Nieuwe Leidse Courant
Johnson: krachtige aanpak
rassenkwestie noodzakelijk
Mr. Cals thans
formateur
Vanavond toespraak voor het congres
Weer protestmars in
Selma aangekondigd
Negen Russen in de
ruimte omgekomen?
'T Na weigering van
Opdracht
ruim... en
beperkt
APPLAUS VOOR CHROESJTSJEF
Israël wil diplomatieke
betrekkingen met Bonn
Franse verkiezingen
tegenvaller de Gaulle
Mao en Tsjoe
oneens
Maandag 15 maart 1965, 45ste jaargang
r
Tijdelijk regen
De Bilt verwacht t<H morgenavond:
Veel bewolking en tijdelijk regen. Matige
tot krachtige, aan de kust enige tijd
harde wind, aanvankelijk zuidelijk, later
Dfwcteor: F. OIEMER
Hoofdred.cfeur: Dr. E. DIEMER
CHRISTELIJK-NATIONAAI DAGBLAD
„SUnlvastigh is ghebleve»
mijn hert in leghenspoet!'
3,35, p.kw. 10,05
Klachtendienst bezorging 18.0019.00
WASHINGTON President Johnson zal vanavond tijdens een gemeen
schappelijke zitting van het Huis van Afgevaardigden en senaat uitvoerig
spreken over het wetsontwerp betreffende de burgerrechten. Hij houdt deze
toespraak op uitnodiging van de democratische en republikeinse fractie'
leiders in het congres, die in het afgelopen weekeinde niet zonder bezorgd
heid de gebeurtenissen in het land hebben gadegeslagen.
BovenSELMA Een politieman
zet zijn wapenstok op de keel van
Malachi T. Robinson, een van de
demonstranten tegen de rassen-
rassenscheiding.
Onder: WASHINGTON Gou
verneur George Wallace (links)
en president Johnson na een ge
sprek, dat meer dan drie uur heeft
geduurd. De president nam op de
persconferentie, die hierop volgde,
krachtig stelling tegen-de rassen
scheiding.
Meer dan honderd duizend blan
ken en negers hebben gisteren in
verscheidene delen van de VS ge
demonstreerd tegen de rassendiscri
minatie in de staat Alabama. De ne
gerleiders in deze staat hebben ook
vandaag een wat werd genoemd
„grootscheepse mars" op het pro
gramma staan.
Deze mars wordt in Selma gehou
den ondanks het dreigement van df
burgemeester, dat alle deelnemers aan
betogingen voor het verlenen -van
burgerrechten aan de negers zullen
worden gearresteerd als zij daarbij de
wetten van de stad en het district
overtreden.
In een verklaring zei de burge
meester dat „orde en recht zullen
worden gehandhaafd. Er zal echter
geen onnodig geweld worden
bruikt". President Johnson zal zich
dus vanavond officieel tot de ver
tegenwoordigers van het Ameri
kaanse volk richten over een kwestie
die de gemoederen danig in beroe-
Italiaan getuige van wanhopig gesprek
ROME Giovanni Battista Judica-
cordiglia. die met zijn broeg Chille bij
Turijn een luisterstation voor ruimte-
vluchten exploiteert, heeft verklaard,
dat er volgens zijn gegevens sinds I960
negen Russische ruimtevaarders in de
ruimte zijn omgekomen. Giovanni gaf
commentaar op een bericht in het Mi
lanese blad „Corrierc della Sera" vol
gens hetwelk veertien ruimtevaarders
zouden zijn omgekomen.
Tegen een vertegenwoordiger van
Reuter zei Giovanni: „dat is volkomen
juist. Volgens Amerikaanse gegevens
zijn er veertien omgekomen en wij
hebben negen keer geregistreerd en
gemeld, dat er een Russische ruimte
vaarder niet behouden is terugge
keerd".
Volgens het Milanese blad zijn de
namen van vijf omgekomen ruimtevaar
ders bekend.
i mei 1964 stierven Sciboting en
Dolgov en nog een onbekend vrouw.
Op 14 oktober 1961 kwam een zekere
Sovodowski om en in oktober 1962 'n ze.
kere Lodovski. In november 1962 liet
een rus, genaamd Belokonev, het leven
een ruimtevlucht. waarover enkele
bijzonderheden bekend zijn.
Belokonev zou op 8 november van dat
ja?- de ruimte zijn ingeschoten en tot
12 november rond de aarde zijn blijven
draaien. In die tijd zag hij kans wat van
die vreemde deeltjes te pakken te krijgen
die door de Amerikaanse astronaut John
Glenn „vuurvliegen uit de ruimte" zijn
genoemd. Glenn meldde tijdens zijn
ruimtevlucht in februari 1962, dat hij
deze „vuurvliegjes" bij zonsopgang langs
het raam van zijn ruimtevoertuig had
zien vliegen en dat zij. als zij dicht bij
het raam kwamen, wel wat op sneeuw
vlokken leken
De „Corrière della Sera" gaf
voorts het ..laatste gesprek" van
Belokonev met een basis in de Sow-
jet-unie weer.
„Het voertuig is uit balans ge
raaktIk kan u niet verstaan. Ik
kan u niet verstaan. Ha. wij heb
ben weer contact.... De batterijen.
ja. ze werken niet meer't Is
hierbinnen donker.Nu. laten we
beginnen44-46-456-88Hier
ben ik.... Het instrument meldt
niets meer.Zuurstof.om
GodswilkameradenIk kan
niets doen.... Wat?.... Drommels
Ik kan niet.... Het is onmo
gelijkIk kan het niet. zeg ik
ubegrijp mijbegrijp mij
dan toch
Bij een officieel bezoek aan Zweden,
in maart van het vorig jaar, heeft de
Russische ruimtevaarder Joeri Gagarin
op een persconferentie ontkend dat er
Russische kosmosnauten bij rulmtcvluch-
ten om liet leven zUn gekomen.
President Tanzania
naar Nederland
De president van Tanzania. Julius
Nyerere, zal in de loop van dit jaar
een bezoek aan Nederland brengen.
ring heeft gebracht na de bloedige
incidenten in Selma vorige week
zondag.
Zaterdag heeft Johnson na een ge
sprek van drie uur met de gouverneur
van Alabama, Wallace, zijn standpunt
inzake het rassenprobleem voor pers,
radio en tv duidelijk uiteengezet:
„Mijn regering zal alles in het werk
stellen om gerechtigheid te verzeke
ren voor alle Amerikaanse burgers,
ongeacht hun huidskleur.
Dit is de betekenis van de eed die
ik voor de almachtige God heb afge
legd,, alvorens mijn ambt te aanvaar
den", zo riep Johnson uit, „en dat i:
ook hetgeen ik met mijn gehele hart
geloof. Bovendien eist het Amerikaanse
volk dit van de overheid."
„De betogingen in Selma hebben een
vergaande betekenis", zo zei de presi
dent. ,,Zij zijn een protest tegen een zeer
groot onrecht in de Amerikaanse demo
cratie. Ik geef u echter de verzekering,
dat hetgeen zich vorige week woensdag
in Selma heeft afgespeeld, onder geen
beding meer zal voorkomen. De Ameri
kaanse regering zal elk middel, waar
over zij beschikt, aanwenden om te ver
zekeren dat er gerechtigheid zal zijn voor
alle Amerikaanse burgers.
FBI
Militairen, federale politie en perso
neel van de Amerikaanse federale In
lichtingendienst (FBI) staan gereed om
elke opdracht uit te voeren."
Over het wetsontwerp betreffende de
burgerrechten zei de president:
Vijfennegentig jaar geleden is een
amendement op de grondwet aan
vaard, waarin werd bepaald, dat aan
geen enkele Amerikaan op grond van
ras of huidskleur het stemrecht mag
worden onthouden. Doch bijna een
eeuw later wordt vele Amerikanen be
let dit stemrecht uit te oefenen, lon
en alleen omdat zij negers zijn.
Daarom zal ik het congres maandag
erzoeken hieraan een eind te maken.
Uitvoering van dit amendement op de
grondwet moet worden verzekerd",
aldus president Johnson.
Hef Amerikaanse staatshoofd zei
verdei-, dat hij aan gouverneur Walla
ce de volgende suggesties had gedaan:
de gouverneur zou z'n steun moeten be
tuigen voor algemeen stemrecht in zijn
staat en in het gehele land- Hjj zou
moeten verklaren, dat het recht van
vreedzame bijeenkomsten geëerbiedigd
zou worden zolang orde en wet ge
handhaafd zouden blijven en hij zou
in Alabama een bijeenkomst moeten
beleggen van blanken en negers om
de twee bevolkingsgroepen nader tot
elkaar te brengen.
Orde en wet
Op de vraag wat er zou gebouren wan
neer de gouverneur deze suggesties
naast zich zou neerleggen antwoordde
Johnson, dat hij duidelijk te verstaan had
gegeven dat. of Walalce er mee akkoord
ging of niet. orde en wet zouden worden
gehandhaafd. Johnson verklaarde, da: hij
de gouverneur had gezegd dat de negers
Alabama de gelegenheid moest
de negers betrof', aldus de president, die
den gegeven de aandacht van het hele
land op hun zaak te vestigen.
De gouverneur had er zijn bezorgdheid
'er uit gesproken dat de negerbetogin
gen de openbare orde in gevaar brach-
„Ik zei dat mijn zorg de noodzaak
het wegnemen van de grieven
de gouverneur ook nog met nadruk had
gezegd, dat de bruutheid waarmee de
negerbetoging te Selma van vorige week
zondag was onderdrukt niet herhaald
moest worden."
Intussen heeft de gemeenteraad van
Selma een telegram van rouwbeklag
gezonden aan de weduwe van de Bos-
tonse predikant Reeb, die is overleden
aan verwondingen die l)em bij de rel
letjes in Selma werden toegebracht.
De universiteit van Philadelphia heef',
aan de vier nog kleine kinderen
van de overleden predikant studie
beurzen toegekend. Ds. Reeb is aan
deze universiteit destijds gepromo
veerd.
Peronisten m een
nek-aan-nek-race
met volkspartij
BUENOS AIRES Argentinië heeft
gisteren 99 congresleden gekozen in een
nek-aan-nek race tussen de regering van
president Illia en de volgelingen van ex-
president Juan Peron.
Tijdens de uitslagen bleek dat de bel-
mannen om beurten de leiding had-
;n maar toen 55 procent van de stern
en geteld was lagen de Peronisten voor
op de radicale volkspartij van Illia. De
Peronisten hadden toen 2.076.507 stern
en tegen 1.968.804 voor Illia.
De totale uitslag geeft de zetelverde
ling niet omdat het evenredige verkie
zingen zijn. Maar het is duidelijk dat de
Peronisten op één na de sterkste macht
het lagerhuis zijn.
De officiële partij heeft in zeven van de
zestien provincies gewonnen, de Peronls-
Bij een brand aan boord van de
Nederlandse coaster Njord is de machi
nist, de 37-jarige J. Vader, om het le
ven gekomen. De brand woedde in de
hu-t van de machinist, toen het schip
in Barcelona lag.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Oud-minister Cals
kabinetsformateur. Dit verrassende
nieuws werd vanmorgen door het ka
binet van de Koningin bekendge
maakt in een communiqué van de
Bemande maanreis
medisch mogelijk
UTRECHT Dr. M. P. Lansberg uit
Zeist, hoofd van de stichting lucht
vaartgeneeskundig centrum in Soes-
terberg, is van oordeel dat er medisch
gezien geen problemen meer bestaan
voor bemande maanreizen. Hij maakte
deze opmerking zaterdag tijdens een in
Utrecht gehouden forumbijeenkomst
van de Stichtse lucht- en ruimtevaart-
vereniging.
Dr. Lansberg ls het niet eens met de
Luikse professor Florkin, die onlangs
verklaarde dat ruimtevluchten van meer
dan vijf dagen krankzinnigheid bi) de
astronaut veroorzaken.
„Volkomen uit de lucht gegrepen", zo
reageerde dr. Lansberg.
Prinses Irene en prins Hugues zijn
gisteren in Sankt Anton aangekomen
voor een wintersportvakantie.
MOSKOU. Voor het eerst
sedert zijn aftreden is oud-pre
mier Chroesjtsjef in het open
baar verschenen om zijn stem
uit te brengen voor de verkie
zing van de plaatselijke raden.
Hij kwam zijn vrouw Nina af
halen bij zijn Moskouse flat in
een auto met particuliere chauf
feur.
Hij zag er magerder uit dan
men van hem gewend was, maar
al gauw verscheen er een lach
op zijn gezicht toen de ongeveer
150 Russen die zich voor zijn
huis verzameld haddenin ge
juich uitbarstten.
Op de vraag hoe hij zich voel
de. zei Chroesjtsjef: Als een ge
pensioneerde, geweldig, gewel
dig." Hij was vriendelijk, maar
niet zo joviaal en dynamisch als
tijdens zijn premierschap.
Bij het stembureau werd hij
ook verwelkomd, zij het min
der hartelijk. Hij moest zich le
gitimeren tegenover een ambte
nares voordat hij zijn stembiljet
kreeg. Hij kon echter niet na
laten te vragen of zij hem niet
vertrouwde. Bij het verlaten
van het stemlokaal begon een
jonge man te applaudisseren,
maar hield er beduusd mee op
toen hij merkte dat niemand zijn
voorbeeld volgde.
Verwarring bij de Arabieren
KAIRO/JERUZALEM/BONN. Nu
de Israëlische regering Bonn heeft la
ten weten, volledige diplomatieke be
trekkingen met de Bondsrepubliek te
willen aanknopen, is de verwarring
der de Arabische landen groot. De be
sprekingen, die zij in Kairo hebben
gevoerd, eindigden vanochtend in een
stemming, die duidelijk op verdeeld
heid wees.
Met algemene stemmen werd beslo
ten, dat de Arabische landen hun di
plomatieke betrekkingen met d<
Bondsrepubliek zullen verbreken, als
zij Israël erkent. Voorts werd afge
sproken, dat alle Arabische ambassa
deurs onmiddellijk uit Bonn terugge
roepen zouden worden.
In werkelijkheid waren deze besluiten
slechts een wassen neus om tegenover
de buitenwereld de schijn van eenheid
PARIJS. De Gaullisten zijn er
niet in geslaagd, de voor hen gunstige
uitslag van de parlementsverkiezingen
an 1962 ook tot uitdrukking te bren-
_en in de gemeenteraadsverkiezingen,
die gisteren werden gehouden. Dit
•ordt van groot belang geacht in ver
band met de presidentsverkiezingen,
die later in dit jaar in Frankrijk ge
houden zullen worden.
Er is weinig verschil met de uitslag
van de vorige gemeenteraadsverkiezin
gen (van 1959, toen De Gaulle al aan
de macht was).
De traditionele partijen van centrum
centrum-links hebben hun positie
gehandhaafd. Voorts is er een vooruit
gang van uiterst links in de gemeen-
waar socialisten en communisten
samengingen.
Zoals altijd in Frankrijk, hebben ge-
lecnteraadsverkiezingen slechts in de
grote steden enige politieke betekenis.
In alle districten van Parijs, waar de
Gaullisten in 1962 alle zetels behaalden,
moet volgende week opnieuw worden ge
stemd. Geen van de partijen behaalde
de volstrekte meerderheid.
In zeven van de acht stemdistrlctcn
van Marseille moet zondag eveneens op
nieuw worden gestemd. In één district
werd de absolute meerderheid behaald
door de communisten. Het gaat komende
zondag dan ook voornamelijk tussen de
communisten en socialisten van Gaston
Deferre, de tegenkandidaat van De
Gaulle bij de presidentsverkiezingen.
In Lyon, de derde stad van Frankrijk,
heeft de centrumlijst van burgemeester
Pradel in alle districten een ruime abso
lute meerderheid behaald. De Gaullisti
sche lijsten met als aanvoerder staats
secretaris Ilerzog. kwamen niet aan bod.
De enige Gaullistische overwinnaar was
de burgemeester van Bordeaux. Chaban-
Delmas.
Met spanning wordt nu uitgezien naar
de uitslag van de tweede ronde In Parijs
én Marseille.
te kunnen bewaren, want Marokko, Tu
nesië. Libye en waarschijnlijk ook landen
als Soedan en Algerije voelen er weinig
voor, met de Bondsrepubliek te breken.
Zij willen als het even kan de econo
mische hulp blijven betrekken, die zij tot
dusver van Bonn hebben gekregen.
Was er dus al geen eenstemmigheid
over het verbreken van de diplomatieke
betrekkingen, ook wat betreft het be
ëindigen van de economische banden was
er verdeeldheid. En wat de erkenning
van het communistische bewind in de
Sowjetzone van Duitsland aangaat, bleek
de animo helemaal gering te zijn.
Marokko, Tunesië en Llbye hebben
zich in het geheel nog niet gebonden.
De afgevaardigden van deze landen ver
klaarden. eerst hun regeringen nog te
moeten raadplegen. Voor het overige is
alles, wat van Arabische zijde gezegd is,
een spel van woorden. Dit ls bijvoorbeeld
het geval met de mededeling, dat de eco
nomische banden met Bonn verbroken
worden, als de Bondsrepubliek een vij
andige houding zou aannemen tegenover
een van de Arabische landen.
In Bonn juichten zowel de CDU
de SPD het besluit van Israël inzake
het aanknopen van diplomatieke be
trekkingen toe. De liberalen hadden
echter voorbehoud. Naar hun mening
moet de regering de gevolgen over
wegen die het besluit op de Arabische
staten heeft. Morgen zal premier Esj-
vol een officiële venklaring afleggen
het Israëlische parlement.
.9
BERLIJN Het Is waarschijnlijk dat
de communistisch Chinese leider, Mao
Tse-toeng, binnenkort gedwongen zal
worden af te treden als gevolg van de
verdeeldheid in de communistische party.
Dit zei gisteren de Westduitse minister
zaken geheel Duitsland betreffende,
Erich Mende.
Volgens Mende heeft de Chinese com
munistische partij zich gesplitst in twee
groepen: de radicalen onder Mao en de
gematigden onder premier Tsjoe En-lai.
volgende inhoud: „Nadat drs. K. K.
N. Schmelzer de wens te kennen had
gegeven niet in aanmerking te wor
den gebracht voor een opdracht tot
kabinetsformatie, heeft Hare Majes
teit de Koninging hedenochtend ten
paleize Soestdijk mr. J. M. L. Th.
Cals ontvangen en hem opgedragen
kabinet te vormen, dat zal mo
gen rekenen op een vruchtbare sa
menwerking met de volksvertegen
woordiging. De heer Cals heeft ver
zocht deze opdracht in beraad te mo
gen houden".
De formati«-opdracht aan de 50-
jarige mr. Cals, die sedert zijn af
treden als minister in 1963 Tweede-
Kamerlid voor de KVP is, is geheel
onverwachts gekomen. Eind vorige
week werd oud 1 informateur drs.
Schmelzer nog algemeen als de toe
komstige formateur beschouwd.
Zaterdag heeft de Koningin op pa
leis Huis ten Bosch nog tot tweemaal
toe een onderhoud met hem gehad.
Toen na het tweede gesprek officiële
mededelingen uitbleven, hield men re
kening met de mogelijkheid dat de
heer Schmelzer zich gedurende het
weekeinde wenste te bezinnen op de
preciese formulering van de opdracht
die hem zou worden verstrekt. Hij
blijkt nu echter een opdracht te heb
ben geweigerd. Om welke redenen is
niet duidelijk.
De opdracht aan de heer Cals is aan
de ene kant vrjj ruim. aan de andere
kant tamelijk beperkt. Om met de be
perkingen te beginnen: hij heeft niet
de vrijheid een minderheidskabinet
(b.v. van K.V.P. en A.R.P.) te vor
men. Zo'n kabinet kan niet rekenen
op een vruchtbare samenwerking
met de volksvertegenwoordiging:
Daarvan kan ook niet of nauwelijks
sprake zijn bij de vorming van een ka
binet. dat alleen steunt op de drie con
fessionele partijen (KV.P., A.R.
C.H.U.).
Zo'n christen-democratische regerings
combinatie zou in de Kamer een meer
derheid van slechts één stem hebben. Bo
vendien is er het feit. dat de C.H.U. voor
zo'n C.D.U.-combinatie niet voelt.
In theorie kan de heer Cals wél pro
beren wat zijn voorganger Schmelzer
gelukt, nl. de confessioneel-libera
le regeringscombinatie alsnog te redden
door voor het omroepvraagstuk een for
mule uit te dokteren, die voor de be
trokken partijen aanvaardbaar is.
Maar in dat geval zou in de formule-
ng van de formatie-opdracht niet ge
sproken zijn over de vorming van een
geheel nieuw kabinet. Na de breuk in
het „regeringablok" vorige week zo dui
delijk is aangetoond, bestaat er ook geen
enkele grond voor het vermoeden, dat
de heer Cals het werk van de heer
Schme-zer nog eens dunnetjes zou wil
len overmdoen. De mogelijkheid dat het
radio- en t.v.-probleem in de ijskast zou
worden gestopt, is niet meer aanwezig.
De formulering van zijn opdracht laat
de heer Cals wel alle ruimte een kabi
net te vormen, waarin ook de P.v.d.A.
zitting zal hebben. De veronderstelling
dat hij in die richting zal gaan werken.
)r de hand. Als een hernieuwde
erking met de socialisten niet
mogelijk is, dan moet dat eerst duidelijk
worden aangetoond, zo zegt men in de
kringen van K.V.P. en A.R.P. Eerst dan
kunnen andere mogelijkheden van sa
menwerking aan bod komen.
Een poging om op andere programma
punten dan het omroepvraagstuk met de
socialisten tot overeenstemming te
komen, zal geen geringe moeilijkheden
opleveren. De onderhandelingspositie
van de P.v.d A is sterker dan ooit en de
kans van mislukking der besprekingen
zit er dik in, gezien ook het feit dat de
socialisten zelf weinig animo tonen om
halverwege de rit het regeringskasteel te
gaan betrekken.
Maar, zo zegt men in politieke kringen,
als er één vooraanstaande K.V.P.-er ge
schikt is om een herstel van de samen
werking met de socialisten te bewerk
stelligen, dan is dat mr. Cals wel. Hy
ligt, populair gezegd, goed bij de P.v.d-A.
Dr. Vondeling zwaaide hem enige weken
geleden indirect lof toe. toen hü de
..zwakke" huidige (demissionaire) minis
ter van o. k. en w. mr. Bot vergeleek met
diens eminente voorganger.
(Voor vervolg zie gag. 5)
(Ongecorrigeerd"»
Een moeder en haar zes kinderen
zijn gisteren om het leven gekomen
toen hun huis in vlammen opging Dit
verschrikkelijke voorval had plaats in
Jeadin-g in Amerika. Het zevende kind
wist zich te redden.
