Nieuwe Leidse Cenraiat Schmelzer probeert breuk te lijmen Starf ighter-ziekte nog steeds raadsel Witte Huis: geen nieuwe politiek Drie „executieven" samengesmolten Kans van slagen wordt niet groot geacht In '65 stijgen prijzen met 4V2 proeent Rajakowitsch schuldig Weer nieuwe aanvallen N.-Vietnam Eerste rijles van 14-jarige eindigt bij tandarts Commentaren IT I Directeur; F. DIEMER Hoefdredecteur: Dr. E. DIEMER CHRISTFLIJK-NATIONAAL DAGBLAD .Stantvattigh ia ghablaveo Woensdag 3 maart 1965, 45ste jaargang Toenemende oostelijke wind De Bilt verwacht tot morgenavond: Plaatselijk wolkenvelden, maar geen sneeuw van betekenis. Matige tot vrij krachtige oostelijke wind. Vannacht lichte, hier en daar matige, vorst en hei ..Abonnementsprijzen p.w. f 0,78, p.m. 3,35, Klachtendienst1 bezorging. 18.00—^-7 90 Niemand ziet nog een oplossing (Van onze parlementsredactie) DEN HAAG De 43-jarige voorzitter van de Tweede-Kamerfractie der KVP, drs. W. K. N. Schmelzer, gaat proberen het kabinet-Marynen te red den. Koningin Juliana heeft hem gistermiddag verzocht „een onderzoek in te stellen naar de mogelijkheden om te geraken tot een spoedige oplossing van het in het kabinet-Marynen gerezen geschilpunt". Uit deze formule ring (en met name uit het woord „onderzoek") blijkt, dat de heer Schmel zer geen kabinetsformateur, maar informateur is. Hem is niet opgedragen een nieuw kabinet te vormen. Zijn opdracht is aan nauwe gren zen gebonden. Hij heeft alleen tot taak na te gaan of voor het omroep- vraagstuk alsnog een oplossing kan worden gevonden, die voor KVP, Achtste piloot onderhevig aan vergiftiging DEN HAAG/LEEUWARDEN Een piloot, die met een Starfighter vloog, is maandag tijdens een vlucht weer onwel geworden. Het was het achtste geval van de beruchte Starfighter- ziekte, waarvan de oorzaak nog steeds niet bekend is. Gisteren heeft Op zelfde weg waar 12 Nederlanders omkwamen Lawine eist leven van 14 Zweedse studenten SALSBURG. Veertien jonge Zweedse mensen hebben gisteren de dood gevonden in het Radstadter Tauern-gebergte in Oostenrijk, door dat hun bus door een lawine werd meegesleurd. Het gebeurde op dezelfde weg waar begin deze winter twaalf jonge Nederlanders eveneens door een lawine werden getroffen en drie hun ner het leven verloren. De slachtoffers behoorden tot een groep Zweedse studenten die in drie bussen op weg was naar de winter sport in Obertauern. De sneeuw schoof over een breedte van veertig meter over de weg en sleurde een van de bussen in een vijftig meter diepe af grond, waar deze tegen een boom tot stilstand kwam. De achterzijde van de bus werd hier bij vernield, waarbij alle inzittenden in dat deel op slag werden gedood. De overige 26 inzittenden werden na een zeer moeilijke reddingsoperatie uit de bus bevrijd. Tien van hen werden naar ziekenhuizen gebracht. Hun redders hebben hen met gevaar voor eigen leven uit de bus gehaald: er hangt n.L ter plaatse nog een grote massa sneeuw die ieder ogenblik om laag kan storten. HU IS DIEPVRIES VOORUBETAALBAAR 2 bekers soepgroenten voor 50 betaalbare diepvries! de minister van defensie in zijn me- e van antwoord aan de Eerste Kamer officieel moeten toegeven, nen nog in het duister tast. Maar gezien het grootscheepse onderzoek vertrouwt de bewindsman, dat ook dit probleem zal worden ppgelost. De eerste tekenen van koolmonoxyde- ■ergiftiging deden zich voor, toen de pi loot boven de Waddeneilanden vloog. Hij stelde een zuurstofapparaat in werking en meldde zijn moeilijkheden aan de vliegbasis Leeuwarden. Kort daarop maakte hij een normale landing. De medische dienst van de vliegbasis onderzocht hem onmiddellijk. Vrij spoe dig daarna landde een Fokker Friend ship, waarin de commissie zat, die belast is met het opsporen van de oorzaak de vergiftigingsverschijnselen. Lange tijd is men met dit geval bezig geweest. Niet optimistisch In zijn memorie van antwoord deelt de minister verder mee. dat de optimale in- van de F-104 g verzekerd is. Zoals bekend beschikt de luchtmacht op het ogenblik over een gevechtsleiding com puter. Niet erg optimistisch is de minis ter de ontwikkeling en de prestaties de V/Stol (vertikale- en korte start landing) vliegtuigen. Van de acht Nike-squadrons, die Nederland aan de NAVO zal leveren, zijn er nu zes ope rationeel. Van de HAWK-eenheden be vinden zich nu zes squadrons in Duits land. Bij de Nike-groepen zijn alle squadrons op een na uitgerust met ra ketten van het moderne type. de Hercu les Mushroom. Sinds gisteren ls de Koninklijke lucht macht in bezit van de eerste Starfighters, die gebouwd zijn door Fiat in Turijn. De toestellen behoren tot de 25 jachtvlieg tuigen van dit type, die de V.S. aan ons land schenkt. De vliegtuigen zijn gisteren Turijn overgedragen. Minister Andriessen: DEN HAAG Minister Andriessen (Economische Zaken) verwacht, dat het prijsindexcijfer van het levcnson- derhoitf naar schatting met enkele tienden van procenten zal stijgen door de vermindering van de broodsubsi dies en de verlaging van steunbedra gen in de sector zuivel. De totale prijsstijging zal dit jaar ongeveer 4,5 procent bedragen. De bewindsman deelde dit mee in memorie van antwoord op het voorlopig verslag van de Eerste Kamer over de begroting. Er wordt voorts gewezen op het grote belang van een juiste fasering van de prijsverhogingen bij overheids bedrijven. De bedrijfsinvesteringen zullen dit jaar een gematigde stijging vertonen. Er zullen waarschijnlijk niet meer remmen de maatregelen op dit terrein genomen behoeven te worden. Verder wordt meegedeeld dat begon nen kan worden met de bouw van dc kernenergiecentrale in Doodewaard. Een commissie heeft geconcludeerd dat de centrale zal kunnen functioneren zonder gevaar voor personeel of omgeving. Er zijn geen redenen om te veronderstellen dat de te stellen voorwaarden volgens de Hinderwetvergunning de exploitatie mogelijk maken. ARP, CHU en VVD aanvaardbaar is. Als hij erin slaagt aldus de breuk in de confessioneel-liberale regerings combinatie te helen, zou de Koningin het ontslag van het demissionaire kabinet kunnen weigeren. „Spoedig" De informateur heeft zich geïnstal leerd in eender kamers van het kabinet van de minister-president aan het Plein 1813. Hij had daar vanmorgen een sprek met de demissionaire premier, V. G. M. Marijnen en O.. K. en W„ mr. Th. Bot. Via zijn woordvoerder heeft de heer Schmelzer laten weten, dat hij bij de uitvoering van zijn taak de nadruk wil leggen op de woorden „spoedig" en „ge schilpunt", die voorkorrten in de formu lering van zijn opdracht. Hij zal eerst beginnen met een exacte terreinver kenning. De gesprekken met de heren Marijnen en Bot zijn er voornamelijk op gericht een voorlopige informatie vooral ook documentatie over het ge rezen geschilpunt te verkrijgen. De ad viezen van de fractieleiders enz. aan de Koningin staan hem ter beschikking. Vanmiddag en vanavond zou de infor mateur gaan „studeren". Vervolgens wil hij enkele gesprekken met ters afzonderlijk heben om zijn verkenning te kunnen afsluiten. Aan de hand van de opgedane ervaringen zal hij dan bezien hoe zijn opdracht verder moet worden uitgevoerd. Contact van de informateur met vo zitters van Tweede-Kamerfracties is dit stadium van de informatie nog niet aan de orde. Dat kan, zo verklaarde de woordvoerder, alleen vruchtbaar zijn als de heer Schmelzer het terrein heeft kertd Drs. Schmelzer werd gisteren in de late namiddag naar Huis ten Bosch geroepen. Tevoren had de Koningin (voor de twee de maal in twee dagen) de vice-president de Raad van State, dr. L. J. M. Beel, ontboden, die een van haar voornaamste ieurs is. In 1963 kwam or.der het formateurschap van de heer Beel het Akkoord van Wassenaar tot stand, dat het omroepvraagstuk onopgelost liet. Voor de hand De aanwijzing van de hec Schmelzer as geen verrassing. Zijn naam werd de laatste dagen voortdurend genoemd. Toen eenmaal vaststond dat gezien de aard van deze kabinetscrisis het aloude formatie adagium „wie breekt moet maken" niet kon worden toegepast omdat ook het kabinet zélf zich als gehéél „schuldig" achtte aan de crisis, lag het voor de hand dat de parlementaire leider van de groot ste regeringspartij, de KVP. met een (in)formatieopdracht zou worden belast Toch was er gisteren in de KVP-fractie zélf nog een minderheid, die een WD-er het werk wilde laten opknappen omdat zij de liberale ministers als dé „brokken makers" beschouwde. Deze opvatting, die poging tot reconstructie van het kabinet-Marynen ernstig zou hebber kun- dwarsbomen, heeft kennelijk niet ge zegevierd De inhoud van de Informatie-opdracht an evenmin een grote verrassing wor den genoemd Hoewel men de vorming een andere regeringscoalitie zeker wilde uitsluiten, was men in dc geringspartijen toch in meerderheid oordeel, dat eerst getracht zou moeten worden de breuk in het kabinet te lij men. Lukt dat niet, dan liggen de ver antwoordelykheden ten minrte duidelijk vast en kunnen andere .vegen worden bewandeld, zo werd geredeneerd. Voor vervolg zie pag. 4) Wegens gewelddadigheden tot 2 V2 jaar veroordeeld WENEN. Een grand jury heeft gisteren 't vonnis schuldig uitgespro ken tegen Erich Rajakowitsch, een medewerker van Adolf Eichmann bij de vervolging van Joden. Hy werd tot tweeëneenhalf jaar gevan genisstraf veroordeeld wegrkns „geweld dadigheden" in verband met de moord in concentratiekampen op 82 Nederlandse joden. Rajakowitsch werd vrijgesproken „medeplichtigheid aan moord". (Zie ook pagina 5) WASHINGTON Het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken deelt mede dat het de hulp aan Indonesië her in verband met de anti-Amerikaanse handelingen. Voor de eerste helft van het lopende belastingjaar gaat thans 1,4 miljoen naar Indonesië voor technische opleiding, uitroeiing van malaria en hulp onderwijs. Hulp op ruimer schaal werd gestaakt toen Soekarno zeide dat Amerika „naar de hel kon lopen" met zijn hulp. Na zijn ambtsaanvaarding in het Statencollege van Suriname had gouverneur H. L. de Vries (links) al meteen een ernstig gesprek met premier J. A. Pengel. 200 ton bommen op N- Vietnam WASHINGTON/SAIGON Het Witte Huis heeft gisteren bekend la ten maken dat de nieuwe luchtaan val op havensteden in Noord-Viet- nam, een vergelding voor de voort gezette terreur in Zuid-Vietnam vanuit Hanoi, geen nieuwe politiek inhoudt. De luchtaanval was zuiver een vergelding voor het bevoorraden met wapens en manschappen door Hanoi en van de voortgezette agres sie door Noord-Vietnam. De woord voerder wees daarbij op het ontdek ken van een schip met wapens en van terreurdaden, ontvoeringen en aanvallen op Zuidvietnamese bur gers. Van de Russische regering is nog geen officiële reactie bekend. Wel heeft Tass een verklaring gepubliceerd waarin mel ding wordt gemaakt van de „barbaarse" luchtaanval op twee havensteden. De VS Luxemburg geeft zich gewonnen BRUSSEL De uitvoerende or ganen (of executieven) van de drie Europese gemeenschappen zullen worden samengesmolten. Bijna vier jaar nadat Nederland een desbetref fend voorstel had ingediend, hebben de ministers van de „zes" daartoe gisteren tegen middernacht besloten. Deze fusie van de Hoge Autoriteit van de gemeenschap voor kolen en staal, de de Europese economissche toomgemeenschap (Euratom), zal w schijnlijk pas op 1 januari 1967 van kracht worden. Het verdrag zal voigervde maand formeel worden ondertekend. Daarna moet het nog door de zes nationale parle menten worden geratificeerd. Op 1 janu ari 1970 zal de fusie waarschijnlijk wor den gevolgd door het uiteindelijke doel: de samensmelting van de drie gemeen schappen tot een Europese gemeenschap. Compensatie Aanvankelijk had Frankrijk zich te gen de fusie verzet. Later na het veto tegen de Britse toetreding tot de EEG kwamen de bezwaren van Luxemburgse zijde. Een 1200-tal Euro pese ambtenaren moet nl. van Luxem burg naar Brussel verhuizen. De re gering van Luxemburg eiste daarvoor materiële en politieke compensatie. Zij heeft zich er nu by neergelegd, dat het Europese hof van justitie en secretariaat van het Europese parle ment in Luxemburg blijven, dat de Europese investeringsbank daarbij komt en dat bovendien elk jaar de ver gaderingen van de Europese minister raden in de maanden april, juni en Concessie Op de valreep heeft ook Nederland een kleine concessie gedaan. Na de samen smelting van de drie uitvoerende organen zal de nieuwe commissie niet vier, zoals aanvankelijk door Nederland was geëist, maar drie jaar uit veertien en daarna uit negen landen bestaan. De ministerraad bereikte ook overeen stemming over de basis, waarop met Oostenrijk kan worden onderhandeld over het verzoek van dit land voor een associatie. De raad besloot voorts op 16 september volledige voorstelle te zullen doen betreffende landbouwprodukten voor de besprekingen in het kader de Kennedyronde. De ministers werden het nog niet eens over de maatregelen ter bescherming van de fruitteelt tegen de invoer van goedkoper fruit. moeten goed begrijpen dat deze aanval len niet ongestraft kunnen blijven en den kunnen leiden tot uitbreiding het conflict De aanval werd uitgevoerd door in totaal 160 Amerikaanse en Zuidvietna mese vliegtuigen, die 180 tot 190 ton bommen uitgooiden. Zes Amerikaanse vliegtuigen en een Zuidvietnamees toestel gingen verloren. De vijf 1 geschoten piloten werden gered. Zij waren niet gewond. Een vlieger die heeft deelgenomen de aanval van gisteren, zei dat drie tot vijf kanonneerboten in de haven Quang Khe zijn vernietigd. Aan 60 tot 70 gebou wen en aanlegplaatsen was zware schade toegebracht. Te Xom Bhang is een op slagplaats van munitie vernield. De pi loten meldden licht afweervuur en had den niets gemerkt van Noordvietnamese vliegtuigen en raketten. Tegenspraak Een woordvoerder van het Amerikaan se ministerie van defensie heeft een teren gepubliceerd bericht dat een taljon mariniers by de grens met Noord- Vietnam aan land zou worden gezet, te gengesproken. Er zal ook geen bataljon militaire politie naar Zuid-Vietnam gaan. Een grootscheepse aanval van Ameri kaanse en Zuidvietnamese troepen op een gebied waar een bataljon rebellen moest zijn is op niets uitgelopen, omdat de voorbereidingen te lang hadden ge duurd en de rebellen tot op details nauwkeurig wisten waar de aanval zou worden ingezet. DA NANG-MOSKOU Meer dan dertig Amerikaanse straalbommenwer- pers, zwaar beladen met bommen en ra keten, hebben vandaag een geheime luchtaanval gedaan. Een hoge Vietna- zelgsman deelde mee dat de aan val gedaan werd op communistische doe- len in Noord-Vietnam of Laos, maar hij weigerde verder iets te zeggen. Van de zijde van de Amerikaanse lucht macht werd commentaar geweigerd. De Vietnamese zegsman zei, dat verwacht kan worden dat er geregelde aanvallen gedaan zullen worden op communistische doelen in Noord-Vietnam en Laos. Hij zei, dat aan de aanval van vandaag niet werd deelgenomen door Vietnamese toe stellen. De Amerikaanse toestellen kwamen vanmiddag op him basis terug, maai was niet onmiddellijk bekend of alle veilig teruggekeerd zijn. Later deelde Tass uit Hanoi mee, volgens het Vietnamese persagentschap gisteren negen Amerikaanse en Zuid vietnamese toestellen neergeschoten werden. AMSTERDAM De vreemdelingen dienst der Amsterdamse politie heeft twee 35-jarige Turken gearresteerd, die bij een drukkerij aan de Prinsengracht proeforder hadden geplaatst voor drukken van wat na onderzoek bleek Turkse rijbewijzen. De twee Turken zijn afkomstig uit Duitsland, waar zij reeds een paar jaar werken. Met een auto zijn zij naar Neder, land gekomen. Schade tussen f 10.000 en f 15.000 (Van onze R'damse redactie) ZWIJNDRECHT Terwijl het tig op straat was, omdat toch iedereen naar het tv-journaal zat te kijken, be sloot mevrouw V dat haar 14-jarige zoon nu eindelijk zijn eersle autorijles maar eens moest hebben. Voor de wo ning aan de Melkwegsingel stapten zij in de grote Amerikaanse wagen zoonlief probeerde de instructies zijn moeder op te volgen: „Koppeling intrappen, langzaam op laten komen en een beetje gas geven". De jongen trapte echter zo driest op het gaspe daal, dat de auto van de weg reed, het gazon op, in de richting van de vijver die daar langs loopt. Mevrouw V. gooide schielijk het stuur om, maar de veertienjarige aspirant chauffeur nam het gas niet terug. De auto raasde het trottoir op en de tuin voor het hoekhuis van tandarts Van der Linden in. Daar werd een boompje fi naal omver gereden, maar nog was het niet voorbij. De Chevrolet kwam pas tot stilstand nadat hij met een doffe dreun de hoek van de riante voorgevel had afgereden. Het voertuig kwam in de hall van de tandartswoning tot staan. Mevrouw V. en haar zoon kropen er zonder verwondingen, maar met een shock uit. Het aannemersbedrijf Breur moest verschijnen om de gevel te stutten, voordat de auto uit de hall kon worden verwijderd. Volgens de eerste schattingen bedroeg de schade, na de eerste ryles, tussen de tienduizend en vijftienduizend gulden. Rijles duurder DEN HAAG Na overleg tussen het departement van economische zaken en de betrokken organisaties mag de prijs voor autorijscholen, in verband met de rechtelijk gestegen kosten, worden ver hoogd met 35 cent per lesuur. T"IE vier regeringspartijen hadden zich maandag reeds eensgezind getoond tegenover het niet onrede lijke verlangen van de oppositie naar meer openheid. Die eensgezindheid is de voorbode gebleken van de po ging die nu ondernomen wordt om de scherven alsnog te lijmen. Daartoe kan de informateur, de lei der van de grootste fractie, wellicht nuttige diensten verlenen. In onze ingewikkelde kabinetsformaties is een informateur 'n almeer vertrouw de figuur geworden met een for mateur zonder meer kunnen we in de regel niet toe. Of de eerste poging slagen zal? In elk geval komt er nu enige inbreng van buitenaf. Het ministersteam had zich in eigen kring vastgepraat: men kwam er niet meer uit zozeer dat openbaarmaking van de ontstane crisis onvermijdelijk werd. Dit laat ste ook omdat men in tijdnood was komen te verkeren. Zal alsnog een aanvaardbare formu le voor het probleem van radio en televisie worden gevonden? In elk geval kon tot dusver, niet het minst dank zij de Koningin, spoed worden betracht; spoed is bij de beslotenheid waarin men het conflict nog eniger mate wenst te houden, dubbel ge boden. ANZE zijn koperen jubileum vie- rende minister van buitenlandse zaken heeft gisteren een geschenk gekregen, dat hem ook in zijn de missionaire staat alleen welkom kon zijn. Wij doelen op de brief die niet minder dan achtendertig vooraan staande Nederlanders van onder scheiden politieke schakering hem hebben doen toekomen. De brief biedt de bewindsman, die vaak een eenzame strijd heeft te voe ren, ruggesteun in zijn volhouden tegen de politiek van De Gaulle, met de gevaarlijke aspecten die deze politiek vertoont. Tegenover deze Franse politiek onderstrepen de achtendertig de onmiskenbare nood zaak van Atlantisch denken. Deze brief komt om allerlei redenen van pas. Als bemoediging van onze minister. Als een duidelijk blijk aan het adres van Frankrijk en zo nodig ook aan bepaalde krachten elders dat de heer Luns althans in eigen land niet alleen staat, maar een vrijwel algemeen gevoelen ver tolkt. Ten slotte ook als opwekking aan Amerika om zich niet ontmoe digd van Europa af te wenden, als zou het daar alles De Gaulle zijn wat de klok slaat. Een nuttige brief. Helaas ook een nodige. TTMIDDEN van het nieuws over de kabinetscrisis is het nieuws over de aankomst maandag jongstleden van de eerste Indo nesische ambassadeur, dr. Soedjarwo Tjondronegoro, wat op de achter grond geraakt. Zo heel erg is dat niet. De ambassa deur zal zijn hoge post langer be kleden dan de crisis duurt. De crisis is, mag men hopen, een snel voor bijgaande aangelegenheid; de ambas sadeur echter is onder ons een blij vende gast. Dit behoeft niet te betekenen, dat wij niet ook bij zijn aankomst even zouden stilstaan. Het tegendeel is het geval. Want de komst van de am bassadeur is alweer een stap in het proces van toenadering tussen Indo nesië en Nederland. Die toenadering voltrekt zich ge leidelijk en dat is goed. Over haasting is van beide zijden verme den. Zo is ook niet terstond overge gaan tot de benoeming van ambassa deurs; een inleidende fase leek wen selijk. Echter stond van de aanvang af vast, dat op de inleidende fase een defi nitieve volgen moest. Door de uit wisseling van de ambassadeurs is de toenadering nu formeel voltooid. Dat is iets waarover men zich mag ver heugen. TUTEN MAG in Oostenrijk best we- -*■ ten, dat in Nederland teleurstel ling heerst door de wijze waarop daar het proces tegen Rajakowitsch is gevoerd. Over het proces heeft onze verslaggever Link van Bruggen onze lezerskring dagelijks verslag gedaan. Natuurlijk stemt het tot voldoening, dat de man althans tot op zekere hoogte ook formeel schuldig is be vonden. Maar de opgelegde straf is wel weer zeer aan de lichte kant. Wij voor ons hadden meer twee mo gelijkheden gezien. De man kon niet schuldig worden verklaard omdat de schold na zoveel jaren niet meer te bewijzen viel. Dat ware dan te be treuren omdat ieder van zijn schuld wel overtuigd was maar het zou aanvaardbaar zijn. In het andere ge val wordt hij schuldig bevonden, maar dan betreft het terstond zulke vergrijpen dat de opgelegde straf alleen maar ergerlijk moet heten. Jammer dat men dit in Oostenrijk niet heeft begrepen. Onze waarde ring jegens ons Rijksinstituut voor oorlogsdocumentatie om het aange voerde materiaal is er bepaald niet minder om. „Ik heb pap wakker geriuiakt, als u me opdroeg."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1965 | | pagina 1