. Maar een
uiteengaan naar buiten, zoals het
even leek te zullen dreigen, zouden
wij en naar ons gebleken is heel
velen met ons oprecht hebben be
treurd.
Gisteren nog hebben de Jongeren
telegrafisch op een bewaren van de
samenwerking en op een optreden
in zo groot mogelijke eenheid aan
gedrongen. Dat de breuk in het ka
binet niet nog een verlengstuk heeft
gevonden in een duideiyk uiteen
gaan van deze protestantse groepe
ringen, beschouwen wy als een gun
stig voorteken hiervan dat ook in de
moeilijke fasen die nog komen
opstelling van het program en ver
deling van de zetels de zo no
dige eensgezindheid zal worden be
tracht.
LONDEN Dit is niet het geschikte
moment om een internationale confe
rentie over Vietnam te beleggen. Aldus
Andrej Gromiko, de Russische minister
van buitenlandse zaken, na afloop van
zyn besprekingen met de Britse rege
ring.
Het is volgens de ministers aan Noord-
Vietnam en de Verenigde Staten om uit
te maken of zo'n conferentie zin heeft
De Sowjetunie (een van de voorzitters
van de Ge neef se conferentie van 1954
over Indo-China) zal geen initiatief ne-
C""Q
LONDEN De Norton Simonstichting
Los Angeles kocht gisteren Rem
brandts Titus voor 7.980,000 gulden.
Voordat de directeur van deze stich
ting. Norton Simon, het schilderij in
ontvangst kon nemen, deed zich een
incident voor. Veilingmeester Peter
Chance had het schilderij aanvankelijk
op een bedrag van 7.770.000 gulden afge
hamerd. Het bod kwam van de Marlbo
rough Gallery. Norton Simon kwam
hiertegen in verzet. Hij had met de
veilingmeester een geheime biedcode
afgesproken. Als hij bleef zitten be
tekende dat, dat hij doorbood. De veiling
meester verkeerde in de veronderstelling,
dat Simon niet verder wilde gaan.
Er werd opnieuw ingezet, waarna
Norton Simon zijn bod van bijna acht
miljoen gulden kenbaar maakte. Daar
bleef het bij.
Het portret van Titus 6o bij 50 centi
meter groot, is een van de vijf meester
werken. die eigendom waren van sir
Francis en lady Cook.
De betaalde prijs ligt slechts 230.000
guiden beneden de hoogste prijs die ooit
voor een schilderij werd betaald. Dat
was voor een andere Rembrandt „Ari-
stoteles voor het borstbeeld van Home
rus". dat in 1961 op een veiling in New
York werd verkocht.
t er wel. Ik rtoor haar „stil"
zeggen tegen haar zoontje." A
