DEMONISCH KINDERLEVEN
Isolement der theologen
moet doorbroken worden
Herv. Kerk geeft studie
over urbanisatie uit
Onderzoek in
Spijkenisse
en Hoogvliet
Schilderen? Plasticolor!
Kritiek van Wereldraad
op VS in zake Vietnam
Jubileum predikant-zanger
Een woord voor vandaag
„Toekomst christelijke
organisaties op het spel"
Boeiende novellen van
auteur Jos Ruting
2
VRIJDAG 12 MAART 1965
Les van Robinson-affaire
(Van onze kerkredacteie) I Dr. Van Veen deelt wel de kritiek,
die op Eerlijk voor God is uitgebracht.
DEN HAAG Er wacht ons Het brengt ons theologisch weinig
harde theologische arbeid in sa- verder, schrijft hü. Robinson houdt
veel te weinig rekening met het his-
menwerkin& van theoloöen en le- toriseh karakter van het christelijk
ken, willen de gerechtvaardigde igeloof. Heeft een man als Barth zyn
geweldige arbeid voor niets verricht?
Toch meent dr. Van Veen dat, of
schoon aanvechtbaar, het boekje een
teken aan de wand is als eerlijke po
ging om de enorme kloof tussen het
christelijk geloof en het moderne le
vensgevoel te overbruggen. Zulk een
poging moet niet ten koste gaan van
de kern van de bijbelse boodschap,
maar het is Robinson gelukt om vele
christenen aan het denken te zetten
/er hun geloof.
Nu Eerlijk voor God een jaar op de
Nederlandse markt is, meent dr. Van
Veen vooral dit op het credit van de
bisschop te kunnen schrijven, dat hij
de communicatie tussen theologen en
gemeenteleden beter wil doen func
tioneren. Wij hebben, aldus dr. Van
Veen, dringend behoefte aan theolo
gische arbeid, waarin de vragen der
leken werkelijk tot hun recht komen.
wrevel der leken en het pijnlijk
isolement der theologen verdwij
nen. Dat noemt dr. J. M. van
Veen, de directeur van „Kerk en
Wereld" in Woord en Dienst de
les van de Robinson-affaire.
In een artikel,
getiteld „Wat heeft
de Robinson-af
faire opgeleverd?"
gaat dr. Van Veen
allereerst in op de
vraag, waardoor
het boekje van de
Londense bisschop
zo'n bestseller is
geworden. Theolo
gisch en filoso
fisch noemt hij het
zwak, maar pas
toraal is het sterk.
In de eerste Dr. Robinson
plaats is. Eerlijk voor God eenvou
dig, goedkoop en dun. Voorts zijn de
meeste mensen in toenemende mate
zo beïnvloed door de natuurweten
schappen, dat zij met „principiële"
theologische geschriften de grootste
moeite hebben.
Maar het belangrijkste is wel, dat
bisschop Robinson door zijn dagelijks
contact met gewone mensen in een
totaal ontkerstend milieu ontdekte,
dat het geestelijk klimaat, van onze
tijd vergeleken met dat van de veer
tiger jaren, grondig veranderd is.
Steeds meer ménsen kunnen met of
zonder pijn niets cmeer doen met het
overgeleverd geloof.
Eerlijk voor mensen
Het boekje houdt zich met bran
dende elementaire vragen bezig en
de lezers hebben de bisschop als een
van hen herkend, aldus dr. Van Veen.
Robinson zegt eerlijk, dat hij ook
moeite heeft met zijn Godsgeloof en
met zijn gebed. Hij heeft volgens dr.
Van Veen daarom gezag bij de leken
ontvangen, omdat hij bereid is hun
godsdienstige nood te delen.
Zing u slank!
Een protestants kerkkoor in
een Duitse stad heeft getracht
nieuwe leden te werven met de
slagzin „Stelt u prijs op de slanke
lijn?" In het kerkblad wordt
verwezen naar een aantal Ame
rikaanse geleerden, die beweren
dat zij hebben kunnen consta
teren dat vrouwen, die in een
koor zingen, binnen zeer korft
tijd in gewicht afnemen. De
kerkbode besluit deze oproep met
de volgende woorden: „Mijne
dames! Maak gebruik van dit
recept, dat bovendien niets kost.
Kom naar de koorrepetities en
u kunt zich verzekeren van eeu
slanke lijn!"
Kerk in stedelijk perspectief'
ROOD-CHINA HOORT IN V.N.
Zeg het
met
bloemen
Sociologisch instituut
van convent verdwijnt
DEN HAAG Het bestuur van
het sociologisch instituut van het con
vent der christelijk-sociale organisa
ties deelt mede, zeer tot zijn spijt ge
noodzaakt te zijn tot likwidatie van
het instituut over te gaan.
Het convent bestaat uit het verbond
van protestants-christelijke werkge
vers, de christelijke boeren- en tuin-
dersbond, de christelijke midden
standsbond en het christelijk natio
naal vakverbond.
Het was deze organisaties onmogelijk
de subsidies te verhogen, terwijl dit
anderzijds noodzakelijk was gezien
onder andere de geweldige verhoging
van de salarissen gedurende de tien
jaar, dat dit instituut heeft bestaan.
De directeur van het instituut, prof.
dr. G. Kuiper Hzn., die tevens hoofd
is van de sociologische afdeling van
het sociaal wetenschappelijk instituut
van de Vrije Universiteit, heeft zich
bereid verklaard, om alle organisaties,
waarmee het instituut relaties onder
hield van advies te dienen in alle ge
vallen, waarin daaraan behoefte be
staat.
Int. Reformiertes
Kontaktblatt
gaat verdwijnen
(Van onze kerkredactie)
WINTERSWIJK Na negen jaar is
thans het laatste nummer verschenen van
het Internationales Reformiertes Kon
taktblatt. De redacteur, drs. E. de Jong
te Winterswijk, schrijft dat het blad
goede diensten heeft gedaan, maar dat er
thans andere wegen zijn, om het contact
tussen Duitsland en Nederland via de
pers levendig te houden, waarvoor hij
verwijst naar een aantal kerkelijke pe
riodieken.
Het blad werd indertijd opgericht door
de Commissie van de Gereformeerde
Kerken voor de contact-arbeid in Duits
land. Deze commissie werd in 1950
ingesteld naar aanleiding van het ver-
roek, dat aan de synode gedaan werd,
om het door de oorlog verbroken contact
tussen gereformeerden in ons land f
Duitsland te herstellen.
Dit contact, vooral op het vlak
particulieren en van mannen-, vrouwen
predikanten- en studentenorganisaties
werd vooral door drs. De Jong op
allerlei wijze bevorderd. Daar deze nu
met emeritaat is gegaan en hulpprediker
is geworden in Rutten, heeft hij de
synode verzocht in zijn plaats
meer personen te benoemen
contact met Duitsland verdere gestalte
moeten geven.
GENÈVE De Wereldraad van
Kerken heeft gisteren scherpe kri
tiek uitgeoefend op de Amerikaan
se politiek in Vietnam. Aangedron
gen wordt op onmiddellijke onder
handelingen. Tevens wil de We
reldraad, dat communistisch China
wordt toegelaten tot de Verenigde
Naties.
In een verklaring, die gepubliceerd
is door de commissie voor internatio
nale zaken van de Wereldraad, wor
den de Amerikaanse maatregelen, om
de communistische infiltratie te neu
traliseren, doelloos genoemd, waaraan
wordt toegevoegd, dat zij slechts het
gevaar opleveren, dat het conflict zich
verder uitbreidt.
„De gerechtigheid zal
„Jn gediend en de wc
worden bevorderd door methoden
vreedzame wijziging en vreedzaam rege
len", aldus de verklaring, die is onderte
kend door de Engelsman sir Kennth
Grubb en de Amerikaan dr. O. Frederick
Nolde.
Isolement
Scherpe kritiek wordt ook uitge
oefend op de „rampzalige" omstan
digheid, dat communistisch China niet
in de Verenigde Naties is vertegen
woordigd.
,Het instandhouden van een kunstma
tig isolement van zevenhonderd miljoen
mensen is gevaarlijk en kan de onver
zoenlijkheid van de regering, die de
feitelijke macht bezit een onverzoen
lijkheid, die tot dusver vreedzame oplos
singen in Vietnam onmogelijk heeft
gemaakt slechts stijven", aldus de
Wereldraad.
In het rapport wordt ook aanbevolen,
dat grote mogendheden, die het vertrou
wen van beide partijen in het conflict
genieten (genoemd worden de Sowjet-
unie, Engeland en Frankrijk) proberen
om onderhandelingen op gang te bren
gen. Als alternatief wordt voorgesteld,
dat regeringen in het betrokken gebied,
die niet in de strijd betrokken zijn. maar
toch bij de algehele situatie groot belang
hebben, hun goede diensten aanbieden.
Kerk en Vrede
AMSTERDAM Het hoofdbestuur
van Kerk en Vrede doet een beroep
op allen, die politieke verantwoorde
lijkheid dragen, de pogingen om tot
onmiddellijk staakt-het-
tot onderhandelingen te komen in
Zuid-Vietnam, met alle kracht te
steunen.
verklaring inzake Vietnam
gevoelt het hoofdbestuur zich gedron
gen uiting te geven aan zijn ernstige
verontrusting over de Vietnamese oor
log. Het meent, dat in Zuid-Vietnam
een burgeroorlog aan de gang
veeleer dan een door Noord-Vietnam
geïnspireerde en geleide militaire re
bellie en dat de Zuidvietnamese rege
ring een dictatoriaal bewind voert
tegen de politieke wil en het vredes-
verlangen van een groot deel van het
volk
Door de toenemende steun, die de
partijen van buitenaf krijgen wordt
een oplossing van het conflict steeds
moeilijker en dreigt voortdurend het
gevaar van een uitbreiding van de
oorlog tot een open conflict tussen
Amerika en China.
Kerk en Vrede citeert dan ook Oe
Thant, „dat alleen politieke en diplo
matieke onderhandelingen de situatie
kunnen teweegbrengen, die de V.S. in
staat zullen stellen zich elegant terug
te trekken".
Bovenal vraagt Kerk en Vrede om
solidariteit met de mensen, die in
Vietnam leven. Het lot van de lijden
de bevolking van Zuid-Vietnam moet
haars inziens zwaarder wegen, dan
„nationale prestige-overwegingen en
ideologische belangen, die dikwijls
schijnbelangen zijn".
Leekster kerkeraad
legt ambt neer
(Van onze kerkredactie)
LEEK De kerkeraad van de her
vormde gemeente heeft gemeend in zijr
geheel te moeten aftreden naara anlei-
ding van voortdurende moeilijkheden
tussen hem en de predikant, ds. F. de
Boer. Het moderamen van de classis
Groningen zal er voor zorgen, dat het
kerkelijk werk doorgang kan vinden
door waarnemende kerkeraadsleden te
benoemen van elders uit de clasis.
Van de scriba van de classis, ds. H. J.
Caron te Marum, vernamen wij, dat ds.
De Boer als predikant en als pastor goed
gewaardeerd wordt in zijn gemeente. Hij
zal aanstaande zondag ook gewoon pre
ken.
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM ..Kerk in stedelijk
j perspectief" heet de publicatie,
i die het Sociologisch Instituut der
j Nederlandse Hervormde Kerk in op-
dracht van de commissie voor Delta
zaken heeft samengesteld. Het boekje,
dat 138 bladzijden en een aantal
illustraties telt, behandelt een onder
werp dat sterk in discussie is: „Wat is
de funotie der kerk in de moderne
stedelijke samenleving?
Het onderzoek, dat hiertoe werd
verricht in Hoogvliet en Spijkenisse,
vormt ten dele de basis van deze
studie. Deze beide sterk in ontwikke
ling zijnde steden leverden interessant
materiaal voor een beschrijving, situe
ring en problemen van kerken „onder
weg zich te vormen". Voornamelijk
berust echter het beeld, dat de studie
geeft, op de moderne sociologische
literatuur.
Tijdens een persconferentie heeft de
commissie voor Deltazaken, onder voor
zitterschap van mr. dr. A. A. van Rhijn,
het resultaat van de arbeid die drs. P. G.
Swanborn, drs. -W. Eichholz en dra. C.
M. Warners leverden, aangeboden. De
Êublikatie is het vijfde deel ln de serie
lelta-onderzoekingen van het Sociologi
sche Instituut.
opbpuw en gemeentevorming, doen zich
thans overal in steden en dorpen op min
of meer gelijke wijze voor.
Er is niet naar gestreefd via de
beschrijving der lokale situatie tot con
crete aanbevelingen voor het kerkelijk
beleid ter plaatse te komen. Maar wel is
getracht een aantal kerkelijk-sociologi-
sche beschouwingen terzake te geven.
Wanneer men zo concreet mogelijk
richtlijnen wil geven voor het functione
ren der kerk in de stad bijv. de opbouw
van kerkelijke gemeenten in nieuwe
woonwijken, dan kan een inzicht in de
samenlevingspatronen van deze nieuwe
stedelijke vormen niet ontbreken. Pas
enigszins duidelijk is hoe het
Genuanceerd
Actueel
OMDAT de commissie in haar werk
regelmatig allerlei aspecten der verstede
lijking ontmoet heeft zij opdracht ver
strekt het vraagstuk der verstedelijking
tot onderwerp van een studie te maken.
Zij meent dat de problematiek, waarover
wordt eëhandeld actueel is voor de
gehele Nederlandse samenleving. Daarom
is de publikatie voor een groot gebied
bedoeld.
Want de vraagstukken als die met
betrekking tot het domineren van
Over stad en stedeling bestaan min of
meer vage, maar meestal nogal hardnek
kige beelden als „de stad is massaal",
„de stadsmens is eenzaam". In het eerste
hoofdstuk, dat „Leven in de stad" heet,
wordt tegenover deze gemeenplaatsen
een genuanceerder beeld van het stede
lijk leven gesteld.
De stadsmens leeft in een groot aantal
eigen sferen, leefwerelden, die onderling
min of meer gescheiden zijn en elk voor
hem een eigen waarde en betekenis
hebben, waar hij een rol speelt en zich
thuis voelt.
Ter illustratie van dit beeld werden
de inzichten uit het onderzoek in
Hoogvliet (thans 33.000 inwoners, uit
eindelijk ruim 60.000) en Spijkenisse
tenminste 80.000 zielen) verwerkt in
het tweede hoofdstuk: „Stad in con-
creto".
Het derde hoofdstuk geeft een gedetail
leerde beschrijving der hervormde ge
meenten in beide steden. Per 1 juli 1963
had Hoogvliet 14.000 hervormden en
Spijkenisse bijna 5500. maar grote delen
van deze als zodanig geregistreerden
beschouwen zich in feite als onkerkelijk.
Nagegaan werd hoe de kerk hier haar
opdracht ziet en aan de gemeente gestal
te geeft.
Inzicht werd verkregen
op plaatselijk en regionaal
proces van gemeente-opbouw, in de
problemen der „werkers van het eerste
uur en in de pogingen een relatie tussen
geloof en dagelijks leven in het
biizonder in de werksfeer tot stand te
brengen.
i planning
Veelzijdig
Mede aan de hand van deze voorbeel
den wordt in het slothoofdstuk het
functioneren der „Kerk ln de stad"
uitvoerig behandeld. Hieruit blijkt o.a.
daï de kerk moét .komen tot een veelzij
dige aanpak wil zij ingaan op de
leefwijze der moderne stedeling.
Er is behoefte tan vormen, die reke
ning houden met de mentaliteit der
diverse groepen in de samenleving, met
de concrete sferen en situaties, waarin de
stedeling verkeert en met zijn behoefte
aan „beslotenheid". Die aanpak zal voor
lopig een experimenteel karakter moet-n
dragen. Een dwingende eis is, menen I
samenstellers der studie, dat men zoveel
mogelijk gezamenlijk naar nieuwe wegen
Reclame voor tabak
en alcohol in
radio en tv?
UTRECHT Het bestuur van de
Nederlandse Jeugdgemeenschap heeft
zich tot de minister van onderwijs,
kunsten en wetenschappen gewend naar
aanleiding van de toekomstige reclame in
n aanzien van grote groepen jeugdi-
heeft de reclame voor allerlei
artikelen in de consumptieve sfeer grote
invloed, in het bijzonder bij de televisie,
aldus het bestuur van de N.J.G. Het
wenst dan ook antwoord op de vraag, of
het verantwoord zal zijn reclame toe te
laten voor het gebruik van alcohol en
tabak.
„Ik ben de goede herder en Ik ken de Mijnen en de Mijnen
kennen Mij, gelijk Mij de Vader kent, en Ik zet Mijn leven
in voor de schapen(Johannes 10:14 en 15).
Er zijn weinig gelijkenissen van Jezus, die de eeuwen door
zo tot de verbeelding van de mens hebben gesproken als met
deze gelijkenis het geval is. Wie heeft er nooit gehoord van
de goede herder! Het beeld, van het lam, gekoesterd in liefde
volle armen, het lam, dat beschutting zoekt en vindt en krijgt.
Jezus de goede herder. Een herder gaat er op uit met zijn
schapen, hij trekt over de heide en ziet er nauwlettend op toe,
dat geen der dieren afdwaalt. Hij let er op, dat zijn schapen
geen kwaad kan gebeuren.
Zo doet Jezus met de mens. Ik ben niet gekomen om te oor
delen, maar om te redden, te redden wat verloren was. De
herder roept en zoekt het afgedwaalde lam en het lam her
kent zijn stem.
Ik zet Mijn leven in voor de schapen. Het betekent: Ik ben
bereid Mijn leven op te offeren voor die afgedwaalde mens,
opdat hij zal kunnen leven. Het is harde realiteit. De waar
heid zal straks blijken op Golgotha, aan het kruisals Hij
Zichzelf helemaal ivegcijfert, en toont de goede herder te zijn.
De goede herder! Het is niet zo maar een zoetelijk verhaal,
dat een beroep doet op een meelijdend hart. Het is de bood
schapdie door de wereld gaat en zal blijven gaan. Mens, gij,
die zo rusteloos en onbeschermd, uw wegen zoekt, wiens hart
ineenkrimpt van zorgen en angsten, weet: er is er EenDie u
zoektDie u alleen maar belangrijk vindt en Die u roept.
Hoort Zijn stem!
Wij lezen vanavond: Mattheüs 15 vers 21 tot 28.
Mej. J. van Leeuwen over crisis:
ZUIDLAREN „De huidige ka- wereld wil, dat ons leven één dienen
binetskrisis is naar mijn over
tuiging gekomen door verschil van
inzicht over zeer fundamentele
vraagstukken. Het is dan ook zeer
goed mogelijk, dat wat uiteindelijk
als een aanvaardbare oplossing uit
de bus zal komen ten aanzien van
het radio- en televisiebeleid van
vergaande, zo niet van beslissende
betekenis zal zijn voor de toekomst
van elke christelijke organisatie.
Daarom voelen wij ons vandaag
nauw verbonden met al onze
christelijke voormannen, die in
deze dagen een bijdrage moeten
leveren land' en volk ten goede,
waarbij er naar onze overtuiging
ruimte zal moeten worden gescha
pen om fundamentele normen in
deze bijdrage in te bouwen.
Aldus mej. J. van Leeuwen, presi
dente van de Christelijke Plattelands
Vrouwen- en Meisjesbond, tijdens
haar openingsrede van de bondsdag,
die gisteren in de Prins Bernardhoeve'
in Zuidlaren gehouden is. In een
pleidooi voor de christelijke organisa
tie, wees mej. Van Leeuwen erop, dat
het christen-zijn geen „privé-eigen-
aardigheid" is, waarmee men niet in
de openbaarheid moet treden. „Door
onze christelijke organisatie willen
wij elkaar, ons volk en het publiek
beïnvloeden. Wij zijn blij, dat ons
hierbij de moderne communicatie
middelen radio en televisie ten
dienste staan, waardoor de volksover
tuiging wordt beïnvloed. Daarom is
de strijd voor het behoud van het
christelijk radio- en televisiewezen
even belangrijk als het behoud van
het christelijk onderwijs."
De aanvallen op de christelijke
organisatie ten spijt is onze bond,
aldus de presidente, in het afgelopen
jaar sterk vooruitgegaan; in ledental,
de aanpak van nieuwe werkvormen
en voorlichting. Met één zin moti
veerde zij vervolgens de keuze van de
christelijke organisatie: de Heer der
is van Hem. Overal en te allen tijde.
Die keuze wil niet zeggen: onver
draagzaam zijn. Christenen voelen
zich juist solidair met de wereld, een
wereld in schuld. Maar op een punl
geldt onverdraagzaamheid: daar waai
Gods eer wordt aangerand.
Tijdens
ging aan M
werd een opwekkingswoord gesproken
door ds. K. J. Velema, predikant van de
christelijke gereformeerde kerk te Leeu
warden, onder het thema „Werken in
Here". De christenvrouw mag haar
vloed in de maatschappij niet onderschat
ten. aldus de predikant Het christendom
heeft niet alleen aan de vrouw een plaati
gegeven, maar heeft ook van haar dt
zegenrijke invloed ondervonden, zoëli
reeds blijkt uit verschillende brieven van
Paulus. In de eerste plaats kan de vrouto
invloed hebben op de man en kinderen.
„Bedenk, dat uw kindereh straks ih de
maatschappij staan en daar mogen
geen kleurloze plpats iiyieinen, zo zei de.
Dat bleek ook uit het jaarverslag.
De nettowinst was maar even 11)8 leden,
terwijl het aantal aangesloten afdelingen
met acht vermeerderde en thans 281
Onder spontaan applaus van de
wezigen er waren niet minder dan
tweeduizend vrouwen uit alle delen
van het land gekomen werd besloten
drie telegrammen te sturen naar hel
koninklijk paleis. Gelukwens aan het
koninklijk paar en prinses Margriet en
haar verloofde en een telegram aan
prinses Beatrix met de volgende in
houd: „Wij zijn trots op Uw koninklij
ke vertegenwoordiging van ons volk in
de West en wensen U een rijkt
ontplooiing toe.
's Middags lieten de dames zich voor
lichten door een arts, mevrouw P. G. M.
Schrama, bedrijfsarts van de PTT te Den
Haag, die sprak over het onderwerp „De
vermoeide huisvrouw". Mevrouw Schra
ma schreef de veelheid van klachten
over moeheid bij huisvrouwen toe aan
de te hoge eisen, die vrouwen zichzelf
stellen. Vrouwen hebben een ideaal
beeld voor ogen van de moeder, die
altijd bezig moet zijn. Maar haar uithou
dingsvermogen reikt vaak niet zover, dat
zij aan al die eisen kan voldoen. Het
parool van mevrouw Schrama was dan
ook: rustiger aan.
AMSTERDAM Onder de velen, die
gisteren ds. L. A. Bodaan met zijn
25-jarig jubileum als predikant
kwamen gelukwensen was ook het
tweede kamerlid drs. A. W. Tilanus.
In het midden mevrouw Bodaan.
De jubilerende koopvaardijpredikant
geniet de laatste tijd onder andere
bekendheid door zijn liedjes, waar
van de bekendste is: ,JIaven, haven,
veilige haven".
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Klarenbeek: B. M. ter
Haar te Ussclo; te Nunspeet (4e pred.
pi.): P. J. Bos te Sprang.
Aangenomen naar Oudega (W.): D.
Postma te Zoelen.
Bedankt voor De Bilt (U.): J. de
Mars te Dubbeldam
GEREF. KERKEN
Beroepen te Vle iten-De Meern: H.
v. d. Laan te Kan ense (Gr.)
Ds. H. Reentlers
voor Soemba in
opleiding
GRONINGEN/ASSEN/ZWOLLE De
zendingssynode van de provincies Gro
ningen, Drente en Overijssel, die in de
Soembazending samenwerken met de Ge
reformeerde Kerken in het Duitse Nie-
dersachsen, heeft haar goedkeuring ge
hecht aan het voorstel der Soembadepu-
taten om ds. H. Reenders te Alteveer op
te leiden voor de zending op Soemba. De
kerken op Soemba zijn hier nog niet
over ingelicht en van een officieel
beroep is dus nog geen sprake.
Het wordt waarschijnlijk wel wenselijk
geacht, dat ds. Reenders voordat hij
Indonesië gaat nog een doctoraal ex;
zal afleggen, omdat er behoefte is
docenten.
Ds. H. Olde hoopt over twee maanden
aar Soemba te vertrekken. Op het
ogenblik verblijft ds. K. J. van Oostrum
daar evenals drs. H. Baarlink. Ds. P. J.
Luijendijk, die één jaar is „ingevallen"
op Soemba is op het ogenblik op de
thuisreis.
Bedankt voor Middelharnis en voor
Zuidland-Abbenbroek (2de pred. pl.)
G. J. v. d. Burgh te Lexmond-Ameide.
GEREF. KERKEN (VRIJGEM.)
Beroepen te Maassluis: H. v. Tongeren
te Grand Rapids.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Beroepen te Nieuw-Vennep: W,
Joode te Zwaagwesteinde.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te H. I. Ambacht: C. Harinck
le Utrecht.
voel, zoals dat opkomt in een samen
leving die het christendom vrijwel
achter zich heeft gelaten, kan hier
constateren dat de wereld sinds
Nietzsche niet heeft stilgestaan.
De schrijver Jos Ruting heeft
meer dan een jaar geleden de aan
dacht op zich gevestigd met zijn
roman Lydia en de zwaan. Dit
sproken. De roman herinner ik me cl U. IC UI JUS JAULlll^ l\dief
vrij goed, maar de bespreking niet.
Vandaag is een nieuwe publikatie
van Ruting aan de orde: een ver- het jongetje Bart uit een kersen- met amoraliteit. Men zou zich kun-
zameling van drie novellen, twee boom, door Lovis' schuld. Van Fran- nen voorstellen dat zo de antichrist -•-
kleine en een grote. Deze laatste,
middenin geplaatst, is
geest sterk verwant met de roman
Lydia en de zwaan.
<?ois wordt gezegd op bl. 108: „hij is als kind zou zijn.
gedachte is niet zo absurd als
te misschien lijkt. Ook in dit verhaal
over weer komen verwijzingen voor naar
de christelijke gedachtenwereld
meedogenloos goed". Want de zaak i:
dat hier niet maar over een stel
kinderen wordt gesproken
hun misdadige aanleg, bijv. op grond o
van erfelijke belasting. Nee. deze wordt een sympathieke jonge christe-
Een dokteres is bij een twaalfjarig aanleg tot het boze, die in het geheel lijke onderwijzer beschreven, me-
jongetje geroepen, dat Sacha heet. niet uit erfelijkheid wordt verklaard, neer Steensma, als bijfiguur voor
weet niet dat de dokteres de moeder
het jongetje is Sacha is geboren
schoonheid. De criticus J. W. Oerle-
toen zijn"moeder nog een schoolmeis- mans sprak destijds in de N.R.C.
je was. De dokteres Annet denkt op over Ruting als over een soort losge-
bl. 40: „Zij (mevrouw Stipthout) slagen Rousseau, die met veel vi
behoeft niet te weten dat ik hem ter beeldingskracht een eigenzinnige
wereld bracht, maar zij behoorde i^mSÈjÊÊ' ■j~"~
pleegvader Stipthout wordt getekend
als een christen, een goed huisvader
en gewetensvol in zijn werk. De
Ruting lijkt geobsedeerd door de kraambed zou ook in een kerks gezin
wereld van het kind, maar dan zo kunnen zijn uitgesproken. Ook hier
gereert dan) beschrijft tegelijk lief het behoort tot de opzet van de alz „en zeer ernstiu si/mptoom, dot
k™ =-b. ..k.,i- i--o. a. aniemani mag di'e it
en ongewoon doet. Op bl. tekenen. Zoals in de schilderkunst
in in Frankrijk wordt opgevoed
nu bijna elf jaar is; Lovis, acht jaar,
die in Nederland op een buiten woont
dat Zeldenrust heet en tenslotte de gewoon
zevenjarige Frangois, zoon van
Hans de Voss. In deze kinderen, PPPP HPjv RH iSPS -
vooral in de eerste drie, lijkt het heeft, dat gesluierde, het is als en gele stippels naast elkaar plaats-
kwade wel te zijn geïncarneerd, poeder op hun gezicht, een mat ten om op een afstand een weme-
- bestoven zijn, als dauw op vruchten,
als het zilveren waas op planten-
Lezers zullen opmerken, dat reeds
toen Nietzsche nog een gymnasiast
was, in Frankrijk door Baudelaire
de als inspiratiebron werd gezien en
aangeboord. Dit satanisme heeft wel
iswaar jonge levens verwoest, maai
is als richting in de kunst nauwelijks
geraffineerd te noemen, veeleer
naïef. Bij Ruting, die officieel geen
denker en in engere zin geen dichter
is, maar novellist en romancier,
vindt men een amoralisme beschre
ven (niet expliciet gepropageerd),
dat bijna geheel rijp, bijna volmaakt
is. Ruting staat waar Nietzsche met
geen polsstok over goed en kwaad
zou hebben kunnen heenspringen. In
plaats van grootheidswaan vindt men
het „worden als een kind", maar hel
zijn kinderen van een demonische
intelligentie achter het druivenwaas
der schijnbare onschuld. Men mag
mij gerust uitlachen of van overdrij
ving beschuldigen, maar ik
lend groen te suggereren, zo plaatst
HP „„PPHJ mJRuting licht en donker, liefheid en
tigt later drie andere kinderen uit stengels die men niet heeft aange- slechtheid, onschuld en raffinement
t-.k t— raakt." z° dicht opeen, dat deze ethische
schakeringen van een afstand gezien
De schijn van liefelijke kinderlijke min of meer in elkaar overgaan. Wie
het gezin Stipthout. In Noelles om
geving verdrinken vier meisjes in de
rivier. Lovis sticht brand, waardoor
twee kinderen omkomen; later valt onschuld is hier helemaal verweven zich interesseert voor het levensge-
tekenen der tijden wil bijhouden.
Ruting gaat in zijn mystificaties,
literair gezien, iets te ver, maar hij
is in onze jongste literatuur een
aparte verschijning met beeldend
vermogen en een rijpe techniek. Ik
laat de beide andere, korte novellen
nu maar rusten om de aandacht op
ie hoofdzaak te vestigen.
Het wondere water. Uitgave J. M.
Meulenhoff, Amsterdam (178 blz.
ƒ4.50).
C. RIJNSDORP.
