CHAMPAGNE
Het wonder
Smaakvol uitgevoerde
i-series
eens de schuimende
wijn van grootvorsten
en tsaren
M
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 20 FEBRUARI 1965
In de kelders van Pomn
Reims worden de flessei
vuldig verpakt.
DE ECHTGENOTE van de president-directeur zei
terwijl ze probeerde haar stem boven het geluid
van zovele geluiden van de werf te verheffen: /,lk
doop u En ze drukte op een knop, en een met
linten versierde fles sloeg tegen de boeg van het schip
en brak, en de inhoud verspreidde zich schuimend
over de glanzend geverfde scheepshuid
Champagne
De vader keek naar de stralende bruid en hief het
glas en zei: Ik wens je veel geluk en hij proefde
voorzichtig de goud-gele, bruisende drank
Champagne
Al eeuwenlang heeft de champagne bruisend de
hoogtijdagen van vele generaties begeleid
Hij bruiste het eerst aan het hof van de vrolijke
monarch van Engeland in de jaren zestig van de
zeventiende eeuw en de eerstvolgende tweehonderd
jaar ongeveer was champagne de lieveling en het
privilege van de rijksten en de aanzienlijken in vele
landen.
Champagne was de schuimende
wijn die men dronk te Versailles
en Petit Trianon voor de revolutie
en in de Parijse Tuilerlcën op het
hoogtepunt van de regering van
Napoleon III. Champagne was de
wijn van de aristocraten, de groten
die de wereldhandel beheersten en
de geldmarkt te Boston. New-York
en Philadelphia toen Lincoln pre
sident van de Verenigde Staten
war. Hij was eveneens de wijn
iar. de minder aristocratische
gouddelvers in Californië van de
jaren veertig van de vorige eeuw.
Champagne was de wijn van Fre
derik de Grote van Pruisen, de
beschermer var de kunsten en de
vriend van Voltaire, en champagne
bruiste in de kristallen glazen op
de tafels van de grote hertogelijke
kastelen van Engeland, die ver
maard waren om hun gastvrijheid,
alsook in Westminster, en op de
tafels van de wel wat minder
voorname maar in grootheid voor
niemand onderdoende generaties
die na de industriële revolutie zijn
opgekomen. Van de achttiende
eeuw tot aan de eerste wereldoor
log was champagne die wijn van de
isaren. de grootvorsten en alle
andere trotse aristocraten van het
keizerlijk Rusland en Oostenrijk-
Ilongarije.
LOFLIED
Keizers, grootvorsten en tsa
ren zijn verdwenen, maar de
champagne is gebleven. En nim
mer heeft hij hoger aanzien
genoten dan in de tegenwoordi
ge tijd. Champagne is nog altijd
een kostbare wijn en zal dit
altijd wel blijven. Maar er zijn
nu veel meer mensen dan vroe-
ger die smaak hebben voor het Champagne
allerbeste en de moseUjkheJd Alldré s,mon c„ pro! dr He,.
Postzegelrubriek
door G. J. Peelen
ln een vorig artikel zin
speelde ik reeds op een aan
staande Poolse serie met
voorhistorische dieren. Ik kan
nu uit de smaakvol uitge
voerde serie van tien stuks
een tweetal afbeelden: de
Edaphosaurus, die gedurende
Amour Royal
mantische verdichtsels, dat hel
„historisch" met een korreltic zout
genomen mag worden. Beschrij
ving van de grote liefde tussen de
Pruisische koning Frederik Wil
helm III en de barones Augustc
von Harrach. met wie hij een
morganatisch huwelijk sloot Dat
de barones dertig jaar jonger dan
de koning was. vermeldt het boek
overigens niet. Volgens Laar ont
moette het tweetal elkaar toevallig
tijdens een wandeling. De freule,
die in eigen kring nauwelijks meer
geaccepteerd werd wegens
het carbonlijdperk leefde en
zijn sporen naliet in Europa
en Noord-Amerika (afb. 1),
en op afb. 2 de Brontosaurus,
een van de bekendste dinosau
russen uit de Juratijd, stuk
voor stuk fabelachtige on
dieren, die het door hun
kleurrijke uitvoering toch
goed doen op zegels.
Hongarije viert het jubileum van
le Hongaarse jachtclub. Vandaar
onder al de smakelijke bouten 3
t/m 7 het jachtgeweer. Resp. haas,
hert, wildzwijn, patrijzen en fa-
Australisch Nieuw-Guinea kwam
uit met het tweede deel van zijn
prachtige paradijsvogelserie, waar
uit één afbeelding, nr. 8.
IJsland, een zeer solide land, dat
alle overbodige uitgaven weert,
met <op afb. 9) de sneeuwhoender
in zijn winterse schutkleur
Het laatste dier. zij het gesty-
leerd. is de leeuw van Juda. op
afb. 10 van Israël, waar in Jeruza-
april de Internationale
4 boekde-
dig)
natuurlijk onschul-
avontuur. dat ze jaren daar-
had beleefd, en de koning,
die goed maar onbetekenend was.
wat wel gebleken is uit zijn
houding in de Napoleontische tijd
Binnen vierentwintig uur zijn ze
het eens en het moet gezegd, dat
een gelukkig huwelijk _van twintig
-- -
Ik ben opzettelijk wat snel door
dit tiental afbeeldingen, dat weinig
toelichting behoeft, heengewandeld
om even stil te kunnen staan, bij
het groot aantal te verwachten
zegels na de dood van Sir Winston
Churchill.
Hij is al enige malen bij zijn
leven op zegels afgebeeld van niet
Engelse landen. Afb. 11. is daar een
voorbeeld van: een opdruk op een
Sprankelend
boek van
André Simon
en
Helmut Arntz
mousserende wijn bezongen ln een
prachtig met tal van gekleurde
platen geïllustreerd boek, dat zij
oe titel gaven: „De edele wingerd
van de champagne en andere
mousserende wijnen" (uitgave Ad.
Denker, Rotterdam, 191 blz., prijs
ƒ29.50». Zij vertellen, en boeiend,
van Champagne, het land, de
champagne, de wijn, van de gou
den tijd van de champagne, die
ligt tussen 1889 en 1908. van de
opstana van de wijngaardeniers,
ook over de champagnefles, de
champsgnekurk en over cham-
pagneg'a/en. van Dom Perignon.
v iens wereldroem berust op de
fict;*. dat hij de pareltjes in de
champagne zou hebben gebracht
„Wat hij echter wel deed was, dat
hij voor het eerst stoppen van
kurkeikbu;: in Champagne invoer-
wijn te halen, ln een tijd van
veelvuldige glasbreuk, toen er ook
nog geen betrouwbare methode
bestond oin het suikergehalte van
de nieuwe wijn vast te stellen.
Ze hebben nog meer gedaan. Het
is hun gemkt op de een of andere
wijze in een tijd, dat er nog geen
reclame was. toen het vervoer niet
2lletn kostbaar was maar ook
uiterst riskant, een vraag naar
charnnagne te scheppen, niet in
Fnuikr jk abcen maar ook in de
meeste loofosicden van het conti-
v.en". zowel ir_ Engeland als in
Ierland, en later in de Noordame-
rikaanse staten"
Onder deze pioniers waren kleu
rige figuren, maar de kleurigste
onder hen allen was toch wel een
jonge vrouw, mademoiselle
Ponsardin, wier r.aam vandaag de
dag nog met de champagne is
verbonden.
VEUVE
Zij werd geboren in Rheims, in
1777. In 1794 trouwde ze met de
heer Clicquot, een champagnehan
delaar, die zich in 1772 in Rheims
had gevestigd. Hij moet een zeer
ondernemend champagnehandelaar
zijn geweest. Uit afschriften van
rekeningen blijkt, dat hij voor de
Franse revolutie al mousserende
de
hij
het vroege voorjaar wijn van de
voorafgaande jaargang op fles te
btengen er me', stevig bevestigde
kurken af te sluiten".
PIONIERS
En zii vertellen van de pioniers,
aan w e het is gelukt „schuimende
champagne te maken van een
kwaliteit die bij de groten en
aanzienlijken der aarde in de
smaak viel. en dat nog voordat er
rekken voor het schudden bestoni-
den. r.og voordat de manier was
uitgedacht om de giststoffen uit de
De eeuwen door heeft de mens zich toegelegd op het vervaardigen
van fraaie glazen. Op tentoonstellingen komt dan ook itit hoe de
smaak zich in de tijd wijzigde. Links het vrij grove, ztvare glas uit het
einde tan de negentiende eeuw en rechts het moderne glas, dal
steeds fragieler wordt.
wijn naar Amerika verscheepte.
„Toen de heer Clicquot in 1796
overleed, zullen de oude wijze
mannen var Rheims wel hebben
voorspeld, dat zijn firma in min
der dan geen tijd naar de haaien
cou zijn. maar als ze dat deden
dan hebben ze zich deerlijk ver
gist. Want zijn jonge weduwe, ze
was nog geen twintig, trad in zijn
plaats en toonde zich op en top
een zakenvrouw in een tijd, dat er
in het zakenleven nog geen vrou
wen meededen
In d« loop van de negentiende
eeuw zijn er meer „champagne-
weduwen" gekomen. Een van de
meest dynamische was Madame
Pommerv maar in heel de Engels
sprekende wereld verwacht een
ieder, die een fles van de „we-
dusv»" bestelt, dat hij een fles
champagne krijgt met de naam
Veuve Clicquot-Ponsardin er op".
GLAZEN
Champagne behoort als een bij
zondere drank te worden gedron
ken uit bijzondere glazen. Vooral
de Venetia&nse glasblazers hebben
al hun kunstzin op het vervaardi
gen van een champagne-glas uitge
leefd In de tweede helft van de
zeventiende eeuw is een groep
Venefaanse glasblazers naar En
geland gekomen en van hen is de
tazzavormige bokaal, de merk
waardige voorloper van alle latere
champagne-glazen.
In de loop van de eeuwen
hebban tal van kunstenaars cham-
pagoe-p.iazen ontworpen. In musea
zijn er nog enkele te aanschouwen.
Over een van die glazen schrijven
Andri Simon en Helmut Arnzt:
..Het ontwerp van de beker, van
de fraai geproportioneerde, balus-
teraehtige steel en de curven van
de gewe'fde en buisvormige voet
gevea tezamen een glas van een in
het oog springende, unieke
De prachtig glooiende wijngaarden
trekken jaarlijks duizenden
toeristen.
schoonheid.
staand kenner heeft verklaard, dat
het het fraaiste, onbetwist vroege
chainpagne-glas is, dat hij ooit
heeft aanschouwd.
Dat waren allemaal zeer
mooie glazen, maar ze waren
natuurlijk ook zeer kostbaar, en
naar het beperkt aantal exem
plaren te oordelen dat de tijd
heeft overleefd, werden ze ook
waarschijnlijk alleen maar in
de kastelen van Queen Ann en
.an de beide eerste koningen
George gebruikt en daarna he
lemaal niet meer gemaakt. Hon
derd jaar lang was de flute het
algemeen aanvaarde champagne
glas, in Engeland zowel als in
Frankrijk, maar de oude taz
zavormige champagne-glazen
hebben in een vereenvoudigde
vorm als coupes voor mousse
rende wijnen opnieuw de gunst
van het publiek verworven en
zich sindsdien gehandhaafd.
VERHALEN
Over wijn, glazen en wijngaar
den zijn tal van verhalen en
boekjes geschreven. Van de hand
van J. W. F. Werumeus Buning
verschenen „De witte wingerd van
Frankrijk Over de wijnen van de
Elzas. Meursault, Chablis, Anjou.
Vouvray, Touraine en Saumur"
(96 blz., prijs 1,95) en „Een
boekje van de wijn en een boekje
van het glas" 111 blz., prijs 1,95),
twee reeds eerder uitgegeven boek
jes, die nu in een pocket zijn
gezien bij
zegel van Columbia, met de kop
pen der grote drie uit de Tweede
Wereldoorlog: van links naar
rechts: Stalin, Roosevelt en
Churchill. Terstond na zijn dood
bereikten mij reeds berichten van
in koortsachtig tempo voorbereide
zegelemissies. Engeland voorop,
dan Canada. Australië en de Ver
enigde Staten.
Van het laatste land was hij de
eerste ereburger. Allemaal dus
zeer begrijpelijke herdenkingsze
gels. die een oprecht eerbetoon
vormen voor de grote staatsman,
waaraan ook Nederland zoveel te
danken heeft, dat het volkomen
aanvaardbaar zou zijn. als ook ons
land hem op een zegel herdacht.
En zo zullen er nog vele landen
Aasgieren
Maar we vrezen het ergste
van al die rooflanden, met als
kwade geesten hun glibberig
gladde Amerikaanse agenten,
die weer money ruiken, en ver
dienen willen, aan de dood van
een groot man. Op dezelfde
schandalige wijze als er door
hen gesold is met de tragische
dood van president Kennedy.
Kennedy die nog iedere dag
opnieuw vermoord wordt door
allerlei stalen en staatjes, die er
beter van willen worden.
Het Oliesheikdommetje Aj-
man aan de Perzische golf
bestond het een Kennedy serie
uit te geven, met zijn hele
levensgeschiedenis erop en een
buurstaatje Umm al Qiwain. is
zojuist uitgekomen met een lan
ge en zeer kostbare serie, die
een reportage van zijn begrafe
nis genoemd kan worden. Men
is er niet door teruggeschrokken
om notabene op postzegels af te
beelden de dragers met zijn
doodkist de lijkwagen, de be
droefde familie Kennedy, het
laatste afscheid bij het graf, en
de prominente staatshoofden in
de volgstoet dat levert weer
extra kopers op uit die landen,
ivant men ziet er in de stoet De
Gaulle, Erhard, Haile Selassi.
Koning Frederik IX van Dene
marken, enz enz.
Een uitgave, die getuigt van
zo'n aasgierenmentaliteit dat
men er niet genoeg tegen pro
testeren kan. En ik ben zo bang
dat hel mei Churchill net zó
gaan zal.
IK BEN er nog steeds zo
vol van, ik moet even
spuien.
Eigenlijk betreft het een
heel gewone zaak. Maar daar
om juist wil ik het aan U
doorgeven, want deze gewo
ne. maar toch vervelende
geschiedenis krijgt een onver
wacht happy ending. Iets wat
in deze tijd niet zo veel meer
schijnt voor te komen, als je
vele moderne romans mag
geloven. Al de* romans ver
kondigen grijsheid, met wel
iswaar zo hier en daar een
rode vlam, maar het zijn
geen echte vlammen, je kunt
je er niet aan verwarmen.
MAAR GOED. laat ik
niet afdwalen.
Ik was dus aan 't ver
tellen. Soms moet ik
oppassen, dat ik niet te veel
zeg. als ik vertel over iets
wat me is overkomen en wat
me diep trof. Dan gooi ik er
alles uit en heb naderhand
spijt.
Maar in dit geval moét ik
het toch zeggen omdat het
slot van 't verhaal zo'n won
derlijk licht werpt op heel
de affaire. Ik noem trouwens
geen namen.
EEN VRIENDIN van mij
is presidente van een
vrouwenclub. Ze doet
het heel aardig dat moet
ik zeggen. Vooral als ze op
dreef is en vergeet om de pre
sidente uit te hangen. Want ze
is vlot en houdt van een grap
je. Maar ze is wel een kat. Zo
nu en dan kan ze zo heel ve
nijnig bliksemsnel een klauw
tje uitslaan en dan raakt zi
behoorlijk. Misschien heeft
ze dan achteraf spijt, zoals
ik me wel voor 't hoofd kan
slaan, als ik weer eens m'n
mond voorbij heb gepraat.
Hoe het zij, ze biechtte het
me nooit op, want och. als
ik haar later weer zag na
't een of andere voorval,
zweefde die nare opmerking
van haar nog wel ergens in
m'n achterhoofd, maar ik
deed dan maar net. of er
niets gezfegd was. omdat ik
er al lang over heen was en
ik haar eigenlijk toch wel
graag mag. Ze is zo levend
ziet U, echt iemand met pit.
al vertoont die pit zo hier en
daar dan wat rotte plekjes.
-AAR die ene keer...
dat was te erg.
was niet alleen
kattig, dat was grof. Ik
kwam dan ook volkomen
door Janni Krijger-Wisse
ontdaan thuis. M'n eerste
reactie was, haar op te bel
len. Maar ik bedacht nog
juist bij tijds, dat ze, moe
van de vergadering wellicht
niet voor rede vatbaar zou
zijn. Ja, zo veel benul had ik
nog wel. Ik belde dus niet.
Maar daarmee was de zaak
voor mij de wereld niet uit.
Als een klit bleef het verloop
van de avond in m'n hoofd
hangen. Ik probeerde m'n
gedachten te verzetten, aflei
ding te vinden, het hielp
niets. De radio ergerde me.
de televisie boeide niet en
van het boek dat ik ter hand
nam, zag ik alleen de letters,
de inhoud wilde niet tot me
doordringen. Zo vol was ik
van die avond.
HET begon eigenlijk di
rect onplezierig, hoe
wel de spreker prima
was en je dat bij bin
nenkomst van z'n gezicht af
kon lezen. Het was trouwens
iemand van naam. Maar de
houding van m'n vriendin be
viel me niet. Ik knikte haar
goedendag, ze deed echter ol
ze me niet zag. Ze keek met
een kwasi naar binnen gerich
te bliik. Ik kan me voorstellen,
dat haar ogen er zo uitzien,
als ze dicht zijn en werkelijk
niets zien. Nu zag ze alles wel
drommels goed. Ook mij, daar
was ik van overtuigd. Ik ken
haar al langer dan vandaag.
Ze had me al eens eerder zo
iets geleverd. Meestal deed
ze zo. als ze in het gezel
schap van de een of andere
hoge piet niet wilde, dat ik
me bij hen voegde
Nu, voor mijn part mocht
ze die spreker helemaal al
leen voor zich zelf houden.
Het ligt me niet, om met
volslagen vreemden. hoe
voornaam ook, een gesprek
aan te knopen. Ik vind het
een afschuwelijk afmattende
bezigheid, die geen enkel nut
afwerpt. Eer je er goed en
wel achter bent, wat zo
iemand interesseert, zegt-ie je
gedag en zie je hem nooit
weer. Het begin van de ver
gadering was dus al voor me
bedorven. Ik voelde me on
behaaglijk en ook onzeker,
omdat ik niet precies wist,
wat ze in haar schild voerde.
Waarom negeerde ze me?
Om de spreker? Zo niet, wat
had ze dan op 't oog met
haar houding jegens mij? Als
ik had geweten, dat me nog
veel meer boven het hoofd
hing!
Gelukkig boeide de
spreker me zodanig, dat
ik in de loop van de
avond mijn neerslach
tige stemming wat kwijt
raakte en niet langer zat te
tobben. Maar na de pauze
toén kwam het.
Er was gelegenheid tot
vragen stellen en daar maak
te ik dankbaar gebruik van.
Misschien is het verkeerd
van me, maar ik overweeg
nooit van te voren hoé ik
iets zeggen zal. Ik begin
maar en dan loopt het
meestal vanzelf. Het heeft in
ieder geval dit voordeel, dat
het nooit klinkt als een uit
het hoofd geleerd lesje.
Maar deze keer bekwam
het me slecht. Ik maakie
namelijk een stijlfout en het
leek wel, of mijn vriendin
daar op had zitten wachten;
want ze sprong er op af als
een roofdier op zijn prooi en
wees me op de foutieve zins
wending.
Nu moet ik eerlijk zeggen,
dat als ik een spreker een
dergelijke fout hoor maken,
ik denk: „Nou man, weet je
nu niet eens meer. hoe je je
zin begonnen bent." Ik vind
het ook niet prettig om aan
te horen. Maar om iemand zo
in het openbaar voor aap te
zetten. En opeens dacht ik
te begrijpen wat ze met haar
houding voor had.
resse was aan de beurt om af
te treden en om de een of
andere reden, wilde ze niet,
dat ik in het bestuur kwam;
dat was me al eens meer
opgevallen. De verbetering
van mijn zin kon je als volgt
vertalen: „Neem haar niet,
geacht bestuur en geachte
leden, want ze beheerst haar
taal niet eens."
Met het dankgebed kon ik
niet meedoen en ik was de
eerste die buiten stond.
De striemende regen deed
me goed, ik was blij, dat ik
de auto niet genomen had;
maar de regen kon toch oe
pijn in mijn hart niet uitwis-
Ons
Kort
verhaal
Thuisgekomen betaalde ik
•de oppas, beantwoordde
automatisch haar vragen en
liet haar uit
Toen was ik alleen, want
Herman was op reis.
Dat speet me des te meer,
nu ik zo nodig mijn hart eens
uit moest storten. Ik weet
wel, hij zou waarschijnlijk
gezegd hebben: „He he, die
vrouwen ook altijd!" of.
„kleinzielig van haar, maar
ook kleinzielig van jou, om
je er zo in vast te bijten."
Toch zou het me hebben
opgelucht.
Wat me ook dwars zat, was
het feit, dat iemand die zich
christin noemt zo kon hande
len.
Stuk voor stuk vielen de
mensen je toch tegen op de
lange duur.
Wie kon er oprecht blij
met je zijn, als je eens een
voordeeltje had? Welke
vrouw was er nooit ja
loers?
Wat een wereld, wat een
nare wereld vol boze mensen.
Zo zat ik de boel nog een
beetje op te schroeven.
Na een uur dof getob be
sloot ik om maar naar bed te
gaan. Ik kon toch niet de
hele nacht op blijven zit
ten?
Ik ging naar de keuken
kast en pakte het doosje met
pillen.
Vreemd en toen leek het,
of ik de dokter weer hoorde
vragen: „Mevrouwtje, heeft
u wel eens van mensen ge
hoord, die te veel hooi op
hun vork nemen?"
Ik stond opeens doodstil en
hield mijn adem in.
Het was, of er schellen van
mijn ogen vielen.
Misschien had mijn vrien
din me niet opzettelijk ge
krenkt, hoe dan ook, haar
woorden waren toch van
groot belang gweest.
Want waar is waar, als ze
me zouden vragen voor een
bestuursfunktie, zou ik, al
was het na enige weifeling,
toch ja hebben gezegd, om
dat ik nu eenmaal gauw
enthousiast te krijgen ben.
Het zou mijn gezin en mijn
gezondheid echter niet ten
goede komen. Ik wist nu, wat
me te doen stond.
De gebeurtenissen "van die
avond, mijn overgevoeligheid,
de pillen van de dokter, dit
alles bij elkaar, was het
eigenlijk geen wonder? Ik
weet haast zeker, dat ik die
nacht insliep met een glim
lach op de lippen, omdat ik
me omringd wist met zor
gende en beschermende lief
de
TOEN er een paar weken
overheen waren gegaan,
heb ik het met mijn
vriendin uitgepraat.
Ze gaf toe, dat ze zich niet
comme il faut had gedragen,
maar ze verweet mij, dat ik
soms zo onuitstaanbaar eigen
wijs uit de hoek kan komen.
Och ja. wat deed ik ook te
denken, dat de schuld alleen
bij haar lag? Ik heb haar
niet gevraagd, of ze me die
avond opzettelijk genegeerd
heeft. Het zal wel verbeel
ding zijn geweest.
