Voorbereiden van Stichting
Gemeentetoerusting
Bijna 85 procent noemt
mr. Luns als minister
trmtm*
ENGELSEN HELPEN BIJ
HERBOUW ZIEKENHUIS
Snelle groei in Schotland
van rooms-hatholicisme
DE DOKTER aan 't woord
MAZELEN
Kalmte gevraagd van
drie vakcentralen
Een woord voor vandaag
V©t o
haar?
DINSDAG 16 MAART 1965
Werkgevers sturen telegram
Inzake vraagstuk
ongeorga niseer d en
(Van onze soc.-econ. redactie)
DEN HAAG De drie grote
werkgeversvakcentralen, het
CSWV, het NKWV en het VPCW
hebben zich telegrafisch tot de
drie werknemerscentralen ge
richt met het verzoek om mati
ging inzake het vraagstuk van de
ongeorganiseerden. De werkge
vers uiten er hun teleurstelling
over, dat vakbonden als de Chr.
Bedrijfsgroepen Centrale, even
als de Algemene Bedrijfsgroepen
Centrale en de r.k. bond St.-Wil-
librordus reeds actie gevoerd
hebben bij de c.a.o.-onderhande
lingen om tot extra voordelen te
komen voor de georganiseerde
werknemers. Zo werd voor de
papier- en de keramische indus
trie de vorming van een fonds
aanvaard voor de vakbeweging,
waarin de werkgevers jaarlijks
een bepaald bedrag storten. Hier
mee is in deze bedrijfstakken
vooruitgelopen op het overleg op
centraal niveau tussen werkge
vers- en werknemersvertegen
woordigers in de Stichting van de
Arbeid. Dit overleg in de Stich
ting is nog maar nauwelijks be
gonnen.
Volgens het telegram van de werk
geversorganisaties wordt thans door
nog meer vakbonden op ruime schaal
actie gevoerd om meer van dergelijke
overeenkomsten af ti sluiten, los van
de uitkomsten van het Stichtingsover-
leg.
De werkgeversverbonden noemen
dit in hun telegram een onderhande
lingsmethode, die niet passend is bij
een goed organisatorisch overleg. Bo
vendien wordt hierdoor vertraging
veroorzaakt bij het afsluiten van
c.a.o.'s.
De werkgeversvakcentralen hebben
de bij hen aangesloten leden en
verenigingen dringend verzocht han
gende het overleg op centraal niveau
met betrekking tot het vraagstuk van
de ongeorganiseerden geen bindende
afspraken te maken.
Dat hier en daar toch werkgevers
toezeggingen hebben gedaan, wordt
voor rekening gelaten van de betrok
ken werkgevers. Een en ander wordt
echter gezien als gevolg van een
onjuiste houding van de betrokken
werknemersvakbonden. Van de bestu
ren van de werknemersvakcentralen
wordt gevraagd hun invloed aan te
wenden ter opschorting van acties bij
de verschillende vakbonden. Aan de
vakcentralen wordt gevraagd spoedig
mee te delen, of men bereid is
hieraan te voldoen.
Albert Schweitzer
komt niet meer
naar Europa
PARIJS Albert Schweitzer zal
niet meer naar Europa komen. De
arts, musicus, theoloog en wijsgeer,
die in Lambarene onlangs 90 jaar
werd, heeft zijn voornemen, om in
Afrika te blijven, te kennen gegeven
in een brief aan de bekende Franse
ds. Marc Boegner. In deze brief be
dankt Schweitzer voor een uitnodiging
tot een bezoek aan de academie voor
zedelijke en politieke wetenschappen,
waarvan hij sinds 1951 lid is.
De heer J. van Eibergen, voorzitter
van het CNV, gaf als commentaar te
hopen, dat de werkgevers voldoende
begrip zullen hebben voor de uiter
mate moeilijke, zo niet onmogelijke
positie, waarin de vakcentralen zijn
geplaatst. Deze vakcentralen moeten
ziert teweer stellen tegen een ontwik
keling, die een feit is geworden,
dankzij de medewerking van de
werkgevers. Overigens was de heer
Van Eibergen van mening, dat dit
telegram een punt van nader overleg
zal moeten zijn in het overlegorgaan
van de drie werknemersvakcentralen.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Waddinxveen (3de pred.
pi J. Kooien te Reewijk te Minnertsga
(toez.): T. Tijsma te Twijzelerheide.
Bedankt voor Zetten-Andelst (toez.)J.
Hoed te Wijk bij Heusden; voor Eist
(U.): A. Romein te Noordeloos: voor
Austerlitz (toez.): J. W. Zimmerman te
Uskwerd.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Kruiningen en te Visvliet:
kand. J. Jellema te Achterveld. Kand-
Jellema deelt mee, dat hij geen beroe
pen meer in overweging kan nemen.
Aangenomen naar Naarden: J. Gouma-
re te Almelo.
Bedankt voor Oegstgeest: P. Noomen
te Wormerveer; voor Leeuwarden-Hui-
zum (vac. wijlen W. v.d. Heide): D. N.
Wouters te Hoorn; voor Surhuisterveen:
H. Veenstra te Urk en J. v. Wattum te
Landsmeer.
Benoemd in alg. dienst voor de indu
striegebieden in Overijssel met stand
plaats Hengelo: W. v.d. Meulen te Slik
kerveer.
GEREF. KERKEN (vrijgem.)
Bedankt voor Nijverdal: J. de Feyter
boord te Apeldoorn.
Bedankt voor Yerseke: P. v.d. Bijl te
Genemuiden.
EVANG LUTH KERK
Beroepen te Den Helder: J. Hallewas
te Zaandam.
Morgenavond starten radiolezingen
ROTTERDAM Het verande
rende wereldbeeld door de huidige
wetenschappen, de wijkende hori
zonten en de confrontatie daardoor
van het Evangelie met de wereld
godsdiensten hebben de Stichting
Gemeentetoerusting (in de Geref.
Kerken) als thema voor haar twee
de paasconferentie doen kiezen:
Evangelieverkondiging in wereld
perspectief. De conferentie zal wor
den gehouden op 22 en 23 april. Als
inleiding worden een aantal radio
lezingen gehouden, waarvan de
eerste morgenavond begint. Prof.
dr. C. A. van Peursen, hoogleraar
aan de Vrije Universiteit zal dan
het thema introduceren
Prof. dr. J. Blauw, eveneens hoog
leraar aan de Vrije Universiteit en ds.
•C. Aalders, hervormd predikant en
wetenschappelijk hoofdambtenaar aan
de Rijksuniversiteit te Utrecht zullen
daarna op zes achtereenvolgende
■woensdagavonden voor de NCRV
spreken. Prof. Blauw zal de confron
tatie van het christendom met de
wereldreligies belichten, terwijl ds. C.
Aalders de Europese situatie zal toe
lichten.
Het is voor de eerste maal, dat
Gemeentetoerusting op deze wijze
'haar conferentie voorbereidt. De na
druk bij de radiolezingen ligt op de
•vraagstelling. Op de conferentie zul-
Strijdende Kerk
vernieuwd
(Van onze kerkredactie)
Jen de referenten hun antwoord ge
ven. Omdat het een veelomvattend
onderwerp is, heeft men gemeend, dat
•het aan de discussie ten goede zal
•komen als de conferentiegangers zich
•zo kunnen voorbereiden. Het is tijd
besparend, want de discussie kan dan
dadelijk beginnen. Trouwens wie niet
naar Woudschoten kan komen (er zijn
honderd plaatsen) kan op deze ma
nier toch iets meebeleven.
Nu al zijn ook de plannen klaar
■voor de zomerconferentie op Woud-
schoten, die van 9 tot 11 juli zal
worden gehouden. Hieraan vooraf
Stoudt men waarschijnlijk ook radio
lezingen. Het thema zal zijn: De vreze
des Heren. Sprekers zullen zijn: prof.
dr. B. J. Oosterhoff, ds. G. Lugtigheid,
ds. K .A. Firet en drs. C. P. Engel
(arts).
Nog steeds blijkt, dat lang niet ieder-
verdieping
geloofsleven in de Geref.
wil Gemeentetoerusting?
De kerk moet weer echt kerk worden.
Men stelt zich twee vragen: hoe func
tioneert op het ogenblik de kerk?
bestaansrecht van de kerk in twijfel
getrokken. In het hele wereldbeeld, dat
wordt opgeworpen door de psychologie
en andere wetenschappen is daar nog
NI PO-o nde rzoek wijst uit:
meerderheid van het Neder
landse volk weet dat mr. Luns deel
uitmaakt van het (demissionaire)
kabinet-Marijnen. Dit is gebleken
uit een steekproef van het Insti
tuut voor de publieke opinie, die
werd gehouden kort nadat het ka
binet zijn ontslag had aangeboden.
Van elke honderd Nederlanders
weten er 84 (81 procent vrouwen
en 87 procent mannen) de naam
van minister Luns te noemen. Mi
nister De Jong (defensie) staaf
onder aan de lijst (11 van de 100
mensen kennen hem; 1 procent
vrouwen en 21 procent mannen).
Minister Luns torent overigens in
bekendheid hoog uit boven zijn
collega's, premier Marijnen niet
meegerekend. Want op de tweede
plaats komt minister Biesheuvel
(landbouw), die „slechts" bij vijftig
procent van de Nederlanders be
kend is (43 procent vrouwen en 56
procent mannen). Vlak achter hem
komen de ministers Toxopeus (bin-
Vijf procent kent
geen enkel lid
van het kabinet
plaats voor de kerk? We moeten daarom
opnieuw ontdekken wat de Bijbel zegt.
Wat betreft de functie van het gemeen
telid in de kerk, dit is in de praktijk niet
zo best. De gemeente is vaak te onbe
kend met wat in de kerk gebeurt. Het
gemeentelid moet mondig worden. Er
moet meer bezinning zijn van het ge
meentelid." Dit zegt mejuffrouw M. C.
Boon. bij wie het redactiesecretariaat
NIEUWE NAAM
Het zal nog maar kort zijn, want
binnenkort wordt zij opgevolgd door dr.
B. J. Brouwer uit Den Haag. Zijzelf zal
dan in de redactieraad treden.
Het orgaan van de stichting zal bin
nenkort enkele wijzigingen ondergaan,
het krijgt een nieuwe naam. Het zal
namelijk gaan heten naar de stichting:
Gemeentetoerusting. Het zal uitkomen j
met themanummers.
,,Ik zal u niet als wezen achterlaten" (Johannes 14 18).
Wat een wees is weten we allemaal wel. Het. is een kind, dat
zijn vader en moeder heeft verloren. Het liefste wat het had i
in de wereld is het kwijt. Het staat alleen.
Vroeger waren wezen een tikkeltje getekendekinderen,
Door de kleding die zij droegen. Men kon hen gemakkelijk
herkennen, en ze wekten medelijden op omdat ze aan dt
zorg van vreemden waren toevertrouwd, hoe goed die zorg
overigens ook kon zijn.
Wezen zijn dus beklagenswaardig. Nu zegt Jezus: Nog een
korte tijd en de wereld ziet Mij niet meer, maar Ik zal u niet
als wezen achterlaten. Voor de wereld is het met de dood van
Christus afgelopen. Voor haar is het voorbij. Jezus aan het
kruis, Jezus ten hemel gevaren, Jezus uit de gezichtskring, de
mens alleen, zonder Hem, de mens een wees. Wat wilt ge,
wat praat ge over die Heiland, Die zoveel wonderen kan
verrichten, Hij is weg?
Nee, Hij is niet weg wij hebben Zijn belofte. Wij zijn geen
wees, die moeten zeggen: Er was eens een Here, Die zo ont
zettend veel goed heeft gedaan. Het is geen verleden tijd,
geen terugzien op een periode, die voor goed is afgesloten,
we zijn geen „getekende" kinderen in die zin als de wezen dat
vroeger waren.
Hij heeft ons niet als wezen achtergelaten. Dat betekent, dat
Hij er nag is, dat Hij ons nog omringt met Zijn liefde en Zijn
zorg, dat Hij nog het middelpunt van ons leven kan en uiilj
zijn. Niet voorbij, geen verleden tijd, nog altijd heden.
Wij lezen vanavond Mattheiis 17 vers 1 tot 13.
wassen met
Verzoening in Dresden
(Van onze kerkredactie)
DRESDEN Twee en twintig
jonge Engelsen zijn vandaag in
Dresden aangekomen, om daar
mee te gaan werken aan de her
bouw van een ziekenhuis, dat in de
oorlog verwoest is. Na een ont
vangst door het stadsbestuur zul
len zij morgen een kerkdienst bij-
wonen in de kapel van het diaco-
nessenhuis Dresden-Neustadt.
waartoe het ziekenhuis behoort
Deze kerkdienst betekent de plech
tige opening van de „verzoenings-
dienst Dresden 1965".
Duitse jongeren van de actie Sühne-
zeichen zijn een paar jaar geleden naar
Engeland getrokken, om mee te wer
ken aan de herbouw van de in de oor
log verwoeste kathedraal van Coven
try. De predikant van deze kathedraal,
A. C. N. Williams, voelde, dat de
Engelsen iets terug moesten doen. Men
was het er spoedig over eens. dat het
Oostduitse Dresden, dat zwaar geleden
heeft bij een bombardement in de
nacht van 14 februari 1945, voor
dergelijk antwoord de aangewezen
plaats was.
In meerdere ploegen, die elkaar af
zullen lossen, zullen de jonge Engelsen
samen met Oostduitse deelnemers aan
de actie Sühnezeichen puin ruime:
helpen bij het beveiligen van de nog
overeind staande muren.
Ds. Williams heeft met elk lid van
het Engelse team overwegend jonge
arbeiders en studenten gesproken,
om zich persoonlijk van hun motieven
te overtuigen. Op zijn oproep via radio,
televisie en in de pers hadden zich meer
vrijwilligers gemeld, dan hij kon ge
bruiken. Niet weinigen van hen waren
bereid, om een goedbetaalde baan op
te geven, om in Dresden te gaan wer
ken met houweel, schop en troffel.
De kosten van het opbouwwerk, die
ongeveer twee ton bedragen, zijn al
voor de helft gedekt door vrijwillige
giften, die in Engeland zijn bijeenge
bracht. Onder degenen, die gegeven
hebben, behoren verscheidene beman
ningsleden van de vliegtuigen, die bij
het bombardement in 1945 betrokken
waren.
Boekenhoek
Na de serie Var Brik tot Star-
fighter". waarin luchtvaartjournalist
Hugo Hooftman de geschiedenis
de Koninklijke Luchtmacht en va
militaire luchtvaartdiensten waaruit
deze is gegroeid, de revue laa' passé
ren. is hij begonnen met een serie
boeken over de marineluchi vaart
deel verschenen. Het ouevre var
Hooftman is bijzonder omvangrijk en
man is bijzonder omvangrijk en
zijn produktie blijft groot. Zoals al
tijd is zijn thans verschenen boek
voorzien van een groot aantal interes
sante foto's (182 blz., 10,75)
Bij het beantwoorden van de tweede
vraag werden ook nog tal van figuren i
genoemd die helemaal geen deel uitma
ken van het kabinet. Zelfs tien procent
van de ondervraagden noemde dr, Von
deling (soc.) als minister en nog eens
twee procent de fractieleider van de
.„i, „i a-, Boerenpartij in de Tweede Kamer, dc
nenla.nd.se zaken).tf procent (resp.,hter h. Koekoek. Eén procent noemde
Bot (onderwijs, kunsten
en wetenschappen): 45 procent (35
en 54). Dat minister Bot bij velen
bekend is zal zeker verband houden
met het feit. dat hij de omstreden
omroepplannen van het kabinet heeft
ontworpen.
Weinig bekend
De namen van de andere acht
werden door betrekkelijk weinig Neder
landers genoemd: variërend van 29 pro
cent (minister Van Aartsen) tot 11
procent (minister De Jong». De bewinds
man van verkeer en waterstaat is dus bij
29 procent van de bevolking bekend
(resp. 21 procent vrouwen en 37 procent
mannen). Daarna komt met een neus
lengte achterstand minister Bogaers
(volkshuisvesting): 28 procent (17 en 38)
en minister Veldkamp (sociale zaken): 27
procent (17 en 36).
Vervolgens komt minister Scholten
(justitie) met 25 procent uit de NIPO-bus
(13 en 37), gevolgd door minister An-
driessen (economische zaken): 22 procent
(11 en 34), mevrouw Schouwei
Franssen (maatschappelijk werk»
procent (14 en 28». en minister Witte-
veen met 13 procent (5 en 21), terwijl
minister de Jong dus de rij sluit De
bewindsman van financiën is wel wat
minder bekend dan een van zijr
gangers: prof. Lieftinck, wiens
destijds een begrip was
Mr. Marijnen
Voorafgaande aan de vraag welke
ministers er in het kabinet-Marijnen
zitten was bij de steekproef geïnfor
meerd naar de naam van de huidige
minister-president. Van de honderd j
geïnterviewden antwoordde 51 pro-
cent: mr. Marijnen (55 procent
vrouwen en 46 procent mannen). Het:
antwoord van 25 procent van de I
personen (resp. 19 en 32) was I
nog iets nauwkeuriger: mr. Marijnen
was minister president; hij is nu de
missionair. Dan was er nog een grote
groep, die antwoordde: „Niemand, de
minister-president is afgetreden" (18
procent: evenveel mannen als vrou
wen). Iets minder dan één procent gaf
als naam van de premier mr. Luns op.
Vijf procent van de ondervraagden
8 en 3 moest het antwoord schuldig
blijven.
de volgende personen: de oud-ministers
Cals. Suurhoff. Mansholt. Zijlstra, Klom-
pé en Van Thiel (thans voorzitter van de
Tweede Kamer), en voorts mevrouw Van
Someren-Downer (lib.), Schmelzer (kath.
v.), Beernink (ch.) en Roolvink en
Smallenbroek (beiden a r.).
Anderen
Minder dan één procent noemde de
volgende namen: de oud-premiers Drces
en De Quay, de oud-ministers Beerman.
Algera, Hofstra, Oud, S. J. van den
Bergh, de voorzitter van de Eerste
Kamer. mr. Jonkman, de gouverneur van
de Nederlandse Antillen, mr. Debrot
en de Tweede-Kamerleden Bakker
(comm.), Lankhorst (pac.-soc.), Geertse-
ma (lib.), De Groot (comm.), freule
Wttewaall van Stoetwegen (c.h.). Roe
mers (soc.) en Slotemaker de Bruine
(pac.-soc.). Ook noemde iemand nog de
r Bell
Van alle ondervraagden wist vijf pro
cent geen enkele naam van een minister
te noemen (8 procent vrouwen e
procent mannen)!
Zo min mogelijk
synodezittingen
besloten
BOSSEY De kerken zullen
bereid moeten zijn, om verte
genwoordigers van pers, radio
en televisie toe te laten bij haar
synodes en de vergaderingen van
haar organen. Besloten zittingen
mogen alleen worden gehouden,
als het in de besprekingen gaat
over personen.
Dit is één van de conclusies
van een conferentie, die dezer
dagen werd gehouden in het
oecumenisch instituut van de
Wereldraad van Kerken. On
geveer veertig deskundigen op
voorlichtingsgebied der kerken,
journalisten, radio- en televi
siereporters en ook theologen
waren een vijftal dagen samen
en ondertekenden een verkla
ring. waarin stond, dat in de
vernieuwing van de kerk ook
begrepen is de overbrenging
van de boodschap met alle mid
delen, die ter beschikking staan,
in een taal, die de moderne
mens kan verstaan.
Gelijk bekend is in ons land
de situatie zo, dat de pers wel
toegang heeft tot de synodes van
do Gereformeerde Kerken, de
Gereformeerde Kerken (vrijge
maakt) en de Cchristelijke Ge
reformeerde Kerken, maar niet
bijvoorbeeld tot die van de Ne
derlandse Hervormde Kerk.
Een van de deelnemers in
Bossey zei: Kerken en hun orga
nen mogen zich niet verschuilen
achter de bescherming van offi
ciële communiqué's. Een ander
noemde het beter, de verschil
lende standpunten in vergade
ringen te verduidelijken en uit
te leggen, om verdraaiing van
het nieuws te voorkomen, dan
zijn toevlucht te nemen tot ge
heimhouding en het gebruik
van geheimzinnige communi
qué's.
L'Oréal do Paria
Wereldoorlog uit Polen. Tijdens dt
industrialisering van deze gebieden
heeft men in ruime mate een beroep
gedaan op goedkope vrouwelijke ar
beidskrachtcn en ongeschoolde arbei
ders uit Ierland.
Op dc conferentie werd het vooral
verontrustend genoemd, dat terwijl
het aantal rooms-katholieke priesters
in Schotland elk jaar toeneemt, het
EDINBURGH Het rooms-ka-
tholicisme vertoont in Schotland
een zo snelle groei, dat het reeds
zestien procent van de bevolking
omvat en daarmee bijna de helft
van de grootte van de Church of
Scotland heeft bereikt.
Deze gegevens zijn onlangs naar
voren gebracht op een conferentie, j aantal predikanten "in dc laatste jaren
die georganiseerd was door een aantal i met tien tot twintig procent is terur
verontruste Schotse protestanten on- gelopen,
der leiding van dr. D. P. Thomson,
een specialist op het gebied van de
kennis van het Schotse rooms-katho-
licisme.
Van de vijf miljoen Schotten heb
ben er twee miljoen geen enkele
binding meer aan de een of andere
kerk. Van de overige drie miljoen
behoort ruim de helft tot de (presbyte
riaanse) Church óf Scotland, die ruim
1.700.000' leden telt. De Rooms-Katho-
lieke Kerk is tweede met 800.000, op
geruime afstand gevolgd door de
Episcopaalse Kerk (het Schotse equi
valent van de Anglicaanse Kerk), die
100.000 leden heeft. Iv»n
De relatieve grootte van het rooms- 'fITBPriIT
katholicisme is in Schotland twee
maal zo groot, als in Engeland, waar
het acht procent van de bevolking
omvat.
Oud-katholiek
protest tegen
continuarbeid
e kerkredactie)
Uit onderzoekingen, waarvan het
resultaat op deze conferentie werd
bekendgemaakt, blijkt, dat in streken,
die door de eeuwen heen een tradi
tionele rooms-kdtholieke inslag heb
ben behouden, er geen groei van
betekenis is.
Immigranten
De aanwas voltrekt zich vooral in
de industriegebieden rond Glasgow en
Dundee. De oorzaak moet allereerst
worden gezocht in immigratie, met
name uit Ierland en na de Tweede
Achter continu-arbeid
staat de foutieve redenering, dat hel
christelijke voorschrift tot zondags
heiliging een zinloze verkwisting is en
dat de zondag economisch besteed
dient te worden. Naast de foutieve
redenering staat dc kwade berekfr
ning. Zij, die het geloof haten, weten,
dat de mens. wanneer het gelukt de
zondag te ondergraven, zijn religieui
houvast verliest en aan dc economi
sche en politieke machten wordt
overgeleverd.
Dit zegt De Oud Katholiek in een
artikel, getiteld De zondag in een veran
derende wereld Het blad meent, dat wij
inzake de beleving van de zondag niet in
een negatieve afweerhouding mogen ver
vallen. die zich weliswaar verzet tegen
elke aantasting, maar het positieve getui
genis mist. Wat wij nu beleven is voor
een deel reactie op een puriteins ver
staan van het gebod tot zondagsheiliging
De herkenning van de vijand van om
geloof, dat is alles wat de zondag als da{
des Heren aantast, moge voeren tot de
erkenning van de unieke en onvervangba
re waarde van deze dag, die we doof
Gods liefde en wijsheid als een geschenk
hebben ontvangen, zo eindigt het artikel
Vrngea op mei
blad met linksboven op de envelop: „Medische rubriek".
Antwoord op vragen van algemeen belang wordt in deze
mbrlek gegeven, vragen waarvan de beantwoording niet
langs deze weg gewenst Is, geschiedt per brief.
Proefschrift over
filosoof Hegel
UTRECHT Aan de rijksuniversiteit
in Utrecht promoveerde de heer W. van
Dooren uit Bilthoven tot doctor in de
wijsbegeerte op het proefschrift: „Het
totaliteitsbegrip by Hegel en zijn voor
gangers".
In het proefschrift werd niet de ge
bruikelijke methode gevolgd de Duitse
filosoof Hegel (1770—1831) uit te leggen
door zijn geschriften te parafraseren,
maar door enkele essentiële begrippen
in hun gebruik te volgen. In plaats van
afsluiting en isolering biedt Hegel de
mens het perspektief van de open
relatie tot de ander. In deze dissertatie
is getracht zo duidelijk mogelijk naar
voren te halen dat onder het uiterlijk
van een systeem dit uitzicht verloren
dreigt te gaan. Promotor was prof. dr.
mr. K. Kuypers.
Mazelen is een echte kinderziekte, want vrijwel
niemand in Nederland ontkomt er op jeugdige
leeftijd aan. In enkele gevallen echter verloopt de
ziekte zó onopvallend, dat men de mening is
toegedaan nooit mazelen gehad te hebben. Doch
dit zijn uitzonderingen. Wanneer men eenmaal
mazelen gehad heeft is men immuun geworden,
wat wil zeggen, dat men het geen tweede keer
krijgt. Wanneer dit wél het geval zou zijn, moet
men twijfelachtig slaan tegenover één van de
twee diagnosen. Er zijn veel vlekjesziekten in de
jeugd, die uiterlijk wel eens verdacht veel op
elkaar kunnen gelijken, zodat ook de arts niet
altijd definitief een diagnose kan stellen.
De ziekte wordt door de lucht overgebracht. De
veroorzaker is een virus dat zeer „vluchtig" is en
verspreidt wordt via de neus en mond. Het
vluchtige karakter is er de oorzaak van dat de
patiëntjes elkaar de ziekte niet alleen „aanbla
zen" doch de besmetting kan ook plaats vinden
op wat langere afstand. Besmetting via speelgoed
of kleding komt echter niet voor. Over het
algemeen kan men zeggen dat kinderen tot een
half jaar en ouderen niet te besmetten zijn.
Ongeveer tien a elf dagen na de besmetting
treden de eerste symptomen van de ziekte op. De
kinderen worden verkouden, hebben een druip
neus en krijgen rode, tranende iets pijn doende
ogen Bovendien gaan ze hoesten, soms met een
eigenaardige holle bijtoon. Ook treedt er soms
diarrhee op. Voor de arts is belangrijk of hij op
het wangslijmvlies stipjes kan ontdekken, gelij
kend op zandkorreltjes. Deze stipjes worden de
Koplikse vlekjes genoemd, zijn moeilijk te zien.
doch zijn typisch voor mazelen. Nu gaat de
temperatuur weer zakken om na ongeveer twee a
drie dagen weer op te lopen tot hoge waarden.
Dar treden ook de vlekjes op, die men het eerst
ontwaart op het gezicht, daarna de hals en dc
rest van het lichaam. De vlekjes zijn eerst rood
en worden allengs groter. Tussen de vlekjes
behoudt de huid de normale kleur. Meestal
verbleken de vlekjes na enige dagen, soms duurt
het wat langer en worden ze eerst nog feller van
kleur door kleine bloeduitstortinkjes in de huid.
We spreken dan wel van de „blauwe mazelen"
hetgeen echter niets over de ernst van de ziekte
wil zeggen. Soms verbleken de vlekjes al de
tweede dag. terwijl de patiënt er juist erger ziek
bij wordt. In de volksmond zegt men dan dat „de
mazelen naar binnen geslagen is". Inderdaad is
dit wel een ernstiger vorm van de mazelen.
Over het algemeen genomen is de mazelen geen
ernstige ziekte, hoewel voor zuigelingen en slecht
gevoede en weerstandzwakke kinderen de ziekte
ernstig kan zijn. Helaas mag de sterftekans niet
geheel worden verwaarloosd.
De besmettelijkheid van mazelen begint al
enige dagen voor het uitbreken van de vlekjes,
hetgeen de besmettelijkheid vergroot. Na het
uitbreken van de vlekjes wordt de besmetlelijk
heid snel minder.
De gevaren van de mazelen liggen vooral in het
ontstaan van bijkomende infecties, niet door het
mazelenvirus zelf, maar door bacteriën. Deze
kunnen bijvoorbeeld oorontstekingen, bronchitis,
longontsteking en zelfs hersenontsteking veroor
zaken. Gelukkig echter zijn er dan nog de
antibiotica, die deze complicaties kunnen bestrij
den
Wil men de ziekte voorkomen, dan zijn daar
voor niet de immunisatieverwekkende injectiej,
zoals voor kinkhoest, difterie, kinderverlamminf
of 'etanus verkrijgbaar. Wel kan men een kind
dat besmet zou kunnen zijn direct na de
vermoede besmetting inspuiten met bloed van een
zojuist herstelde patiënt. Men loopt daarbij
echter het risico virus van de besmettelijk»
geelzucht over te brengen, waardoor de patiënt
van de wal in de sloot dreigt te geraken.
Tegenwoordig past men echter injecties mei
gammaglobuline toe. Hiervan behoeft men maar
veei kleinere hoeveelheden in te spuiten, terwijl
er geen kans is, dat besmettelijke geelzucht wordt
overgebracht. Meestal geeft men niet al teveel
gammaglobuline een bloedserumeiwit wat
antistoffen bevat in, om het kind toch de
mazelen te laten doormaken, maar in minder
sterke mate, zodat het kind er amper ziek van
wordt. Gammaglobuline heeft namelijk maar een
korte werkingsduur, waardoor na enige tijd de
besmettingskans terugkeert. Heeft het kind de
ziekte echter in geringe mate gehad, dan heeft
het eigen antistoffen gevormd en blijft voor het
leven beschermt. We moeten hier echter aan
toevoegen, dat de injecties zoals hier genoemd
over het algemeen niet worden toegepast bij
gezonde kinderen.
Kinderen die mazelen hebben moet men in bed
houden, terwijl men er verstandig aan doet de
kamer ênigszins donker te houden, omdat de
kinderen van fel licht last van hun ogen krijgen.
Er moet gewaakt worden tegen afkoeling. Meestal
is een hoestdrankje als geneesmiddel voldoende.
D- kinderen moeten ongeveer tien dagen thui»
gehouden worden.
