Niemwe leidse Comramti
K.L.M. NAAR WINST TOE
<3EJ>
Formateur Cals wil zelf
geen premier worden
Johnson
spoort aan
tot grote spoed
Exploitatie over 1964 was al bijna sluitend
KLM koopt
zes DC-9 s
Verlies nog f 15 min
door reorganisatie
Loonakkoord voor drie
jaar: 16 procent
crisis in
't verschiet
[;;yf>u£
Commentaren
Amerikanen vernietigen
groot munitiedepot
SCHBLDERFEEST
NIEUWE KLEUREN
Dinsdag 16 maart 1965, 45ste jaargang
Oir#cteur: F. DIEMER
Hoofdredacteur: Or. E OIEMER
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
StanKeitigh ii gheblove
rij" teghenjpoe»!
Dezelfde temperatuur
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Wisselend bewolkt en enkele verspreid
voorkomende buien. Matige tot krachtige
zuidwestelijke wind. Weinig verande
ring in temperatuur.
(Opgemaakt om 11,15 uur).
Steenstraat 37 Postbus 76 Telefoon 31441
58936 - Abonnementsprijzen p.w. f 0,78, p.m. 3,35, p.kw. 10,05 Klachtendienst bezorging 18.00-19.00
ite
voor f 90 min
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG De KLM heeft voor
de DC-9 gekozen. President-direc
teur mr. Albarda deelde gistermid
dag mee, dat de KLM de optie op zes
Douglas DC-9 vliegtuigen heeft om
gezet in een definitieve bestelling.
De financiering van deze order, waar
mee (inclusief een DC-9-vluchtnabootser)
90 miljoen gulden Is gemoeid is verze
kerd. Het eerste van de zes (straalvlieg
tuigen, die bestemd zUn voor de korte
ifstandcn, wordt in januari 1966 ver
zicht. Daarna zal er elke maand één
bijkomen. ZR zullen dan de Vickers Vis
counts en geleidelijk ook ten dele de
Electra II's op het Europese net gaan ver-
De keuze is op de DC-9 gevallen, in de
eerste plaats om zijn verwantschap met
de DC-8 Daardoor wordt de mogelijk
heid tot verdere standaardisatie (van be
lang bij het streven naar efficiency) ver-
ichaft.
Door dit aankoopbesluit heeft de K.L.M.
definitief afgezien van de concurrenten
B.A.C. III en Caravelle.
Over de in aanbouw zijnde Fokker
T-28 merkte mr. Albarda op. dat de be
ttelling van de DC-9 de mogelijkheid van
het gebruik van de F-28 voor het korte
lijnverkeer met hoge frequentie, waar-
roor dit toestel is ontworpen, niet uitsluit.
Beslissingen hieromtrent kunnen echter
pu op een later tijdstip worden genomen.
(Zie ook elders in dit nummer)
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG De KLM heeft ondanks een negatieve verlies- en winst
rekening over het afgelopen jaar de wind weer in de zeilen gekregen. Dat
kon een verheugende president-directeur, mr. H. Albarda, gistermiddag
meedelen op een persconferentie in Den Haag. De efficiency-maatregelen
hebben in de loop van het jaar aan effect gewonnen, waardoor men erin
slaagde de exploitatie nagenoeg sluitend te maken. Het deficit over 1964
bedraagt iets meer dan 2 miljoen gulden. In vergelijking met 1963 betekent
dit een verbetering van 47 miljoen gulden.
Dat het uiteindelijk verlies toch
nog ruim f 15 miljoen bedroeg, kwam
alleen door de kosten van reorgani
satie en de afvloeiing van het per
soneel. Maar ook wanneer men deze
meerekent, is het resultaat aanzien
lijk gunstiger dan in 1963 toen een
verlies van f 55 min werd geboekt.
Als deze ontwikkeling zich dit jaar
voortzet, rekent de KLM aan het
eind van dit jaar zelfs op een winst.
Maatregelen
Een groot probleem vormt thans het
geringe eigen vermogen van 4e KLM. dat
nog slechts f 15 min bedraagt doordat bet
verlies over 1964 het reeds op de balans
voorkomende verliessaldo tot f 130 heeft
verhoogd. Weliswaar Is het verloop
de liquiditeit gunstig, maar er dient geen
twijfel over te bestaan, dat
zien van de financiële positie nog in
grijpende maatregelen nodig zullen «ün,
aldus mr. Albarda. Het i daarom niet
uitgesloten dat de KLM het onder het
publiek uitstaande aandelenkapitaal
ïiljoen gulden zal
Philips breekt met éénjarige c.a.o.
Uiterlijk in 1967
korter werken
(Van onze sociaal-economische
redactie)
DEN HAAG De betrokken vak
bonden hebben met de directie van
r. Philips te Eindhoven overeen
stemming bereikt over de nieuwe
voor de handarbeiders en be-
imbten van alle Nederlandse vesti
fingen. Deze c.a.o.'s zullen een geldig
heidsduur hebben van drie jaar, nl.
van 1 april a.s. tot 1 april 1968 Over
eengekomen is dat de lonen en sala
rissen gedurende deze periode met
tenminste 16 procent omhoog zullen
pan, t.w. 6 procent op 1 april a.s. (in-
tlusief de compensatie voor de ver-
boogde A.O.W.-premie), 5 proeent op
1 jnli 1966 en nogmaals 5 procent op
1 juli 1967.
Om te voorkomen, dat deze verbe-
leringen-op-lange-termyn door prijs
stijgingen weer ongedaan zouden wor
den gemaakt, hebben de partijen
voorts afgesproken dat de lonen en
alarissen bovendien jaarlijks zullen
vorden verhoogd met het percentage,
waarmee de kosten van levensonder
houd in het voorafgaande jaar ge
stegen zijn, zulks echter met een maxi
mum van 2 procent.
Mocht evenwel het prijspeil in het
«rste jaar van de nieuwe arbeidsover
eenkomst met méér dan 2 prooent zijn
totegen dan hebben de vakbo-nden het
'echt een verbetering van de jaarlijkse
toon correctie ter sprake te brengen Ook
u (in overeenstemming met het centraal
loonakkoord) de mogelijkheid open ge-
om op 1 juli a.s. een uitkering in
tens te verstrekken, indien daarover tus-
«ai de regering en de Stichting van de
Arbeid overeenstemming wordt bereikt
Gelijke beloning
De directie van Philips en de vak
bonden hebben verder bepaald, dat de
(olijke beloning voor mannen en vrou
wen volledig zal worden gerealiseerd op
juli a.s. voor handarbeiders en uiter-
'Ök op 1 januari 1966 voor beambten
De gemeemteklasse-verechillen zullen
drastisch worden ingekrompen In de
nieuwe c.a.o.'s bestaan nog maar twee
«tassen, doch in de komende contracts-
Kriod-e zullen de partijen zich beraden
•ver volledige afschaffing
Ook zal overleg worden gepleegd over
*n verdergaande arbeidstijdverkorting,
wurbü alvast werd afgesproken dat de
buidlgc werktijd van 45 uur per 1 juli
"67 In elk geval zal moeten worden
kruggebracht tot 43-1 i uur.
Verder zal de door de werknemers te
betalen ziekengeldpremie op 1 januari
,968 worden verlaagd tot 1 35 procent en
afgesproken, dal partijen zich in de
bomende cowtractsperiode zullen bera
den over uitbreiding van de bezitsvor-
miif. het vraagstuk van de ongeorga
niseerde werknemers en een herziening
Vjn de bestaande loon- en salarisstruc-
De vakbonden en de Philips-directiè
hebben over de tijdsduur van de nieuwe
c.a.o langdurig van gedachten gewis
seld In hert verleden bestond, evenals in
de meeste andere bedrijfstakken en on
dernemingen. de gewoonte meerjarige
arbeidscontracten af te sluiten, doch door
de loonpolitieke ontwikkeling van de
laatste jaren is het georganiseerde be
drijfsleven min of meer gedwongen tot
het afsluiten van c.a.o.'s met een geldig
heidsduur van slechts één jaar
(Voor vervolg zie pag, 7)
LONDEN De betrekkingen
tussen koningin Elizabeth en de
hertog en de hertogin van Wind
sor zijn vandaag intiemer gewor
den na een historische ontmoe
ting waarbij een breuk van 28
jaar geheeld werd.
Gisteravond reed koningin
Elizabeth door de regen naar de
Londense kliniek om de in Ame
rika geboren hertogin die
Koningin had kunnen zijn te
ontmoeten, de eerste ontmoeting
sedert Edward VIII afstand van
de troon deed en de Amerikaan
se gescheiden vrouw, mevrouw
Wallis Warfield Simpson, huw
de.
De ontmoeting vond gister
avond plaats in de kliniek, waar
de 7O-jarige hertog herstellende
is van een operatie aan een van
zijn ogen. De foto toont hoe de
hertogin de kliniek binnengaat.
delging van het In het verleden geaccu
muleerde verliessaldo. Hoe men dit zal
doen is nog niet bekend. De Staat, die
70 procent van de aandelen In handen
heeft, zal daarin een belangrijk woordje
meespreken.
Meer
passagiers
Het afgelopen jaar is gunstig geweest
voor de KLM, zo blijkt uit het tussen
tijds verslag over het vierde kwartaal
'het jaarverslag komt eerst van de z<
uit als het eerste kwartaal van dit jaar
ls afgesloten). De produktie steeg met 6
pet, het volume van het verkochte ver
voer met 17 pet tot 58.6 min. de inkom
sten uit dit vervoer met 11 pet tot 72 min.
terwijl de overige inkomsten met 17 pet
omhoog gingen. In totaal werden 1.6 min
passagiers, 56 min kg vracht en 4 min kg
post vervoerd. Daardoor steeg de bela-
d:ngsgraad van 47.5 pet naar 52.2 pet. De
plaatsbezetting bedroeg in 1964 50,7 pet
tegen 43,6 pet in het jaar daarvoor. De
kriische beladingsgraad daalde met 0.1
pet tot 53 pet. De stijging van het aantal
passagiers deed zich vooral voelen op de
New York-lijn.
De kostenstijging van 3 pet noemt de
KLM bevredigend. De lonen hebben van
deze stijgnig het belangrijkst" deel voor
hun rekening genomen (239 min tegen
221 min in 1963). Maar ook de kosten
verbonden aan de reorganisatie en perso-
neelsafvloeiing waren nog aanzienlijk:
ruim 12 min. Verwacht wordt, dat hier
voor dit jaar nog 10 min zal moeten wor.
den uitgegeven.
Van de 375 min. waarvoor het Rijk zich
krachtens de steunwet (die is verlengd
tot eind december) garant stelde als de
KLM zou moeten lenen, is thans 217 min
opgenomen, een bedrag dat elk jaar met
min omlaag wordt gebracht. Van de
mogelijkheid voor directe leningen tot
bedrag van 50 min is geen gebruik
gemaakt
Voorzichtig
tk voor het komende jaar zal de
KLM een voorzichtig beleid voeren. De
totale ton/km-produktie zal in vergelij
king met 1964 met ongeveer 7 pet stijgen
tot rond 980 min. Qua produktie is de
KLM daarmee de vierde maatschappij
ter wereld. Zij komt achter Panam (3.4
miljard). BOAC (1,2 miljard) en Air
France (1.1 miljard). Direct na de KLM
komt Lufthansa met 750 min ton/km.
(Voor vervolg zie pag. 7)
De kabinetsformateur aan het werk en tot die arbeid behoort ook het
informeren van.de pers. Gisteravond verscheen mr. Cals dan ook in het
gebouw van de R.VJD. en hij liet zich de koffie goed smaken
Johnson zou wat
geregelder rust
moeten houden
WASHINGTON. Vier doktoren heb
ben president Johnson volledig onder
zocht en zijn tot de conclusie gekomen
dat de gezondheidstoestand van de presi
dent uitstekend is. Zij bevalen wel aan,
dat Johnson wat meer lichaamsbeweging
neemt en geregelde rustdagen vaststelt.
Dit laatste was voor een journalist aan
leiding om te vragen of de doktoren het
wenselijk vonden dat de president hele
dagen vrijaf nam. maar perschef Reedy
weigerde hierop antwoord te geven, zeg
gende dat Johnson zelf wel zou bepalen
hoe het advies van de doktoren op te
volgen.
Verbod van partijen
in West-Irian
DEN HAAG Aangezien hert besluit
van president Soekarno, dat politieke
vergaderingen en bijeenkomsten alsmede
oprichting van politieke partijen in
West-Irian strafbaar stelt, niet in over
eenstemming lijkt te zijn met de over
eenkomst van New York. heeft minister
Luns zich om nadere inlichtingen ge
wend tot de Indonesische regering.
Apartheidsbeleid
in Z.W.-Afrika
voor Int. Hof
DEN HAAG. Het Internationale ge
rechtshof in het Vredespaleis in Den
Haag is gistermiddag na een korte open
bare zitting achter gesloten deuren bij
eengekomen ter behandeling van een
te elfder ure opgekomen preliminair
punt van één van de partijen in de zaak
over het mandaatgebied Z.-W.-Afrika.
De president van het hof. de Australiër
sir Percy Spender, zei niet welke van de
landen met dit punt was gekomen. De
partijen in het geding zijn enerzijds
Ethiopië en Liberia en anderzijds Zuid-
Zoals gemeld, verzochten Ethiopië en
Liberia het hof op 4 november 1960 on
der andere te verklaren dat er een einde
moet worden gemaakt aan het door
Zuid-Afrika in Zuid-West-Afrika gevoer
de apartheidsbeleid.
Voordat het hof overging tot behande
ling van de zaken over Zuid-West-Afrika
had de president een verklaring afgelegd
ter gelegenheid van het twintigjarig be
staan van de V.N
•edactie)
"ïz:Tm ^Langdurige
leiding op
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Het staat
dat de kabinetsformateur,
L. Th. Cals, niet zelf de leiding op
zich zal nemen van het kabinet dat
hij nu probeert te vormen. In een
gesprek met de parlementaire pers
verklaarde hij gisteravond: „Ik hoef
niet te regeren, maar alleen te for
meren. Als ik slaag, houdt dat be-
Wetsontwerp
neger-stemrecht
WASHINGTON President John
n heeft gisteravond bij het Ameri
kaanse congres een wetsvoorstel
gekondigd dat ten doel heeft, een eind
te maken aan alle onderscheid
grond van ras bij de uitoefening
het stemrecht. Het ontwerp wordt
morgen aan het congres toegezonden.
Alle beperkende bepalingen voor elke
iort verkiezingen, of het nu om federa
le verkiezingen dan wel om verkiezin-
voor staats, of plaatselijke instel
lingen g3at. worden geschrapt omdat zij
gebruikt zijn om negers van de stembus
weg te houden. De inschrijving van ne
gerkiezers zal door federale ambtenaren
geschieden, als de ambtenaren van de
afzonderlijke staten onderscheid blijven
maken.
Treurig
Het is een treurig feit. aldus John
son, dat in vele plaatsen in de VS
mannen en vrouwen worden verhin
derd te stemmen, omdat zij neger zijn.
„Elke list die de menselijke vinding
rijkheid kan bedenken is gebruikt om
hun dit recht te ontzeggen". Hij ver
oordeelde de gebeurtenissen in Selma.
tr de politie met knuppels, zwepen
traangas zyn opgetreden tegen de
monstranten. „En hunner, een man
Gods. is doodgeslagen", aldus Johnson
Hij maande net congres tot grote spoed
bij de behandeling van het wetsontwerp
..Zolang de neger geen rechl geschiedt,
falen wij als volk, ook al hebben wij
Grote mars
Intussen werd tn Selma een grote mars
gehouden, die geleid werd door ds. Mar
tin Luther King De mars was ter nage
dachtenis van de blanke ds. Reeb
Boston, die door blanken werd dood
geslagen Do stoet bestond uit onge>
4000 mensen, onder wie honderden pre
dikanten. priesters en nonnen uit alle de
len van de Ver Staten. De politie had
telefonisch van rechter Thomas uit Mo
bile opdracht gekregen, de mars te laten
doorgaan BU het stadhuis werd
korte rouwdienst gehouden. De betoging
verliep zonder incidenten.
slist niet in. dat ik ook minister-pre
sident zal worden. Trouwens, di
meeste kabinetsformateurs van na di
j oorlog zijn zelf geen premier gewor
den".
Mr. Cals. die zijn zetel heeft opge
slagen in het kabinet van de minister
president aan he; P'ein 1813. is zijn
formatie-arbeid gisteravond begonnen.
Hij had toen een gesprek mei oud-in
formateur Schmelzer over diens
vindingen van de afgelopen weken.
Vandaag sprak hij met de demissio
naire premier Marijnen om te worden
ingelicht, niet alleen over de radio-
l.v.-kwestie, maar ook over andere
beleidspunten die in de naaste toe
komst aan de orde zullen komen. „Ik
wil", zei de formateur tegen de jour-
Reacties
Enkele senatoren uit het zuiden rea
geerden scherp op Johnsons toespraak
Senator Ellender (democraat uit Loui
siana) dreigde met filibuster (vorm vj
obstructie, bestaande in het houden vi
urenlange redevoeringen om het aai
nemen van ongewenste wetten te ve
tragen). Van andere zijde werd echti
gesproken van een staaltje van eersteklas
vakmanschap.
De leider van de republikeinse se
naatsfractie, Everett Dirksen. zei dat de
toespraak vruchten zou afwerpen Se
nator More 'democraat-Oregont gewaag
de van Johnsons grootste redevoering.
r op te vertrouwen, dat het con
gres er spoedig gehoor aan zal geven.
VERFHANDEL
OEGSTGEEST
KEMPENAERSTR 71
TELEFOON 5010;
FLEXA
DEALER
iHerenstraat 34
[Nieuwe Rijn 49
FLEXA-Dealer
Fa. H. Schutte Zn
LAGE RIJNDIJK 57—59
LEIDEN TELEFOON 23135
nalisten, „eerst zoveel mogelijk ge
ïnformeerd worden. Daarna heb ik
Lijd en rust voor denkwerk nodig al
vorens een beslissing te kunnen nemen
over de methode die ik verder zal
volgen".
Hü wilde niet verhullen, dat de poli
tieke situatie nu bijzonder moeilijk la
geworden. Zelf had hij dat vorige week
verschillende keren In zijn fractie ge
zegd. „Aan de ene kant moeten we ons
voorbereiden op een langdurige kabinets
crisis. aan de andere kant is het In
*s lands belang dat die crisis zo spoedig
mogelijk wordt opgelost Dat betekent
dat we geen tijd hebben te verliezen en
daarom niet overhaast mogen handelen.
Alle mogelijkheden dienen zo zorgvndlg
mogelijk te worden afgewogen Dat kost i
lijd. De zaken liggen niet altijd zo een- j
voudig als sommige kranten denken".
(Voor vervolg zie pag. 7
van de niet geslaagde informatie
opdracht aan de heer Schmelzer. is al
dadelijk, dat de aanmaning tot spoed
eruit is gelicht.
Niet dat de heer Cals zonder ijver
te werk zou gaan. Hij heeft al meer
blijk gegeven, grote problemen niet
te schuwen. Staat er niet een Mam
moetwet op zijn naam?
Maar komt er thans nog een spoedige
formatie, dan is dat meegenomen
verwachten laat zij zich niet direct.
Wel is overigens ook de mislukte po
ging van de heer Schmelzer stellig
nuttig geweest.
Het is bij ons met de kabinetsfor
maties meestal een vreemde zaak-
Veelal moeten er eerst een of meer
pogingen niet kunnen slagen. Dat
betekent dan. dat even zovele moge
lijkheden worden afgeschrapt.
Zo groeit men als het ware, ook In
zijn politieke gezindheid, naar de
overblijvende mogelijkheid toe. De
afvallers hebben dan in de regel hun
kansen wel gehad en dienen dus te
gereder vrede te hebben met de
uiteindelijke situatie.
een geheel blanke lei, lijkt minder
juist. Er is al een mislukte poging
achter de rug. Toch nemen wij aan,
dat ook de heer Cals met een wijde
blik zal beginnen.
Zijn benoeming heeft al dadelijk iets
in zich van de verrassing. Bovendien
zal hij meer moeten doen dan infor
meren van hem wordt een forma
tie verwacht, handelend optreden
dus. Hij zal met concrete voorstellen
kunnen komen, waarop met ja of
nee moeten worden geantwoord.
Meer dan een informateur, zal een
formateur initiatieven moeten ont
plooien.
Te verlangen dat daarbij ook aan een
partij als de CHÜ redelijke mogelijk
heden worden geboden, achten we
alleen maar eis. De Volkskrant van
vanmorgen legt al een heel kabinet
op tafel van KVP. P.v.d.A en ARP
met de heer Biesheuvel als minister
president. Afgezien van alle voorba
righeid die zich hierin openbaart,
wij achten het de plicht van ons
onafhankelijk christelijk-natlonaal
dagblad, te waarschuwen tegen een
uiteengaan van protestants-christe
lijke politieke groeperingen-
Er is nu reeds tussen christenen te
veel afstand.
DEEDS enige malen hebben wij ge
pleit voor terugkeer naar collec
tieve arbeidsovereenkomsten, die
langer dan een jaar van kracht zijn-
De situatie zoals die in de afgelopen
jaren is ontstaan, heeft wel bewezen
niet bevordelijk te zijn voor de mate
van rust di een gezonde bedrijfs
voering en een weloverwogen, daar
op afgestemd loonbeleid zo nodig
hebben.
De laatste jaren hebben de onder
handelingen over verbetering van
arbeidsvoorwaarden veel weg van
een mallemolen Nieuwe c.a.o.'s zijn
nog maar goed en wel afgesloten, of
besprekingen over de volgende con
tracten komen al weer op gang. Voor
programmering van het beleid op
langere termijn is dikwijls niet of
nauwelijks voldoende tijd en allerlei
andere taken komen in de verdruk
king.
Wij achten het daarom verheugend
nieuws dat de partijen, die betrokken
zijn bij de c.a-o.'s voor de binnen
landse vestigingen van Philips, thans
besloten hebben de nieuwe arbeids
overeenkomsten een geldigheidsduur
te geven van drie jaar. Daarbij is
afgesproken dat jaarlijks een loon-
correctie zal plaatsvinden, indien
stijging van de kosten van levens
onderhoud dat noodzakelijk maakt.
Dit lijkt ons in principe een geluk
kige gedachte, die er toe kan bij
dragen. dat ook een loonbeleid op
langere termijn de reële mogelijk
heden zo dicht mogelijk benadert.
Dat betrokken vakbonden en Philips
deze stap hebben durven doen, mag
onze waardering helften. Te hopen
is, dat andere bedrijfstakken zullen
volgen.
Nieuwe luchtaanval op N.-Vietnam
O
SAIGON/HANOI/WASHINGTON
Ruim 100 Amerikaanse vliegtuigen heb
ben gisteren een nieuwe luchtaanval ge
daan op Noord-Vietnam. Een groot muni
tiedepot in de stad Foe Kwi. ten zuiden
van Hanoi, werd volkomen vernietigd. Bij
deze operatie werden drie Amerikaanse
toestellen door de Noordvietnamese lucht
afweer neergehaald, terwijl een groot
aantal andere werd beschadigd. Dit Is
gisteren door het Noordvietnamese pers
bureau meegedeeld en later bevestigd
door een Zuidvietnamese militaire woord
voerder in Saigon.
Daags tevoren is een gecombineerde
Amerikaans-Zuidvietnamese luchtaanval
gedaan op de communistische marine
basis op het Tijgereiland, voor de kust
van Noord-Vietnam. Deze operatie was
een compleet succes, zo werd later mee
gedeeld.
Kolonel Hal I. Price, die de actie coör
dineerde, verklaarde later, dat de aanval
militair gezien waardevol is geweest, om
dat de depots in een strategische gunstige
positie lagen, namelijk langs de zoge
naamde Ho Tsji Minh-route. waarlangs
de communistische elementen zowel Laos
als Zuid-Vietnam infiltreren. Hij zei
voorts, dat tenminste 30 complexen, waar
in munitie werd opgeslagen, volkomen
zijn verwoest. Deze operatie werd uitge
voerd door Amerikanen en Zuidviet-
uamezen hebben hieraan niet deelge
nomen, aldus de koloneL
In Washington vernam president John
son de nieuwe actie van zijn militaire
medewerkers. De verkenningsfoto's, die
tijdens de aanval werden genomen, zullen
binnenkort aan de president worden ge-